LEIDSCH
DAGBLAD
Dr Drees, Prof. Beel en Ir Staf
gezamenlijk bij Koningin
In één dag heen en weer over de
Oceaan
Natal contra Malan
91ste Jaargang
WOENSDAG 27 AUGUSTUS 1952
No. 27697
Directeur: J. W. Heimy DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57055
Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer f. g per kwartaal; f 0.47 per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Hed. 21507
„Javelin", een nieuwe Britse
straaljager
Volgens een directeur van de Gloster-
fabrieken is de nieuwe Britse, bweemo-
torige straaljager „Javelin" het enige
vliegtuig, dat in staat is de „gezichts
barrière", die op grote hoogte bij grote
snelheden het normale zicht van de
vlieger bijna onmogelijk maakt, te over-
v.innen. Door het toepassen van de
driehoeksvleugel („deltawing") kon in
het toestel gebruik worden gemaakt van
«en ingewikkeld stelsel van radar-appa
raten, die het menselijk gezichtsvermo
gen vervangen.
Op een hoogte van 12 kilometer is
het voor het menselijk oog nl. zo goed
als onmogelijk om zelfs een formatie
van vier vliegtuigen te ontdekken in
het korte ogenblik, dat zij in het ge
zichtsveld ligt. Voor de vlieger van een
snelle straaljager zou een alleen vlie
gende bommenwerper dus nagenoeg on
zichtbaar zijn. De „Javelin" wordt aan
gedreven door twee „Sapphire'-straal-
f'otoren en kan een snelheid groter dan
c.e van het geluid bereiken. Het toe-
fel is bedoeld als afweer tegen atoom-
bommenwerpers en door premier Chur
chill op de lijst van bestellingen met
uiterste voorrang" ten behoeve van de
Britse luchtmacht geplaatst.
De „Javelin" zal de volgende week op
de te Farnborough te houden tentoon
stelling van producten der Britse vlieg
tuigindustrie voor het eerst worden
voorgevlogen. Dit is het tweede proto-
van de Javelin, het eerste veron-
felukte onlangs.
WETENSCHAPPELIJKE
ONTDEKKING IN KRUGER-
WILDTUIN.
Zuid-Afrika's bekendste entomologist,
dr A. J. T. Janse, heeft bij zijn onder
zoekingen in de Kruger-Wildtuin hon
derd insectensoorten, welke tot dusverre
boe volkomen onbekend waren, ontdekt.
Dr Janse. die onlangs zijn entomolo
gische verzameling een van de vol
ledigste ter wereld aan de Zuid-Afri
kaanse regering heeft geschonken, is
van Nederlandse afkomst. Hij werd in
Den Haag geboren en vestigde zich in
'199 als leraar in de biologie aan de
normaalschool te Pretoria.
WEERBERICHT
Iets koeler
De Bilt verwacht tot morgenavond
Aanvankelijk zwaar bewolkt met enige
tegen. morgen brekende bewolking. Ma
tige tot krachtige en langs de kust tijde
lijk harde Zuid-Westelijke tot Westelijke
wind. Iets koeler.
(Opgemaakt te 10 uur).
28 Augustus
Zon op: 5.45 uur: onder: 19.36 uur.
Maan op: 15.07 uur: onder: 22.00 uur
Hoogwater te Katwijk 732 en 19.58 uur.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
EEN GEZAMENLIJKE OPDRACHT'.'
Alvorens rapport uit te brengen aar
de Koningin heeft de geheimzinnig in-
Beraad op het allerhoogste niveau
Kabinetsformatie door grote moeilijkheden vastgelopen
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Staf is gistermiddag met de vervulling van zijn geheime
opdracht gereed gekomen. Dat wil niet zeggen, dat hij is „geslaagd".
Het Kabinet der Koningin deelde gisteravond mede, dat H.M. de
Koningin ir C. Staf Vrijdag heeft verzocht haar in te lichten over de
mogelijkheden, die, na de mislukte formatiepogingen van dr Drees.
prof. Beel en mr Donker, bestaan voor het vormen van een Kabinet.
