Procedure-regels voor vredesconferentie met
48-3 stemmen aangenomen
Gromyko lijdt drievoudige
nederlaag
Poolse gedelegeerde wordt
het woord ontnomen
WEERBERICHT
Voorlopig drie uren per week
„T.V.-kijken"
Een uur zendtijd: f 4000
jOite Jaargang
DONDERDAG 6 SEPTEMBER 1951
00
No. 27399
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 5.15 per kwartaal: f. 0.40 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Op de eerste plemaire vergadering van de conferentie te San Francisco, welke
Is gewijd aan het Japanse vredesverdrag waren 52 landen vertegenwoordigd, in
clusief Japan, dat geen stemrecht heeft.
De zitting begon met een protest van de Sovjet-Unie tegen het feit, dat com
munistisch China niet aanwezig is. nadat Acheson onmiddellijk de vaststelling
der procedureregels aan de orde had gesteld.
GROMYKO IN DE AANVAL
Nadat afgevaardigden van Nieuw-
Zeelaud en Cuba zich voor het aanne
em van de procedureregels hadden
tciüaarö, sprak Gromyko gedurende
:es minuten. De Sovjet-Unie stelt voor
«middellijk een uitnodiging voor het
b'jvonen van de conferentie naar „de
centrale volksregering van China" te
renden, aldus Gromyko.
Voorzitter Acheson antwoordde, dat
het or» het ogenblik alleen ging om het
j] of "niet aannemen van de regels en
verklaarde het Sovjet-voorstel buiten
de orde.
De vergadering was het met Acheson
kds, dat het debat over de procedure
regels voor moest gaan. Applaus klonk
op, toen hij Gromyko na zes minuten
onderbrak. Gromyko verklaarde daar
op, dat hij zich het recht voorbehield
de'kwestie van het lidmaatschap op-
niéuw aanhangig te maken, zodra de
regels zouden zyn aangenomen.
Gromyko herinnerde aan de confe
rentie van San Francisco van 1945,
wen de kwestie van het lidmaatschap
ais eerste punt bij de oprichting van de
«guristatie der Verenigde Naties ter
oprake kwam. De kwestie van de uitno
diging van de regering van Peking
ciende voor alle andere geregeld te
weden.
school enige logica in Achesons
cprattingen dat de procedurekwestie in
ce allereerste plaats aan de orde kwam,
aldus Gromyko; toch stond Acheson in
hat ongelijk.
Gromyko verzocht om een stemming
eaa de gehele conferentie over Adhe
rens beslissing.
De Tjechoslowaakse afgevaardigde
verzocht om overweging van Gromyko's
voorstel. Acheson wees het verzoek ech
ter-af.
Ook de Poolse afgevaardigde Wier-
blowski steunde Gromyko's voorstel.
Hij moest herhaaldelijk gemaand
worden zijn plaats weer in te nemen
toen zijn spreekbeurt van vijf minu
ten ten einde was. Een andere gede
legeerde leidde hem tenslotte naar
rijn plaats.
In de vertaalcentrale ontstond ver
maning, doordat Kenneth Younger, de
Britse afgevaardigde zijn spreekbeurt
tegon, terwijl de Pool nog op het podi-
en sprak.
De conferentie onderschreef tenslotte
Achesons beslissing, dat de procedure
vóór het debat behandeld diende te
worden.
DE EERSTE SOVJET-NEDERLAAG
Het Sovjet-voorstel werd met 48 te
len drie stemmen verworpen.
Polen stelde nog voor, dat een com-
oiisie van zeven landen de door Enge-
hnd en Amerika voorgestelde procedu
re en ieder ander voorstel In deze zou
teprefcen.
Deze commissie zou dan vandaag,
report uitbrengen.
Dit voorstel werd door Gromyko ge
dund, doch voorzitter Acheson be-
üste, dat geen stemming over het
Poolse voorstel zou worden gehouden.
