Cultureel aspect van de Atlantische Gemeenschap Laatste Berichten Turkije natuurlijke defensie-leider in het Midden-Oosten Atatiirk haalde land met Westerse toverstaf xiit Islamitische slaap VRIJDAG 28 DECEMBER STADSNIEUWS {verkoop begint op alerdag 5 Januari Tegen overtredingen zal worden gewaakt cwrrtariaat van de Kamer van /undel en Fabrieken voor RUn- "schrnft ons: besluit van de Kamer om de aan- van de eerste halfiaarlilkse od- van 1952 te stellen on Zaterdag muari ral met de meeste kracht Sn gehandhaafd. cel het DeDaitemcnt als de amb- un het O.M. en de D'aatselnke rullen daartoe hun medewerking o». saneer er overtreders mochten znn -roees-verbaal worden ODcremaakt. ïrordt overwogen ook tegen s en koopsters nrocesverbaal on te «i. daar deze zich schuldig maken medewerking aan een overtreding /straffen, welke kunnen worden •fed ziin niet eering. nl. 14 dagen „enis of f500.boete per proces- a. onmogeliik is. dat deze straffen /iderdaai zullen worden toegepast. overtredingen geheel met lachte rade en opzettelijk be- «orden tcrwiil men zich ten volle :t is van de risico's die men zelf sen van de chaos, die zou ontstaan ie datum van 5 Januari niet strikt Viiaafd zou worden. joedwillenden moeen niet de dupe -n van de kwaadwillenden. wet en de goede orde brengen t dat er een kleine. In dit eevnl :?er kleine minderheid, zich schikt de overgrote merderheld. BELASTINGDIENST. •noemd tot adiunct-commles titu- van sRiiks belastineen met ingang 1 October 1951 de heer J. dc Graaff. - er A ter inspectie der belastingen i 2e afd. KLNDERFESTIVAL K. EN O. «land Wagtcr vermaakte de jeugd. finneer het waar ls dat wie de jeugd ook de toekomst bezit, dan gaat :r. O een lichtend verschiet tege- U had het jonge volkje gistermid- in de stampvolle Schouwburg maar moeten horen! De kalk brokkelde van de eerbiedwaardige oude mu- Vee, over gebrek aan belangstelling laarderlng hadden Roland Wagter cjn kleine schare van medewerkers tr niet te klagen. „Oom Roland" had een groot aandeel jn het succes. i als sneltekenaar als leider van nngwedstryd en bovenal als veld- s-er Flip-en in zyn avontuur met Ie Bolle Gijs. ■ar onze smaak maar ons oordeel u deze niet maatgevend! was die .■te hrtorie wat al te goedkoop, doch •uid dacht er anders over. Horen en verging je! Harris trad voor en na de pauze reine op als jongleur en gooche- hu kon zich geen dankbaarder ven. en. en O. maakte gistermiddag bij de ie jeugd een beste beurt! I L. Kramer te Wassenaar, dlrec- r-eeneraal van de energievoorziening het Ministerie van Economische an. is benoemd tot voorzitter van zo tuist, ingestelde commissie voor financiering van electriciteitsbedrii- Tot leden dezer coommisste ziin fts benoemd de heren mr E. J. M. Bolsius alhier, lid van Ged Staten Zuid-Holland en N. A. Nap te 'naar. hoofd van de afd. finan- i van het Ministerie van Binncn- Zaken. Wethouder Jongeleen reikt oninklijke onderscheiding uit "''houder A. J. Jongeleen, die gls- 'fDiiddag in zijn kwaliteit als loco- ^rjHheester. aan de heer P. van "'«el. die onlangs het feit her klit. dat hjj vóór 40 jaar als stu- rnloor in dienst trad van het Stu- odoors- en Terrazzo-bedrljf van Jac. bnoldus cn Zn. aan het Utrechtse bijpad 7, een Koninklijke onder- vheiding uitreikte, deed dit met des meer genoegen daar lijj aan deze 'ilarK een goede hcrinnnering be- *Mft uit de mobilisaticjarcn 1914- s, aldus de wethouder, in 1917 „Plet" ln de „glazen kast" te Kat- i a. Zee „mijn ohambréegenoot" was. hebben toen veel met elkander ge ien. zijn later ons eigen weg gega in 'hans na 34 jaar staan wij weer te- - er elkander en schenkt het mjj grote vreugde, dat lk hem uit en van H. M. de Koningin de zil- <n medaille, verbonden aan de Or- •m Oranje Nassau, ter hand mag k heer Jac. Arnoldus, die vooraf in ,ying van het personeel en faml- 'J"i van de jubilaris