Indonesische productie blijft ver
beneden peil van 1938
Buitenland is huiverig voor
geldbeleggingen
lste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Zaterdag 4 October 1952
Tweede Blad No. 27729
Remedie:
Niet meer dromenmaar hard werken
Het is noe niet 20 lanc celeden. dat de Indonesische minister van Fi-
incien. Sumitro. de economische positie van Indonesië zo erastie en zo cri-
;k heeft cenoemd als deze maar zijn kan. Vóór hem en na hem hebben an-
•re verstandice en goedwillende hooggeplaatste Indonesiërs hun waarschu-
Adc vineer oreeheven om het Indonesische volk terue te doen keren uit
.wolVen van illusies en de schone dromen van een paradijs" en om het
t harde arbeid aan te sporen. Noe alliid immers blijft de nrn-'uctie ver be-
■den die van 1038 ondanks de bevolkingsaanwas, voornamelijk tengevolge
n de zozeer gedaalde arbeidsproductiviteit en de steeds weer optredende sta
ngen en de stakingsdreigingen, die uiterst verstorend op het productie-
•ooes werken.
(Van onze financiële medewerker).
Toen de Driizen van Indonesië's bo-
■oinroducten hun topnriizen hadden
n-eikt. vloeiden de inkomsten wel riik.
aar mede door onoordeelkundige he
eding o.a. een veel te eroot en te
jstbaar overheidsapparaat zat In-
jnesië nog in de moeilijkheden. Nu de
ritzen aanmerkelijk ziin gedaald en
;elal de kostprijs, die door ongeëven-
irde looneisen, door hoce erondhuren.
iz. tot een zeer hooe peil is gestegen,
let meer dekt. kan men zich inden-
in, ciat de Indonesische regerine met
handen in het haar zit. De export
lalt in hoeveelheid zowel als in wi
de handelsbalans is ongeacht de
ie. passief en de inkomsten van de
•hetkist. die voor 35^ uit de buiten-
ndse handel voortvloeien, eaan hard
ibteruit.
De in Maart 1950 ingestelde devie-
ütregeling werd in Februari 11. ver
meen om. door een stelsel van extra-
Itvoerrechten. waardoor voor de pro-
jcenten van enkele producten ver-
ihtine intrad en de export werd be-
>rderd. De extra-uitvoerrechten wer
en echter reeds enkele malen dras-
sch verlaagd, terwijl de import,
.rence beperking onderging. Niettemin
de toestand ernstig en verkeren vele
nderneminaen. vooral de financieel
ïinder sterke, in een zeer moeilijke no
tie en ziet de schatkist haar inkom -
:en met sprongen achteruitgaan.
De rubbercultuur, waarop Indonesië
a de oorlog voor een groot deel heeft
edreven is nog nauwelnks lonend: de
ibakscultuur verkeert ondanks de hoge
obrenesten in nog moeilnker positie:
e theecultuur, een loon-intensief be-
riif. kan wat de laagland-theeën be
eft. met meer bestaan, mede doordat
se wordt eeteisterd door de blister-
jght. een hardnekkige bladziekte. De
jffiecultuur wordt evenals de suiker-
Stuur zwaar gehandicapt door dlef-
allen op grote schaal en wat de sui-
er betreft ook door rietbranden en
oewel de koffie-uitvoer sinds kort
eer is vrijgegeven, zal daar niets van
amen. omdat er voor uitvoer oractisch
iets beschikbaar is.
Evenzeer is dit het geval met de sui-
;r en de andere suikerexporterende
nden proberen van de gelegenheid
•bruik te maken om Indonesië de
rachtens een internationale regeling
zecekende exportvergunning voor uit-
oer van een miQioen ton suiker, af-
andig te maken.
De recerinc stelt sinds enkele ja
ren grote bedragen beschikbaar om
de suikercultuur op de been te hel
pen, doch een der moeilijkheden
daarbij is de steeds stijgende rustbe
hoefte van het volk en de daarmede
verband houdende landhonger. Sinds
1942 is de bevolking toegenomen met
c.a. 6 millioen mensen tot c.a. 82 inil-
lioen. terwijl door de onordelijke toe
standen de rjjstbouw eer af- dan
toeneemt en dwingt tot gTotere in
voeren.