Gromyko verklaarde, dat de voorge
rede procedureregels de rechten der
[■delegeerden beperkten. Mocht Polens
OFt^Gf
-Moet je nu altijd hardop mee-
wen?"
DROOG WEER.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
'liAt v-nanacht en de vroege ochtend
r««fill)k mist. overigens droog en mor-
,-o overdag overwegend zonnig weer.
zwakke wind. Ongeveer dezelfde
futuren als vandaag,
gemaakt te 10 uur).
Zon
7 SEPTEMBER.
°P- 5.59 uur; onder: 19.16 uur.
^an op; 13.42 uur; onder: 20.58 uur.
te Katwijk te 6.32 en
oummer bestaat uit zes pagina's
motie niet aangenomen worden, dan
zou hij, Gromyko. trachten alle proce
dureregels te amenderen.
De Sovjet-delegatie had afschriften
van amendementen op de procedurere
gels uitgedeeld. Het voornaamste amen
dement stelde de opheffing voor van
de beperking tot één uur van de spreek
tijd behalve voor de mogendheden, die
het ontwerp-voorstel steunen.
De Poolse gedelegeerde zelde, dat de
beperking een voorbeeld van „Ameri
kaans imperialisme" vormde. Wensen
ae gedelegeerden een Amerikaanse dic
tatuur te aanvaarden?" zo vroeg hy.
EN DE TWEEDE
Met 48 tegen drie stemmen werden
de door Amerika en Engeland voor
gestelde procedureregels goedgekeurd.
Deze procedureregels beogen, aldus
Reuter, eventuele vertragingsactie van
de zijde der Sovjet-Unie tegen te
gaan. De stemming vormde te tweede
nederlaag voor de Sovjet-Unie.
De Sovjet-Unie, Polen en Tsjecho-Slo-
wakye stemden tegen. Gromyko ver
klaarde nog, dat de elf maanden diplo
matieke besprekingen, die volgens Ache
son het ontwerp-verdrag tot stand had
den gebracht, niet in de plaats konden
komen van een open discussie.
Geen enkele der Sovjet-voorstellen of
opmerkingen waren in het ontwerp ver
werkt. Alle verklaringen volgens welke
dit wel was geschied, waren „geheel
zonder grond".
9 9 9
Acheson werd tot permanente voor
zitter en Percy Spender (Australië) tot
vice-voorzltter gekozen.
DRIEMAAL IS SCHEEPSRECHT
De conferentie ondersteunde met
tegen drie stemmen de beslissing van
Acheson om de kwestie van de uitno
diging van de regering van Peking, zo
als Gromyko voorstelde, buiten de
orde te stellen.
Daarna werd de conferentie verdaagd
tot gisteravond 11 uur (Ned. tijd).
De tweede zitting.
Kort na 23 uur opende Acheson de
tweede plenaire vergadering.
John Foster Dulles (Ver. Staten) leg
de als eerste zijn verklaring af. Hy zei
dat het door Engeland en de VB. voor
gestelde vredesverdrag met Japan recht
vaardig is en geen wraakneming beoogt.
Er is geen spoor van kwaadheid in het
verdrag en de edelmoedigheid van de
Ver. Staten jegens Japan berust louter
op het verlichte eigenbelang van de
landen die het verdrag opstelden en de
andere landen die het zouden tekenen.
Dulles sprak woorden van lof over het
werk van generaal Mac Arthur in Japan.
RUSLAND EEN ACTIEVE, MAAR
ONWILLIGE PARTNER
Dulles zeide voorts dat Rusland het
vredesverdrag opgesteld wenst te zien
door de raad van ministers van buiten
landse zaken, waar het vetorecht heeft.
Hj.i noemde Rusland „een actieve, maar
onwillige partner".
