LEIDSCH
DAGBLAD
Algemeen debat ter V.N.-vergadering
ingezet
j5Tste Jaargang
VRIJDAG 17 OCTOBER 1952
No. 27740
llrecteur: J. W Henny
loofdredactie: B W Menk horst en J Brouwei
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
16.— per kwartaal: t 0 47 per week
Witte Singel 1. LeldeD - Giro No. 57055
TelefooD Dir en Adm.: 25041; Red. 21507
Acheson lilijft op de vlakte
De algemene vergadering der Verenigde Naties heeft gisteren de Tune
sische, Marokkaanse, Koreaanse en Oos tenrykse kwesties, alsmede de kwestie
Ier ontwapening definitief op haar agenda geplaatst.
Wat Oostenrijk betreft, handhaafde Pas als een „bestand op rechtvaar-
iromyko. de so/jet-afgevaardigde. zijn dige voorwaarden 1 zal zijn bereikt, zul-
ramren leeen tehqi.detaig van de ien de Verenigde Naües de strijd staken. uc
w es tie van een vredesverdrag door de „Wy moeten de aanvaller ervan over- heid regeling van het «eschii
M Hoor A„ Ho nnl/Kdnr naar nn tm»n rial vnortfrer^tte .st.riiri ham Wla. VOOr een regeling tan nel ge.sj.nii
N.„ daar dit de oplossing naar rijn tuigen, dat voortgezette strijd hem
ïening zou vertragen. De onderhande- meer zal kosten dan hij winnen kan",
ngen van de vier bezettende mogend- aldus verklaarde Acheson. Hij deed een
eden zullen hierdoor ingewikkelder
orden, aldus Gromyko.
Tot verrassing der afgevaardigden
laakte Frankrijk geen bezwaar meer
igsn het opnemen van de Tunesische
n Marokkaanse vraagstukken op de
genda.
Ben besluit omtrent opneming van de
nestle der apartheidspolitiek in Zuia-
frika op de agenda werd tot heden
itgesteld. daar de Zuid-Afrikaanse af-
rvaaxdigdo nog een verklaring wilde
fleggen. De kwestie van de behandeling
an mensen van Indische afkomst in
uid-Afrika werd echter reeds als agen-
apunt opgenomen. 46 landen stemden
dot opneming, één (Zuid-Afrika) tegen,
es landen, waaronder België. Enge-
.nd, Australië. Frankrijk en Nieuw-
teland, onthielden zich.
Gisteren begon ook het algemene
ebat over de wereldproblemen.
De eerste spreker was de Cubaan
ampa, die het Russische veto, dat „zo
ele landen bulten de organisatie had
w-houden". veroordeelde.
- De Iraakse minister van buitenlandse
taken, Al-djamali. verklaarde naar ann
ulling van de kwestie-Tunis en Ma-
-okko, dat Irak ..niet zijn grote vriend.
Yankrijk' in verlegenheid wilde bren-
ïen. HU geloofde, dat een bespreking in
,;en vriendschappelijke atmosfeer"
rankrijk zou helpen bü het bereiken
2an een regeling van deze geschillen.
- Dean Acheson, de Amerikaanse mi-
nister van buitenlandse zaken, ver
klaarde. dat dc Verenigde Naties de
strijd in Korea zouden voortzetten,
s „zolang dit nodig is om agressie een
'-1 halt toe te roepen en vrede en veilig
heid te herstellen.
»f
beroep op elk lid van de V. N. zyn ver
antwoordelijkheid na te komen door de
gemeenschappelijke actie in Korea te
steunen en bij te dragen aan de herbouw
van dat land.
Volgens Acheson had de assemblee
drie gToepen kwesties te behandelen: in
de eerste plaats de kwesties, die op de
veiligheid betrekking hebben, dan de 1 geheel zonder gebreken is: ieder van
kwesties met betrekking tot de vervul
ling van nationale en individuele ver
langens en ten slotte kwesties, hande
lend over economische vooruitgang van
enkelingen en gemeenschappen.
Sprekend over de kwestie van ontwa
pening herhaalde Acheson de Ameri
kaanse belofte met geen enkel wapen,
hetzij geweren, atoombommen of chemi
sche wapens, agressie te zullen plegen.