Werd in 1949 volgens het verslag
van de Javasche Bank 276.000 ton in
gevoerd. in 1951 was dit gestegen tot
409.000 ton en voor 1952 raamt men
de rijstinvoer op 600.000 ton.
Zo staat de Indonesische regering dus
voor schier onoverkomenliike mocilnk-
heden. deels door haar zelf en vroege
re regeringen opgeroepen deels het ge
volg van de wereldsituatie. Daarbi)
komt. dat de maatregelen die zij neemt
of wil nemen, dlkwlils worden door
kruist door politieke sentimenten. Zo
kan men bilv lezen dat de Indonesische
minister van Sociale Zaken voorstan
der is van teruggave van de olievelden
op Noord-Sumatra aan de rechtmatige
eigenares de Bataafsche Petroleum Mij
De BP AI kan de velden snel lehabili-
teren en de inkomsten, die uit de ex
ploitatie aan de Indonesische schatkist
toekomen vloeien dan ruim. Ook uit
politiek en strategisch oogpunt acht
deze minister teruggave wenselijk. Van
ander zude verklaart men echter dat
de rehabilitatie slechts een kwestie van
pijpleidingen is en dat men de exploi
tatie veel beter zelf ter hand kan ne
men. omdat er veel meer voordeel valt
uit te halen. ..Onteigening ten algeme
nen nutte", waarbij men zich beroept
op de R.T.C. valt dan nog te verkiezen
boven nationalisatie!
Ondei de geschetste omstandigheden
aan te vullen met veelszins verbijs-
terende staaltjes van politieke dwars-1
driiverij is het begrijpelijk, dat het
buitenlandse kapitaal er nier aan denkt
belegging te zoeken in Indonesië. En
het komt ons voor. dat de president von
de Javasche Bank de zaak toch wel
wat 00 haar kon zet. als hii schrijft'
..Het aantrekken van management
en kapitaal uit het buitenland stuit
in een aantal gevallen noe af 00 een
onbestemde vrees voor een Inbreuk
00 de onafhankelijkheid hetgeen te
betreuren valt. omdat industrialisa
tie in ieder eeval de afhankelilkheid
van de voorziening met eindproduc
ten vermindert en bovendien werk
gelegenheid schept".
Hier is immers geen sprake van bui
tenlands kapitaal dat zich staat te ver
dringen om belegging te vinden in In
donesië. doch juist het omgekeerde
Indonesië heeft buitenlands kapitaal
nódig om zijn binnenlandse economie
00 eane te kriiaen hetgeen weer leidt
tot economische onafhankelijkheid.
Zolang er in Indonesië geen orde
lijke toestanden heersen, zolang on
welwillende elementen niet kunnen
worden bedwongen, zolang Indonesië
zijn overeenkomsten niet naleeft, zo
lang het ziin oude schulden niet be
taalt wij denken hier aan de ach
terstallige rente en aflossing op de
gemeenteleningen, waar od nog ca 10
jaar rente moet worden betaald om
van de aflossingen niet te spreken,
leningen grotendeels aangegaan voor
productieve doeleinden, waarvan men
dagelilks de vruchten plukt zo
lang Indonesië niet bewezen heeft een
staat te ziin. die niet alleen op zijn
rechten staat, maar ook ziin plich-
t n kent en nakomt, zolang zal het
buitenland huiverig zijn voor elke
zakelijke belegging in Indonesië.
Geen wonder, dat de Amsterdamse
beurs, die over het geheel een zeer
lusteloze stemming vertoont speciaal
voor Indische fondsen flauw is Tot
welk een noodoeil het overgïote deel
cier Indonesische fondsen is gedaald
moïe met een klein voorbeeld worden
geïllustreerd.
Wii nemen daarvoor enkele suiker-
aandelen.
Hoogste notering In:
1941
thans
DIERENDAG: „MET EXCUSES AAN HET DIER"
H.V.A.