3 °Ildersteumng van zyn bewering
dat de Sovjet-Unie aan de onderhande
lingen over het ontwerpverdrag heeft
deelgenomen, zei Dulles dat tussen de
sovjet-Unie enerzijds en Engeland en
ae v.s. anderzyds tien memoranda wa
ren gewisseld.
De Amerikaanse troepen zullen op
verzoek van het Japanse volk in Japan
blyven. Het zou te riskant zijn het land
™der verdediging te laten „in de na-
tnjheid van agressors met grote militaire
macht
Dulles zei dat China veel van de Ja
panners te lyden heeft gehad. Wegens
net meningsverschil onder de Geallieer
den over de erkenning van communis
tisch China is China niet op de confe
rentie vertegenwoordigd. De Chinezen
en Ja pannezen kunnen later hun eigen
vredesverdrag sluiten. In elk geval zal
China in tweeërlei opzicht van het hui
dige verdrag profiteren: Japan doet af
stand van alle rechten in China en
China krijgt de aldaar In beslag geno-
me£ Japanse eigendommen.
Dulles verklaarde, dat een voortdu
rende bezetting van Japan imperialisme
zou zijn. De V.S. willen daar niets van
«neten. Het wordt tijd om Japan als een
achtenswaardig lid in de kring van de
V.N. op ie nemen.
KENNETH YOUNGER AAN
HET WOORD.
Na Dulles nam de Britse gedelegeer
de Kenneth Younger het woord. Hij
prees de V.S.. die eer voorname rol in
de militaire nederlaag van Japan ge
speeld hebben en het leeuwendeel van
de bezettingslast hebben gedragen. En
geland heeft vele redenen om het ver
drag te steunen. Het Britse aandeel er
in is beïnvloed en bepaald door voort
durend overleg met het Gemenebest
als geheel. Younger sprak pr zün te
leurstelling over uit dat India verko-
zen had van de conferentie weg te
blijven. India's bezorgdheid ove* zekere
bepalingen van het verdrag noemde
Younger .ongegrond".
Younger wees er op. dat de afhan
kelijkheid van Japan van de invoer van
grondstoffen, althans voorlopig, een
beletsel zou zyn voor een Japanse her
bewapening, die de vrede zou kunnen
bedreigen. Op het ogenblik is de kwes
tie niet Japans ontwapening, maar zyn
verdediging. Engeland hoopt, dat een
werkeiyk democratisch Japan uit de
vredesregeling te voorschyn zal komen.
GROMYKO HEEFT VELE
BEZWAREN.
De Sovjet-Russische gedelegeerde
Gromyko. die vervolgens het woord
voerde, verklaarde, dat het vredesver
drag het Japanse militarisme niet zou
mogen toestaan opnieuw de kop op te
steken. Japan is in de jaren '30 twee
maal de Sovjet-Unie binnengevallen.
Sinds 1937 heeft China voornameiyk de
strijd gevoerd tegen het Japanse mili
tarisme.
Volgens Gromyko heeft het Brits-
Amerikaanse ontwerp-verdrag niets ge
meen met een werkeiyke vredesregeling
ln het Verre Oosten. Hy verwees her
haalde malen naar de overeenkomsten
van Cairo Potsdam en Jalta, waarby
de V.S., Engeland, China en de Sovjet-
Unie de beginselen neerlegden voor een
Japanse vredesregeling, „met het doel
van Japan een vredelievende, democra
tische staat te maken." De verklaring
van Potsdam behelsde uitdrukkelijke
voorzieningen tegen een opleving van
het militarisme in Japan, alsmede
maatregelen om een herbewapening
van Japan te verhinderen. Naar Gro
myko zeide. staat de Sovjet-Unie er
op. dat geen beperkingen zullen wor
den opgelegd aan de vredeseconomie
van Japan of aan zijn vrije handel met
andere landen. Het verdrag dient be
perkingen in te houden t.a.v. de Japan
se strydmacht.