het woord was zeer erkentelijk voor de ;e plichtsbetrachting en het. vak- -vchap van de heer Van Weescl, jubileum spreker als een grote teamheid in de stucadoorswereld ichouwt. De heer Arnold us hcrin- "de er verder aan, dat de heer Van ■»1 aanvankelijk voor 14 dagm aangenomen, twee weken, welke Jaar zijn uitgegroeid, een lange r waarin de Jubilaris slechts 2 •'•1 heeft verzuimd en dat was nog de geboorte en het huwelijk van 3 dochter. Spreker, die ten slotte de "ie verstandhouding met de heer Van "cl memoreerde, bood hem een J-e stoel aan. m aansluiting waarop heer j Arnoldus de jubilaris de bij "en.nklljke onderscheiding behoren- draagmedaille overhandigde. ,yr'i werd nog het woord genroerd de secretarLs-penningmeester van afdeling Leiden van de Alg. Ned. •"vakarbeidersbond. de heer M. deling, die er op wees, dat de heer «Weesel reeds 45 Jaar lid van de -'■ing is en dc heer C. Giezenbach, zowel de jubilaris als zijn echtge- die ook van de heer Arnoldus in ontvangst had te nemen, een geschenk verraste. .Sl een dankwoord van de heer Van ■Bel. bleef men nog lange tijd ln /"'hjke stemming bijeen Ter gele- 'hid v.-.n dit jubileum mocht de heer 3 Weesel ln de loop van de dag aan woning in de Molenstraat vele ge- "ensen ln ontvangst nemen. - De Gemeente-Commissie der Ned. Gemeente heeft met ingang van hnuari a.s. als opvolger van de heer tot chef-grafmaker op de be nplaats „Rhynhof" benoemd de heer 7 d. Mei). Accountants in het goud Kantoor Dc Tombe, Dcmcnlnt en Co. Het was Melis Stoke die van een ac countant - in het algemeen - getuigd heeft, dat er aan de accountant niets romantisch, niets exotisch en niets ge- wild-opvallends is. Ja dat dit negati visme zelfs een conditie voor zijn waar de zou zon. want hem ls de taak van herleiding van de chaos en al het bui tenissige tot de normen van de nuchte re praktijk. Hoezeer de accountant ook betrokken moge zijn bh een schier oneindig aan tal economische maatschappelijke so ciale en financiële gebeurtenissen merk waardig is en blijft het, dat we in het gewone doen van alte dag eigenUlk niets van de aanwezigheid van de accountant bemerken. Hij werkt, maatschappelijk gesproken in stilte; achter de coulissen van 's werelds economisch toneel waarop acteurs van velerlei pluimage met sterk wisselend succes blij-, schouw- en treur- spe en ten aanz'en en aanhore van een 'financieel) sterk geïnteresseerd publiek voor het voetlicht brengen. Niettemin, een enkele keer wil het dan wel eens gevallen dat zo'n coulisse-wer ker voor de schijnwerpers wordt gedre ven. Dit is nu op 2 Januari a s. het ge val met de aan het Rapenburg alhier gevestigde accountansmaatschapplj De Tombe Demenint &-Co. De vijf leden van deze maatschappij herdenken dan de dag dat het pecies 50 jaar geleden zal zijn dat de heer J.W. De Tombe zich als accountant vestigde Hij was daar mede een van de eersten ln den lande want het uit Engeland naar Nederland overgebrachte beroep had in 1902 in ons land nog nauweliiks enige bekendheid En al staan naar hierboven werd op gemerkt de personen van de accoun tants 'als z:danlgdan wellicht ook he den nog niet in het mldde'punt van de publieke be'angstelllng. het accountants- beroep ls thans in elk geval wijd en zijd bekend. Ook al is het juist door de le vendigheid en dynamiek van het b-roep vandaag mrsschien nog wel moeiliiker om cn begrinsdefinitie van het accoun- tantsbeioep te geven dan 50 jaar gele den. Hoe dit ook al'cs zij de vijf accoun tants van Rapenburg 27 gaan op 2 Janu ari 1952 „in het goud". Er is die middag van 3 5 uur te hunnen kantore re- |ceptie Voor die gelegenheid worden de coulissen weggenomen! (Ingcz. Med.