LEIDSCH
DAGBLAD
ERRES
IhéIjV
Nieuw-Guinea uiterst belangrijk
voor Australië's verdediging
De spanning in Berlijn
91ste Jaargang
WOENSDAG 4 JUNI 195Z
Rijnstreek-editie No. 27624
Directeur: J, W. Henny
Hoofdredactie' B W Menkhorst en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6— per kwartaal: t 0 47 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red 21507
Democratie
DE recente uitspraak van het Ameri
kaanse Oppergerechtshof, waarbij de
opvordering van de staalindustrie
door het staatshoofd onwettig werd
verklaard, is een typische demonstratie
van de onafhankelijkheid der rechterlij-
lijke macht in een werkelijk democra
tisch land.
Wij zijn allerminst met bewondering
vervuld voor alles wat uit Amerika
komt. maar er leeft daar aan de over
kant een diepgeweorteld besef voor het
Recht en de democratische waarden en
men deinst er geen ogenblik voor terug
om met een beroep op de wet en het
recht zelfs het staatshoofd in feite de
hoogste werkgever, in het ongelijk te
stellen.
Men kan zich niet voorstellen wat er
gebeurd zou zijn. wanneer nauwelijks 10
jaar geleden, een Duitse rechtbank het
zou hebben gewaagd, een maatregel van
de Pührer met één pennestreek te
schrappen. En men kan zich datzelfde
heden ten dage evenmin indenken in
landen, die nog iets oostelijker gelegen
zijn en waar de politieke macht een veel
belangrijker zaak is dan het individuele
recht van de simpele staatsburger.
De tijd ligt nog vers in het geheugen,
dat ook in ons land de bezetter de ge
dachte trachtte ingang te doen vinden,
dat het subjectieve „Volksempfinden"
een betere basis voor de reohtspraak
vormde dan het zuivere, objectieve recht.
En wat nog het mooiste is in deze
democratische aangelegenheid: er is
geen sterveling in Amerika, die ondanks
deze ontegenzeggelijke nederlaag van
Truman er zijn president een dollarcent
minder hoog om acht of die meent, dat
deze daardoor ook maar iets van zijn
prestige heeft ingeboet.
Zulke dingen kunnen alleen maar be
staan in een democratische samenle
ving!
De stakingen in Frankrijk
VERKEER FUNCTIONNEERT
NORMAAL.
De Franse regering heeft Dinsdag te
Parijs 30.000 man van de politie en
mobiele brigade op de been gebracht
om eventuele ongeregeldheden het hoofd
te kunnen bieden. Ook worden troepen
gereed gehouden om in geval van staking
de busdiensten te laten functionneren.
Premier Pinay zeide in een verklaring,
dat alle employé's in overheidsdienst,
die vandaag aan de staking deelnemen,
zullen worden geschorst en gestraft.
In Lyon hebben de ambtenaren van
de tram, die lid zijn van de C.G.T., Dins
dagavond besloten heden 24 uur te sta
ken.
De eerste edities van de meeste Parijse
bladen waren hedenmorgen later uit
dan gewoonlijk door een staking van
een uur in de stereotype-afdelingen in
gevolge de oproep van de C.G.T. Bij het
orgaan van de communistische partij
„l'Humanité", en bij de procommunisti-
sche „Liberation" werd niet gestaakt.
Het ministerie van transport deelde
hedenmorgen mee. dat de bussen en
de ondergrondse normaal rijden. Ook
het treinverkeer op de grote lijnen vindt
gewoon doorgang ..met uitzondering van
zeldzame incidenten op kleine schaal in
de provincie", aldus het ministerie.
ANNA PAUKER BEKENDE
HAAR FOUTEN...,
Het Roemeense blad „Scanteda" ver
klaart, dat de vroegere minister van
buitenlandse zaken, mevrouw Anna
Pauker, door de Roemeense arbeiders
partij (communisten) de vorige week
beschuldigd is van zowel linkse als
rechtse afwijkingen van de partijpoli
tiek. Het blad zegt, dat Anna Pauker
haar fouten erkend heeft.
flncez. Med-adv.)
onveranderlijk
R. S. STOKVIS
WEERBERICHT
Weer iets warmer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Lioht tot half bewolkt, droog weer.