Gromyko verklaarde, dat de Sovjet-
Unie de ontwikkeling van het Japanse
volk geenszins wil belemmeren. Het
voorgestelde verdrag echter is voortge
komen uit het verlangen van de inita-
tiefnemers om gebruik te maken van
de goedkope arbeidskracht van de Ja
panse arbeiders.
Met betrekking tot territoriale vraag
stukken bracht Gromyko opnieuw de
rechten van China ter sprake. Hij zei
de, dat Formosa aan China moet worden
teruggeven evenals andere eilanden,
waarvan de eigendom niet definitief
door het verdrag is vastgesteld.
ZIJN GRIEVEN EN WENSEN.
Gromyko somde zijn bezwaren tegen
het verdrag als volgt op:
1. het bevat geen waarborg tegen de
wederopleving van het militarisme in
Japan;
2. het voorziet in een militair bond
genootschap tussen Japan en de Ver
enigde Staten;
3. het voorziet in agressie in het Verre
Oosten;
4. het garandeert de democratische
rechten van het volk niet;
5. het negeert de rechten van het Chi
nese volk in het bijzonder wat betreft
Formosa;
6. het schendt vroegere overeenkom
sten, die voorzien in onderhandelingen
over een vrede met Japan;
7. het waarborgt het voortdurende
bestaan van Amerikaanse monopolies,
die tijdens de bezetting werden geves
tigd;
8. het miskent de rechtmatige aan
spraken op herstelbetalingen van lan
den, die door Japan overweldigd wer
den en wil de Japanse arbeiders exploi
teren;
9. het leidt tot een nieuwe oorlog in
het Verre Oosten.
Daarentegen stelde Gromyko orni. de
volgende voorstellen:
1. alle bezettingstroepen moeten bin
nen 90 dagen na het van kracht worden
van het verdrag teruggetrokken. Geen
vreemd land mag troepen in Japan hou
den;
2 Japan mag geen bondgenootschap
aangaan met een land. dat deelgenomen
heeft aan de oorlog tegén Japan;
3. het Japanse leger zou beperkt moe
ten worden tot een landmacht van
150.000 man, een vloot van 25.000 man
en een luchtmacht van 200 jagers en
verkenningsvliegtuigen. Het mag geen
bommenwerpers hebben;
4. Japan mag niet meer manschappen
opleiden dan nodig zijn voor het in
standhouden van zijn leger;
5. aan de Japanse vredesindustrie mo
gen geen beperkingen worden opgelegd.
Gromyko stelde verder voor, de bepa
lingen te schrappen waarbij Japan alle
aanspraken op Korea, met inbegrip van
de Quelpart-eilanden, Port Hamilton,
Degelet, de Soratley-eilanden en de Pa-
racelsus-eilanden, moet opgeven. Daar
voor in de plaats zou moeten komen de
erkenning door Japan van de volledige
souvereiniteit van Peking-China over
Mandsjoerije. Formosa en de naburige
eilanden alsmede de Paracelsus-groep.
Voorts zou Japan de volledige souverei
niteit van de Sovjet-Unie over de Koe-
rilen en Sachalin moeten erkennen.
De Japanse souvereiniteit over de Ri-
oekioe-Bonin-eilanden en andere eilan
den ten Zuiden van Japan zou moeten
worden erkend, teneinde de bepaling in
het Brits-Amerikaanse verdrag om het
beheer van de Rioekioe- en Bonin-
eüanden aan de V. S. over te laten, uit
te sluiten.
Japan zou vergoeding moeten geven
voor schade, veroorzaakt door oorlogs
handelingen tegen de Geallieerden.
De omvang en de aard van deze ver
goeding zou moeten worden bepaald op
een conferentie van vertegenwoordigers
van Peking:China, Indonesië, de Philip-
pijnen en Birma.
