De economische structuur
van Zuid-Afrika
Trohon-grasinkuilmachine oogstte
succes op demonstratie te Hillegom
De andere helft van de waarheid
&P§§» S
ZATERDAG 11 OCTOBER
Verfrouwen in de toekomst
voor een grotere industriële decerotrall-
maar in de praktijk kon nog wei-
worden gedaan om de vloed van
Isat
(Speciale berichtgeving:
Hoewel veel berichten uit Zuid Afrika 1:'dustrié.e bevolkingscentra te keren,
de laatste tijd een uitgesproken politiek
karakter dragen, begint men er zich 111 VERTROUWEN.
Nederland steeds meer van bewust te
worden, dat in de Unie naast een be
langrijke politieke ontwikkeling een
even belangrijke economische ontwikke- wereldoorlog de secundaire industrie
ling plaats vindt. Niet langer ziet de ln- ln Zuid-Afrika kon ontwikkelen,
dustrieel, die nieuwe afzei gebieden zoekt. Hoewel van een jong land met veel na-
de geldbelegger en de emigrant, in Zuid I tuuriQke huLpbt-onr.en verwacht mooht
Afrika slechts een goud- en diamant- worden, dat het zich lang ln een sta-
land. I dlum van „geldlenen" zou bevinden.
De aanwezigheid van andere rijke bo- bleek resds spoedig het tegendeel. De
demschatten als steenkool, ijzer, man
gaan, asbest en uranium, en de grote
soheen of Zuid-Afrika wat de kapi
taalbehoeften betrof bezig was snel
onafhankelijk van het buiteiLand te
worden.
De na-oorlogee jaren geven eohter
een ander beeld te zien. Een onver-
waohte stroom van kapitaal uit het bui
tenland vloeide de Unie binnen vijf
milliard in nog geen zei jaar Ujds! Ge
deeltelijk speelden bij deze kapitaalsbe
leggingen de onzekere verhoudingen in
Europa een rol, evenzeer echter bieek
hieruit welk vertrouwen de buiten- D'
landse be.egiger had in de economische van
structuur van Zuld-Afr:ka
Zo konden gedurende 1961 bijna dui- ntcl1
zend nieuwe ondernemingen geregi
streerd worden met een kapitaal van
100 millloen gulden, terwijl ln dat Jaar t
bestaande Industriële maa' chappijen met die taak woonde
hun kapitaal vermeerderden
millloen giulden. Wanneer men
de uranlum-ontginning, die naar alle i tc Hi.lcg
Mechanisatie leidt tot kwaliteitsverhoging
irUclirijdende mechanisatie van het agrarische bedrijf ten voordele
nationale bedyfsvoerlng en als kwaliteit-stimulans heeft reeds vele
nir-uwe machinerieën op de boerderij gebracht.
Hel is het streven van het Instituut voor Landbouwtechniek en Rationali
satie. deze ontwikkeling te bevorderen en in goede banen te leiden. In verband
met die taak woonde ir P. Wicrtsema van de I.L.R. een demonstratie bij van de
t 200 Trobon-grasinknilmachine op de modelboerderij van de heer C. van Zijvcrdcn
hierbij i
buitenland e schuld van de unie I waarschijnlijkheid de gouöimljnindu:
pi oefstation voor Aardappelverwerkinj
vertegenwoordigers van de Centrale Vt.^i
zei Organisatie, van de voorlichting;.
dienst, van particuliere en coöperatie,)
aardappelmeelfabrieken, een gezeken;;
Belgen uit het land van Hene, be'
sluursleden van de inkullcombinat
Delfland te Maasland en de heer P. Oi:
terveld, bedrijfsleider van de proefboej.
derij te He.no lOverysel'. Aan
gTote demonstratie van grasinkuilm:
chines, begin October op deze boerde,-
gehouden, heeft dn Trobon ook m-
succe6 deelgenomen.
Over de resultaten was men ook eer
stemmig van oordeel, dat hier van ee
belangrijke vooruitgang kan worde
gesproken. Do capaciteit van dc nieu.v
mach'ne, gemeten door het ILR
Wagenlngen. bedraagt 11 ton gra.~
uur, of ruim 8 ton aardappelvezc!.;
ruim 8'j ton gras samen. Daarvoor
welke 1.6 mil.iard gulden ln 1933 be- j ln de komend» Jaren aan be'angrijkheid
ondernemingen, welke hun ontstaan te droeg daalde tot 1 milliard ln 1939 zal overtreffen. In aanmerking neemt,
danken hebben
i deze grondstoffen, en tot 140 mtiiloen gulden in 1946. hoe- d3n t
"geconstateerd
hebben niet alleen geleld tot belangrijke vel gcdurer.de al die Jaren buitenlands economlsohe toestand
maar dat de
buitenlandse kapitaals-investeringen, j kapitaal tot een gemiddelde van 2 pro- 1 niet alleen gezond
maar ook tot even belangrijke leveran- rent van het nationale inkomen bleef stormaohaie "ontwikkeling, wence di
ties van machines en fabriekslnstalla- toevloeien. In diezelfde Jaren eohter Unie de laatste twintig jaar te zier
ties, terwijl verder hierdoor de mogelijk- werd door binnenlandse beleggers ruim heeft gegeven, in dc toekomst gehand
heid geschapen werd tot het aantrekken 4 milliard gulden opgebracht, zodat het I haafi zal b'Uven.
van steeds meer buitenlandse technici
en specialisten Om echter de betekenis
van die grondstoffen voor de nationale
economie van de Unie op hun ware be
tekenis te kunnen schatten en een juis
ter Inzicht te kunnen verkrijgen ln de
liuldlge structuur, ls het noodzakelijk
om een blik terug te werpen.
