.EIDSCH DAGBLAD K Jaargang DINSDAG 11 MAART 1952 00 No. 27555 r j W. Henny iclie' B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 6.per kwartaal; f. 0.47 per week Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57055 Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red 21507 Generaal tie Gaulle biedt zich zelf nog eens aan redder van Frankrijk [nnse !KrJJ| De Gaulle, de leider van Volksconcentratie (R.P.F.), een drukbezochte persconfe- in sombere kleuren „de niet te ondergang van Frankrijk" ge- Mtrd. Slechts een werkelijk natio- boven de partyen zou snel «enge®telde ontwikkeling teweeg :n brengen. Er waren in feite rits (wee werkelijke oplossingen: „pit bel communisme, dat de van Frankrijk met zich zou tn ten tweede de nationale Gaulle zeide bereid te zijn zich bekwame mannen van welke 'ook, in verbinding te stellen. de grondwetswijziging, die het. swnt'van elke wederopbouw van ros moest zijn. aan te vatten. De verklaarde, dat hij bi) monde teder van de Gaullistische frac ties Sous telle, president Aurlol slemdeeld, dat hij zich voor over- -diikbaar stelde, indien een wer- ü'jonaie ol internationale nood- j zich zou voordoen. itfUl De Gaulle Saf te kennen, k(j noch zijn partü zouden deel- regering op de hui- pondslag. Een afgevaardigde dt RJ.F., die tot een dergelijke toetreden, zou niet langer d; partij behoren. de mening van generaal De ras het Atlantisch pact niet af- In de eerste plaats was het redelijk bondgenootschap, doch .een verzekering van plannen", rseede plaats omvatte de organi- slechts een beperkt gebied. De jaiKorganisatie zou de gehele móeten omvatten. De Gaulle vervolgens vast, dat de politiek pote mogendheden in het ver-' vooral in Afnka. het midderi- n in Azië niet slechte verschil- dooh dikwijls ten enen male _jdig. Ook ten opzichte van md was de politiek van de Atlan- nvgendheden niet dezelfde. De ■verden op het ogenblik in feite dliek van bondgenootechap met ri Het Europese leger achtte ïlle een „monstrum". Dit zowel p!an-Schuman zouden niet bij- Jt het uit de weg ruimen van •Duitse tegenstelling, doch deze bestendigen en versoherpen. Het rheid brengen van de Frans- f'jekkingen zou slechts kunnen eden door rechtstreekse onder zien tussen beide landen. Op een voortspruitende overeenkomst Europees bondgenootschap opge meten worden. Me legde De Gaulle de nadruk strategische noodzaak" van het Admiraal Lynde Dupuy McCormick, de opperbevelhebber der Noord- atlantische strijdkrachten in het ge bied van de Atlantische Oceaan, heeft Maandagmorgen een bezoek jcbracht aan de minister-president, dr W. Drees. V.l.n.r.: de Amerikaanse vice-admi- raal William Andrew es. Dr W. Drees. de minister van Oorlog en Marine ir C. Staf en admiraal McCormick. )e vergelding tegen Moskou c.s. de veertien leden-staten der itische verdragsorganisatie lot nog toe bekendgemaakt, dat egingsvrijheid van Sovjet-Rus- iiplomaten, ambtenaren en jour- n beperkt wordt. Deze vijf landen VS, Engeland, Frankrijk, Italië triand. tlijke maatregelen worden nog ndere Nato-staten verwacht, beperking der bewegingsvrijheid in Lrien is een antwoord op de be kt waaraan de diplomaten van br.oen in de Sovjet-Unie sedert tijd onderworpen zijn. Sovjet-Russische diplomaten in de Reden der genoemde landen mogen Mg slechts in de stad, waarin zij im uitoefenen, en in een bepaald daaromheen bevinden. Voor ver wen hebben zij een toestemming nu de regering, waarbij zij zijn Witeerd. Engeland geldt deze beperking van ■pngsvTijheid ook voor het diploma- ptrsoneel en de ambtenaren van tan Bulgarije, In Nederland ook van Hongarije en Roemenië. ■w staten