LEIDSCH DAGBLAD Stralende Engelse herfstdag werd dag van rouw 85 doden en 180 gewonden hij grootste treinramp sinds 1915 Aantal slachtoffers nog steeds stijgende Nieuwe Perzische nota inzake oliegeschil Revolutie in het spoorverkeer ingeluid? 91ste Jaargang DONDERDAG 9 OCTOBER 1952 No. 27733 Directeur: J. W Henny Hoofdredactie: B W Menkhorst en J Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN t 6.— per kwartaal: f 0 47 per week Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 57055 Telefoon Dtr eD Adm.: 25041; Red. 21507 (Van onze Londense correspondent). Een stralende herfstdag werd gisteren een dag van rouw. Het gebeurt helaas te -vaak, dat Engeland door een spoor wegramp wordt opgeschrikt, maar de drievoudige botsing op het station Har row en Wealdstone. 18 km. ten Noord- Westen van Londen, moet worden ge rangschikt onder de vier ergste cata strophes, welke de Britse spoorwegen ooit gekend hebben. De grootste ramp vond plaats in Mei 1915. toen 227 personen bij een botsing bü Carlisle om het leven kwamen. Dit was een troepentrein. In Juni 1889 wer den in Noord-Ierland bij een botsing •tachtig mensen gedood. Tien Jaar daar vóór vonden 78 treinpassagiers de dood toen tijdens een storm een spoorbrug in Dundee bezweek. Het tot dusverre ernstigste ongeluk sinds de oorlog geschiedde In October 1947, toen 28 personen werden gedood en 60 gewond bij een ontsporing van de Edinburgh-Londen-expres. In September van het vorig jaar vloog de sneltrein LiverpoolLonden uit de rails, waarbij 15 personen wer den gedood en 38 gewond. Een maand daarvóór liep een trein van Londen naar Portsmouth op een stilstaande trein op het station In Ford (Sussex), bij welk ongeluk 10 personen werden gedood en 47 gewond. In April van dit jaar ontspoorde de Glasgow-Londen-expres, waarbij geen doden vielen, doch 48 reizigers gewond ■werden. Er is herhaaldelijk crltlek uitge oefend op dc veiligheid van de Britse spoorwegen, welke nog voor een be langrijk deel met verouderd materiaal werken. Bijna alle spoorwagons zijn hier nog van hout, hetgeen bij ongelukken fatale gevolgen heeft, omdat de rij tuigen practisch geen weerstand kun nen bieden. Ook het signalenstelsel Is op vele lij nen ouderwets, terwijl ook de perso neelsbezetting zowel wat aantal als ge halte betreft, vaak onvoldoende is. Al deze factoren kunnen een rol spe len bij een ramp. Het spoorwegbedrijf staat lang niet meer zo goed aangeschreven als in het verleden. De modernisering kan door de economische toestand sleohts in traag tenvpo geschieden. Ongelukken blijven natuurlijk echter ook onder de beste condities mogelijk. Maar men vraagt zich soms af. of de slechte reputatie van het vooroorlogse Frankrijk, wat treinrampen betreft, thans op Engeland is overgegaan Redders vechten om mensenlevens STATION LEEK EEN SLAGVELD. Dc gehele dag hebben de reddings ploegen met acetyleenbranders, bglen en staven temidden van dc hoog op gestapelde wirwar der vernielde cn omgekantelde spoorwagons gevochten om de levens van degenen, die ge wond onder dc wrakstukken bedolven lagen. Tientallen dokters, die hun praktijk in de steek hadden gelaten, trachtten de slachtoffers te bereiken om met morphine-injecties hun pjjn te verlichten, maar ln vele gevallen konden ze niet bij hen komen. Het stations terrein zag er uit als een slagveld. Ambulances reden af en aan. Verpleegsters, brandweer politie, spoor wegpersoneel deden al het mogelijke om de "ongelubkigen, die vaak in de onmo gelijkste posities lagen, bij te staan. Vele