Cultureel aspect van de
Atlantische Gemeenschap
Laatste Berichten
Turkije natuurlijke defensie-leider
in liet Midden-Oosten
Atatürk haalde land met Westerse
toverstaf uit Islamitische slaap
STADSNIEUWS
itverkoop begint op
Zaterdag 5 Januari
Tegen overtredingen
zal worden gewaakt
cwretarlaat van de Kamer van
-Tandel en Fabrieken voor Ryn-
,-nrnft ons:
bes'uit van de Kamer om de aan-
1'. van de eerste halfiaarlitkse od-
nn* van 1952 te stellen od Zaterdag
7anuari zal met de meeste kracht
;jfn gehandhaafd.
„el het Departement als de amb-
van het O M en de plaatselijke
zullen daartoe hun medewerking
Wanneer er overtreders mochten zijn
tiroces-verbaal worden opgemaakt
I.: v.ordt overwogen ook tegen
■IS en koopsters procesverbaal op te
iten. daar deze zich schuldig maken
^medewerking aan een overtreding.
y straffen, welke kunnen worden
•fltcd znn niet gering, nl. 14 dagen
3 of f.500.— boete per proces-
taal.
wt onmogeliik is. dat deze straffen
inderdaad zullen worden toegepast,
i; de/" overtredingen geheel met
(bedachte rade en Opaettelllk be-
,n worden, terwill men zich ten volle
iust is van de risico's die men zelf j
ut en van de chaos, die zou ontstaan
de datum van 5 Januari niet strikt
.nnihaafd zou worden.
eoedwillenden mogen niet de dupe
rden .on de kwaadwillenden.
C-? wet en de coede orde brengen
e dat er een kleine in dit geval
::er kleine minderheid, zich schikt
de overgrote merderhgld.
BELASTINGDIENST.
moemd tot adjunct-commies titu-
van s Rijks belastingen met ingang
1 October 1951 de heer J. de Graaff,
..«ver A ter inspectie der belastingen
den 2e afd.
KINDERFESTIVAL K. EN O.
Roland Wagter vermaakte de jeugd.
Wanneer het waar is dat wie de jeugd
•ft. ook de toekomst bezit, dan gaat
er. O een lichtend verschiet tege-
U had het jonge volkje gistermid-
m de stampvolle Schouwburg maar
moeten horen! De kalk brokkelde
van de eerbiedwaardige oude mu-
Nee, over gebrek aan belangstelling
xaarderlng hadden Roland Wagter
r. kleine schare van medewerkers
•r niet te klagen. „Oom Roland" had
d een groot aandeel in het succes,
tel als sneltekenaar als leider van
rr.'edstrijd en bovenal als veld-
hte: Flipsen in zijn' avontuur met
'ie Bolle Gijs.
Naar ónze smaak maar ons oordeel
•en deze niet maatgevend! was die
•:e historie wat al te goedkoop, doch
<.:d d3cht er anders over. Horen en
n verging je!
y-X Harris trad voor en na de pauze
nrtelings op als jongleur en gooche-
L- en hij kon zich geen dankbaarder
Wek wensen.
en O. maakte gistermiddag bij de
dse jeugd een beste beurt!
FINANCIERING VAN
ELECTRICITEITSBEDRIJVEN.
E L Kramer te Wassenaar, direc-
ur-eeneraal van de energievoorziening
n het Ministerie van Economische
ten, is benoemd tot voorzitter van
i zo luist ingestelde commissie voor
financiering van electriciteitsbedrii-
i Tot leden dezer eoommissie ziin
benoemd de heren mr E. J. M.
Bolsius alhier, lid van Ged Staten
n Zuid-Holland en N. A. Nap te
issenaar hoofd van de afd. finan-
n van het Ministerie van Binnen-
idie Zaken.
Vethouder Jongeleen reikt
loninklijke onderscheiding uit
P. VAN WEESEL 40 JAAR
STUCADOOR
Wethouder A. J. Jongeleen, die gis-
Imniddag in zijn kwaliteit als loco-
burgemeester, adn de heer P. van
Weesel, die onlangs het feit her
dacht, dat hjj vóór 40 jaar als stu-
ndoor In dienst trad van het Stu-
tadoors- en Terrazzo-bcdrüf van Jac.
trnnldus en Zn. aan het Utrechtse
Jaagpad 7. een Koninklijke onder-
Kheiding uitreikte, deed dit met des
meer genoegen daar hjj aan deze
lubilaris een goede herinnnering be-
«aart uit de mobilisatiejaren 1914-
1118.
