DRASTISCH
WEI6ER
lintei
Hirohito: een kwarteeuw Ten no.
maargeen feest!
Keizerlijke Nieuwjaarspoëzie van
voor de oorlog
n-"» jsxs- -
S
fSSS- 2" I
^seticf
1 DE GROOTSfE
ImiMRlAfiOftl
^nlNEDERLAND
Meer dan 100 modellen
1' KWALITEIT SCHOENEN
in prijs verlaagd!
Zie onze etalages
VERGELIJK DE PRIJZEN
MÉ6RTE BETALEN)
VRIJDAG 4 JANUARI
Een kwart eeuw geleden besteeg
Hirohito als 130ste keizer de 2600 Jaar
oude troon van het Land van de rijzen
de zon, om precies te zijn op 25 Decem
ber 1926. Met deze kennis gewapend heb
ik ijverig gespeurd naar feestelijke voor
bereidingen ter herdenking van dit
jubileum, maarik heb (natuurlijk)
niets gevonden. Over zijn keizer en over
het keizerschap in het algemeen zwijgt
de Japanner, althans tegenover buiten
landers, die van de verering voor de
Zonnegodin tóch niets begrijpen
Géén feest dus. maar ik was niettemin
benieuwd welke uitleg een Japanse in
tellectueel, in nmerika opgevoed, aan
dit ontbreken van vreugdebetoon zou
geven. Naar goed Japans gebruik be
antwoordde hij mijn vraag met een zeer
brede glimlach, waarop hij een uitvoe
rige uiteenzetting begon te geven van
de religieuze hoogachting, welke de kei
zers voorheen plachten te genieten. Toen
ik aanhield en onverwacht mijn vraag
van zostraks herhaalde, kwam een ver
rassend antwoord: „Keizer Meiji (Hiro
hito's grootvader) heeft lang en zegen
rijk over het volk geregeerd en is des
tijds zó uitbundig gefêteerd, dat het on
mogelijk is Hirohito te huldigen op een
wijze, welke ook maar in de verste verte
de vergelijking met die van zijn groot
vader zou kunnen doorstaan Een
kostelijk antwoord, waarin de kern van
de vraag op Oosters-handige wijze werd
ontweken!
Sensationele
Nieuwjaarsboodschap
NOG altijd komt Hirohito's gelaat
niet op de Japanse postzegels voor.
hetgeen voor de oorlog verklaard
werd uit de opvatting, dat de keizer te
heilig was om afgebeeld te worden.
Helaas hebben de Amerikanen verzuimd
dit typlsch-Japanse bijgeloof met wortel
en tak uit te roeien, ofschoon zij ander
zijds niet nagelaten hebben te dezer
zake Westerse opvattingen tot gelding
te brengen. Het was dan ook geen kleine
sensatie, toen de keizer juist zes jaar
geleden, n 1. in zijn Nieuwjaars-bood
schap voor 1946, openlijk de „goddelijk
heid" van de Japanse vorsten vals
noemde en zijn onderdanen verder mee
deelde. dat zij niet boven andere volken
uitsteken en al evenmin voorbestemd
zijn de wereld te regerenNiet on
geestig is deze verklaring van Hirohito
bestempeld als het plegen van „politieke
harakiri", maar het is de vraag, of de
betekenis ervan wel ten volle tot de
„gewone man" is doorgedrongen. Het
Japanse volk heeft, als elke Oosterse
natie, volop de tijd, het beschikt over
een ongelooflijke veerkracht en. wat ver
dwenen leek, komt gemakkelijk weer
terug.
Paleis als middelpunt
ELFS voor de Jedokko's, zoals de
inwoners van Japans hoofdstad
I heten (naar de oude naam Jedo),
maar slecht geplaveide straten. Iedere
wijk had toen haar eigen naam en bin
nen de wijk hadden de huizen een num
mernaar gelang van hun ouderdom!
Het is duidelijk, dat alleen diegenen de
weg konden vinden, die in zo'n stads
gedeelte volkomen thuis waren. De
Amerikanen hebben aan deze wonder
lijke toestand een einde gemaakt en er
is dan ook niemand, die ontevreden is
over deze nieuwe regeling. Hoe dat
probleem opgelost werd? Dat was niet
eenvoudig. In de oude keizerstad Kioto
was dat heel wat gemakkelijker dan in
de tegenwoordige hoofdstad, want Kioto
was reeds duizend jaar geleden in de
vorm van een reusachtig, in ruiten ver
deeld vierkant gebouwd Tenslotte vond
men voor Tokio deze oplossing, dat het
keizerlijk paleis als middelpunt geno
men werd. Het ligt daar als een kunst
matig eiland midden in het centrum.
