wzm
DE GROOTJE
ImUVHHMMtj
PLASTISCH
WEI6ER
lïcitci
To"'. Heren^tTliiiJ^
MÉÉR TE BETALEN»
Hiroliito: een kwarteeuw Tenno
geen feest!
maar
Keizerlijke Nieuwjaarspoëzie van
voor (le oorlog
°'58 1 Charmeuseonderlurken^
- o.®
in NEDERLAND/
Meer dan 100 modellen
1* KWALITEIT SCHOENEN
in prijs verlaagd!
Zie onze etalages
VERGELIJK DE PRIJZEN
VRIJDAG 4 JANUARI
(Speciale berichtgeving).
II
Nog altijd buigt de Japanse buitenman, die To'/io bezoekt, in diepe eerbied
het hoofd, als hij de ingang van het paleis, waarvan hij weet, dat daarin Zijne
Majesteit de Hemelse Heerser resideert. En achter zijn gebogen rug razen de
auto's, vier, vijf rijen dik, over de brede boulevards naar alle delen van 'deze
monsterachtig grote stad van zeven millioen inwoners. De Japanse boer trekt
zich daarvan niets aan: hij denkt slechts met diep respect aan zijn keizer. De
stedeling schijnt op dit punt wat nuchterder te zijn, maar op het platteland
heerst nog iets van het oude ontzag, waaraan ook vijf jaar Amerikaanse bezet
ting geen eind hebben kunnen maken.
de kalme kamergeleerde dan de eer
zuchtige heerser, die met alle mogelijke
middelen naar uitbreiding van zijn
macht streeft. Wat men hem verwijten
kan. is te grote passiviteit en het laten
de tegenwoordige hoofdstad, want Kioto misbruiken van zyn gezag voor ïmpe-
was reeds duizend Jaar geleden in de riahstische doeleinden. Volgens Hauscr
vorm van een reusachtig, in ruiten ver- heeft hij desondanks met de zeer be
deeld vierkant gebouwd Tenslotte vond perkte middelen, waarover hij beschikte,
men voor Tokio deze oplossing, dat het destijds gepoogd zijn afkeer van mili-
keizerlijk paleis als middelpunt geno- taire dictatuur te kennen te geven
men werd. Het ligt daar als een kunst- Oudergewoonte publiceert de keizer op
matig eiland midden in het centrum. Nieuwjaarsdag een gedicht van eigen
Kerkelijk Leven
PREfHKBEl RT.
Ned. Herv. Kerk Bedankt voor Ernst
H. N. van Hcnsbergen te Schalkwijk.
rhr. ïieref. Kerken Aangenomen naar
Dedemsvaart D van Wilsum te Eindhoven.
fieref. (••■meenten Beroepen te Zaan
dam M. Blok te Rotterdam-C.
M st
Ik
lijki
Een kwart eeuw geleden besteeg
laa:Hlrohito als 130ste keizer de 2600 Jaar
Butoude troon van het Land van de rijzen
de zon. om precies te zijn op 25 Decem-
~»ber 1926. Met deze kennis gewapend heb
_ik ijverig gespeurd naar feestelijke voor
bereidingen ter herdenking van dit
1 jubileum, maar. ik heb (natuurlijk)
niets gevonden. Over zijn keizer en over
het keizerschap in het algemeen zwijgt
de Japanner, althans tegenover buiten
landers. die van de verering voor de
Zonnegodln tóch niets begrijpen
IGéén feest dus. maar ik was niettemin
benieuwd welke uitleg een Japanse ln-
tellectueel, in Amerika opgevoed, aan
5 dit ontbreken van vreugdebetoon zou
geven. Naar goed Japans gebruik be
antwoordde hij mijn vraag met een zeer
brede glimlach-, waarop hij een uitvoe-
—rige uiteenzetting begon te geven van
5 de religieuze hoogachting, welke de kei
zers voorheen plachten te genieten. Toen
ik aanhield en onverwacht mijn vraag
van zostraks herhaalde, kwam een ver
brassend antwoord: „Keizer Meiji iHiro-
hito's grootvader) heeft lang en zegen
rijk over het volk geregeerd en is des
tijds zó uitbundig gefêteerd, dat het on-
mogelijk is Hirohito te huldigen op een
wijze, welke ook maar in de verste verte
de vergelijking met die van zyn groot
vader zou kunnen doorstaan Een
kostelijk antwoord, waarin de kern van
de vraag op Oosters-handlge wijze werd
T ontweken!
