LEIDSCH m DAGBLAD Strijd in Zuid-Afrika neemt fel karakter aan Eisenhower vermoedelijk bereid candidatuur te aanvaarden 'EERBERICHT Amerika's hulpverlening aan het buitenland jlite Jaargang VRIJDAG 21 MAART 1952 Rijnstreek-editie No. 27564 k" J Z DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1. Lelden Clro No. 57050 KMredeet.e: B W Menthorst en J Bronwer6 per kwartaal: 1 0.47 per »eekTeletoon Dlr en Aim 25041; Red 21507 ZUID-AFRIKA OPSCHUDDING tót terwijl Zuid-Afrika zich opmaakt de Van Rlebeeck-feesten te gaan ja ls er een politieke strijd ont- l3£j_ die vergaande gevolgen na zich i slepen. jsa neet, hoe dr Malan tegen felle «sine in zijn apartheidswet heeft «dreven, een wet, die, hoe men het Jit of keert, de bedoeling heeft om 'blanke ras te bevoordelen boven de artllen, ook al tracht Malan dat zo- Imogelijk te camoufleren. Moeten we ■x op wijzen, hoe dat in wezen neer- j op een terugzetten vam de klok? m beleven de tijd, dat juist fel ge- e!d wordt naar opheffing van alle fhH tussen ras en kleur. Alle men- ran gelijk en hebben recht op ge- behandeling. Dat is het streven, 'overal ter wereld opgeld doet en i lean dat slechts toejuichen. Kolo- itle, ln welke vorm ook, moet tot verleden gaan behoren, dat ls on- tijdelijk De ontwikkeling der wereld dit stelsel niet doen terugkeren. r'nu ls Malan's wet daarmede niet overeenstemming, al heeft hij de roste kanten weten af te slijpen, jive bij de vele kleuringen in Zvjid- Is ook bij de partij van wijlen ïnaarschalk Smuts, die thans wordt Id door Strauss, het verzet nimmer yjt, van oordeel als men was, dat abouw van het land door deze wet ie toekomst ernstig zou worden ge- ad. daar heeft men nu opeens een uit at van het Opperste Gerechtshof, Milan's apartheidswet eenvoudig on- sg verklaart, als ln strijd met de zg. •fret van 1902. Daarmede is de jjpel ln het Zuid-Afrikaanse hoen- ■i geworpen en het is nog niet te spellen, waartoe dit zal leiden. oppositie onder Strauss eist reeds aftreden van de regering Malan, jen nieuwe verkiezingen zou im- nn. want een minderheidsregering Kier thans niet kunnen worden ge- aar Malan denkt er blijkbaar niet om te wijken en schijnt van plan bij een nieuwe wet het parlement temaken van wettelijk toezicht van Hoogierechtshof. Waarbij men even- direot de vraag kam stellen of het [gerechtshof zal aanvaarden op een •lljke wijze te worden uitgerangeerd, lematlonaal zal Malan geen steun aen, dat kan men bij voorbaat als j vaststellen, zelfs niet ln het Brit- Smenebest. dat nooit zijn afkeuring pt stoelen of banken heeft gestoken 'de door Malan gevoerde richtlijnen 12azien van de kleurlingen in Zuid- la ttzal een harde en verbitterde strijd !m daar aan de Kaap. dat, terwijl de stichting on zo fee wijze zal worden herdacht Dr Malan geeft zich niet gewonnen De uitspraak van de afdeling voor teroepvan het Hooggerechtshof in zuid-Afrika berust op eenstemmige con clusie van de vijf rechters. Bij het bekendmaken van de uitspraak van het hof zeide de opperrechter ten aanzien van het door de regering aan gevoerde argument, dat de wet de kleur lingen geen rechten ontnam, daar zij hun een betere vertegenwoordiging in het parlement verschafte, dat dit argu ment illusoir was. „De Zuid-Afrika-wet bevatte waarborgen van omlijnde rech ten. niet van gelijkwaardige rechten Het argument van de regering zou inhouden, dat een dief mij straffeloos van mijn eigendom mag beroven wanneer hij maar bereid is mij daarvoor iets gelijk- of meerwaardigs terug te geven". Het hooggerechthof heeft in zijn arrest