-artvert.) Jouw winkelier kan zc net zo goed leveren maar je moet cr bi| zeggeh. „Patria Biscuits Versterking door meer wederzijds begrip Laten we er maar niet omheen pra ten: juist de intellectueel en cultureel ontwikkelden, die uit Europa voor enige tyd naar de Verenigde Staten komen, arriveren hier vaak met de neus in de wind en met een houding van „ons fijn besnaarde Europeanen kunnen zc toch niets leren", of, om ons tot de Neder landers te bepalen: sommige ontwikkel de landgenoten lopen hier rond alsof zc zelf de vele Rembrandts geschilderd heb ben. die ln de Amerikaanse musea han gen. Wfj willen niet generaliseren Er ko men hier heel wat omwikkelde Euro peanen, die op het gebied van onder wijs, kunst en wetenschap allerlei op merken, dat voor de oude wereld van nut kan zijn. Maar wij geloven toch, dat het merendeel, althans bij aankomst, vol vooroordeel ls tegen het geestelijk leven in Amerika. Bij sommigen is dat voor oordeel op slag verdwenen. Zij voelen ineens, dat het geestelijk klimaat ln dit land wel is waar wat verschillend is van dat in Europa, maar niettemin heel aantrekkelijk. Anderen echter kunnen het maar niet laten, juist de verschil len op te merken in opvoeding, onder wijs of manier van leven, cn die ver schillen leggen zij dau uit ten nadele van Amerika. Van hen hoort men om de haverklap een opmerking, als „de kinderen leren hier practisch niets op de lagere school." Hoe men tot zulk een opmerking komt? Ondermeer: omdat een pas geïm porteerd Europees kind van tien jaar hier een wonder van geleerdheid kan schijnen aangezien het lange staart delingen tot een goed einde weet te brengen. Maar ls dat cpn bewijs dat de Ame rikaanse kinderen „practisch niets le ren"? Laat eens een Nederlands kind voor een gezelschap een verhaal vertel len. Ge kunt dan meestal zien dat het Amerikaantje er op z'n gemak bij staat en met plezier het een en ander ten beste geelt. Het Nederlandse kind zal het er doorgaans niet zo goed afbrengen. Ondanks pogingen, die ook Nederlandse scholen de laatste tijd doen. is het Ne derlandse kind meestal wat schutterig in zijn optreden. Wij willen hier niet te veel over uit weiden. Het ls maar éen kant van de zaak. Maar juist dit voorbeeld moge aantonen, dat het oordeel „dat men practisch niets leert op de Amerikaan se school", toch correctie behoeft. In plaats van „practisch niets" kan men beter zeg-gen „iets practisch"! Op een dagelük aspect van het Ame rikaanse onderwijs wees dezer dagen ook dr H. Reinink, secretaris-generaal van het Nederlandse departement van Onderwijs, Kunsten en Wetensohappen. Dr Reinink heeft een studiereis van enige maanden door de Verenigde Sta ten gc-maakt en te Washington aan een diner van de Nederlands-Ameri kaanse universitaire liga heelt hij enige indrukken van zijn tocht naar voren gebracht. Sprekende over het Amerikaanse lagere en middelbare on- derwys, gaf hy als zijn mening te ken- niet zo spoedig tot vergelijken komen De verschillen in cultuur zijn daarvoor doorgaans te groot. Europeanen in Amerika, vooral de niet-emigranten, doen echter bijna niet anders Zij weten zich in een cultuur-gebied, dat on danks verschillen in feite een een heid met Europa vormt Tw eeërlei reac- nen, dat men de kinderen ln Amerika tie is mogelijk bij hen De ene is dat zij meer op het maatschappelijk leven, ln 1 als „fouten" aanstrepen al datgene wat Nederland daarentegen meer op verdere afwijkt van de Europese normen, De studie voorbereidt. andere reactie is die van dr Reinink en Men ziet. o« dr Reinink vergeleek I P.