hebben tevens te ken- vftven, dat de beperkingen zullen °??fheven, wanneer de Sovjet- "St beperkingen opheft. [MOS AANVAARDT UITGAVEN 'OOR HET BRITSE LEGER. ffauht heeft het Britse Lagerhuis |Nrgad<-rlng die tot vroeg in de k duurde, zonder hoofdelijke hl" goedkeuring gehecht aan jan de uitgaven voor het m het komende jaar. groot pond sterling (bijna vijf mil- C, De woordvoerder voor de Antony Head, verklaarde het lebben de militaire carrière zo- (naken, dat zij kan concurreren "Vtïoflüke beroepen, teneinde •oiiicleren aan te trekken, die te: nodig heeft. EER BE RICHT Meer wind L venvacht tot morgenavond: •^laoroög weer met nu en dan Me wolkenvelden en vannacht ïiihLnevel of mist- Aanvanke- i. matige. later vrij krach- e Wlnd Dezelfde of iets temperaturen. (Opgemaakt te 12 MAART. bu'sri'!LUnUr; onder: 18 40 uur- irtjtp, 2 "ur: onder: 7 01 uur. Ir er te Katwijk te 4.00 en teual uil Onze Parijse correspondent telefo neerde ons nog: Dat na deze nieuwe verklaringen van De Gaulle de RPF vandaag in het parlement tegen Pinay's kabinet zal stemmen. Is wel zeker. De vraag is slechts, of de 25 rebellen de moed op zullen kunnen brengen consequent aan hun oorspronkelijke houding te blijven, of wel de rijen onder De Gaulle's bevel opnieuw zullen sluiten. In het laatste ge val zal Pinay's regering op de welwil lendheid van de socialisten zijn aange wezen. Waar deze reeds Pinay's pro gramma als te reohts van inspiratie hebben afgewezen, kan men zich over de toekomst van het nieuwe kabinet moeilijk veel illusies maken. Dat ge beurt in politieke kringen in Parijs dan ook zeker nauwelijks. OLIE-BESPREKINGEN TE TEHERAN GAAN VOORT Een woordvoerder van de Perzische parlements-commissie voor olie heeft verklaard, dat de zienswijzen van de re gering van Perzlë en van de Wereld bank heel veel nader tot elkander zijn gekomen, ofschoon er nog versohillen van mening bestaan ten aanzien van het vraagstuk der buitenlandse techni ci en van de verkoopsprijs van de olie. Een lid van de commissie heeft te genover de pers verklaard, dat de re gering van Perzië bereid zou zijn een vermindering van 20 procent toe te staan ten opzichte van de prijs .die voor olie in het gebied van de Perzische golf wordt betaald. Men is van mening, dat deze vermindering voldoende is om „de voornaamste koper" winsten te verzeke ren, die te vergelijken zijn met die van de andere maatschappijen, welke in de Perzische golf werken. Een der leden van de subcommissie verklaarde nog dat bij een regeling het recht van Perzië voorbehouden moet worden, om een derde van de totale hoeveelheid geproduceerde olie aan e'-ke afnemer, die het verkiest, te verkopen. Inschrijving Nationole Woningbouwleningen een succes! Opbrengst beide leningen 70 millioen gulden HET MINIMUM AANZIENLIJK OVERSCHREDEN. De definitieve uitkomsten van de gisteren gehouden inschrijving od de 25-jarige 4 1/4'/ lening cn de 22-ja rige 0/5/10 lening ten behoeve van de nationale woningbouw ziin nog niet volledig vastgesteld. Het bedrag van 25 millioen gulden, dat in het prospectus als minimum voor beide leningen te zamen is genoemd, is zeer aanzienlijk overschreden. Gerekend kan worden op een totale opbrengst van beide leningen van ongeveer 70 millioen gulden, hetwelk voor verre weg het belangrijkste eedeelte is te danken aan de inschrijving op de 4 1/4 Tc lening. Ook de verkoop van de rentespaar- brieven loopt uitstekend. In zeer ruime mate blijkt het Ne derlandse volk derhalve gehoor te ge ven aan de tot hen gerichte oproep tot deelneming aan de nationale wo ningbouwleningen. Weigerende Urker vissers in Argentinië vervangen