LEIDSCH m DAGBLAD
Strijd in Zuid-Afrika neemt
fel karakter aan
Eisenhower vermoedelijk bereid
candidatuur te aanvaarden
'EERBERICHT
Amerika's hulpverlening aan
het buitenland
jlite Jaargang
VRIJDAG 21 MAART 1952
Rijnstreek-editie No. 27564
k" J Z DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1. Lelden Clro No. 57050
KMredeet.e: B W Menthorst en J Bronwer6 per kwartaal: 1 0.47 per »eekTeletoon Dlr en Aim 25041; Red 21507
ZUID-AFRIKA
OPSCHUDDING
tót terwijl Zuid-Afrika zich opmaakt
de Van Rlebeeck-feesten te gaan
ja ls er een politieke strijd ont-
l3£j_ die vergaande gevolgen na zich
i slepen.
jsa neet, hoe dr Malan tegen felle
«sine in zijn apartheidswet heeft
«dreven, een wet, die, hoe men het
Jit of keert, de bedoeling heeft om
'blanke ras te bevoordelen boven de
artllen, ook al tracht Malan dat zo-
Imogelijk te camoufleren. Moeten we
■x op wijzen, hoe dat in wezen neer-
j op een terugzetten vam de klok?
m beleven de tijd, dat juist fel ge-
e!d wordt naar opheffing van alle
fhH tussen ras en kleur. Alle men-
ran gelijk en hebben recht op ge-
behandeling. Dat is het streven,
'overal ter wereld opgeld doet en
i lean dat slechts toejuichen. Kolo-
itle, ln welke vorm ook, moet tot
verleden gaan behoren, dat ls on-
tijdelijk De ontwikkeling der wereld
dit stelsel niet doen terugkeren.
r'nu ls Malan's wet daarmede niet
overeenstemming, al heeft hij de
roste kanten weten af te slijpen,
jive bij de vele kleuringen in Zvjid-
Is ook bij de partij van wijlen
ïnaarschalk Smuts, die thans wordt
Id door Strauss, het verzet nimmer
yjt, van oordeel als men was, dat
abouw van het land door deze wet
ie toekomst ernstig zou worden ge-
ad.
daar heeft men nu opeens een uit
at van het Opperste Gerechtshof,
Milan's apartheidswet eenvoudig on-
sg verklaart, als ln strijd met de zg.
•fret van 1902. Daarmede is de
jjpel ln het Zuid-Afrikaanse hoen-
■i geworpen en het is nog niet te
spellen, waartoe dit zal leiden.
oppositie onder Strauss eist reeds
aftreden van de regering Malan,
jen nieuwe verkiezingen zou im-
nn. want een minderheidsregering
Kier thans niet kunnen worden ge-
aar Malan denkt er blijkbaar niet
om te wijken en schijnt van plan
bij een nieuwe wet het parlement
temaken van wettelijk toezicht van
Hoogierechtshof. Waarbij men even-
direot de vraag kam stellen of het
[gerechtshof zal aanvaarden op een
•lljke wijze te worden uitgerangeerd,
lematlonaal zal Malan geen steun
aen, dat kan men bij voorbaat als
j vaststellen, zelfs niet ln het Brit-
Smenebest. dat nooit zijn afkeuring
pt stoelen of banken heeft gestoken
'de door Malan gevoerde richtlijnen
12azien van de kleurlingen in Zuid-
la
ttzal een harde en verbitterde strijd
!m daar aan de Kaap.
dat, terwijl de stichting on zo
fee wijze zal worden herdacht
Dr Malan geeft zich niet
gewonnen
De uitspraak van de afdeling voor
teroepvan het Hooggerechtshof in
zuid-Afrika berust op eenstemmige con
clusie van de vijf rechters.
Bij het bekendmaken van de uitspraak
van het hof zeide de opperrechter ten
aanzien van het door de regering aan
gevoerde argument, dat de wet de kleur
lingen geen rechten ontnam, daar zij
hun een betere vertegenwoordiging in
het parlement verschafte, dat dit argu
ment illusoir was. „De Zuid-Afrika-wet
bevatte waarborgen van omlijnde rech
ten. niet van gelijkwaardige rechten Het
argument van de regering zou inhouden,
dat een dief mij straffeloos van mijn
eigendom mag beroven wanneer hij
maar bereid is mij daarvoor iets gelijk-
of meerwaardigs terug te geven".
