LEIDSCH m DAGBLAD Generaal tie Lattre tie Tassigny overleden Commissie voor de Europese kolenproductie ingesteld TJste Jaargang ZATERDAG 12 JANUR1 1952 00 No. 27505 «rec.eur: J W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1 Leiden - Giro No 570*5 Hoofdredactie: B W. Menkhorst en J. Brouwer t.6 per kwartaal: f 0 47 per week Telefoon Dir en Adm 25041; Red 21507 Westelijk ontwapeningsplan aanvaard De algemene vergadering der V.N. heef: het Westeliike voorstel voor een j «Seidelnke ontwapening en een bin nen lertie dacen in te stellen commis sie definitief goedgekeurd met 425 Hpimen en 7 onthoudingen. D Russische te zen voorstellen en ■iendementen werden verworpen. .•ylverse snrekers voerden noz het wpora. doch nieuwe gezichtspunten kond- n mociliik meer naar voren wor den rebracht en dat geschiedde dan ook niet. WEERBERICHT Weinig verandering De Bilt verwacht tot morgenavond: Wisselend bewolkt met enkele buien, sommige met sneeuw of hagel. Krach tige tot matige Noordelijke wind. Van nacht en morgenochtend in het binnen land hier en daar lichte vorst. Morgen overdag ongeveer dezelfde temperatuur als vandaag. (Opgemaakt te 10 uur). 13 JANUARI. Zon op: 8 43 uur; onder: 16.54 uur. Maan op: 18.10 uur; onder: 9.43 uur. Hoogwater te Katwijk te 4.15 en 16.25 uur. (14/1 te 4.49 en 16.56 uur - Springtij). Dit nummer bestaat uit acht pagina's Twee ongelijk- j3 waardige crises Het nieuwe jaar is ingezet met een tweetal regerlngscrises, die een schaduw j Serpen op de ontwikkeling der verdere □politiek der naaste toekomst in het H^Het ergste ls ongetwijfeld de crisis ln I Frankrijk. Zelfs al neemt men daar de stuivertje-wisseling niet au serleux, dan ligt cle situatie nu toch wel ietwat an dere! We beleven meer dan ernstige tij den, reden te meer voor leder land om eeH'sterke regering te hebben en deze te koesteren. Frankrijk geeft precies het Kffiénovergestelde beeld Binnen zeer kdft tijdsbestek zullen zeer belangrijke jtóslis.-i -én genomen moeten worden, ffcankr.i:-: zal zonder regering zijn of, zelfs al zou het tegen ajle verwachting ln Rikken op korte termijn een nieuwe reger.'.-- te vormen, een regering hebben, die OJ drijfzand zal zijn gebouwd. Het is wel een bijzonder droef beeld van cemocratie, dat het oude Frankrijk biedt Niet het landsbelang staat daar op d't voorgrond, maar het party-belang ervzêlfs voor een niet gering deel het nXoorCijk belang van de afgevaar- Meae tengevolge van de rigoureuse herbewapening dreigt in het land van dei eens zo machtige Zonnekoning in- i f.atie Niemand zal dat durven ontken nen. De regering Pleven meende daar om ce nodige bezuinigingsmaatregelen tejnoeten nemen. Jawel, Pleven c.s. re kende buiten de waard. Die bezuinigin gen betekenden uiteraard nadeel voor zekere categorieën van kiezers en daar mede was de kous af Pleven werd de woestijn Ingestuurd! .Speciaal de Franse sooialisten treft eeÉ zware verantwoordeiykheid. Na de Joligs te crisis van vyf maanden gele den in Frankryk pleegt een kabinet rs slechts zelden het lang uit te n, een jaar is al veel! hebben ïvelgerd deel te nemen aan de re- doch zij zegden althans mede- ig toe. Dit laatste hebben zij nu ;enomen en hun stemmen tegen de ng deed Pleven sneuvelen. Gelet politieke verhoudingen zal het .late moeiiyk vallen een nieuw be- in te stellen, dat enige redeiyke •grond bezit. De z.g. derde macht yj|t reeds een overlevering, al is deze combinatie in feite de enige, die Frank rijk een vaste regering zou kunnen be- i zorgen Alle overige combinaties leveren filech' een beeld van verwording, zelfs ai 'zou men een ander samengaan voor het moment verkieslijk kunnen r.oemen. Zó staat Frankrijk voor een uiterst moeilijk dilemma. En dat Juist op een ogenb.k dat, geiyk reeds gezegd, zeer bSiurijke beslissingen genomen zullen moeten worden. Men denke b.v. maar eens aan de oprichting van een Euro pees leger, dat in een beslissend stadium kom' Is het wonder, dat de wereld Snkrljk niet meer ziet als een mo- gèhdlv 11 van de eerste rang, al bluft het zelf daarop alle aanspraak maken? De Franse