Volgens Gromyko zou het verdrag van
kracht worden wanneer het zou zijn ge
ratificeerd door een meerderheid van de
volgende landen: Australië. Birma, Cey
lon, Frankrijk, India, Indonesië, Neder
land. de Mongoolse Volksrepubliek,
Niéuw-Zeeland. Pakistan, de Philippy-
nen. het Verenigd Koninkrijk, de Sov
jet-Unie. Peking-China en de Verenigde
Staten. Tot deze meerderheid zouden
evenwel de V. S., de Sovjet-Unie, Pe
king-China en het Verenigd Koninkrijk
moeten behoren.
Wat betreft de militaire besprekingen
voegde Gromyko er aan toe, dat de Ja
panse luchtmacht een personeel van
maximaal 20.000 man zou mogen hebben.
Japan zou de uitdrukkeiyke verplich
ting op zich moéten nemen, geen atoom
wapens of andere middelen van massa
vernietiging te zullen bezitten of te
zullen vervaardigen. De gehele kust van
Japan zou moeten worden gedemilitari
seerd. De straat van Tsoegapoea en de
straat van Tsoesjima zouden voor het
scheepvaartverkeer van alle landen toe
gankelijk moet en zijn. Daarentegen
zouden alleen oorlogsschepen van lan
den bij de zee van Japan van de straten
gebruik mogen maken.
Na Gromyko voerden nog. de afge
vaardigden van Chili en Bolivia het
woord Daarna werd de vergadering ver
daagd.
Vandaag te 18.00 uur (Nederlandse
tijd) wordt de conferentie voortgezet.
Tussen Baarn en Eemnes zijn grote
werken in uitvoering, behorende bij
Rijksweg nr. 1. Het doel van deze
werken is de grote weg van Am
sterdam naar Zwolle buiten Soest-
dijk. Soest en Amersfoort om te
laten lopen, hetgeen een aanmerke
lijke verkorting van liet traject en
een versnelling van het verkeer zal
betekenen. Het nieuwe weggedeelte
begint even voor Baarn en komt
later bij Hoevelaken op de bestaan
de weg terug.
Een der grootste projecten in dit
werk is de overbrugging van de
Eem in de nabijheid van de Oude
Watermolen tussen Baarn en Eem
nes.
Overzicht van het werk aan de Eeml
voor het ene landhoofd van de
nieuwe Eembrug wordt het beton
gestort en voor het andere land
hoofd wordt de stalen damwand
ingeheid.
(Speciale berichtgeving)
Zoals gemeld, zal de televisie in ons
land in October kunnen starten, daar
dan de lang verwachte nota van de re
gering inzake het TV-vraagstuk ver
schenen zal zyn. De Omroepverenigin
gen wensen nog uitsluitend te ontvangen
over enige punten, welke min of meer
een levenskwestie vormen voor de Ne
derlandse TV.
Maar of dit bescheid &lle vragen van
de Nederlandse Televisie Stichting be
antwoorden zal. valt nog te bezien.
O m. wenst men ingelicht te worden
over het gebruik van de Lopikse zen
der fNozeam of Stichting), over wat er
nèi de 2-jarige experimentele periode kan
geschieden, en ten slotte over finan
ciële kwesties.
Wat zal de TV ons dan gaan bren
gen, dat is een cardinalc vraag. Het
meest eerlijke antwoord hierop is:
weinig.
Er zal namelijk per week 3 uren
worden uitgezonden, en wel iedere
Dinsdag en Vrijdag gedurende ander
half uur, zo ongeveer tussen 8 en 10
uur in de avond.
Verder dient men te bedenken, dat
koppelend aan het radiobestel de
Nederlandse TV gevierendeeld zal zyn.