Javasche Cultuur
Nisu
Ver. La woe
Medari
Pagottan
Suikercultuur
Watoetoelis
Wonolangan
Australië heft 57V2
invoerrecht
Voor montagewoningen
Naar het Commissariaat voor de
emigratie meedeelt, heeft de Austra
lische regering de vrijdom van rech
ten op de invoer van montagewonin
gen in Australië opgeheven. Door deze
maatregel is thans een invoerrecht
verschuldigd van 57'- van de
waarde.
Slechts Indien de emigrant t«n ge-
noege van de Austraüsohe douane kan
aantonen dat de woning vóór 1 Juli
1952 werd besteld, zal een lager tarief,
nl. 12's T< van de waarde, worden aan
gelegd.
Overleg is nog gaande met de Austra
lische regering om terug te keren tot de
vroegere regeling, waarbij volledige vru-
dom van invoerrechten op montagewo
ningen werd verleend.
Hun. die overwegen een montagewo
ning mee te nemen naar Australië,
wordt aangeraden het resultaat van dit
overleg af te wachten ah-orens tot aan
koop te besluiten.
AUTOMATIEKHOUDER LIET ZICH
BEKEUREN.
Te Zaandam heeft een banketbakker
na zes uur en onder politietoezicht bij
een collega uit diens automaat een ap
pelbol gekocht. Er werd pToces-verbaal
opgemaakt en de economische rechter
zal nu moeten uitmaken of het verko
pen via de automaat na zes uur al dan
niet een overtreding is van de ni°uwe
winkelsluitingswe t
Rubber-wegendag
te Amsterdam
(Speciale berichtgeving).
Gisteren werd te Amsterdam wederom
een zogenaamde „Rubber-wegendag"
gehouden, waarbij wegenbouw-experts
van Rijk. provincie, gemeente alsmede
particulieren (aannemersbedrijven) aan
wezig waren. Deze Wegendag ging uit
van de Ned. Rubberstichting te Delft.
De deskundigen werden voorgelicht over
de materie der rubber-wegen.
Deze rubber-wegen zijn normale as-
falt-wegen. dooh aan bet bitumen
(teerproduct) wordt een bepaalde
percentage (meestal 5 Tr) gemalen
rubber toegevoegd. Zij krijgen daar
door. naar enige buitenlandse experts
ons ver-,ekerden. een grotere elastici
teit. waardoor het wegdek beter tegen
grote temperatuursverschillen bestand
is. Zoals bekend is dit het kardinale
nadeelspunt van asfaltwegen. Het
slipgevaar zou iets verminderen, doch
daarover zijn nog geen concrete feilen
beschikbaar, aangezien deze hele
materie over de hele wereld op het
ogenblik nog in een proefstadium
verkeert.
Vooral in Amerika zjjn zeer uitge
breide proeven genomen en hele stuk
ken wegdek worden daarbij naast elkaar
gelegd om op duurzaamheid te worden
getest. Deze proeven duren jaren.
In ons land heeft men thans ook
op verschillende plaatsen proefwegen
aangelegd, o.a. in de Rijksweg Amster
damDen Haag en Amsterdam—
Amersfoort. De lengte van deze rubber-
proefstukken bedraagt in ons land in
totaal 20 kilometer.
VOOR DE JEUGD
RAADSELS voor allen om uit te kie
zen. dc Groteren (1116 jaar) vijf, dc
Kleineren (711 jaar) drie goede op
lossingen. Naam. leeftijd en adres on
der de goede oplossingen. Op de en
veloppe de aanduiding: „RAADSELS"
Inzenden naar BUREAU LEIDSCH
DAGBLAD, of naar WASSTRAAT 38.
tot uiterlijk DINSDAGMORGEN 9
nur.
I. (Ingezonden door Adriaan Jansen)
1 X X X X
2 x x x x
3xxxx567
4xxxxxxx
5 x x x x
6 x x x x 8 9 10
7xxxxxxx
8 X X X x
9 x x x x
10 x x x x
Op de kruisjes komt van boven naar
eneden en van links naar rechts het-
;lfde te staan.
I. soort schaap: 2. eerste mens: 3. in-
ïctenlarve4. werelddeel: 5. land in
ziè: 6. kleine boot: 7. naamloos: 8
enkbee'd: 9. verharde huid: 10. plaats
i Frankrijk.
