De nood der Nederlandse kastelen
Proces van landschappelijke en
historische verarming
N
Groot succes!
COUPONS ZOMERSTOFFEN
DE HAAS HAARLEMMERSTRAAT 80-82
De prijzen omlaag
AVONDVOORSTELLING van 7 uur vervallen
MAG. 'T HOEKJE
LEETWIJV's
Bedrijfsruimte
met Winkel
Ie Verkoopster
BLEICHRODI
HUIS in den Haag
GRASMACHINES
VRIJDAG 2 MR
Cccn huis, rump groot huis, fiscale uielhhoe
(Speciale berichtgeving).
I
De bezitter van een kasteel behoeft in deze tijd niet noodzakelijk benijd te
worden. Zeker hij heeft gewoonlijk de „ruimte", beschikt over verschillende
kamers en dat feit alleen al zal voor de ongeteld velen die enkele apparte
menten van een paar vierkante meter hun „huis" moeten noemen, een paradijs
achtige toestand schijnen. Er zit echter een andere kant aan het bezit van een
kasteel of een groot landhuis, namelijk de financiële. En die biedt vele sombere
aspecten. De fiscale lasten en de grote sommen, welke nu eenmaal aan deze
oude gebouwen moeten worden besteed voor onderhoud en vernieuwing, zijn
van zulk een omvang dat menig kasteel in nood is geraakt en als monument
verloren dreigt te gaan of reeds is gegaan. De eigenaars getroosten zich
belangrijke offers om hun bezit niet aan verval prijs te geven, eensdeels omdat
zij het zouden betreuren dat hun huis verloren gaat, anderdeels omdat zij zich
verplicht achten hun bezit dat vele generaties van hun familie tot woning
heeft gediend, ten koste van alles in stand te houden, zelfs al moet als onaan
gename concessie geboomte en de tot het huis behorende bezittingen worden
verkocht. In Engeland is menig bezitter van een kasteel of landhuis nabij de
bedelstaf gebracht en hij heft entreegeld van de bezoekers om in staat te zijn
de lasten te betalen. Ook in Nederland heeft menig kasteelbezitter nauwelijks
de middelen om rond te komen en steeds meer huizen worden verkocht of
opengesteld voor belanghebbenden, ten einde een verlaging der fiscale lasten
te kunnen bewerkstelligen.
omstandigheid brengt in de naoorlogse
tüd bijzondere moelWkheden met zich.
omdat de kasteelheer a's regel niet kan
profiteren van de voordelen welke daar
aan zijn verbonden doch daarentegen
de nadelen breed krijgt toegemeten. De
pachtboer heeft immers op het ogenblik
het voordeel van de lage pachtprijzen,
die dus relatief nadelig zijn voor de
pachtheer, terwijl de laatste stevig in
de beurs moet tasten om het tegenwoor
dig zeer kostbare onderhoud der boerde
rijen en bijgebouwen te betalen. De si
tuatie is dan ook zo dat het veelal
voordeliger is pachtboer te zijn dan
eigen boer. Van het standpunt van de
kasteelheer gezien zijn de hoeven daar
om ..levende schilderijen", dat wil zeg
gen zij zijn onmisbaar in het landschap,
maar brengen weinig op.
De inkomsten van de bii een kasteel
verpachte boerderijen en gronden zijn
tot zeer lage cijfers of tot 0 gereduceerd.
Wanneer men bedenkt dat de rege
ring slechts een pachtverhoging in de
beste gevallen van 20% op de pachtsom-1
men van 1940 heeft toegestaan, doch dat
daartegenover bouwkosten, onderhouds
kosten en assurantiekosten verviervou- I
digd zijn en bovendien gemiddeld voor'
Hoge houtprijs biedt soulaas
IET gefortuneerd, maar ook niet
brodeloos deze kenschets gold
voor de oorlog voor vele bezitters
van Nederlandse kastelen .Van de op
brengst van de pacht en de verknop
van hout konden zij een bestaan vin
den r-oar de sommen met behulp
vvaa' zij hun bezittingen in stand
kon' houden en de noodzakelijke
herstelwerkzaamheden verrichten
dienden geput te worden uit andere
vermogensbestanddelen. Als gevolg
van dc ingrijpende belastingwijziging
is dit vermogen thans zwaar belast cn
aangezien vrijwel zonder uitzondering
de Nederlandse kasteelheer niet aan
het hoofd van een bedrijf staat, kun
nen tegenover de fiscale aderlatingen
geen belangrijke nieuwe inkomsten
worden gesteld, behalve dan die uit de
houtverkoop.