Het hooggerechthof heeft in zijn
arrest bepaald, dat de wet op aparte
vertegenwoordiging van 1951 ongeldig,
van nul en gener waarde is en geen
rechtskracht heeft volgens de bepalin
gen en krachtens de voorzieningen
van de hoofdstukken 35 en 152 van
de Zuid-Afrika-wet van 1902 de
zogenaamde verschanste rechten.
Bij wetgeving van 1936 werden de in
heemsen in de kaapprovincie van de
algemene kiezerslijst afgevoerd en aan
deze mensen werd in de gehele unie het
recht gegeven afzonderlijk te stemmen
voor blanken, die hen moeten vertegen
woordigen. De thans door het hof ongel
dig verklaarde wet breidde dit beginsel
uit tot de kleurlingen in de Kaap
provincie. De kleurlingen buiten de
Kaapprovincie hebben in het geheel geen
stemrecht, evenmin als de vrouwelijke
kleurlingen in de Kaapprovincie.
Tezelfdertijd heeft de leider van de
oppositie, Strauss, verklaard, dat de
regering op grond van het arrest van
het hof zou moeten aftreden.
Strauss zeide, dat de „Verenigde
Partij" altijd van mening is geweest,
dat de, vorig jaar door het parlement
aangenomen wet op de afzonderlijke
vertegenwoordiging van de kleurlingen,
afgezien van de wettelijke verwikkelin
gen, immoreel ls en ln strijd met de
plechtige beloften, welke aan de niet-
blaniken zijn gedaan door blanke Zuid-
Afrlkaanse leiders van alle partijen.
,De volkomen verkeerde behandeling
door de regering van dit voor het volk
van Zuid-Afrika moeilijkste en meest
delicate probleem", zou een waar
schuwing moeten zijn, dat men niet zou
kunnen slagen met een eenzijdige be
nadering van de Zuid-Afrikaanse ras
senkwestie. De Verenigde Partij bou.
wanneer zij weer aan de macht kwam,
streven naar een nationale benadering
van alle rassenkwesties en overleg ple
gen met de niet-blanken om te probe
ren hun medewerking te verkrijgen.
„Noch het parlement noch het volk
van Zuid-Afrika", aldus de premier,
dr Malan, „zullen bereid zijn te be
rusten in het feit, dat de wetgevende
souvereiniteit van de wettig en demo
cratisch gekozen volksvertegenwoordi
gers wordt genegeerd en de rechter
lijke macht het laatste woord heeft.
De nu ontstane toestand schept onze
kerheid en chaos".
Het hooggerechtshof is nu teruggeko
men van zijn in 1937 genomen beslissing,
aldus de premier, daaraan toevoegend,
dat over enige tijd, bij een andere
samenstelling van het hof, misschien
weer een andersluidende uitspraak zal
worden gedaan. Ook is het gevaar niet
langer denkbeeldig, dat prestige en ge
zag van het hooggerechtshof zullen
lijden bij het doen van uitspraken over
politiek-constitutionele kwesties van
fundamenteel belang.
Het zal soms moeilijk voor het hof
zijn de schiin van bevooroordeeldheid
geheel te vermijden, zo ging de premier
voort, en het is niet billijk tegenover het
hof het aan zulk een gevaar bloot te
stellen. „Het is dus duidelijk, dat de
thans ontstane toestand ontoelaatbaar
is. De regering zou in haar plicht tegen
over volk en parlement grovelijk te kort
schieten als er geen maatregelen werden
genomen om een einde te maken aan
deze verwarringwekkende en gevaarlijke
toestand. Het is van dwingend belang,
dat de wetgevende souvereiniteit van het
parlement boven alle twijfel verheven is.
De regering zal tezijnertijd de nodige
stappen doen".
De Zuid-Afrikaanse regering zal ver
moedelijk na het Paasreces een wetsont
werp bij het parlement Indienen, dat
beoogt de wetgevende souvereiniteit van
het parlement in stand te houden
Deze wet zal een inleiding vormen tot
een bekrachtiging van de wet op de
afzonderlijke vertegenwoordiging der
kiezers, welke door het hoogste hof van
de unie ongeldig is verklaard.