bepaald, dat de wet op aparte vertegenwoordiging van 1951 ongeldig, van nul en gener waarde is en geen rechtskracht heeft volgens de bepalin gen en krachtens de voorzieningen van de hoofdstukken 35 en 152 van de Zuid-Afrika-wet van 1902 de zogenaamde verschanste rechten. Bij wetgeving van 1936 werden de in heemsen in de kaapprovincie van de algemene kiezerslijst afgevoerd en aan deze mensen werd in de gehele unie het recht gegeven afzonderlijk te stemmen voor blanken, die hen moeten vertegen woordigen. De thans door het hof ongel dig verklaarde wet breidde dit beginsel uit tot de kleurlingen in de Kaap provincie. De kleurlingen buiten de Kaapprovincie hebben in het geheel geen stemrecht, evenmin als de vrouwelijke kleurlingen in de Kaapprovincie. Tezelfdertijd heeft de leider van de oppositie, Strauss, verklaard, dat de regering op grond van het arrest van het hof zou moeten aftreden. Strauss zeide, dat de „Verenigde Partij" altijd van mening is geweest, dat de, vorig jaar door het parlement aangenomen wet op de afzonderlijke vertegenwoordiging van de kleurlingen, afgezien van de wettelijke verwikkelin gen, immoreel ls en ln strijd met de plechtige beloften, welke aan de niet- blaniken zijn gedaan door blanke Zuid- Afrlkaanse leiders van alle partijen. ,De volkomen verkeerde behandeling door de regering van dit voor het volk van Zuid-Afrika moeilijkste en meest delicate probleem", zou een waar schuwing moeten zijn, dat men niet zou kunnen slagen met een eenzijdige be nadering van de Zuid-Afrikaanse ras senkwestie. De Verenigde Partij bou. wanneer zij weer aan de macht kwam, streven naar een nationale benadering van alle rassenkwesties en overleg ple gen met de niet-blanken om te probe ren hun medewerking te verkrijgen. „Noch het parlement noch het volk van Zuid-Afrika", aldus de premier, dr Malan, „zullen bereid zijn te be rusten in het feit, dat de wetgevende souvereiniteit van de wettig en demo cratisch gekozen volksvertegenwoordi gers wordt genegeerd en de rechter lijke macht het laatste woord heeft. De nu ontstane toestand schept onze kerheid en chaos". Het hooggerechtshof is nu teruggeko men van zijn in 1937 genomen beslissing, aldus de premier, daaraan toevoegend, dat over enige tijd, bij een andere samenstelling van het hof, misschien weer een andersluidende uitspraak zal worden gedaan. Ook is het gevaar niet langer denkbeeldig, dat prestige en ge zag van het hooggerechtshof zullen lijden bij het doen van uitspraken over politiek-constitutionele kwesties van fundamenteel belang. Het zal soms moeilijk voor het hof zijn de schiin van bevooroordeeldheid geheel te vermijden, zo ging de premier voort, en het is niet billijk tegenover het hof het aan zulk een gevaar bloot te stellen. „Het is dus duidelijk, dat de thans ontstane toestand ontoelaatbaar is. De regering zou in haar plicht tegen over volk en parlement grovelijk te kort schieten als er geen maatregelen werden genomen om een einde te maken aan deze verwarringwekkende en gevaarlijke toestand. Het is van dwingend belang, dat de wetgevende souvereiniteit van het parlement boven alle twijfel verheven is. De regering zal tezijnertijd de nodige stappen doen". De Zuid-Afrikaanse regering zal ver moedelijk na het Paasreces een wetsont werp bij het parlement Indienen, dat beoogt de wetgevende souvereiniteit van het parlement in stand te houden Deze wet zal een inleiding vormen tot een bekrachtiging van de wet op de afzonderlijke vertegenwoordiging der kiezers, welke door het hoogste hof van de unie ongeldig is