LEIDSCH DAGBLAD Mossadeq verdedigt zijn standpunt voor Int. Gereelitsliof Duitse „verkeersanalphabeten" worden opgevoed Verzet op Koje gebroken Ups en downs in strijd om Berlijn 91 ste Jaargang DINSDAG 10 JUNI 1952 R'ijnstreek-edilie No. 27629 Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6— per kwartaal: f 0.47 per week Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 5705S Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red 21501 Engeland zal zijn ..politieke" uiteenzetting niet beantwoorden Prof. Rolin: „Competentie afhankelijk van van partijen toestemming in vervolge op ons verslag van giste ren inzake de behandeling van het Brits- Iraanse oliegeschil voor het Internatio naal Gerechtshof te Den Haag, waar over wij reeds ln een gedeelte onzer vo- r.ge oplage bijzonderheden publiceer den nog het volgende. Dr Mossadeq wilde niet verbergen, dat de zorg elke inmenging in de nationale competentie te vermijden, wellicht in Iran nog groter is dan elders. Iran. als een Oosterse natie, heeft lang gezien, dat de Westerse mogendheden in Iran voor tal van instellingen uitzonderin- •n, welke worden gebe zigd voor buitenlandse doeleinden. Ons grondgebied is de inzet geweest van imperialistische rivalen, de Volken bond heeft geen einde aan die toe stand weten te maken, die gedurende de laatste 50 jaar geconcentreerd werd in de Anglo-Iraansc Oliemaatschappij. Iran heeft daaraan het vorig jaar een einde gemaakt door de olieindus- trie te nationaliseren, daarbij het be ginsel van schadeloosstelling der maat schappij aanvaardend. Premier Mossadeq die in het Frans sprak, schilderde hierna de toestand van de olieindustrie, voorafgaande aan de nationalisatie, ..de toestand van slavernij en corruptie waarin zijn land zioh ge stort zag. met miskenning van de aspi raties van een volk. beroofd van zijn vrij heid. maar verkerend in ellende en onder de ogen van zijn vaderlandse élite veroordeeld tot stilzwijgen en nietsdoen". In 1951 werd daaraan een einde gemaakt door de nationalisatie. Met welk recht wordt die nationalisatie thans aan uw oordeel onderworpen, zo vroeg Mossadeq het Hof? De nationali satie maakt volgens hem deel uit van de voorrechten der staten, zowel in het Oojten als in het Westen. Met betrekking tot de schadeloosstel ling aan de oliemaatschappij merkte hij op dat de wet der nationalisatie zeer duidelijk de Iraanse regering verplicht gevolg te geven aan de gerechtvaardigde eisen der maatsohappij. Hij was geneigd te geloven, dat het Hof de rechtvaardigheid van de Iraan se zaak zal erkennen en dat het zal verklaren het aanbod, dat aan de Ang- lo-Iraanse oliemaatschappij werd ge daan. rechtvaardig te vinden. Tenslotte zei Mossadeq. dat, als het hem niet mogelijk geweest is de te vaak miskende zaak van zijn land in het volle licht te plaatsen voor de wereldopinie, lui tenminste de hoop heeft het Hof de redenen van de Iraanse houding te heb ben doen begrijpen. Prof. Henri Rolin. de advocaat van de Iraanse delegatie, gaf 's middags een uiteenzetting over het Iraanse stand punt, waarbij dr Mossadeq niet aan wezig was. Ho gaf het Iraanse stand punt weer over de competentie, welke in hoofdzaak afhangt van de toestem ming van partijen. Hij besprak art 36 van het statuut van het Hof. waarin deze competentie wordt aangegeven Die competentie is volgens pi of. Rolin' gebaseerd op vrijwilligheid. Hij haalde een arrest aan van het Hof van 1927. waarin wordt vastgesteld, dat de competentie, van het Hof beperkt is. In een arrest van 1938 (de zaak Marok ko» wordt gezegd, dat de competentie slechts in die mate bestaat, als aanvaard door beide partijen. Het Hof is volgens de Iraanse regering slechts dan competent in de mate waar in het de competentie is gegeven door de