Hij gaf toe, dat het handhaven van
grote bewapening in zichzelf een gevaar dan voor de oorlog, aldus zei Acheson.
Onderzoek naar de ramp
met de „Sibylle"
UDe-Franse duikboot „Sibylle". die op
September met 48 man aan boord in
j Middellandse Zee verging, is waar-
:hïjnhjk ondergegaan doordat zij
jachtte een botsing te voorkomen, al-
i luidt een voorlopige conclusie van
.iOOmmissie van onderzoek.
Franse torpedoboot jager voerde
SChijnaanval op de gedoken „Si-
uit. De normale handeling van
duikbootcommandant ingeval van
Tjjkheden bij het duiken is, aldus
conclusie, het snel leegpompten
in de tanks om de oppervlakte te be-
jtlken. Dit zou wellicht de commandant
*'an de ..Sibylla" niet hebben aangedurfd
Sit vrees voor een botsing met de aan-
lallecide torpedobootjager.
I Er wordt een nader onderzoek inge-
:eld De commissie acht de mogelijkheid
ilgesloten, dat de duikboot in botsing
~as gekomen met een wrak of dat zich
ran boord een ontploffing had voorge
daan. De commissie heeft niets gevon-
en. dat wees op een gebrek aan de
ftoot of ln de oefening van de beman
ing, aldus de voorlopige conclusie.
voor de vrede betekent, doch ontwape
ning kan volgens hem niet eenzijdig ge
schieden, daarvoor zijn „internationale
overeenkomsten met doelmatige waar
borgen" nodig.
Over „rechtvaardige verlangens van
afhankelijke volken" verklaarde de mi
nister, dat niemand het recht van deze
volken op uiteindelijke zelfregering be
twist. De bestaande geschillen hebben
slechts betrekking op methode en tijd
stip.
Een compromis moet worden nage
streefd.
Bij onenigheid over vorderingen van
een afhankelijk volk op de weg naar
zelfregering ligt de verantwoordelijk-
in de eerste plaats bij de onmiddellijk
bij de kwestie betrokken partijen. al
dus Acheson. Hy wilde hiermee echter
niet zeggen, dat de Veren-gde Naties
niet moeten helpen by het bereiken van
een vreedzame oplossing, integendeel, de
V.N. zouden tekort schieten als zy zich
niet voor deze kwesties interesseerden
Over de kwestie der rechten van de
mens sprekend, zei Acheson. dat op dat
gebied „geen enkel der aanwezige staten
ons kan in zijn kast de geraamten
rassen-, geloofs- of klassendlscriminatie
vinden". Hij meende dat deze vraagstuk
ken zonder schijnheiligheid, indachtig
de menseiyke zwakheden, doch vastbe
raden moeten worden aangepakt.
Ondanks de gemaakte vorderingen
blyft de voedselvoortbrenging in de we
reld langzamer toenemen dan de we
reldbevolking en beschikt de wereld
thans over minder voedsel per hoofd
Mossadeq over verbreking van de
betrekkingen met Engeland
daardoor
met Engeland af te breken. Dit hield
evenwel niet in het verbreken van de
betrekkingen met het Engelse volk.
Mohammed Davallon, de Perzische
zaakgelastigde in Londen, en de overige
acht functionarissen van de Perzische
ambassade verwachten, dat zy naar
Teheran teruggeroepen zullen worden.
Sinds Aly Soheily in December van
het vorig jaar tydelyk naar Perzië
werd ontboden heeft Perzië geen am
bassadeur meer in Londen gehad.
In de over radio Teheran gedane mede
deling van dr Mosadeq over het verbre
ken der betrekkingen met Engeland
wordt verzekerd, dat de maatregel geen
afbreuk beoost van de vriendschaps
banden tussen Perzië en Groot-Brit-
tannie. Geconstateerd wordt, dat de be
trekkingen tussen Perzië en Engeland
de laatste tiid veel van haar belang
hebben verloren.
