LEIDSCH
DAGBLAD
„Flying Enterprise" opnieuw in
groot gevaar
De tros is in een storm gebroken
Eerste fase van Churchill's
bezoek aan de V.St. geëindigd
Politieke commissie der V.N.
voor collectief beveiligings
stelsel
Franse crisis blijft zorgen baren
90ste Jaargang
WOENSDAG 9 JANUARI 1952
00
No. 27502
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 6.per kwartaal: f 0.47 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red 21507
Genade voor recht
EEN onopvallend Aneta.berichtje
meldde dezer dagen, dat zes leden
van de Zuidmolukse regering zich
met hun gezinnen op het eiland Ceram
hebben overgegeven aan de legerauto-
liteiten der Republiek Indonesia.
cB Nauwelijks 24 uur later volgde het be
licht dat 2000 volgelingen (inclusief de
gezinsleden» de wapenen eveneens had- j
den gestrekt
Weliswaar heeft de Nederlandse ver
tegenwoordiger van de Zuidmolukse re
gering bü herhaling verzekerd, dat de
vrijheidsstrijd der Zuidmolukse volkeren
geenszins was beëindigd met de bezet
ting door de Indonesische republiek van
Ambon en dat die strijd tot aan het
aegevlerend einde of tot de militaire ver
nietiging zou worden voortgezet, maar
in feite vernamen wij van die strijd
weinig of niets.
Van officiële Indonesische zijde werd
daarover een uiterst sobere berlchtge-
Slagzij is wederom groter geworden
Met de veilige haven langzamerhand jn zicht, is de redding van de Flying
Enterprise we»r onzeker geworden. De berichten van gistermiddag wezen reeds
op nieuwe gevaren.
Gezagvoerder Kurt Carlsen van de
Flying Enterprise" heeft, blijkens een
radiobericht van de Amerikaanse tor-
pedobootjager „Willard Keith", toen me
degedeeld dat zijn schip nog steeds wa
ter maakt en lager op het water ls
komen te liggen. De slagzijde bedroeg,
gerekend vanaf de loodlijn, zeventig gra
den. De reddingsboot aan bakboord was
weggeslagen.
- weggeslagen.
ving betracht en weinig of niets gedaan jn de radioboodschap van de „Willard
om de mening te weerleggen als zou het Keith" wordt nog medegedeeld dat ge-
op de Molukken alles pais en vrée
sijn
E hierboven aangehaalde berichten
ragvoerder Carlsen zich thans weer voor
de eerste maal een weinig ongerust
scheen te maken. De boodschap besloot
met de woorden: „wij plegen radiogra-
Dc luciuuim I fisch overleg, allen hopen op en bidden
bewjjzen het tegendeel. Zij maken voor beter weer",
ons een ogenblik stil. Het Neder
landse volk. in welks hart de gedachte
der geestelijke en politieke vrijheid de
eeuwen door een vruchtbare voedings
bodem heeft gevonden, wordt geconfron
teerd met de harde realiteit van een
volk. dat zich met hechte banden aan
ons verwant voelt en welks beroep op
zijn zelfbeschikkingsrecht noch hier te
lande, noch elders in de wereld vol-
„Flying Enterprise" zeer ernstig ge
worden en heeft het schip veel water
gemaakt tengevolge van de overslaan
de golven.
En toen kwam vanmorgen dc jobs
tijding:
De Britse sleepboot „Turmoil" heeft
bekend gemaakt, dat haar sleeptros
naar de „Flying Enterprise" is gebro
ken na een storm in de Atlantische
Oceaan.