verklaringen der partijen. Prof. Rolin zal zijn uiteenzetting van daag voortzetten. Naar wii vernemen zal sir Eric Beckett of een der andere leden van de Britse delegatie niet antwoorden op het plei dooi van premier Mossadeq. Men staat op het standpunt, dat dit een ..politieke" uiteenzetting was. welke niets te maken had met de aan de orde zijnde zaak. Een woordvoer der van de Britse delegatie heeft ech ter mededelingen gedaan, welke zijn te beschouwen als een antwoord op. zoals hij zei. ..de herhaling van een aantal beschuldigingen welke op de juiste plaats werden weerlegd, zo vaak als zij in het verleden werden ge daan". Hil merkte o.a. op. dat dr Mossadeq niet uitleede. dat in de periode dat de Anelo-Russische overeenkomst tot stand kwam Rusland hard od weg was een volledige overheersing van Iran te ver- krijgen De overeenkomst had tot ef fect. dat een definitieve erens gesteld werd aan de om vans van de Russische inmeneins met betrekkine tot het Anslo-Perzisrhe verdrag van 1919. Dr Mossadeo verzuimde er melding van te WEERBERICHT Kans op regen De Bilt verwacht tot morgenavond: Overwegend zwaar bewolkt met voor namelijk in de Noordelijke helft van het land kans op enige regen of motregen. Matige en in het Noorden van het land tot krachtig toenemende Westelijke wind. Iets lagere middagtemperaturen. (Opgemaakt tê 10 uur). WOENSDAG 11 JUNI Zon op: 4 23 uur: onder: 20 53 uur Maan op: 16 44 uur; onder 155 uur. Hoogwater te Katwijk te 5.21 en 17.51 u Dit nummer bestaat uit acht pagina's maken, dat Perzië door tal van oorzaken in een toestand van anarchie verkeerde. Het verdrag van 1919 gaf haar de gele genheid enige samenhang en efficiency in het receringsaDparaat te brengen. Voorts merkte hii op. dat er ernstige onlusten in de olievelden waren, welke de dood van drie Britse onderdanen tot gevolg hadden. De Britse regering had niet alleen het recht maar de plicht het leven der Britse onderdanen te be schermen. De economische maatregelen waren niet bedoeld Perzië te schaden, maar de economie van het Ver Koninkrijk te be schermen. die in die periode ernstig be dreigd werd alc gevolg van het stopzet ten der olie-exporten. Ten slotte bestreed de woordvoerder een aantal beschuldigingen van Mossa deq aan het adres van de Anglo-Iraanse oliemaatschappij De maatschappij hield zich angst vallig afzijdig van inmenging in de binnenlandse Iraanse aangelegenheden Jaarlijks werden afschriften van de rekeningen der maatsehapnij en haar neven ondernemineen verstrekt aan de Iraanse regering. De Iraanse werkne mers werden niet slecht behandeld. Hierover bestaan rapporten van onaf hankelijke getuigen en van de I.L.O. (International Labour Office) missie in 1950. Er zijn geen bewijzen voor snionnage en onbehoorlijke propagan da. Deze beschuldigingen werden door dP maatschappij volledig ontkend. Voor hel Internationaal Gerechts hof te s-Gravenhage is Maandag morgen de behandeling aangevan gen van het Brits-Perzische olie geschil. De Iraanse premier Dr Mohammed Mossadeq in gesprek met de verde diger van de Perzische zaak. de Belgische professor Henri Rollin. Amerikaans hulpprogram definitief goedgekeurd De Amerikaanse senaat heeft het pro gram voor militaire en economische hulp aan het buitenland tot een bedrag van 6 447 730 750 dollar definitief goedge keurd en naar het Witte Huls gezonden voor de handtekening van president Truman. Het eindbedrag is biina anderhalf mil liard dollar minder dan de door Tru man gevraagde 7.9 milliard. De goedkeuring door de Senaat ge schiedde met 59 tegen 11 stemmen. Volgens het thans goedgekeurde pro gram krijgt Europa 3.415.614 750 dollar aan militaire en 1.232 433 000 dollar aan economische hulp. Hieronder zijn begre pen 25 mlllloen dollar voor economische