™' J-™1»"; diÏJS? ons onderwijs met het Amerikaanse cn Veve 'nst£".mg. A van hetzelfde deed dit voorjaar de Neder- Amerika Z.j «b de waarden van landse hoogleraar dr Th. J. G. lecher, E,uroP" J™>'Amïïiïï toen hij voor boveneenoernd sezelzchap gJopa Jep, vsnEkac ov„„emcn het woord voerde, \ergelijken zo zou of jeren £)e Atlantische gemeenschap !"5n k",lnen zeggen i wordt hechter Stellig economisch en iedere Europese bezoeker in Amerika, j mllltair Gok cultureel? Dat laatste al- Da ar is ook allerminst iets tegen Al- ,ecn wanneer mecr intellectuelen over leen door vergelijken kan men zich er wecr begrip Raan tonen voor de his- van bewust worden, wat het waarde- j torlsche ontwikkeling en mecr belang volle is op belde continenten. stelling voor die waarden, waar de Een Europeaan, die voor enige tijd in eigen cultuurhclft haar voordeel mee Noord-Afnka of in China woont, zal I kan doen. FROV. NOORD-HOLLAND GAAT 4 M1LLIOEN LENEN. Gedeputeerde Staten van Noord-Hol land hebben in een memorie van ant woord aan de afdelingen der Provin ciale Staten medegedeeld, dat zij bin nenkort zullen overgaan tot het uit schrijven van een 20-jarlge geldlening van vier millioen gulden ten behoeve van het uitbreidingsplan van het pro vinciaal electriciteitsbedrijf van Noord- Holland. Deze lening is noodzakelijk om dat het provinciaal electriciteitsbedrijf geen naamloze vennootschap ls en daar om niet zelfstandig kan lenen tegen een rente, die boven de regeringsnonnen uit gaat. waardoor het in ongunstige ver houding zou komen tot electriciteitstoe- drijven in andere provincies. INCIDENTEN IN DE SUEZ- KAN AALZONE. Gisteravond ls bi) een brug over het zoetwaterkanaal m Ismailia een bom ontploft. De Britse zegsman verklaarde, dat later tussen Britse militairen en Egyptenaren een vuurgevecht geleverd werd. Paul Porter, de leider van de Econo mie Cooperation Administration, waar van het bestaan morgen eindigt, heeft te Parijs verklaard, dat de E.C.A. een zeer grote rql heeft gespeeld voor het behoud van ae vrijheid in West-Europa. De dertien milliard dollars aan Mar shall-hulp, waarover de E.C.A. sedert 1943 de beschikking had. heeft de uit breiding van het communisme in Europa tot staan gebracht, zeer veel hersteld van de vernielingen van de oorlog en de grondslagen gelegd voor een krachtiger en welvarender Europees economisch le ven, zo zeide hij. Over hei, bureau voor wederzijdse vei ligheid 'Mutual Security Agency), dat dc E.C.A. gaat vervangen, zeide Porter, I dat dit tot taak zal hebben, om een I krachtig stelsel van gezamenlijke ver- j dediging der Noord-Atlantische landen tot stand te brengen Het bureau zal I zich niet alleen bezig houden met her bewapening, maar ook sterk de nadruk leggen op Europese eenheid en grotere productie, die tot een hogere levens standaard leidt, zo zeide hij. Dit zou kunnen worden bereikt door afschaf fing van de beperkende handei'practy- ken. betere techniek en volledige werk gelegenheid Porter deelde mede. dat een deel van het personeel van de EC A. naar het nieuwe bureau was overgegaan De Amerikaanse regering had last ge geven. dat bij de overgang het perso neel met 10 pet. verminderd zou moe ten worden, maar er zijn zelfs nog gro tere bezuinigingen tot stand gebracht. Het personeel van het hoofdkwartier te Parijs is met 25 pet. verminderd en dat van de 15 missies in Europa met gemid deld 20 pet., aldus Porter. WEER CONFERENTIE OVER OOSTENRIJKS VREDESVERDRAG. Naar uit gewoonlijk betrouwbare bron is vernomen, heeft de Amerikaan Sam Reber als voorzitter van de plaatsver- vangers van de grote vier voor de on derhandelingen over het Oostenrijkse vredesverdrag de plaatsvervangers uit- I genodigd voor een bijeenkomst op 21 Ja- nuari te Londen Van Britse en Franse zyde is de uitnodigmg voor deze confe rentie de 258ste aanvaard De hou- 1 ding van de Russische plaatsvervanger Zaroebin is aldus verklaarde men, nog niet bekend. WEER HAAGSE GOKLUSTIGEN GEARRESTEERD. De politie te Den Haag heeft van nacht weer eens onderdak verleend aan goklustigen. Ditmaal waren het er 14: 7 mannen en 7 vrouwen. Zij werden aangetroffen bij baccarat-spel in een perceel aan de Sweehnckstraat, waar de politie gisteravond om elf uur een inval heeft gedaan. Op dit adres was enige maanden geleden een speelclub geves