LEIDSCH
DAGBLAD
ndiening nieuwe vestigingswet
bedrijven bij Tweede Kamer
Morgen: Raad van Europa in
Parijs bijeen
'eerbericht
ten,p""°ur
Boek over president Truman
Jaargang DINSDAG 18 MAART 1952 >f No. 27561
_j«r 1. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte Singel l. Leiden - Giro No. 57055
jacfdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer f6 per kwartaal: f.0.47 per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
kredietwaardigheid, handelskennis, vakbekwaamheid
de Tweede Kamer is ingediend
vetsonlwerp „Regeling ter bevor-
j(flng van een goede bedryfs-uitoefe-
Memorie van Toelichting wordt
uil geiegd, dat ook buiten het ter-
„m van de Vestigingswet Kleinbedrijf
1537 behoefte gevoeld wordt aan de
cKuelijkheid eisen van credietwaar-
üiheld. handelskennis of vakbe
kwaamheid Ie stellen, waaraan de
dienaar of de leider van een onder
kin; dient te voldoen.
De wet is van toepassing op alle
bedrijven met uitzondering van de
Undboutv. de visserij, het bankbedrijf,
in teriekeringsbedrijf en het vervoer-
btdrijf.
Bij algemene maatregel van bestuur
liellgingsbesluit) kan de uitoefening
een bedrijf worden gebonden aan
,eD vergunning.
3,-d vestlgingsbeslult wordt slechts
«gesteld op verzoek van het
'•:kken bedrijfschap of van één of
kt representatieve verenigingen van
tetrokken ondernemers. Bij ontsten-
s ran een bedrijfschap treedt hier-
m de plaats het betrokken pro-
I- ol hoofdbedrijfschap.
'.areas tot vaststelling wordt over-
jüi wordt de Sociaal-Economische
gehoord, die het verzoekende
tam alsmede de betrokken bedryfs-
in de gelegenheid stelt van
mening te doen blijken.
gxnt een vestiglngsbeslult tot stand.
Is allereerst een vergunning ver-
roor iedere Inrichting, waarin het
jat besluit aangewezen bedrijf wordt
«etend.
ik vergunning wordt in beginsel steeds
.end wanneer aan de gestelde eisen
rdt voldaan. zy ls uiteraard niet
sdraagbaar.
Hit vestiglngsbeslult omschrijft de
■o Deze kunnen slechts betrekking
:va op credietwaardigheid. handels-
i-.s en vakbekwaamheid,
ün de eisen van credietwaardigheid
t; arorden voldaan door de onderne-
trf de onderneimers geaaimenlijk,
Jie van handelskennis moet worden
un door de bedrijfsleider en aan
vakbekwaamheid door de be
itst aan de eisen van handelskennis
vakbekwaamheid wordt voldaan,
it in het algemeen aangetoond door
.egging van bepaalde bij of krach-
het vestlgingsbeslult aangewezen
lama's.
hi) hen, die aan de eisen van han-
;ennls of vakbekwaamheid voldoen,
van wie redelijkerwijs niet kan
!en geëist, dat zij zich van deze di
ss voorzien, kan een verklaring
handelskennis of vakbekwaamheid
rien algegeven.
hn bedrijfsleiders of beheerders
't, wanneeT zij aan nader te stellen
narden voldoen, eveneens een ver-
i? van handelskennis of vakbe-
aunheid afgegeven mits het verzoek
binnen 5 Jaren wordt ingediend.
niet gesteld, als de weduwe of
wettige minderjarige kinderen van een
vergunninghouder, die in zijn vergun
ning tevens als bedrijfsleider of be
heerder was vermeld, de vergunning
hebben gevraagd uitsluitend met het
oog op diens vervanging als zodanig
door zijn weduwe of een zijner wettige
minderjarige kinderen. In het laatste
geval vervalt de vergunning na vijf
jaren. Bij een vestigingsbesluit kan een
kortere termijn worden vastgesteld en
kan worden bepaald dat vergunningen,
waarin de weduwe als bedrijfsleider of
beheerder is vermeld, na verloop van
een bepaalde tijd vervallen. Ook kan
de vrijstelling daarbij geheel worden ter
zyde gesteld.
De eisen van handelskennis en vak
bekwaamheid worden niet gesteld In ge
val van verplaatsing naar een andere
inrichting
De minister kan ontheffing verlenen
in bijzondere gevallen, waarin gewich
tige belangen daartoe aanleidinv geven.
