LEIDSCH
DAGBLAD
- Lord Alexander
f in Brits
veroorzaakt rel
Lagerhuis
Adenauer wil wijziging Westelijke
antwoordnota aan Moskou
91ste Jaargang
DONDERDAG 3 JULI 1952
No. 27650
'i Directeur: J. W Henny
Hoofdredactie: B W. Menkhorst en J. Brouwer
i
N
«I Verwijl van loslippigheid
(Van onze Londense correspondent).
Lord Alexander, die zich tot dusverre
optimistisch over de positie der ge
allieerden in Korea had uitgelaten, heeft
Dinsdagavond aan een diner van de
Canada-club in Londen gezegd, dat er
zwakheden zijn in het front van de Ver.
Naties. Hij noemde o.a. verwaarlozing
van camouflage, als gevolg van de af
wezigheid van de Chinese luchtmacht,
en een tekort aan oorlogsgeoefendheid,
doordat de manschappen der V.N. na
een jaar (of achttien maanden) worden
vervangen. Bij een nog langere duur der
wapenstilstandsonderhandelingen zullen
de geallieerde strijdkrachten bijna ge
heel uit militairen zonder gevechts
ervaring bestaan.
Alexander geloofde echter, dat de
vuurkracht en de doelmatigheid van
het achtste leger een communistisch
offensief tot staan zal kunnen brengen.
Indien evenwel de communisten een
grote vuurkracht zouden ontwikkelen
zou de situatie zeer ernstig worden.
Alexander noemde nog een andere
zwakheid, waarbij hy echter uit veilig
heidsoverwegingen verzocht, die verkla-
rin" als confidentieel te beschouwen. De
Engelse bladen, die de volledige tekst
de; rede in hun bezit hadden, drukten
dientengevolge de passage in kwestie
niet af. In een daarna in het Hogerhuis
gehouden rede liet Alexander bedoelde
opmerking eveneens achterwege.
Alexander heeft zich reeds eerder
moeilijkheden op de hals gehaald 3°®r
zijn uitlating in Amerika, dat de
oorlog in Korea een goede repetitie
is voor het geval er een wereldoorlog
op zou volgen.
In Londen hoopt men thans, dat Britse
generaals de gulden regel van zwyg-
zaamheid in acht zullen nemen. >m-
dat loslippigheid van Amerikaanse
militairen al moeilijkheden «enoeg
heeft veroorzaakt en mede de oorzaak
is van een zeker wantrouwen tegen
over de Ver. Staten, dat niet alleen
een gevolg is van communistische
propaganda.
LABOUR IN T GEWEER.
In het Lagerhuis is Churchill gisteren
over de rede van Alexander door
Shinwell, en andere leden der oppositie
een uur lang aan de tand gevoeld,
waarbij af en toe groot tumult ont
stond. Churchill verdedigde Alexander
cn zeide. dat het confidentiële ge
deelte der verklaring volkomen on
schuldig is en de militaire veiligheid
niet in gevaar brengt.
Indien Alexander deze passage daarna
ln een Hogerhuis-speech niet zou heb
ben weggelaten, zou de gewraakte
zinsnede geen speciale aandacht hebben
getrokken. Alexander heeft zich overi
gens vergist door te doen voorkomen,
alsof hier van een militair geheim
sprake is. Het is een plotselinge ïnge-
ving geweest, die hem dit heeft doen
'zeggen.
Churchill betreurde het, dat Alexander
■(ten onrechte! gemeend heeft, dat het
diner een besloten karakter had.
I Attlee vroeg een urgentie-debat over
'deze kwestie, dat de „speaker" echter
.iet kon toestaan. De passage, welke
lexander op verzoek van generaal
Smar Bradley (voorzitter van de Ameri-
:aanse chefs staf) uit zijn rede had
weggelaten, betrof een tot Alexander
;erichte opmerking van generaal van
rleet, de opperbevelhebber van het
[achtste Amerikaanse leger „dat hy graag
wat meer reserves zou hebben gehad".
Churchill zeide, dat versterkingen
waren aangerukt, die op het eiland
Koje hun taak hebben verricht.