slachtoffers, die soms uren op Ihulp moesten wachten, gedroegen zich op hun beurt heldhaftig. Huisvrouwen en meisjes uit kantoren en winkels in de omgeving maakten noodverbanden van lakens, brachten thee en heet wa ter Planken van versplinterde wagon deuren werden als spalken gebruikt: er werd voortdurend geroepen om bran cards. verbandmiddelen, kussen en kle ren. Met het gevaar zelf verpletterd te worden kroop een politieagent onder een rijtuig, drukte een gedeelte ervan met de schouders omhoog en bevrijdde op die manier drie vrouwen. Er waren veel schoolkinderen in de treinen en ook onder de slachtoffers. "Tri. laat m de avond waren vele hun ne1- nog niet bevrijd. Toen de botsingen plaats grepen, stond het perron vol reizigers, van wie velen werges'lngerd werden De aan- b'ik van de chaos was vresellik. Overal svee?r gegil en gekerm op, terwijl de om geslagen locomotieven hels sisten. De ravage ging schuil achter wolken stoom en rook. Op verschillende plaatsen was brand uitgebroken. Mensen overdekt met bloed kwamen half versuft uit de debris te voorsohijn; vooral de vrouwen onder de passagiers gedroegen zich prachtig. Lichtgewonden stonden vaak degenen bü, die er erger aan toe waren. Andere ontsnapten zaten verdoofd door de schok stil voor zioh uit te staren op het perron. Over de toedracht van de ramp was gisteravond nog niets positiefs te zeg gen. Men loopt liever niet vooruit op het officiële onderzoek, dat morgen zal aanvangen. Het schijnt dat een of twee rijtui gen van de uit het Noorden komende expres zijn ontspoord waardoor de trein in botsing kwam met de locaal- trein, welke, stampvol met mensen, die naar hun werk gingen in Londen, op het punt van vertrek stond. Deze trein werd van achteren gegrepen. Vrijwel gelijktijdig stormde de Lon- den-Manchester-expres met donde rend geweld op de ravage van de eer ste botsing in. Een luohtbrug van het station werd door de optorenende wagons vernield. De sneltrein uit Schotland bestond bü- na geheel uit slaapwagens. De meeste passagiers waren aan hun toilet bezig toen de ramp gebeurde. De hertogin van Gloucester was met een latere trein uit Glasgow vertrokken er. ontkwam daardoor aan het ongeluk. Dc ernstige treinramp, welke Woensdagmorgen, geschiedde op het station van Harrow en Weald stone. voorsteden van Londen, die tezamen één station hebben. Drie treinen kwamen hier in botsing, nl. I WEERBERICHT Enkele buien De Bilt verwacht tot morgenavond: Aanvankelük zwaar bewolkt met op de meeste plaatsen enige regen ot mot regen. Later wisselende bewolking met plaatselyk enkele buien. Krachtige tot matige wind ruimend van Zuid-West naar Noord-West. Weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakt te 10 uur). 10 OCTOBER Zon op: 656 uur: onder: 17.57 uur. Maan op: 22.20 uur; onder: 14 59 uur. Hoogwater te Katwük te 7 38 uur en Dit nummer bestaat uit acht pagina's de express Pertli-Londcn, de Euston -Liverpool express en de' trein van Watford naar de City. De beide foto's tonen de ontzettende ravage op de plaats des onlieils. Drama van ellende en moed Met de regelmaat van een oplopen de thermometer stügt liet aantal do den en gewonden van de ontzettende treinramp by Harrow. De vrees be staat, dat het aantal omgekomenen tenslotte 150 zal bedragen. Het aan tal doden was in dc vroege morgen uren gestegen tot 86 en het aantal zwaargewonden tot 170. De gehele nacht hebben reddingsploe gen, gebruik makende van sterke lam pen en zoeklichten zonder ophouden doorgewerkt. Op een gegeven moment