socialisten dragen onge twijfeld wel het leeuwendeel van de schuld daaraan door hun star volhouden aan hun partybelangen en hun weige ring de les der realiteit te trekken. Een heel ander beeld levert c!e crisis in België. Daar ls de regering Pholien niet sevallen door een uitspraak van het parlement, doch door de tweespalt in de partij, waaruit zy geheel was gefor meerd: de C.V.P. De katholieken heb ben illeen de meerderheid, zowel ln Kamer als Senaat, zu het dan een kleine en voor een nederlaag in het parlement behoeven zy niet te vrezen. Tpch zal er wyzigtng in de regering kamenDe verschillen tussen de con- sovatieve en vooruitstrevende vleugel der C.VP. hadden zulk een omvang aangenomen, dat het huidige kabinet jpmeuud moest worden. Maar zullen dan ie verschillen verdwunen? Vermoe delijk niet. En dat is de zwakte van de «dende party in België. Denkeiyk zal aan ie progressieve vleugel tegemoet Wprden gekomen, doch dat zal de gfazervatieven weer ln het geweer ïn beide crises verliest echter de Sropc c ontwikkeling, al zou het alleen maar zyn in tyd en tempo. En dat is eèi moeiiyk te verdragen verlies, juist waar alles op alles wordt gezet om dit &r het Westen volledig gereed te ma- voor Iedere gebeurlijkheid. P|^loge zowel in Frankryk als in België de erkenning baan breken van de nood- zakelijkheid van een snelle oplossing! Wijlen generaal de Lattre de Tassigny. Een groot Frans militair Generaal Jean de Lattre de Tassigny, de Franse hoge commissaris en opper bevelhebber in Indo-China, is te Parys overleden. De generaal werd op 2 Februari 1889 te Moulleron-en-Pareds (Vendée) gebo ren. Op 2 October 1908, dus op 19-Jarige leeftijd, nam hij als vrijwilliger dienst. In 1935 werd hij benoemd tot chef van de generale staf van de militaire gou verneur van Straatsburg, op 23 Maart 1939 bevorderd tot brigade-generaal en in September, bu het uitbreken van de oorlog met Duitsland, wordt hy chef van de generale staf van het leger in Lotharingen. Hij onderscheidde zich tydens de veldtocht van 1940 als com mandant van de 14e infanterie-divlsie in de streek van Rethel en ontving als dank der regering het kruis van groot- officier in de orde van het Legioen van Eer. In 1941 commandeerde hy gedurende enige maanden de Franse troepen in Tunis, doch onder pressie van de Duit sers werd hy teruggeroepen en nam het bevel op zich van een divisie in het on bezette deel van Frankryk, met de rang van legerkorps-generaal. Als de vrye zone eveneens door Duits land wordt bezet, tracht de generaal de Lattre nog zyn troepen weg te krijgen. Hy wordt echter gearresteerd en tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld De generaal slaagt er evenwel in te ontsnappen na de tralies van zyn cel te hebben doorgezaagd en een houten ko- zyn te hebben uitgelicht. Hy weet aan de vyftig man politie, die speciaal voor zyn bewaking was uitgezocht, te ontko men. Met een touw werkt hy zich over de gevangenismuur. Hij vindt de weg naar Londen, dient zich daar aan by dé Gaulle, en voegt zich dan by de troepen in Noord-Afrika, waar hij commandant wordt van het 2e Franse expeditiekorps. Na de bevryding van Elba debarque- ren zijn troepen in Augustus 1944 op de kust van de Provence, waarna Toulon, Marseille, Lyon en Dijon, te zamen met de Franse binnenlandse strydkrachten, door deze troepen worden bevrfjd. Daarna trekt men door de Elzas en wordt o.a. Belfort bevrijd. In December 1944 redt het optreden van de generaal de Lattre Straatsburg, dat door het wanhoopsoffensief van von Rundstedt werd bedreigd. Vervolgens trekt ipen Duitsland in, over de Rijn, doorschrydt de Siegfriedlinie en staat op 22 April 1945 voor de Donau. Enige dagen later vindt de onvoorwaardelijke overgave van de Duitse-strijdkrachten plaats. Na de bevrijding werd de generaal de Lattre in November 1945 benoemd tot inspecteur-generaal van de landstrijd krachten en chef van de generale staf. Op 5 Mei 1948 werd hy bovendien in specteur-generaal. In October 1948 werd generaal de Lattre de Tassigny benoemd tot opper bevelhebber van de landstrydkrachten in