De wet zal de gerechtshoven waar
schijnlijk beroven van het recht om de
geldigheid van wetten te toetsen.
Tatf trekt zich terug in
New Yersey
In zijn eerste offioiële commentaar
op de resultaten van de voorverkiezin
gen ln de Amerikaanse staten New
Hampshire en Minnesota heeft generaal
Eisenhower verklaard: „De resultaten
dezer voorverkiezingen dwingen my mijn
persoonlijke positie en ln het verleden
genomen besluiten opnieuw te overwe
gen".
Men ziet hierin een bevestiging van
het vermoeden, dat de generaal ten
slotte zal toestemmen in een candida
tuur.
President Truman heeft op een pers
conferentie te Key West verklaard, dat
generaal Eisenhower de vrijheid heeft
op ieder door hem „veilig en oppor
tuun" geacht tijdstip naar de Verenigde
Staten terug te keren.
De generaal vervult op bekwame wijze
Wes'.-Berlijnse burgemeester, Ernst
Sir, heeft medegedeeld een brief
sjn O.-Berlijnse collega Priedrich
rt, ontvangen te hebben waarin
voorstelt besprekingen te voeren
ie hereniging van de stad. De brief
nt de Sovjet-nota over een vredes-
i.*ag met Duitsland een „geschikte
s voor de hereniging van de stad"
ev.er zeide, dat deze besprekingen
nodig waren en dat de stad onmid-
t$ herenigd kon worden „indien de
Silijicheid er is democratische
k verkiezingen te houden".
It West-Duitse regering was bereid
i mandaat terug te geven aan een
'«ment. van geheel Berlijn, dat ge
ts sou zijn op basis van de kieswet
11946!
LOU BANDY WEER MET
STROOHOED!
ktae tijd eeleden heeft zoals be-
1 - Uw Bandv zijn stroohoed aan
bouok aehanaen. omdat hii een
tëeiloonbaan" had zekozen. Het
-vee naar zltn stroohoed Is Bandy
lei te machtig geworden en van 1
Sa' «al hij bil Herman Rlnket's
weer voorstellingen geven.
©L BLOTE BEELDEH"
Regen
it-JJ",verwacht tot morgenavond'
met nu er> dan regen
bJ? Tot krachtig of hard toe-
[TMim -Westelijke wind. Iets
Ito» T'raturen. vooral des nachts,
pwmaakt te 10 uur)
27 MAART.
onder: 18.57 uur.
:,»P. 527 uur onder: 14 33 uur.
H w Katwijk te 0.13 en 12.49 uur
■l luauner bestaat uit t
Amerikaanse Senaat
ratificeert verdragen
VREDESVERDRAG MET JAPAN
EN VEILIGHEIDSVERDRAGEN.
De Amerikaanse Senaat heeft het Ja
panse vredesverdrag en de met Japan.
Australië en Nieuw-Zeeland en met de
Philippijnen gesloten verdragen voor
wederzijdse beveiliging geratificeerd
Het Japanse vredesverdrag werd be
krachtigd met 66 tegen 10 stemmen, na
dat enige republikeinse senatoren op
het laatste ogenblik hadden gepoogd
-waarden aan de ratificatie te ver
binden. of de behandeling voor onbe
paalde tijd uit te stellen
Een door de Senaatscommissie voor
buitenlandse betrekkingen aanbevolen
voorbehoud werd aanvaard. Hierin
wordt gezegd, dat het verdrag niet er
kent:
1. Het recht van de Sovjet-unie om
Zuid-Sachalin en de Koerillen vroe
ger behorend tot het Japanse keizerrijk
te bezetten
2. De voorzieningen van de in Pebr.
1945 te Jalta gesloten overeenkomst be
treffende de beschikking over Japans
grondgebied
De Sovjet-unie heeft, zoals bekend,
het verdrag niet ondertekend.
Het verdrag is reeds goedgekeurd
door Japan, Engeland, Australië. N.-
Zceland en Ceylon. Het zal van kracht
worden, zodra het nog door een der
volgende landen wordt bekrachtigd:
Canada, Frankrijk, Indonesië, Ne
derland, Pakistan en de Philippij
nen. Hel Canadese parlement zal het
later in dit zittingsjaar in behande
ling nemen.