VAN RIEBEECK's ERFENIS.
De heer Wiertsema en met hem de
u - in andere aanwezige ingenieurs waren zeer
en dat "de tc"vreden over de Trobon. een machine.
7-i',4 if-iv, die tot stand is gekomen na jarenlange
nritftr.Amin-rpn Hnrvr Hu hnAr T W Dnnrli
Bijna twee eeuwen lang was Zuid
Afrika het land. dat van Rlebeeck er van <Van
had gemaakt: een landbouwstaat. Eerst
zo omstreeks 1836, mede tengevolge van
de voortrekkers, veranderde- het karak
ter enigszins. De aanvankelijk intensle- Er
ve cultuur van fruit en groenten rond- zyn' (lai
om de havensteden maakte plaats voor
de meer extensieve teelt van schapen en ZC)n
rundvee en de verbouw van graansoor
ten in het binnenland
Voerde Afrika in 1836 nog voor ruim
13 millioen gulden uit aan fruit, wijnen
en groenten, en slechts voor 170 000 gul
den aan wol, ln 1870 was de uitvoer van
wijnen en groenten geslonken tot II
millloen gulden, maar de wolexport ge
stegen tot 18 miUiocn gulden De eco
nomie van Zuid Afrika droeg echter nog
altijd het stempel van een prae-kapita-
listische structuur, kenmerkend voor het
agrarische karakter van het land. Zelf-
Icts over liefde en geld
in Amerika
dat de geschiedenis zich altijd
weer herhaalt Zulke lieden moeten maar
nooit buitenlands correspondent van
een courant worden, zij kunnen even
goed uit Gorinchem hun berichten stu
ren dan uit Washington of Londen. Na-
groenten geslonken tot 11 SS?"ik,!,föT',a! T dc ten
dele geluk met de bewering. dat er
niets nieuws onder de zon is. maar zij
zien tcch slechts de helft van de waar-
h®'d. Het leidt bv. tot ernstige mlsver-
het manden, wanneer Europeanen hier aan
komen in de veronderstelling, dat in
Amerika alles eventueel wel groter en
sneller, maar in wezen toch hetzelfde Is
als ln Europa. Ik zou eer geneigd zijn
jes zich opvallend uit om een man aan
de haak te slaan". Maar weer zou hij
slechts voor de helft selijk hebben.
I Zeker, ook in Amerika willen veel
Amerikaanse correspondent meisjes graag trouwen. Maar het zou
Korteweg» toch onjuist zijn om de opvallende kle-
TTT I din? en de ..glamour" als een thermo
meter van trouwlustigheid te gaan ge
ileden, die ervan overtuigd bruiken. Zowel het vlotte en soms de-
de mensen tenslotte allemaal monstratieve geldu tgevcn, akool-: de
nieuws onder de vlotte en soms wat demonstratieve
verzorging van de boer was hoofdzaak,
geld speelde in het binnenland een on
betekenende rol
Terwijl in het even Jonge Amerika r,n vo' 'e houden; alles ls hier be
reed* een dicht spoorwegnet het land langrljk anders. De scholen zijn anders,
bedekte, vergenoegde Zuid Afrika zich de kerken, de vakverenigingen, de po-
met een spoorlijntje van 70 kilometer Htieke partyen. ja zelfs liefde en geld
lengte. Voor de Zuid Afrikaanse land-
bouwer was tyd nog geen geld
DE GROTE VERANDERING
De ontdekking van diamanten in 1870
en van goud ln 1886 wijzigde dc econo
mische structuur van Zuid Afrika ech- - geld kan ik od veel prvarln* ho^eii
IIIJ HOUDT VAST VAN ME.
Noch in het uitwisselen van liefde,
noch in het ontvangen en uitgeven
een agrarische economie een agrarisch- ^rschrUven^aa^
inctnitripip economie ontwikke de. onder- i e"~nru.Ve" ftaa™-
i opinie van
een geïnteresseerd toeschouwer het
industriële economie ontwikkelde, onder
ging Zuid Afrika de uitzonderlOke en
plotselinge transformatie van een agri
cultuur stadium tot een agricultuur-
mineraal stadium, waardoor de prae-
kapltalistlsche economie veranderde in
een zuiver kapitalistische
Eenige tfjd geleden nam een eenvou
dig kantoormeisje mfj ln vertrouwen
over de man. met wie ze de vorige avond
uit was geweest. Hu houdt vast van me
zo zei ze want gisteravond heeft
hy wel twintig dollar uitgegeven.
De export van diamanten steeg van Menig Europeaan aal denken: InAmc-
600.000 gulden in 1870 tot 70 miUioqn in "ka berekenen ze alles in dollars, zelfs
1907. De goud-export van 800 000 gulden
in 1886 tot 320 millioen in 1909. In die
zelfde Jaren stegen de bankdeposito's In
de Kaapkolonie en Natal van 20 mil
lloen gulden tot 140 millioen. de spoor
weginkomsten van 900 000 gulden tot
ruim 50 millloen.
De twintigste eeuw bracht geen terug
gang ln deze stormachtige ontwikkeling,
ondanks de Invloed van drie oorlogen en
de grote depressie tussen de jaren 1929
en 1933. J
waarde van de goederen, welke
de liefde En in zekere zin is dat ook
waar. Maar toch is die conclusie van dat
meisje zo gek na? niet. al klinkt die
ons wat koudberekenend in de oren.