West-Europa Deze functie verwissel de hij einde 1950 voor die van Franse hoge commissaris en opperbevelhebber in Indo-China. De generaal werd behalve doe de Franse regering door vele andere staats hoofden onderscheiden, oa met het grootkruis in de Orde van Oranje-Nas- sau. de Leopoldsorde van België en „Knight commander of the Bath". De Nederlandse onderscheiding werd de generaal door H M de Koningin uit gereikt tydens een bezoek aan ons land in 1946. Onze Paryse correspondent telefo neerde ons: De dood van generaal de Lattre de Tassigny. die slechts 62 jaar is gewor den, heeft in Frankrijk zeer grote emotie verwekt." Ofschoon men sedert enige dagen wist, dat de twee operaties, waaraan hy kort geleden was onderworpen, niet het ge wenste resultaat hadden opgeleverd. Alle kranten bevatten vanmorgen uit voerige stukken over zijn roemryk leven en verhalen van zijn laatste ogenblikken, dat de stervende zachtjes de naam van zyn kort geleden gevallen zoon Bernard mompelde, terwyl de demissionnaire ministerraad terstond besloot de gene raal met nationale eer te begraven. By het dodenhuis hadden zich gisteravond laat. kort nadat het fatale bericht be kend werd, al honderden mensen ver zameld. en vrijwel alle ministers, alsme de president Auriol hebben nog gister avond madame de Lattre, die enkele maanden geleden haar enige zoon als luitenant in Indo-China had moeten verliezen, hun diepe deelneming betuigd Met generaal de Lattre de Tassigny is Frankryk zeker een zijner laatste grote soldaten ontvallen. Een soldaat, die in de beproevingen der laatste twaalf jaren het begrip voor de glorieuze militaire 'traditie van zyn land nog niet had ver loren. Van die glorieuze traditie getuigde zowel zijn enorme persoonlyke moed als zyn onmiskenbare neiging tot uiterlyke praalzucht. Hy was ontegenzeggelijk een soort Frans pendant van de Amerikaan se generaal MacArthur. Zyn legendarische persoonlyke moed en onweersproken integriteit, zijn weer zin ook jegens de verpolitiekte generaals, bezorgden de Lattre desondanks onder de honderdduizenden, die onder hem in Europa en Indo-China streden, een po- Kapifein Carlsen wijst hoge aanbiedingen cf De Amerikaanse filmproducent en -acteur Orson Welles zou, volgens de „Daily Herald", hebben getracht van kapitein Carlsen de rechten voor de ver filming van de geschiedenis van de „Fly ing Enterprise" te verkrijgen, maar hij zou evenmin succes hebben gehad als de publiciteitsbureaux, die de kapitein geweldige sommen hebben aangeboden voor het verkrijgen van het recht om zijn naam te vermelden in hun reclames. CarRen zou voorts een som van onge veer 700 000 gulden voor auteursrechten van de geschiedenis van de „Flymg En terprise" hebben afgewezen. Een reddingsboot van de „Flying En terprise" is aan het strand van Kerlouan aangespoeld. Kerlouan, een kleine vis sersplaats, ligt 60 km van Brest. pulariteit, waarop sedert Lecler geen legeraanvoerder in Frankryk meer had I kunnen bogen Heel duidelijk kwam dit prestiee van zijn naam tot uiting, toen generaal de Lattre. die op dat moment de hoogste post in het Franse legér bekleedde hy was algemeen inspecteur naar Indo- j China werd gezonden om de catastrofale situatie in het gedemoraliseerde leger en achterland te herstellen. Hij vol bracht hier een wonder. Als opperbevel hebber electriseerde hij de vermoeide en uitgeputte manschappen en als hoge commissaris stelde hij de hoog nodige orde op de politieke zaken. Tevens wist hy het vertrouwen te winnen van de Jonge Vietnam-regenng en van keizer Bao dai, die, nadat de generaal zich in Saigon had geïnstalleerd, in de interna tionale pers niet meer als een marionet der Fransen werd voorgesteld. Ook de positie van de keizer heeft de Lattre zo versterkt en men mag wel zeggen, be vestigd. Het was de laatste, men moet getuigen, historische dienst, die deze grote Frans man zijn vaderland zou brengen. Mannen als de Lattre, die aan zijn militaire talenten uitzonderlyke diplo matieke gaven paren, laten een leegte In de afgelopen nacht is het stoffelyk overschot van generaal De Lattre