Daarna heeft de Koningin gisteravond dr Drees (P. v. d. A.), prof. Beel
(K.V.P.) en ir Staf (C.H.U.) in het Paleis Soestdijk ontvangen.
Dit laatste hoeft niet te betekenen,
jat er plannen zyn voor een drie-par-
tijen Kabinet. De ontvangst van het
drietal duidt er veeleer op dat er grote
moeilijkheden zijn en dat de Koningin,
na het rapport van ir Staf. het op prijs
heeft gesteld in aanwezigheid van de
neutrale ir Staf te spreken met de be-
hngrykste vertegenwoordigers van de
P vd.A. en de K.V.P., die omtrent de
zetelverdeling niet tot overeenstemming
kunnen komen, terwijl die overeenstem
ming juist zo belangrijk is voor het
aeen van de Kabinetsformatie als men
geen andere oplossing wenst, waarvan
ce consequenties niet zijn te overzien
en waarvan het bovendien de vTaag is
cf de bereidheid aanwezig is die andere
oplossingen te verwezenlijken! Het is
:r Staf wellicht uit zijn gesprekken met
de heren Tilanus en Romme gebleken,
oat er geen (andere) mogelijkheden
meer zijn.
B
NAAR EEN UITWEG?
Ofschoon het altijd lijkt alsof Prof.
Romme. als leider van de Tweede Ka
merfractie, de belangrijkste politieke
figuur is van de K V.P., is het in deze
formatiéweken toch vooral prof. Beel
geweest, die op de beslissende momen
ten in het belang van de K.V.P. het
been stijf heeft gehouden. Maar per
soonlijke motieven spelen daarbij vol
strekt geen rol. Hij en dr Drees kijken
elkaar nog altijd recht in de ogen, om
dat ze door jarenlange samenwerking
in harmonieuze sfeer, weten wat ze aan
elkaar hebben.
In het beraad op het hoogste niveau
kan nog voor de laatste maal zijn
gestreefd naar een verzoening van de
tegenstellingen om een uitweg te vin
den uit de moeilijkheden. In dit be
raad kan in elk geval tenslotte de
best verantwoorde beslissing zijn ge
nomen voor de aanwijzing van een
nieuwe formateur en de richting,
waarin, blijkens de formulering van -
In vele landen van Zuid-Oost Azie
- de bakermat van enige der oud
ste vormen van beschaving - is het
analphabetisme een belemmering
voor de ontwikkeling en de bloei
van het sociaal.geestelijk en cul
turele leven. Dc leiders van deze
landen doen met steun van de or
ganisatie van Onderwijs. Kunsten
en Wetenschappen van dc Ver
enigde Naties al het mogelijke, om
de geestelijke achterstand van de
bevolking op te heffen. In de eerste
plaats moet daartoe bijdragen de
oprichting van een groot aantal
scholen, ook voor volwassenen.
Groot is het enthousiasme, waar
mede jong en oud zich aan de
moeilijke taak geeft.
Een kijkje in een school voor vol
wassenen in Afghanistan. Onder dc
leerlingen bevinden zich dikwijls
vaders van grote gezinnen.
formerende ir Staf gistermiddag van
12 uur tot half twee in zijn Departe
ment op het Plein eerst nog een onder
houd gehad met prof. Romme Ora-
stneeks drie uur begaf hij zich ver
volgens naar dr Drees en tegen half
vijf was hij in het Kabinet der Konin
gin op de Korte Vijverberg om te tele
foneren langs de directe lijn met het
Paleis Soestdijk. De Koningin was op
dat moment echter niet te bereiken.
Ir Staf deelde bij zijn vertrek open
hartig aan de journalisten mede: „Ik
ben geen formateur. Ik ben gewoon
minister van Oorlog en Marine".