Het was, aldus de wethouder, in 1917
..Piet" in de „glazen kast'' te Kat-
a Zee „myn ohambréegenoot" was.
hebben toen veel met elkander ge
en, zijn later ons eigen weg gegaan
'nans na 34 jaar staan wy weer te-
er elkander en schenkt het mij
3 JTote vreugde, dat ik hem uit
van H. M. de Koningin de zil-
'fn medaille, verbonden aan de Or-
v*n Oranje Nassau, ter hand mag
aen.
k heer Jae. Arnoldus. die vooraf in
kring van het personeel en faml-
Wen van de jubilaris het woord
was zeer erkentelijk voor de
plichtsbetrachting en het vak-
hap van de heer Van Weesel.
Jubileum spreker als een grote
"aamheid in de stucadoorswereld
"houwt De heer Arnoldus herin-
fe er verder aan. dat de heer Van
el aanvankelijk voor 14 dag»n
aangenomen, twee weken, welke
M Jaar zyn uitgegroeid, een lange
'•"de. waarin de jubilaris slechts 2
;-n heeft verzuimd en dat was nog
de geboorte en het huwelijk van
dochter Spreker, die ten slotte de
verstandhouding met de heer Van
sel memoreerde, bood hem een
!3Je stoel aan. in aansluiting waarop
"*r .1 Arnoldus de jubilaris de bij
Koninklijke onderscheiding behoren-
.draagmedallle overhandigde.
werd nog het woord eervoerd
de secretaris-penningmeester van
afdeling Leiden van de Alg. Ned.
"*vakarbeidersbond. de heer M.
Tmeling. die er op wees. dat de heer
•3 Weesel reeds 45 jaar lid van de
is en de heer C. Giezenbacn.
»wel de jubilaris als zyn echtge-
die ook van de heer Arnoldus
*men in ontvangst had te nemen.
een geschenk verraste.
een dankwoord van de heer Van
'Rel bleef men nog lange tijd in
'-'eüjke stemming bijeen Ter gele-
?:i >d van dit Jubileum mocht de heer
13 Weesel ln de loop van de dag aan
3 woning in de Molenstraat vele ge-
"fnsen in ontvangst nemen.
De Gemeente-Commissie der Ned.
•'jv. Gemeente heeft met ingang van
'»nuari a s. als opvolger van de heer
•fr tot chef-grafmaker op de be
nplaats „Rhynhof" benoemd de heer
<i. Mei).
VRIJDAG 28 DECEMBER
Accountants in het goud
Kantoor Dc Tombe. Demcnint en Co.
Het was Melis Stoke die van een ac
countant - in het algemeen - getuigd
heeft, dat er aan de accountant niets
romantisch, niets exotisch en niets ge-
wHd-opvallenas ls. Ja dat dit negati
visme zelfs een conditie voor zun waar
de zou zim. want hem is de taak van
herleiding van de chaos cn al het bui
tenissige tot de normen van de nuchte
re praktijk.
Hoezeer de accountant ook betrokken
moge zyn bu een schier oneindig aan
tal economische maatschappe'y ke so
ciale en financiële gebeurtenissen merk
waardig is en b!yft het. dat we m het I
gewone doen van alle dag eigenllik niets
van de aanwezigheid van de accountant
bemerken. Hy werkt, maatschappelijk
gesproken ln stilte; achter de coulissen
van 's werelds economisch toneel waarop
acteurs van velerlei pluimage met sterk
wisselend succes blij-, schouw, en treur-
spe'en ten aanzien en aanhore van een
financieeli sterk geïnteresseerd publiek
voor het voetlicht brengen.
Niettemin, een enkele keer wil het dan
wel eens gevallen dat zo'n couh-sc-wcr-
ker voor de schijnwerpers wordt gedre
ven. Dit is nu op 2 Januari a s. het ge
val met de aan het Rapenburg a'hier
gevestigde accountanrmaatschappij De
Tombe. Demenint Co. De vijf leden
van deze maatschappii hei denken dan
de dag dat het pecie, 50 jaar geleden
zal zijn dat de heer J W. De Tombe zich
als accountant vestigde Hij was daar
mede een van dc eersten ln den lande
want het uit Engeland naar Nederland
overgebrachte bcrn?0 had in 1902 ln ons
land nog nauwelijks enige bekendheid.
En al staan naar hierboven werd op
gemerkt de personen van de accoun
tants (als zodanig» dan wellicht ook he
den nog niet ln het middelpunt van de
publieke belangstelling, het aceoyntants-
beroep ls thans ln elk geval wild en zyd
bekend. Ook al is het juist door de le
vendigheid en dynamiek van het fcre-ozp
vandaae misschien nog wel moel'ilker
om een begripsdefinitie van het accoun-
tantsberoep te geven dan 50 jaar gele
den.