Bradley had Alexander geadviseerd
niet over bedoelde opmerking in het
openbaar te reppen, omdat dit verkeerd
zou kunnen worden uitgelegd en de
suggestie zou kunnen wekken, dat er
een ernstig tekort aan troepen bestaat,
hetgeen niet zo is.
Bradley had gezegd, dat het logisch
is. dat elke commandant over grotere
■reserves wil beschikken.
Alexander blijft van mening aldus
Churchill dat een eventueel Chinees
offensief slechts aanvankelijk
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
16.per kwartaal; f. 0.47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red. 21507
kan hebben en spoedig tot staan zal
worden gebracht, nadat de vijand hoog
stens op enkele plaatsen een paar mijl
de geallieerde verdediging is binnen
gedrongen.
In het Hogerhuis heeft lord Jowitt
(Labour) de zaak vergoelijkt door te
verklaren, dat iedere politicus nu een
maal indiscreties begaat. Alexander
bedankte Jowitt voor dit redelijke ge
baar. Niettemin is de ontstemming groot
over Alexander's houding tegenover het
parlement, dat hij achtergesteld heeft
door het onthouden, wat hu tegenover
500 gasten aan een particulier diner
losliet.
Alexander staat als militair zeer hoog
aangeschreven, doch door zijn optreden
als politicus brengt hij thans zijn eigen
reputatie ernstig in gevaar. Het is vooral
koren op de molen van de socialisten,
die van het begin af geprotesteerd heb
ben tegen het feit. dat een beroeps
militair tot minister van defensie is
benoemd, omdat deze functie een
typisch civiele verantwoordelijkheid
draagt.
Een andere grief tegen de benoeming
van Alexander was. dat hij tot het
Hogerhuis behoort en daardoor voor de
gekozen volksvertegenwoordiging buiten
schot blijft, zoals met een aantal top
ministers, die het zogenaamde opper
toezicht over onder hen werkende
collega's houden, het geval is.
Churchill heeft over dit systeem ook
in eigen kring ongewenste spanningen
opgewekt.
Franse regering zet door
Het Franse kabinet heeft besloten
dat het onderzoek inzake een beweerd
communistisch complot tegen de bin
nenlandse veiligheid van de Staat zal
worden voortgezet. De minister van
Justitie zei, dat de magistraten, die met
het onderzoek zijn belast, „overvloedige
bewijzen" tegen de communistische par
tij hebben op dat punt
LEIDER DER ONTVLUCHTE
BRAZILIAANSE GEVANGENEN
GEEFT ZICH OVER.
Joao Periera Lima. de leider van de
gevangenisopstand in Brazilië, heeft
zich met twee volgelingen overgegeven,
nadat veiligheidstroepen zijn verblijf
plaats-op de top van de heuvel bij Cam
pos da Cunha hadden ontdekt.
Er zijn thans nog 19 mannen, die uit
de gevangenis op het eiland Anchieta
ontkwamen, op het vasteland voort
vluchtig.
Sovjet-Unie verantwoordelijk
gesteld voor massamoord
bij Katyn
De speciale commissie uit het Ameri
kaanse Huis van Algevaardigden, die
een onderzoek heeft ingesteld naar de
massamoord ln de bossen van Katyn in
1940, is tot de slotsom gekomen, dat de
Sovjet-unie verantwoordelijk moet wor
den geacht voor de dood van 15.000
Poolse officieren.
De afgevaardigde CKonski deelde
mee, dat de commissie eenstemmig tot
deze uitspraak is gekomen. Er werden
meer dan 150 getuigen gehoord. Vol
gens de commissie is de massamoord in
het voorjaar van 1940 gepleegd. Maan
den later deelden Russische functiona
rissen de Poolse autoriteiten mee, dat de
Poolse officieren uit de Russische
krijgsgevangenkampen waren vrijgela
ten om toe te kunnen treden tot een
Pools leger tegen de Duitsers. In 1943
ontdekten de Duitsers in de bossen van
Katyn massagraven, waarin zich de
stoffelijke resten van 4258 Polen bevon
den. Zij beschuldigden de Russen van de
massamoord, waarop de Russische re
gering verklaarde, dat de Duitsers de
moord op hun geweten hadden. Volgens
de commissie bevinden zich de stoffe
lijke resten van 5000 A 6000 Polen nabij
Charkof. terwijl de rest van de Poolse
officieren him einde in de Witte Zee
zouden hebben gevonden.
