weerbericht
Onderzoek naar het vergaan van de „Caro"
San Francisco: tekenen van
vredesverdrag met Japan
Soekarno roept op tot orde
en hard werken
Anders verlies van respect der wereld
I Waar bewolkt met enige
Driemogeiidheden - resolutie over
Suezkanaal
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 1951
00 No. 27382
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur:
J. ff. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.5.15 per kwartaal; f. 0.40 per week
Witte Singel 1. LeideD - Giro no. 57055
Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red, 21507
Geen debat. Wel een
verklaring.
De Verenigde Staten hebben de Sov
jet-Unie meegedeeld, dat de inhoud
van het Japanse vredesverdrag geen
onderwerp voor besprekingen op de
conferentie te San Francisco zal uit
maken.
In een op het Russische ministerie
van buitenlandse zaken overhandigde
nota wordt de Russische regering er
aan herinnerd, dat de- uitnodiging
tot bijwoning van de conferentie
geldt voor „het sluiten en tekenen"
van het ontwerpverdrag, dat reeds
door dc V.S. en Engeland is rondge
zonden
Voorts wordt gezegd, dat de inhoud
f van het huidige ontwerp tot stand is
gnomen door middel van besprekin-
I gen, die elf maanden hebben geduurd
a waaraan door talrijke landen is deel
I genomen.
Aan deze besprekingen, zo zegt
de
nota, heeft de Sovjet-Unie zowel mon
deling als door het zenden van tien
ontwerpen of memoranda deelgenomen.
I Hierdoor heeft Rusland een zelfde gele-
I genheid als de andere landen gehad bij
te dragen tot de verschillende herzie-
cingen.
De Amerikaanse regering zegt ten
slotte, dat het de gelegenheid zal
aangrijpen om de aard van het ver
drag te San Francisco volledig uiteen
te zetten. Iedere delegatie zal de ge
legenheid hebben voor een „uiteen
zetting en een verklaring".
„Wjj zijn verheugd over de deelne-
mine van de Sovjet-Unie aan deze con-
1 lerende", aldus de Amerikaanse nota,
I die een antwoord vormt op de Rus-
sische nota van 12 Augustus, waarin
Roland meedeelde dat het de Rus-
i^:he voorstellen inzake het vredesver-
<hag zou indienen op de conferentie te
i Francisco.
TRUMAN
TEKENING GAAT DOOR!
President Truman heeft op zyn we
kelijkse persconferentie verklaard dat
de regeling voor het ondertekenen
van het Japanse vredesverdrag te
San Francisco door niemand zal
kunnen worden verstoord.
Hij zeide dit naar aanleiding van de
I vraag, of het verrassende besluit van
ISovjet-Unie om een delegatie naar
San Francisco te zenden enige wezen-
Itj'ie schade zou kunnen berokkenen
|m de getroffen regeling.
Op de vraag of hij het hoofd van de
f Russische delegatie, Andrei Gromyko,
t zou spreken, als deze via Washington
I zich naar de conferentie zou begeven,
I antwoordde Truman, dat „het hem,
wanneer Gromyko dit wenst, een ge
noegen zal zijn".
Toen een correspondent de president
een vraag stelde over geruchten, als
zou de vroegere opperbevelhebber te
Tokio, generaal MacArthur, zijn uitge
nodigd op de conferentie het woord te
voeren, verklaarde Truman hier niet
van te weten. Hij voegde er echter aan
toe, dat hy er geen bezwaar tegen zou
hebben, dat MacArthur door het mi
nisterie van buitenlandse zaken zou
worden uitgenodigd.
Later maakte het ministerie van bui
tenlandse zaken bekend, dat John Fos
ter Dulles herhaaldelijk besprekingen
met generaal MacArthur heeft gevoerd
over het vredesverdrag en aanverwante
onderwerpen. Het ministerie zeide. dat
na de vraag of generaal MacArthur
uitgenodigd zou worden overwogen was,
daar hij gedurende vyf en een half
jaar opperbevelhebber in Japan was
geweest.
FRANKRIJK ZAL TEKENEN
Frankrijk zal tot de eerste landen
behoren, die het ontwerp-vredosverdrag
Amerikaans-Philippijns
verdrag.
De Verenigde Staten en de Phi lippij
nen zijn het eens geworden over een
verdrag van wederzijdse defensie vol
gens hetwelk een gewapende aanval op
een der partijen beschouwd zal worden
als een gevaar voor de vrede en vei
ligheid van de andere partij. Het ver
drag zal begin September getekend
worden.