Koude nacht met weinig wind. morgen
overdag zwakke tot matige wind in
hoofdzaak tussen Zuid en Oost en op
nieuw iets hogere temperaturen.
(Opgemaakt te 10 uur.)
5 JUNI.
Zon op: 4.23 uur; onder: 20.54 uur.
Maan op: 18.08 uur; onder: 2.10 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.37 en 13.04 u.
Komende ontmoeting MenziesDrees
Australië
inval bijstaan
oil Nederland tegen
(Van onze correspondent in Australië).
Het heeft In bepaalde kringen te Sydney geen verwondering gewekt, dat
de federale premier, mr R. G. Menzies, plotseling besloten heeft op 10 Juni
a.s. van Londen naar Den Haag te komen om met dr Drees te confereren over
Nieuw Guinea. Men had integendeel al veel eerder contact met Nederland
verwacht. De verdediging van Australië enerzijds en de aanspraken van Indo
nesië op Nederlands Nieuw Guinea anderzijds, kunnen immers niet los van
elkaar worden gedacht.
In Nederland wordt niet zo sterk be
seft zoals in Australië wel het geval
is dat het continent in Wereldoorlog
n een invasie van Japan nabij is ge
weest en 6000 Australiërs het leven
hebben gelaten om Nieuw Guinea te
behouden. De les. die daaruit getrokken
kon worden, is helaas nog niet vol
doende geleerd. De Noordkust van het
land ligt namelijk nog steeds open voor
iedere aanval. Deze kust. met de daar
bij gelegen eilanden er zijn er hon
derden is eigenlijk niet eens helemaal
goed bekend. De zeevaarders gebruiken
kaarten, die uit de 19de eeuw stammen.
Kartering van het gebied is dringend
nodig. Onlangs ls een inham ontdekt,
zo groot als de baai. waaraan Sydney
gelegen is en waar gemakkelijk de vloten
van Amerika. Engeland en Frankrijk
zouden kunnen ankeren. Maar het is er
nog verre van, dat zulke natuurlijke
voordelen werkelijk worden ten nutte
gemaakt.
Intussen wordt van Australische zijde
herhaaldelijk verklaard, hoe belangrijk
het is, dat de Nederlanders op Nieuw-
Guinea blijven. Eerst heeft de federale
minister voor de burgerlijke luchtvaart,
mr L. Anthony, daarop gewezen, toen
hy onlangs sprak over de grote rol. die
de Nederlanders hebben vervuld in de
verdediging van Australië in 1941—'42.
Nadien heeft de federale minister van
Buitenlandse Zaken, mr R. G. Casey,
een bezoek aan Soekarno gebracht en
bij zijn terugkeer in Sydney gezegd, dat
hy niet geloofde, dat Indonesische
troepen zich voorbereiden op een aan
val op Nederlands Nieuw-Guinea. Maar
aldus mr Casey Soekarno heeft
duideiyk laten biyken. dat hy het graag
wil hebben. „Ik heb toen cezegd. dat de
Australische publieke opinie zich tegen
een overdracht van Ned. Nieuw-Guinea
aan Indonesië sterk verzet".
Een Australische krant heeft deze
woorden van de minister „zoete stroop"
genoemd. Mr Casey had een straffere
houding tegenover Soekarno moeten
aannemen. In elk geval zal de Austra
lische regering duidelijk moeten ma
ken wat haar houding in de toekomst
zal 'zijn in het Verre Oosten. Met de
verdediging van het Noorden van
Australië is het droevig gesteld. Manus-
eiland. dat boven Australisch Nieuw-
Guinea liet en in wereldoorlog II een
bastion was. ls nu letteriyk en figuur-
ïyk een oerwoud. Mr Casey noemt het
zelf „een schildwachthuisje zonder
schildwacht". Ook de Amerikaanse ge
neraal Eichelberger heeft op de drin
gende noodzaak gewezen van het op peil
brengen der defensie in het Noorden.