In het rapport wordt voorts gezegd,
dat de communisten te Panmoendjon op
dezelfde wijze als indertijd tegenover de
Poolse autoriteiten reageren, wanneer
de Verenigde Naties bijzonderheden vra
gen over de verblijfplaats van de mili
tairen der V. N„ die zich in de handen
der Noordelijken bevinden. Volgens
O'Konski onderzoekt de commissie nog
beschuldigingen, dat Amerikaanse func
tionarissen indertijd officiële rappor
ten. waarin de "Rassen voor de massa
moord verantwoordelijk werden ge
steld. hebben achtergehouden, teneinde
moeilijkheden met hun Russische bond
genoot te vermijden.
Artsenstaking in West-Berlijn
In West-Berlijn zijn 2400 artsen in
staking gegaan. zy eisen hogere hono
raria van het centrale ziekenfonds. De
artsen ontvangen thans per kwartaal in
totaal 12 millioen mark. Zij zeggen, dat
zij daarmee hun pr act ijk niet meer in
stand kunnen houden en eisen 135 mil
lioen. Daar het ziekenfonds deze ver
hoging niet wenst te betalen, hebben
de artsen een staking georganiseerd. Zij
helpen hun patiënten wel. doch op voor
waarde dat deze contant betalen. Bo
vendien weigeren de artsen hun reke
ningen voor telefoon, gas en electrici-
teit te betalen. Zy hadden zelfs het
plan een protestmars door West-Berlün
te organiseren, doch zyn daarvan afge
stapt. toen bleek, dat Oost-Berlijnse
communisten er op uit waren, hiervan
gebruik te maken.
Algemeen wordt erkend, dat een groot
deel van de artsen in West-Berlijn in
zeer moeiiyke omstandigheden verkeert.
Hun aantal is namelijk de laatste Jaren
zeer .sterk uitgebreid doordat uit Oost-
Berlljn of uit Oost-Duitsland gevluchte
artsen zich in West-Berlijn gevestigd
hebben. Voor het uitoefenen van ren
particuliere practijk is West-Berlijn klei
ner dan men uit het inwonertal van 2
millioen zou afleiden. Het derde deel van
de inwoners is armlastig of werkloos.
Het aantal ziekenfondspatiënten is veel
groter dan voor de oorlog Dat het zie
kenfonds niet voldoende bij kas is om
de eis der artsen in te willigen, wordt
ten dele toegeschreven aan de omstan
digheid, dat een groot aantal onderne
mingen in Berlijn geweigerd heeft pre
mies te betalen.
WEERBERICHT
Koel weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk veel bewolking met hier
en daar enige regen, later plaatseiyk
opklaringen. Zwakke tot matige Noord-
Oostelijke wind. Koel. (Opgemaakt te
10 uur).
4 JULI.
Zon op: 4.27 uur; onder: 21.01 uur.
Maan op: 18.31 uur; onder: 0.55 uur.
Hoogwater te Katwyk te 0.06 en
12.44 uur.
Dit nummer bestaat uit acht pagina's
„Heksenjacht"
in V. St. duurt voort
SENAATSCOMMISSIE WIL
VERVOLGING
VAN PROF. LATTIMORE
De subcommissie voor binnenlandse
veiligheid van de Amerikaanse Senaat
heeft aanbevolen een vervolging wegens
meineed in te stellen tegen prof. Owen
LaUlmore van de John Hopkins univer
siteit en tegen John Davies.een ambte
naar van hét ministerie van buitenland
se zaken. Volgens de subcommissie is
Lattimore. een deskundige op het ge
bied van het Verre Oosten, „bewust en
uitgesproken een werktuig van de sov
jet-samenzwering" geweest. Lattimore
en Davies hadden beide valse getuigenis
afgelegd gedurende het onlangs beëin
digde onderzoek naar communistische
invloeden op de Amerikaanse politiek
in het Verre Oosten, aldus het verslag
van de subcommissie.