Wanneer een eenvoudige Jongen 20
dollar uitgeeft, als hU een avond met
een meisje gaat dansen, dan wil hU
waarschijnlijk én het meisje een extra
prettige avend bezorgen èn zelf Indruk
op haar maken. Dit alles kan inderdaad
een symptoom van liefde zUn.
Had diezelfde Europeaan dat een
voudige kantoormeisje met haar vriend
ln de Unie geproduceerd werden, steeg uit zien gaan. dan had hU wellicht be-
van 400 millloen gulden ln 1915 tot J rienkelUk,. hoewel geïnteresseerd, naai
6 milliard ln 1948. Juiste cijfers over de haar pwalhoge hakjes haar blote schou-
laatste jaren zUn nog niet verkrijgbaar,
maar geschat mag worden dat over 1951
het totaal bedrag is aangegroeid tot
ruim 10 milliard.
ONTWIKKELING DER SECUN
DAIRE INDUSTRIE.
Het ligt voor de hand dat de plotse
linge verandering van de economische
structuur en de geforceerde overgang
van een prae-kupitalistische naar een
zuiver kapitalistische economie de ont- <;EREF SYNODE NOG STEEDS NIET
wikkeling van de secundaire industrie
ders of andere vrouwelUke accenten
gekeken. En hoofdschuddend had hU
wellicht gezegd: „Wat sloven die meis-
Kerkelijk Leven
Na 7 weken vergaderen
nier van kleden, schijnen my ten de'.e
voOTt te komen uit eenzelfde karakter
trek van het Amerikaanse volk. Deze
mensen zUn „naar buiten gekeerd open.
extrovert, zoals de psychologen het noe
men. ZU komen er rond voor uit. dat
geld het leven plezierig maakt cn zij
kennen weLnl? van de Europese schroom
om over het salaris of vermogen te
spreken. De man steekt zijn chèque-
boek nJet onder stoelen of banken en
de vrouw moffelt haar charmes niet weg.
Dc uitdrukking „geld maakt niet geluk
kig" of de opvatting,, dat „wie honderd
malen 's daags zich ln de spiegel ziet"
de ware schoonheid niet zou bezitten,
wil er hier niet ln.
DE GRENS LIGT ERGENS
ANDERS.
In een maatschappij, die „naar bui
ten gekeerd" ls. komen u teraard bui
tensporigheid en buitenissigheden nogal
eens voor. Maar protsen met geld en
vampierachtigheid in kleedy, worden
daarom ook hier niet gewaardeerd. Men
trekt alleen de grens ergens anders.
Wat ons. West-Europeanen, op het eer
ste gez.cht dikdoenerU of uitdagend lUkt.
is in Amerika dlkwUls alleen maar een
teken van welgesteldheid of van spor
tieve charme.
Het is nog maar een paar Jaar ge
leden. dat de directeur van een keurig
hotel te Rotterdam lang aarzelde of hij
twee Amerikaanse meisjes wel als gast
ln zijn hotel zou toelaten. ZU zagen er
naar zijn Nederlandse mening een
proef r.em-ngen door de heer J. W. Bonda
te Leiden en ztin medewerkers, en dank
zu de intensieve samenweking met de
firma Troost en Zooi te Zoetermeer. De
heer Bcnda en de zijnen dachten de 1
mach-ne uit en bij de firma Troost
wordt ze titans in serie gebouwd.
De Trobon kneus-mengmachine be
rust. zoals de naam al zart. op liet
kneuzingsprincipe. Tot nu toe was het
meest gebruikelUk. het gras te hakselen
en te mengen met melasse, bieten enz.
Dc Trcbon hakselt niet. ma3r kneust,
waardoor het gras murw wordt geslagen
en de lucht, er uit wordt gedreven, zodat
een meer compacte massa wordt ver
kregen. Tevens kunnen de toegevoegde
hulpstoffen, zoals aardappelvezel, ge
stoomde aardappelen en mela-ssa, snel
ler op het gras Inwerken
Het koolhydraatproduct wordt op deze
wUze beter vermengd met het eiwitryxe
gTas. By het inkuilen met de hand vindt
men hele dotten :ras terug; dan wor
den de hulpprodüeten niet vermengd
met de koolhydraat rijke hulpstoffen.
Bij de demonstratie waren om. aan
wezig ir S Bosch van het Centraal In
stituut voor Landbouwkund'g Onderzoek
(C.I.L.O.), ir J. C. de Man van het
Dc Trobon in acltc
beetje verdacht-charmamt uit. Tcch wa
ren ze niet opvallender gekleed dan veel
kantoormeisjes te New-York of
Washington en die zullen velen wel
charmant, maar niet verdacht vinden.
Geld en charme passen ln het Ame
rikaanse klimaat van glimlach en op-
t misme. Alles ls mogelUk. Om geld
te verdienen moet men soms hard wer
ken en ..mooi" worden eist soms ook veel
tijd en inspanning. Maar het kan. En
het valt wantrouwige Europeanen soms
hard mee. dat de man nog andere boe
ken dan zUn chèqueboek bezit en dat
de vrouwbehalve hoge hakken, ook
hoge idealen heeft. Niet dat hy ooit be
weerd heeft, dat het een het ander uit
sloot, maar ja
Helpt mee aan de handhaving van de
openbare orde en rust.