Te half zes keerde ir Staf terug naar
het Kabinet der Koningin om haar te
lefonisch van de laatste resultaten van
zijn Informaties op de hoogte te stellen.
Een uur later kwam de mededeling dat
de Koningin de heren Drees, Beel en Staf
te Soestdijk had ontvangen.
Als uitvloeisel van het beraad krij
gen misschien dr Drees en prof. Beel
een gezamenlijke opdracht. Gister
avond Iaat was daaromtrent nog niets
bekend.
Vliegtuig van de Pakistaanse
luchtmacht verongelukt
18 DODEN.
In de buurt van Jhelum in de
Pendsjaab is een vrachtvliegtuig van de
Pakistaanse luchtmacht neergestort
Alle 18 inzittenden, 15 passagiers en 3
leden der bemanning, zijn om het leven
gekomen
De meeste Inzittenden behoorden toe
de Pakistaanse luchtmacht
KABINET VAN RHEE BESCHULDIGD
VAN CORRUPTIE.
De Zuid-Koreaanse volksvertegen
woordiging heeft de regering van presi
dent Rhee ervan beschuldigd zich on
rechtmatig gelden tot een bedrag van
ongeveer 4 millloen dollar toegeëigend
te hebben en gedreigd met een motie
van wantrouwen. Volgens de beschuldi
ging hebben 14 handelaren, die bij Rhee
in de gunst stonden, tegen officiële
koers dollars kunnen kopen, die aan de
staat toebehoorden en afkomstig waren
van de verkoop van Zuid-Koreaanse
tungsteen, en deze dollars vervolgens
tegen zwarte prijs kunnen verkopen. De
door de volksvertegenwoordiging be
noemde commissie van onderzoek meent,
dat zekere gelden, die bij de recente po
litieke crisis en de verkiezingscampagne
ten gunste van Rhee werden aangewend,
van deze handelaren verkregen zijn.
TELEVISIE-TELEFOON
Op de jaarlijkse nationale radioten
toonstelling die te Londen ls geopend,
is een televisie-telefoon gedemonstreerd,
die de gebruikers in staat stelt elkaar te
zien.
Deze telefoon is in de eerste plaats
bestemd voor zakenverkeer en gebruik
in de industrieën, maar men hoopt,
dat zij spoedig gebruikt zal worden op
de transatlantische lijn naar New York.
De tentoonstelling wordt beheerst
door de jongste vindingen op het gebied
van de televisie.
Zijn er nog afstanden?
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
De piloten, die gisteren in een vlieg-
tijd van minder dan 8 uur met een
Canberra-straal-bommenwerper voor
het eerst op één dag heen en weer
over de Atlantisch Oceaan vlogen,
boven dc wolken, zonder de zee ook
maar een ogenblikje te hebben gezien'.
hebben nieuwe luchtvaart-historie
gemaakt.
Zij hielden de zon nagenoeg bij, want
toen zij des ochtends om vijf over half
zeven van AldergTOve in Noord-Ierland
GETUIGE IN DE ZAAK-AUERBACH
VEROORDEELD WEGENS MEINEED
De man op wiens getuigenis Phillpp
Auerbach. voormalig hoofd van het
Beierse restitutiebureau en leider van
de Joodse gemeenschap. o.m. veroor
deeld werd tot vier maanden gevange
nisstraf, is gisteren veroordeeld tot een
jaar gevangenisstraf wegens meineed. De
betrokkene, Karl Diekow, een architect
uit München. werd schuldig bevonden
aan meineed in een zaak die geen ver
band houdt met de zaak-Auerbach.
Auerbach werd 10 dagen geleden tot
2',i Jaar gevangenisstraf veroordeeld op
beschuldigd van fraude en poging tot
chantage. Vier maanden van deze straf
werden Auerbach opgelegd omdat hij
Diekow zou hebben gechanteerd. Diekow
was de enige getuige a charge in dit
geval. De dag na zijn veroordeling heeft
Auerbach zelfmoord gepleegd.