Volgens de tekst wordt onder gewa
pende aanval op een der partijen ver
staan een aanval op het moederland
van de Verenigde Staten of de Philip-
pijnen zowel een aanval op eiland-ge
bieden in de Stille Oceaan die onder
de jurisdictie van partijen staan, of op
haar strijdkrachten, niet-particuliere
schepen of vliegbuigen in de Stille
Oceaan.
met Japan zullen ondertekenen, zo
wordt in gewoonlijk goed ingelichte
kringen te Parijs vernomen. De Franse
regering is bereid om terwille van de
eensgezindheid onder de landen van
het Atlantisch pact over bepaalde be
zwaren, die zy zou kunnen maken te
gen sommige aspecten van het voorge
stelde verdrag heen te stappen
Herdenking Indonesische onafhankelijkheid.
„Wij hebben onze eerste doelen be
reikt", zo was de conclusie van het
overzicht, dat president Soekarno in
zake de 6 jaar onafhankelijkheid he
den gaf in een rede bij de herdenking
van de uitroeping der onafhankelijk
heid. Sprekend op de trappen van zijn
palcis betoogde hij, dat de strijd nog
niet geëindigd is, aangezien West-
Guinea alsnog onder Nederlandse con
trole staat, terwijl de Unie nog niet
verdwenen is. De jongste handelingen
verminderen de eerbied ten aanzien
van Indonesië. Tenzij wij deze fouten
van geest herstellen en de daden ver
beteren, vrees ik verlies van respect
der wereld, aldus de president.
Hij ving zijn rede aan met een over
zicht. van de gebeur enlssen in de jaren
tussen de afkondiging van de onafhan
kelijkheid in 1945 en thans, waarbij hÜ
de nadruk legde op het „avontuur van
de Zuid-MoLukken" en de kwestie van
het KNIL, waarbij hij het vraagstuk van
de Indonesiërs en het KNIL een trage
die noemde. Deze tragedie ware voor
komen indien de Nederlandse legerlei
ding, van het begin af het vraagstuk van
het KNIL had behandeld overeenkom
stig de afspraken. Thans is .Indonesië
voor het eerst sinds eeuwen vrij van
buitenlandse troepen, zo zei hij.
Sprekend over Guinea haalde Soekar
no de leuze Van Sabang tot Mera-uke"
aan. Hii vroeg zich af of een vriend
schappelijk deelgenootschap mogelijk
was, indien Nederland een deel van In
donesië koloniseert. Na aangedrongen te
hebben op opheff.ng van de Unie, merk
te Soekarno op. dat het aftreden van
het kabinet-Natsir gevolgd werd door
een moeizame periode, waarin ten slotte
het kabinet Soeklman werd gevormd.
Hieruit trok hii de les, dat het lichtvaar
dig scheppen van een kabinetscrisis on
juist is.
Sedert tientallen jaren, aldus Soekar
no. maken wij rumoer over de eenheid,
maar wij hebben een en ander nóg niet
in Dracijjk gebracht.
Vervolgens besprak hü de geestelijke
en morele schade, die door de jarenlan
ge strijd werd toegebracht, waardoor de
moeilijkheden van Indonesië nog groter
zijn dan normaal na de oorlog het geval
zou kunnen zijn.
Hij vroeg zich af, waarom er mensen
zjjn, die deze voortdurende onrust ver
wekken; en maakte onderscheid tus-
sen twee soorten van onruststokers:
degenen, bij wie de misdaad drijfveer
is en degenen, die handelen als con
sequentie van de gevoerde strijd.
„Sommige rustverstoorders echter han
delen uit het subjectief verlangen van
sommige politieke groepen tot versto
ring van de vrede". De regering ver
klaart nadrukkelijk, dat tegen de ver
stoorders van orde en rust maatrege
len genomen kunnen worden. Een an
dere keuze is er niet, want indien het
volk de eigen vrede verstoort en tracht
een staat in een staat te vormen, groeit
het gevaar en daartegen is een straf
optreden nodig.
De positie van het leger besprekend,
.zeide Soekarno dat de strijdkrachten al
leen de verwerkelijking van de veiligheid
wensen en alleen tot taak hebben de af
kondiging van de onafhankelijkheid te be
schermen tegen handelingen, die scha-
de^uden kunnen toebrengen Soekarno
riep vervolgens alle Indonesiërs op tot
samenwerking tot herstel van de orde.
Hierbij waarschuwde hij tegen het pre
diken van een denkbeeld, dat niet be
sloten ligt in de Pan tja Sila de grond
beginselen van de Indonesische staat)
en dat het volk op een dwaalspoor
brengt.