Sensationele
Nieuw jaarsboodschap
NOG altijd komt Hirohito's gelaat
niet op de Japanse postzegels voor.
hetgeen voor de oorlog verklaard
jwerd uit de opvatting, dat de keizer te
jhellig was om afgebeeld te worden.
Helaas hebben de Amerikanen verzuimd
dit typisch-Japanse bijgeloof met wortel
en tak uit te roeien, ofschoon zij ander
zijds niet nagelaten hebben te dezer
zake Westerse opvattingen tot gelding
te brengen. Het was dan ook geen kleine
sensatie, toen de keizer juist zes jaar
geleden, n.l in zijn Nieuwjaars-bood
schap voor 1946, openlijk de „goddelijk
heid" van de Japanse vorsten vals
noemde en zijn onderdanen verder mee
deelde, dat zij niet boven andere volken
uitsteken en al evenmin voorbestemd
zijn de wereld te regerenNiet on
geestig ls deze verklaring van Hirohito
bestempeld als het plegen van „politieke
harakiri", maar het is de vraag, of de
betekenis ervan wel ten volle tot de
„gewone man" is doorgedrongen. Het
Japanse volk heeft, als elke Oosterse
natie, volop de tijd, het beschikt over
een ongelooflijke veerkracht en. wat ver
dwenen leek, komt gemakkelijk weer
terug.
Paleis als middelpunt
ZELFS voor de Jedokko's, zoals de
inwoners van Japans hoofdstad
heten inaar de oude naam Jedo>. i
was 't voor de oorlog moeilijk de weg te
vinden in dc duizenden zeer zindelijke,
maar slecht geplaveide straten. Iedere
wijk had toen haar eigen naam en bin- I
nen de wijk hadden de huizen een num
mernaar gelang van hun ouderdom!
Het is duidelijk, dat alleen diegenen de
weg konden vinden, die in zo'n stads
gedeelte volkomen thuis waren. De
Amerikanen hebben aan deze wonder
lijke toestand een einde gemaakt en er
is dan ook niemand, die ontevreden ls
over deze nieuwe regeling. Hoe dat
probleem opgelost werd? Dat was niet
eenvoudig. In de oude keizerstad Kioto
was dat heel wat gemakkelijker dan in
omgeven door een hoge muur en een
zeer brede gracht. Wit rijzen de gebou
wen omhoog temidden van oud geboom
te en deze keizerlijke behuizing fungeert
nu als de as, waarom het verkeer van
geheel Tokio draait. Van hieruit lopen
machtige aders naar alle richtingen,
zoals de spaken van een wiel. En op die
hoofdwegen komen dan weer zijstraten
uit, die met 1. 2. 3. enz. genummerd zijn
en die tezamen het reusachtige web vor
men van de derde stad der aarde. In
de warboel van voorheen is orde en
regelmaat gebracht en de Jedokko is er
de Yankee dankbaar voor.
Vredespoëzie van een
gevangen keizer
BIOLOGIE, zeilen en zwemmen, dat
zyn de hobbles van de kleine, bij
ziende man. die vroeger gevangene
van de militairen was en na de oorlog
als keizerlijke bezienswaardigheid door
het land is gaan reizen. Hirohito is
nooit iemand geweest, die zich op een
voetstuk heeft willen plaatsen. Daar is
zijn karakter niet naar: hü is veel meer
Voor de oorlog vertegenwoordigde
keizerin Nagako veelvuldig haar
onzichtbareechtgenoot bij het
vervullen van representatieve plich
ten. Zo u'fls zij de schakel tussen
keizer Hirohito en de brede massa
des volks. Thans ziet men beiden
tezamen herhaaldelijk in het open
baar. zoals hier. waar de keizer een
toespraak houdt.
hand en in dat van 1938 heette het:
„Vredig is de morgen in de tuin van het
altaar. Het is te hopen, dat 's werelds
toestand ook vredig zal zijn". En het
Nieuwjaarsgedicht des keizers van 1940
luidde ..Bij het begin van het Nieuwe
Jaar bidden wij dat Oost en West eens
gezind zullen zijn en voorspoed zullen
hebben".
FAMILIEBERICHTEN
ontleend aan andere bladen:
Bevallen: GodfriedDe Vries, d.,
A'dam; Oving—Van de Vlasakker, z..
Den Haag.
Gehuwd: H de Waal en E. van der
Mieden van Opmeer, Diepenveen; S.
Brusse— Cochius en H. F. Andersen.
Rotterdam.