Hoe dit ook al'es zit de vijf accoun
tants van Rapenburg 27 gaan op 2 Janu
ari 1952 „in het goud". Er ls die middag
van 3 5 uur te hunnen kantore re
ceptie Voor die gelegenheid worden de
coulissen weggenomen!
Versterking door meer
wederzijds begrip
(liigez. Mcd.-advn
'.Jouw winkelier kan zc
net zo goed
leveren
Laten we er maar niet omheen pra
ten juist de intellectueel en cultureel
ontwikkelden, die uit Europa voor enige
tyd naar de Verenigde Staten komen,
arriveren hier vaak met de neus in de
wind en met een houding van „ons fijn
besnaarde Europeanen kunnen ze tóch
niets leren of. om ons tot de Neder
landers te bepalen: sommige ontwikkel
de landgenoten lopen hier rond alsof zc
zelf de vele Rembrandts geschilderd heb
ben. die m de Amerikaanse musea han
gen
Wy willen niet generaliseren Er ko
men hier heel wat ontwikkelde Euro
peanen. die op het gebied van onder-
wys. kunst en wetenschap allerlei op
merken, dat voor de oude wereld van
nut kan zyn. Maar wy geloven toch. dat
het merendeel, althans bij aankomst, vol
vooroordeel is tegen het geesteiyk leven
in Amerika. By sommigen is dat voor
oordeel op slag verdwenen. Zij voelen
ineens, dat het geestelijk klimaat in dit
land wel is waar wat verschillend ia
van dat in Europa, maar niettemin heel
aantrekkelijk. Anderen echter kunnen
het maar niet laten, juist de verschil
len op te merken in opvoeding, onder
wijs of manier van leven, en die ver
schillen leggen zy dan uit ten nadele
van Amerika.
Van hen hoort men om de haverklap
een opmerking, als „de kinderen leren
hier practisch niets op de l3gere school."
Hoe men tot zulk een opmerking
komt? Ondermeer: omdat een pas geïm
porteerd Europees kind van tien Jaar
hier een wonder van geleerdheid kan
schijnen aangezien het lange staart
delingen tot een goed einde weet te
brengen.
Maar is dat een bewijs dat de Ame
rikaanse kinderen „practisch niets le
ren"? Laat eens een Nederlands kind
voor een gezelschap een verhaal vertel
len. Ge kunt dan meestal zien dat het
Amcrikaantje er op z'n gemak by staat
en met plezier het een en ander ten
beste geeft. Het Nederlandse kind zal
het er doorgaans niet zo goed afbrengen.
Ondanks pogingen, die ook Nederlandse
scholen de laatste tyd doen. is het Ne
derlandse kind meestal wat schutterig
m zijn optreden.
Wij willen hier niet te veel over uit
weiden. Het is maar eën kant van dc
zaak. Maar juist dit voorbeeld moge
aantonen, dat het oordeel „dat men
practisch niets leert op de Amerikaan
se school", toch correctie behoeft
In plaats van „practisch niets" kan
men beter zeggen „iets practisch"!
Op een dergelijk aspect van het Ame
rikaanse onderwijs wees dezer dagen
ook dr H. Reinink. secretaris-generaal
van het Nederlandse departement van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen.
Dr Reinink heeft een studiereis van
enige maanden door de Verenigde Sta
ten gemaakt en te Washington aan
een diner van de Nederlands-Ameri
kaanse universitaire liga heeft hU
enige indrukken van zijn tocht naar
voren gebracht. Sprekende over het
Amerikaanse lagere en middelbare on-
derwys, gaf hy als zyn mening te ken
nen. dat men de kinderen in Amerika
meer op het maatschappelijk leven, in
Nederland daarentegen meer op verdere
studie voorbereidt.
Men ziet, ook dr Rcimnk vergeleek
ons onderwijs met het Amerikaanse en
het/elfde deed dit voorjaar d? Neder
landse hoogleraar dr Th J. G. Locher.
toen hij voor bovengenoemd gezelschap
het woord voerde. Vergelyken zo zou
men kunnen zeggen doet vrywel
i lcdeie Europese bezoeker in Amerika.
