„of
tenzij (frifmij Regent:
J. J. van der Burgh
T. B. KAP AAN
GEBR LADAN
P. C. V. d. PLUYM
Kunstschilder T. OOMS
K. (RAMA Zn.
T. J. HEETVELD
OHP N. ZWETSLOOT
een Gelukkig Nieuwjaar
Machinefabriek „WEST END"
Machinefabriek en Motor revisie
Fa. J. J. GIJZENIJ
en Co.
Fa A. Hogenes Zonen
J. A. v. d. REIJDEN, Brandsloffenh.
WÏM DE BRUIN
Banketbakkerij H. C. Brummeikamp
F. W. DONKERS, Drogist
H. SWAAK
MAANDAG 31 DECEMBER
IK had de grijze man wel opgemerkt, maar aan zijn stem herkende ik hem
pas. „In hoelang hebben wij elkaar niet gezien?" zei hij. Ik keek in een
vergeeld en verschrompeld gezicht, dat ik jong gekend had.
„Wonderlijk hoe een stem dezelfde blijft", zei ik, toen we samen de
winkel uitgingen. Want ik dacht eraan hoe hij me voorlas En alsof hij
mijn gedachten gehoord had, zei hij: „Weet je nog hoe we samen lazen?
"Orpheus in de dessa". Wat waren we bezeten van verlangen naar Indië".
„Jij bent ook vlak daarna gegaan".
„En jij bent toen getrouwd
Ik keek op en in zijn ogen herkende ik de schuwe jongen van vroeger.
,Je weet toch, dat ik 6bk zei hij.
„Zeker, met een meis/e Verschuur", zei ik, naar gewoonte voir mijn beurt,
Annie, of was het Nettie? Daar komt juist mijn bus".
„Het was Nettie". Er kwam een trek van wrang verdriet op zijn gezicht.
„Maar dat is afgedaan"
Ach zei ik. Want wat moet je zeggen in zo'n geval.
Hij trok zijn handschoen uit en schoof de kap van de mijne wat terug,
toen ik hem mijn hand toestak. Met zijn stevige en nog lenige vingers omvatte
hij mijn pols. „We moesten eens bijpraten", zei hij. En weer had hij die
schuwe, bijna smekende blik, die me bijbleef, lang nadat de bus wegreed.
In de wieg. De schreeuw van een hert,
cnziohtbaar achter de wal van vochtig
groen, het gekrijs van de apen. die als
kwajongens elkaar nazitten, slingerend
van tak op tak over de voortglijdenae
boot. de roep van een vogel, het worden
stemmen van een leven, dat Je tot dan
niet kende; een leven, onschuldiger en
volmaakter dan wat je achter liet.
Midden ln een «natuur, waar alles el
kaar vernietigt, ga Je geloven aan een
goedheid, onzichtbaar achter de dingen,
aan een volmaaktheid, waarin de dingen
zich volkomen herkennen als keken ze
ln een beslagen spiegel.
In de nachten lagen we stil. Ik sliep
weinig onder mijn nauwe klamboe.
Maar ik verveelde me niet. Je weet hoe
die nachten zijn "Hij zweeg even en
lk knikte, dat lk hem begreep. Want
terwijl hU sprak voelde lk me weer ln
het bloedwarme hart van de tropische
nacht, gevangene ln de raadselachtige
duisternis van het oerwoud. Op mijn
borst lag de centenanrslast van de Inkt
zwarte hitte; verdoofd ln het nooit af
latend gezoem van de onzichtbare in
sectenwolk. dat tot een dreunende or-
door wat ze zeiden, lk merkte alleen dat
het rhythme verstoord was. En een ogen
blik later stond de commandant van de
groep voor me. Er was een oude Dajak-
ker, die het in zijn hoofd had gezet me
te spreken.
Ik stond snel op en liet de man ko
men. Want de kampongs waren verla
ten. de bewoners gevlucht voor de Jap-
penbezetting en onvindbaar in het oer
woud. waar ze van honger omkwamen.