zagen zij 7 mannen aan de ene kant van een coupé zitten. Zy waren alle dood. Het was onmogelijk de wagon binnen te dringen. De redders kwamen tot de conclusie, dat het gevaarlük was om met een hijskraan de coupé's weg halen waaruit de doden reeds waren rwüderd. omdat dit een algemene in storting van het tot 10 meter hoog op gestapelde debris ten gevolge zou kun nen hebben, waardoor nog meer slacht offers zouden kunnen worden gemaakt, omdat er nog aitüd levenden onder de versplinterde massa verborgen zouden kunnen liggen. Er waren 1000 personen in de drie verongelukte treinen. De locaaltrein, welke op het stationnetje van Harrow stil stond, was volgepakt niet 600 I mensen, die in vele gevallen in de coupé's stonden- Nadat de locomotief van de Noordelijke express zich door dc drie achterste wagons van de lo caaltrein had geboord, hetgeen ge paard ging met een hevige explosie, sneed 5 seconden later de in volle vaart passerende Manchester-express, die de twee andere treinen op 'ijn pad vond. daar als een ploeg doorheen. De twee locomotieven tuimelden op de perrons en maaiden een groot aan tal wachtende reizigers weg. Het verhaal van de hulpverlening Ls een diep aangTÜpend drama van men selijke ellende en moed. Op de vernielde luchtbrug van het station was een schll- dei aan het v,erk. die zwaar gewond werd. Een dokter klauterde omhoog, gaf hem een Injectie en verdere hulp afwachten/de, vroeg (hij hem, wat zijn lievelingsmelodieën waren. De dokter zong het ene lied na het andere voor hem. Plotseling hoorde men geen ge zang meer, de schilder was gestorven. Onder de geredden was een padvin der. die zioh pradiüg weerde en overal hulp verleende. Zijn enige zorg was. dat hü te laat op school kwam. Een kanarie in een ingedeukt kooitje tjilpte ergens van uit een diep gat in de ra vage.... Voortdurend werden bloedtransfusies aan zwaargewonden toegediend. De grootste lof verwierven Ameri kaanse chirurgen, dokters en vêrpleeg- sters van een nabügelegen vliegveld. Diep ln de naoht was men er nog niet in geslaagd 2 wagons waarsohünlyk ge heel gevuld met doden, te bereiken. Alle drie treinen waren over tüd. toen de ramp gebeurde. Was dit niet zo ge weest, dan zou de botsing waarschijn lijk zijn uitgebleven De Schotse express was ten gevolee van mist en reparaties langs het traject 95 minuten te laat. De Manchester trein was 5 minuten to laat uit Londen vertrokken wegens moeilüteheden met de remmen, en de locaaltrein was met 12 minuten vertra ging in Harrow binnengekomen. Een speciale afdeling rechercheurs van Scotland Yard is belast met de be waking van de wrakstukken om diefstal te voorkomen. Eén man ls gearresteerd en zal zioh voor de politierechter moe ten verantwoorden Gevaren van het rassenvraagstuk De permanente Britse afgevaardigde bü de Verenigde Naties Jebb heeft in een toespraak tot een büeenkomst te Ottawa van de Canadese vTOUwenclub verklaard, dat het rassenvraagstuk de oorzaak kan worden van een falen der Verenigde Naties. Hü zeide, dat groot staatsmansohap nodig zal zü'n om te verhinderen dat uit rassen overwegin gen voortspruitende gevoelens groot nadeel aan de Verenigde Naties en de niet-communistische staten berokkenen AMERIKAANS PROTEST Generaal-majoor Lemuel Mathew- son, de Amerikaanse bevelhebber in Berlijn, heeft bij de Sovjet-autoriteiten geprotesteerd tegen het voorgevallene met een Amerikaans vliegtuig. Ook de Amerikaanse commissaris in Duitsland. Walter Donnelly, zal een protest zenden. Mathewson zegt het incident in een ernstig