De eerste bijzonderheden van de
SnarlerEngelands nieuwste ra
ket motor, waaraan experts van
Armstrong Siddeley sedert de herfst
van 1947 in het diepste geheim
gewerkt hebben, zijn thans bekend
gemaakt. Naar zijn grootte (de
samenstellende delen kunnen ge
makkelijk worden ondergebracht in
een ruimte van 1.83 x 0.915 M
en zijn gewicht (97.61 kilogram)
kan deze motor de enorme kracht
van ruim 900 kilogram schokken op
de begane grond ontwikkelen. Hij is
ontworpen ter verdubbeling van de
kracht van de snelste straaljager en
is de eerste van zijn soort in Enge
land. De Snarler is grondig be
proefd in de Hawker P. 1072 en zal
voor het eerst te bezichtigen zijn op
de tentoonstelling, die door de Ver
eniging van Britse Vliegtuigcon
structeurs dézer dagen te Farn-
borough wordt gehouden.
Het Hawker proefvliegtuig P. 1072
met de raket motor op het punt van
opstijgen. De ruitvormige „schok
golven". die optreden bij snelheden
groter dan die van het geluid en
hier veroorzaakt worden door de
„Snarler". kan men aan het einde
van de staart van het toestel onder
scheiden
De vier grote Omroepverenigingen zul»
len ieder per 14 dagen V/2 uur krijgen.
Veel is dat geenszins en men dient het
in zekere zin te betreuren, dat ook
weer op het gebied van de TV het Ne
derlandse sectarisme hoogty viert, voor
al waar het hier een nieuw massa-me
dium betreft, dat zwak is en aan veler
lei critiek zal blootstaan.
Men diene hierbü echter niet te ver
geten, dat de techniek in deze de mens
overheerst, dus dat de TV ondanks alles
zijn weg wel zal vinden, ondanks tegen
werking, ondanks strubbelingen, on
danks terughoudendheid en ondanks
misschien zelfs angst.
KLEINE TECHNISCHE STAF
Uit het feit, dat de regering de toe
zegging heeft gegeven dat gedurende
twee jaren experimenteel uitgezonden
kan worden, volgt reeds, dat de tech
nische staf van de studio te Bussum
klein zal zyn. Drie uren zenden per
week vergt geen overdadige hoeveelheid
mankracht.
Men kan dan ook volstaan met een
studiochef, 4 camara-mannen, die fei
telijk tot de productiestaf behoren. 3
technici en 3 hulp-technici, één TV-
ingenieur, één filmoperateur en één z.g.
..floor-manager", te vergeleken met een
toneelmeester.
Ten slotte zullen natuuriyk Inciden
tele krachten aangetrokken worden, dé
corbouwers. make-up-men enz.
De TV-sta ven van de Omroepvereni
gingen zijn natuuriyk klein (1V2 uur
per 14 dagen) en men heeft getracht zo
veel mogelyk „eigen" mensen in te
schakelen.
KOSTBAAR
Een belangrijke vraag is, wie de TV-
uitzendingen zal betalen. Bekend is
reeds, dat de Omroepverenigingen ge
zamenlijk f. 1.200.000.— hebben bijeen
gebracht voor het twee jaren duren
de experiment, hetgeen wil zeggen
ruwweg gemeten f. 4000.per uur
zendtijd.
Dit komt ook ongeveer overeen n>et
wat een uur zenden zal kosten, alle
direct betrokken bijkomende kosten
inbegrepen (exclusief natuuriyk af
schrijving studio enz.).
Amerika bestelt
atoomvliegtuig
De Verenigde Staten hebben met de
„Consolidated Vultee Aircraft Corpora
tion" te San Diego in CaJifornJë een
contract gesloten voor de bouw van een
door atoomkracht voortbewogen vlieg
tuig.
De opdracht geldt het toestel zonder
motor. De atoomkracht is ln aanbouw
by de „General Electric Company"
In Washington wees men er op, dat
het waarschijnlijk nog jaren duren zal
voor het eerste door atoomkracht ge
dreven vliegtuig zal vliegen. Totdusver
is de grootste moeiiykheid, die over
wonnen moet worden, het gewicht van
de atoommaohine en van de zware af
scherming, die vliegers en instpjmenten
moet beschermen tegen straling.