Van alle beslissingen van de Sociaal-
Economische Raad. van een product-,
een hoofdbedrijf- of een bedrijfschap,
alsmede van de Kamers van Koophan
del en Fabrieken, tot uitvoering van de
wet, staat beroep open op het scheids
gerecht voor het bedrijfsleven.
Peraië prefereert staats
bankroet 'boven regeling
De Perzische premier dr Mossadeq
heeft, toen hij afscheid nam van de
deskundigen van de Internationale
Bank, tegenover hun leider. Hector
Prud'homme, opgemerkt: „Perzië geeft
de voorkeur aan een staatsbankroet.,
boven het treffen van een vergelijk
m.b t zijn nationale belangen".
De Perzische minister van binnen
landse zaken Ls afgetreden. Hij moest
dit doen. omdat hij candidaat ls gesteld
voor de verkiezingen voor de Perzische
Tweede Kamer.
Nog 2 weken uitstel voor
Tignes
Aan de inwoners van Tignes is mede
gedeeld dat zij nog twee weken hebben
om hun huizen te ontruimen. Hierna zal
dit zo nodig met geweld geschieden. Er
ls niet medegedeeld wanneer de laatste
sluisdeur zal worden gesloten.
24 MENSEN VERBRAND IN AUTOBUS
Waarschijnlijk doordat de chauffeur
door een tegenligger is verblind, is gis
teravond op de weg van Mexico City
naar Aguas Calientes (Mexico) een auto
bus van de weg afgeraakt en in brand
gevlogen. 24 personen kwamen in de
vlammen om 13 passagiers slaagden er
in de bus te verlaten, zij het met ern
stige brandwonden.
Saaikwestie en laatste Russische voorstel
in brandpunt der belangstelling
(Van onze correspondent te Parijs)
In het Palais de Chaillot, dat nog
steeds niet door de diplomaten werd ont
ruimd, ofschoon de Uno-zitttngen al
weer enige tijd beëindigd zijn. komen
morgen de vijftien ministers van de Raad
van Europa bijeen. Nederland zal daar
bij vertegenwoordigd worden door mi
nister Stikker, die heden uit Den Haag
vertrekt. Hij zal in Parijs worden bijge
staan door H.M.'s ambassadeur, baron
Van Boetzelaer van Oosterhout, alsmede
door mr S. G. M. baron van Voorst tot
Voorst en de heer C. Th. R. van Baarda
beiden van het Ministerie van Buiten
landse Zaken.
De ministers van dc Raad van Europa
komen op regelmatige tüden samen,
zonder dat daar in het algemeen heel
veel hanen over kraaien. Ditmaal lykt
dat echter anders. In Parijs is men
tenminste geneigd aan deze samen
komst meer dan gewone betekenis te
hechten, mede omdat Eden, Schuman
en Adenauer nu gelegenheid zullen
krijgen onderling van gedachten te
wisselen over het jongste voorstel van
Moskou inzake een nieuwe conferentie
tussen de grote vier over de Duitse
herbewapening. F.en tweede punt van
belang betreft de Saarkwestie. die op
verzoek van Duitsland op de agenda
werd geplaatst.
Tijdens hun verblijf in New York
van 7-9 April zullen HM. Konin
gin Juliana en Z.K.H. Prins Bern-
hard hun intrek nemen in het groot
ste hotel ter wereld, het boven af
gebeelde Waldorf Astoria hotel
(2000 kamers). Hier wonen o.a. de
Hertog van Windsor, de enige nog
levende ex-president der V.S.. Her-
bert Hoover en generaal Douglas
Mc Arthur. De laatste betaalt er
dagelijks 125 dollars voor dezelfde
suite, waar ook kroonprinses Juliana
gedurende dc oorlogsjaren korte
tijd woonde. De gasten hebben de
keuze uit vrijwel alle ter wereld
bekende gerechten; een kip bijvoor
beeld wordt cr op 71 verschillende
manieren opgediend. Het goedkoop
ste diner kost 4V2 dollar (f. 17. -
en een kop koffie f. 1.75.
125 telefonisten verzorgen de ver
bindingen hinnenshuis en de interne
politic macht omvat 10 detectives en
25 agenten.
Oostelijke Wind
'Ut verwacht tot morgenavond:
en morgenochtend hier en
en 'n het Noorden van het
*r n. lsel''K lichte nachtvorst.
8JferanderHjke bewolking, dioog
ïdnf» tot mat'ge Oostelijke wind,
19 MAART
6 45 uut: onder: 16.51 uur.