tigd. Bij de spelers, die gisteravond wer den aangetroffen, bevonden zich echter geen bestuursleden van deze speelclub. zodat de politie de mogelijkheid niet uitgesloten acht, dat het hier een „on deronsje' betrof. De spelers zijn ook al len om vijf uur vanmorgen heengezon den. Het spelmateriaal ls ln beslag ge- Marshall-hulp rechtstreeks ten goede van aanzienlijke boerenbevolking (Door: mr C. Binnerts, lid van de Nederlandse delegatie in de Balkan-commissie van de Verenigde Naties). Men realiseert zich in Europa vaak onvoldoende, hoe verwonderlijk het eigenlijk is. d.«i Turkije, 25 jaar geleden nog een ingeslapen en achterlijk land. volkomen in de ban van dc Islam, thans een liberale cn parlementaire demo cratie in dc Westerse betekenis van het woord genoemd kan worden. En het Is' misschien nog verwonderlijker, dat d it democratiseringsproces met opzet Is voorbereid en mogelijk gemaakt door een moderne dictator. boer van 1951 en het volk bestaat^ j voor 80% uit boeren is zich bewust geworden van het feit. dat hij een stem kan uitbrengen op ren politieke partij, die hij zelf heeft uitgekozen en wan neer men mensen spreekt, die dez? ze.fde boer 25 jaar geleden hebben gekend. I wordt dit als iets ongelooflijks be- I schouwd. Een intellectueel, die de dic tatuur van Atatiirk heeft meegemaakt, beschreef rnjj deze verandering ln bloemrijke taal en zeide. dat het was als of het Turkse volk uit een Islamlti- sohe slaap van eeuwen door de tover- staf van de Westerse geest was asnee- raakt en aldus tot een democratisch leven gewekt. Laat deze uitspraak overdreven pa- thetisch zijn, het ls een feit, dat de Tttr- 1 ken op het ogenblik tot. een democra tisch volk geworden zijn en bovendien belangrijk ding voor de vrije wereld stevig aan het Westen verankerd. Reeds in de eerste jaren van zijn ic- gime heeft Ataturk als een zyner lei dende beginselen verkondigd, dat de straffe hand van de dictatuur slicht' I zolang zou worden gehandhaafd tot Turkije rijp zou zijn voor een demccra- 1 tlsch regeringsstelsel. En dit principe I werd ook door zijn opvolger Inönü volge- i huoden. Het uitbreken van de tweede wereldoorlog heeft dit democrativrings- pr.xres vertraagd, maar zoals wil boven gezien hebben, de nieuwe oppositiepartij werd in 1945 ln het volle bezit se^teld van eigen kranten, eigen radio-uitzen- I dingen en in het algemeen zoveel mo- I derne propagandamiddelen als zij zelf I wilde. En niemand was meer verbaasd dan de leiders van de beide politieke partijen zelf Inönti van de oude republikeinse partij, en Bavar van de nieuwe demo cratische partij, toen bleek, dat de op positiepartij na de verkiezinzen over 400 zetels in het parlement beschikte tegen over 70 voor de republikeinen. Na de nederlaag van Turkije in 1918, onder de vleugelen van de centrale mo gendheden. werd het Turkse volk onder cie energieke en doelbewuste leiding van Mustafa Kemal Atatiirk, voordien een onbekend officier in het Turkse leger, nieuwe hoop en nieuw leven ingeblazen. Atatürk verslocr eerste het Griekse leger in Klein-Azlë op beslissende wijze, en toen de eeallieerden aldus voor een voldongen fe'lt werden gesteld, herkreeg het nieuwe Turkli" bij het verdrag van Lausanne zyn zelfstandigheid en onge veer zijn tegenwoordige vorm cn om vang. Deze militaire on politieke overwin ning luidde voor Turkije het tijdperk van het. dictatoriale regiem lp. eerst van Atatiirk, later, na diens dood ln 1938, van zijn naaste medewerker en opvolger Inönil. Deze dictatuur werd op strenge wijze In het land doorecvoerd tot even na het einde van de tweede wereldoor log. toen officieel een oppositiepartij werd toegelaten By de eerst? DTlcm»n- taire v~rkiez;ngen in Mei 1950 werd daarop de republikeinse volksoartli. die door Atatürk zelf was gesticht, bijna geruisloos u't het zadel zelloht. waarop zij