II. (Ingezonden door Kees Berg)
Verborgen vruchten.
1 In de erker stond een vaas gouden
igen. 2. In de Bommelerwaard beier-
;n de klokken. 3. De winkelruit was
vaar beschadigd. 4. Zodra het paard
df en stal rook, rende het vooruit.
tap, eerst binnenkomen! 6. Rob. raam
cht. het tocht hier.
m. (Ingezonden door Ria Hoppezak)
IV. (Ingezonden door Jannie Smitte-
lar).
Op de kruisjes komt van boven naar
sneden de naam van een land te
aan. waarheen veel mensen tegen-
oordig gaan.
lx... 1. vervelend.
2 x 2. hetzelfde.
3 x 3. dier.
4 x 4. eet men soms in de jus
5 x 5. deel van de maand.
6 x 6. teg.overgest. v. zuur.
7 x 7. dagelijkse bezigheid,
om in leven te blijven
8 x 8. meisjesnaam.
9 x 9. zware vracht.
10 x 10. eind van gebed.
11 x 11. tegenovergest. van ja
12 x 12 gebruikt de bakker.
V. (Ingezonden door Piet Bakker)
Welk woord komt er te staan, wan
neer men in het volgende woord vijf
maal dezelfde letter tussen de mede
klinkers inzet?
Het woord is: grsrvrd.
VI (Ingezonden door Loesje van
Weesel).
Ik ben een gezegde van 31 letters.
12, 27, 14, 21 woning; 7. 11, 15 meisjes
naam; 30, 16 voedingsmiddel; 25. 5, 23
telwoord: 2. 19 muzieknoot; 9. 1, 10. 17
pul; 3, 8. 13. 4, 22, 20. 8 iemand, die aan
een Universiteit leert; 26, 27. 29, 28. 5. 6
heeft men nodig bn het bespelen van
een instrument: 24. 1. 18. 25, 31 hande
lingen.
Vn. (Ingezonden door Koos Boom)
Mfjn eerste is een heuvel; mijn twee
de een vak; mijn geheel een plaats in
Zuid-Holland.
Vm. (Ingezonden door Fieke Plan je)
Welke meisjes wonen er in Amerika'
OPLOSSINGEN der raadsels uit het
vorige nummer.
1 Horizontaal: 1 ven; 4 aap; 7 Ve-
luwe; 8 thee; 10 ar; 11 Ada; 12 Ee; 13
naar; 15 kar. r; 17 pek. r; 20 heet; 23
ot; 24 ideim); 25 rolt); 26 ruit; 28 neen
30 Ina; 31 kan.
Verticaal: 1 Vera; 2 el: 3 nu. ar; 4 ata,
k; 5 ah; 6 peer; 7 van: 9 eer; 14 ark;
16 age (ega); 17 por; 18 étui; 19 Rita;
20 Henk; 21 eren; 22 ton; 27 in; 29 e.a
2. Noordwolde; Noord, wol, de.
3. 1 bever: 2 eekhoorn 3 neushoorn;
4 nachtvlinder; 5 leeuwerik.
4 een zaag; een kam.
ONZE PRIJSRAADSELS
De drie prijzen voor dc Groteren
zijn na loting toegekend aan:
Wim de Jong. 12 jaar.
Jan Gordijn. 13 jaar.
Claartje Bos. 11 jaar.
Dc drie prijzen voor dc Kleineren
zijn na loting toegekend aan:
Bram Lagas, 9 jaar.
Karei Hagemans, 10 jaar.
Corry Hagoort, 8 jaar.
De prijzen kunnen aan ons Bu
reau worden afgehaald a.s. Woens
dag tussen 3 en 5 uur.Red. L.D.
5. 1 k; 2 man; 3 kamer; 4 pen; 5 r.
6. bel. cel. lel, Pel.
7. Nieuw Amsterdam; tien. Maas, mus
werd.