Daar is ook allerminst iets tegen Al
leen door verzeluken kan men zich er
van bewust worden, wat het waarde
volle ls op beide continenten.
niet zo spoedig tot vergelijken komen
De verschillen in cultuur zijn daarvoor
doorgaans te groot. Europeanen in
Amerika, vooral de nlet-emigranten.
doen echter bijna niet anders Zij weten
zich in een cultuur-gebied, dat on
danks verschillen .in feite een een
heid met Europa vormt. Tweeërlei reac
tie is mogelijk bij hen. De ene is dal zij
I als fouten" aanstrepen al datgene wat
.afwijkt van de Europese normen Dc
andere reactie is die van dr Reinink en
prof Locher. en van allen, die een posi
tieve" instelling hebben ten aanzien van
I Amerika Zij zijn zich de waarde n van
Europa maar al te wel bewust, maar zij
staan open voor al datgene in Amerika
waar Europa iets van kan overnemen
of leren. De Atlantische gemeenschap
wordt hechter. Stellig economisch en
militair Ook cultureel"' Dat laatste al
leen wanneer meer intellectuelen over
cn weer begrip gaan tonen voor de his-
I torische ontwikkeling cn meer belang
stelling voor die waarden, waar de
eigen cultuurhelll haar voordeel mcc
I kan doen.
PROV. NOORD-HOLLAND GAAT
4 M1LLIOEN LENEN.
Gedeputeerde Staten van Noord-Hol
land hebben in een memorie van ant
woord nan dc afdelingen der Provin
ciale Staten medegedeeld, dat zij bin
nenkort zullen overgaan tot het uit-
schryvcn van een 20-jarlge geldlening
van vier millioen gulden ten behoeve
van het uitbreidingsplan van het pro
vinciaal electriciteitsbedryf van Noord-
Holland. Deze lening is ncodzakelyk om
dat het provinciaal electrlciteitsbedrljf
geen naamloze vennootschap is en daar
om niet zelfstandig kan lenen tegen een
rente, die boven de regeringsnormen uit
gaat, waardoor het in ongunstige ver
houding zou komen tot electriciteltsbe-
dryven in andere provincies.
INCIDENTEN IN DE SUEZ-
KANAALZONE.
Gisteravond is bi] een brug over het
zoetwaterkanaal in Ismailia een bom
ontploft. De Britse zegsman verklaarde,
dat later tussen Britse militairen en
Ezyptenaren een vuurgevecht geleverd
werd.
AMERIKAANSE ECONOMISCHE
HULP AAN EUROPA.
Paul Porter, de leider van de Econo
mie Cooperation Administration, waar
van het bestaan morgen eindigt, heeft
te Parys verklaard, dat de E.CA. een
zeer grote rij' heeft gespeeld voor het
behoud van ae vrijheid in West-Europa.
De dertien milliard dollars aan Mar
shall-hulp. waarover de E.C.A. sedert
194S de beschikking had. heeft de uit
breiding van het communisme in Europa
tot staan gebracht, zeer veel hersteld
van de vernielingen van de oorlog en de
grondslagen gelegd voor een krachtiger
cn welvarender Europees economisch le
ven. zo zeide hy.
Over het bureau voor wederzydse vei
ligheid (MUtual Security Agency), dat
dc EC.A gaat vervangen, zeide Porter.,
dat dit tot taak zal hebben, om een 1
krachtig stelsel van gezamenlijke ver-
dediglng der Noord-Atlantische landen
tot stand te brengen. Het bureau zal
zich niet alleen bezig houden met her
bewapening. maar ook sterk de nadruk
leggen op Europese eenheid en grotere
productie, die tot een hogere levens
standaard leidt, zo zeide hU- Dit zou
kunnen worden bereikt door afschaf
fing van de beperkende handelspracty-
ken. betere techniek en volledige werk
gelegenheid. Porter deelde mede. dat een
deel van het personeel van de E.C.A.
naar het nieuwe bureau was overgegaan
De Amerikaanse regering had last ge-
gewen, dat by de overgang hel perso
neel met 10 pet. verminderd zou moe
ten worden, maar er zyn zelfs nog gro
tere bezuinigingen tot stand gebracht.
Het personeel van het hoofdkwartier te
Parijs is met 25 pet. verminderd en dat
van de 15 missles ln Europa met gemid
deld 20 pet., aldus Porter.
WEER CONFERENTIE OVER
OOSTENRIJKS VREDESVERDRAG.
Naar uit gewoonlijk betrouwbare bron
is vernomen, heeft de Amerikaan Sam
Reber als voorzitter van de plaatsver
vangers van de grote vier voor de on
derhandelingen over het Oostenrykse
vredesverdrag de plaatsvervangers uit
genodigd voor een bijeenkomst op 21 Ja
nuari te Londen. Van Britse en Franse
züde is de uitnodiging voor deze confe
rentie de 258ste aanvaard De hou
ding van de Russische plaatsvervanger
Zaroebia ls aldus verklaarde men, nog
niet bekend.
WEER HAAGSE GOKLUSTIGEN
GEARRESTEERD.