Onbestendig weer
Het K-N-M.I. deelt mede:
In de atmosfeer kondigde de herfst
zioh de afgelopen dagen al aan door het
sterk toenemen van de depressie-activi
teit. Vandaag kwam ook ons land bin
nen de invloedsfeer van een diepe de
pressie waarvan het centrum vanmorgen
bij IJsland lag. De storing deed de wind
aanwakkeren, waardoor voohttge lucht
uit het Westen van ons land binnen
stroomde. Dit ging gepaard met veel
bewolking en in het Noorden van het
land ook met enige regen. Ten Zuiden
van IJsland arriveerde vanmorgen een
nieuwe storing, die snel in de rich
ting van Schotland bewoog Deze sto-
:.ng zal de wind tijdelijk nog verder
doen toenemen. De fronten van de de
pressie kunnen nu en dan enige regen
brengen.
Gevangenissen overvol
Te Pietermaritzburg is een tweedaagse
conferentie geëindigd, die door de pro
vinciale raad van Natal bijeen was ge
roepen ter bespreking van Natal's hou
ding ten aanzien van de binnenlandse
politiek van de nationalistische regering
Malan, waaronder de nieuwe rassen
wetten. Ook werd gesproken over de
vraag, of Natel onder bepaalde omstan
digheden moet overwegen om zich van
de Unie af te scheiden.
De conferentie werd gehouden op
initiatief van het „Verenigde democrati
sche front", bestaande uit de „Verenigde
partjjen de Arbeiderspartij, de groe
pering, die in het Zuid-Afrikaanse par
lement de minderheid vormt, doch in
de provinciale raad van Natel over een
meerderheid beschikt.
48 afgevaardigden waren van mening,
dat het lot van Natel onder alle om
standigheden met dat van de Unie ver
bonden is. 41 Afgevaardigden zeiden,
dat. hoewel zy tegen afscheiding gekant
zijn, Natel onder zekere omstandighe
den „zijn eigen weg moet gaan". In dit
verband werd de mogelijkheid genoemd,
dat de regering-Malan Zuid-Afrika tot
republiek verklaart, of „iets doet", dat
duidelijk in strijd met de grondwet is".
Door de massa-arresteties van niet-
blanken in dne Zuid-Afrikaanse steden
wegens overtreding van de apartheids
bepalingen is gisteren het totaal der
arrestaties sedert het begin van de on
gehoorzaamheidscampagne tot bijna 3.000
gestegen. In Port Elizabeth werden 245
niet-blanke overtreders aangehouden. In
Kaapstad 31 en in Roodepoort bij
Johannesburg 22. Deze arrestaties vielen
samen met het terechstaau van 20 niet-
blanken in Johannesburg. Voor het
Besprekingen over Kasjmir
In Genêve zijn gisteren onder leiding
van de V. N.-bemiddelaar voor Kasjmir,
dr Graham, besprekingen tussen India
en Pakistan begonnen over de nu reeds
vijf Jaar oude kwestie Kasjmir. Het voor
naamste punt van bespreking zal zijn
de in het slop geraakte demilitansatie-
kwestie. d.wj. het aantal soldaten, dat
de partijen aan beide zijden van de
scheidingslijn in Kasjmir op de been zal
mogen houden. Deze kwestie is volgens
dr Graham het voornaamste obstakel op
de weg naar overeenstemming.
In een na de bespreking van gisteren
uitgegeven communiqué is verklaard, dat
de conferentie in een vriendschappelijke
sfeer is begonnen. Beide delegaties zeg
den dr Graham him volledige mede
werking toe en verklaarden vastbesloten
te zijn voort te bouwen op basis van de
reeds bereikte overeenstemming. Daarna
werden de door de V. N.-bemiddelaar
herziene voorstellen besproken, aldus
het communiqué.