de Tassigny gebalsemd. Het ligt nu, gekleed in khaki-uniform. opgebaard. Voormalige opperofficieren van het eerste Franse leger zullen vandaag de Kapitein Carlsen. die de naclit heeft doorgebracht aan boord van de ..Turmoil" in de haven van Falmouttt heeft Vrijdagmorgen onder over weldigende belangstelling voet aait wal gezet. Tijdens de huldiging op de Pier V.l.n.r. Kapitein Parker van de ..Turmoil". Kapitein Kurt Carlsen Carlsen Sr zijn vader en de Deense marine-attaché te Londen Jcgstrufi (Telefoto); erewacht by het opgebaarde lyk betrek ken. Waarschijnlijk zal generaal De Lat tre de Tassigny begraven worden op het eenvoudige kerkhof van Mouilleron-en- Pareds. waar ook zijn verleden jaar in Indo-China gesneuvelde zoon, luitenant Bernard, ls begraven. Minister Stikker Voorzitter De bestuursraad van de organisatie voor Europese economische samenwer king heeft een commissie van minis ters ingesteld, die alle aspecten van het Europese kolenprobleem zal on derzoeken en met de landen, welke bij de O.E.E S. zijn aangesloten, overleg zal plegen over verhoging van de ko lenproductie. Voorzitter van de commissie is mi nister D U. Stikker. Voorts hebben in de commissie z:tting een vertegenwoor diger van het Franse ministerie van nij verheid en energie, de West Duitse mi nister van economische zaken Erhard. en de Engelse minister Lord Leathers, die in de Engelse regering belast is met de coördinatie van brandstoffen- ener gie- en transport-kwesties Zodra het h-ge gezagsorgaan van de Europese ko len- en staalunie zal gaan functionne- ren. zal de bestuursraad der O E.E S. Dure crisis in Frankrijk De radicale minister Edgar Faure, de i Franse aanklager bij het proces van Neurenberg, is thans door de Franse1 president aangezocht de mogeiykheden tot de vorming van een nieuwe :egering te onderzoeken. Faure spreekt vloeiend Russisch. HU was juridisch adviseur van de Gaulle ln het nationale bevry- I déngscomité. Faure heeft de informatieve opdracht aanvaard. Hij zou Maandag uitsluitsel i geven. Faure ls 43 Jaar. In het vorige kabl- I net was hij minister van justitie. Voor de verkiezingen van 1951 was hy staats-1 secretaris van financiën in het kabinet- j Queuille. Van ambtelijke zUde is berekend dal de regeringscrisis Frankrijk een mil liard francs per dag kost. Dit verlies wordt veroorzaakt doordat de volksvertegenwoordiging de wetsont werpen. die voorzagen in aanvullende staatsinkomsten voor 1952, niet heeft goedgekeurd. I Tragedie in Turkse provincie KOUDE EN AARDSCHOKKEN. In het gebied van Erzeroem (Tur- kye), dat vorige week door een aardbe ving ls geteisterd, speelt zich een ware tragedie af. Elke dag doen zich nieuwe schokken voor. Het aantal mensen, dat hun vernielde hulzen heeft verlaten, wordt geschat op 16.000. De tempera tuur ln het getroffen gebied is 30 gra den onder nul. De tenten waarin de vluchtelingen zyn gehyisvest, zyn by een dergelyke koude volkomen onvol doende en velen dreigen van koude om te komen. Bovendien is de enige brand stof, hout. niet te krijgen. Dagelijks worden bevroren lijken aangetroffen. Het vee, dat helemaal geen beschutting heeft, sterft in de sneeuw, die een me ter dik ligt. Men vreest, dat wanneer de vorst aanhoudt, de koude meer slacht offers zal eisen dan de aardbeving. De Turkse autoriteiten doen hun uiterste best om de slachtoffers te helpen Men L« bezonnen met de bouw van houten onderkomens. \Prof. dr E. Gorter, op het terrein \dcr kindergeneeskunde een inter- nationale figuur en sinds 1923 aan \de Rijksuniversiteit te Leiden hoog leraar in de kindergeneeskunde, gaf I gistermiddag in de Kinderklinick J van het Acad. Ziekenhuis zijn af- I scheidscollege. Behalve zeer vele studenten, doktoren en specialisten hadden ook vele hoogleraren enke- I ten van hen ziet men links op de i foto) deze middag in de college banken plaats genomen. THl'NDER.TET VERONGELUKT: PILOOT LICHT GEWOND. Gistermorgen om 11 uur is on de vliegbasis Volkel een Thunderiet bii de 'onding verongelukt Het toestel werd i beschadigd en de Diloot. de sergeant-1 iieeer Pahud de Mortanges