K,341 uur onder: 10.12 uur.
tr ter te Katwijk te 8 11 en 20 49
Het 30 jaar oude ss ..Volendam"
van de Holland-Amerika Lijn. dat
voor de sloop bestemd is. werd
Maandagmorgen naar Hendrik
Ido Ambacht gesleept.
Dc ..Volendam" passeert de spoor
brug over de Maas tc Rotterdam.
°wnniej bestaat uit zes pagina's.
EGYPTISCHE EX-MINISTERS IN
HUISARREST.
El Din pasja, minister van binnen
landse zaken in de vorige Egyptische
regering, is vandaag om veiligheidsrede
nen onder huisarrest geplaatst.
Dezelfde maatregel is genomen tegen
oud-minister Abdel Fattah Hassen pas
ja, eveneens behorend tot de Wafdastl-
sche partij.
De beide oud-ministers zyn in de loop
van de nacht onder strenge politiebe
waking uit Cairo weggevoerd en naar
hun landhuizen gebracht.
In een radiorede tijdens het weekeinde
heeft de premier de Wafd verantwoor
delijk gesteld voor de onlusten van
26 januari te Cairo.
betreuren, dat de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, Acheson. niet
aanwezig zal kunnen zyn, ook al omdat
de Ver Staten uiteraard geen deel uit
maken van de Raad van Europa. Maar
men kan er overigens gerust op zyn. dat
de regering van Washington in de per
soon van haar nieuwe ambassadeur te
Parys, James Dunn, toch nauw by de
bsprekingen, die overigens via de kanse
larijen werden ingeleid, betrokken zal
blijven. Het doel is een voorlopig ant
woord te formuleren op het. Russische
voorstel, dat waarschynlyk binnen een
dag of tien te Moskou zal worden over
handigd. Hoe dat antwoord luiden zal?
Het zal zeker niet zonder meer afwy-
zend zyn, ofschoon naast de Amerika
nen nu zelfs de Fransen zeer sceptisch
staan ten aanzien van de mogelijkhe
den van een vruchtbaar overleg met
Moskou, tcrwyi de West-Duitsers, be
vreesd het kind van de rekening te zul
len worden, zich van ouds tegen elke
toenadering jegens de Russen verzetten.
Algemeen heerst zeker de indruk, dat
men hier weer heeft te maken met
een nieuwe Russische poging de Euro
pese samenwerking te doorkruisen in
de hoop zo te voorkomen, dat West-
Duitsland in het Europese of Atlan
tische verdedigingssysteem zal worden
opgenomen. Zelfs indien dat laatste
niet zou lukken en het Russische voor
stel dus verworpen zou worden, hoopt
Moskou toch vertragend op te kunnen
treden: in zover is er dus niets nieuws
onder de zon.
Wel nieuw, en zelfs verrassend, is
daarentegen de inhoud van het Russische
•oorstel, dat de oprichting van een nieu-
ve nationale Wehrmacht in het voor
uitzicht stelt en waarin zelfs de vroegere
Nazi-officieren zouden mogen worden
opgenomen. De Fransen zien daarin op
nieuw een duidelijk symptoom van de
vrees der Russen voor de Westduitse
herbewapening onder Atlantische auspi
ciën, een vrees, die door de meeste
Fransen wordt gedeeld.
Maar het middel ter bestrijding van
ie vrees is voor hen hier zeker erger
_an de kwaal. Want de Fransen zien de
Duitsers dan altyd nog liever in een,
zelfs volkomen. Europees leger, dan op
genomen in een eigen Wehrmacht. Met
deze nieuwe ommezwaai heeft Moskou
bii de Quai d'Orsay, dat anders gemeen-
lyk met een natte vinger voor nieuw
overleg inzake Duitsland te lijmen was.
zeker geen beste beurt gemaakt. Daar
entegen wel bij het Franse ministerie
van binnenlandse zaken, voorzover dat
zich met. de actieve afweer tegen de
communistische propaganda bezig heeft
te houden.
Tot dusver konden de Franse com
munisten zich immers opwerpen als de
super-patriotten, omdat zy. van alle
partijen, de enige waren, die een her
bewapening van Duitsland onder elke
vorm van de hand wezen. Het effect
van deze propaganda viel, ook onder
niet-communistische kringen zeker
niet te onderschatten. Die Franse
communisten worden nu de argumen
ten door hun Russische geestverwan
ten uit handen geslagen. Van zyn
vrienden moet men 't hebben
Wat het voorstel zelf aangaat: het
Westen zal zich waarschynlijk wel be
reid verklaren opnieuw over Duitsland
te beraadslagen, wanneer tenminste de
Russen eerst de bewyzen van hun op
rechtheid geleverd hebben. Gelegenhe
den te over!