De verdragen voor wederzijdse be
veiliging met de Philippijnen en met
Australië en Nieuw-Zeeland werden
zonder hoofdelijke stemming aanvaard.
Over het beveiligingsverdrag met Japan
werd gestemd, waarbij het werd be
krachtigd met 59 tegen 8 stemmen. De
Senaat telt 96 leden.
Volgens deze foto van de Ameri
kaanse Legervoorlichtingsdienst
hebben geïnterneerden in een krijgs
gevangenkamp van de Verenigde
Naties te Koji-Do in Zuid Korea een
demonstratie gehouden, waarbij zij
een portret van Stahn boven liet
prikkeldraad rondom het kamp uit
staken.
zijn functie en lrlj kan het beste zelf
beoordelen, wanneer het tijdstip het
veiligst voor hem is om zijn post te ver
laten.
De president zeide, dat de Koreaanse
kwestie niets te maken heeft met de
vraag of hij zich ai dan niet candidaat
zal stellen voor de presidentsverkiezin
gen. De Koreaanse zaak staat los var
de binnenlandse politiek der Verenigde
Staten.
Truman sprak over Eisenhower naar
aanleiding van een opmerking van Wal
ter Lippman. aangehaald door een der
aanwezige Journalisten. Lippman heeft
namelijk in een artikel gesuggereerd,
dat het Trumans „plicht" was generaal
Eisenhower terug te roepen met het
oog op de voor Eisenhower zo gunstige
uitslagen bij de tot nu toe gehouden
voor verkiezi ngen.
De president antwoordde hierop, dat
het de plicht der Verenigde Staten was
hun doel in Europa te bereiken. Eisen
hower bekleedde daar een sleutelpositie
en kon de toestand beter beoordelen
dan Lippman of w ie dan ook'Op een
desbetreffende vraag zeide de president
geen belang te stellen ln de politieke
carrière van de generaal. Hij had Eisen
hower persoonlijk medegedeeld dat deze
het volste recht had in politiek opzicht
té doen, wat hij juist achtte.
Senator Robert Taft heeft besloten
zich te laten schrappen van de lijst der
republikeinse candidaten in New Jersey,
waar de kiezers 15 April a.s. de kies
mannen zullen afvaardigen naar
democratische en republikeinse partij-
conventies in Juli e.k.
Dit omdat de gouverneur van New
Jersey. Driscoll. „zijn woord heeft ge
broken door zich thans aan de zijde van
generaal Eisenhower te scharen", waar
aan hjj toevoegde van mening te zijn
dat „nu geen rechtvaardige strijd meer
mogelijk is".
Politieke waarnemers zijn echter van
mening, dat Tafts besluit werd Inge
geven door:
1. Het onverwacht grote aantal stem
men, dat generaal Eisenhower op de in
New Hampshire en Minnesota gehou
den voorverkiezingen op zich wist te
verenigen.
2. Het feit. dat de omzwaai van gou
verneur Driscoll Tafts nederlaag tot een
bijna volslagen zekerheid maakt.
Tafts hoop is thans vooral gevestigd
op de 1 April aa. ln de Amerikaanse
staat Wisconsin te houden voorverkie-
zing. Eisenhower is hier niet candidaat
gesteld en de kiezers mogen zijn naam
niet aan de republikeinse candidaten-
lijst toevoegen. Tafts republikeinse me
dedingers in Wisconsin zijn Harold Stas-
sen en de gouverneur van Cahfornië,
Warren. Aangenomen wordt, dat beide
laatstgenoemden op de republikeinse
partijconventie, wanneer het zou gaan
om een keus tussen Taft en Eisen
hower laatstgenoemde zouden steunen.
De eerste jotó van. naar men zegt,
het snelste jachtvliegtuig ter wereld:
de Hawker ..Hunter".
De ..Hunter"een straaljager, werd
in September jl. tijdens de Britse
luchtvaarttentoonstelling te Farn-
borough voor het eerst voorgcvlo-
gcn. Het vliegtuig staat nog op de
geheime lijst, zodat geen bijzonder
heden over snelheid e.d. bekend
gemaakt werden.