De politie te Den Haag heeft van
nacht weer eens onderdak verleend aan
goklustigen. Ditmaal waren het er 14:
7 mannen en 7 vrouwen Zij werden
aangetroffen bij baccarat-spel ui een
perceel aan de Sweellnckstraat. waar de
politie gisteravond om elf uur een inval
heeft gedaan. Op dit adres was enige
maanden geleden een speelclub geves
tigd. Bij de spelers, die gisteravond wer
den aangetroffen, bevonden zich echter
geen bestuursleden van deze speelclub,
zodat de politic de mogelijkheid niet
uitgesloten acht, dat het hier een „on
deronsje" betrof. De spelers zijn ook al
len om vijf uur vanmorgen heengezon
den. Het spelmateriaal is in beslag ge-
OLYMPISCHE SPELEN.
Franse regerirg geeft
kwart millioen
De Franse regering heeft een be
drag van 250 000 gulden beschikbaar
gesteld als financiële steun bg| de
voorbereidingen en de uitzending v.mi
Franse ploegen naar de Olympische
Spelen te Oslo en Helsinki.
DODELIJK ONGELUK TE
ROTTERDAM.
Vanmorgen om kwart over acht is tij
het oversteken van de Streveisweg te
Rotterdam de 46-jarige mevr. A. Zwart-
Broekhuizen dicht bij de Ve'.dstraat,
waar zy woont, door een vrachtauto
aangereden. Het uitzicht werd haar door
een geparkeerde auto belemmerd. De
vrouw was bijna op slag dood.
De Joegoslavische minister van finan
cien heeft heden in het parlement be
kend gemaakt, dat de Joegoslavische
dinar op 1 Januari ai. zal worden gede
valueerd.
De nieuwe pariteit van de dinar wordt:
een dinar is gelyk aan 2.96223 milligram
Roud (de huidige pariteit bedraagt
0.0177734 gTam goud per dinar).
De devaluatie geschiedt om de Joego
slavische munt op een niveau te bren
gen dat in overeenstemming ls met de
pryzen voor Joegoslavische producten.
De huidige officiële wissel-koers be
draagt 50 dinar per Amerikaanse dollar.
Door de devaluatie van de dinar zal
met Ingang van 1 Januari as. een dol
lar 300 dinars waard zijn. De waarde
van het pond sterling zal 840 dinars
worden in plaats van 140.
Het ls nog niet bekend, of nu voor
taan de dinar vry Ingewisseld zal kun
nen worden tegen buitenlandse valuta,
maar Westelijke economische deskundi
gen betwyfelen dit.
Deze deskundigen zUn van mening,
dat de devaluatie nog niet ver genoeg is
gegaan, te rekenen naar de kosten en
productie ls Joegoslavië vergeleken met
dezelfde kosten in het buitenland.
Zoals bekend heeft het Internationale
monetaire fonds voorgesteld, dat de di
nar gedevalueerd zou worden tot 320 di
nar per dollar. Een waarde van 350 di
nar per dollar zou volgens Westelijke
deskundigen dichter zij de werkelyke
waard van de dinar komen.
Marshall-hulp rechtstreeks ten goede van
aanzienlijke boerenbevolking
(Door: mr C. Blnnerts, lid van de Nederlandse delegatie in
de Balkan-commissie van de Verenigde Naties).
Men realiseert zich in Europa vaak onvoldoende, hoe verwonderlijk het
eigenlijk is, dat 'lurkijc, 25 jaar geleden nog een ingeslapen cn achterlijk land.
volkomen in de ban van dc I^lam, thans een liberale en parlementaire demo-
j cratic in de Westerse betekenis van hel woord genoemd kan worden. En het
is misschien nog verwonderlijker, dal dit democratiseringsproces met opzet ls
voorbereid en mogelijk gemaakt door een moderne dictator.
I Na de nederlaag van TurkUe in 1918.
1 onder de vleugelen van de centrale mo
gendheden. werd het Turkse volk onder
1 de energieke en doelbewuste leiding van
Mustafa Kemal Atatürk. voordien een
onbekend officier in het Turkse lc2er.
nieuwe hoop en nieuw loven Ingeblazen.
Atatiirk versloe? eerste het Griekse
lezer in Kle-.n-Azie on beslissende wyze.
en toen de geallieerden aldus voor een
oldonzen feit werden ce-teld. herkreeg
het nieuwe Turkn- bil het verdrag van
Lausanne zun zelfstandigheid en onge
veer zyn tegenwoordige vorm en om-
vang.