(De demilitarisatie van Kasjmir was
reeds in beginsel aanvaard aïs inlei
ding voor een volksstemming over de I
vraag, of Kasjmir zich bü India dan
wel Pakistan zal voegen. Tot dusverre
ls nog geen overeenstemming bereikt
over de wyze van demilitarisatie). I
gerechtsgebouw demonstreerden van de
ochtend tot de avond niet-blanken en
leiders van de ongehoorzaamheidscam
pagne verlieten enkele malen de recht
zaal om de demonstranten te verzoeken
minder lawaai te maken.
De openbare aanklager verklaarde
bewijzen te zullen aanvoeren om aan te
tonen, dat de ongehoorzaamheidscam
pagne val! onder de bepalingen van de
Zuid-Afrikaanse wet op onderdrukking
van het communisme.
Intussen zijn de gevangenissen over
vol....
Gisteren is een met-blanke, die ge
arresteerd was omdat hij samen met 23
anderen zich begeven h.-d in een voor
blanken gereserveerde wachtkamer van
het station in Kaapstad, door een mili
tair gerechtshof vrijgesproken. De zaak
van de 2? anderen is uitgesteld tot over
acht dagen. Volgens de rechter mogen
de apartheidsbepalingen in geen geval
onrechtvaardig zijn. Op het station van
Kaapstad zijn irie ruime wachtkamers
voor blanken, terwijl de met-blanken de
beschikking hebben over twee wacht
kamers. waar alle gerief ontbreekt. Ge
zien deze ongelykheid aldus de rechter,
zijn de apartheidsbepalingen in dit ge
val niet van kracht.
opstegen, was de zon nog niet zo lang
op en toen het toestel om 7 uur 40 voor
middag plaatselijke tijd op Newfound
land arriveerde, kwam de zon daar net
boven de horizon kijken.
Eerst ontbeten de vliegers in de prille
echtend in Ierland en enkele uren later
lunchten zy in Amerika toen hun col
lega's op het vliegveld daar hun ontbijt
hadden.
De Canberra vloog de ruim 13.000 km.
met een gemiddelde snelheid over de
heen- en terugtocht van 531 myi per
uur. met sterke tegenwind op de heen
reis. Terug bedroeg de snelheid ruim 600
mijl per uur.
Gedurende de tocht heeft geen der
piloten iets gegeten, of gedronken, en
werd er ook geen sigaret gerookt, om
dat zij voortdurend hun zuurstofmas
kers op hadden. Daardoor wanen by hun
terugkomst hun lippen droog en het
enige wat zij dan ook als goede En
gelsen wilden was een kop thee. Zij
stonden dan ook juist op het thee-uur
in Ierland weer op de grond.
In Gander op Newfoundland hadden
zy twee uur gestopt.
De vliegtyd bedroeg precies 1 minuut
minder dan 8 uur over een afstand van
4145,58 myl.
De vlucht heen en terug was sneller
dan de rijd, die de meeste lunvliegtui-
gen by één richting er over doen.
Dc voorlopige tyden, welke werden
vastgesteld, waren Oost-West 4 uur en
34 minuten, gemiddelde snelheid 456
mijl per uur, en West-Oost 3 uur 25
minuten, of gemiddeld 606 mijl per uur.
Er is geen vergelykbare vlucht van
West naar Oost.
In Augustus 1938 vlogen twee Duit
sers in een Kondor van New-York naar
Berlijn in 19 uur en 55 minuten. In Mei
1937 deden twee Amerikanen in Lock
heed Electra 20 uur en 29 minuten over
de afstand New-YorkLonden. Andere
machines zijn de oceaan binnen rijf of
zes uur overgestoken, doch hun tyden
werden niet officieel vastgesteld.
De bedoeling is, dat het record van de
Canberra thans door de internationale
luchtvaart-federatie zal worden erkend.
Op de heenreis kon de Canberra geen
radio-contact met twee weerschepen op
De ingebruikneming van een A.N.