Volgens radioberichten, welke te Lon
den werden opgevangen, bevond de sleep
zich 57 mijl van Falmouth, toen de tros
brak. De Amerikaanse torpedoboot Jager
„Willard Keith" en de Britse sleepboot
Om 21.— uur meldde de Amerikaanse ■•Dexterous" helpen,
torpedobontiaeer „Willard Keith", dat booiaehap van de TurroiJ aait
de windkracht „aanzienlijk" was- De J*»4*1 Tl'ee!"7d"H5Ï
West-Noord-Westelijke wind had toen beste is te wachten tot het dag wordt
een snelheid van ongeveer vijftig tot te g?vhten de tros opnieuw te
ongeveer seatie kilometer per uur. De b™est'^»- Probeer wat te rusten':
golven waren tien voet hoog en het zicht j eebroken kort nadat de
ongeveer drie kilometer, hetgeen bij re- J" p had heTT.a nfl dri
gen buien verminderde 'tot minder dan j
een kilometer 7Ware zeeen ult de kw?rs was gedreven,
een Kilometer 1 Tevoren had de „Willard Keith" nog
Kort na middernacht seinde kapitein gemeld dat alles goed w s
uw, v—-w Parker van de „Turmoil", dat de sleep
doende weerklank heeft gevonden om ztin tocht vervolgde met een smSlwid
van meer dan drie knopen. De wind
weliswaar nog sterk. Kapitein Par-
verwezenlijking
kunnen l
brengen.
Dit is een geweldig stuk tragiek,
waarvan wij ons op dit moment dieper
bewust zijn dan ooit tevoren.
Uitgeput door honger en ontbering
capituleren de laatste strijdbare resten
van een volk, welks enige misdaad het
was de vrijheid méér lief te hebben dan
Zichzelf.
J Waar zü het Reoht niet deelachtig
werden, blijft slechts de hoop, dat Ge
nade hun deel moge zijn
ker zeide nog steeds te hopen vandaag
teeen de middag in Falmouth aan te
komen Hij verzocht een pompinstallatie
eereed te houden, omdat het vracht
schip veel water heeft gemaakt in de
dekhutten.
De kapitein van de Franse sleepboot
„Abeille 25" die de sleep begeleidt,
deelde echter via de radio mee, dat
zijns inziens „10 sleepboten het schip
niet door een dergelijke storm" zouden
kunnen brengen en dat de weersvoor
uitzichten er slecht uitzagen. Volgens
deze kapitein was de slagzij van de
Tussen de Flving Enterprise en de
kust ligt nog de verraderlijke Kaap
Lizard reeds eeuwen lang een graf
voor schepen. Daar zijn windstoten
van 85 km per uur waargenomen
Een woordvoerder van de Ameri
kaanse marine verklaarde, dat de Wil
lard Keith onmiddelliik maatregelen
zou nemen om kapitein Carlsen en
stnurman Dancy van de Enterprise te
halen, indien er direct gevaar voor
beide mannen zou ontstaan.
Falmouth voor ontvangst
gereed
drukte om zijn persoon houdt. Ook ka
pitein Parker van het berginesvaar'uig
Turmoil" is wars van public teit M n
mompelt over een complot, dat hij op
aettelijk zal willen binnenkomen als de
duisternis is gevallen Ook als er geen
opzet in het spel is. zal het toch nvs-
schien reed- avond geworden zijn, als
de sleep arriveert.
De bedoeling is het schip een plaats
te geven op de rivier Carlsen zal z:Ch.
naar verwacht wordt, er tegen verzet
ten. dat de „Flying Enterprise" op de 1
grond gezet wordt Dat komt zijn eer
te na
Falmouth heeft in oorlogs- en vredes
tijd een grote reputatie als reoarat'p-
inrichting voor onklaar geraakte sche
pen. Alle experts, die de „Flying Enter
prise" kunnen opknappen, zijn aan
wezig-
Onze mar ne heeft tijdens de oorlog
veel met het ook historisch zo be'ang-
wekkende Falmouth t- maken gehad
Onze mijnenvegers lagen er Iedereen
herinnert zich. dot prins Bernhard
DezoeK aan de basis bracht Ook bevindt n„ i r \ii. r
zich hier vlakbij het Dutch Naval Col- P lan Musch. die
lege. het Nederlandse opleid ngsinstltuut December 76 jaar werd. zal over I
voor de marine Velen kwamen derhalve enige weken zijn diamanten iuhi-
dagelijks in contact met de opvarenden i.,,„ 7
van onze vloot. ,c"m vieren Zijn entree op het
m m toneel maakte liij in het begin van
het seizoen 1891.