Overleden G A. StruyckenSanders,
v72 j.. Den Haag; H. F. Toonbreker,
m. 72 j Den Haag; H. Boissevain. m.
68 j.. Ubbergen; P. F. Kremers, m. 37 j.,
Adam; C. J. Leverington—De Blom. v.
57 jZeist; J. P. Crompvoets, m. 76 j..
Den Haag.
Volk van goede verstaanders
IN Westerse ogen is deze keizerlijke
„vredesactie" nogal lachwekkend.
Een vage wens in een nieuwjaarsge
dicht. wat zou het te betekenen hebben'
Inderdaad heeft Hirohito niets kunnen
tegenhouden. Dan had hij anders moe
ten handelen, aangenomen dat daartoe
de gelegenheid bestondMaar men
doet verkeerd de waarde van Hirohito's
poëtische ontboezeming te onderschat
ten. De Japanners zijn een volk van
kleine dingen, zowel in de gunstige als
in de ongunstige zin des woords. Een
kenner van hun kunst heeft de Japan
ners „groot in kleine zaken, maar klein
in grote zaken" genoemd. Vandaar hun
meesterschap op het terrein bijv. van
de tuinarchitectuur, waardoor zij vaak
de illusie van een volledig landschap
in verkleinde vorm weten te wekken.
De Japanner is ook de mens, die aan
een half woord genoeg heeft. Misschien
werkt de taal daartoe mee, want het
aantal lettertekens is zo groot, dat
slechts een gedeelte in gebruik ls en
daardoor wordt de uitdrukkingsmoge-
lijkheid beperkt. Gevolg: een vage wijze
van zeggen, die heel wat aan het „goe
de verstaan" overlaat Welnu, voor een
volk van goede verstaanders waren
Hirohito's Nieuwjaarsgedichten van 1938
en 1940 duidelijk genoeg. Maar de taal
die de militaire spraken, gaf de door
slag en 's keizers poëtische aanwyzin-
gen werden gemakkelijk overstemd.
Zoals in elke militaire dictatuur is de
vorst alleen goed genoeg voor het
plaatsen van zijn handtekening. En In
derdaad. men kan hem euvel duiden,
dat hij zich daarvoor liet lenen. Ten
slotte is hij de man geweest, die het
beleid van zijn vooroorlogse regeringen
gesanctionneerd heeft. Maar voor de
Amerikanen woog het heden van 1946
en 1947 tenslotte zwaarder dan het ver
leden en inplaats van hem af te zetten
gebruikten zjj hem als propagandist voor
de nieuwe, democratische opvattingen..
SCHEEPSBERICHTEN.
ARKELDXJK 3 1 van Bremen naar
Antwerpen. BOSCHFONTEIN Belra—Am
sterdam pass 3/1 The Brothers; CALTEX
UTRECHT 3 1 van Sldon naar Pernis:
EENDRACHT Falmouth naar Ist&nboul 3/1
bi) Ouessant; FRIESLAND (KRLi Ballfc*
papanR dam pass. 3 1 Ouessant. LANG*
KOEAS R damBallkpapan 3/1 \an Lissa
bon; MAASHAVEN Clenluegos naar R'dam
pass. 3/1 Azoren. PRINS WILLEM 5 2/1
•.an Dakar n. Abltjan; ROTULA R'dam
Abo pass. 3 1 Bornholm; SCHIE Kymassl
n. A'dam pass. 3 1 Algiers; SLOTERDIJK
New York—Java 3 1 te'Suez; STAD MAAS
TRICHT 3.1 v. Gibraltar te Casablanca;
UTRECHT 3 1 van Bombay—Cochin;
WATERLAND A damBuenos Aires pass.
3/1 Flnlsterre
AAGTEDIJK New YorkBuenos Aires
31 v. SantosMontevideo. AGAMEMNON
S JuanA'dam pass. 3 1 FloresAzoren:
AKKRUMDIJK Perz. GolfR'dam 3/1 v.
Port SaidGenua. AMPENAN 3/1 van
Houston te Lake Charles. BANTAM New
YorkCalcutta 3/1 te Khoramshar; BOR
NEO Adam—Ballkpapan 3 1 v. Pondl-
cherrySingapore. EOSKOOP A'dam-Peru
4/1 te Port cf Spain; BRITSUM 5/1 van
R'dam te Newport News verw.. CALTEX
DELFT T3 1 v. SldonR'dam; CLA-
VELLA T i DunedlnCorpus Chrlstl 4/1
te Panama. DELFT ChiliA'dam 3/1 van
Hamburg. ESSO ROTTERDAM <T| 3—1 V.