Mossadeq noemde eeen tijdstip voor
het van kracht worden van de maat
regel. Hii sprak de hoop uit. dat de
Britse regering haar politiek zou wil- ir. rp h
zlgen in het licht van de huidige om- f
standieheden en dat vriendschappelijke veru^enwoordigd nadat d<-
dinloinatieke betrekkineen tenslotte
hervat zouden kunnen worden Shepherd. In Januari van dit jaar werd
neriat zouaen Kunnen woraen overgeplaatst. Perzië weigerde de door
Mossadeq verkondigde het afbreken Engeland voorgestelde ojyvolger van
van de diplomatieke betrekkingen aan,
nadat hit biina twee uur had gespro
ken. In de betrokken uitzending werd
de tekst voorgelezen van de nota's, die
de laatste tiid tussen Teheran. Londen
en Washington ziin gewisseld. Mossa
deq zou ziin verklaring ln de Kamer
hebben afgelegd doch kon zulks niet
Shepherd. Hankey. te accepteren.
Januari werden op last van de Perzi
sche autoriteiten alle Bntse consulaten
in Perzië gesloten.
De PerzisOhe minister van buiten-
doen doort». hk cmorum ontta*. I %'So "é'b
Voordat Mossadeq voor de radio WsS-
gesproken, als zou de Amerikaanse ara-
Voordat Mossadeq
sprak had hii een onderhoud van drie
uur met de sjah gehad.
Mossadeq zelde. dat Perzië zyn best
gedaan had om een oplossing te berei
ken van de oliekwestie. De Britse rege
ring had evenwel een regeling steeds
belet. In stryd met het internationale
gebruik had Engeland het Perzische
volk aan geweldige economische druk
blootgesteld en een politiek gevolgd
„waardoor onze tjjd verknoeid en wy
verhinderd werden een nieuwe econo-
Woensdagavond is te Badhoeve-
dorp een begin gemaakt met de zgn.
..test-serum"-actie van het Nedcr-
landschc Roode Kruis. Door middel
van door donors afgestaan bloed
kan men n.l. thans een scrum ma
ken. waarmede bij ongevallen e.d.
direct dc bloedgroep van de patiënt
'bepaald kan worden. De donors
krijgen - nadat hun een druppel
bloed is afgetapt - een injectie; na
12 dagen heeft de entstof zijn werk
gedaan en wordt hen een halve liter
bloed af gelapt, welke voor dc berei
ding van het serum gebruikt zq!
worden.
We zien hier een van de donors
tijdens dc „operatic".
Felle brand te Antwerpen
Gisteren is te Antwerpen een opslag
plaats van de „Agence Maritime Ant-
werpla" in minder dan een half uur
geheel uitgebrand. Een tweetal brand
weerlieden werd door vallende stenen
gewond. De voorraden j>apier. tabak en
katoen, die in het magazijn opgeslagen
waren, gingen geheel in vlammen op.
De schade wordt op enkele mlllioenen
geraamd.
VOORZITTER BELGISCHE LIBERALE
PARTIJ TREEDT AF
De voorzitter van de Belgische liberale
partij, Motz. heeft in een vergadering
bekend gemaakt, dat hij zich- om ge
zondheid'redenen zal terugtrekken uit
het politieke leven.
Belgische diensttijd weer in
de aandacht
(Telefonisch van onze correspondent
te Brussel)
Het bezoek van generaal Ridgway
heeft het probleem van de 24 maanden
diensttijd in België weer in het mid
delpunt der belangstelling geplaatst. Van
katholieke zyde wordt dlkwyls de op
merking gemaakt, dat men hier te ma
ken heeft met een erfenis van Spaak.
Men kan zich echter afvragen, oï dit
wel zo is.
Spaak heeft destijds, als minister van
buitenlandse zaken, voor België de ver
plichting op zich genomen een bepaald
aantal divisies op de been te brengen.