en ml'itaire hulp aan Spanje Het nabite Oosten en Afrika krugen samen ruim 560 mil'ioen militaire en ruim 181 mll- !io?n economische hulp. Azie en de Pa cific biira 565 milüoen militaire en ruim 321 milüoen econom'sche. Latijns Ame rika bun a 58 milüoen militaire en ruim 20 mi Toen economische hulp 16 481 000 dollar gaat naar het inter national k:nd°moodfonds van de VN. Truman heeft het recht naar eigen in zicht maximaal tien procent van de be dragen van het ene gebted naar het an dere over te schrijven De bedragpn gel den voor het belastingjaar beginnend Juli as.. VERBETERING IN INDO-CHINA De Franse minister voor Indo-Chinese zaken Letourneau, heeft verklaard, dat het thans, voor de eerste maal sinds het in 1946 uitbreken van de vijandelijk heden ln Indo-China, mogelijk is de sterkte der Franse expeditionnaire strijdkrachten in Indo-China te vermin deren, „Dit is mogelijk geworden door de zeer verrassende en bemoedigende wijze, waarop het in 1950 gestichte Viet- namse leger zich heeft ontwikkeld", zeide hij Dit leger bestaat thans uit veertig bataljons Twintig hiervan hebben een geheel Vietnamees kader. Deze batal jons hebben in de strijd hun gevechts- waarde bewezen." Minister Letourneau waarschuwde echter tegen voorbarig optimisme. ..Het zal nog enige jaren noodzakelijk zijn Franse strijdkrachten in Indo- China te legeren", zeide hij. BRITSE ZAKENLIEDEN SLUITEN TRANSACTIES MET COMMUNIS TISCH CHINA. Een groep Engelse zakenlieden heeft na te Berlijn gevoerde onderhandelingen met een Chinese handelsdelegatie trans acties met communistisch China geslo ten. welke voorzien in de levering van textiel ter waarde van 3.500.000 pond sterling en chemicaliën ter waarde van 3 millioen pond sterling. De onderhandelingen zijn gevoerd op grond van afspraken, gemaakt op de onlangs te Moskou gehouden economi sche conferentie. China heeft in ruil voor de Engelse goederen aangeboden sojabonen, borstels, houtolie, koelhuis eieren. oliezaden, dierlijke producten en andere Chinese artikelen, die een tra ditionele markt in Engeland hebben. Het is hard nodig.. (Van onze correspondent te Bonn De West-Duitse autoriteiten zijn een grootscheepse actie begonnen, om de weggebruikers in de Bondsrepubliek, die zich sedert de oorlog zeer ongedicipli- neerd gedragen, beter op te voeden. Drie maanden lang zal het publiek onder het motto: ..ogen open" op straat duch tig onder handen worden genomen en men hoopt, dat daarna eindelijk de on gevallencurve die het laatste jaar op nieuw met bijna 20 procent is gestegen, naar beneden zal gaan. De onveiligheid op de West-Duitse wegen dreigt anders afmetingen aan te nemen, die de naam van de Bondsrepubliek op verkeersgebied in het buitenland zeer zullen schaden Zojuist heeft het West-lJuitse bureau voor de statistiek de verkeerscijfers over het eerste kwartaal van 1952 bekend ge maakt waaruitblijkt.dat zich in die tijd ruim 71 000 verkeersongevallen hebben voorgedaan. Niet minder dan 60 procent Na een gevecht met de gevangenen Gisteren is het in de gevangenis op het eiland Koje tot nieuwe ongeregeld heden gekomen, toen zesduizend gevan genen een bevel, zich in groepen van 150 uit de afdeling 76 te begeven, niet opvolgden. Een Amerikaanse soldaat kwam om het leven, dertien soldaten werden gewond. Van de gevangenen kwamen 32 om het leven en werden 85 gewond. Bij de gevangenen vielen de meeste slachtoffers door de hand van leiding gevende mede-gevangenen, die „gewilligen" met speren doodden. De Amerikaanse en Nederlandse man schappen. 