Maakt deel uit van de
Treedt toe tot de
Reserve-Gemeentepolitie
llncez. Med.-Adv.l
ln de hand heeft gewerkt. De benodigde AAN EINDE VAN WERKZAAMHEDEN
kapitalen waren door de diamant- er
goudmijnen als het ware voor het grlj-
l
De generale synode der Geref Kerken
heeft haar zevende zlttlngsweek gister-
pen komen J'BKen. end ^n j)„rprt^ morgen besloten met de verdere behan-
./"j" i,„„i u-Mirpru- """fxeii oesioien mei ae veraere oenan-
bu. dat deontconncn 1 delln* van het rappoit van deputaten
lagen zonder hoge 8 vnor Enige gezangen" en de
De Volgen dec U f ers tonen aan ln welk In de discussie zei da P. D.
anef tempo deze ontwikkeling heeft P". dat men aandacht moet beste-
rdaats gevonden. Steeg tussen de Jaren >on aan het feit. dat de liederen aesthe-
1938 en 1951 het aantal arbeiders, werk- t'-^h voldoende verantwoord zyn. Dat
zaam in de mUnindustrie. met slechts het werk der chrlsteiyke literatoren nog
1 procent, de styging in de secundaire steeds ze weinig aandacht heeft en dat
industrie bedroeg meer dan 100 procent, ril z.yn .als roependen In de woestyn'
Tegelykertyd viel een styging van niet- vond spreker zeer teleurstellend,
blanke arbeiders in deze industrie te i De svnode besloot, op voorstel van de
constateren, welke ver uitging boven de commissie, deputaten te machtigen hun
toeneming van blanke werknemers Hj
Duidelijk werd daardoor aangetoond
dat er, tengevolge van de snelle ontwik
keling van Zuid-Afrika op economisch
gebied eenvoudig niet genoeg blanken
ln het land aanwezig waren om dc
openzev.alicn plaatsen te bezetten
Een ander nevenverschijnsel van de
snelle industrialisatie b'.eek de urbani-
serlng van het land. Mankte ln 1911
•het agrarische bevolkingsdeel van de
unie nog 48 3 procent uit, in 1946 was
dit reeds gedaald tot 27 6 procent
Deze urbanisatie zal in de komende
Jaren van grote invloed zUn op de eco
nomische. sociale en zelfs op ce poli
tieke ontwikkeling van Zuid-Af ri.-ca.
Wel ls waar werd ook hier. evena.s in
vele andere landen, een lans gebroken
Bollen naar West-Duitslard
Do West-Duitse autoriteiten lubben C' rnmr
heden oen bedrug van 810.000 DM bi"-
schikbaar gesteld voor do invoer van
bloembollen en -knollen uit Nederland.
BOELGANIN VALT TURKIJE AAN.
Op het communlstfcohe congres ver
klaarde Boelganin, dat ..ln de afgelo
pen drie maanden een aantal vooraan
staande Amerikaanse en Britse militai
ren een bezoek heeft gebraoht aan de
sovjet-Turkse grens". Het versohynen
van „deze jakhalzen in uniform" aan
óe Russische grens was geen toeval,
doch een onderdeel ..der voorbereidin
gen van de imperialisten voor een oor
log tegen de Sovjet-unie", aldus de
maarschalk.
De Turk'e leiders hadden volgens
Boelganin .alle verant.woordehikhelds-
gevoèl verloren" en Turkye „een aan
hangsel van het Amerikaans-Britse
blok" laten worden
HU viel de Amerikanen aan, die
Tiefs gewelddadige bevrijding" van een
aanzienlek deel van Europa en Azië
^voorstaan".
pogingen om een geschikte toonzetting
te verkrijgen voor de twaalf artikelen
des geloofs, voort te zetten en te verstaan
niet deputaten door de synode benoemd
met dc opdracht tot revisie en/of uit
breiding van de bundel ..Enige gezan-
gen". Zo enigszins mogeiyk dient zulk
een toonzetting de volgende synode te
worden nangeboden De voorstellen der
cemmlssie werden zonder discussie met
alecmene stemmen aanvaard.
Tenslotte piaakte de synode een aan
vang met de behandeling van het ïyvige
rapport van deputaten voor de zending
onder de heidenen en Mohammedanen.
De synode heeft om 12.15 uur de be
sprekingen over dit rapport afgebroken
en ls tot de volgende week uiteengegaan
DE NOOD DER ONTHEEMDEN.
Het moderamen der generale synode
van de Ned Herv Kerk heeft gevolg ge
geven aan het vereoek van de nationale
voor vluchtelingen om ln
•rband met de week van offervaardig
heid ter leniging van de nood dezer on
dernemingen op Zondag 19 October ln
de kerkdiensten de geestelijke en stof
felijke noden der vluchtelingen in ge
bed of prediking te gedenken.
Nul. Herv. Kerk Beroeren tc Rysen
G H. van Kooten te Brandwijk.
Bedankt voor Wezep L. Vroegtndewey te
Papendrccht.
Vrije Evang. Gemeenten Beroepen te
Kampen C. Zijlstra te Enschede.
Morsweg-lokaal: 10 uur ds N. Kleer
maker.
Chr. School Noordelnde: 10 uur Jeugd
dienst.
Eglise Wallone- 10.30 hcures M.: J. Rls-
seeuw de Middelburg.
Academisch Ziekenhuis: 10 uur ds D.
J Vossers.
Dlaconessenhuis: 10.30 uur dr K. J.
Brouwer, Oegstgeest.
Evangellsch-Lutherse Gemeente: 10.30
uur ds H J A. Haan.