Nieuw-Guinea moet een bastion worden
van de Australische defensie", zo heeft
hy dezer dagen bij een bezoek aan
Sydney gezegd. Er zou in het
Noorden van Australië een van de
grootste vliegtuigbases ter wereld die
nen te zijn. In plaats daarvan is er in
Darwin een vliegveld van speelgoedfor
maat. een handjevol oude vliegtuigen,
met nu en dan een paar nieuwe (niet
van de laatste soort). Een grote ma
rine-basis is er evenmin. Er is dus vol
doende reden de verdedigingsmogeiyk-
heden nader onder het oog te zien.
Tien jaar na de va| van Rabaul is
Australisch Nieuw-Guinea büna even
weerloos als ooit. De Australische pers
spreekt van een schandalige verwaar-
HET AMERIKAANSE
STAALCONFLICT.
De democratische senator Burnet
Mavbank. lid van de senaatscommissie
voor het bankwezen, heeft verklaard,
dat hy en zyn medewerkers een nood
wet uitwerken voor de staking in de
staalindustrie. De senator hoopte het
ontwerp vandaag te kunnen indienen
als amendement op de wet inzake de
defensieproductie.
Vandaag komen ook de leiders van
Amerikaanse staalbedryven samen.
Als gevolg van de staalstaking worden
reeds duizenden spoorwegarbeiders en
mijnwerkers naar huis gezonden. De
„Pennsylvania railroad", de grootste
spoorwegmaatschappy in de V.S. zal
met ingang van Donderdag 9.000 arbei
ders wegsturen. De „Illinois central
railway" heeft 3.500 arbeiders weggezon
den. Ongeveer 26.000 arbeiders in de
steenkoolindustrie zyn ook zonder werk
gekomen. 10.000 arbeiders van ertsmy-
nen bij Hibbing (Minnesota) hebben uit
solidariteit het werk neergelegd.
De staalindustrie haalt thans nog
maar nauweiyks 10% van de dagelykse
productie van 38.500 ton ongeveer
15.000 ton minder dan het minimum
volgens het program van de defensie
productie.
De uitslagen van 1508 van de 1946 dis
tricten in Zuid-Dakota gaven de afge
vaardigden voor Talt 52.674 stemmen en
de afgevaardigden voor Eisenhower
50215.
In Californie luidden de laatste uit-
SlaRepublikeinen (2448 van de 19730 dis
tricten): Warren 86 479. Werdel 53.655.
Democraten «2406 van de 19730 distric
ten): Kefauver 98.604. Brown 45 880
stemmen.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
Droog en warmer weer
Het KNMI deelt mede:
Gedurende de afgelopen dagen is de
luchtdruk boven West-Europa snel ge
stegen. Hiermede kwam een hogedruk-
gebied tot ontwikkeling. d3t zich van
morgen dicht bij ons land bevond. Het
neer onderging hierdoor een algemene
verbetering. Wind en beno'king nemen
af en de temperatuur beweegt zich
sinds vandaaz weer ln stygende lyn.
Morgen zullen opnieuw hogere tem
peraturen voorkomen. Hoewel een van
de Azoren komende depressie de lucht
druk in Ierland en Engeland weer wat
doet dalen, zal deze storing nog niet
aanstonds een weersverslechtering bren
gen. Het droge weer zal morgen en
waarschyniyk ook Vrydag voortduren.
Welingelichte kringen verwachten
van mr Menzies. dat hij bij zijn be
sprekingen in Den Haag naar voren
zal brengen, dat elke poging van In
donesië <>m Nederlands Nieuw-Guinea
in te lijven in de Republiek. Australië
er toe zal brengen de Nederlanders
by te slaan om zulks te verhinderen.
Wereldoorlog II heeft aangetoond, dat
Australië niet wéér open kan blijven
liggen voor een aanval van Azie uit.