De Urker vissers in Argentinië, die weigeren op Zondag te werken, zyn door Argentynse vissers vervangen, aldus wordt uit Mar del Plata ge meld. De directeur van de maatschap pij waarvoor de Urker vissers werken, Gabriel van Iseghem, beeft meege deeld dat een aantal Nederlanders echter ondanks de houding van hun kameraden, aan het werk is gebleven. Een moeilijkheid is. dat de vissers ge brek hebben aan ijs. Per week hebben zij ongeveer 60 ton ijs nodig, terwijl slechts 20 ton beschikbaar is. Een an dere moeilijkheid is de kleur van de Argentijnse wateren die veel lichter is dan de kleur van het water in de Noord zee. Langzamerhand gewennen de Ur- kers zich aan de gewijzigde omstandig heden, al-dus de directeur. Zal conflict in Labour worden bij gelegd of zullen er hoofden rollen? Achtergrond van de vertrouwenscrisis in de Labour-partij (Van onze Londense correspondent) Het zou verkeerd zijn. zoals sommigen doen, het conflict-Bevan als een louter persoon ijk conflict voor te stellen. Ze ker. de orthodoxe Aneurin Bevan, die zich van mijnwerker tot een bnljante politieke figuur heeft ontwikkeld, heeft vaak tot controversen aanleiding gege ven. Dat kwam reeds door ziin tempe rament als Welsman, ge'ijkende op dat van Lloyd George, die immers ook een zoon van Wales was Bovendien haalt iedereen die in de Engelse po'itlek te veel uitblinkt, zich moei'ykheden op de hals Churchill zelf kreeg pas aan het ein de van zijn loopbaan zijn grote kans. Vooral de bedachtzame vakbondsleiders, die hun stempel drukken op de gehe'e Engelse arbeidersbeweging, zijn van Be- van n'et gediend De Labourpartij is door haar ge'eide samenstelling een oartij vol tegenstellingen en spanningen De vakbondsactie, we'.ke een overheer sende invloed bezit - oorspronkelijk was Labour immers niet meer dan het poli tieke ver'engstuk van de vakorganisa ties - heeft altijd argwaan gekoesterd jegens degenen die n'et uit haar rijen voortkwamen, dwz. jegens hen, die die uit ideologische overwegingen tot de partij gekomen zijn. zoals de intel'ectu- e en. Aneurin Bevan. al is hil als arbei der begonnen behoort met tot het Te- y'kte pro'etarische type en is bovendien de meest op de voorgrond tredende kampioen van het onvervalste socialis me, dat de vakbonden ln werkelijkheid te ver gaat. Hij was het, die tegen hun advies in. de sta-a'nationalisering door zette. Als ruil mocht hij daarvoor in het Lagerhuis het vergrote bewapenlngspro- gvamma verdedigen, hetgeen hii handig deed. door e°n slag om de arm te hou den,zodat hij zich later gemakkelilk er van kon losmaken. Juist omdat Bevan geen middenfiguur is. zal hij nooit lei- VONNIS SPAANSE OPSTANDELINGEN GEWIJZIGD? Uit gezaghebbende bron te Barcelona wordt vernomen, dat de doodstraf van vier der negen veroordeelde Spaanse opstandelingen in dertig jaar gevange nisstraf is gewijzigd Men gelooft, dat de zaak van de overige vyf nog te Ma drid in behandeling is Het doodvonnis werd op 7 Februari tegen deze negen uitgesproken, nadat een tribunaal hen schuldig had bevon den aan moorden, overvallen en ro verijen. Moskou doet nieuwe voorstellen inzake Duits vredesverdrag Oude geluiden! Radio-Moskou heeft de tekst bekend gemaakt van nota's, die gisteren aan de hoofden der diplomatieke missies van Amerika, Groot-Brittannië en Frankrijk zijn overhandigd. De inhoud heeft betrekking op de kwestie van het Duitse verdesverdrag. Toegevoegd was een beginselontwerp van een vredesverdrag met Duitsland. O.m. wordt er op gewezen, dat sinds de oorlog reeds zeven jaren zijn ver streken, zonder dat een vredesverdrag is gesloten In de tekst wordt