gedurende 27 jaar stevig en onbe twist had gezeten DOOR IJZEREN WILSKRACHT FANTASTISCHE HERVOR MINGEN. In de 15 jaar van ziin persoonlijke dictatuur heeft Atatiirk kans gezien om mei ijzeren wilskracht hervormin gen in het land door te voeren, in het bijzonder on het gebied van dc gods dienst en de „Wcstcrniserlng". die de buitenstaander fantastisch to»sriignen en die inderdaad voor Turkije de voorwaarden hebben geschapen tot het bereiken van d- parlementaire demo cratie. zoals die op het ogenblik in het land heerst. Toegegeven, dat deze dictatuur vooral j in de beginjaren, vaak gepaard ls ge gaan met grote willekeur en daden van I ontoelaatbare wreedheid, de onbevoor oordeelde becchouwer zal moeilijk aan j de conclusie kunnen ontkomen, dat deze j harde dictatuur, in historisch perspec tief bezien, voor het Turkse leger enor me voordelen heeft gebracht. De Turkse I Overigens heeft deze politieke machts verschuiving niet dc minste invloed gehad op Turkije's buitenlands b»lrid. dat volkomen dezelfde lijn is blijven volgen, zowel in de nauwe aansluiting opzichten gelukkig prijzen, omdat de strategische positie van Turkije >n een toekomstig machtsconflict van groot belang zal kunnen blijken. TURKEN UITERST NATIONALISTISCH. Een blik op de kaart zal de lezer doen zien, dat dit strategisch belang voor de verdediging van het Oosteiyk deel van de Middellandse Zee en het gehele ge bied van het midden Oosten, gelegen is in de contróle van de Dardanellen en de Bosporus en in de militaire positie langs de lijn van Trebizonde aan de Zwarte Zee naar Erzoeroem en vla de bergketen van dc Antitaurus naar Alex- andretta aan de Middellandse Zee. De vraag is echter hierbij of het Turkse leger, in het geval van een agres sie van de Sovjet-unie uit het Noorden, ook inderdaad zal vechten. Men bedenke in dit verband, dat de Russen, tegen wie Turkye gedurende de 18de en 19de eeuw niet minder dan acht oorlogen heeft gevoerd, waarvan 6 verloren, hier i vanouds als de aartsvijand wordt be schouwd Daar komt bij. dat de Turken, evenals dc Grieken, uiterst nationalis tisch zijn Ingesteld, en Individueel zowel i als in groepsverband tot de beste vecht- 1 soldaten van de wereld behoren. De recente ervaringen, opgedaan gedurende de oorlog in Korea hebben deze stelling j ln alle opzichten bevestigd. Verder is Turkije cr economisch be ter aan loe dan de meeste andere Marshall-landen. IIcl ontbreken van onrlogsverwoesting en een efficiënt ge bruik van de Amerikaanse hulp. heb ben b.v. de landbouw omhoog gebracht tot een peil. dat op bepaalde gebieden 50% boven dat van voor de oorlog ligt. Moderne landbouwmachines en het systematisch aanleren van betere land bouw-methodes, door eenvoudige cur sussen voor de boeren, hebben hier won deren verricht cn men moet de Ame- 1 rikanen nageven, dat zij dit op een voor treffelijke manier doen. Spreekt men Amerikaanse landbouw- expirts, dan zyn deze over het alge- meen met de resultaten in Turkije het meest tevreden, hoewel ook in Grieken- land cn Perzië op dit gebied wel wat bereikt is. Zeer belangryk ook voor de politieke stabiliteit van het land is hierbij het feit. dat deze Marshall-hulp in Tuijkije rechtstreeks ten goede komt aan de boerenbevolking, die 80', van de totale 1 bevolking uitmaakt en die inderdaad het meest voor hulp ln aanmerking kwam Bovendien blijft er in Turkije j niet zo heel veel aan dc strykstok han gen. hetgeen van andere Marshall-lan den helaas niet altijd gezegd kan wor den. LEGER MODERN BEWAPEND Met Amerikaanse dollarhulp ls ook een I Imposant wegennet aangelegd en dit 1 brengt ons op de militaire hulp van Amerika die eveneens belangrijk is. Het Turkse leger, vroeger een klein millioen man sterk, een waterhoofdachtig geheel vergeleken met het budget en het totale aantal van de bevolking, ts thans tot ongeveer de helft