verklaard. De wet zal de gerechtshoven waar schijnlijk beroven van het recht om de geldigheid van wetten te toetsen. Tatf trekt zich terug in New Yersey In zijn eerste offioiële commentaar op de resultaten van de voorverkiezin gen ln de Amerikaanse staten New Hampshire en Minnesota heeft generaal Eisenhower verklaard: „De resultaten dezer voorverkiezingen dwingen my mijn persoonlijke positie en ln het verleden genomen besluiten opnieuw te overwe gen". Men ziet hierin een bevestiging van het vermoeden, dat de generaal ten slotte zal toestemmen in een candida tuur. President Truman heeft op een pers conferentie te Key West verklaard, dat generaal Eisenhower de vrijheid heeft op ieder door hem „veilig en oppor tuun" geacht tijdstip naar de Verenigde Staten terug te keren. De generaal vervult op bekwame wijze Wes'.-Berlijnse burgemeester, Ernst Sir, heeft medegedeeld een brief sjn O.-Berlijnse collega Priedrich rt, ontvangen te hebben waarin voorstelt besprekingen te voeren ie hereniging van de stad. De brief nt de Sovjet-nota over een vredes- i.*ag met Duitsland een „geschikte s voor de hereniging van de stad" ev.er zeide, dat deze besprekingen nodig waren en dat de stad onmid- t$ herenigd kon worden „indien de Silijicheid er is democratische k verkiezingen te houden". It West-Duitse regering was bereid i mandaat terug te geven aan een '«ment. van geheel Berlijn, dat ge ts sou zijn op basis van de kieswet 11946! LOU BANDY WEER MET STROOHOED! ktae tijd eeleden heeft zoals be- 1 - Uw Bandv zijn stroohoed aan bouok aehanaen. omdat hii een tëeiloonbaan" had zekozen. Het -vee naar zltn stroohoed Is Bandy lei te machtig geworden en van 1 Sa' «al hij bil Herman Rlnket's weer voorstellingen geven. ©L BLOTE BEELDEH" Regen it-JJ",verwacht tot morgenavond' met nu er> dan regen bJ? Tot krachtig of hard toe- [TMim -Westelijke wind. Iets Ito» T'raturen. vooral des nachts, pwmaakt te 10 uur) 27 MAART. onder: 18.57 uur. :,»P. 527 uur onder: 14 33 uur. H w Katwijk te 0.13 en 12.49 uur ■l luauner bestaat uit t Amerikaanse Senaat ratificeert verdragen VREDESVERDRAG MET JAPAN EN VEILIGHEIDSVERDRAGEN. De Amerikaanse Senaat heeft het Ja panse vredesverdrag en de met Japan. Australië en Nieuw-Zeeland en met de Philippijnen gesloten verdragen voor wederzijdse beveiliging geratificeerd Het Japanse vredesverdrag werd be krachtigd met 66 tegen 10 stemmen, na dat enige republikeinse senatoren op het laatste ogenblik hadden gepoogd -waarden aan de ratificatie te ver binden. of de behandeling voor onbe paalde tijd uit te stellen Een door de Senaatscommissie voor buitenlandse betrekkingen aanbevolen voorbehoud werd aanvaard. Hierin wordt gezegd, dat het verdrag niet er kent: 1. Het recht van de Sovjet-unie om Zuid-Sachalin en de Koerillen vroe ger behorend tot het Japanse keizerrijk te bezetten 2. De voorzieningen van de in Pebr. 1945 te Jalta gesloten overeenkomst be treffende de beschikking over Japans grondgebied De Sovjet-unie heeft, zoals bekend, het verdrag niet ondertekend. Het verdrag is reeds goedgekeurd door Japan, Engeland, Australië. N.