LEIDSCH mDAGBLAD
WEERBERICHT
Wereldberoemde kinderpaedagoge
dr Maria Montessori overleden
91ste Jaargang WOENSDAG 7 MEI 1952 Rijnstreek-editie No. 27602
Directeur: J. W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1. Lelden ..Giro No 57055
Hoofdredactie: B W Menkhorst er J Brouwer f6— per kwartaal: f 0 47 per week Telefoon Dir en Aflm: 25041. Red 21507
Feesten of
herdenken?
EIGENLIJK voor het eerst sedert
1945. nadat de overwinningsroes
zich in tientallen kostbare en uit
bundige buurtfeesten had uitgeleefd, ver
namen wij dezer dagen van meerdere
Zijden stemmen, welke aandrongen op
een meer feestelijke viering van de Be
vrijdingsdag dan hier ter stede gebrui-
kelyk.
Wij herinneren er in dit verband aan,
dat betrekkelijk kort na de Bevrijding
in onze stad een 5 Mei-Vereniging werd
opgericht, welke zich de organisatie van
een jaarlijkse plechtige herdenking der
gevallenen en een gepaste feestviering
van de bevrijding ten doel stelde.
Het bestuur van die vereniging plaatste
zich destijds op het standpunt, dat de
omstandigheden, waaronder het Neder
landse volk stond voor de zware taak
van de wederopbouw, althans voorlopig,
geen aanleiding schonken voor een fees
telijke viering en bepaalde zich dan ook
tot de verwezenlijking van eerstge
noemde doelstelling. Toen bleek dat een
plaatselijk comité „Dodenherdenking"
op hetzelfde terrein werkzaam was. werd
daarmede contact opgenomen en ont
stond uit beider samengaan de Stich
ting .Dodenherdenking", welke de
laatste jaren op verzoek van het Ge
meentebestuur de plechtigheden aan de
vooravond van de Nationale Feestdag
heeft georganiseerd.
WIJ TELLEN THANS 1952. zeven
jaar later. De ergste wonden
van het oorlogsgeweld schijnen
geheeld; de wederopbouw heeft niet
onbelangrijke vorderingen gemaakt en
al is het nog allesbehalve economische
rozengeur naast politieke maneschijn,
de behoefte aan een feestelijk getinte
viering van de Bevrijdingsdag schijnt
zloh in toenemende mate te doen ge
voelen.
Nemen wij daarbij in aanmerking, dat
het meer dan drie eeuwen heeft ge
duurd alvorens de 3 October Vereni
ging werd opgericht ter voorbereiding
van een jaarlijkse feestelijke herden
king van Leidens Ontzet, dan kan niet
anders worden geconstateerd, dan dat
de Leidse burgerij anno 1945 zich ver
heugend veel eerder van de schok heeft
hersteld dan haar voorzaten in 1574!!
DE EERSTE practische vraag, welke
zich thans voordoet is: wordt
deze behoefte door brede kringen
der bevolking als zodanig onderkend en.
zo ja, wie belast zich met de organi-
Ook wij hebben het eergisteren als
een gemis aangevoeld, dat er practisch
niets feestelijks in Leiden te beleven viel
en daarom des te meer het initiatief
van K. en O. gewaardeerd, dat een
stertocht van muziekcorpsen en een
Berenr.de aan het gemeentebestuur or
ganiseerde.
Maar laten wij eerlijk zyn: K. en O.
deed een hoogst verdienstelijke poging
om een pijnlijke lacune op te vullen,
maar betrad daarmede een terrein, dat
stellig het hare niet is en waarop zij,
naar "onze vaste overtuiging, ook geen
Kijvende werkzaamheid ambieert.
.■Zijn wij wél ingelicht, dan voelt ook
het huidige bestuur van de Stichting
^Dodenherdenking" nog steeds niets
voor een feestelijke viering, 'het is
trouwens na de fusie ook niet meer in
os ereenstemming met haar karakter) zo.
dat als min-of-meer parallellopende in
stanties overblijven de 3 October-Ver-
Éniging en de Ver. ..Koninginnedag".