In Duitsland was aan vrijwel elk kas
teel een landbouwbedrijf verbonden.
Deze figuur is in Nederland eerder uit
zondering dan regel. De bezittingen,
welke tot het Nederlandse kasteel beho
ren worden verpacht, zowel wat de
grond als de boerderijen betreft en die
gebouwd en ongebouwd de grondbelas
ting met 70'; gestegen is. de vermo
gensbelasting van 0.5'' op 0.6% is ge
bracht en wegenbelastingen zijn inge
voerd. is het duidelijk dat het netto ge
win voor de eigenaar wel uiterst gering
is geworden.
GOEDE HOUTPRIJZEN
HET enige wat verademing geeft zijn
de fraaie opbrengsten van het hout
te meer gewaardeerd daar deze
vrijgesteld zijn van inkomstenbelas
ting. daarentegen niet van omzetbe
lasting.
Het eigenaardige geval doet zich voor
dat hel financieel voordeliger is. nu de
pachtprijzen kunstmatig worden ge
drukt gronden te bebossen die een fi
nancieel veel gunstiger rendement
geven terwijl de grote bevolkingsaan
was juist eerder naar landbouwgron
den doet uitzien.
Toegegeven zij echter dat uitbreiding
van het bos areaal ook ten zeerste ge
wenst is daar Nederland per jaar
voor 1 milliard gulden aan deviezen
moet besteden in het buitenland om
zijn houtbehoefte te dekken.
Een eigen landbouwbedrijf geeft ook
slechts karige mogelijkheden. By het
vastste'len van de pryzen der land
bouwproducten worden de productiekos
ten berekend uitgaande van de kunst-
mat'g laagzeh uden pachtprijzen ln-
plaats van uit t? gaan v an de kosten
van een zelfstandig bedrilf. waar de
landbouwer zelf zijn gebouwen, zijn vele
onkosten daarop, zijn waterschaps- en
wegenbelastingen moet beta'en. Zoals
alom bekend is wordt de landbouw in te-
gpnstellins t:t de industrie stief moeder
lijk bedeeld In do landbouw liggen 'o-
nen en ondernemerswinst aanzienlllk
'ager. Een Industrieel rendement van 6%
is in regering ogen normaal. De land
bouwers zelfs bij de beste gelelde bedrij
ven kunnen hpt niet verder brengen dan
tot 2terwijl zij D3chtboeren zijn.
Doch niet de he'ft der Nederlandse
landbouwers verkeert in die gelukkige
omstandigheden.
Kasteel Ruurlo
Eerste lijndienst
met straalvliegtuigen
De eerste dagen van Mei van dit jaar
zyn belangrijke dagen voor de burger
luchtvaart. Gisteren werd de toeristen
klasse in gebruik genomen door de elf
luchtvaartmaatschappij Iata-leden, die
diensten over het Noordelijke deel van
de Atlantische Oceaan onderhouden,
vandaag zal voor het eerst in de ge
schiedenis van de burgerluchtvaart een
lijndienst worden geopend, die gevlogen
zal worden met straalvliegtuigen.
Hedenmiddag vertrekt van Londen
Airport het van vier straalmotoren voor
ziene Havilland „Cornet" verkeersvlieg
tuig van de BOAC «British Overseas
Airways Corporation). Drie en twintig
uur en veertig minuten later zal het in
Johannesburg (Zuid-Afrika) moeten zijn
aangekomen.
De „Cornet" zal per minuut byna
dertien kilometer afleggen en op een
hoogte van circa dertien kilometer vlie
gen. Terwijl de passagiers in de cabine
op die hoogte zich in normale kamer
temperatuur bevinden, kan de tempe
ratuur buiten zestig graden C onder nul
zijn. De druk zal in de cabine dan gelijk
zijn aan die welke voorkomt op een
hoogte van circa 2300 meter, een druk
ongeveer gelijk aan die van vele winter
sportplaatsen In Zwitserland. De lucht
in de cabine wordt elke drie minuten
ververst.