De Deense ambassade te Londen heeftEen recente opname van Jan MllSCh
bevestigd, dat koning Frederick van De- die vele liefhebberden heeft fschil-
nemarken aan kapitein Carlsen de orde ln[ln neel' scn"
van „Ridder van de Dannebrog" zal uit- Jtren. boetseren, pianospelenach-
reiken. I ter de piano in zijn huis te Blaricum.
Eden en Acheson letten
besprekingen voort
President Truman en Winston Churchill
hebben, blijkens een door het Witte
Huis uitgegeven Brits-Amerikaanse ver-
kla ring. in hun gistermorgen gehouden
derde bijeenkomst de bespreking van
verdedigingsvraagstukken beëindigd.
ling van problemen betreffende het
Midden- en Verre Oosten Aan het be- dl? hl.er en ««ondheid zoeken zijn
Onze Londense correspondent seinde
ons tevoren nog uit Falmouth, toen alles
nog goed ging:
De haven- en touristenplaats Fal
mouth (Cornwall» is thans een journa
listen-stad. De luxe zomer-hotels op de
liefelijke heuvels rond de diep blauwe
baal van Falmouth, waarvan er vele
wegens het zachte klimaat van de En-
I eelse Rivièra in de winter open blijven, -- - --
1 zijn sinds gistermiddag in Bonzende re- °nt houdingen. Het Russische amende-
Daarop werd overgegaan tot behande-j dactiekamoren veranJerd gasten. I1»®4 betreffende het opheffen van
de commissie voor collectieve maatrege
len werd eveneens verworpen en wel
met 52 tegen 5 stemmen bij 2 onthou
dingen.
Het belangrijkste artikel van de Wes
telijke resolutie. nJ. het onderdeel,
waarin een beroep op de leden-staten
wordt gedaan speciaal opgeleide en uit
geruste strijdkrachten beschikbaar te
houden voor organisatie der V.N.. werd
met 46 tegen 5 stemmen bij 7 onthou
dingen aanvaard.
De politieke commissie nam voorts
met 33 tegen 7 stemmen bij 18 onthou
dingen een Guatemalaans amendement
aan betreffende het artikel over het
schaduwleger" Dit amendement houdt
d? erkenning in. dat het aan de leden-
sta ten is om te beoordelen hoe groot
hun bij drag-? kan zijn
Over de Russische resolutie, waarin
wordt voorgeste'd een speciale bijeen
komst van de Veiligheidsraad te beleg
gen teneinde middelen te bespreken ter
vermindering van de internationale
spanning en ter beëindiging van het
Koreaanse conflict zal heden worden
gestemd.
Voorzitter wil spoed De voorzitter van de algemene verga-
r dering der V N dr Nervo heeft de voor-
t»I zltt«rs van alle hoofdcommissies ver-
De politieke commissie der V.N heeftzocht te posen de z?=:te zitting van de
na nog enig debat met 51 tegen 5 stem-algemene vergadering tegen 26 Januari
men bn 3 onthoudingen de door elf I te beëindigen door Zaterdags de gehele
- 1 dag vergaderen en door ook 'savonds
bijeen te komen.
Hoge functionarissen der organisatie
landen ingediend? resolutie aangeno
men. waarin wordt aanbevolen een col
lectief beveiUgingsstelsel voor de gehele
wereld in te voeren om aan elke toe
komstige agressie, waar ook ter we
reld het hoofd te kunnen bieden. Argen
tinië, India en Indonesië onthielden
zich. El Salvador was niet aanwezig.
Het voorstel van de Sovjet-Unie, de
commissie voor collectieve maatregelen
op te heffen werd verworpen.
De stemmenverhouding was hier 41
stemmen tegen 6 stemmen voor
Bij liun aankomst bij Blair House
in Washington waar de beide
staatslieden gezamenlijk dc lunch
zullen gebruiken, legt Truman in
een hartelijk gebaar de hand op
Churchills arm.
Truman cn Churchill geven de pers
fotografen even gelegenheid het
bezoek van de Britse minister
president aan de Verenigde Staten
vast te leggen.
WEERBERICHT
BUIEN.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselende bewolking met nu en dan
buien, sommige met hagel of natte
sneeuw. Matige tot krachtig» Westeliike
tot Noord-Westeliike wind. Iets kouder
(Opgemaakt te 10 uur).