De eerste heeft aan 1574 de handen
vol en schijnt aan 1945 nog lang niet
toe; .Koninginnedag" vierde slechts
enkele dagen tevoren de verjaardag van
H. M. Koningin Juliana en de socialis
tische bevolkingsgr oe p vierde daarna
nog haar 1 Mei-feest....
OP DE VOORGROND stellend, dat
wij persoonlijk de plicht der dank
baarheid. het herdenken der ge
vallenen veel zwaarder laten wegen dan
onze behoefte tot feestvieren 'hoe graag
we dat overigens ook doen!), geloven we
tooh dat het goed zou zijn. wanneer er
in Leiden op dit gebied iets tot stand
kwam. mits met handhaving van de
plechtige Dodenherdenking.
Met bewondering hebben we Maan
dag gekeken naar het naburige Oegst-
geest, waar de Oranje-Vereniging de
middenstand had opgewekt tot een fees
telijke openluchtmarkt, die klonk als
een klok.
De kosten van de organisatie waren
minimaal; de verdiensten, wel we den
ken zo, dat iedere deelnemende winke
lier met een dergelijke dagelijkse ont-
vangsten huppelend minister Lieftlnck
tegemoet zou trekken! Dit ls geen ver
wijt aan de Leidse middenstand, maar
wél een compliment aan de Oegst.gees-
ter. Onze naburen hebben de Sleutel
stad een voorbeeld gegeven, dat de Lei-
denaars hopelijk tot navolging zal sti
muleren.
Laten alle betrokkenen de hoofden
eens bij elkaar steken. oj»dat het
Leidse stadsbeeld op 5 Mei 1953 iets
meer in het teken van de vreugde
over de Bevrijding sta dan tot dus
verre het geval was!
Waarom heet 5 Mei anders Natio
nale Feestdag?
Iets hogere temperaturen
De Bilt verwacht tot morgenavond.
Wisselend bewolkt met morgen laat op
de dag kans op enkele verspreide buien.
Iets warmer en zwakke tot matige wind
uit Zuidelijke richtingen.
(Opgemaakt te 10 uur)
8 MEI.
Zon op: 4 58 uur: onder: 20.16 uur.
Maan op: 19.11 uur: onder: 3 50 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.09 en
14.30 liur.
Dit nummer bestaat uit acht pagina's
Onderhandelingen in Korea
in beslissende pliase
Kans van mislukken groot
Generaal Ridgway heeft een verkla
ring uitgegeven, waarin hij de voor
waarden der Verenigde Naties bij de
recente onderhandelingen te Panmoend-
jon publiceert.
Hierin zegt hü. dat de Noordelijken
het laatste aanbod der V. N. hebben
verworpen „hoewel deze de grens vor
men tot waar de Verenigde Naties
kunnen gaan".
De Verenigde Naties zijn bereid 70 000
krijgsgevangenen, „die zich n:et werke
lijk met geweld tegen terugkeer verzet
ten", aan de Noordelijken uit te leveren
in ruil voor 12 000 man. die de Noorde
lijken volgens hun zeggen in krijgsge
vangenschap houden De Verenigde Na
ties zouden dan bereid zijn alle verwij
zingen naar de bouw van vliegvelden in
een wapenstilstandsovereenkomst weg
te laten.
De V. N. blijven zich echter verzetten
tegen een Sovjet-deelneming aan de
commissie van toezicht op het nakomen
van het bestand.
In de verklaring van Ridgway wordt
verder gezegd, dat „de verantwoorde
lijkheid voor de vrede in Korea bij de
communistische leiders berust". „Onze
positie is zodanig, dat wij er niet van
kunnen en zullen afwijken", aldus
Ridgway.