Remonstrantse Gemeente: 10.30 ds P.
M Luca. Amsterdam.
Doopsgezinde Gemeente: 10.30 uur da
J. M. Luyt. Veendam.
Geref. Kerk art. 31 (gebouw „Prediker)"
10 uur (Evang. Luth. Kerk) 5 uur ds G.
v. Rongen.
Geref Gemeente: 10 en 5 uur Lees-
dlenst.
Chr, Geref Kerk: 10 uur ds H. W Eer-
land iH. Avondmaal); 5.30 uur ds H. W.
Eerland, Llsse.
Veren, van Vryzlnnlg Hervormden:
(Leldse Volkshuis)10.30 uur prof. dr T.
Jansma te Lelden.
PREDIKBEURTEN
VOOR ZONDAG 12 OCTOBER
Leiden Herv. Gemeente. Pieterskerk:
10 u. ds H. J. v. Achterberg.
Hooglandse Kerk 10 30 uui
(H. Avondmaal
Alphen n d P
Oosterkerk: L
Avondmaal); 7 uur ds D J. Vossers (H.
Avondmaal en Dankzegging).
Marekerk 10 uur ds J. v. d. Wiel; 5 u.
ds J de Wit (H. Doop).
ir ds Dronkert; 5 t
uur ds A. NUhuls;
r dn Westerink:
Zutderkerk 10
ds Hajer
Herengracht: 10
uur dr Westcrlnk
Oude Vest: 10 u
ds A. NUhuls
Oud Kath. Gem. (Zw. Singel 60)
Hoogmis
Vrije Kath. C.em St. Bonlfaclus (Vree-
wUkstraat 191 10.30 uur gezongen H. Mis.
Christian Science (Steenschuur 4): 10.30
n 6.30
5 uur
10 u.
dhr.
H. Schouten Jr. 5.30 uur dhr. J. de Looy.
Abbenes Herv. Gem.: 9.30 ds M. C.
Don; 6.30 ds J. A. v. Boven.
Alphen a. d. R()n - Herv Gem. Jullana-
straat 9 uur ds P. Moorenhout te Katwijk
aan Zee; 10.30 uur ds P. A. Lefcber; 6 30
uur ds Joh. Stehouwer. Gebouw Jonatban.
10 uur ds C. J. Lambour. Kapel Gouwsluls:
6.30 uur ds C. J. Lambour. Hooftstraat:
9 30 ca 6.30 uur de heer A. P. de Jong
Oudshoornsewcg 10 uur ds L J. G.
Veenendaal. Martha-Stichting: 10 30 uur
ds J. Th. Meyer. Geref. Kerken: Zulder-
kerk: 10 en 6.30 uur ds C. M. v d. Loo
te Dordrecht. Noorderkerk: 10 en 6 30 uur
ds W. Wyma Aula Chr. Lyceum: 10 en
6 30 uur ds C Kapreyn te Amsterdam.
Oud Geref. Gemeente Mandersloostrant
9 30 en 4 uur leesdlenst. Rem Geref Ge
meente: v. Mandersloostraat7 uur ds F.
Palmboom.
Benthuizen Herv Gem 9 30 uur ds
J. van der Haar van Waddlnxvecn HA i
6 uur ds H. van den Akker van Gouda.
Geref. Gemeente: B 30 en 6 uur leesdlenst.
Bodegraven Herv. Gem.: 10 u. ds Jac.
Vermaas (H. Doop); 6.30 u. d6 C. J. v d.
Graaf van Nijkerk. (Nleuwerbrug wykge-
bouw „de Ster") 6.30 u. ds Jac. Vermaas.
Geref. kerk: 10 en 6 u. ds G P Hartvelt
(H Avondmaal). Geref. kerk
10 en 5.30 u. ds Joh. Dam Geref. Gem
6 u Leesdlenst Evang. Luth. Gem.:
ds J. v. d Blink, v lootpredlkant.
Evang Vereniging (Hotel v Haaf ten l 7 u.
de heren L
F Nlemeljer
Boskoop Hew Gem
de Leeuw, 6J uur ds G
Bruyn. Rem. Geref. Gem.: 10J uur ds G
Ch. Dutnkcr. Geref. Gem.: 9J en 6 uur
leesdienst.
I lazers wonde Herv. Gem 9.30 en
6 30 uur ds Chr. v, d. Leeden. Geref. Kerk:
9 30 en 6.30 uur ds J. Oussoren.
Illllegom Herv. Gem.: 10 uur ds S.
L. Knottnerus; 5 uur ds Chr. Eerhard.
Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds A. K Krabbe
(H A i. Chr Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds
R. E. Sluiter Ned. Prot. Bond: 10 uur
ds A. E. K. Pols.
I>e Kaag Herv. Gem.: 10 en 5 uur vi
caris L. C. Baljé.
Kaluj|k a. d. RMn Herv. Gem.: 9.30
cn 6 uur ds S. G. J. Goverts Geref. kerk:
9 30 en 5 uur ds J. C. Gilhuis van Am
sterdam.
Katwijk aan Zee Herv. Gem (Nieu
we Kerk): 10 uur ds D. Bouman (H.D
6 uur ds P. Moerenhout. (Oude Kerk):
10 uur ds P. Pras; 6 uur ds J. J. v. d.
Krlft (Kapel): 10 uur ds J. J. v. d. Krlft;
6 uur cand. C. Bczemer. Geref Kerk: 10
uur ds P. Pyiman: 5 uur ds A. L. Bos.