Het was mijn taak ze weer naar hun
woonplaatsen terug te brengen. Na alle
plichtplegingen van de begroeting en
een breed uitweiden over zijn vreugde,
dat ..de kompenie" weer terug was.
vroeg hU. of ik hem volgen wilde, de
kampong ln. De man was mager als een
skelet en trilde op zijn benen van
zwakte. Ik vroeg hem of de Inspectie
niet tot daglicht kon wachten. Maar
hij bezwoer me hem te volgen, "k nam
mijn zaklantaarn en ging mee. De kam
pong lag ln een moerasbos en onze weg
ging over een pad van half verrotte
heel erg aan toe was, waarschijnlijk
stervende De man had hem gevonden,
vertelde hij, in het woud; misschien
waren zijn ouders omgekomen, mis
schien hadden ze hem .^rlaten omdat
hU toch sterven zou. wie zal het zeg
gen? Ik dacht aan mijn zoon. die van
honger gestorvei. was. En lk nam hem
ln mijn armen en bracht hem naar
mijn veldbed. Ik wikkelde hem in mijn
deken en wreef zijn voeten warm. Ik
had wat sterke drank bij me en blikken
melk, en uren lang zat ik naast hem
en goot hem druppelsgewijze melk met
brandewijn in Het werd me van het
hoogste belang, dit kind in het leven
te houden. Want ik voelde het als een
lotsbeschikking, dat juist op deze avond
dit vreemde kind in mijn handen ge
legd werd. Ja. Je mag het dwaas vinden,
maar lk geloofde vast; als hij op het
plechtig moment van de jaarswisseling
nog leefde, zou God hem niet laten
sterven. Ik had mijn horloge naast me
en ik vocht met de wegvlietende tijd
als Jacob met de engel. En als Jacob
zei lk: ik laat U niet gaan. tenzij gij
mU zegent".
jK HEB EEN afkeer van pijnlijke on
derwerpen. het leven van elke dag
J- Ls al pijnlijk genoeg. En daarom begon
ik luchtig; ..Hoe ls het nu met dat be
stuur ln Indonesië?., toen ik op een
avond by hem neerstreek. Een man
praat graag over zijn werk. nietwaar?
„Ik had de illusie dat je voor mezelf
kwam' En weer die wrange glimlach.
Ik speelde met de handschoenen ln mijn
schoot. „Je ziet er naar uit of Je veel
hebt doorgemaakt", zei lk. aarzelend,
want al voelde ik dat hU Iets op zijn
hart had. Ik heb altijd angst voor be
kentenissen Maar hij lach'e blt'er.
„Wat sensatie betreft, daar zou ik je
aan kunnen helpen Jullie schrijvers
willen uit alles kopy slaan"!
„Ik ben hulsmoeder van beroep" zei
ik verontwaardigd.
Hij knikte vaag, of hij aan Iets anders
dacht, en bood me een sigaret.
„Ik moet je iets vertellen", zei hij. Hij
liep naar de deur van het aangrenzend
kabinet. Voorzichtig draalde hij de kruk
om en keek naar binnen. Het perka
ment om zijn ogen en mond begon te
glanzen of het. opgepoest werd, en een
ogenblik had lk zijn eezlcht van vroeger
voor me, dat gevoelig Idealistische Jon-
Een
Oudejaarsavond-verhaal
door
Mia Bruyn-Ouwehand
gensgezlcht. Ik liep op hem toe en
keek mee. En smoorde een uitroep. Want
ln een kinderbed lag een kleine Jongen
te slapen. Een zwarte jongen!
Ik had een visioen van die Verschu
ren-meisjes. blond met blauwe ogen en
de rozlgste huid, die het Germaanse ras
kon opleveren.
HIJ IS EEN Dajakker", fluisterde
mijn vriend ln mijn oor.
Een Dajakker. Een mensen
eter uit de oerwouden van Borneo. Ik
streek over mijn oor. dat warm was ge
worden. en herinnerde me een avond,
dat het gloeide van zijn stem. die me
voorlas van Augusta de Wit .De godin,
die wacht Zulke Idealisten!
We waren weer ln onze stoelen gaan
zitten en rookten zwijgend onze sigaret.