10 JANUARI.
4 Zon op: 8.45 uur; onder: 16.49 uur.
Maan op: 14 42 uur; onder: 8 09 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.15 en
14 28 uur.
Midden- en Verre Oosten Aan het be
gin van de derde bijeenkomst zijn eerst
de nog niet besproken vraagstukken
van de Europese verdediging en Maan
dag nog niet behandelde economische
problemen besproken.
Met de vierde bijeenkomst van
gistermiddag is het eerste gedeelte
van Churchills bezoek aan de Ver
enigde Staten achter dc rug.
Heden zal do Britse premier naar New
York reizen, waar hij een bezoek aan
zijn vriend, de bekende Amerikaanse
staatsman Bernard Baruch. zal brengen.
Vrijdag a s. zal Churchill zich naar
Canada begeven, waar hij zal beraad-
j slagen met premier St. Laurent en
andere leden der Canadese regering,
j Na zijn bezoek aan Ottowa zal de
I Britse minister-president naar Washing-
ton terugreizen, waar hij zijn bespre-
kingen met president Truman zal voort-
zetten.
Churchill is. naar verluidt, zeer vol
daan over het soepele verloop en de op-
I bouwende aard van zijn besprekingen
met de Amerikaanse staatsleiders.
Minister Eden deelde mede, dat hij
vooreerst nog te Washington zal blijven,
voor het bespreken van nog niet afge
handelde zaken, waarna hij zich in
Canada bij Churchill zal voegen.
In een gemeenschappelijke verkla
ring. uitgegeven na de middagbijeen-
komst wordt gezegd: „De president en
I de eerste-minister beëindigden van
avond hun besprekingen. Tot de kwes
ties, die op de slotbijeenkomst werden
besproken, behoorde die der Europese
defensiegemconschap De resultaten van
de verschillende besprekingen zullen
vollediger worden bekend gemaakt in
een later vermoedelijk vanmiddag
uit te geven communiqué".
In een verklaring, die hij aflegde voor
radiomicrofoons, opgesteld op de trap
pen van het Witte Huis. zei Churchill
na afloop van de conferentie- „Al mijn
goede wensen voor een goed lot van het
Amerikaanse volk en de uitvoering van
de grote missie, die het vervult, niet
voor zichzelf of enige andere natie,
maar voor de gehele mensheid".
De besprekingen eindigden in een
„zeer hartelijke sfeer".
Eden en Acheson zullen nog meer in
bijzonderheden op enige der kwesties,
die besproken werden,"ingaan. Zij zul
len enige der verschillen in politiek
beleid, welke een gemeenschappelijke
Brits-Amerikaanse houding ten aanzien
van het Midden-Oosten, het Verre Oos
ten en Zuid-Oost-Slavië in de weg ston
den. trachten weg te nemen Men is
vastbesloten eenheid te brengen in de
politiek der beide landen in genoemde
gebieden.
Churchill zal heden in het Congres
een erezetel innemen, wanneer presi
dent Truman zijn jaarlijkse boodschap
aan de wetgevende lichamen voorleest.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
Staking in Port Said ten einde
De stakende Egyptische havenarbei
ders te Port Said zijn weer aan het werk
gegaan. Een symbolische staking van
een uur per dag wordt gehandhaafd.
geheel uit hun doen als gevolg van de
overstelpende invasie van pers-, radio-
en filmmensen, waarvan er hier vele
honderden aanwezig zijn. Fleetstreet in
Londen (de krantenstraat) is beslist
uitgestorven.
De bekende figuren uit d» Londense
krantenwijk hebben zich onder de zacht
wuivende palmbomen, die dit schilder
achtige havenstadje sieren, verzameld.
Het is hier een merkwaardig nieuws
centrum. want het aantal telefoonlijnen
is beperkt. De telefoon is overigens
reeds een verouderd hulpmiddel voor
een wereld-reportage als deze. De grote
Britse en Amerikaanse nieuwsorgani
saties en enkele machtige Engelse bla
den zijn het tergend langzaam varende
convooi met een eigen sleepbootvloot en
eigen vliegtuigen tegemoet gesneld. Per
radio flitsen de verhalen naar hun be
stemming
Inmiddels wacht Falmouth vol span
ning.