Op het bestandshoofdkwartier heer.
ste gisteravond het gevoel, dat de stij
gende spanning haar punt van uit
barsten gaat bereiken. In nauw met
de geallieerde onderhandelaars ver
bonden kringen meent men, dat er
aanwijzingen zijn. volgens welke de
„periode van uitzitten der besprekin
gen" bijna ten einde is.
Hoewel geen van' beide partijen toe
gegeven heeft dat een dood punt is be
reikt, is toch officieel verklaard, dat
er geen vorderingen worden gemaakt.
Volgens radio-Peking sohijnen de be
sprekingen in de „ernstigste impasse"
sedert haar begin te rijn geraakt.
De opperbevelhebber van het- achtste
Amerikaanse leger, generaal James van
Fleet, heeft ln een te Tokio uitgegeven
verklaring uitgesproken, dat de commu
nisten klaarblijkelijk nimmer het slui-
van een wapenstilstand in Korea
hebben gewenst. „Indien zij er wel een
hadden gewild, zouden zij deze na tien
maanden van onderhandelingen wel
Trumans hulpprogram voor
Europa besnoeid
De commissie voor buitenlandse za
ken van het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden heeft besloten Trumans
p'.an voor hulp aan het buitenland, ten
bedrage van 7,9 milliard dollar, met
1.010.900 000 dollar te verminderen. Alle
bezuinigingen, zo heeft de voorzitter
van de commissie meegedeeld, betref
fen gelden die ten behoeve van Europa
zyn aangevraagd
De door Truman gevraagde 4145 mil-
lioen voor militaire hulp aan Europa
werd verminderd tot 3316 millioen en
de 1.819.200.000 dollar voor verschaffing
van grondstoffen ter verhoging van
de oorlogsproductie in Europa tot
1.637 300.000 dollar.
De gevraagde bedragen voor het mid
den-Oosten. het Verre-Oosten en Latijns
Amerika zijn onveranderd goedgekeurd.
President Truman heeft op een banket
te Washington medegedeeld, dat hij van
plan is volgend jaar als particulier te
velde te trekken tegen die Amerikanen,
die pogen de regering „te fnuiken" door
het besnoeien van toewijzingen. Volgens
de president speelt men op deze wijze
Stalin in de kaart en verhindert men,
dat de V.S. „hun taak als wereldmacht"
kunnen uitvoeren.
hebben gesloten, doch de verbondenen
De Sovjet-Russische regeringsperso
nen, die zich te Tokio bevinden, hebben i
geen officiële reden voor hun verblijf
meer. nu Japan onafhankelijkheid heeft
verkregen, doch wij zullen niet zo ver j
gaan. dat wij hun vertrek eisen", aldus
kunnen hen óf 'uit de stryd slaan óf heeft de chef van de afdeling voorlich-
zich nog geduldiger en volhardender j ting van het Japanse ministerie van
onderhandelaars betonen dan hun com.
niunistlsche tegenstanders. Ik ben te
leurgesteld over het niet-vorderen der
wapenstilstandsbesprekingen, doch ik
vertrouw er op. dat de Verenigde Naties
tot een eervolle vrede ln Korea zullen
geraken, indien deze te verwezenlijken
is", zelde hij.
Generaal Clark, de opvolger van gene
raal Ridgway als opperbevelhebber van
de V.N.-strijdkrachten in Korea, is he
den te Tokio aangekomen.
buitenlandse zaken verklaard.
ISRAEL SCHORST HERSTELBFTA-
LINGSBESPREKINGEN MET
DUITSLAND.
Het Israëlische parlement heeft beslo
ten de herstelbetalingsbesprekingen met
Duitsland te schorsen
De besprekingen, die te Wassenaar
gehouden zijn. zijn op 7 April reeds voor
onbepaalde tijd verdaagd. Men kon het
niet eens worden over de kosten van
hervestiging van ontheemde Joden in
Israël.