Uni-gcbouw: 10 uur ds A. L. Bos; 5 uur
ds F. Pijlman. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5
uur leesdlenst. Geref Kerk (art. 31) 10.30
uur ds G Boersema; 5 uur ds H. van
van Tongeren, van Rouveen.
Koudekerk Herv. Gem.: 10 en 6 30 tl.
ds Poort Geref. Kerk: 10 en 7 u. ds Bou-
kema, Den Haag.
Leiderdorp Herv. Gem.: 10 en 6.30
uur ds J. P. Honnef. Geref. Kerk: 10 en
6 30 uur ds M Hamming van Den Hel
der. Ver van Vryz Herv.: 10.30 uur ds
J. G. Jacobs van Den Haag.
I.elnuilden Herv. Gem.: 9.30 uur ds T.
Kruyne. (Gebouw Pnlél) 7 uur ds T.
Kruyne. Geref. Kerk: 9.30 en 2.30 uur
onbekend.
Llsse Herv. Gem.: 10 (H A en 5 u
ds C Jongeboer. Geref. Kerk 10en5u.dr
Th. Rni|s Jr. Geref. Kerk (art. 31): 10 en
4.30 uur ds J J. Verleur; Geref. Gem.:
10 en 4 uur ds K. de Gier; Oud Herv.
Gem 9.30 en 3 uur Leesdlenst. Christ.
Geref Kerk: 10 en 3 45 uur ds H. W.
Eerland
Nieuw veen Herv. Gem 9.30 uur dc
heer J. v d. Hoek; 7 uur ds De Jong
van Overschle (Evangellsatlegebouw) 6 30
uur de heer J. v. d. Hoek (hulppred.)
Geref Kerk 10 cn 6.30 uur ds G. F. Snel
(H A. en dankz.).
Nieuw Vennep Herv. Gem 9.30 ds
i J A. v. Boven; 6 30 ds M. C. Don. Geref.
Kerk 9 30 en 3 uur ds IJ. v d Zee. Chr.
Geref. Kerk. 9.30 cn 3 uur ds L. Floor.
NnoritwUkerhout Herv Gem 10 uur
ds De Jong Doopsbedlenlngl(Dc Zllk):
7 uur ds De Jong.
N'oordw'Uk Binnen Herv. Kerk: 10 en
7 uur ds J. J. Meuzelaar. Geref. Kerk 9 30
en 5 uur ds J. Wlersema (v. d Bergh-
stlchtlng) 11 uur ds Hayer van Lelden.
N'oordw-yk aan Zee Herv Kerk: 10
31): I uur cand A. v, d Ban; 5 uur ds Cupédo
NIEUWE UITGAVEN.
„Dc Wereldzee".
uitgeoefend, alsmede de huidige gesteld
heid van de gTOte watermassa's die
geologisch en biologisch de mens voort
durend nieuwe wonderen openbaren. Het
met tal van Interessante en mooie foto's
geïllustreerde boek ls ln een uitstekende
vertaling verschenen bij de uitgeverij
Bom te Assen; de prys bedraagt f. 7.90.
„Juliana Reglna 1952".
Met een keur van goed-gereproduceerde
foto's geeft ..Juliana Reglna" jaartyks een
overzicht van alle bijzondere evenementen,
waarbij het konlnkiyk gezin betrokken ls
geweest.
De uitgave van dit Jaar bevat om.
opnamen over de reis naar Amerika, de
opening van het Amstcrdam-RUnkanaal
en het bezoek aan de Olympische Spelen
te Helsinki. In de tekst zijn fragmenten
uit verscheidene Konlnkiykc redevoeringen
..Juliana Reglna" wordt samengesteld
door I. WUnbeek en ls een uitgave van de
uitgevery en drukkerij .JJollandla" tc
Eemlander" een duik
genomen ln 't gebied waar het verschijnt
en ls opgedoken met de uitgave van een
aardig, goed verzorgd werkje: „Goot, Ecm
en Vecht".
Op onderhoudende wyze maakt het
boekje de lezer vertrouwd met heden en
verleden van de voornaamste plaatsen en
plaatsjes uit deze mooie landstreek.
Dr Llbbe van der Wal hield by de aan
vaarding van het door de Stichting „So
crates" Ingestelde ambt van bijzonder,
hoogleraar ln de wijsbegeerte aan de
Technische Hogeschool, een rede over „De
verzaking der objectiviteit".
Uitgever is: J. B. Wolters te Groningen.
vliet (Lelden). (Mors-Rijndyk)9 uur ds
Hajer: 5 uur ds Dronkert. Ver. v. VrUz.
Herv.. W. de Zw. kerk: 10.30 uur prof.
P. A. H. de Boer. Gerf. Kerk (art. 31): W.
de Zw. kerk)8.30 en 3 uur ds D. Zemel
(Enschede).
Oude Wetering Herv. Gem 10 uur ds
A. M. Knottnerus. Rem. Geref. Gem - 1015
uur ds J. H. C. Kater van Nleuwveen.
Geref. Kerk: 9.30 en 3 uur ds v. Swlgchem.
Sassen hel in Herv. Gem.: 9 en 10.30
uur ds Kalkman van Voorhout: 5 uur
ds Knotncrus van Hillegom. Geref. Kerk:
9 30 en 5 uur ds v. d. Berg. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 uur ds Visser.
Ter Aar Herv. Gem. 9.30 en 6.30 ds
Ottsvanger uit Lelden. Geref. Kerk: 10 cn
630 uur ds Telkamp uit Haarlem.