W.B.-technostation aan de Moreel-
selaan te Utrecht betekent een be
langrijke uitbreiding van de tech
nische Bondsservice in het centrum
van het land. Dit station - het
vierde van deze aard van dc ANWB
- is uitgerust met een uitgebreide
apparatuur, waarmede auto's ge
keurd kunnen worden op: motor
conditie. stuurinrichting, verlichting,
rcmcapaciteit. optrekv er mogen,
brandstofverbruik alsmede onder-
houdstoestand.
De eerste wagen wordt in het
nieuwe technostation ..onder han
den.' genomen.
Een uit 45 personen bestaande
Balinese dansgroep geeft in het
Winter Tuin Theater te Londen een
aantal voorstellingen met begelei
ding van een gamelan orkest. Daar
na vertrekt het gezelschap naar
New York voor een tournee door de
Verenigde Staten.
Hier zien we van links naar rechts:
Dcsak Poeti Raka. 14 jaar (Desak
Poeti betekent afstammeling van de
goden). Ni Goesti Raka. 13 jaar
eerste danseres en Sampih.de leider
de route krijgen, welke biykbaar moei
lijkheden met de ontvangst hadden,
maar dank zy de bekwaamheid van de
navigator bleef het toestel prachtig in
koers.
Een andere Canberra heeft in Augus
tus van vorig jaar de Oost-West vlucht
over de Atlantische Oceaan gemaakt in
4 uur, 18 minuten en 29.2/5 seconde, met
een gemiddelde snelheid van 480 myi
per uur.
De tegenwind, welke een snelheid had
van 116 myi per uur. vertraagde thans
de heenreis, doch was een voordeel op
de terugtocht.
In militair opzicht zyn deze vluchten
van grote betekenis. Het zal echter nog
wel even duren voordat men voor zaken
een dagretourtje naar New-York zal
kunnen nemen.
Politieke ontwikkeling
in Egypte
Premier Maher heeft meegedeeld.dat
hu met de Amerikaanse ambassadeur te
Cairo, Caffery. gesproken heeft over de
sociale vraagstukken en over de vraag,
op welke wyze het Amerikaanse punt-
vier-program in Egypte net best kan
worden uitgevoerd. Voorts was gespro
ken over het uitrusten van de Egypti
sche politie met moderne wapens en de
behoefte van Egypte aan deskundigen
voor de industrialisatie.
De premier verklaarde, dat hy voor
stander is van het herstel van het par
lementaire leven, doch dan „onder be
tere omstandigheden dan tevoren". Hu
hoopte, dat vóór Februari verkiezingen
kunnen worden gehouden. De kwestie
van de grondwetsherziening kan eerst
aan de orde komen, nadat de economi
sche problemen van het land zyn opge
lost en het regeringsapparaat is geor
ganiseerd, zo meende Maher.
Hy verklaarde overigens dat de grond
wet geen belangrijke wyzigingen zal on
deraan. De kieswet daarentegen zal
grondig worden herzien en er zal reke
ning gehouden worden met de evolutie
van de politieke toestand. De beide
kwesties zullen nochtans geiyktydig
worden onderzocht.
Op een vergadering van meer dan
4 000 afgevaardigden van vakverenigin
gen. onder wie juristen, medici, onder-
wyzers en leraren alsmede vertegen
woordigers van arbeidersorganisaties,
heeft men zich vol lof over de recente
staatsgreep van het leger uitgesproken.
Men verzocht opheffing van de staat
van beleg, het vryiaten van politieke
gevaneenen. de terugkeer van het par
lementaire leven, het niet-amenderen
van de grondwet buiten het parlement
om en het niet-voeren van onderhan
delingen met Engeland, voordat nieuwe
verkiezingen zun gehouden.
De Franse communistische schryver
en journalist Roger Vailland ls op vrye
voeten gesteld.
Generaal Naguib heeft de ter dood
veroordeelde Moestafa Chamis ontvan
gen. Deze zou om gratie verzocht hel>
ben. Zoals bekend, werd Chamis ter
dood veroordeeld in verband met de on
geregeldheden in de textielfabriek van
Krat el Dawar.