Het was 27 April J.l. twintig jaar ge
leden dat Engeland de eerste luchtdienst
van Londen naar Johannesburg opende.
De reis nam toen tien en een halve dag
in beslag.
De BOAC heeft thans vier „Cornet"
toestellen, de vijfde zal spoedig worden
afgeleverd. In totaal vliegen er thans
acht, de negende zal over enige weken
het luchtruim kiezen Elke maand komt
er thans een „Cornet" gereed. In 1954
zullen er twee per maand de fabrieken
verlaten.
Kerkelijk Leven
Necl. Ilerv. Kerk Beroepen te Amster
dam (vac. P. Boerma) H. van 't Hof te
Tiel.
t'lir. Geref. Kerken Tweetal te Bun
schoten M. Baan te Dordrecht en H. van
Leeuwen te Delft.
Beroepen te Ede M. Baan te Dordrecht.
Plannen voor een
oecumenisch centrum
in ons land
In verband met het aanstaande eme
ritaat van prof. dr S. F. H. J Berkel-
bach van der Sprenkelt hoogleraar
vanwege de Ned. Herv. Kerk te Utrecht
en voorzitter van de Oecumenische Raad
in ons land. heeft een aantal vooraan
staande personen uit de verschillende
bij de oecumenische Raad aangesloten
kerken het plan opgevat om aan de
erkentelijkheid voor het vele. dat prof.
Berkelbach van der Sprenkel in de loop
der jaren heeft willen verrichten, in een
blijvende vorm uitdrukking te geven.
De scheidende hoogleraar, die elke
vorm van een persoonlijke huldiging van
de hand wijst, zou hulp tot verwezenllj-
I king van een bepaald plan ongetwijfeld
I waarderen.
I Wat dit plan betreft, denkt men daar-
I om aan een fundatie, die. in eigen cen
trum. zou kunnen beschikken over al
wat nodig is om de arbeid van de
Oecumenische Raad te dienen in de
ruimste zin. zodat, behalve een behoor
lijke huisvesting, bibliotheek etc.. ook de
mogelijkheid zou ontstaan de studie van
het oecumenisch vraagstuk beter ter
hand te nemen en zo mede aan de sa
menwerking met de Europese kerken
een dienst te verrichten.
Naar het comité van voorbereiding
van dit plan, waarvan voorzitter is prof.
dr W. C. van Unnik, te Utrecht, ons
meedeelt, ligt het in de bedoeling een
bedrag bijeen te brengen, dat als grond
slag voor een en ander zou kunnen
dienen, nu, na zijn afscheid als hoog
leraar. prof. Berkelbach van der Spren
kel het voornemen heeft zich nog meer
dan tot nu toe te geven aan het oecume
nische werk. dat zozeer de liefde van
zijn hart heeft.
'I blijkt een
dc omzet neemt n.l. toe, door het feit van die ENORME KEl'S. De RADIO KOPERS
behoeven niet meer te kiezen uit één of twee merken, maar krijgen ALLE le klas merken in
alle prijsschakeringen voorgezet. Zij kunnen zo immers nooit een miskoop hebben!
U kunt kopen op onze nieuwe prettige voorwaarden en met een gerust hart contant.
PELTENBURG VAN 1793
BREESTRAAT 109
Vers Hollands
rundvlees
per 500 gram f. 1 65.
Gehakt, halfom 1.1.35
ONS LUNCHPAKKET
100 gram Ontbijtspek
100 gram palingrookworst
samen f. 0.65
HEDEN
TEGEN SPOTPRIJZEN
ATTENTIE
Door aankoop van grote fabrieksvoorraden zyn
wjj in staat U tijdelijk voor onderstaande prijzen
te leveren.
In onze geheel gemoderniseerde zaak, die wq gezien t
onze steeds groeiende Cliëntenkring, nu wederom
hebben uitgebreid, bieden wjj U steeds de grootste p
PANTALONS t
en SPORTCOLBERTS t
UW ADRES
i Dc Broekenspccialist
3 HAARLEMMERSTRAAT 197 t
Op ZATERDAG 3 MEI zal in onderstaande bioscoop-theaters de
in verband met de DODEN-HERDENKING.
De voorstelling van 9.15 uur GAAT DOOR.