Dat houdt niet zonder meer in. dat er
dan een diensttyd van 24 maanden zou
moeten komen. Als men echter een groot
aantal jongemannen vrystelt van dienst
plicht. dan moeten de overigen lan:er
dienen. Hier speelt de tegenstelling
Walen-Vlamingen weer een rol. In
grote gezinnen kunnen één of twee'jon
gemannen vrijstelling verkrygen. Do
C.V.P. maakt met die maatregel een
goede beurt ln de Nederlands-talige ge
westen en het ls juist uit die gebieden,
dat zij haar stemmen krijgt. De socia
listen halen hun stemmen uit het Wa
lenland en Brussel, waar grote gezinnen
praktisch niet voorkomen. De socialis
ten in het Vlaamse land worden even
min gekenmerkt door grote gezinnen De
liberalen staan ook niet bekend om hun
talryk kroost, zodat liberalen en socia
listen, zonder gevaar van stemmen te
verliezen, .kunnen y veren voor afschaf
fing van het systeem der vrijstellingen.
ARRESTATIE VAN DOM1NICI
De voornaamste getuige in de zaak
van de moord op de Drummonds, Gu-
stave Domlnici, is gisteren in hechtenis
genomen op beschuldiging van het met-
verlenen van hulp aan iemand in doods
gevaar.
Volgens de Franse wet staat op het
niet-verlenen van hulp in een dergelijk
geval een gevangenisstraf variërend van
een maand tot drie jaar en een boete
van 12.000 tot 500.000 francs.
Zoals bekend, heeft hy verklaard het
meisje nog levend maar dodeiyk ge
wond te hebben gevonden. Hy heeft
niets gedaan om haar te helpen.
bassadeur met stopzetting van alle hulp
gedreigd hebben, indien Perzië zyn be
trekkingen met Engeland zou verbre
ken.
Een woordvoerder van het State De
partment te Washington heeft ver
klaard dat het Perzische besluit wordt
betreurd, daar het de oplossing van de
oliekwestie nog moellyker maakt
De Perzische ambassadeur te Wash
ington zei dat hij alles zou doen wat
hy kon om een feitelijke verbreking van
ce betrekkingen tussen zyn land en En
geland te voorkomen. De openbare me
ning in Perzië oefende evenwel enorme
druk op Mossadeq uit op dit punt.
Demonstraties te Djakarta tegen
Nederland en Parlement
Excuses over neerhalen Nederlandse vlag
Regering is toestand meester
Enige duizenden demonstranten zijn vanmorgen vroeg door Djakarta getrok
ken. Zij voerden spandoeken mede, waarin ontbinding van het Parlement werd
geëist en drongen het gebouw van het Parlement binnen, waar zij in de ver
gaderzaal wanorde aanrichtten.
Ook hebben de demonstranten de Nederlandse vlag omlaag gehaald in de
tuin van de ambtswoning van de Nederlandse Hoge Commissaris. Deze liet
onmiddellijk hierna de vlag opnieuw hijsen. Ook werd de Nederlandse vlag
neergehaald op twee kantoren van het Nederlandse Hoge Commissariaat aan
het voormalige Koningsplein te Djakarta. Hierbij werd met stenen gegooid
naar een in de tuin staande ambtenaar van het Nederlandse Hoge Commis
sariaat.
Onze Londense correspondent telefo
neert ons nog:
Zo lang er in Londen geen officiële
bevestiging is ontvangen van "net door
Mossadeq aangekondigde verbreken der
diplomatieke betrekkingen met Enge
land onthoudt men alch nog van offi
cieel commentaar. Er sohynt van Per
zische zyde nog achter de schermen te
worden gewerkt om de breuk op het
laatste nippertje te voorkomen.
Bescherming, die door het Neder
landse Hoge Commissariaat via het In
donesische Departement van Buiten
landse Zaken werd aangevraagd, werd
onmilddeliyk ter beschikking gesteld. Op
een van Nederlandse zydè ingediend
protest werden door de chef van het
protocol mondelinge excuses gemaakt.
De groep demonstranten is niet al
leen binnengedrongen in het Parle
mentsgebouw. dooh bracht ook een be
zoek aan het Ministerie van Buiten
landse Zaken, waar enkele archiefkas
ten zouden zy vernield. Ze hebben ook
de Maatsohappyvlaggen van de passa
gekantoren van de Rotterdamse Lloyd
omlaag gehaald.