Regeling in België bereikt
Staking afgewend
(Telefonisch van onze Brusselse
correspondent)
Na moeizame onderhandelingen is gis
teravond eindelijk een overeenkomst tot
stand gekomen tussen de vakbonden en
het verbond der Belgische nijverheid.
België ontsnapt aldus aan een algemene
staking, waarbij geleidelijk meer dan een
millioen arbeiders zou worden betrokken.
In grote lijnen ziet het accoord er als
volgt uit:
1. Gedurende een periode van twee
tot vier maanden zullen de werkgevers
de lonen niet met 2 en een half procent
verlagen, ook wanneer deze loonsverla
ging logisch zou voortvloeien uit de con
venties. welke in de meeste takken van
bedrijf de lonen binden aan de schom
melingen van de index der détallprijzen.
2 Het verbond der Belgische nijver
heid zal aan al zijn aangesloten be
roepsverenigingen een liberale toepas
sing aanbevelen van de wet op de bijko
mende arbeiders-vacanties.
3. De werkgevers zullen 10 procent
van de over 1952 uitgekeerde winsten
ter beschikking stellen van een maat
schappij voor goedkope woningen of van
de kleine landeigendom.
4. Een loonsverhoging van 50 centimes
per uur zal in zekere welvaren sectoren
van kracht kunnen worden, maar werd
niet opgenomen in de serie aanbevelin
gen. welke de patroons tot hun aange
sloten beroepsverenigingen zullen rich
ten.
Naast deze practische aanbevelingen
zijn de afgevaardigden van de werkge
vers en de vakbonden het eens gewor
den om een uitvoerig onderzoek te wij
den aan de algemeen economische en
sociale toestand van België.
Het communiqué spreekt van een on
derzoek. waaraan ook de regering zoi
dienen deel te nemen, en dat in kalmte
en zonder enige invloed van buiten zou
dienen plaats te vinden.
Elf doden
bij Noors vliegtuig-ongeval
De betrokken vliegdekmaatschappij
maakt officieel bekend, dat elf perso
nen om het leven zijn gekomen, onder
wie drie leden van de bemanning. De
stewardess behoort tot de overlevenden.
De oorzaak van de ramp is nog niet
bekend. Volgens de stewardess is het
toestel tegen een heuvel opgevlogen en
in de bomen gqwllen. Er deed zich een
ontploffing voor en het toestel vloog in
brand. Sommige inzittenden werden uit
het vliegtuig geslingerd, andere wisten
er op tijd uit te komen.
Volgens de plaatselijke politiecommis
saris is geen van de 18 overlevenden
ernstig gewond. Acht konden zich direct
naar hun woonplaatsen begeven. Ande
ren hebben een gebroken arm of been
of brandwonden.
Het gaat in het algemeen om het pro
bleem van de middelen, welke aange
wend kunnen worden om de levensstan
daard van de Belgische bevolking ver
der te verbeteren door de opvoering van
de productiviteit.
Men wil tevens orde brengen op het
gebied van de sociale verzekeringen,
welke een echte janboel dreigen te wor
den Ook de ambtenaren zullen van dit
accoord profiteren. Minister-president
Van Houtte heeft namelijk verklaard
dat de ln ter-departementale commissie
voor sociale zaken zal onderzoeken, in
welke mate, en rekening houdende met
de bestaande voordelen, de ambtena
ren bij de nieuwe overeenkomst kunnen
worden betrokken.
Zij veroorzaakte revolutie in de opvoedingsmethode
Gistermiddag te ongeveer 2 uur is te Noordwgk aan Zee tengevolge van een
hersenverbloeding overleden de beroemde pacdagoge mevr. Maria Montessori.
Zü bereikte de leeftijd van ruim 81 jaar. Mevrouw Montessori was voor enige
tijd bij vrienden te Noord wijk aan Zee, waar zü plotseling door de dood werd
verrast.
Donderdag as. zal in de Parochiekerk Maria ad Mare te N'oordwgk aan
Zee te 11 uur de uitvaartdienst worden gehouden. Het stoffelijk overschot
wordt daarna begraven op het R.K. Kerkhof tc Noordwgk.