KUnsalcrwmidc Herv. Gem 9.30 en
630 uur ds T D v. Soest (H A Chr.
Geref. Kerk: 9.30 en 5 uur leesdlenst.
Hljnsburg Herv Gem.: 10 uur ds M.
J. J. Bonting (bed. H A 5 uur ds L. I.
Baas van Valkenburg (Kleine Kerk) 10
uur ds J. Stehouwer van Alphen; 5 uur
ds M. J J. Bonting ibed H A l Geref.
Kerk Rapenburg! 9 uur ds H. Post: 10 30
en 4.30 uür ds E. H. Broekstra van Oegst
geest; 6 uur ds L. v. d. Linde. (Voor-
houterweg) 10 uur ds L. v. d. Linde- 5 uur
ds H. Post. Geref. Kerk (art 31) Kerk
gebouw Langevaart 10 en 5.30 uur ds K.
BrUnlng Chr Geref. Kerk. 10 en 5 uur
ds N. Brandsma.
Valkenburg Herv. Gem.: 10 en 6 30
uur ds Baas. Geref. Kerk- 10 en 5 uur
ds E. Nyhuis. Getef Kerk (art. 311 9.45
uur ds Boersema; 5 uur leesdlenst.
10 uur ds J.
de Wit -
(H A.)
Geref. Kerk:
10
5 uur ds
10 en 7 uur dl J. N. de Geref kerk 9j en 5 uur ds H Pol. Chr.
Geref. kerk 9j en 4j uur ds P. J. de i Maurltslaan10 e
Oegstgeest Herv Gcm (Groene
Kerki 10 30 ds B C. Visser. (Paulus-
kerki 10 u ds G. F. Callenbsch (bevestl-
g'.ng Jeugd-ouderllng en installatie Wlkai;
7 uur ds J Th. v Veenen (R'daml Evan-
gelisatledlenst. (Hoge Mors)- 10.30 uur
ds N J. Cupedo (Noordwijk
Herv. Gem.
Leiden.
Voorschoten Herv. Gem: (Dorp):
10 uur ds "P. P. J. Monster van Katwhk
Zee: 5 uur ds W. G. Meljerlng. iRljn-
m dj w 0 Meljerlng. Geref.
uur ds M. den Boer (Bed.
Geref. Kerk (art. 31):
r ds F. de Vries van Den
dijk
Kerk: 10 en
H Avondma;
10.30 en 3 l
Haag.
Waildlnwei
1030 uur dl
6 30 uur ds J.
Herv. Gem.: 8 45 en
Balke. g.o. te Baarn;
der Haar Geref. Kerk:
ds J. Snoey. Remonsr. Geref.
Kerk: 7 uur ds G. Ch. Dulnker. Chr. Afge
scheiden gem.: 9.30 en 5 uur leesdlenst.
Ver. „Wet en Evangelie": 9.30 uur ds A.
Offrlnga. emer. N Hpred. te Schevenln-
gen.
10 e
Wassenaar Herv Gem. (Dorpskerk)
10 uur dr H. J Honders. (Bea. H Avond
maal); 7 uur ds J. T. Wlersma. (Klevlet-
kerkl10 uur ds J. T. Wlersma. (Deyler-
hulsi10 uur ds H. Beker. Geref. Kerk
(Zljllaani 10 en 5 uur ds M. P. Ferlnga
(Bloemcamplaan)10 en 5 uur ds G. van
Duinen. Ned. Prot. Bond: 10.35 uur dr
H. Faber. Johannahuls: 10.30 uur ds C.
T. Hylkema, Den Haag.
Woubrugge Herv. Gem.: 9.30 en 6.30
ds J. van Dijk. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30
ds W. M. Ie Colntre van Amsterdam.
Zevenhoven Geref. Kerk: 9 30 en 6.30
uur ds L M. Wynla.
Zoeterwoude Herv. Oem.: 10 uur ds
Zwanimfrilani Here. Gem 10 en 6 30
uur ds d. Broeck. Geref. Gem.: 10 en
•en tractor nodig van 35 tot 40 P.K"
Br wordt nog gezocht naar een methods:
om ook de toevoer van gras te mechani
seren. waardoor minder arbeidsbezet-"
tang nodig is. DaarbU gaat men uit vaiu
de gedachte van zelflossende wagens"
ongeveer het Idee van de meststrooiers
Dit zal de bedryfskosten by deze wyafc
van inkuilen nog meer verlagen. v
Nog veel te veel. aldus was de alw-y
mene mening, laat men by het ïnkuilec s
eiwit onnodig verloren gaan. De nieuw?
machine wil er aan meehelpen, dit te
voorkomen. Ons land kan zichzelf dan<
weer een beetje beter redden en kost-<
bare deviezen besparen. s
MARKTBERICHTEN
i
LEIDEN, 11 Oct. Coöpp. GroentenvfNe
llng per 100 kg: witte kool 6.10; rode
kool 6.708; gele kool 5.906.80; groene,
kool 9.60; boerenkool 8 90; prei 88 20;Q
kroten 5.807: kroten gek. 18; uien 9 50-4
16; peen 1020; spruiten 1541; andi,-»
vle 610 10: appelen 2032; druiven 52-,
90; snijbonen 4t>132; stokbonen 657
premkbonen 1552; stambonen 4771;4
witlof 4688; postelein 1827; spinazie
2456; tomaten 3740. Per 100 stuks:
komkommers 528: bloemkool 11—30, J
meloenen 1317; sla 211; per 100 bo--
petersclle 2 504.80; selderie 3.706.10.
peen 818.