teruggebracht en mo dern bewapend. Vliegvelden zijn en wor- t den aangelegd, die in staat zyn de zwaarste Amerikaanse bommenwerpers te ontvangen, hetgeen van grote beteke nis ls in verband met de nabijheid van de Sovjet-olievelden ln de Kaukasus. Beziet men de strategische positie en de militaire stootkracht van Tur kije als een geheel In het totale beeld van de Westerse defensie, speciaal in verband met het Noord-Atlantisch ver drag. dan kan geconcludeerd worden, dat de aanstaande toetreding van Tur kije tot dit verdrag het verdedigings systeem van de Westelijke wereld be langrijk versterkt heeft. Tot slot nog een korte beschouwing over de rol. welke Turkye zal kunnen spelen in een toekomstig defensiestelsel voor het midden-Oosten. Men kan net er over eens zyn, dat Engeland of Frankrijk, de vroegere koloniale mo- cendheden ln dit deel van de wereld, als leiders van een dergelijk blok volkomen kunnen worden uitgeschakeld. Met de golf van nationalisme die door onze na-oorlog^ wereld gaat en die thans vooral in dc Arabische landen van het midden-Oosten tot onredelyke en gevaariyke hoogten is opgezweept, wordt- meegevoerd een hpat tegen elke vorm van kolonialisme, waardoor het leiderschap van welke Westerse mogend heid ook bij een dergelijke gemeen- scliappeiyke defensie geheel is uitge sloten. Wanneer men bovendien in aanmer king neemt de militaire zwakheid van dc landen, die hier natuurlijkerwijze by- een behoren piet uitzondering van Israël dan ligt het voor dc hand, dat Turkije het aangewezen land ls om hier de leiding te nemen De Turken vormen een vitaal ras. trots en zelfbe wust. met een steeds toenemende mili taire kracht en paraatheid, en het land ls ook economisch veel minder zwak dan de rest Griekenland bijvoorbeeld dat een behoorlijk leger heeft, ls cr econo misch zó slecht aan toe, dat een lei derschap ten deze ls uitgesloten. De militaire cn politieke deskundi gen van het Westen ziin het er dan ook over eens. dat Turkije in een ge meenschappelijk defensies) siccm voor het midden-Oosten dc natuurlijke lei der zal moeten zijn. Men zal hier echter met de uiterste omzichtigheid te werk moeten gaan. want de Turken zü" wel Moslims, maar geen Arabieren, en hun hechte aan sluiting bij het Westelijk blok heeft een tendenz om hen in de ogen van de Arabische landen verdacht te maken. A'oegt men hij dit alles de kwestie van de Perzische olie en de acuut gewor den Egyptische crisis, dan kan men op zyn allerminst zeggen, dat dit niet het juiste politieke en psychologische klimaat vormt voor rustig overleg en rcdeljjke beslissingen. Men is er nog lang niet met deze ge meenschappelijke verdediging van het m'dden-Oosten. En toch ls het een vitaal belang, niet alleen voor de be trokken landen maar in de eerste plaats ook voor het Westen. OLYMPISCHE SPELEN. Franse regering geeft kwart millioen De Franse regering hoeft een be drag van 250.000 gulden bu„hikbaar gesteld als financiële steun bij ëe voorbereidingen en de uitzending van Franse ploegen naar de Olympische Spelen te Oslo cn Helsinki. DODELIJK ONGELUK TE ROTTERDAM. Vanmorgen om kwart over acht is bij het oversteken van de Strevelsweg te Rotterdam de 46-jarige mevr A Zwart- Broekhulzen dicht bij de Veidsiraat. waar zij woont, door een vrachtauto aangereden Het uitzicht werd haar door een gepariceerde auto belemmerd. De vrouw was bijna op sla<g dood. De Joegoslavische minister van finan cien heeft heden ln het parlement be kend gemaakt, dat de Joegoslavische dinar op 1 Januari a.s. zal worden gede valueerd. De nieuwe pariteit van de dinar wordt: een dinar is gelyk aan 2.96223 milligram goud 'de huidige pariteit bedraagt 0,0177734 gTam goud per dinar). De devaluatie geschiedt om de Joego slavische munt op een niveau te bren gen dat in overeenstemming is met de prijzen vcor Joegoslavische