gezegd, dat de Sov jet-Unie het Oostduitse beroep op de drie Westelijke geallieerden steunt en op haar beurt voorstelt zonder uitstel besprekingen te voeren over de beginse len van een vredsverdrag, dat op een in ternationale conferentie, waaraan alle betrokken landen zullen deelnemen, be handeld zal worden. Het spreekt van zelf, dat het ver drag opgesteld dient te worden met rechtstreekse deelneming van Duits land, vertegenwoordigd door een rege ring vai het gehele land. Hieruit volgt, dat de Sovjet-Unie, Amerika, Groot-Brittannië en Frankrijk tevens de mogelijkheden tot instelling van een regering voor geheel Duitsland, welke de wil van het Duitse volk tot uit drukking brengt, dienen te onderzoeken. Teneinde het opstellen van een ont- werp-verdrag te vergemakkelijken, heeft de Sovjet-regering een ontwerp opge steld. Zij is bereid andere voorstellen te bespreken. „De regering der Sovjet-Unie verwacht zo spoedig mógelijk antwoord. Het slui ten van een vredesverdrag met Duitsland zou van groot belang zijn voor de ver sterking van de vrede in Europa". Verder wordt nog gezegd: Het gevaar voor een herleving van het Duitse militarisme is niet uit de weg geruimd en ook alle desbetreffende be sluiten in de overeenkomst van Potsdam zijn nog niet nagekomen. Dit maakt het nodig het sluiten van een vredesverdrag te bespoedigen. Dit zou moeten berusten op de vol gende beginselen; Deelnemers aan de uiteindelijke vre desconferentie met Duitsland zullen zijn Groot-Brittannië, de Sovjet-Unie. de Verenigde Staten. Frankrijk, Polen, Tsjecho-Slowakiie. België, Nederland, „en andere landen, die met hun gewa pende strijdkrachten hebben deelgeno men aan de oorlog tegen Duitsland". 1) De eenheid van het land zal her steld worden, „zodat het zich kan ont wikkelen in een. onafhankelijk, demo cratisch en vredelievend land". 2) Alle bezettingsstrijdkrachten moe ten binnen een jaar na het van kracht worden van een vredesverdrag terugge trokken worden. 3) Alle Duitsers, zonder onderscheid naar ras, sexe, taal of godsdienst, moe ten democratische rechten bezitten, met inbegrip van vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst, vrijheid van ver gaderen en politieke vrijheid. 4) De „democratische partijen en or ganisaties" dienen het recht te hebben over hun eigen aangelegenheden te be slissen. Zij dienen vrijheid van drukpers en vergaderen te hebben. 5) Organisaties, „welke schadelijk zijn voor de democratie en de zaak van het behoud van de vrede" mogen niet op het Duitse gebied toegelaten worden. 6) Alle vroegere leden van het Duitse leger, met inbegrip van generaals en an dere officieren, alle vroegere Nazi's, met uitzondering van diegenen, die een von nis voor misdaden uitzitten, dienen ge lijkelijk met de andere Duitse burgers politieke en burgerlijke rechten te be zitten. 7) Duitsland verplicht zich in geen enkele coalitie of militair verbond te treden, gericht tegen een mogendheid, die met haar strijdkrachten deelgeno men heeft aan de oorlog tegen Duits- Het Duitse gebied zal begrensd worden door de grenzen waarover men in Potsdam overeenstemming heeft be reikt. (Dus de Oder-Neisse-grens! Er zullen geen beperkingen aan de Duitse vredeseconomie worden opgelegd, die in dienst zal staan van het welzijn van het Duitse volk. Ook in andere op zicht zullen geen beperkingen worden opgelegd, zoals betreffende handel met andere landen, luchtvaart en toegang tot de wereldmarkt. Gewapende macht: 1) Duitsland zal zyn strijdkrachten (in de lucht, ter zee en te land), nodig voor zijn verdediging, mogen hebben. 