„Nou?" vroeg lk eindelijk. Want als
het een schandaal is. wil Je graag het
naadje van de kous weten
En toen begon hy te vertellen.
„Ik was een van de eersten, die na de
bevrijding op mijn post. op Pontianak.
aankwam. Voedsel was zó schaars, dat
het voorschot op mijn salaris binnen
enkele weken aan de allernodigste
mondvoorraad verdwenen was. Ik woon
de met tien families ln een schoollo
kaal. Door de kasten zó te plaatsen,
dat ze kleine hokjes vormden, probeer
den de mensen zich een Illusie van
privé familieleven te verschaffen. Maar
het bleef een leven zonder geheim. Bu
renruzies laaiden als fel uitslaande bin
nenbranden ieder uur van de dag op;
echtelijke twisten en kindergeschreeuw
maakten de nachten rumoerig als een
kermis. En met de dag groeide het zie
lenaantal van onze kleine kolonie. De
een kreeg zijn vrouw terug, de ander
een verloren kind, de derde zijn bruid.
In dit conglomeraat leefde lk als een
ling...."
.Maar Nettie waagde lk.
Hij maakte een gebaar of hij een last
liet vallen. .Ik had haar uit het kamp
teruggekregen, onherkenbaar. Mager
als een heks Je weet. ze doen aan grote
neuzen in die familie. En een grijze
pruik had ze boven een zwart ver
brand gezicht. Dat alles had mij niet
gehinderd. Ik hield van haar. Maar zij
wou het met mij niet meer aan Ik ben
misschien ook wel een saaie kerel voor
haar geweest Hij kuchtte even,
maar lk sprak hem niet tegen. „Ze was
zoveel Jonger dan lk. En Je weet hoe
verlegen lk altijd was. ik hield niet van
het gezelschapsleven, waar zy zo dol op
was. Hoe het zil. ondanks dat kamp
had ze kans gezien zich aan een an
dere man te helpen, ze wis dat soort
vrouw. Goed. dat was daarmee dan af
gedaan. En zo zat ik alleen daar in
Pontianak. en zegende de dag dat zich
de noodzaak voordeed van een tournee
het binnenland tn. We voeren enkele
dagreizen de rivier op. Met een pa
trouille van tien Ambonese soldaten
was ik alleen. Eindelijk alleen. De In
lander stoort Je eenzaamheid niet.
ER IS NIETS wat een mens zo tot
zichzelf brengt, als de verdovende
eentonigheid van het reizen langs
een rivier door het oerwoud. Je ligt op Je
rug ln de sampan en over je schuift on
afgebroken, hoog als een kathedraal,
het gewelf van het woud voorbij. Het
daglicht komt er als groene schemering
doorheen gefilterd Het zachte klotsen
van het water tegen de wand van de
boot overspoelt je bekommernissen; op
het traag verglijden van de tijd drijven
je herinneringen weg in de stilte ver
vluchtigen je dromen. Je wordt leeg en
onbeschreven als het kind, dat je was
geltoon kon aanzwellen, drong zijn stem
als van ver tot me door, helder toch
zijn woorden als het enig gearticuleerde
geluid boven het diffuse gedruis, zoals
de stemmen van meeuwen zich afschel
den boven de branding.
boomstammetjes, die onder mijn gewicht
wegsopten in de modder. Hij bracht me
naar een eveneens half weggerot huis.
Op de vloer lag een naakt kind. een
uitgeteerde Jongen. Eén blik was genoeg
om me ervan te overtuigen, dat hij er
H'.J lachte zachtjes, zoals alleen een
mild en wijs hart het vermag. „Als
het verstand de zin van het leven
niet kan ontdekken, wat blijft ons over
dan het Instinct te gehoorzamen, dat
van generatie op generatie het leven
doorgeeft, het leven dat raadsel blijft?"
HIJ zweeg en wij staarden naar de
groeiende askolommetjes van onze siga
retten.
„En hoop je nu van dit wilde diertje
een degelijk staatsburger te maken?"
vroeg ik eindelijk, een beetje ironisch
om mijn vrees te verbergen voor de
teleurstelling, die hem weer zou wach
ten.