licht te zien en de Sovjet-auto riteiten geheel verantwoordelük te aohten. Weinig hoopgevend In een nieuwe nota aan de Britse regering eist Mossadeq, dat de Brits- Perzische oliemaatschappij binnen een week 20 mlllioen pond sterling (in dol lars omwisselbaarbetaalt als voor schot op de 49 mlllioen pond, die de maatschappij aan Perzië schuldig zou zün. Onmlddellü^ na betaling van de som, en eveneens binnen het tijdsver loop van een week. zou een delegatie i van de oliemaatschappü. over volledige bevoegdheden beschikken, in Teheran moeten komen onderhandelen op basis van Mossadeqs voorstellen. Deze onderhandelingen zouden bin nen drie weken voltooid moeten zijn. Perzië stelt zich niet aansprakelijk voor de gevolgen van eventuele vertra ging. Mossadeq verklaart te betreuren, dat Trygve Lie: Vrede is niet verzekerd De secretaris-generaal der Verenigde Naties, Trygve Lie. heeft ter inleiding van zijn rapport aan de algemene verga dering verklaard, dat niemand thans ze ker er van kan zün. dat de organisatie der Verenigde Naties er in zal slagen een derde wereldoorlog te verhinderen. Naar ziin mening, waren de politieke problemen, veroorzaakt door de natio- na'e aspiraties in Azië en Afrika en de economische en socia'e problemen in ten achter gebleven gebieden, even ernstig als het conflict tussen Oost en West, Proef met één-rail-trein (Van onze correspondent te Bonn per telefoon). In de Fühlinger Heide bü Keulen, was het gistermorgen tegen twaalven een drukte van belang. Door het ge boomte zag men vlaggen wapperen, een grote politiemacht was op de been en van alle züden kwamen voorname auto's aangereden. Het was duidelük, dat er iets büzonders aan de hand wa6. De talryke gasten uit binnen- en bui tenland werden een grote tent binnen geleid. waar de kellners van Keulen's grootste hotel hen met „drinks" sandwiches en sigaren overlaadden. Ein toen was langzamerhand het ogenblik gekomen waarop Duitlands grootste en geheimzinnigste na-oorlogse sensatie van stapel kon lopen: de demonstratie van 's werelds éénrail-trein! Omstreeks Mei van dit jaar deden de eerste verhalen omtrent deze Ein- Schienen, Bohn, waarvan sommigen een revolutie op verkeersgebied ver wachten. de ronde. Men wist dat in de Fühlinger Heide een groot, uitermate streng bewaakt, proefterrein was af gebakend, dat daarop in snel tempo een merkwaardig spoortraject werd aangelegd, min of meer gehjkend op de aquaducten, die men in Zuidelüke landen als overblüfselen uit de Ro meinse tüd kan aantreffen. Zware, naar boven in de lengte toe lopende betonblokken, werden over een afstand van ongeveer twee kilometer in een ovaal naast elkaar opgesteld. Over de bovenkant van deze blokken werd een rail gelegd en daarna duurde het niet lang of een blank aluminlum- treintje ongeveer van de omvang van een vliegtuigromp begon nagestaard door allerlei technisch uit ziende persoonlükheden, vliegensvlug over deze baan voort te razen. Wielen zag men aan dat treintje niet. De onderkant welfde zich over de smalle baan (30 cm.), waardoor het net leek of het gevaarte zich op zün Ingewan den voortbewoog. Bepaald fascinerend was het, het ding door de bocht te zien gaan. Want daarby helde het, evenals een goed wielrenner, 45 graad naar binnen en zou men byna zv ren dat het van zjjn hoge baan ln diepte zou vallen. Maar niets van dien aard gebeurde en op de rechte baan hernam het, als vanzelfspre kend, zyn evenwicht. Ontsporen lükt bü deze trein uitgesloten. Dit was het wat men reeds van de nieuwe één-rail-trein