Lattimore is af en toe door het minis
terie van buitenlandse zaken geraad
pleegd en Davies, een voormalig lid van
de staf voor het uitstippelen van de po
litiek van dit ministerie, is politiek
raadsman van de Amerikaanse bezet
tingsautoriteiten in West-Duitsland.
Lattimore heeft voor de subcommissie
gezworen, dat hij nooit een communist
of een sovjet-agent is geweest en dat hy
nooit met het communisme heeft gesym
pathiseerd.
Davies werd verleden jaar door het
ministerie van buitenlandse zaken voor
korte tyd geschorst hangende een on
derzoek naar zijn politieke betrouw
baarheid. De schorsing werd later op
geheven. Naar Lattimores betrouwbaar
heid is nooit een officieel onderzoek in
gesteld. omdat hy niet in overheids
dienst staat.
Prinses Beatrix heeft Woensdag
middag in Den Haag het miniatuur-
stadje Madurodam officieel ge
opend.
Rechts: de loco-burgemeester der
..stad", de 16-jarige Ronny van
Beuge. leerling van het Vrijzinnig
Chr. Lyceum te Den Haag. hangt de
I Prinses als teken van haar waardig
heid de ambtsketen om.
Links: Prinses Beatrix wandelt als
burgemeester door haar ..stad",
vergezeld door Prinses Irene en de
leden van de gemeenteraad. Zij
passeert haar ..ambtswoning", wel
ke haar bijzondere aandacht heeft.
Dinsdagavond brachten H.M. Ko
ningin Juliana en Z.K.H. Prins
Bernhard een bezoek aan het Britse
slagschip ..Vanguard"dat in de
Rotterdamse haven ligplaats heeft
gekozen.
Aan boord van de Vanguard werd
het Koninklijk Paar een diner aan
geboden door Admiraal Sir George
Creasy.
Onze foto toont het moment, waar
op H.M. de Koningin wordt begroet
door Sir Creasy: achter Haar
Z.K.H. Prins Bernhard.
Vrees voor uitstel
Europese integratie
Bondskanselier Adenauer zal heden met
de hoge commissarissen een onderhoud
hebben over de tekst van het door de
Weslelyke mogendheden opgestelde ant
woord aan Moskou. Van bevoegde zijde
r in Bonn verklaard, dat de Duitse kan
selier bepaalde bedenkingen koestert te-
g-.n de voorstellen, die de Westeiyke
landen Moskou willen doen. In het West-
Duitse ministerie van buitenlandse za
ken is thans bevestigd, dat het antwoord
aan de Russen een concreet voorstel zal
bevatten om op korte termyn een confe
rentie van vier byeen te roepen, die
over voorwaaroen en controle van ver
kiezingen in geheel Duitsland zou moe
ten onderhandelen. De Westelijke lan
den zouden daarbij niet volharden in
hun eis van controle door de Verenigde
Naties; zy zouderf-ook andere wijzen van
neutrale controle in overweging willen
nemen. Eerst wanneer over deze verkie
zingen overeenstemming zou zyn bereikt,
zouden de Westelyken over de toekom
stige status van een verenigd Duitsland
willen onderhandelen. In Bonn is men
er zich van bewust, dat Frankrijk en
Engeland nog voor de ratificatie der
Europese verdragen tot een conferentie
wilden komen. Adenauer zou echter
ernstige bezwaren tegen een dergelijke
verbinding van ratificatie en conferentie
hebben. Hij zou vrezen, dat de Russen
er toch nog in zouden slagen, door een
conferentie als die welke thans door het
Weston zou worden voorgesteld, aan-
zieniyke vertraging van de ontwikkeling
naar integratie van Europa te bereiken.