De bekoorlijke stille baai maakt de
indruk van een reusachtig toneeldecor,
waar elk moment het ongekende zee
epos zijn climax zal vinden.
Gisteravond, toen een felle regen uit
een dikke lucht neerkletterde en de
wind opstak, was het onzeker of het
drama van de „Flying Enterprise" in
derdaad blU zou eindigen.
De ouders van Kurt. Carlsen zijn hier
om hem als eerste te omhelzen. Een
officiële ontvangst van de held van de
afgelopen acht dagen op het gemeente
huls is voorbereid De rederij is natuur
lijk vertegenwoordigd, en ook de ver
zekeringsmaatschappij. welke alle rede
nen heeft om Carlsen dankbaar te zijn.
Duikers staan klaar om zo nodig on
der water gaten te dichten opdat de
..Flying Enterprise" zo snel mogelijk kan
worden leeggepompt en in normale po
sitie gebracht.
Carlsen zal verwonderd zijn als hij
bemerkt, dat de kranten dagenlang hun
grootste koppen aan hem hebben gewijd,
en dat zijn naam tot in alle uithoeken
der aarde bekend is. En ook als hij zal
worden omstuwd door de hier aanwezige
vertegenwoordigers van uitgeverscon
cerns en filmmaatschappijen die hem
om strijd fantastische bedragen zullen
aanbieden voor het exclusieve publicatie
recht van zijn levensverhaal.
Het is bekend dat Carlsen. de be
scheiden zeeman, die vindt dat hij slechts
zijn plicht heeft gedaan, niet van al die
betwijfelen echter of het op deze ma
nier mogelijk zal zijn voor genoemde da
tum met het werk gereed te komen. Zij
zijn van mening, dat de zitting onge
veer 2 Februari zal zijn geëindigd.
In Israël keert rust terug
In een radiorede tot het Israëlische
volk heeft premier Ben Goerion ver
klaard. dat de regering in staat is om
Iedere poging tot het plegen van poli
tieke moorden te verijdelen. De uitlatin
gen van de leider der „vrijheidsbewegin
gen", Menachem Beigin, in het parle-»
ment en daarbuiten noemde Ben Goe
rion een „terreurverklaring". De premier
verzekerde, dat Israel een democratie
zal blijven en dat alle tekenen van ter
rorisme zullen worden uitgeroeid".
De rust is teruggekeerd, al hadden nog
enige demonstraties plaats waarbij oa.
de gele Hltler-ster werd gedragen.
TIBET WORDT COMMUNISTISCH!
Volgens de laatste uit Tibet te Ka-
limpong (West-Bengalen» ontvangen
berichten hebben de Chinese autoritei
ten in Tibet het ouderwetse Tibetaanse
leger van 9000 man ontbonden en een
kleine strijdmacht van speciaal geoefen
de jonge Tibetanen opgericht.
In het verleden jaar gesloten Chinees*
Tibetaans verdrag is voorzien in de reor-
gansatie van het Tibetaanse leger en
men neemt aan, dat de nieuwe strijd
macht zal dienen als kern voor een ge
reorganiseerd leger.
De Tibetaanse politie in Lhasa en
andere belangrijke Tibetaanse steden
wordt ontwapend en eveneens geleide
lijk vervangen door nieuw, geoefend
personeel.
Socialist Pineau kreeg eerste
formatie-opdracht
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
Nadat gisteren, de eerste dag van de
Franse kabinetscrisis. Vincent Auriol
op zijn ambtspalcis, het Eiysée, dc
traditionele bezoeken der fractieleiders
had ontvangen, werd 'savonds
uur bekend gemaakt, dat aan de
listische oud-minister v
Christian Pineau. de eerste opdracht
tot vorming van een nieuw ministerie
was verstrekt.
De president der republiek, die. naar
men zegt en ook wel begrijpen kan. de
ernst van de toestónd in geen enkel
opzicht onderschat, moet daarbij
preciseerd hebben, dat hij zijn opdracht
Complot in Portugal ontdekt
Gisteren is officieel te Lissabon meege
deeld, dat men een samenzwering tegen
het huidige Portugese regiem heeft ont
dekt. Een aantal personen is gearres
teerd. w.o. de voornaamste leiders.