(Speciale berichtgeving).
II
Nog altijd buigt de Japanse buitenman, die Tokio bezoekt, in diepe eerbied
het hoofd, als hij de ingang van het paleis, waarvan hij weet, dat daarin Zijne
Majesteit de Hemelse Heerser resideert. En achter zijn gebogen rug razen de
auto's, vier, vijf rijen dik, over de brede boulevards naar alle delen van deze
monsterachtig grote stad van zeven millioen inwoners. De Japanse boer trekt
zich daarvan niets aan: hij denkt slechts met diep respect aan zijn keizer. De
stedeling schijnt op dit punt wat nuchterder te zijn, maar op het platteland
heerst nog iets van het oude ontzag, waaraan ook vijf jaar Amerikaanse bezet
ting geen eind hebben kunnen maken.
I de kalme kamergeleerde dan de eer
zuchtige heerser, die met alle mogelijke
middelen naar uitbreiding van zijn
j macht streeft. Wat men hem verwijten
i kan. is te grote passiviteit en het laten
misbruiken van zijn gezag voor impe
rialistische doeleinden. Volgens Hauser
1 heeft hij desondanks met de zeer be
perkte middelen, waarover hij beschikte,
destijds gepoogd zijn afkeer van mili
taire dictatuur te kennen te geven.
Oudergewoonte publiceert de keizer op
1 Nieuwjaarsdag een gedicht van eigen
omgeven door een hoge muur en een
zeer brede gracht. Wit rijzen de gebou
wen omhoog temidden van oud geboom
te en deze keizerlijke behuizing fungeert
nu als de as, waarom het verkeer van
geheel Tokio draait. Van hieruit lopen
machtige aders naar alle richtingen,
zoals de spaken van een wiel. En op die
hoofdwegen komen dan weer zijstraten
uit, die met 1, 2. 3. enz. genummerd zijn
en die tezamen het reusachtige web vor
men van de derde stad der aarde. In
de warboel van voorheen is orde en
regelmaat gebracht en de Jedokko is er
de Yankee dankbaar voor.
Vredespoëzie van een
gevangen keizer
BIOLOGIE, zeilen en zwemmen, dat
zijn de hobbies van de kleine, bij
ziende man. die vroeger gevangene
van de militairen was cn na de oorlog
als keizerlijke bezienswaardigheid door
het land is gaan reizen.- Hirohito is
nooit iemand geweest, die zich op een
voetstuk heeft willen plaatsen. Daar is
zijn karakter niet naar: hij is veel meer
Voor de oorlog vertegenwoordigde
keizerin Nagako veelvuldig haar
onzichtbareechtgenoot bij het
vervullen van representatieve plich
ten. 7.o was zij de schakel tussen
keizer Hirohito en de brede massa
des volks. Thans ziet men beiden
tezamen herhaaldelijk in het open
baar. zoals hier. waar de keizer een
toespraak houdt.
hand en in dat van 1933 heette het:
„Vredig is de morgen in de tuin van het
altaar. Het is te hopen, dat 's werelds
toestand ook vredig zal zijn". En het
Nieuwjaarsgedicht des keizers van 1940
luidde: „Bu het begin van het Nieuwe
Jaar bidden wij dat Oost en West eens
gezind zullen zijn en voorspoed zullen
hébben".
Kerkelijk Leven
PREDIKBEURT.
KUmburg Vllethof Vrijdag nam. 7.30
uur ds H. G. Abma van Rotterdam.
Ned. Ilerv. Kerk Bedankt voor Ernst
H N. van Hensbergen te Schalkwijk.
Clir. Gerei. Kerken Aangenomen naar
Dedemsvnart D. van Wllsum te Eindhoven.
r.eref. Gemeenten Beroepen te Zaan
dam M. Blok te Rotterdam-C.
FAMILIEBERICHTEN
ontleend aan andere bladen:
Bevallen: GodfriedDe Vries, d.,
A'dam; Oving—Van de Vlasakker, z..
Den Haag.
Gehuwd: H. de Waal en E. van der
Mieden van Opmeer, Diepenveen; S.