De vluchten bij Farnborough. op
slechts enkele tientallen meters
boven de grond, deden er echter
weinig twijfel over bestaan, dat de
..Hunter" op dat ogenblik de snelste
Britse straaljager was.
Millioenenlening van
Wereldbank voor K.L.M.
Aankoop van
23 nieuwe vliegtuigen
De Wereldbank heeft de K.I.M. een
lening verstrekt van 7 millioen dollar
ter gedeeltelijke financiering van de
aankoop in Amerika van 23 nieuwe
vliegtuigen, t.w. 9 Super-Consiella-
tions „Lockheed". 7 Douglas DC 6 en
6 Convairs - 340.
De lening wordt door de Nederlandse
regering gegarandeerd. De Wereldbank
voegt aan deze bekendmaking toe. dat
de K.L.M. haar luchtvloot herziet in
verband met een verwachte uitbreiding
van het luchtvaartverkeer ln de komen
de jaren en tevens om haar concurre
rende plaats onder de internationale
luchtvaartmaatschappijen te handhaven
en haar mogelijkheid tot het verdienen
van dollars te verbeteren.
Met deze herziening van de luchtvloot
zou 33 millioen dollar gemoeid zijn. zo
dat dus ongeveer 20% hiervan met be
hulp van do lening bekostigd zal wor
den. De rest zal door de maatschappij
zelf bekostigd worden.
De helft van de lening wordt ver
schaft door de Chase National Bank.
Dit is de eerste maal, dat een particu
liere bank rechtstreeks deelneemt aan
een lening, die door de Wereldbank
wordt verstrekt.
De lening heeft een looptijd van 6'.-
jaar en draagt een rente van 4Ve% per
jaar.
Professor en mevrouw jean Piccard
staan hier in het sluitingsgat van
hun gondel, die geheel gelijk is aan
het exemplaar waarin zij hun be
roemde tocht naar de stratosfeer,
gemaakt hebben in 1934. Professor,
Piccard vertoeft thans in Minnea
polis in de Verenigde Staten en
heeft daar verklaard dat hij nog
eenmaal een dergelijke tocht wil
maken. De professor, die thans 68.
jaar oud is. wil deze tocht onder
nemen tezamen met zijn vrouw Hij
denkt negentien mijlen in de stra
tosfeer te kunnen stijgen met het
doel de cosmische stralen en het
licht van Mars te bestuderen
Franse Senaat verwerpt
glijdende loonschaal
De Franse raad van de republiek
'Eerste Kameri heeft met 117 teeen 43
stemmen bu 100 onthoudingen een wets
ontwerp verworpen, dat voorziet in au
tomatische loonsverhogingen indien do
prijzen met meer dan 5% stijgen. Het
ontwerp werd de vorige maand door de
Nationale Vergadering goedgekeurd Het
gaat thans terug naar de Nationale
Vergadering waar het een volstrekte
meerderheid moet krijgen om wet to
kunnen worden.
Acheson getuigt
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken. Dean Acheson, heeft ge
tuigenis afgelegd voor de commissie van
buitenlandse aangelegenheden van het
Huis van Afgevaardigden, die thans be
raadslaagt over Trumans verzoek om
voor het komende belastingjaar een be
drag van 7900 millioen dollar beschik
baar te stellen voor de Amerikaanse
hulpverlening aan het buitenland.
„Het is niet mogelijk de hulp aan
onze Nato-bondgenoten te besnoeien,
daar het overgrote gedeelte hiervan
moet worden beschouwd als steun ter
vergroting van de militaire kracht van
deze met ons verbonden staten. Eisen
howers strijdkrachten moeten .4n top
conditie" worden gehouden: dat is wat
Hy herhaalde: „De Amerikaanse po
litiek is: een oorlog verhinderen. Daar
om bouwen wij. te zamen met West-
Europa, een strijdmacht op. die het
Rusland en zijn vazalstaten volkomen
duidelijk moet maken, dat een aanval
hunnerzijds nimmer kan leiden tot een
goedkope overwinning. Wij bouwen ner
gens een strijdmacht op die voor aan-
■alsdoeleinden zou kunnen worden ge
bruikt- Het doel van ons programma tot
wederzijdse beveiliging is: de zekerheid
scheppen dat wy het hoofd kunnen Die
den aan een vijandelijke aanval die zo
lang moet kunnen worden tegengehou
den totdat reservetroepen het toneel van
de strijd hebben bereikt."