Dr Maria Montessori werd 31 Augus
tus 1870 te Chiaravalle in Italië gebo
ren. In 1896 promoveerde zij te Rome.
als eerste vrouw ln Italië, tot doctor in
de medicijnen en chirurgie. Hierna werd
zii benoemd tot assistente aan de psy
chiatrische kliniek der universiteit,
spoedig daarop tot professor in d<
enthropologie en hygiëne aan de vrou-
weliike hogeschool. Van 19041908 do
ceerde zii oaedagogische anthropologic
aan de universiteit van Rome. Getrof
fen door het lot der achterlijke kinde
ren. richtte zii haar aandacht op het
probleem hunner opvoeding. Op het
eerste paedaeoeische congres te Turiin
verdedigde zii haar opvatting, dat de
zore. die aan deze kinderen besteed
moest worden, veeleer op paedaeogisch
dan op medisch gebied lac. Spoedig
daarna werd zii benoemd tot directrice
van het nas opgerichte Orthophrenisch
Instituut. Persoonlijk gaf zii leiding aan
het onderwijs van hiertoe bijeenge
brachte achterlijke kinderen.
De resultaten waren zo verrassend,
dat haar leerlingen toelatingsexamen
voor het gewoon lager onderwijs met
succes aflegden. Dit versterkte dr
Montessori in haar overtuiging, dat
het gehele onderwijs op onvolkomen
grondslag was ingericht. In 1907 kreeg
zii de kans haar ervaring aan het
onderwijs met normale kinderen te
toetsen. Zo ontstonden de „case del
bambini" voor kinderen van 36 jaar,
die al spoedig de aandacht der hele
wereld op zich vestigden.
Montessori-scholen verrezen spoedig
in alle delen der wereld Dr Montesso-
ri's standaardwerken werden in meer
dan 14 talen vertaald, zelfs in het Ja
pans en Chinees. Zij zelf had haar me
dische practiik en beide professoraten
opgegeven om zich geheel aan dit werk
Ie kunnen wijden. De pausen Plus X,
Benedictus XV en Pius XI, vele vorsten
staatslieden, geleerden zoals Marconi
en Edison, ook schrijvers als Selma La-
gerlöf en Rabindranath Tagore gaven
bliik van hun belangstelling en waar
dering. Van haar scholen en opleldings-
Maria Montessori.
cursussen ging grote invloed uit op de
gehele opvoedkunde.
De Montessori-methode werd steeds
verder ontwikkeld en omvatte al spoe
dig het hele lager onderwijs, terwiil zij
ook in de middelbare school is doorge
drongen.
Dr Montessori werd op vele wijzen
geëerd, o.a. met een ere-doctoraat. ere
lidmaatschappen van wetenschappelijke
academiën enz. Een 15-tal jaren gele
den vestigde zij zich in ons land. waar
haar methode een zo ruime toepassing
had gevonden
De universiteit van Amsterdam bood
haar ln 1950 het eredoctoraat aan.
H.M. de Koningin heeft Dinsdag
een bezoek gebracht aan de eerste
beurs voor Landbouw. Zuivel en
Techniek, welke te Utrecht wordt
gehouden.
Voordat de Koningin de rondgang
door de afdeling van de Zuivel
industrie aanving, boden twee meis
jes Hare Majesteit een bouquet
lelietjes van dalen en een catalogus
aan. Achter de vorstin staan v.l.n.r.
de heren M. A. Reinalda. Commis
saris der Koningin in de provincie
Utrecht, mr Milius. directeur van
de Jaarbeurs en jhr mr C. J. A. de
Ranitz. burgemeester van Utrecht.