2) Duitsland zal militaire goederen en wapens mogen fabriceren van het type en in de hoeveelheid, nodig voor zijn defensie-strijdkrachten, waarvan de sterkte door de vredesconferentie be paald zal worden. De landen, die het vredesverdrag met Duitsland hebben getekend, zullen het land steunen bij zijn verzoek tot toe lating tot de Verenigde Naties. HAARLEM 2,-! DEN HAAG 401 De Touristenbond ANWB heeft op zijn wegwijzers tussen Den Haog en Haarlem weer de bekende ..bloembollenbordjes" aangebracht. Deze kleurige schildjes geven de routes aan. waar.de touristen straks het mooiste uitzicht op de bloeiende bollenvelden zullen hebben. Het wachten is nu nog op de lente. Met de befaamde ..bcgrotingskof- fcr" voor zich zit de Engelse Kan selier voor de Schatkist R. A. Butler in zijn ministerie aan zijn lessenaar. Franse boeren in verzet TEGEN DE MODERNE VOORUITGANG. Het in de Franse Alpen gelegen dorpje Tignes zal, als gemeld, onder 150 meter water verdwijnen. Tegenover het dorpje ls een 160 meter hoge dam gebouwd, die een kunstmatig stuwmeer tegen houdt. 15 Maart a.s. zullen sluizen in de dam worden geopend, waardoor TTgnes door het water zal worden verzwolgen. De rest van Frankrijk zal, door het in werking stellen van het nieuwe kracht- station, 800 000 000 kilowatt electrische stroom per uur meer krijgen. De inwoners van Tignes is een scha devergoeding tot ander half maal de huidige herbouwkosten van hun wonin gen aangeboden. De bezitter van een hotel in het dorpje is door dit aanbod in staat twee hotels te Cannes te doen bouwen De meesten van de 490 inwo ners van Tignes hebben dit aanbod aan vaard. Er zijn echter een honderdtal onverzoenlijken, die verklaren „liever door het water verzwolgen te zullen worden, dan hun dorp te verlaten". Zij beroepen zich op een, na een volksstem ming, in 1860 in het leven geroepen be paling, waarin wordt gezegd dat geen deel van Savoye dat voordien Italiaans was, doch in dat Jaar door Frankrijk werd ingelijfd van de pro vincie kan worden afgescheiden .zonder dat de inwoners er van vla een stem ming hun goedkeuring daartoe hebben verleend „En hier is niet slechts sprake van een afscheiding, doch van een van de kaart vegen", zeggen zij. Een der onverzoenlijken, een boer. heeft gezegd: „wanneer het water gaat rijzen, zal ik mijn vrouw, kinderen en vee in veiligheid doen brengen, daarna zal ik de kerktoren beklimmen om, op het ogenblik dat het water de spits be reikt mij er in te werpen". Er wordt nog beraadslaagd om een oplossing te vinden. De Franse nationale electriciteltsraad wil in elk geval vast houden aan zyn plannen. Koning Gustaaf Adolf en koningin Louise van Zweden, zijn voor een officieel bezoek van 2 dagen in de Noorse hoofd stad aangekomen. der van de gesohakeerde en gematigde Labourpartii kunnen zijn. Al zullen zo als nu. velen hem tijdelijk bijvallen, be seft hij waarschijnlijk wel, dat hij de beweging als geheel nooit achter zich zal krijgen. Zelfs Harold Wilson, die te gelijkertijd met Bevan de Labour-rege- ring verliet als protest tegen de bewa peningspolitiek, heeft gedurende het weekeinde verklaard, dat hii de voor keur geeft aan Attlee als partijleider! Daarom krijgt men een zuiverder beeld van de situatie door Bevans al of niet bestaande persoonlijke ambities buiten beschouwing te laten, behalve dan zijn. ambitie om de Labourpartii meer socia listische te maken. Maar dat is meer een kwestie van principes dan van per sonen. Bevan beschouwt zijn radicaal socialisme als het enige afdoende ant woordt op communisme of fascisme, welke de plaats van het ondergaande kapitalisme dreigen in te nemen, zoals hii steeds weer betoogt. De