„Waarom een burger? Wat heeft die
staat ermee van doen?" vroeg hij ver
baasd. „Is het niet voldoende als hU
het tot christen brengt?"
Ik zuchtte diep. En benijdde hem....
i P een van die avonden we
waren geland ln een verlaten
kampong aan de oever en ik zat
in een dajakhuls op de grond mijn rap
port te maken zag ik bij het neer
schrijven van de datum, dat het de 31ste
December was. Oudejaarsavond. Ik had
wonderlijke jaarswisselingen gevierd,
doch nooit zo'n vreemde als deze. En
opeens begon mijn eenzaamheid, waar
lk zo naar verlangd had. me te drukken.
De soldaten zaten achter het huis bij
een kampvuur. Zoals de gewoonte is van
inlanders, praatten ze dé godganselijke
nacht, ze schijnen nooit te slapen. Ik
was gewend aan hun gedempte stem
men. ze waren een deel van de geluiden
van de nacht. Ik had me daar volkomen
bij thuis gevoeld, het gaf me een gevoel
van welbehagen, bijna van vriendschap.
Maar die avond maakte hun vertrou
welijk gebabbel myn eenzaamheid on-
drageiyk. Ik voelde me uitgesloten van
alle menselyk verkeer, buitengesloten
door leder hart. Wat was ik dan ook
voor een mislukkeling. Myn werk van
bestuursambtenaar kon mij morgen aan
de dag worden afgenomen; m het hu-
weiyk was ik mislukt; myn natuurlyke
eenzelvigheid had me ongeschikt ge
maakt voor de liefde. Ons enig kind
was gestorven in het kamp. Er was niets,
niets, wat me overbleef. En wat ik nooit
gedaan had, ik begon te twijfelen aan
de zin van het bestaan. Ik vroeg me af.
waarom lk nog verder zou leven. Iedere
oudejaarsavond was als een myipaal op
de weg naar de dood. Maar hoe vele zou
ik nog moeten passeren voor lk de uit-
eindelyke rust zou kunnen Ingaan?
Zo lag lk op myn veldbed onder de
klamboe en dacht aan mUn moeder.
Waarom lk aan haar dacht, weet ik niet.
maar ik zag haar. zoals ik in de win-
terschemering als kind uit school thuis
kwam en de kamer levend was door
haar handen, haar gezicht, haar stem.
En ik voelde, hoe ze een beter leven voor
my gehoopt had, dan dit armzalige,
waar lk geen raad mee wist.
Op dat ogenblik kwam er een andere
beweging ln het gepraat van de solda
ten achter me. Het drong niet tot me
e beste wensen v
OPTICIEN
HAARLEMMERSTRAAT 73B
LEIDEN
Firma JAC. ARNOLDUS EN ZN.,
Stucadoors, Terrazzo- en Betonemallle bedryf
Utrechtse Jaagpad 7 Tel. 21510. kantoor en werkplaats
Minnehroersgraeht 1 en 9. Telefoon 2416C P. F,
M. XAN WEEKEN
BAKKERSTEEG b. d. Vliet TELEFOON 21538
In Lompen, Papier, Metalen, enz.
METSELAAR EN AANNEMER
rieter de la Courtstraat 4, Tel. 24877, Lelden
GELUKKIG NIEUWJAAR
OPGERICHT 1890
De eerste Leidse Timmer- en Meubelfabriek
„ZELDEN REST"
werst zijn geachte Clientèle en Begunstigers een
VOORSPOEDIG EN GELUKKIG NIEUWJAAR.
Beleefd aanbevelend:
J. LUGTIGHEID,
Oude Vest 89 - Tel. 23276 - Giro 429048
Café „MAGNEET"
Annex Siytery
MOHSSTKAAT 24 voorh W PIJPERS
wenst rijn Klanten. Vrienden en Kennissen een GELUKKIG
NIEUWJAAR. Aanbevelend: J. H. v. d. HEIDEN
Fotoreportsgebedrijf
Fotohandel
N. VAN DER HORST
Doezastraat. 39 - Leiden
Telefoon 24702
SCHILDERSBEDRIJF
wenst zijn geachte Cliënten
een Gelukkig Nieuwjaar.