Goede oplossingen der raadsels ont
vangen van de Groteren:
Bep Arbouw, Koos Boom. Lenie Bou-
wens, Lidy Breedeveld; Claartje Bos. Do
Bergers; Elly Brandt; Lenie Bavelaar;
Willy Blóte; Gerard Cosman, Tonny
Cosman; Hannie van Duren; Franck
Dercks; Bram David: J, Eveleens: Jan
Gordijn; Cor van der Graa; Mieneke
Het te ma; Wim de Jong; Beppie de
Jong; Aart Kop; Jacqueline Kat; Ber
tha Krüger; Nanda Nanning; Henny
van der Pluym; Harry van der Reyden;
Liesje RavensbergenManjtje Stavleu;
Joke Smittenaar; Tinie Stol; Corrie
Schaart; Petra Trip; Loesje van Wee
sel; Teunie van Weizen; Jeanne War
ners: W. J. den Ouden.
En van de Kleineren:
Jannie Delfos; Karei Hagemans: Bram
Hagemans; Jannie van Helden; Marijke
Haantjes; Corrie Hagoort; Bram de
Jong: Hans Kop; Jannie Ladan; Jaapje
Lagas; Bram Lagas; Noortje Lam-
brechtsen: Frans Maks: Tonny Mulder,
Joke Olivier: Piet Stol; Piet van der
Schalk; Rcns de Wit.
Beste rac iselnlchtjes en -neefjes.
De eerste uitslag van de prijsraadsels na
de vacantle! Van harte gelukgewenst, gc-
luksvogels. geniet maar veel van Je boek'
Wat een goede week ls dit voor Jullie
eerst het drie Octoberfeest en nu dit nog I
Ook de anderen hebben dit keer Iets
extra's; hun naam ln de krant.
F.n nu weer aan de volgende ronde,
waaraan, naar Ik hoop. veel meer nichtjes
en neefjes zullen meedoen. Voor deze keer
zei Ik er alles weer l>i|: Wie drie of
maal per maand steeds genoeg goede op
lossingen inzendt boven de raadsels
-laat. hoeveel loot mee voor een boek.
Er uorden zes boeken verloot, d
onder de kleineren en drie onder de
groteren. Ieder, die Inzendt, beeft dus
kans. Natuurlijk moeten Je Ouders abonne
van het Leldsoh liagblad zijn. Bovendien
komen om de vier weken de namen
ALLE goede oplossers In de krant. ELKE
week onder dc raadsels: NA AM. LEEFTIJD
en ADRES. Alleen op de enveloppe Is
NIET voldoende. Nieuwelingen kunnen het
beste nu direct gaan meedoen, dan loten
ze direct mee.
En nu: aan de slag' Ik verwacht velt
verhalen van Jullie over het 3 October
feest. wat Jullie gedaan hebben, hoe Jullie
de optocht vonden, enz lk ben er erg
benieuwd naar. En breng nieuwe nichten
er. neven mee voor onze raadselkring. En
ook oude bekenden kunnen zich opnieuw
aanmelden.
Jaapje Lagas Het was erg dul-
delnk geschreven' Ik hoop. dat Je het zelf
b!t)ft doen. dat vind lk erg leuk.
Brammie Lagas Ja. het Is steeds
maar echt kachelweer. wel heerlijk voor
het oplossen van de raadsels.
Marijke Haantjes Wat een fees
ten de Braderie was nog maar een
voorlopertje van het drle-Octoberfeest. Ik
kan wei merken, dat Je geniet van de
kruiswoordraadsels, nu Je er zelf ook al
één gemaakt hebt! Mijn hartelijke dank er
voor. lk vind het een hele prestatie.
Bep Arbouw Wat leuk. om van te
voren al zo uitgebreid plannen te maken
voor 3 October. Heb Je het vuurwerk mooi
gevonden? Het zal wel een vermoeiende
en drukke dag geweest zijn. met alles wat
Je van plan was te doen.
Tlnle Stol Hartelijk dank voor Je
Ingezonden raadsel, ze zijn uitstekend ge
schikt. En voor de prAcht-plaatJea.
Een prettige dag gewenst, hoor!
Tfunl van W e 1 z e n Ik ben erg
benieuwd te horen, hoe het zingen gegaan
ls het zal vast wel mooi geklonken
hebben.
ram Davld Wat leuk. dat Je nu
mag meelopen met de taptoe. Het was
--kcr wel een hele tippel!