wist. En dat was voldoende om een massa belangstellen den naar de eerste officiële demon stratie, die gisteren plaats had, te brengen. Men werd niet teleurgesteld. De demonstratie heeft bü alle aanwe zigen de indruk achtergelaten, dat hiervan een serieus keerpunt in het vervoer per rail sprake is, waarvan grote gevolgen te venvachten zün. In 1825 reed in Engeland tussen Stockton en Darlington de eerste spoor nadat George Stephenson er in ge slaagd was een locomotief te bouwen. Dat was voor die tüd een revolutionai re verandering, die niet alleen van In vloed was op het verkeer, maar ook op het gehele sociale leven. Zün de spoorwegen in de eeuw, die sedertdien verlopen is. eigenlük wel met hun tijd meegegaan? Dat is een vraag, die zich tegen woordig niet alleen de klanten van stiefmoederlijk-bedeelde boemeltrein- trajecten. maar ook vele verkeersteen- nici stellen. Een feit is. dat alle treinen ook de modernste en snelste nog altüd aan hetzelfde principe gehoor zamen, dat in 1825 voor het eerst ln praktjjk werd gebracht, namelük dat van een üzeren paard, dat gelükvloers over twee rails voort holt. Met de mo dernisering van het verkeer zün de be perkingen van dit principe echter steeds duidelüker geworden. In c'e eerste plaats wordt het steeds meer als een bezwaar gevoeld, dat de treinen zich geljikvloers voortbewegen. Om dezs reden heeft men tientallen van jaren geleden reeds onder- en boven grondse spoorwegen aangelegd. Het gelükvloerse spoorwegnet bleek toen reeds hLiderlük voor andere verkeers deelnemers te worden. De ontwikkeling van het moderne snelverkeer over de weg heef' deze kwestie nog acuter gemaakt. Dan is het klassieke spoor- wegprincipc ook aan bepaalde snel- heldsgrenzen gebonden. Het kritieke punt schünt rondom een snelheid van 150 kilometer per uur te liggen. In alle treinen, die meer dan 100 k.m per uur rijden, moet men hoogst onaangename schok- en slingerbewe gingen op de koop toe nemen. Elke maaltüd büvoorbeeld. die men in het restauratierijtuig van zo'n trein ge bruikt. is een avontuur, voor de mond. zowel als voor de kleren. De oorzaak daarvan is dat tussen wlelrand en rail a'tüd enige ril'meters speling moet zün, willen de rijtuigen vlot voortge trokken kunnen worden. Tenslotte zün de klassieke treinen, ook ln hun meest moderne uitgave; aan een niet-onbelangrük gewicht en aan zwaar materiaal gebonden. De locomo tieven moeten stevig op de rails rusten, want anders grijpen de wielen niet en draaien zij dol in het rond. Dit nood- zakelüke gewicht beperkt weer de snel heid. De bovengrondse één-rail-trein van aluminium, die bü Keulen gede monstreerd werd, kent al deze nade len niet en is daardoor in staat veel hogere snelheden te ontwikkelen. Gebouwd op een verkleinde schaal van 12,5 kan de proeftrein met ge mak een snelheid van 150 kilometer ontwikkelen en zyn bouwers (Duitse spoorweg-ingenieurs! twyfelen er niet aan dat hy in gewone grootte uit gevoerd met evenveel gemak een snelheid van 2,5 maal 150 k.m., dat is 375 k.m. kan bereiken. Zo iets is voor een trein, rijdend vol gens de principes van George Stephen son onmogelük. In zoverre lükt het dus alsof in Keulen inderdaad een nieuw hoofdstuk van het verkeer-per-rail is opgeslagen. Rest ons nog te vermelden, dat de proeven met de één-rail-trein, die tot nu toe ongeveer tien millioen Duitse mark hebben gekost, gefinancierd wor den door een bekend en succesrijk Zweeds industrieel, Axel L. Wenner— Green, een van de rijkste mannen ter wereld met een commercieel imperium, waartoe