Een goed deel van de publieke opinie
neigt dan ook tot de mening, dat
zelfs als Nederland Nieuw-Guinea zou
opgeven. Australië diens plaats zal
moeten innemen voor de Indonesiërs
er in trekken.
Het Noordelijke territorium van
Australië bevat bovendien zulke schat
ten als uranium, waarvan de jongste
ontdekking in Rum Juitgle. 100 km ten
Zuiden van Darwin grond geeft tot het
vermoeden, dat zij de rijkste bronnen
ter wereld vormt Gevoegd bü de ura-
niumbronnen van Radium Hill in Zuid-
Australië. plaatsen zy Australië in de
ry der weinige leveranciers van een on
misbaar product. Australië neemt nu
een sleutelpositie in de wereld-atoom
race in. De verdediging daarvan is van
het allerhoogste belang voor de gehele
democratische wereld.
Sinds deze ontdekking is de kwestie
Nieuw-Guinea daardoor in een nog
acuter stadium getreden. Men be
hoeft niet ver mis te tasten met te
veronderstellen, dat mr Menzies ook
dit punt in zijn besprekingen met dr
Drees naar voren brengt. Zeker is, dat
hierin Nederlands Nieuw-Guinea als
een belangrijke factor in de strategi
sche defensie van Australië ter sprake
komt.
Er is in Amerika blijkbaar nog veel
animo om een reisje naar Europa
te maken. Vier grote schepen van
de Cunardlijn zijn klaar voor de
start en zullen in totaal 4.744 toe
risten naar Europa vervoeren.
Allereerst wordt de Queen Mary dc
haven van New York uitgesleept.
Zij wordt gevolgd door drie andere
schepen van de Cunard-lijn n.l. de
Georgië (op de voorgrond), de
Mauretania (rechts van de Gcorgic)
en de Media (rechts aan de top).
Alle vier zijn volgeboekt met pas
sagiers voor Europa.
Inreisvergunningen voor
Sovjet-zone
Naar thans bekend is geworden zyn
de Sovjet-autoriteiten de vorige week
begonnen de gevorderde gebouwen en
woningen in Babelsberg (by Potsdam)
gedeelteiyk te ontruimen.
In Babelsberg heeft ook de Sovjet-
Russische opperbevelhebber, generaal
Tsjoeikof, zyn hoofdkwartier. Men con
cludeert uit een en ander, dat de Sovjet
autoriteiten een nieuw hoofdkwartier
elders inrichten. Men noemt in dit ver
band Zossen-Wuensdorf.
De radio bleef haar uitzendingen
(muziek, nieuws en commentaren) gis
teren voortzetten.
DE ZÖNE-INDELING VAN BERLM
De voornaamste commentator ver
klaarde. dat de uitzendingen minstens
veertien dagen zullen doorgaan, daar
de voorraad bandopnamen voor die tyd
toereikend is.
Sergei Dengin, vertegenwoordiger van
de Sovjet-contröle-commissie te Berlyn,
heeft in West-Berhjn een onderhoud
met de Britse commandant, generaal-
majoor Coleman, gehad. Officieus neemt
men aan. dat hij een protest heeft ge
uit tegen het „beleg" van Radio-Berlyn.
De status van dit radio-station wordt
geregeld in een viermogendhedenover-
eenkomst.
Volgens het officiële Oost-Duitse
nieuwsbureau heeft Dengin een scherp
protest Ingediend bij generaal Coleman
en „de onmiddellyke terugtrekking van
de Britse militaire politie uit het radio
gebouw en het herstel van normale
arbeidsomstandigheden" geëist.
Na de byeenkomst van Dengin en
Coleman werd een communiqué uitge
geven. waarin verklaard werd, dat er
„enige vorderingen" waren gemaakt by
besprekingen over de Britse blokkade
van radio-Berlyn en over Sovjet-Rus
sische maatregelen tegen enclaves van
de Britse sector op Oost-Duits gebied.
Men zal voortgaan met de behandeling
van genoemde kwesties. Het is niet be
kend. of er opnieuw een byeenkomst
zal worden gehouden.