De arrestatie geschiedde tijdens een
bijeenkomst van de samenzweerders op
het hoofdkwartier van de zogenaamde
Organizacio Civica Nacional een be-
weeing. welke ontstond als gevolg van
de verkiezingscampagne, die het vorig Mei. Mabelle Cutter viert haar tach-
jaar door de oppositie werd gevoerd tij- verinnrrinn rinnr vnnr hnnr
dens de presidentsverkiezingen. tl^Ste 1 er jaardag door i oor haar
De genoemde beweging werd gevormd huis in de staat New Hampshuc
door een groep, die admiraal Meireles (\r c i inn„„ji linornd nn dc slee
bij de campagne voor de presidentsver- "SScna °P "f s,ce-
kiezingen op 22 Juli 1951 heeft gesteund, de heuvel af te glijden. „Ik heb
maling aan mijn waardigheid" zegt
ze. Toen ik cr 70 jaar geleden mee
begon deed ik het net zo en ik ben
niet van plan door een ..waardige"
houding mijn plezier te bederven.
niet slechts als van informatieve aard
beschouwd wenst te zien.
President Auriol moet bovenal heb
ben aangedrongen op zo groot moge
lijke spoed, die hij trouwens bü zün
besprekingen ook heeft betracht.
Vóór 26 Januari as. wanneer in Parijs
een nieuwe conferentie over het Euro
pese leger plaats moet vinden, hoopt de
president de crisis te hebben bijgeleed.
Dat Pineau tot. wat- men hier noemt,
het eerste proefkoniin werd uitgenodigd,
wüst er op. dat officieel de socialisten
ook voor deze laatste crisis, nummer 17
sedert de bevrijding volgens de statistici,
aansprakelijk worden gesteld.
Als leden van de meerderheid, of
schoon niet in de regering vertegen
woordigd. hadden zü zich als groep
Maandag tegen het beleid van de reee-
rine-Pjeven uitgesproken. En waarom
Pineau' Een socialist, die in het alge
meen niet tot de invloedrijkste leiders
van zijn partij gerekend wordt? Die
keuze zou verband houden met een reor
ganisatie-plan voor de spoorwegen dat
door deze deskundige moet zijn uitge
werkt. Zoals men weet. Ls od Plevens
saneringsobiecten voor datzelfde spoor
wegbedrijf de crisis, die overigens ook
wel diepere oorzaken had. uitgebroken.
Ondanks zijn plan worden de kansen
van Pineau echter niet zeer hoog aan-
eeslagen. Weinigen verwachten, dat
deze formateur het vertrouwen zal heb
ben van de radicalen waaronder er velen
meer voor samenwerking met de Gaul
listen dan met de socialisten voelen
Mogelijk geeft dan ook Pineau van
morgen ziin opdracht al weer terug. De
beurt komt dan waarschijnlijk aan
Soustelle. de fractieleider der Gaullis
ten die te beslissen hebben over de mo-
gelijkh°id de te snnalle meerderheid,
waarop Pleven rustte, naar rechts uit
te breiden. Maar dat ook Soustelle een
zandruiter zal blijken, daarover kan niet
de minste twüfel bestaan
Een regering met Gaullistische of so
cialistische medewerking, naar welke
laatste formule stellig in eerste instantie
wordt gestreefd, liikt onder de huidige
omstandigheden alleen mogelijk onder
katholieke onafhankelijke of radicale
ldding en de serieuze candidaten uit die
kringen h»ten Bidault. Reynaud en
vooral Queuille.
Het Ls echter waarschiinlük. dat ceen
dezer bedreven staatslieden een poging
zou willen wagen wanneer niet eerst de
nodige ander» politici een echec zullen
hebben geleld.
Men blijft dus ondanks de aandrang
van president Auriol. hier rekenen op
een langdurige slepende crisis.
Belgische regering thans
afgetreden
De Belgische homogeen-katholieke re-
gering-Pholien heeft thans hedenmor
gen haar ontslag aangeboden.