- Zceland en Ceylon. Het zal van kracht worden, zodra het nog door een der volgende landen wordt bekrachtigd: Canada, Frankrijk, Indonesië, Ne derland, Pakistan en de Philippij nen. Hel Canadese parlement zal het later in dit zittingsjaar in behande ling nemen. De verdragen voor wederzijdse be veiliging met de Philippijnen en met Australië en Nieuw-Zeeland werden zonder hoofdelijke stemming aanvaard. Over het beveiligingsverdrag met Japan werd gestemd, waarbij het werd be krachtigd met 59 tegen 8 stemmen. De Senaat telt 96 leden. Volgens deze foto van de Ameri kaanse Legervoorlichtingsdienst hebben geïnterneerden in een krijgs gevangenkamp van de Verenigde Naties te Koji-Do in Zuid Korea een demonstratie gehouden, waarbij zij een portret van Stahn boven liet prikkeldraad rondom het kamp uit staken. zijn functie en lrlj kan het beste zelf beoordelen, wanneer het tijdstip het veiligst voor hem is om zijn post te ver laten. De president zeide, dat de Koreaanse kwestie niets te maken heeft met de vraag of hij zich ai dan niet candidaat zal stellen voor de presidentsverkiezin gen. De Koreaanse zaak staat los var de binnenlandse politiek der Verenigde Staten. Truman sprak over Eisenhower naar aanleiding van een opmerking van Wal ter Lippman. aangehaald door een der aanwezige Journalisten. Lippman heeft namelijk in een artikel gesuggereerd, dat het Trumans „plicht" was generaal Eisenhower terug te roepen met het oog op de voor Eisenhower zo gunstige uitslagen bij de tot nu toe gehouden voor verkiezi ngen. De president antwoordde hierop, dat het de plicht der Verenigde Staten was hun doel in Europa te bereiken. Eisen hower bekleedde daar een sleutelpositie en kon de toestand beter beoordelen dan Lippman of w ie dan ook'Op een desbetreffende vraag zeide de president geen belang te stellen ln de politieke carrière van de generaal. Hij had Eisen hower persoonlijk medegedeeld dat deze het volste recht had in politiek opzicht té doen, wat hij juist achtte. Senator Robert Taft heeft besloten zich te laten schrappen van de lijst der republikeinse candidaten in New Jersey, waar de kiezers 15 April a.s. de kies mannen zullen afvaardigen naar democratische en republikeinse partij- conventies in Juli e.k. Dit omdat de gouverneur van New Jersey. Driscoll. „zijn woord heeft ge broken door zich thans aan de zijde van generaal Eisenhower te scharen", waar aan hjj toevoegde van mening te zijn dat „nu geen rechtvaardige strijd meer mogelijk is". Politieke waarnemers zijn echter van mening, dat Tafts besluit werd Inge geven door: 1. Het onverwacht grote aantal stem men, dat generaal Eisenhower op de in New Hampshire en Minnesota gehou den voorverkiezingen op zich wist te verenigen. 2. Het feit. dat de omzwaai van gou verneur Driscoll Tafts nederlaag tot een bijna volslagen zekerheid maakt. Tafts hoop is thans vooral gevestigd op de 1 April aa. ln de Amerikaanse staat Wisconsin te houden voorverkie- zing. Eisenhower is hier niet candidaat gesteld en de kiezers mogen zijn naam niet aan de republikeinse candidaten- lijst toevoegen. Tafts republikeinse me dedingers in Wisconsin zijn Harold Stas- sen en de gouverneur van Cahfornië, Warren. Aangenomen wordt, dat beide laatstgenoemden op de republikeinse partijconventie, wanneer het zou gaan om een keus tussen Taft en Eisen hower laatstgenoemde zouden steunen. De eerste jotó van. naar men zegt, het snelste jachtvliegtuig ter wereld: de Hawker ..Hunter". De ..Hunter"een straaljager, werd in September jl. tijdens de Britse luchtvaarttentoonstelling te Farn- borough voor het eerst voorgcvlo- gcn. Het vliegtuig staat nog op de geheime lijst, zodat geen bijzonder heden over snelheid e.d. bekend gemaakt werden. De vluchten bij Farnborough. op slechts enkele tientallen meters boven de grond, deden er echter weinig twijfel over bestaan, dat de ..Hunter" op dat ogenblik de snelste Britse straaljager was. Millioenenlening van Wereldbank voor K.L.M. Aankoop van 23 nieuwe vliegtuigen De Wereldbank heeft de K.I.M. een lening verstrekt van 7 millioen dollar ter gedeeltelijke financiering van de aankoop in Amerika van 23 nieuwe vliegtuigen, t.w. 9 Super-Consiella- tions „Lockheed". 