kwestie, welke Bevan door zijn af treden in April vorig jaar aan de orde heeft gesteld Js echter een vraagstuk, dat niet alleen de vertrouwenscrisis in de Labourpartii raakt. Bevan accepteert een redelijk veiligheidssvsteem, maar waarschuwt voor een militair avontuur, dat het gevolg zou kunnen zyn van een zich sterk wanend Westen. In wezen gaat zijn protest tegen een politiek, welke uitsluitend of bijna uitsluitend haar heil in bewapening schijnt te zoe ken. daarmede de kans op een cata strofe vergrotend In dit opzicht zijn velen buiten het Bevan-kamp het met hem eens. Bevan bedoelt met zijn kri tiek ook. dat Engeland Amerika minder slaafs moet volgen. Inderdaad heeft Attlee door de Britse atoom-fabricage juist reeds een bescheiden poging ge daan om Engeland onafhankelijker van de V. St te maken. Churchill bereikte, dat Amerika En geland het recht van veto gaf, voor het gebruik van de Amerikaanse bommenbasis in East-Anglia. Het kardinale van de zaak is, of En geland ai of niet in staat is een derde macht te vormen, zodat er een posi tieve vredespolitiek mogelijk zal kun nen zijn. Ernest Bevan. die dit ook gehoopt had, kwam destijds al spoe dig tot de slotsom, dat Engeland'9 door de oorlog verzwakte positie zulks niet toestond. Daarom houden, als het er op aan komt. ook Attlee en de grote vak bonden aan Amerika vast. Hier ligt de kern van de breuk met Bevan. Dat Engeland door dik en dun met Amerika zou meegaan, is niet waar. Ook voor Churchill blijft het schipjoe- ren. De Amerikaanse regering moet overigens wel degelijk met Engeland re kening houden. De Ver. Staten kunnen niet toestaan, dat Engeland en de rest van de vrije wereld onder de bewape ning bezwijken. De staal-leverantie, die Attiee in Washington aan de orde stel de en die Churchill definitief beklonk, is daarvan een voorbeeld. De Labourre- gering aanvaardde het bewapenmgspro- gram in de verwachting, dat Amerika zou bijspringen. Bevan heeft thans de 6chijn mee, omdat de Ver. Staten aan handen en voeten gebonden zijn door de komen de presidentsverkiezingen. Maar zyn politiek berust op een hypothese, wel ke te riskant is om door een Engelse regering aanvaard te worden. Of het nu een tory- of een labourregering is. Zyn stelling luidt dat het Sovjet-ge vaar meer politiek en economisch van aard is dan militair. Misschien geven de gebeurtenissen na Korea hem ge- lyk, maar beslissend valt hierover niets te zeggen. Het nuttige van Bevan's optreden is echter, dat het een waarschuwing in houdt tegen een blinde bewapeningsra ce en dat het de partij en velen daar buiten aan het denken zet. Kan het conflict gerekt worden tot na Labours partijconferentie in September, waar de socialistische politiek voor de oppositie- periode zal worden geformuleerd of zullen er hoofden rollen? L.D.- jeugd krijgt een nieuw vriendje Clowntje Rick Met ingang van heden doet een nieuwe figuur zijn intrede in de kolommen van ons Blad. te weten het clowntje Rick. Clowntje Rick hoopt zich spoedig de vriendschap te ver werven van vele kleuters zo tussen de 3 en 10 jaar. die ol dan niet door de gewaardeerde bemiddeling van Vader of Moeder, momenteel ook de avonturen van Panda met aan dacht volgen, maar daarvan de fijne humor en woordspelingen onmogelijk altijd kunnen be grijpen. Voor dezulken, die dus nog net niet of net wèl zelf kunnen lezen, is clowntje Rick voortaan de held van de dag. Elders in den lande werd zijn optreden met enthousiasme be groet en worden zijn avonturen met graagte gelezen. Wij hopen dat het hier ook zo moge zijn! Redactie L.D.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1