Rusland zou kunnen beginnen de Uno-
commissie, die verslag uit moet bren
gen over de mogelijkheden van vrye ver
kiezingen in Duitsland, op Oost-Duits
grondgebied toe te laten Als tweede test
voor de Russische oprechtheid stellen de
Westelijke mogendheden het vredesver
drag met Oostenrijk voor. In Lissabon
hebben de Amerikanen, Engelsen en
Fransen de 51 artikelen van het ont-
werp-verdrag, waarover werd gepraat, tot
acht hoofdpunten gecondenseerd, en ze
ven daarvan hebben al tot een overeen
komst tussen de vier betrokken partijen
geleid. Punt acht heeft betrekking op
de oorlogsbuit die de Russen, onder het
voorwendsel van Duits nazi-bezit, uit
Oostenrijk hebben weggesleept. De Wes
telijke mogendheden eisen daarvan de
teruggave aan Oostenrijk. Indien de
Russen aan dat verlangen tegemoet zou
den komen een verlangen wnarby dus
alleen, betrekkelijk ondergeschikte, ma
teriële belangen zyn betrokken dan
zou niet alleen het vredesverdrag met
Wenen kunnen worden getekend, doch
bovendien dus het probleem der Duitse
herbewapening op de basis van het
nieuwe Russische voorstel opnieuw on
der ogen kunnen worden gezien. Of
schoon de appel, die de Russen zo wordt
voorgehouden voor hen wel verleidelijk
moet zyn, acht men hier de kans niet
temin gering, dat ze er in zullen byten.
Een delicaat punt, dat iri Parys verder
besproken moet worden, is ongetwyteld
de Saarkwestie. welke door Bonn bij de
Europese Raad aanhangig is gemaakt.
Directe aanleiding is het Westduitse ver-
wyt aan de Saarregering Inzake haar
houding tegenover zekere pro-Duitse
partijen, waarvan de activiteit aan ban
den werd gelegd of die zelfs werden ver
boden. In schijn op Saarbrücken gericht,
hoopt Bonn met deze aanval waar-
schijplijk Parys te kunnen treffen. Men
verwacht hier echter, dat de Duitse
klacht door de Raad zal worden ver-
Worpen.
Dc Fransen maken zich daarover al
lerminst ongerust. Niettemin betreuren
ze dit initiatief van Bonn, omdat de
Frans-Duitse betrekkingen er alleen
maar onder zullen kunnen l'jden.
Waarschijnlijk heeft Adenauer hier
onder de druk der socialistische op
positie gehandeld. Dat is althans het
enige excuus, dat men er hier voor
weet aan te voeren.
Tot het bewys van het tegendeel ge
leverd is, wil men in Franse politieke
kringen niet aannemen, dat de bondsre
gering bewust de verstandhouding met
Parys heeft willen bederven, juist nu
Schuman zich bereid heeft verklaard met
Adenauer over het definitieve statuut
van het Saarland te spreken, waarover
oorspronkeiyk eerst by ondertekening
van het Duitse vredesverdrag zou zijn
beslist.
Vrouwen van het plaatsje Tignes in
Zuidoost-Frankrijk keren huiswaarts
na het bijwonen van de laatste Mis
in het kerkje. Ze houden het gezicht
verborgen om zich aan de belang
stelling van journalisten en foto
grafen te onttrekken.
Zoals bekend verzetten de bewoners
van Tignes zich tegen de ontrui
ming van hun dorpdat verzwolgen
zal worden door het water, dat
electriciteit moet opwekken.
Inzicht over karakter en
denkbeelden
De journalist William Hillman uit
Washington heeft een boek geschreven
over het leven en de denkbeelden van
president Truman, getiteld „Mr presi
dent". Van dit boek, dat gebaseerd ls
op het dagboek en persoonlyke brieven
van de president en op vraaggesprek
ken, welke de schryver met l\em heeft
gehad, zal m het April-nummer van
het Amerikaanse maandblad „The Rea
ders Digest" een uittreksel verschijnen.