7 Douglas DC 6 en 6 Convairs - 340. De lening wordt door de Nederlandse regering gegarandeerd. De Wereldbank voegt aan deze bekendmaking toe. dat de K.L.M. haar luchtvloot herziet in verband met een verwachte uitbreiding van het luchtvaartverkeer ln de komen de jaren en tevens om haar concurre rende plaats onder de internationale luchtvaartmaatschappijen te handhaven en haar mogelijkheid tot het verdienen van dollars te verbeteren. Met deze herziening van de luchtvloot zou 33 millioen dollar gemoeid zijn. zo dat dus ongeveer 20% hiervan met be hulp van do lening bekostigd zal wor den. De rest zal door de maatschappij zelf bekostigd worden. De helft van de lening wordt ver schaft door de Chase National Bank. Dit is de eerste maal, dat een particu liere bank rechtstreeks deelneemt aan een lening, die door de Wereldbank wordt verstrekt. De lening heeft een looptijd van 6'.- jaar en draagt een rente van 4Ve% per jaar. Professor en mevrouw jean Piccard staan hier in het sluitingsgat van hun gondel, die geheel gelijk is aan het exemplaar waarin zij hun be roemde tocht naar de stratosfeer, gemaakt hebben in 1934. Professor, Piccard vertoeft thans in Minnea polis in de Verenigde Staten en heeft daar verklaard dat hij nog eenmaal een dergelijke tocht wil maken. De professor, die thans 68. jaar oud is. wil deze tocht onder nemen tezamen met zijn vrouw Hij denkt negentien mijlen in de stra tosfeer te kunnen stijgen met het doel de cosmische stralen en het licht van Mars te bestuderen Franse Senaat verwerpt glijdende loonschaal De Franse raad van de republiek 'Eerste Kameri heeft met 117 teeen 43 stemmen bu 100 onthoudingen een wets ontwerp verworpen, dat voorziet in au tomatische loonsverhogingen indien do prijzen met meer dan 5% stijgen. Het ontwerp werd de vorige maand door de Nationale Vergadering goedgekeurd Het gaat thans terug naar de Nationale Vergadering waar het een volstrekte meerderheid moet krijgen om wet to kunnen worden. Acheson getuigt De Amerikaanse minister van buiten landse zaken. Dean Acheson, heeft ge tuigenis afgelegd voor de commissie van buitenlandse aangelegenheden van het Huis van Afgevaardigden, die thans be raadslaagt over Trumans verzoek om voor het komende belastingjaar een be drag van 7900 millioen dollar beschik baar te stellen voor de Amerikaanse hulpverlening aan het buitenland. „Het is niet mogelijk de hulp aan onze Nato-bondgenoten te besnoeien, daar het overgrote gedeelte hiervan moet worden beschouwd als steun ter vergroting van de militaire kracht van deze met ons verbonden staten. Eisen howers strijdkrachten moeten .4n top conditie" worden gehouden: dat is wat Hy herhaalde: „De Amerikaanse po litiek is: een oorlog verhinderen. Daar om bouwen wij. te zamen met West- Europa, een strijdmacht op. die het Rusland en zijn vazalstaten volkomen duidelijk moet maken, dat een aanval hunnerzijds nimmer kan leiden tot een goedkope overwinning. Wij bouwen ner gens een strijdmacht op die voor aan- ■alsdoeleinden zou kunnen worden ge bruikt- Het doel van ons programma tot wederzijdse beveiliging is: de zekerheid scheppen dat wy het hoofd kunnen Die den aan een vijandelijke aanval die zo lang moet kunnen worden tegengehou den totdat reservetroepen het toneel van de strijd hebben bereikt." Acheson beval voorts goedkeuring van het regeringsverzoek aan om 1400 mil lioen