Hy zou beraad met de Russen, evenals
de Amerikanen, op dit ogenblik voorty-
dig achten, daar een werkelijke overeen
komst over de eenheid van Duitsland
toch nog niet bereikbaar zou zijn. Voorts
zou. volgens de opvatting van Adenauer,
de Europese Integratie niet tot uizet van
onderhandelingen met de Russen mogen
worden gemaakt.
Men kan aannemen, dat Adenauer zal
trachten de Westelijke landen alsnog te
bewegen tot wyziging van het ontwor
pen antwoord, een wyziging, die de
Russen minder kans zou geven om een
lange en onvruchtbare conferentie uit
te lokken.
Speldeprikken rond Berlijn
Leden van de Oost-Duitse politie heb
ben vier Amerikanen, (drie priesters en
een vrouw) aangehouden, toen zy in de
Amerikaanse sector van Berlyn de zone-
grens een tiental meters overschreden en
een wegversperring op Oost-Duits ge
bied wilden fotograferen. De Oost-Duitse
politie dwong hen mee te gaan.
De Amerikaanse autoriteiten stellen
een onderzoek in naar het incident.
De Russische autoriteiten hebben gis
teren twee Britse soldaten vrijgelaten,
die sinds Maandag jl. waren vermist. De
mannen waren door leden van de Oost-
Duitse volkspolitie aangehouden, toen zy
naby Staaken aan de grens tussen West-
Berlijn en Oost-Duitsland op Oost-
Duits gebied waren geraakt.
Beide mannen zullen terecht moeten
staan op beschuldiging van afwezigheid
zonder verlof.
De West-Duitse spoorwegen hebben
bekend gemaakt, dat een Oost-Duitse
spoorlyn. die door een uitstulping van
West-Duits gebied loopt, thans geblok
keerd is. Het betreft hier een tegenmaat
regel als antwoord op het blokkeren door
de Oost-Duitse autoriteiten van een West-
Duitse spoorlijn, die door een strook
Oost-Duits gebied loopt. Beide lijnen be
vinden zich in het district Bebra aan
de grens tussen Hessen (West-Duits
land) en Thliringen (Oost-Duitsland) en
worden hoofdzakelyk gebruikt voor het
vervoer van goederen en arbeiders van
en naar de potasmynen in het gebied.
Nieuwe Amerikaanse
straaljager
De Amerikaanse luchtmacht heeft
meegedeeld, dat een nieuwe straaljager
de .Etarfire". wordt gebouwd, die vol
gens de fabrikanten „geheel automatisch
een vijandelyk toestel kan waarnemen,
achtervolgen en beschieten".
De „Starfire" is niet uitgerust met
kanonnen, doch met 24 raketprojectie
len, die in een ring rond de neus van
het toestel zyn aangebracht. Ook aan
de vleugels kunnen raketten worden
meegevoerd.
Een van de nieuwigheden van de ma
chine is „een electrische stuurautomaat.
die het vliegtuig door loopings, draaien
de bewegingen om de lengte-as en an
dere gevechtsmanoeuvres, die met grote
nauwkeurigheid in onderdelen van se
condes worden uitgevoerd," aldus de me
dedeling van de „Lockheed Aircraft
Het hart van dit nieuwe instrument is
een kleine metalen doos. ongeveer zo
groot als een draagbare radio, die drie
gyroscopen bevat. Deze stuurautomaat
zou ook geschikt zyn voor burgervlieg-
tuigen en tevens de vlucht van gelelde
projectielen en vliegtuigen zonder piloot
kunnen lelden
VOORSTEL VOOR VERHOGING VAN
PARLEMENTAIRE VERGOEDING IN
BELGIË.
Van socialistische zyde is in België
voorgesteld de parlementaire vergoeding
te verhogen van fr 180.000 tot fr. 225.000
per jaar. In dit verband werd er op
gewezen, dat sedert 1947 de kosten van
levensonderhoud in België met 25 pro
cent zyn gestegen Een byzondere
Kamercommissie zal het socialistische
voorstel onderzoeken.
Het bezoek van de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken
Dean Aclieson betekende in de
eerste plaats de Sovjet Regering
ervan in kennis te stellen, dat de
Amerikanen zich niet uit de vroe
gere Duitse hoofdstad zullen laten
wegdringen.