Het werk ls grotendeels gewyd aan
dis levensverhouding van de president,
waarbij melding wordt gemaakt van
Trumans voorkeur voor het huiselyke
leven en zijn warsheid van vertoon,
j Hiernaast geeft het boek ook de
1 mening van de president over enige be-
langrijke binnen- en buitenlandse pro-
b'emen. zoals het meningsverschil met
de Sovjet-Unie. de betekenis van het
punt-vier-progTam en zyn besluit om
de atoombom tegen Japan te gebrui
ken
Over het eerste punt sprekend ver
klaarde Truman tegenover Hillman:
..Er zyn ongeveer 240 millioen mensen
aan deze kant van het IJzeren Gordyn,
die graag vrye regeringen willen be
houden. Indien wij hen thans niet zou
den steunen, zullen we in de komende
25 jaar een geweldig hoge rekening te
beta'en krijgen. Ik heb gedaan, wat ik
kon om de toestand vreedzaam te re
gelen"
Het denkbeeld van een preventieve
oorlog werd door de president ver
worpen met dc woorden: „deze kwes
tie wordt niet door oorlog opgelost,
doch door moraal en denkbeelden"
In een brief aan de toenmalige mi
nister van buitenlandse zaken. James
Byrnes, schreef Truman op 6 Januari
1946: „Er is weer een oorlog in aan
tocht. tenzij Rusland tegemoet wordt
getreden met een ijzeren vuist en
krachtige taal". In deze brief zette de
president voorts een program uiteen,
ter uitvoering door de V S.
Dit program omvatte o.m. dc inter
nationalisatie van het Kieler-kanaal,
de Ryn-Donau-waterwcg en de Dar-
danellen en voorts de volledige con
trole over Japan en de Stille Oceaan.
„Wij moeten China herstellen en in
dit land een sterke centrale regering
vestigen", aldus Truman, die schreef,
dat hetzelfde voor Korea gold. „Ik
ben het moe de Russen als zuigelin
gen te behandelen"
Volgens het boek had Truman twee
weken na zyn ambtsaanvaarding als
opvolger van president Roosevelt in
April 1945 over de atoombom vernomen.
De V. S. waren toen van plan Japan
binnen te vallen met een strijdmacht
van twee millioen man. Op aandrang
van zijn adviseurs had president Tru
man er in toegestemd, dat men van de
atoombom gebruik maakte om de ver
liezen aan mensenlevens zoveel moge
lijk te beperken. „Het was geen gemak
kelijk besluit" .aldus Truman. „Ik hield
niet van dit wapen. Ik had echter geen
bezwaren, als hierdoor op de lange
duur millioenen levens kondein worden
gespaard".
In het boek noemt Truman zyn punt-
vier-program een „practisch antwoord
oo de groeiende crisis in een wereld,
die tussen agressie en vrede wordt ver
scheurd. Het program ls echter niet be
doeld als een weggeven op grote schaal
doch. in het kort gezegd, een middel
om de bres te stoppen, die is ontstaan
door het falen van het kolonialisme"
Hillman geeft tenslotte een beschrij
ving van de loopbaan van Truman
Volgens het boek had Truman inder
tijd aanvankelijk bezwaar tegen de can-
didaatsstelling voor het vice-presiden*-
schap. Hij had echter later op aandrang
van president Roosevelt toegegeven.
CRITIEK
Twee voormalige leden van de Ame
rikaanse regering. Henry Wallace en
James Byrnes, hebben heftige critiek
geleverd op bepaalde passages uit het
boek.
Oud-vice-president Henry Wallace,
die onder Truman minister van handel
is geweest, verklaarde dat, indien Tru
man ooit zou erkennen dat met een ln
het boek genoemde ,mr X" hyzelf
(Wallace) was bedoeld, hij de president
hetzelfde opzettelijke vermoorden van
reputaties ten laste zou leggen, dat hy
zo verachtelijk in anderen vindt". In
boek word', .mr X" een .honderd pro
cent pacifist" genoemd, „die ons onze
strijdkrachten wil laten ontbinden, on
ze atoomgeheimen aan Rusland wil ge
ven en die vertrouwen heeft ln een
troep avonturiers in het politieke bu
reau van het Kremlin".
James Byrnes, voormalig minister van
buitenlandse zaken en thans gouverneur
van Zuid-Carolina. beschuldigt de pre
sident van het doen van een „absoluut
onware verk'aring" wanneer hy zegt,
dat hii od 6 Januari 1946 de toenmalige
minister van buiteo'audse zaken een
flinke uitbrander heeft gegeven, om
dat deze hem bii de ln December te
Moskou gehouden conference van mi
nisters van buitenlandse zaken niet
goed op de hoogte had gehouden.