De Oost-Duitse autoriteiten hebben
bekend gemaakt, dat vergunningen ver
strekt zullen worden voor het betreden
van de Sovjet-zone door West-Berlyners.
Het betreft hier vergunningen, die gel
dig zyn voor een duur tot dertig dagen
en permanente vergunningen voor per
sonen. die byvoorbeeld grond in de
Sovjet-zone bezitten of West-Berlijners,
die in de Sovjet-zone werken.
De verzoeken voor vergunningen
moeten door de districtsbureaux in
Oost-Berlyn en de Volkspolltie goedge
keurd worden.
GRAVEN IN BURMA EN THAILAND
De oorlogsgravenstichting Bankaplein
5 Den Haag gaat thans een aanvang
maken met het definitief inrichten der
graven in Burma en Thailand, zulks in
menwerking met de Imperial War
Graves Commission (Engelse Graven
dienst" Nabestaanden, die nog geen be
richt hieromtrent van haar ontvingen
kunnen zich met het Bureau der Stich
ting in verbinding stellen, ter voorko-
mmg va i fouten in en ter verifiëring
van de inscripties, die in de te plaatsen
stenen worden aangebracht.
i - -\x< -i-MjR-sflr ""*2
Wederom succes voor Pinay
De Franse Nationale Vergadering
heeft haar goedkeuring gehecht aan
het wetsontwerp van premier l'inay
betreffende dc glydende loonschaal.
Er waren 295 stemmen voor en 252
tegien. Premier Pinay had het bestaan
van zijn byna 3 maanden oude regering
op het spel gezet en dreigde te zullen af
treden. indien 't ontwerp niet werd aan
genomen of sllechts met 'n geringe meer
derheid. Hy liet duidelyk uitkomen, een
stemming te wensen, die de regering in
haar huidige stryd tegen de communis
ten zou versterken.
Het onderhavige wetsontwerp koppelt
de lonen aan de kosten van levenson
derhoud.
Gematigde conservatieven, radicalen,
ongeveer 32 Gaullisten en ongeveer 35
volksrepublikelnen stemden voor het
wetsontwerp Tegen stemden communis
ten. socialisten, ongeveer 12 volksrepu
blikeinen en circa 40 Gaullisten Onge
veer 40 Gaullisten en 25 volksrepubli-
keinen onthielden zich.
VONNISSEN IN ARGENTINIË.
De Argentynse vakbondsleider Cipria-
no Reyes is Dinsdag gevangen gezet.
Zijn straftyd is vyf jaar. Reyes, die twee
jaar lid is geweest van de Kamer van
afgevaardigden, werd in September 1948
gearresteerd wegens samenzwering tegen
president Peron en zijn echtgenote. Hij
was leider van de Arbeidersparty', die
later de Peronistische party is geworden.
Dezelfde straf als Reyes hebben ge
kregen een legeraalmoezenier en twee
mannen en een vrouw, die tezelfdertyd
gearresteerd zyn.
De leider van het complot zou de voor
malige Amerikaanse diplomaat John
Griffiths geweest zyn.
Een toekomstige koning, maar nu
nog een onbezorgde, levenslustige
knaap van even zes lentes, kroon
prins Karei Gustaaf van Zweden.
De Amerikaanse steun aan
het buitenland
De Amerikaanse Senaat en het Huis
van Afgevaardigden hebben in een
gemeenschappelijke zitting een mili
tair en economisch hulpprogram voor
het buitenland met een totaal bedrag
van 6.447.730.750 dollar voor het
boekjaar, dat 1 Juli begint, goedge
keurd.
Dit bedrag is ongeveer 1.400 millioen
dollar minder dan dat waarom presi
dent Truman voor dezelfde periode heeft
verzocht.