uit Schalk- I haar. werd licht gewond. Hii is in het militair hosDltaal te Utrecht ter ver pleging opgenomen. Dr Drees van Schiphol vertrokken Zal in Amerika persoonlijke indrukken opdoen Min's'er-presidrnt dr W. Drpes is gisteravond inpf dp K.L.M. Constella tion .Maastricht" van Sch'phol ver trokken voor ziin onofficieel bezoek aan de Ver. Staten. Dr Drees werd o.m. uitgeleide ccdaan door de vice m'n's'er-presidpnt mr F. G. J. C. M. TeuPni-s. de ministers mr H. Mulderiie en prof dr P. TAefiinok de secretaris generaal van Algemene 7ak«-n. mr C. L. W. Fock. de militair att-ehé van de Amerikaan*;», amhassad". rolonel Rrure W. B'dweli en de zaakgelastigde, de heer M. Trimble. Dr Drees 'e'de voor zijn vertrek, dat men wel begrepen zal hebben, dat hij zich gedurende zijn 14-daaes bezoek niet uHsluitend zal bezig houden met waag stukken van politieke aard Hii ste't er pri<s op een eigen algemene indruk te krijgen en zal daarine behalve met po litieke fieuren contact zoeken met voor aanstaande personen uit het maat schappelijk leven en vooral ook uit de vakbeweging. Voorts zal hii zëch op de hoogte stellen van de toestanden in 'n- dustriëlp bedrijven en van de defensie; inenann'nv in de Ver. Staten. In Washington hoopt dr Dr°es presi dent, Truman en minister Acheson te ontmoeten. Dr Drees zal n'teraard bij_ zijn be- sprek'ngen In Wash'ng'on "iet afwij ken van de zienswijze die de regering lieeft ten aanzien van ons aandeel in de Euronese verdediging. Mocht het gesnrek M»'on komen dan zal de m>- n!cfrr-nrprirfent in elk geval dezelfde lijn volgen, waartoe na langdurige cnrekingen In de ministerraad is be sloten. Dr Drees besloot met t° zeggen dat z.i. zijn reis zal bijdragen tot verduide lijking van de wederzijd:e standounten der beide landen. Hij 's de eerste Neder landse minster-president die in functie een dergelyke reis naar de Ver. Staten maakt. overwegen, of er in de samenstelling van de commissie verandering moet komen. De bestuursraad is tot instelling van de commissie overgegaan, nadat hii van minister Stikker had vernomen, dat Europa ln 1951/52 ruim 700 millioen dol lars zal moeten uitgeven voor de invoer van 35 millioen ton Amerikaanse kolen, welke som ongeveer 75% is van het be drag dat het Amerikaanse congres voor economische hulpverlening aan Europa heeft gevoteerd Minister Stikker stelde de bestuursraad voor „thans openlijk te verklaren dat alle landen der OE.ES. besloten hebben zo spoedig mogelijk op te houden met het invoeren van kolen, die met dollars moeten worden betaald, daar dit de grote moeilijkheid is". In een rapport van deskundigen, dat door de bestuursraac is bestudeerd, wordt medegedeeld, dat Europa ln 1952 een tekort van naar raming 38 millioen ton ko'en zal hebben, en dat het tekort in 1956 vermoedelijk nog 26 h 35 mil lioen ton zal bedragen Deze deskundi gen schatten de kolenproductie der o E E S -landen in het lopende iaar od 473 millioen ton, hetgeen ten opzichte van het afgelopen iaar een stijging van 15 millioen ton zou betekenen Naar verwachting zal de kolenproductie in 1956 zijn gestegen tot 521 millioen ton. Het Europese kolenprobleem ls volgens de deskundigen zeer acuut. Wat verschillende landen betreft ver wachten de deskundigen dat Engeland dit Jaar 227 millioen metrieke ton ko len zal produceren en dat de produc tie in West-Duitsland een hoeveelheid van 126 millioen zal kunnen bereiken, mits dit land 10100 nieuwe miinv°'V»»rs kan aanwervpn. De productie van Frank rijk in 1952 wordt geraamd on 57 2 mi'- lioen'ton die van het Saargpbied op 17 millioen ton en die van Nederland op 12.5 millioen ton. CHURCHILL IN CANADA. De Britse eerste minister Winston Churchill is met zyn gevolg uit New- York in Ottawa aangekomen voor be sprekingen met Canadese ministers. Het wordt zo langzamerhand dc hoogste tijd dat de oplossers van ons rebus-feuilleton ons hun inzen ding doen toekomen. As. Maandag middag om 12 uur dient deze uiterlijk in ons bezit te zijn. Wij verwachten er nog vele!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1952 | | pagina 1