Overal in het centrum van Djakarta
zyn gedrukte en geschreven slagzinnen
aangeplakt, waarin ontbinding wordt
gevraagd van bet Parlement en gezegd
wordt, dat het Parlement het volk niet
vertegenwoordigt, voorts, dat het Par
lement geen koffiekamer is en dat het
I volk de zibtingsgelden voor het Parle-
I ment niet wenst te betalen.
Aan Bevan is ultimatum gesteld
WEERBERICHT
Rustig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
j Weinig bewolking met in de nacht en
^chtend uitgebreide mlstgebteden. Ove
rigens droog weer. Op vele plaatsen
aichte, hier en daar zware nachtvorst
jJorgenmidd.ig dezelfde temperaturen als
andaag of iet-s lagere. Weinig wind.
(Opgemaakt te 10 uur)
18 OCTOBER.
Zon op: 710 uur; onder: 17 40 uur.
Maar, op: 6.44 uur; onder: 16 58 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.55 en
I '5.09 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Dit is de post Phu-My. in de sector
Hung Yen. ongeveer 45 km ten N.O.
van Hanoi, in Indo China. Deze
vooruitgeschoven post. die zware
aanvallen heeft te verduren van de
troepen der Viet Minh. houdt stand
tegen deze aanvallen, daarbij ge
holpen door de artillerie en dc vlieg
tuigen van de nabijgelegen posten,
waarvan Bat Nao één van de
sterkste is.
AANVAL DER VIETMINH GESTUIT?
Met Franse vliegtuigen zyn ondanks
slechte weersomstandigheden twee ba
taljons ter versterking naar Nghai lo.
150 km ten Noord-Westen van Hanoi ln
Indo-China gezonden ten einde het
hoofd te bieden aan de aanval van de
Vietmlnh.
Een woordvoerder van het Franse op
perbevel verklaarde, dat de Fransen
Nghai lo kunnen houden en dat een
terugtocht niet overwogen wordt.
Grootste crisis in Labour
sinds 1931
Leiders van de Britse Labour-partij
hebben gisteravond besloten Bevan
een ultimatum tc stellen. Van hem 'al
worden gecist. dat hij zyn linkse groep
ontbindt en de aanvallen op andere
socialistische parlementsleden staakt
Het ultimatum, dat is opgesteld door
de leidende socialistische parlements
leden. wordt naar verwachting volgen
de week voorgelegd aan de fractieverga
dering. Indien de desbetreffende resolu
tie zou worden verworpen, zouden Attlee
en de andere leiders van de „oude gar
de" zich uit de fractie terugtrekken.
Als het ultimatum zou worden aange
nomen door de meerderheid van de
296 socialistische leden vam het Lager
huis. zouden Bevan en zyn volgelingen
of zich er bil moeten neerleggen of re
kening moeten houden met uitzetting
uit de partij.
De plotselinge beslissing van de hoog
ste leiding om de rebellen te dwingen
hun kaarten op tafel te leggen, toont
dat zit de toestand als zo ondu'dbaar
beschouwt, dat er een einde aan ge
maakt moet worden, ze'fs als dit ten
koste van de overwinning bii de vol
gende verkiezingen zou moeten gaan
Dit is de grootste crisis in d? party
sinds 1931. toen de toenmalige eerste-
min'ster- MacD->nald en verscheidene
collega's uit de pnrtil traden om toe te
treden tot e^n „nat'ona'e regering".
Achter Bevan staan de ex-mlnlsters
Wilson en Freeman, vier leden van het
partijbestuur en een vyftigtal parle
mentsleden.
Het ..schaduw kabinet" de leidende
socialisten nam het besluit tot het
stellen van het ultimatum na een lang
durige vergadering, waarijl. naar werd
vernomen. Attlee een aanzienliike meer
derheid verkreeg De ex-premier wordt
gesteund door de vroegere ex-premier
Morrison en al die leden van het laatste
socialistische kabinet, die een jaar ge
leden aftraden. Ook zal hy. naar men
aanneemt, gesteund worden door de
meerderheid van de parlements'eden.
Indien het voorstel op de fractiever
gadering van Donderdag as. door slechts
een k'elnc meerderheid wordt onder
steund. zou het vezag van de leiders zeer
worden verzwakt.