Dit bleek uit de rede. die Acheson
hield bij het leggen van de gedenk
steen voor het gebouw, waarin
de Amerikaanse Herdenkingsbiblio
theek zal worden gevestigd en
waarvan wij hierboven een over
zichtsfoto geven.
Toeristenluchtbrug
Berlijn-Hannover
Om de West-Berlijners hun toene
mende isolering minder sterk te laten
voelen heeft de Bondsregering het plan
opgevat een soort toeristenluchtbrug
tussen Berlyn en Hannover in te rich
ten. zy heeft de regering der Verenigde
Staten verzocht een klein aantal mili
taire transporttoestellen ter beschik
king te stellen.
Met weinig vliegtuigen zou een der
gelijke dienst kunnen worden onderhou-
oen, daar de vliegtyd slechts een half
uur bedraagt.
De Bondsregering zou voorts voor
deze vluchten een uitzondering gemaakt
willen zien op de tariefafspraken der
geallieerde luchtvaartmaatschappyen,
cie thans de dienst op Berlyn onder
houden. De Berlyners moeten volgens
haar zonder poespas van boekingen en
voor derde klas spoortarief naar het
Westen kunnen vliegen. Zij moeten hun
stedeneiland eens goedkoop kunnen af
wisselen voor een weekeinde in de Harz
of ergens anders in het Westen en moe
ten niet permanent onder de drukkende
gedacihte staan, dat voor hen de wereld
in Wannsee of in het Griinewald ein
digt. Daarenboven heeft de Duitse rege
ring nog een zeer zakelijk argument
voor zulk een passagiersluchtbrug aan
gehaald. De naar en van Berlyn spo
rende Duitsers betalen voor hun trein
reis nameiyk tezamen per Jaar dertig
millioen Duitse mark aan de Oost-
Duitse spoorwegen. Dit geld wordt vol
gens de regering te Bonn mede besteed
om de communistische propaganda ln
het Westen te financieren. Reden te
meer. zo meent zy. om een paar vlieg
tuigen in te schakelen in de koude oor
log om West Berlyn.
Attlee's leiderschap in gevaar
BEIDE LABOUR-VLEUGELS
VERBITTERD. CENTRUMGROEP
BEWAART HET EVENWICHT
(Van onze Londense correspondent)
Het heeft maar weinig gescheeld of
Attlee had het leiderschap der Labour-
party moeten neerleggen. In de fractie
vergadering voorafgaande aan het '.ager-
1 huisdebat, is hy by de stemming over
1 een door Bevan ingediende motie. Waar-
I in het beleid der party-leiding werd af-
gekeurd, door 101 leden gesteund, doch
52 stonden aan Bevan's kant, terwyl 60
van zyn party genoten zich van stem
ming onthielden! Het merkaardigste
was. dat Bevan, die de partyleiders voor
het eerst pen,lik de handschoen heeft
toegeworpen, zijn motie wilde intrekken,
i doch Herbert Morrison stond er op, dat
1 deze in stemming werd gebracht Niet-
'emin drong Morrison, die zelf zo nauw
betrokken is geweest dü het buiten
landse beleid en die daarom zelf zo
i kwetsbaar is. voor de critiek by zijn
i fractiegenoten aan op matiging, ook om.
dat onverantwoordeiyk optreden La-
Pours verkiezingskansen, die er thans zc
gunstig voor staan, ln gevaar brengt.
Hoewel de krachtsverhouding tussen
de Bevan-aanhang en de rest der fractie
vrijwel onveranderd is. staan beide vleu
gels thans meer verbitterd tegenover el
kaar. dan ooit. Er is echter een belan-
rijke centrumgroep in het Lagerhuis,
met vooraanstaande figuren als Callag-
han, Strachey en Strauss, die tot dus
ver een scheuring in de party voorko
men heeft. Het heengaan van Ernest
Gevin en Stafford Cripps. die de werke
lijk grote mannen waren in de partij,
doet zich sterk wc&n.