De Senaat en het Huls zyn overeen
gekomen het verschil tussen de bedra
gen. welke door de twee kamers afzon-
derlyk werden gevoteerd, „te delen"
Het grootste verschil in de twee be
dragen van het Huis en de Senaat zat
in de economische steun voor Europa
Het Huis voteerde voor dit doel 520
millioen minder dan de Senaat. Het
voteerde ook 200 millioen minder voor
militaire hulp aan West-Europa
Het nu goedgekeurde totaalbedrag
omvat om voor Europa: 4 698 047 750
dollar aan militaire en economische
hulp: als bydrage voor het overbrengen
van Europeanen van overbevolkte naar
i te dun bevolkte gebieden 9 240 500 dollar,
als bydrage voor het vervoer van hulp
goederen naar Europa 2 587 500 dollar.
Voorts is niet bepaald, dat landen die
goederen naar communistische landen
I verzenden geen hulp zullen ontvangen.
Met een stevige handdruk en breed
lachend begroet President Truman
generaal Dwight D. Eisenhower bij
diens aankomst aan het Witte Huis
te Washington na zijn terugkeer
uit Parijs. Generaal Eisenhower
droeg de vorige week zijn functie
van opperbevelhebber der geallieer
de strijdkrachten in Europa over,
aan generaal Ridgway.
(Radiografisch overgebrachte foto)
Amerika kan zich niet
afzijdig houden
GENERAAL EISENHOWER BIJ ZIJN
AFSCHEID ALS MILITAIR.
Generaal Eisenhower heeft op een
persconferentie in het Pentagon ver
klaard, dat Amerika er op moet toezien,
dat het geen hulpbronnen of vrienden
elders verliest. Hy zeide onder meer. dat
Korea en Indo-China even belangrylc
zyn als enig ander gebied in de wereld.
Eisenhower waarschuwde tegen „het
gevaar van chantage, opstandige activi
teit en diefstal van vrye landen door de
communisten, zoals dit het geval was
met Tsjecho-Slowakye".
Indien Europa in communistische
handen zou vallen, zou Amerika in een
uiterst ongunstige positie geraken. In
dien de Belgische Congo byvoorbeeld
voor het Westen verloren zou gaan. „zou
ik niet weten wat wy moesten begin
nen'. zo vervolgde hy, doelend op de
uraniummijnen. Op een desbetreffende
vraag zeide hij. dat hy steeds de klem
toon had gelegd op het belang van de
luchtmacht by een mogelijke wereld
oorlog. „Ik zou echter willen we
ten. wat degenen my kunnen zeggen,
die menen de infanterie uit te kunnen
schakelen."
Eisenhower zeide een door de Sovjet-
Unie uitgelokte oorlog niet waarschyn
iyk te achten. „Een door een der sa
tellieten geprovoceerde oorlog een
ontploffing van een kruitvat is echter
steeds mogelijk".
Hy antwoordde op een vraag, dat een
berekening zou tonen, dat het beginnen
van een oorlog door leder land. de Sov
jet-Unie inbegrepen, dwaasheid zou zyn.
Zelf. zo vervolgde Eisenhower, had hy
gestreefd naar het vrymaken van de
luchtmacht van het leger hetgeen
geschied was. Het Congres had echter
de fondsen beknot, zodat een uitbrei
ding van de luchtmachtgroepen met
mogelyk was geweest.
De militaire kracht van het Westen
was dan wel niet in die mate tot ont
wikkeling gekomen als oorspronkelyk
bedoeld, doch de vooruitgang was „be
vredigend" te noemen en er was een
„enorme vooruitgang". Het Westen kan
er thans op vertrouwen, dat het zich
zelf kan verdedigen en de volken van
West-Europa weten nu. dat zy niet
slechts pionnen zyn, die een gruwelyk
lot wacht".
Eisenhower sprak zich met kracht uit
tegen een Amerikaans isolationisme.
Enkele ogenblikken na de persconfe
rentie overhandigde de generaal offi
cieel zyn ontslagbrieven als militair.
De minister van defensie. Lovett,
wenste hem met hartelyke woorden
vaarwel en noemde zyn diensten in en
na de tweede wereldoorlog „zonder pre
cedent in de moderne wereld".
~RTC met -de West*
voor onbepaalde -tijd
verdaag o(