Deze militaire en politieke overwin
ning luidde voor Turkije het tijdperk
i van het dictatoriale resiem ln. eerst van
Atatürk later, na diens dood in 1938.
van zijn naaste medewerker en opvolger
Inonu. Deze dictatuur werd op strenge
wyze in het land doorgevoerd tot even
na het einde van de tweede wereldoor
log. toen officieel cm oppositiepartij
werd toegelaten Bij de eet sta n"vie.Tien-
taire v-rkiez-ngen ln Mei 1959 werd
daarop de republikeinse volksmrtil. die
door Atatiirk zelf was gesticht, bima
geruisloos u t bet zadel gelicht waarop
zy gedurende 27 jaar stevig en onbe-
twist had gezeten.
DOOR IJZEREN WILSKRACHT
FANTASTISCHE HERVOR
MINGEN.
In de 15 jaar van ziin persoonlijke
dictatuur heeft Atatürk kans gezien
om mei ijzeren wilskracht hervormin
gen in het land door te voeren, in het
bijzonder on hel gehied van dc eer
dienst en de „Wcslerniscnng die de
buitenstaander fantastisch toeschijnen
en die inderdaad voor Turkije de
voorwaarden hebben geschapen tol liet
bereiken van dc parlementaire demo
cratie. zoals die op het ogenblik in liet
land heerst.
Toegegeven dat deze dictatuur vooral
I in de" berin laren vaak gepaard Is ge
gaan met grote willekeur en daden van
ontoelaatbare wreedheid, de onbevoor
oordeelde beschouwer zal moclhik aan
de conclusie kunnen ontkomen, datdeze
I harde dictatuur, ln historisch perspec
tief bezien, voor het Turkse leger enor-
me voordelen heeft gebracht. De Turkse
boer van 1951 en het volk bestaat
voor 80rl uit boeren is ztoh bewust
geworden van het feit. dat hy een stem
kan uitbrengen op een politieke party,
die hy zelf heeft uitgekozen en wan
neer men mensen spreekt, die dez? zc.fde
beer 25 jaar geleden hebben gekend,
wordt dit als iets ongelooflijks be
schouwd. Een intellectueel, die de dic
tatuur van Atatürk heeft meegemaakt,
beschreef my deze verandering in
bloemrijke taal en zeide. dat het was als
of het Turkse volk uit een Islamiti
sche slaap van eeuwen door de tover
staf van de Westerse geest was aange
raakt en aldus tot een democratisch
leven gewekt.
Laat deze uitspraak overdreven pa
thetisch zijn. het is een feit. dat de Tur
ken op het ogenblik tot. een democra
tisch volk ceworden zijn en bovendien
belangryk ding voor de vrije wereld
stevig aan het Westen verankerd
Reed= ln de eerste jaren van zyn 1e-
glme heeft Atatürk als een zyner lei
dende beg nselen verkondigd, dat de
straffe hand van de dictatuur Mzchts
zolang zou worden gehandhaafd tot
Turkije rijp zou zijn voor een democra
tisch regeringsstelsel En di» principe
werd ook door zijn opvolger Inónü volge-
huoden. Het uitbreken van de tweede
wereldoorlog heeft dit democratiserings
proces vertraagd, maar zoals wij boven
gezien hebben, de nieuwe oppositiepartij
werd in 1945 in het volle bezit v»-teid
van eigen kranten, eigen radio-uitzen-
dineen en in het algemeen zoveel mo
derne propagandamiddelen als zij zelf
wilde
En niemand was meer verbaasd dan
de leiders van de beide politieke partijen
zelf Inönü van de oude republikeinse
party, en Bavar van de nieuwe demo-
era t sohe partij, toen bleek, dat de op
positiepartij na de verkiezingen over 400
zetels in het parlemen* besohikte tegen
over 70 voor de republikeinen.
Overigens heeft deze politieke machts
verschuiving niet de minste invloed
gehad op Turkiie's buitenlands brtrid.
dat volkomen dezelfde Hjn is blijven
volgen, zowel in de nauwe aansluiting
bij het Westen als tegenover de Sovjet
unie. Wij kunnen ons hiermee in alle
opzichten gelukkig prijzen, omdat de
strategische positie van Turkije ln een
toekomstig machtsconflict van groot
belang zal kunnen blijken.
TURKEN UITERST
NATIONALISTISCH.
Een blik op de kaart zal de lezer doen
zien, dat dit strategisch belang voor ae
verdediging van het Oostelyk deel van
de Middellandse Zee en het gehele ge
bied van het midden Oosten, gelegen
ls ln de contróle van de Dardanellen en
de Bosporus en in de militaire positie
langs de lyn van Trebizonde aan de
Zwarte Zee naar Erzoeroem en vla de
bergketen van de Antltaurus naar Alex
andre! ta aan de Middellandse Zee.