6000 in getal, maakten ge bruik van traangas en handgranaten en rukten op. door tanks gesteund, de ba jonet op het geweer, om de gevangenen in kleiner eenheden te verdelen, nadat de leider van afdeling 76 geen gehoor had gegeven aan het ultimatum, de ge vangenen rustig naar nieuwe kwartieren te brengen. CIJFERS DER AMERIKAANSE VOORVERKIEZINGEN Op 13 na zijn thans de 1206 kiesman nen naar de nationale republikeinse conventie, die de candidaat voor het Amerikaanse presidentschap zal aanwij zen. gekozen. De stand 'niet officieel) luidt: 462 voor senator Taft. 390 voor gen era aEisenhower. 130 voor andere candidaten en 211 met nog geen uitge sproken voorkeur of ..op de wip". Bij de democraten hebben zich 246 afgevaardigden naar de democratische nationale partfjc-nventle voor senator Kefauer 86 voor ziln collega Russell, „de favoriet van hot Zuiden" en 85 voor de directeur van het Amerikaanse hu'p- erler.inq-programma aan het buiten land Harriman uitgesproken. SCHUMACHER WIL GEEN SAMENWERKING MET COMMUNISTEN De socialisten zullen nooit met com munisten samenwerken, zo heeft de voorzitter van de socialistische partli in West-Duits'and. dr Kurt Schumacher verklaard .Men kan met aanhangers van een dictatuur niet voor democratie vechten". De gevangenen staken hun voorraden benzine en petroleum in brand. De ge bouwen vlogen met geweldige ontplof fingen de lucht in. 6400 gevangenen werden overgebracht Kolonel Lee Hak Koe. een lid van het gevangenencomité. die voor de operatie het bevel van generaal Boatner had ge- i daarvan moet aan slecht rijden en aan verkeerszonden worden toegeschreven. Een opvoedingsactie ls dus stellig op haar plaats. De minister van verkeer, dr Seebohm, heeft bij de opening van de campagne meegedeeld, dat het West- Duitse verkeer gemiddeld 14.000 slacht offers per jaar eist. .Om dit cijfer dui delijker te doen spreken voegde hij er aan toe. dat dit de helft is van alle ge sneuvelden die Duitsland in de Frans- Duitse oorlog van 1870—71 te betreuren had. Het aantal gewonden is naar ver gelijking nog veel groter. Dat bedraagt per jaar vier en een half maal zoveel als de gewonden uit die oorlog Om de strijd tegen het. „verkeersanal- phabetisme" met succes te kunnen voe ren. drong de minister er op aan. dat verkeersaondaars onmiddellijk na hun fouten voor de rechter zouden worden geleid, om een zware straf te ontvan gen iici. utrin »au generaal ooainer naa se- ,„_.i kregen de gevangenen rustig uiteen te laten gaan. gaf zich tegen het eind van z,cht" Tn hpt afce!onen het gevecht over. De militairen vonden een twaalf meter lange tunnel, met triplex afgezet, die naar een aangrenzende afdeling voerde, benevens een volledig telefoonschakel bord e radio-ontvangtoestel. In een overzicht, dat bij de opening der conferentie van de raad van de voedsel- en landbouworganisatie der Verenigde Naties werd bekend gemaakt, wordt medegedeeld, dat een groot deel der wereld nog honger lijdt en onder voed is. Het gemiddelde dagelijkse dieet in de minst ontwikkelde en dichtst bevolkte gebieden der wereld blijft nog aanzien lijk beneden de reeds onvoldoende voor oorlogse gemiddelden, aldus dit over zicht. In het afgelopen jaar vielen slechts geringe tekenen van noemens waardige verbetering vast te stellen, on danks alle regerings programma's, wel ke het tegendeel beogen, aldus het over zicht Toen de ..Spin" het eerste ont werp van de Fokkerfabrieken zich op hel platform in de zon stond te koesteren, kwam juist het nieuwste product van deze fabrieken, de F 14 binnen cn nam plaats naast zijn ..voorvader". Zowel de oude pionier als de jong ste ..telg" trokken veel belangstel ling; op de achtergrond van de foto ziet men de nieuwe straalja gers. die op het ogenblik in de Fokkerfabrieken vervaardigd wor den. Britten heffen blokkade van radio-Berlijn op Dc Britse blokkade van het gebouw van radio Berlijn wordt heden opge heven omdat rij haar doel heeft be reikt, zo Is officieel meegedeeld. i Radio-Berlijn