Munnikcnstr. 24, Telf. 31507
Greverstraat 11, Telef. 31506
LEIDEN
RIJWIELHANDEL Voorspoedig 1952 j
LEVENDAAL 141 TELEFOON 25472
Bloemenmagazijn Albert Riel
Haarlemmerstraat 167 - Leiden - Telefoon 21704
Uw orders door de gehele wereld.
Alle Clientèle een GELUKKIG NIEUWJAAR.
v.h. H. van Leeuwen
Metselaar - v. d. Waalsstr. 53
Utrechtse Veer 5 - Tel. 21321
m. g. Lelden. 1 Jan. 1952.
Aan alle clientèle en begun-
stlgers een Z N
J. C. v. d. BOS.
Korte Mare 4.
wenst allen veel voorspoed e
gelukkig 1952.
Telefoon 26368
Firma A. W. v. d. POEL
Spekslagery - VleeshouweriJ
Hoogl. Kerksteeg 8. Tel. 24193
Z N.
Ondergetekende wenst zijn
geachte Clientèle een
GELUKKIG NIEUWJAAR.
Beleefd aanbevelend,
Cafe „ZIJLPOORT"
llllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
PAAR DENSLAGERIJ
Morsstraat 26 - Leiden - Telefoon 26592
wenst zijn geachte Clientèle, Kennissen en Vrienden
ilililllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllillllllllllillliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini
Leiden, Lange Scheistr. 5, le Binnenvestgr. 15
Telefoon 23034 - 20454
Geachte Clientèle GELUKKIG N1EIWJAAR.
LEIDEN
Lompen - Ijzer - Metalen
en Papier
KOESTRAAT 1—11,
Telefoon 20790
wenst al zyn Clientèle een
Voorspoedig 1952 toe.
JAN NIEUWENHUIS
Rijwielhandel
HOEFSTK. 79-81, TEL. 26873
M. h. g. in 1952.
Blocmenmagazyn FLORA
H BLANSJAAR
Haarl.straat 231. Tel. 21291
Clientèle. Vrienden en Be
kenden. G. N.
A. VERHOOG.
Lederhandel
Haarlemmestraat 57
t.o. Bioscoop
Telef. 20578 - 26229
De Beste wensen.
Expeditiebedrijf
VOLMOLENGRACHT 21 - LEIDEN - TELEF. 22108
wenst Clientèle en Begunstigers een VOORSPOEDIG 1052.
DROGISTERIJ J. VRMENHOEK
wenst U een GELUKKIG NIEUWJAAR
v. d. WERFFSTRAAT 69, hoek Oude Vest, Leiden, Tel. 26818
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Consunptietent „DE KLEINE INSTUIF"
Bloemenmag. D. BLANSJAAR
Haarlemnierstr. 267. Leiden
Telef. 22256.
Clientèle.. Vrienden en Be
kenden wensen wy een Voor
spoedig 1952 toe.
VISHANDEL NEPTUNUs"
(P. P. v. d. LELY>
Haarlemmerstraat,
wenst alle Vrienden en Be
gunstigers Z. N.
Haarlemmerstraat GELUK EN VOORSPOED IN 1952.
Ondergetekende wenst zyn
geachte Clientèle een Geluk
kig en Voorspoedig N.euwjaar.
Beleefd aanbevelend
J- M WIJNBEEK.
Kapper, Steenstr. 13, Leiden.
ELECTRO MATERIALEN
Uitgebreide sortering voor zeifverwerkende bedrijven als
Schakelaars lan 6 Amp. tot 150 Amp., Schakelkasten.
Gumm,kabels. Stalkabcls. Looplampen, Kleine materialen.
ELECTRO-TECHNISCH BUREAU
HAARLEMMERSTRAAT 250 - TEL. 23618
wenst zyn begunstigers een GELUKKIG NIEUWJAAR toe.