De vraag is echter hierby of het
Turkse leger, in het geval van een agres
sie van de Sovjet-unie uit het Noorden,
ook inderdaad zal vechten. Men bedenke
in dit verband, dat de Russen, tegen wie
Turkye gedurende de 18de en 19de
eeuw niet minder dan acht oorlogen
heeft gevoerd waarvan 6 verloren, hier
vanouds als de aartsvyand wordt be
schouwd Daar komt bij. dat de Turken,
evenals de Grieken, uiterst nationalis
tisch zyn Ingesteld, en individueel zowel
als in groepsverband tot de beste vecht-
soldaten van de wereld behoren. De
recente ervaringen, opgedaan gedurende
de oorlog in Korea hebben deze stelLng
ln alle opzichten bevestigd.
Verder is Turkije cr economisch be
ter aan toe dan de meeste andere
Marshall-landen. Het ontbreken van
oorlogsverwoesting en een efficiënt ge
bruik van de Amerikaanse hulp. heb
ben b.v. de landbouw omhoog gebracht
tot een peil, dat op bepaalde gebieden
50'r boven dat van voor dc oorlog
ligt.
Moderne landbouwmachines en het
systematisch aanleren van betere lana-
bouw-methodes door eenvoudige cur
sussen voor de boeren, hebben hier won
deren verricht en men moet de Ame
rikanen nageven, dat zij dit op een voor
treffelijke manier doen.
Spreekt men Amerikaanse landbouw-
exp rts. dan zyn deze over het alge
meen met de resultaten in Turkye het
meest te\reden, hoewel ook in Grieken
land en Perzië op dit gebied wel wat
bereikt is.
Zeer belangryk ook voor de politieke
stabiliteit van het land Ls hierby het
feit. dat deze Mars3iaU-hulp in Turkye
rechtstreeks ten goede komt aan de
boerenbevolking, die 80'; van de totale
bevolking uitmaakt en die inderdaad
het meest voor hulp ln aanmerking
kwam. Bovendien blijft er in Turkije
niet zo heel veel aan de strijkstok han
gen, hetgeen van andere Marshall-lan
den helaas niet altyd gezegd kan wor
den.
LEGER MODERN BEWAPEND
Met Amerikaanse dollarhulp ls ook een
Imposant wegennet aangelegd en dit
brengt ons op de militaire hulp van
Amerika die eveneens belangrijk is. Het
Turkse leger, vroeger een klein millioen
1 man sterk, een waterhoofdaohtig geheel
vergeleken met het budget en het totale
aantal van de bevolking, is thans t-ot
ongeveer dc helft teruggebracht en mo-
dern bewapend. Vliegvelden zijn en wor-
I den aangelegd, die ln staat zyn de
zwaarste Amerikaanse bommenwerpers
te ontvangen, hetgeen van grote beteke
nis is in verband met de nabyheid van
de Sovjet-olievelden in dc Kaukasus.
Beziet men dc strategische positie
en de militaire stootkracht van Tur
kije ais een geheel in het totale beeld
van de Westerse defensie, speciaal in
verband met het Noord-Atlantisch ver
drag. dan kan geconcludeerd worden,
dat de aanstaande toetreding van Tur
kije tot dit verdrag het verdedigings
systeem van de Westelijke wereld be
langrijk versterkt heeft.
Tot slot nog een korte beschouwing
over de rol. welke Turkije zal kunnen
I spelen In een toekomstig defensieslelsel
voor het midden-Oosten. Men kan net
i er over eens zyn. dat Engeland of
i Frankrijk, de vroegere koloniale mo-
gendheden in dit deel van de wereld, als
i eiders van een dergelyk blok volkomen
kunnen worden uitgeschakeld.
I Met de golf van nationalisme die
door onze na-oorlogse wereld gaat en
die thans vooral in de Arablsohe landen
j van het midden-Oosten tot onredelyke
en gcva3rlyke hoogten is opgezweept.
1 wordt meegevoerd een haat fcen elke
vorm van kolonialisme, waardoor het
leiderschap van welke Westerse mogend
heid ook bij een dergelijke gemeen-
schappelyke defensie geheel is uitge-
sloten.
Wanneer men bovendien In aanmer
king neemt de militaire zwakheid van
de landen, die hier natuuriykerwijze bij-
i een behoren met uitzondering van
i Israël dan ligt het voor de hand
dat Turkije het aangewezen land Is om
hier de leiding te nemen. De Turken
vormen een vitaal ras. trots cn zelfbc-
I wust. met een steeds toenemende mili-
taire kracht en paraatheid, en het land
I is ook economisch veel minder zwak dan
de rest. Griekenland bijvoorbeeld d:.t
j een behoorlijk leger heeft, ls er econo
misch zó slecht aan toe. dat een lei
derschap ten deze ls uitgesloten.