staat, gelijk bekend, onder toezicht van de Russen, maar is gehuisvest in de Britse sector van Ber lijn» De blokkade heeft een week ge duurd. Wij wilden bereiken, aldus een Brit- functionaris dat de Russen de tot West-Berlijn behorende enclaves met rust lieten. ..Als wij de blokkade vol hielden. zouden we de mensen in het ge bouwen misschien tot helden of marte laren maken", zei hij Het besluit om de versperring te ver wijderen. waarmede reeds een begin i: gemaakt is genomen op een vergadering van de drie Westelijke stadscomman- danten en onmiddellijk meegedeeld aan de vertegenwoordiger van de Russische commissie van toezicht te Berlijn. Ser gei Dengin. Van 12 Juni af zullen Duitsers die het gebouw willen betreden, echter een pas moeten tonen die door de West- Berlijnse autoriteiten zal worden ver strekt De Britse commandant te Berlijn ge neraal Coleman heeft Dengin schrifte lijk meegedeeld kennis te hebben geno men van het feit dat de Russen de be- 'oners van de enclave Eiskeller geen moeilijkheden meer in de weg leggen. Voorts zegt hij uit 'n artikel in 't Oost Duitse blad „Taegliche Rundschau" op te maken, dat de Sovjet-autoriteiten niet langer van plan zijn het vrije verkeer tussen de verschillende enclaves en de Westelijke sectoren te belemmeren Het controleren der passen wordt aan de Duitse politie overgelaten. Nieuwe Oost-Duitse maatregel tegen West-Berlijn Oost-Duitsland heeft gisteren zonder nadere toelichting langlopende con traeten met West Berlijnse firma's be treffende de levering van steenkool en andere grondstoffen opgezegd. De betrokken West-Berlijnse han delshuizen moeten voortaan dagelijks en voor elke wagon aangevoerde grondstoffen, in plaats van over veel langere perioden en voor honderden tonnen gelijk, betalen. De directeur van het West-Berlijnse gemeentelijke vervoersstelsel Neubecker verklaarde: Dit Ls een ramp voor ons Wij zullen twee maal zoveel moeten be talen voor het vervoer van deze grond stoffen uit Oost-Duitsland naar West- Berlijn". Ook de West-Berlijnse g electrlciteits- en vervoersbedrijven zullen door de maatregel worden getroffen. Geallieerde beambten zijn van me ning dat dit een nieuwe Oost-Duitse stap is om een blokkade van West-Berlijn mogelijk te maken. Zij wijzen er op. dat een stelsel van dage'ijkse verrekening, ook al Is dit omslachtig en kostbaar voor zowel Oost- als West-Duitsland het de Oost Duitsers mogelijk zal maken om, Manschappen van dé verbondengenen waren aangebracht te ver- strijdkrachten trekken met de ba- wijderen. jonet op het geweer de afdeling i De infanteristen zijn uitgerust met 602 van het krijgsgevangenkampgasmaskers; de soldaten op de op Koje binnen om de communis- tank zijn bewapend met sabels cn tische vlaggen en propagandahor- j baseballbals. den. die door de oproerige gevan-l Jordaanse koningin bevindt zich in Zwitserland Koningin Zain van Jordanië, die. als gemeld, op Vrijdagavond was vertrok ken uit haar hotel te Lausanne, hetgeen aan het lioht kwam toen haar gemaal, koning Talal. Zaterdagochtend het ho tel betrad, houdt zich „ergens in de om geving van het meer van Geneve" schuil. Zij bevindt zich in gezelschap van haar zoon. kroonprins Hoessein Naar verluidt is een broeder ran de koningin, prins Nassein. Maandag te Lausanane aange komen: hij zou zioh bij ziin zuster heb ben gevoegd. Bevestigd ls. dat koningin Zain de bescherming van de Zwitserse pplitie voor haarzelf en haar kinderen heeft ingeroepen. In afwachting van nadere berichten over de toestand in Jordanië weigert de Zwitserse politie mede te delen waar de koningin verblijf houdt. Volgens Maan dag uit Jordanië ontvangen berichten zou koning Talal zijn afgezet. Volgens te Geneve verbreide geruchten zou ko ning Talal er in hebben toegestemd