CASINO THEATER
LIDO THEATER
LUXOR THEATER
REX THEATER
TRIANON THEATER
WITTE HEREN
POLOHEMDEN
VETERSLUITIN G
KORTE MOUWEN
2 grote Clubs
4 verende
Stoelen
Kleur p keuze
255—
Dressoir
met vitrine
79—
Complete
Huiskamer
vanaf
275—
Slaapkamers
compleet
vanaf
299—
Old Finish
Huiskamers
reeds voor
479—
Mooi verend
BANKSTEL
259—
De bekende BISON verende Matrassen met
lange garantie, prima damasten.
48.50 78.50 98.—
'n prima Stofzuiger
I IS 'N GOEDKOPE HULP.
ERR ES. handig model voor
kleinbehuisden f.120.—
RUTON, vanaf f.135.—
met hulpstukken
Desgewenst op prettige
betalingsvoorwaarden
A.E.G. WASMACHINE
met wringer f.435.—
De droom van iedere
hulsvrouw.
BREESTRAAT 120.
Voor onder het zeil
of kleed
CARTON OP ROL
120 cm. breed, 1 mm. aik. per
meter f.0 65. op volie breedte.
Bij H. JANSE voor carton I
Haarlemmerstr. 129. Leiden.
Telef. no. 21808.
Het is n'.et mogelijk al onze speciale aanbiedingen
hier te noemen. Het is de moeite waard. In onze
bekende grote zaak koopt 'U prettig en slaagt U
beslist.
Wij bewaren gekochte goederen gratis tot
latere levering.
Zij zyn tegen elk risico verzekerd.
Wij zyn aangesloten bij het Fin. Instituut.
MEUBELPALEIS
ALTIJD LAGER IN PRIJS
HAARLEMMERSTRAAT 54 LEIDEN
Het grote hoekhuis met de pilaren.
Naar VAN CLEEF
voor de bekende
PERl.ONKOUSEN q ja
mode kleuren
MIDZA BONNEN
AANGEBODEN
op goede stand. Tel. enz.
aanwezig Brieven aan het
Bur. van dit Blad no. 7586.
U KUNT WEER RUSTIG SLAPEN GAAN
Een redding voor jong en oud. geen verstoorde nachtrust
meer door stekende of gonzende vliegen en muggen.
Nu MUGGENGAAS
30 40 50 60 70 80 100 c.m. breed
75 1.00 1.25 1.50 1.75 2.00 2.50 per Meter
Niet waohten, nu kopen bij
H. JANSE
LEIDEN
Haarlemmerstraat 129
TELEFOON 21808
NELIS' Banketbalskerijen
Weesp Brussel
op de Markt tegenover V. D.
Wij brengen alleen
FIJNE BANKETBAKKERSKOEKJES,
tegen voordelige prijzen.
Wij zoeken een
Textiel - Rijnsburg
bij Piet Heinplein; winkel
verhuurd, le etage vrij, 2e
etage verhuurd, kan vrtj ge
maakt worden Wegens emi
gratie. Lasten f. 140. Hypoth.
f.9000 - k 4 over te nemen.
Prys f. 15 500.—, meubelen
f.3500.—. Brieven met spoed
Bur. v. d. Blad no. 7645.
Naar VAN CLEEF
DAMESKOUSEN
links gewi
MIDZA BONNEN
2.95
Nieuwe en gereviseerde
uwe en gere
SLIJPEN EN REPAREREN
v.h. VERHOEF, thans
OUD.^SINGFL **3
voor de heren
Pantalons, zuiver wol in 7 verschillende
modekleuren, elastiek in de band 19.75
Sportcolberts, zeer grote verscheidenheid
in 1 - en 2 rij modellen, perlecte pas
vorm. gedistingeerde tinte-i .39.75
„Trinatex" poplin overhemd,
gesanloriseerd met vaste "Tru-
benys" boord en gevoerde
borst, dubbele manchetten in
6 modekleuren 9.75
Zelfbinders in ruitdessins en
ellen tinten, kreuk-
herstellend 2.95
Ribsokken, met nylon versterkte
hiel en teen in 6 elfen
linten2.25
Herenhoeden, wolvilt, sport-
model in diverse moderne
kleuren 9.50
Herenschoenen van beige leder,
moderne vierkante leest met
dubbele lederen zool, prachtige
uitvoering 17.90
4 VRO.OM A
DREESMAAA