Brusse— Cochlus en H. F. Andersen,
Rotterdam.
Overleden: G. A. StruyckenSanders,
v 72 JDen Haag; H F. Toonbreker,
m. 72 JDen Héag: H. Boissevain, m.
63 j.. Ubbcrgen; P. F Kremers, m. 37 J..
A'dam; C J Leverlngton—De Blom, v
57 j., Zeist; J. P. Crompvoets, m. 76 j.,
Den Haag.
Volk van goede verstaanders
IN Westerse ogen is deze keizerlijke
„vredesactie" nogal lachwekkend.
Een vage wens in een nieuwjaarsge
dicht, wat zou het te betekenen hebben?
Inderdaad heeft Hirohito niets kunnen
tegenhouden. Dan had hij anders moe
ten handelen, aangenomen dat daartoe
de gelegenheid bestondMaar men
doet verkeerd de waarde van Hirohito's
poëtische ontboezeming te onderschat
ten. De Japanners zyn een volk van
kleine dingen, zowel in de gunstige als
in de ongunstige zin des woords. Een
kenner van hun kunst heeft de Japan
ners „groot in kleine zaken, maar klein
in grote zaken" genoemd. Vandaar hun
meesterschap op het terrein bijv. van
de tuinarchitectuur, waardoor zij vaak
de illusie van een volledig landschap
in verkleinde vorm weten te wekken.
De Japanner is ook de mens, die aan
een half woord genoeg heeft. Misschien
werkt de taal daartoe mee, want het
aantal lettertekens is zo groot, dat
slechts een gedeelte in gebruik is en
daardoor wordt de uitdrukkingsmoge
lijkheid beperkt. Gevolg: een vage wijze
van zeggen, die heel wat aan het „goe
de verstaan" overlaat. Welnu, voor een
volk van goede verstaanders waren
Hirohito's Nieuwjaarsgedichten van 1938
en 1940 duidelijk genoeg. Maar de taal
die de militaire spraken, gaf de door
slag en 's keizers poëtische aanwijzin
gen werden gemakkelijk overstemd.
Zoals in elke militaire dictatuur is de
vorst alleen goed genoeg voor het
plaatsen van zijn handtekening. En in
derdaad. men kan hem euvel duiden,
dat hij zich daarvoor liet lenen. Ten
slotte is hij de man geweest, die het
beleid van zijn vooroorlogse regeringen
gesanctionneerd heeft. Maar voor de
Amerikanen woog het heden van 1946
en 1947 tenslotte zwaarder dan het ver
leden en inplaats van hem af te zetten
gebruikten zfj hem als propagandist voor
de nieuwe, democratische opvattingen..
SCHEEPSBERICHTEN.
ARKELDIJK 3/1 van Bremen naar
Antwerpen. BOSCHFONTEIN Bclia—Am
sterdam pars. 3/1 The Brothers; CALTEX
UTRECHT 3 1 van Sldon naar Pernla:
EENDRACHT Falmouth naar Istanboul 3/1
bi) Ouessant. FRIESLAND (KRLi Ballk-
papanR'dam pass. 31 Ouessant. LANG-
KOEAS R'damBall/.papan 3.1 van Lissa
bon. MAASHAVEN Clenluegos naar R'dam
pass. 3/1 Azoren PRINS WILLEM 6 2/1
van Dakar r, Abltjan. ROTULA R'dam
Abo pass. 3 1 Bornholm. SCHIE Kvmasal
n. A'dam pass 3 1 Alglero. SLOTERDLJK
New York—Java 3/1 te Suez. STAD MAAS
TRICHT 3/1 v. Gibraltar te Casablanca:
UTRECHT 3 1 van Bombay—Cochin;
WATERLAND A'dam—Buenos Aires pass.
3/1 Flnlsterre.
AAGTEDIJK New YorkBuenos Aires
3/1 v. SantosMontevideo, AGAMEMNON
S. JuanA dam pass. 3 1 FloresAzoren;
AKKRUMDIJK Perz. GodR'dam 3/1 v.
Port SaidGenua. AMPENAN 3/1 van
Houston te Lake Charles; BANTAM New
YorkCalcutta 3/1 te Khoramshar; BOR
NEO A'dam—Ballkpspan 3 1 v. Pondl-
cherrySingapore. BOSKOOP A'dam-Peru
4/1 te Port of Spain. BRITSUM 5/1 van
R'dam te Newport News verv.' CALTEX
DELFT (T) 3 1 v. Sldon—R dam. CLA-
VELLA (Ti DunedlnCorpus Chrlstl 4/1
te Panama DELFT Chili—A dam 3/1 van
Hamburg. ESSO ROTTERDAM (T) 3—1 v.