7.60, i
stek 1JO1.40 alles per 10 kg; tomaten A
28—51, Idem B 3250, Idem C 19—36,
Idem OC 16, Idem bonken 1628; kroten
59; uien 914, Idem nep 9: waspeen
89; spinazie 2232. Idem afw. 910;
andijvie 57; sav. kool 6-7; rode kool
610; groene kool 6; spruiten 35. Idem
B 16. aardappelen 10; winterpeen 6; prei
12 alles per kg; witte kool 3.50 per 100
kg; bloemkool I 2440, Idem II 12—19,
Idem III 811; sla 28; komkommen
8: knolseldery 67 alles per stuk; selde
rie 1; bospeen 810 per bos, stoofsla 50
?er kist; appelen: Bramley 8; Bellefleurs
AUlngton Pippin 18; Groninger kroon
6 Zoete campagne 10. Peren: Bredcrode
78: St. Remy 67; Conference 6; Gleser
Wildeman 813: Leglpont 7wijnperen
6 alles per kg; druiven 44 per j kg.
ROELOFARENDSVEEN. 10 Oct. Bloe
menveiling Asters 318; Dahlia's 4—
16; cyclamen bloemen 3761; Herfstas-
tere 49; Anemonen 2747; troschry-
santen: Shirley 18—38. Chastity 1629,
Wendy 1526. Ruby 1625. Precose 8—
24. Serenade 1832. Corona 1627. Bervl
1344, Samaria 1628. Normandlë 2336
Peter Pan 1823. Mary 3242. Rayonan-
ten 818, Mlllersdale 6—11, Perfection
11—18, Mlgoll 3—10, Hurricane 4—8,
Champion 8—13. Gift 1015, Utopla5—
9. Alfreton 510. Corneob 1014. Day
dream 712. Blanche 816; Anjers 12—
25. In verband met de grote aanvoer van
chrysanten wordt er m.l.v. volgende week,
behalve Maandag, Woensdag en Vrydag,
ook op Donderdag smorgens om 8.30 uur
bloemenveiling gehouden.
ROELOFARENDSVEEN. 10 Oct Groen-
ten veiling Aardbeien 721.06. idem
afw. 2242; kropsla I 9.6021. idem II
210.90; andijvie 5—8; bloemkool 830;
rode kool 56; uien 814. druiven 61
63 tomaten A 4258. Idem B 3856. Idem
C 26—38. Idem bonk; 16—29. Idem CO
1619. kassnljbonen 108126; prlnsr;-
sebonen 6078, stambonen 4888, pronk-
boncn 2028.
KATWIJK a. d. RIJN, 10 Oct. Groen
ten velling Bloemkool I 2136. Idem
II 1320; bospeen 9.1018; waspeen I
815. Idem II 510; groene kool 8.60—
9.20; andijvie 8 9011.30; pronkbonen 21
50; rode kool 6.9012; prln6cssebonen
4449; selderie 5.705.80; peterselie 3.50
4 20; tomaten 1831; breekpeen 6 10—
12; 6la 2.204.80; kroten 410; maade-
feren 56; komkommers 8.10—13; uien
2.7015.10; gele kool 5.10—12.10; snij
bonen 105107; kervel 3.804.30.
RIJNSBURG. 11 Oct. Groenten velling
Aardappelen 1013; andyvle 911;
rode kool 612; gele kool 610; groene
kool 710: kroten 6—10. waspeen 812;
uien 1519: herenbonen 6075; prei 14
16 Alles per klogram. Bloemkool A
A 25—34; Idem B 15—25; Idem C 8—15
per stuk. Selderie 46; peterselie 47;
kervel 56 bospeen 1217: radijs 810,
alles per b06. Sla 48 per krop
RIJNSBURG. 11 Oct. Bloemenveiling
Chrysanten crème 4050; idem bruin 50
60; Idem geel 3045; Idem rose 3045;
Idem wit 3550; idem zalm 8095: Idem
rood 4060; Elta 12—18; Climax 20—26;
Flcalus 5070. alles per bos. Chrysanten
2534; Idem B 15—25; Idem C 8—15.
groot 1023; Dahlia pompoen 11.50;
asters enkel 11.30; asters dubbel 80—
1.50 per 100.
LISSE. 10 Oct. Bloembollenvelllng
Op de veiling van de .B.G. werden de vol
gende prijzen besteed: Tulpen: Brillant
Star Z 12 9.90. Z 11 7.90; Gen. de Wet
4 45, 4 65; Grand Due 11.30. 11.75; All
Bright 3.65, 3; Blue Armable 4.204 45;
Clara Buth 3.50. 2.95; La Tullpe Nolr
3.50. Queen o't Night 3.50, 3.20; Red Pitt
5.55. 4.30; Zwanenburg 4.75. 3.70; Orance
Wonder 6.15. Mozart 3.50. 2.90; White
Virgin 3.60, 2.95; Edith Eddy 4.25. 3 95;
Komeforus 7.10, 5 50, Piccadilly 3.50, 3.10;
Prinses Beatrix 5.50. 4.25.
Narcissen King Allred dn. I 9 80. dn.
Laurens Koster 6 60. 5.20; 1'Innocence
7.50. 6 25 Actaea 6. 4.75.
Bijgoed. Cr King of the Striped z7 3.30;
Cr Geel z6-7j 5.50, Cr Remembrance zS-
9J 3 50. Gaianthus flop 3.25; idem 5 2.50;
idem 4 1.15.