weer te worden oDeen-men ln de inrichting voor geesteszieken in de omgeving van Geneve, waar hii ln het afg°lop«>n riar verscheidene maanden heeft doorge bracht. indien zij dit wensen, een blokkade van West-Berlijn te beginnen, zonder dat zij te grote verliezen zouden lijden door het als dan eventueel niet door West-Berlijn betalen van verschuldigde vracht voor reeds geleverde goederen. Vertegenwoordigers der drie Westelij ke mogendheden zijn te Parijs bijeen om een antwoord op te stellen op de laatste Sovjet-nota over Duitsland. Volgens wel. ingelichte kringen is van Franse en Amerikaanse zijde een gemeenschappe lijk voorstel ingediend De Engelse afge vaardigde had een eigen voorstel. Men verwacht dat te Washington de defi nitieve tekst zal worden vastgesteld. De Russische autoriteiten in Oost- Duitsland hebben bij de Britse militaire overheid te Berlijn geprostesteerd tegen het „met geweld ontvoeren" van twee Oost-Duitse politiemannen door de West Duitse politie naar de Britse sec tor De Russische waarnemende chef-staf, generaal-majoor Troesof, heeft een brief aan zijn collega van de Britse bezet- tingsstrijdfcrachten geschreven, waarin hij vrijlating van de twee volkspolitie- mannen en een schadeloosstelling eist. NA 16'- JAAR Mevrouw van der Pelt-Boenk uit Winterswijk keek vreemd op. toen de post haar een Nieuwjaarskaart bezorgde. Toen zij de wens: „Ge lukkig Nieuwjaar" had gelezen, be keek zij het adres eens en het bleek dat de kaart geadresseerd was aan Engelien Boenk te Winterswijk en op 31 December 1935 door een vriendin uit Zutphen aan haar was verzonden. Zestien en een half jaar later bezorgde de post de kaart! Met Ingang van heden zal elk schip, dat de haven van Hamburg bezoekt, een feestelijk welkom en uitgeleide ontvan gen bij de ingang van de haven. Men wil deze oude Hanzestad „de beleefdste havenstad ter wereld" maken. Het plan stamt van Otto Behnke, eigenaar van een havenkroeg, en „Han- sea", een officiersclub van de koopvaar dij. hielp hem dit te verwerkelijken. Wanneer een schip de haven nadert, wordt zijn nationale vlag aan een mast bij de ingang van de haven geheschen en uit luidsprekersl zal het volkslied klin ken van het land, waar dit schip thuis hoort. Vervolgens zal een Duitse ex- zeeman het schip door de luidspreker in het Duits en Engels begroeten. Ten slotte wordt het land ..Hamburg, stad aan de Elbe" gespeeld. Bij het vertrek dezelfde plechtigheid. Voor de bezoekers ran zijn kroeg zal Behnke plaats van herkomst en be stemming der schepen noemen en een beschrijving van het schip geven. Een hevige storm heeft Zondag de Stille-Oceaankust van Guatemala ge teisterd. Millioenen bananenbomen zijn ontworteld en in de havens van San José en Champerico ls grote schade aan gericht. Op een onderneming van de „United Fruit Companybevonden zich oorspronkelijk millioenen bananenbomen. Een groot gedeelte hiervan werd ont worteld door een hevige storm, die in September 1951 boven hetzelfde gebied woedde. Er bleven er 600.000 over. Deze vielen Zondag. In de haven van Champerico zijn ver scheidene kleine schepen gezonken; er zijn evenwel geen slachtoffers te be treuren. Boven New-York heeft gisteren ook een plotseling opgestoken hevige storm gewoed die gepaard ging met stortre gens en windvlagen, waarbij de wind zich verplaatste met een snelheid van 135 kilometer per uur. Op het dak van een uit vier verdie pingen bestaand huis in Manhattan be vond zich een 110 kilogram wegende man. Hij werd door de storm meege voerd en viel dood. Duizenden bomen werden ontworteld., terwijl in tiendui zenden woningen de electriciteit werd uitgeschakeld De norm brak kort na lunchtijd uit. Het was byna nacht donker.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1