ArubaR'dam; GAASTERKERK A'dam
Belra 4/1 te Marseille, GENOTA IJmulden
Curacao alwaar 6 1 verw HAARLEM
A'damCartagena 4 1 te Lagualra verw.;
HELICON A'damKingston 4/1 te Cura-
pao, HERCULES 3/1 v. Bremen te A'dam:
LEKKERKERK Calcutta—R'dam 3/1 van
le HavreAntwerpen, MAAS A'dam
Alexandrië pass. 3/1 Malta, MANOERAN
3/1 van A'damAntwerpen; POSEIDON
A'damGeorge Town 4/1 te Barbados;
PRINS WILLEM 4 13 uur n m. van Car
tagenaHamburg. RADJA Ballkpapan—
Galveston 6/1 Soerabaja verw.; RfOUW
A'damMakassar 3/1 v Ballkpapan; RO
TULA 4/1 vm van R'dam te Abo, SING-
KEP IndonesiëPac Kust 4/1 te Slam
verw.: STAD HAARLEM 3.1 v. Casablanca
Vlaardlngen; TALISSE A'damIndonesië
4/1 te Soerabaja; TARIA (T) 4/1 van Ade
laide te Pladju, TJISADANE Buenos Aires
Kobe 3/1 v DurbanMauritius TROM
PENBERG R'dam—New Orleans pass. 4/1
S. Miguel Azoren; WINSUM Slax—Vlaar
dlngen 3/1 nm dwars Algiers: ALGENIB
3/1 van R'damPorto Alegre; AMSTEL-
PARK 3/1 v. Newport News te A'dam;
CALTEX PERNIS <T> 3/1 v R'dam-Sldon;
FRIESLAND (KRLi 4/1 ca 12 uur Hoek v.
Holland verw. v. Ballkpapan; HYDRA 3/1
van Kingston te A'dam. KLIPFONTEIN
BelraA'dam 3/1 nm Kaapstad verw.;
KOTA INTEN R'dam—Soerabaja 1/1 te
Port Swettenham; LANGKOEAS R'dam
Ballkpapan 3/1 24 uur Gibraltar; LEER-
DAM R'damNew York pass 3 1 SclUys;
LINDEKERK R'dam—Perz Golf 4 1 te
A'dam: LOOSDRECHT R'dam-Calcutta 3/1
Madras. MERWEDE 4, 1 v R dam
Golfhavens vla Antwerpen; ORANJE Am
sterdamTJ. Prlok 3/1 150 mijl WZW
Kreta SIBAJAK R'dam—Wellington 3'1
mill ZD Fayal Azoren. SLAMAT TJ.
PrlokR'dam 31/12 te Belawan; SOM-
MELSDIJK 3 1 v Houston te R'dam; STAD
BREDA 3 1 v. R'dam te Narvik. TJTMEN-
TENG 31 12 v. Santos te Adelaide; ZAAN
1 v. Vlaardlngen te R'dam
AGAMEMNON 9 1 van S Juan te A dam
rw AMSTELKERK A'dam—W. Afrika
1 v Accra—Lagos; ARENDSKERK Kobe
R'dam 4/1 te Antwerpen; BLOEMFON
TEIN Adam—Belra 3 1 te Durban; MA
NOERAN 3 1 te Antwerpen v. A'dam;
ALUDRA verm 4 1 v. R'dam—Z. Amerika.
Het Leidsch Dagblad
De krant voor iedereen
v.a. 0,58 Charme«e ond«^^„nrm
Vaatdoekje me, «chouderban t.„. 2,
Blaawe blokban_o 7o v a q,98 NacWhemden
70170 v-a- °^M Damn's
l met schoutv.a
°^988I naneUenNacblhemde. 798
^«etSoekenroK^. M pellenDamesF*-* 12,98
Badhanddoeken )98 Heren Pya»ag 9g
Gravinnen 6,48
p' I inlerlocK,
I Nvl... 1
NEDERLANDS GROOTSTE SCHOENFABRIEKEN.
FilialenLEIDEN - Haarlemmerstraat 67, KATWIJK, Voorstr. 2