o.m. de Electrolux stofzuigers behoren. Wenner—Green geldt van oudsher als pro-Duits en dat zal wel een van de redenen zün, dat hy Duitse technici de kans heeft gegeven om hun project uit te voeren. Onder de aanwezigen, die nog lang geïnteresseerd met Wenner—Green en de technische staf over het geziene zün blüven napraten, bevond zich ook de West-Duitse minister van economische zaken, prof. Erhard. Opvallend was verder dc belangstelling van Amerikaan se militaire züde. de jongste Britse nota niet op zün te» genvoorstellen antwoordt. Hü neemt er evenwel nota van, dat nationalisatie van de olie-industrie erkend wordt, evenals de vrijheid van de Perzische regering bij de verkoop van de olie producten. Het is premier Mossadeqs bedoeling, dat de resterende 29 millioen pond aan het einde van de voorgestelde be sprekingen te Teheran wordt betaald. In een nota aan Acheson, waarbij een copie van de nota aan Engeland was gevoegd, dankt dr Mossadeq hem en ook president Truman voor hun po gingen ter oplossing van het ollege- schll. Hij zegt dat het nu 19 maanden ge leden is. dat de nationalisatie werd goedgekeurd. In die tijd is de econo mische positie van Perrie slechter ge worden als gevolg van de Britse maat regelen, aldus dr Mossadeq. In diplomatieke kringen te Londen zegt men, dat de Perzische nota het oliegeschil niet nader tot een oplossing brengt. Men merkt onder meer op, dat geen melding is gemaakt van vergoe ding aan de Anglo Iranian" voor da nationalisatie van haar industrie. Men toont rich geprikkeld over de onrea listische eis" tot betaling van 49 mil lioen pond in twee termijnen. Op het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken wenste men geen commentaar op de nota te geven. Minder geheimzinnigheid nodig Generaal Lawton Collins, chef van da generale staf van het Amerikaanse leger, die een bezoek van een maand aan Eu ropa heeft gebracht, heeft te Washing ton op een persconferentie verklaard dat de Amerikaanse wet op de atoom geheimen zodanig moet worden veran derd, dat het mogelijk is de niet-Ameri- kaanse bevelhebbers van Atlantische strijdkrachten mede te delen op welke atoomwapens zü toy de verdediging van Europa kunnen rekenen. Hij deelde mede, dat de Verenigde Sta ten de Atlantische strijdkrachten voor zien van nieuwe wapens, zoals het bij het vuren geen terugstoot gevende geweer. In antwoord op een vraag zeide gene raal Collins dat er thans geen plannen bestaan om meer Amerikaanse troepen naar Europa te zenden. ARBEIDSCONFLICT IN DE BRITSE MACHINE-INDUSTRIE OPGELOST Het verbond van arbeiders in de Britsa scheepsbouw- en machine-industrie, waartoe 38 vakverenigingen met teza men ongeveer 3 millioen leden zijn aan gesloten, heeft besloten, het verbod on het verrichten van overwerk, waarmee onlangs gedreigd was, niet af te kondi gen, nadat de werkgevers er in hadden toegestemd, hun personeel loonsverho ging te geven. Hoeveel, dit zal zün, zal nader in on derling overleg worden bepaald. (Radiografisch overgebrachte foto)' Georgi Malenkof, secretaris van het Centrale Comité van de Sovjet- Russische communistische partij, spreekt tot het 19e communistische congres in hel Kremlin te Moskou. In zijn redevoering, welke meer dan vijf uur duurdedeed Malenkof een heftige aanval op het Westeise kapitalisme. Hij beschuldigde de V.S. ervan de wereldhegemonie door geweld te willen verwerven. Op de achtergrond Maarschalk Stalin, luisterend naar dc toespraak van Malenkof.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1