Eisenhower:
Europa heeft slechts
geestelijke en morele
moed nodig
Generaal Eisenhower heeft een af
scheidsbezoek van 24 uur aan Italië ge
bracht. Bij een bezoek aan het te Rome
gevestigde hoofdkwartier van de Euro
pese federalistische beweging zeide hij
van mening te zijn dat voor Europa
thans de volgende dr\e punten van be
lang zijn:
1. Een zo spoedig mogelijk ten uit
voer leggen van het plan-Scbuman
voor het onder een gemeenschappelijk
beheer plaatsen van de Europese steen
kool- en staalindustrie.
2. Het uitschrijven van een grond
wetgevende vergadering.
3. Een spoedige ondertekening van
het verdrag voor een Europese defen
sie gemeenschap.
Deze drie zaken kunnen zonder geld
worden bereikt", zeide Eisenhower. „De
Europeanen hebben slechts geestelijke
en morele moed nodig om ze te vol-
Labour wint weer!
Labour is aan de winnende hand bij
de gemeenteraadsverkiezingen in Enge
land. De laatste stand luidt:
Conservatieven en aanhang 289 zetels
(13 gewonnen. 62 verloren)
Labour 505 zetels (82 gewonnen. 14
verloren).
Onafhankelijken 396 zetels (9 gewon
nen. 28 verloren).
Liberalen 14 zetels (3 gewonnen. 3
verloren).
Wisselend weer
Het KNMI te De Bilt deelt mee:
Het weer in Nederland staat de laat
ste dagen geheel onder Invloed van een
depressie gebied, waarvan het centrum
boven Ierland ligt Aan de Westzijde van
de depressie staan Noordelijke winden,
die koude lucht uit de Poolstreken naar
de omgeving van Portugal transporte
ren Vandaar stroomt de koude lucht het
vasteland van West-Europa binnen,
waar zij tegen warmere lucht botst.
De storingen die daarbij net tussen
pozen van 1 tot 1A4 dag ontstaan trek
ken over ons land naar het Noorden en
veroorzaken nu en dan regen- of on
weersbuien. In deze toestand komt nog
maar weinig verandering.
De Franse minister Jean Letour-
neau. die in opvolging van de over
leden generaal de Lattre de Tas-
signy benoemd is tot Hoge Com
missaris in Frans Indo-Cliina.
maakt een inspectiereis door het
land.
i Een groep meisjes uit Laos. een
streek in Indo-China. heet de
nieuwe Hoge Commissaris met
bloemen welkom.
Naar de Ween se pers bericht ls een
leidende figuur van het Oostenrijkse verzet
tlldens de laatste oorlog. Gustav von
Grtmm tijdens een autorit ln de omgeving
van Wenen door een Russische patrouille
aangehouden.
Tunesische ministers
vrijgelaten
De vier Tunesische nationalistische
ministers, die op 26 Maart na het af
zetten van de Tunesische regering naar
het eiland Djerba aan de Zuid-Oostkust
van Tunesië waren verbannen, zijn vrij
gelaten.
Het zijn de vroegere premier Tsjenik.
de minister van staat Materi. de minis
ter van gezondheid Salem en de minis
ter van handel Nazali-
Men meent te weten, dat de ministers
voor het ogenblik in hun huizen onder
toezicht zullen worden gehouden De
nieuwe Tunesische premier. Bakkoesj.
heeft op vrijlating van de ministers
aangedrongen als een van de voorwaar
den die noodzakelijk zijn om vooraan
staande Tunesiers over te halen zitting
te nemen in de voorgestelde Frans-Tu-
nesische commissie voor grondwetsher
vorming Ook acht Bakkoesj het nodig,
dat de Franse hervormingsvoorstellen
breder worden opgezet.
Op de Voorjaarsbeurs te Brussel Laasgerechten, die 'in deze stand
heeft het Nederlands Zuivelbureuu worden bereid,
een aantrekkelijke stand ingericht. Een overzicht van de stand, waar
waar honderden Belgische huis- Nedcilandse kaas en boter op sn-a-
vrouwen kennis maken met speciale Lelijke wijze uitgestald zijn.