dollar uit te trekken voor West- Europese „fondsen ter bevoidering van verdedigingsinspanining' ..Dit geld dient om West-Europa in staat te stellen grondstoffen en machi nerieën te kopen, die het nodig heeft voor de vervaardiging van militaire uit rusting. Stellen wij het niet beschik baar. dan is een West-Europese herbe wapening onmogelijk. Onze bondgenoten liggen bij een vij andelijke aanval gevaarlijk bloot. Ik ben van mening, dat zij zich, met deze en andere door ons geboden hulp kunnen beveiligen. Helpen wij niet. dan ben ik er zeker van. dat zij dat niet kunnen", aldus Acheson. Sprekend over de „tamelijk omvang rijke hu'-pverlenings-programma's", die de Verenigde Staten voor India, Pakis tan en Perzië overwegen, zeide Acheson. dat zich in deze landen in het afgelo pen jaar een zeer gevaarlijke toestand heeft ontwikkeld. .Wij hopen, dat het India, met onze hulp, mogelijk zal zijn zijn levensmid delen voortbrenging in vier jaar tijds met zeven milïioen ton te verhogen. Wij menen, dat dit onder meer noolza- ke!;ik is om een neiging tegen te gaan, welke bij de kortgeleden in India ge houden algemene verkiezingen aan de dag is getreden, waarbij het aantal op communistische candidaten stemmenden zeer sterk is toegenomen". Acheson deelde verder mede, dat het grootste gedeelte van de voor Ameri kaanse hulpverlening aan het Verre Oosten aangevraagde gelden bestemd is voor het verlenen van militaire hulp aan landen, waar hetzij reeds gevoch ten wordt, hetzij vijandelijkheden drei gen uit te breken Ook dienen deze gel den voor het betalen van voorraden voor gebieden als het eiland Formosa. „Het communistische China heeft voorraden en militaire instructeurs ge leverd aan een andere communistische vazal, die oorlog voert in Indo-China. Oost-Europese communistische staten nemen een dreigende houding aan te genover andere landen, zoals Joego-Sla- vië. Dit alles heeft een dergelijke staat van onzekerheid doen ontstaan, dat de enige wijze, waarop wil onze veiligheid kunnen verzekeren, gelegen ls in ver groting van onze kracht", aldus de Amerikaanse minister. Kwestie Saargebied blijft binnenskamers Een Duitse woordvoerder heeft mede gedeeld, dat Frankrijk en West-Duits- land het eens zijn geworden over dt in stelling van een gemengde commissie om er voor te zorgen, dat de toestand ln het Saargebied het houden van 1e- mocratisohe verkiezingen in de herfst van dit jaar toelaat. De West-Duitse kanselier Adenauer en de Saarlandse minister-president Hoffman trokken geen van belden hun memoranda over het bestuur van dit gebied in. doch zij overhandigden deze aan het ministerscomité var de Raad van Eur-jpa als documentatiemateriaal, niet voor publicatie of discussie be stemd. Het gehele onderhoud tussen Adenauei en Schuman. dat tot de over eenstemming over de Instelling van de gemengde commissie leidde, duurde precies negentig seconden. VERVOLGING VAN DRIE PARIJSE COMMUNISTISCHE BLADEN De Franse minister van binnenlandse zaken heeft een gerechtelijke vervolging ingesteld tegen drie Paryse communis tische bladen. De bladen worden er van beschuldigd een vals bericht te hebben gepubliceerd, volgens hetwelk een Ame rikaanse konooraa! te Melun met zijn legerauto op een groep demonstrerende stakers was ingereden, waardoor een staker gedood werd. De vervolging is ingesteld op grond an een wet van 1881, die valse publi caties. welke de openbare rust mogeiiik kunnen verstoren, strafbaar stelt Het vooronderzoek kan een jaar in beslag nemen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1