ArubaR'dam. GAASTERKERK A'dam—
Belra 4/1 te Marseille, GENOTA IJmulden
Curasao alwaar 6/1 verw., HAARLEM
A'damCartagena 4/1 te Lagualra verw
HELICON A'damKingston 4/1 te Cura
cao HERCULES 3/1 v. Bremen te A'dam;
LEKKERKERK Calcutta—R'dam 3/1 van
le HavreAntwerpen; MAAS A'dam
Alexandrlë pass. 3/1 Malta; MANOERAN
3/1 van A'damAntwerpen; POSEIDON
AdamGeorge Town 4/1 te Barbados:
PRINS WILLEM 4/1 3 uur n m. van Car
tagenaHamburg; RADJA Ballkpapan
Galveston 6/1 Soerabaja verw.; RIOUW
A'damMakassar 3/1 Ballkpapan. RO
TULA 4/1 vm van R'dam te Abo, SING-
KEP IndonesiëPac. Kust 4/1 te Stam
verw.; STAD HAARLEM 3/1 v. Casablanca
Vlaardlngen; TALISSE A'dam—Indonesië
4/1 te Soerabaja; TARIA T4/1 van Ade
laide te Pladju; TJISADANE Buenos Aires
Kobe 3 1 v. DurbanMauritius; TROM
PENBERG R'damNew Orleans pass. 4/1
S Miguel Azoren, WINSUM SfaxVlaar
dlngen 3/1 nm dwars Algiers; ALGENIB
3/1 van R'damPorto Alegre; AMSTEL-
PARK 3/1 v. Newport News te A'dam:
CALTEX PERNIS (Ti 3'1 v R'dam-Sldon;
FRIESLAND (KRLi 4/1 ca 12 uur Hoek v.
Holland verw. v. Ballkpapan. HYDRA 3/1
van Kingston te A'dam; KLIPFONTEIN
BelraA'dam 3/1 nm Kaapstad verw.;
?A INTEN R'dam—Soerabaja 1/1 te
Swettenbam- LANGKOEAS R'dam
Ballkpapan 3/1 24 uur Gibraltar; LEER
DAM R damNew York pass. 3/1 Scllljrs;
LINDEKERK R'dam—Perz. Golf 4/1 te
A dam. LOOSDRECHT R'dam-Calcutta 3/1
van Madras, MERWEDE 4/1 v. R'dam—
Golfhavens vla Antwerpen: ORANJE Am
sterdam—Tj. Prlok 3/1 150 mijl WZW
Kreta SIBAJAK R'dam—Wellington 3/1
780 mijl ZD Fayal Azoren; SLAMAT Tj.
PrlokR'dam 31/12 te Belawan; SOM-
MELSDIJK 3 1 V. Houston te R'dam: STAD
BREDA 3 1 v. R'dam te Narvik. TJIMEN-
TENG 31/12 v. Santos te Adelaide; ZAAN
'1 v. Vlaardlngen te R'dam.
AGAMEMNON 9/1 van S. Juan te A dam
•rw.; AMSTELKERK A'dam—W Afrika
1 v. Accra—Lagos; ARENDSKERK Kobe
-R'dam 4 '1 te Antwerpen; BLOEMFON
TEIN Adam—Belra 3 1 te Durban. MA
NOERAN 3/1 te Antwerpen v. A'dam;
ALUDRA verm. 4/1 v. R'dam—Z. Amerika.
Het Leidsch Dagblad
De krant voor iedereen
Vaatdoekjes me, schouderbon M. 2,9
Blauwe Woktan70|70 v.a. °^M Fbmcllen Nachthemden^
70170 VM. 0,9» 1 Pvnma's
Witte tianddoeker
Badhanddoeken
GrThuuen lakens,
Flanellen laken.; oonstj 0'l
GrasV.nne«JaUe»e,n
- S UneUenNaeh,hemden
^Uetnddoeken '^rota. 1> Dames
,i .Moeken 1,98 1 FVanellen Heren Pyama»
- 90190 v.a. 1,1
UTZ^^ZTvm. 6.98
J duersemerken °.o.T. 2,66
I Jumperwol 1,28
'n diuerie
Waezakken
M jè 2,98
tt
NEDERLANDS GROOTSTE SCHOENFABRIEKEN
Filialen: LEIDEN - Haarlemmerstraat 67, KATWIJK, Voorstr. 29