Acheson beval voorts goedkeuring van
het regeringsverzoek aan om 1400 mil
lioen dollar uit te trekken voor West-
Europese „fondsen ter bevoidering van
verdedigingsinspanining'
..Dit geld dient om West-Europa in
staat te stellen grondstoffen en machi
nerieën te kopen, die het nodig heeft
voor de vervaardiging van militaire uit
rusting. Stellen wij het niet beschik
baar. dan is een West-Europese herbe
wapening onmogelijk.
Onze bondgenoten liggen bij een vij
andelijke aanval gevaarlijk bloot. Ik ben
van mening, dat zij zich, met deze en
andere door ons geboden hulp kunnen
beveiligen. Helpen wij niet. dan ben ik
er zeker van. dat zij dat niet kunnen",
aldus Acheson.
Sprekend over de „tamelijk omvang
rijke hu'-pverlenings-programma's", die
de Verenigde Staten voor India, Pakis
tan en Perzië overwegen, zeide Acheson.
dat zich in deze landen in het afgelo
pen jaar een zeer gevaarlijke toestand
heeft ontwikkeld.
.Wij hopen, dat het India, met onze
hulp, mogelijk zal zijn zijn levensmid
delen voortbrenging in vier jaar tijds
met zeven milïioen ton te verhogen.
Wij menen, dat dit onder meer noolza-
ke!;ik is om een neiging tegen te gaan,
welke bij de kortgeleden in India ge
houden algemene verkiezingen aan de
dag is getreden, waarbij het aantal op
communistische candidaten stemmenden
zeer sterk is toegenomen".
Acheson deelde verder mede, dat het
grootste gedeelte van de voor Ameri
kaanse hulpverlening aan het Verre
Oosten aangevraagde gelden bestemd is
voor het verlenen van militaire hulp
aan landen, waar hetzij reeds gevoch
ten wordt, hetzij vijandelijkheden drei
gen uit te breken Ook dienen deze gel
den voor het betalen van voorraden
voor gebieden als het eiland Formosa.
„Het communistische China heeft
voorraden en militaire instructeurs ge
leverd aan een andere communistische
vazal, die oorlog voert in Indo-China.
Oost-Europese communistische staten
nemen een dreigende houding aan te
genover andere landen, zoals Joego-Sla-
vië. Dit alles heeft een dergelijke staat
van onzekerheid doen ontstaan, dat de
enige wijze, waarop wil onze veiligheid
kunnen verzekeren, gelegen ls in ver
groting van onze kracht", aldus de
Amerikaanse minister.
Kwestie Saargebied blijft
binnenskamers
Een Duitse woordvoerder heeft mede
gedeeld, dat Frankrijk en West-Duits-
land het eens zijn geworden over dt in
stelling van een gemengde commissie
om er voor te zorgen, dat de toestand
ln het Saargebied het houden van 1e-
mocratisohe verkiezingen in de herfst
van dit jaar toelaat.
De West-Duitse kanselier Adenauer
en de Saarlandse minister-president
Hoffman trokken geen van belden hun
memoranda over het bestuur van dit
gebied in. doch zij overhandigden deze
aan het ministerscomité var de Raad
van Eur-jpa als documentatiemateriaal,
niet voor publicatie of discussie be
stemd. Het gehele onderhoud tussen
Adenauei en Schuman. dat tot de over
eenstemming over de Instelling van de
gemengde commissie leidde, duurde
precies negentig seconden.
VERVOLGING VAN DRIE PARIJSE
COMMUNISTISCHE BLADEN
De Franse minister van binnenlandse
zaken heeft een gerechtelijke vervolging
ingesteld tegen drie Paryse communis
tische bladen. De bladen worden er van
beschuldigd een vals bericht te hebben
gepubliceerd, volgens hetwelk een Ame
rikaanse konooraa! te Melun met zijn
legerauto op een groep demonstrerende
stakers was ingereden, waardoor een
staker gedood werd.
De vervolging is ingesteld op grond
an een wet van 1881, die valse publi
caties. welke de openbare rust mogeiiik
kunnen verstoren, strafbaar stelt Het
vooronderzoek kan een jaar in beslag
nemen.