De militaire en politieke deskundi
gen van het Westen ziin het er dan
ook over eens. dat Turkije in een ge
meenschappelijk defensiesysteem voor
het midden-Oosten dc natuurlijke lei
der zal moeten ziin.
Men zal hier echter met de uiterste
omzichtigheid te werk moeten gaan.
want de Turken zijn wel Moslims, maar
geen Arabieren, en hun hechte aan
sluiting bij het Westelijk blok heeft
een tendenz om hen in de ogen van de
Arabische landen verdacht te maken.
Vocet men bij dit alles de kwestie van
de Perzische olie en de acuut gewor
den Egyptische crisis, dan kan men
op zün allerminst zeggen, dat dit niet
het juiste politieke en psychologische
klimaat vormt voor rustig overleg en
redeljjke beslissingen.
Men is er nog lang niel met deze ge
meenschappelijke verdediging van het
m:dden-Oosten. En toch is het een
vitaal belang, niet alleen voor de be
trokken landen, maar in dc eerste
plaats ook voor het Westen.
Het Leidscli Dagklad
Als van ouds de
MEEST GELEZEN COURANT
van Leiden en Omstreken
Men verwacht, dat de vier leden van
de Amerikaanse luchtmacht, die door
de Hongaarse autoriteiten worden vast
gehouden, spoedig zullen worden vrUge-
laten. aldus heeft de Amerikaanse zaak
gelastigde te Boedapest vandaag; ver-
klalrd.
KERSTGAVE VAN CHINESE
SOLDATEN AAN MILITAIREN
DER V. N.
Volgens Radio Peking hebben Chinese
soldaten aan <je vooravond van Kerstmis
in „een van de sectoren, waar het hard
ste gevochten ls" 180 000 pakjes en meer
dan 4000 brieven yan krijgsgevangenen
voor de troepen der V. N. neergelegd.
Volgens deze uitzending van de Chi
nese radio hadden de verbondenen zich
verheugd getoond bij het openen der
pakketten, die zakdoeken, sigaretten
pijpjes, kleine souvenirs van glas en
„goodwill'-boodsohapjyen bevatten.
POGING TOT INBRAAK VERIJDELD
Niet alleen in Halfweg maar ook in
Amsterdam hebben inbrekers het op
Kerstmorgen voorzien gehad op brand
kasten. Eerst nu wordt bekend, dat op
25 December omstreeks kwart over vier
in de morgen een poging is gedaan een
brandkast in het kantoortje van de N.V.
Rederij J H. Bergmann aan het Dam
rak te Amsterdam open te breken. Deze
poging is verydeld door een nachtwaker,
die bij zijn contróle ontdekte, dat een
ruitje in het kantoorgebouw was stuk
geslagen Toen hij met zijn lamp naar
binnen scheen ontdekte hij een man.
die op zijn vraag: „Wat doe je hier?"
antwoordde: „Wij horen hier Dat „wy"
sloeg op een tweede man, die ook bin
nen bleek te zyn. De nachtwaker bleef
een praatje maken en waarschuwde, zo
dra hy de kans zag een voorbijganger,
die op zyn beurt de politie waarschuw
de. De belde mannen sloegen op de
vlucht. Een wist te ontkomen, maar de
tweede liep recht in de armen van een
agent van politie
De inbrekers hebben nocal wat scha
de ln het kantoor aangericht.
Het Boston Symphonie Orkest heeft
een uitnodiging aanvaard van het Con
gres voor culturele vrijheid om in het
voorjaar van 1952 zyn eerste tournee
door Europa te maken. Het ensemble zal
in Mei 3 concerten ln ParUs geven: het
orkest zal eveneens naar Nederland
komen.
10 Verkeersregels voor
wielrijders
3. RUd met niet. meer dan twee
personen naast elkaar.
4. Geef tydig en duidelijk een
teken van richtingverandering.
5. Maak gebruik van de rywiel-
paden.
6. Geef op kruisingen en split
singen van gewone wegen
voorrang aan het verkeer v?n
rechts en ook aan snelverkeer,
dat van links komt.
7. Geef alleen een belslgnaal. als
de veiligheid van de weg dJt
vordert.
8. Sta alleen stil aan de kant van
de weg, doch steeds zo. ó»t ge
het verkeer niet belommert.
9. Houd ten minste eer. hand aan
het stuur en belde vx'.en op
de trappers.
10. Bevorder Uw eigen veiligheid
door U stipt aan de verkeers
regels te houden.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllil
