LEIDSCH
DAGBLAD
Mk
Amerikaans - Franse besprekingen
geëindigd
Naamgeving aan de
„Jan van Riebeeck"
A-
i
LiüaVia
«Jr
llwl /.IB
-i1
Pinksteraanbieding
H. S1M0NIS
91 ste Jaargang
VRIJDAG 30 MEI 1952
R ijnstreek-editie
No. 27621
Directeur J W Henny
Hoofdredactie: B W Menkhorsl en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6 per kwartaal: f 0 47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir en Adm25041; Red 21507
Partijen schijnen elkaar
nader gekomen
Gisteravond is de Amerikaanse staats-
[errctaris van buitenlandse zaken. Dean
/cheson. weer naar Washington ver
trokken, nadat hij een reeks besprekin
gen met de voornaamste Franse rege-
rings personen had gevoerd, die twee
dagen duurde.
Aan deze conferentie, die Woensdag
direct na de ondertekening van het
\erdrag over het Europese leger begon
nen is, heeft Donderdag ook Eden nog
deelgenomen. Bij die gelegenheid heb
ben de drie ministers van buitenlandse
zaken in het bijzonder de laatste nota
uit Moskou bestudeerd, waarvoor zij
gezamenlijk een antwoord hebben ont
worpen.
Ook de perspectieven van de strijd
op Korea werden onderzocht. Men
schijnt zich hier op een nieuw rood
offensief voor te bereiden.
De Amerikaans-Franse besprekingen
hebben echter een veel wijdere strek
king gehad, want alle punten van ge
meenschappelijk belang tussen beide
landen zijn hierbij de revue gepas
seerd.
Hoeveel belang de Fransen aan deze
beraadslagingen hechtten, blijkt onder
meer wel hier uit, dat naast Schuman
alle voornaamste ministers, waaronder
premier Pinay, zich naar de Quay
d'Orsay hadden begeven om voor
Acheson de Franse verlanglijst nader
toe te lichten. Het was de eerste maal,
zo merkt men hier op, dat de Franse
minister-president een buitenlands
staatsman op de Quay d'Orsay en met
In zijn eigen ambtspaleis ontmoette. Ook
met president Auriol heeft Acheson ten
slotte nog enkele malen uitvoerig van
gedachten gewisseld.
Veel aandacht moet zijn besteed aan
de beloften, die de Amerikanen de toen
malige Franse premier Faure in
Februari te Lissabon hebben gedaan
ten aanzien van militaire bestellingen
bi) de Franse industrie.
Van Franse zijde is in dit verband
sterk aangedrongen op de hoogste spoed
om te voorkomen, dat de industrie door
gebrek aan orders gedeeltelijk zou moe
ten worden stilgelegd.
Een ander belangrijk punt, dat giste
er sprake is gekomen, betreft de
Sovjetrussische nachtjagers hebben
deze week aan beide zijden van de Wes
telijke luchtcorridor naar Berlijn bij
oefeningen met scherp geschoten, aldus
relden vliegers van de burgerlucht
vaart. die diensten boven West-Duits-
fand uitvoeren. Volgens deze geallieerde
v'jegers konden zij van de corridor uit
ces nachts duidelijk waarnemen, dat
Sovjet-vliegtuigen lichtkogels neerlie
ten en raketten afvuurden.
In de afgelopen week hebben Sovjet
russische Migs nauwkeurig toezicht ge
houden op het geallieerde luchtverkeer
in de corridor. ..Dit is een nieuwe ont
wikkeling". aldus een der piloten, vol
gens wie de Sovjetrussische luchtmacht
een „politiedienst" onderhoudt sinds zij
Westelijke toestellen op overtredingen
meent te hebben betrapt.
Franse moeilijkheden in Tunis, waar
over Acheson uitvoerig werd ingelicht.
Men toonde zich in regeringskringen
gisteravond tamelijk optimistisch over
de resultaten der besprekingen en
met name hoopte men bereikt te heb
ben, dat Amerika duidelijker een
standpunt ten gunste van Frankrijk
in zal nemen, wanneer de Tunesische
kwestie de Veiligheidsraad binnen
kort opnieuw mocht worden voorge
legd. Ook zou de Amerikaanse minis
ter meer begrip hebben getoond voor
de offers die de Fransen in Indo-
China ten gunste van de gehele
Atlantische gemeenschap brengen.
Minister Acheson heeft zijnerzijds de
journalisten bij zijn vertrek verklaard,
dat hij zijn ontmoetingen met de Fran
sen „zeer nuttig, zeer doelmatig en zeer
gelukkig" had gevonden.
In hoeverre deze besprekingen con
crete resultaten af zullen werpen, zal
echter pas na verloop van enige tijd
kunnen blijken.
Voor het moment schijnt het, dat
Acheson zich vooral in het welvoorziene
arsenaal van Franse argumenten heeft
willen wapenen om zo het nieuwe offen
sief van de Senaat voor verlaging van
de bijdrage aan Europa doeltreffender
te kunnen weerstaan.
VERDWIJNT ANNA PAUKER?
De naam van de Roemeense minister
van buitenlandse zaken. Anna Pauker.
die als tweede op de ranglijst van het
politieke bureau stond, komt niet meer
voor op de lijst van het nieuwe bureau,
aldus meldt het Roemeense nieuwsbu
reau „Agerpress". De naam van Anna
Pauker komt thans op de vijfde plaats
voor van het organisatiebureau, een on
dergeschikt uitvoerend orgaan van het
politieke bureau.
Mevrouw Pauker stond in nauw con
tact met Luca. die enkele dagen geleden
uit het hoofdbestuur van de communis
tische party is gestoten.
West-Berlijnse politie
verhindert communistische
demonstraties
De politie van West-Beriyn heeft gis
teren pogingen van ongeveer 6000 com
munisten om een demonstratie te hou
den in het district Neukoelln in de
Amerikaanse zone verydeld.
Toen de communisten op de plaats van
samenkomst aankwamen, werden zij
opgewacht door de politie, die uitgerust
was met gummistokken en traangas. Zy
poogden niettemin in twee straten een
optocht te vormen en ontrolden span
doeken met opschriften als ,Ami go
home" en „weg met het algemene oor
logsverdrag". De politie dreef de beto
gers terug naar zijstraten.
De betogers deelden pamfletten uit,
waarin werd opgeroepen tot massasta
kingen tegen de West-Duitse regering,
een algehele actie tegen de „conventie
van Bonn" en tot, een bondgenootschap
van de communisten en socialisten in
West-Duitsland en West-Berlljn.
De politie deelde mee, dat tenminste
280 personen zijn aangehouden, van wie
het merendeel jongeren, zy zeide, dat zij
van Oost-Beriynse zyde van tevoren ge
waarschuwd was dat de demonstratie
zou worden gehouden, zodat bijtüds
enige honderden politiemannen op het
bedreigde punt konden worden samen
getrokken.
Later zijn de gearresteerden weer vrij
gelaten.
OOST-DUITSE STUDENTEN
GEARRESTEERD.
De Oost-Duitse vice-premier Ulbricht
heeft te Leipzig op een grote Jeugdbij-
eenkomst meegedeeld, dat de Oost-
Duitse autoriteiten een aantal studen
ten van de hogeschool te Jena, die als
„vjjanddjjke agenten" worden be
schouwd. hebben gearresteerd.
Hy aaide, dat sommige van deze „ele
menten" er zelfs in waren geslaagd ach
in de leiding van studentenafdellngen
van de (communistische» Oost-Duitse
jeugdorganisatie ..FTeie Deutsche Ju-
gend" te dringen.
Grootste vliegtuigloods
Kingsford Smith onthuld
Honderden genodigden o.w. zich bevonden de ambassadeur van Groot-Brit-
tannië. sir Neville Montague Butler, de ambassadeur van Zuid-Afrika, kolo
nel P. I. Hoogenhout en zün echtgenote, de ambassadeur van Australië, de
heer Alfred T. Stirling, vertegenwoordigers van Rük, provincie en gemeente,
van bedrijfs en zakenwereld en de leden van het werkcomité herdenking Jan
van Riebceck 1952, waren gistermiddag naar Schiphol gekomen om daar de
overdracht en de ingebruikstelling van Neerlands grootste vliegtuigloods bij te
wonen.
Het platvorm voor de nieuwe reus-achtige hangar was omzoomd door mas
ten met vlaggen van vele naties en reeds ver voor bet begin van de eigen
lijke plechtigheid was er een feestelijke stemming.
Enorme hangar kostte
3/2 millioen
In de nieuwe hangar die tz.t. plaats
zal bieden aan 5 Superconstellatlons,
waren oa. een constellation-dok, een
D C. 6 b. een model van Fokkers eerste
vliegtuig ,De Spin" en het nieuwste
Fokkerproduct de S 14 opgesteld.
De burgemeester van Amsterdam, rar
A. J. d'AUlv hield de overdrachtstoe
spraak. Hij zeide dat deze hangar ruim
f. 3.500.000,heeft gekost Maar het ge
bouw beslaat dan ook een oppervlakte
van 9500 m2, waarvan 6500 m2 voor de
bestemd is.
Mr d'Ailly memoreerde, dat de vlieg-
tuigloodsen op Schiphol de namen van
luchtvaartpioniers dragen, zoals Orvil-
1c en Wilbur Wright, Santos Dumont,
WEERBERICHT
Zachter
3 De Bilt verwacht tot morgenavond:
Geleideiyk toenemende bewolking met
op vele plaatsen enige lichte regen of
motregen, maar later ook verspreide
opklaringen, meest matige wind uit
zuidelyke richtingen. Zachter
(Opgemaakt te 10 uur).
Zon op: 4 26 uur; onder: 20.49 uur.
Maan op: 11.45 uur; onder: 1.11 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.12 en 20.38 u.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Sovjets bespoedigen scheiding
Oost en West
Langs de gehele grens tussen Oost- en
West-Duitsland zijn aan de Sovjetrussi
sche zijde arbeiders tewerkgesteld, die
de minstens tien meter brede vore moe
ten trekken. In de Harz hebben drie
honderd arbeiders hun medewerking
geweigerd. Een aantal dicht bij deze
grens gelegen dorpen zijn binnen enkele
uren ontruimd zonder dat aan de bewo
ners een reden werd opgegeven De
bevolking van Boemenzin (Salzwedel» is
door de volkspolitie onder strenge be
waking met onbekende bestemming
weggevoerd.
LABOURMOTIE OVER DUITSLAND
Bevan en andere leden der Labour-
partij hebben het Lagerhuis met aan
drang verzocht spoedig het debat te
openen over een motie van 57 labour-
leden waarin wordt verzooht om een
viermogendheden conferentie, die zich In
eerste instantie zou bepalen tot de be
spreking van de mogelijkheid van vrye
verkiezingen In geheel Duitsland.
Een van Europa's grootste vlieg-
tuigloodsen. de hangar ..Kingsford
Smith" op de luchthaven Schiphol
is Donderdagmiddag officieel door
de gemeente Amsterdam aan de
KLM overgedragen en geopena.
Na de overdracht door burgemees
ter d'Ailly. verleende de Australische
ambassadeur in Nederland, de lieer
.4. T. Stirling, de naam van Kings
ford Smith aan de vliegtuigloods.
De foto geeft een overzicht van
deze plechtigheid.
„Ik doop jou"
Ook Nederlandse ontdek
kingsreizigers geëerd
„Ik doop jou Jan van Riebceck, dc
naam van een van dc grootste Neder
landse ontdekkingsreizigers en de
stichter van de Kaapkolonie".
Na deze door haar uitgesproken
woorden knipte mevr. Hoogenhout. de
echtgenote van de ambassadeur van
Zuid-Afrika, het rood-wit-blauwe lint
door, dat een laatste beletsel vormde
voor dc fles met Zuid-Afrikaanse
champagne, die vervolgens tegen de
versterkte neus van de DC 6B „PII-
TFH" stuk sloeg.
iMcvr. Hoogenhout gaf tevens namen
aan dc zes toestellen, die nog zullen
I volgen. Namen van Nederlandse ont-
I dekkingsreirigers: Abel Tasman. Pe
trus Piancius. Cornclis de Houtman.
Olivier van Noort, Willem Bontekoe
1 en Van Llnschoten.
Deze plechtigheid op Schiphol werd
bygewoond door honderden genodigden.
Onder hen bevonden zich de ambassa
deur van Groot-Brittanmë, sir Nevile i
Montague Butler, de ambassadeur van I
Australië, de heer Alfred T. Stirling en
de leden van het werkcomité herden
king Jan van Riebeeck 1952. Voorts ver- I
tegenwoordigers van Ryk, provincie,
gemeente, de bedryfs- en zakenwereld.
De ambassadeur van Zuid-Afrika, ko
lonel P. I. Hoogenhout had op verzoek
van jhr J. G. Sandberg. president van
de Raad van Bestuur der KLM. zyn
echtgenote ingeleid. Hij sprak de hoop
uit, dat deze DC 6 B's. waarvan de „Jan
van Riebeeck" de eerste is. ertoe mogen
bijdragen, dat Zuid-AIrika en Neder
land dichter tot elkaar komen.
Na de doopplechtigheid speelde de
Amsterdamse politiekapel achtereenvol
gens ".Die stem van Suid Afrika", het
„God save the queen" en het ..Wilhel
mus". Speciaal voor deze gelegenheid
was des morgens een „Osseiwa", bemand
met manneiyke en vrouwelyke Zuid-
Afrikaanse studenten uit de hoofdstad
naar de luchthaven getrokken. Dit ge
zelschap trok onderweg uiteraard veeS
belangstelling. Op Schiphol voerden 6e
Inzittenden, nadat de volksliederen Wh»
ren gespeeld, enige volksdansen uit on
der de neius van het vlegtoüg, die hoog
boven hen uit torende.
|W.»
graaf de Lambert. Fokker en anderen.
^Thans heeft de gemeente Amsterdam
voor de benaming ran deze prachtige
hangar dc naam bedacht van „Kings
ford Smith", de pionier van de eerste
vlucht over de Pacific. Maar de
sterkste band tussen Kingsford Smith
en Schiphol is wellicht deze: zijn zo
beroemd geworden vliegtuig, de Sou
thern Cross werd te Amsterdam in de
Fokkerfabriek gebouwd en op Schiphol
gemonteerd, ingevlogen en overgeno
men.
Telkens na zyn wereldvluchten keerde
Kingsford Smith met zyn Southern
Oross op het Schiphol-nest terug voor
revisie van zyn vliegtuig. Hy had in
Amsterdam en in Nederland vele vrien
den en was op Schiphol „kind aan huis".
Behalve de keuze van de naam voor
de hangar zelve is voor de korte toevoer-
weg hierheen, welke loodrecht op de
Amsterdam-Batavraweg staat de naam
van „Southern Cross-straat" bedacht,
terwyl op een eenvoudige emaille pla
quette op de buitenmuur van de hangar
een herinneringsopsohnft is aangebracht
De burgemeester verzocht vervolgens
de ambassadeur van Australië de heer
Alfred Stirling, de naam „Kingsford
Smith" t« willen onthullen aan welk
verzoek deze na. een korte toespraak
voldeed.
Het KLM. mannenkoor zong hier by
het „God save the queen" en het „Wil
helmus".
Na de doopplechtigheid van de .Jan
jn Riebeeck" op het platvorm werden
de genodigden rondgeleid door de nieuwe
gar. Tot slot ran de plechtigheden
recipieerde de directie van de K L.M. in
de cantine van de nieuwe hangar, van
waaruit de gasten enkele watersportde
monstraties. die op de Ringvaart werden
gehouden, konden gadeslaan.
De duur der
Europese dienstplicht
De militaire experts van de Europese
Defensie Oemeenschap en de N.A.T.O.
zyn reeds begonnen met een technische
studie over de duur van de militaire
dienstpiioht in het Europese leger.
Artikel 71 van het verdrag voorziet
Inderdaad, dat er een gelyke dienst
plicht zal zyn voor de vyf landen. Voor
het groothertogdom Luxemburg werd
een uitzondering gemaakt. Dit land zal
de minimum-dienstplicht van 18 maan
den instellen, welk minimum eveneens
ln het verdrag ls vastgelegd.
De Belgische politieke kringen zyn
tevreden met deze oplossing, daar ge
vreesd werd, dat België in Europa alleen
zou bljjven met een lange dienstplicht
van 24 maanden.
Tussen de periode van ondertekening
en ratificatie van het verdrag, welke
periode ongeveer op 6 maanden wordt
geraamd, zal overwogen worden, hoe
lang de soldaten van het Europese leger
onder de wapens zullen dienen te bly-
ven.
De uiteindeiyke beslissing hierover
zal door de raad der ministers met een
parigheid van stemmen dienen genomen
te worden.
Waarschijniyk zal een compromis tot
stand komen tussen de Franse 18 maan
den en de Belgische tweejarige dienst
plicht.
(Ingez. Mod.-Adv.)
Nato-oefening in Nederland
Zee-, land- en lucht
strijdkrachten
Van 4 tot 7 Juni zal in het Noorde
lijk deel van Nederland met inbegrip
van het Noordelijk deel van Noord-
Holland en de aangrenzende wateren
een gecombineerde oefening van zee-,
land- en luchtstrijdkrachten worden
gehouden. Hieraan zullen strijdkrach
ten van Nederland. Engeland en Bel
gië deelnemen. De oefening staat
onder leiding van de Commandant der
Zeemacht in Nederland, schout bij
nacht C. W. Slot.
Voor solide SCHOENEN
naar l
Haarlemmerstraat 138 l
LEIDEN
Gistermiddag werd op Schiphol
door de echtgenote van dc Ambas
sadeur van Zuid-Afrika een D.C. 6
gedoopt met de naam Jan van
Riebeeck.
Het gedoopte vliegtuig met osscwa
en mensen in Boerencostuum.
Eden opvolger van Stikker
Als voorzitter der O.E.E.S
(Telefonisch van onze Brusselse
correspondent).
Minister Anthony Eden, de Britse
staatssecretaris voor Buitenlandse Za
ken, zal, naar ons alhier door een
woordvoerder van de Belgische rege
ring werd verklaard, minister Stikker
opvolgen als voorzitter van de ParUse
organisatie voor Europese Economi
sche samenwerking.
WETSONTWERP INZAKE
PARLEMENTAIR HOF VAN APPÈL IN
ZUID-AFRIKA AANGENOMEN
De Zuid-Afrikaanse Volksraad heeft
het wetsontwerp tot Instelling van een
„parlementair hof van appèl" aangeno
men. Het ontwerp behoeft thans nog
alleen door de gouverneur-generaal te
worden goedgekeurd om rechtskracht te
krygen.
TOETREDING VAN DUITSLAND EN
JAPAN TOT HET INTERNATIONALE
MONETAIRE FONDS.
De landen, die by het internationale
monetaire fonds zijn aangesloten, heb
ben West-Duitsland en Japan uitgeno
digd tot deze instelling toe te treden.
I Men verwacht, dat de toetreding van
I deze landen in de komende zomer een
j feit zal worden De beide landen 2ullen
I dan officieel de waarde van hun valuta
I kunnen vaststellen en bij het fonds le
ningen in dollars en andere valuta's
|op kunnen nemen ter overbrugging van
tydelyke betalingsbalansmoeiiykheden.
I De bijdrage van Japan zal 250 mil-
i Hoen dollar bedragen, waarvan 25ln
goud moet worden gestort. De bydrage
van West-Duitsland 'zal 330 millioen
dollar belopen, waarvan 33 millioen dol
lar m goud. Op gTond van de grootte
der bydragen is het te verwachten, dat
beide landen ach in het bestuur van
het fonds zullen mogen laten vertegen
woordigen.
Truman vraagt meer geld voor
productie van atoomwapens
President Truman heeft het Congres
verzocht een bedrag van 3.341.000.000
dollar toe te wijzen voor een „grote
verdere uitbreiding" van de productie
op het gebied der atoomsplitsing.
Het gaat hier om een supplementaire
toewyzing.
President Truman verklaart ln een
schrijven aan de voorzitter van het Huls
van Afgevaardigden. Sam Raybum. dat
een uitbreiding der productie nodig is.
omdat „de Sovjet-unie geen neiging
heeft getoond om samen te werken voor
de totstandkoming van een internatio
naal program voor contrdle en regeling
der bewapening".
Onze nationale veiligheid en de
veiligheid van dc vrye wereld eisen,
dat wij ons leiderschap op dit gebied
handhaven en versterken", aldus Tru
man. die de genoemde gelden gevraagd
heeft voor het belastingjaar, dat 1 Juli
as. begint.
De president verklaart ten slotte nog,
dat „de V.S. klaar staan om het plan
der Verenigde Naties, of enig ander plan
inzake controle op atoomenergie dat
even doeltreffend ls en bovendien het
verbieden van atoomwapens verzekert,
uit te voeren".
Een uitbreiding der productie zal niet
alleen vermeerdering van het aantal
conventionele atoombommen versnellen,
maar het ook mogelijk maken om an
dere vormen van atoomwapens met meer
spoed te ontwikkelen. Hierbij komt in de
eerste plaats de waterstofbom, die
volgens sommige geleerden duizend maal
krachtiger is dan de uraniumbom.
In een brief aan de voorzitter van de
subcommissie van de Senaat voor toe
wijzingen op het gebied der kernenergie,
zegt president Truman, dat de V.S.
moeten voortgaan hun veiligheid te
schragen. .Dit niet te doen betekent
een ramp," aldus de president.
WEST-DUITSLAND EIST
UITLEVERING KEMRITZ.
De West-Duitse regering heeft de In
houd van een memorandum bekend ge-
maakt, dat op 8 Mei aan de Ameri
kaanse hoge commissie ls overhandigd
en waarin geprotesteerd wordt tegen de
I bescherming, welke de Amerikaanse
I autoriteiten hebben verleend aan Hans
Kemritz die ervan beschuldigd wordt
23 Duitsers aan de Russische geheime
dienst te hebben uitgeleverd. Kemritz
werkte indertyd zowel voor de Ameri
kaanse als voor de Russische geheime
dienst-,
De West-Duitse regering heeft in haar
memorandum gezegd, dat zy de kwestie
niet ais afgedaan kan beschouwen en
er op staat, dat Kemritz alsnog in de
bondsrepubliek terechtstaat voor de
„boosaardige en afschuweiyke" rol. wel
ke hij heeft gespeeld. Het Amerikaanse
optreden wordt een schending van het
bezetUngsstatuut genoemd.
Zoals bekend, hebben de Amerikanen
hun houding g ïotiveerd met de ver-
klaring, dat Kemritz waardevol werk
heeft gedaan voor de Westeiyke geal-
I lieerde zaak.