producten. De huidige officiële wisselkoers be draagt 50 dinar per Amerikaanse dollar. Door de devaluatie van de dinar zal met ingang van 1 Januari a-s. een dol lar 300 dinars waard zijn. De waarde van het pond sterling zal 840 dinars worden in plaats van 140. Het is nog niet bekend, of nu voor taan de d.nar vrij ingewisseld zal kun nen worden tegen buitenlandse valuta, maar Westelijke economische deskundi gen bet/wyfelen dit. Deze deskundigen zijn van mening, dat de devaluatie nog niet ver genoeg ls gegaan, te rekenen naar de kosten en productie ls Joegoslavië vergeleken met dezelfde kosten in het buitenland. Zoals bekend heeft het internationale monetaire fonds voorgesteld, dat de di nar gedevalueerd zou worden tot 320 di nar per dollar. Een waarde van 350 di nar per dollar zou volgens Westelijke deskundigen dichter zfj de werkelijke waard van de dinar komen. Het Leidsch Dagblad Als vam ouds de MEEST GELEZEN COURANT van Leiden en Omstreken Men verwacht, dat de vier leden van de Amerikaanse luchtmacht, die door de Hongaarse autoriteiten worden vast gehouden, spoedig zullen worden vrijge laten, aldus heeft de Amerikaanse zaak gelastigde te Boedapest vandaag ver klaard. KERSTGAVE VAN CHINESE SOLDATEN AAN MILITAIREN DER V. N. Volgens Radio Peking hebben Chinese soldaten aan de vooravond van Kerstmis in „een van de sectoren, waar het hard ste gevochten is" 180.000 pakjes en meer dan 4000 brieven yan krijgsgevangenen voor de troepen der V. N. neergelegd. Volgent deze uitzending van de Chi nese radio hadden de verbondenen zich verheugd getoond bij het openen der pakketten, die zakdoeken, sigaretten pijpjes, kleine souvenirs van glas en .goodwill'-boodschappen bevatten. POGING TOT INBRAAK VERIJDELD Niet alleen in Halfweg maar ook ln Amsterdam hebben Inbrekers het op Kerstmorgen voorzien gehad op brand kasten Eerst nu wordt bekend, dat op 25 December omstreeks kwart over vier in de morgen een poging is gedaan een brandkast in het kantoortje van de N.V. Rederij J. H Bergmann aan het Dam rak te Amsterdam open te breken. Deze poging is verijdeld door een nachtwaker, die bij zijn controle ontdekte, dat een ruitje in het kantoorgebouw was stuk geslagen. Toen hij met ziin lamp naar binnen scheen ontdekte hij een man, die op zijn vraag: „Wat doe je hier?" antwoordde: „Wij horen hier". Dat „wij" sloeg op een tweede man, die ook bin nen bleek te zijn De nachtwaker bleef een praatje maken en waarschuwde, zo dra hij de kans zag een voorbyganger, die op zijn beurt de politie waarschuw de. De beide mannen sloegen op de vlucht Een wist tc ontkomen, maar de tweede liep recht tn de armen van een agent van politie. De inbrekers hebben nogal wat scha de ln het kantoor aangericht, Het Boston Symphonle Orkest heeft een uitnodiging aanvaard van het Con gres voor culturele vrijheid om in het voorjaar van 1952 zijn eerste tournee door Europa te maken. Het ensemble zal in Mei 3 concerten ln Parijs geven: het orkest zal eveneens naar Nederland komen. IJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII 10 Verkeersregels voor wielrijders 3. Ryd met niet. meeT dan twee personen naast elkaar. 4. Geef tijdig en duidelijk een teken van rlchtlngveranderlng. 5. Maak gebruik van de rijwiel paden. 6. Geef op kruisingen en split singen van gewone wegen voorrang aan het verkeer v»n rechts en ook aan snelverkeer, dat van links komt. 7. Geef alleen een belslgnaal, als de veiligheid van de weg dit vordert. 8. Sta alleen stil aan de kant van de weg, doch steeds zo, dat ge het verkeer niet belommert. 9. Houd ten minste óër. hand aan het stuur en belde vr'.t". op de trappers. 10. Bevorder Uw eigen veiligheid door U stipt aan de verkeers regels te houden. Illlillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllili

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1951 | | pagina 15