Men rekent op een félle strijd. Door
een gematigde groep zal getracht wor
den een middenweg te vinden, maar de
'elders ziin besloten met het ultimatum
te staan of te vallen
EGYPTISCHE REGERING WIL
SUEZKAN A AL-MAATSCHAPPIJ
OVERNEMEN.
De Egyptische minister voor handel
heeft verklaard, dat de Egyptische re
gering de ln .66 opgerichte Suez-
Kanaal-Maatschappy na afloop van de
concessie ln 1969 wil overnemen. Aan
een sjaecia'.e regeringscommissie is reeds
opdracht gegeven de overneming voor
te bereiden.
Op het ogenblik van afzending van
dit telegram, kwart voor elf in de och
tend Djakarta tijd, bewoog de groep de
monstranten zioh weer in de nohting
van het Parlement. Intussen was het
gehele Parlementsgebouw gesloten en
ónder bewaking van een militaire
waoht gesteld- De demonstranten voe
ren, behalve spandoeken met leuzen te
gen het Parlement, ook rood-witte vlag
gen mede.
Op het Paleis van president Soekar-
no werd een militaire delegatie ontvan
gen. geleid door kolonel Nasoetlon, de
chef-staf van het leger. Tegelljkertyd
vergadert het Indonesisohe Kabinet ln
het gebouw van de Ministerraad op
Pedjambon (het voormalige gebouw
van de Raad van Ned. Didië).
BESPREKINGEN
Na afloop van de kabinetszittlne ver
klaarde de Minister van Voorlichting,
Mononoctoe aan dc pers: le. op het
ogenblik is er geen kabinetscrisis; 2e partement,
de regering zal haar taak blijven
vervullen om aan de toestand het
hoofd te biedeix Minister Mononoc
toe zeide. dat de regering hoopt, dat
de rust spoedig zal weerkeren.
Minister-president Wilopo verklaarde
dat er op een bijeenkomst met presi
dent Soekarno en de vice-president
een weg was gevonden om uit de
huidige moeilijkheden te geraken. Hij
wilde echter niet mededelen, welke
deze weg was. De premier kondigde
aan. dat de algemene verkiezingen
nog versneld zullen worden, hetgeen
in overeenstemming is met de op
rechte wens van het Kabinet.
Hierop arriveerden d© divisie-com
mandanten en de sectie-commandanten
van de algemene Landmachtstaf onder
leiding van de chef-staf. kolonel Na-
soetion. bii het kabinet van de minis
ter-president om de Minister van De
fensie te ontmoeten. Onder hen waren
de territoriale commandanten van N -
Sumatra. West-, Midden- en Oost-Java.
Ook waren daar overste Soeorapto.
overste SoemanU. overste Soetobo en
overste Soerlosoelarso.
De Minister van Defensie verklaard©
na afloop, dat de huidige toestand tij
dens een samenkomst was besproken.
VERONTSCHULDIGINGEN.
De wnd. Hoge Commissaris van In
donesië mr Soesanto. had vanmorgen
een telefonisch onderhoud met dc In
donesische Minister van Buitenlandse
Zaken. Moekarto. Minister Moekarto
deelde mr Soesanto mede, dat door
het Parlement aan de regering het
verzoek ls gericht, niet af te treden
en dat de Indonesische regering zal
aanblijven. Voorts, dat dc Indonesi
sche regering de situatie beheerst cn
dat de Indonesische regering aan de
Nederlandse H. C. excuses heeft aan
geboden voor het neerhalen van de
Nederlandse vlag.
Vandaag te twaalf uur heeft mr
Soesanto Tirtoprodjo over het ge
beurde te Djakarta een onderhoud
gehad met dc Nederlandse minister
Buitenlandse Zaken op diens de-
Bij de aankomst van de ..QueenVerenigde Naties, stonden deze
Elizabeth" in de haven van New\ demonstranten aan de kade. waar
York. met aan boord de af gevaar-de boot aanlegde. Hun borden
digden van de Sovjet-Unie naar de l spreken voor zichzelf!