Loes van Weesel Dus Jullie vle-
•n 3 October zo'n beetje samen! Dat lllkt
,e erg gezellig Ik ben benieuwd, hoe
Jullie Je geamuseerd hebben.
Claar
gekeken
nietwaar,
dagen dot
t J e Bos Heb Je nog wel
naar dc taptoe? Wat heerlijk,
zo n feestdag tussen de gewoni
c Derks Ik ben benieuwd,
van Je te horen, hoe de tentoonstelling
was. Jullie zullen het wel druk hebben
Liesje Ravensbergen Ik denk.
dat het een vergissing geweest ls.
Lenie Bavelaar Wat zullen Jul
lie nu heerlijk gymnastiek kunnen doen.
De poesjes groeien dus &1 snel.
Plet van Schalk En hoe bevalt
al het nieuwe op school? Leuk. dat lk
nu weet. wie Jij bent op de foto!
Lydla Breedeveld Nu. JIJ hebt
twee avonden en de Zondag genoten,
lekkers gekregen? Dus volgende keer een
lange brief, over tentoonstelling e
October.
Lenie Bouwena Zo heb JIJ
twee Braderle's genoten: een ln het groot,
maar ln de regen, een ln het klein, maar
droog! Belde leuk! Het was daar een
Ideaal oord voor Jullie meisjes, tussen
zoveel poppen! Die pannekoek ging er best
ln. En nu maar hopen op een droge
3 October.
Hans Kop Ja. de Koraalmuzlek ln
het Van der Werffpark ls altijd heel mooi;
heb JU er ook van genoten? Jullie zitten
goed dicht bij het vuurwerk. Leeftijd
er bi)!
Aart Kop Natuurlijk ben Je met
Je broer naar de muziek geweest. Mooi?
Willy Blóte Je hebt gelijk: nu
zie Je, al kijkende de hele taptoe, en
anders maar een klein stukje, alleen ->m
Je heen. Vertel me maar, waarin Je gezeten
hebt op de kermis. Bedankt voor het leuke
tekeningetje.
RensedeWit - Jullie boften met die
toeters bij de Koning! En flink er op ge
blazen onderweg? De oliebollen vormden
een fUn besluit van de leuke avond.
Elly Brandt Met deze lange brief
maak je het gemis van vorige week weer
goed. Ja. het was. zoals Je schreef op de
Braderie: Je hoefde niets te doen; Je werd
vanzelf voortgeduwd. Keesje kwam weer
leuk uit de hoek. 's morgens ln de vroegte
Tonny Mulder Dat was een op
windende avond verleden Zaterdag. Maar
met goed gevolg. En nu weer genoten op
3 October? Laat naar bed geweest??
d. Graaf Was dat een pret
tige middag bij de padvinderij? En braaf
en vrolijk feest gevierd met 3 Octo'jer?
Joke Smittenaar Die kaplaar-
in zul Je nodig gehad hebben op het
terrein. E*i verder zal lk, nu lk dit schrijf,
maar hopen, dat het uitgeregend ls met
3 October I
Hiermede eindig lk. en wens Jullie nog
maals heel veel genoegen met 3 October.
Het ls trouwens al achter de rug. als Jullie
dit lezen. De regendagen van leze week
beloofden niet veel. Vertel me over alles
wat Je zag en deed. Wie liepen er ln de
taptoe mee? Tot volgende keer.
Aljen hartelijk gegroet door Jullie
flW'ze^doi .bakens 0 nizek''
\U4jbdooe zoLLqaori...,n£Lha.
vjoX doekt.,men" dan.
hiiAm. mookk «rin teqen-
dsxi een fieüe feestweek.
met veel koetsen waarin
heel dej-tuje ..kioqe hoeden'
zetten
famansen. die- Wet sma-
Wijfc wüttebroodL+Weinq
odm
Erwasvo«,E.Uk wat wits'.
er weal gedanst ...gehost.,
er watd. gekust
like
vx&wmuxiA.
„op dm. pCaats rust