Een ideologie, die inhoudt, dat wel
vaart bereikt kan worden zonder hard
te werken, is een valse ideologie. De
president besloot met de dringende op
roep om hard te werken.
voltooiing van de Afsluit-
I is hel strand bij Huisduinen na-
Ijmofj geheel door de zee wegge-
l!»?cn Hierdoor missen de dijken
Ipieren hun natuurlijke bescher-
zware stormen krijgen de
I dallblokken van de pieren het
zwaar te verduren. Om nu de pieren
tegen dc beukende golven te be
schermen. wordt er om de stenen
uitlopers cn de dijk tussen de pieren
een bitumineuze massa aangebracht.
Hiertoe wordt duinzand in de op de
foto zichtbare ketels mei een teer-
proauct vermengd en de hete massa
wordt in vrachtauto's naar de zee
kant gereden, waar zo spoedig
mogelijk een laag van ongeveer 20
cm wordt aangebracht. De massa
wordt met schoppen verdeeld en
daarna aangewalst.
Opklo:
mgen na regen.
De B.lt
verwacht tot morgenavond:
I A-
I aio Jn,een overwegend matige Zuide-
I tin~i>=r h ^Ior?en naar Westelijke rich-
I de nil3raaien^e wind en in de loop van
1 v.v-'o,? opdringen, het eerst in het
I Wd ^et land- Vannacht minder
I J or?en overdag ongeveer dezelf-
K 'a?ere temperatuur dan van-
°P2€inaakt te 10 uur).
18 AUGUSTUS
I
uur: onder: 20 uur.
31 uuronder: 7 uur.
I a-er te Katwijk te 3.52 en 16 22 u.
1 oumrner bestaat uit acht pagina's
Waarom niet in andere haven binnengelopen?
Welke lading aan boord?
(Speciale berichtgeving)
Naar wij vernemen, heeft de waarne
mend Inspecteur Generaal voor de
Scheepvaart, kapitein ter zee B. D.
C Moolenburgh. last gegeven een
onderzoek in te stellen naar de schip
breuk van het Belgische jacht „Caro"
Zoals bekend, liep dit jacht Zaterdag
avond j.l. te pletter op het Noorder
havenhoofd te Scheveningen,
De handelwijze /an een der twee op
varenden, mr J. A. W. Burger, lid der
Tweede Kamei voor de P. v. d. A., was
toen oorzaak - zoals reeds uitvoerig
gemeld - van het ontstaan van velerlei
geruchten, daar hij zonder tekst- of uit
leg te geven aan de havenmeester in
gezelschap van de schipper naar Dor
drecht vertrok en ook geruime tijd
aaarna het zwijgen er toe deel.
Onderzocht zal worden waarom geen
pogingen werden aangewend - toen het
weer in ongunstige zin veranderde -
een andere haven binnen te lopen,
Hoek van Holland of Hellevcetssluis
bijvoorbeeld.
Tevens zal het een punt van onder
zoek uitmaken waarom de „Caro" op
de Noorderpier van de Schevenlngse
haveningang schipbreuk leed (Naar wy
reeds meldden, sloeg de motor af op
het ogenblik, dat de „Caro" reeds bin
nen de pieren was. waardoor het
scheepje afdreef).
Tenslotte heeft de waarnemend In
specteur-Generaal gelast na te gaan
wat de lading aan boord is geweest.
Nog altijd onzekerheid
over Perzische olie.
De berichten uit Perzië blijven de be
kende ups en downs vertonen a-a-n der
gelijke besprekingen onafscheidelijk ver
bonden.
Stckes zou volgens mededeling van
Kazem Hassibi, de Perzische ondermi
nister van financiën, aangekondigd
hebben dat hij spoedig naar Londen
zou terugkeren waar hy veel werk te
doen heeft. Hij had daarbij echter met
nadruk gezegd, dat zijn vertrek op geen
enkele wijze de voortzetting van de
ciieconferentie in het gedrang zou
brengen Hassibi was optimistisch!
In officiële Britse kringen te Tehe
ran men echter ietwat pessimistisch.
Stokes heeft besprekingen gevoerd
met Perzische senatoren. En aantal van
hen zou hebben verklaard te hopen,
dat overeenstemming zou worden be
reikt.
Volgens de Perzische gedelegeerde
Hassibi is Perzié slechts bereid aan En
geland de olie te verkopen welke dit
land zelf nodig heeft. Perzië zou er niet
in toestemmen, dat Engeland olie ont
vangt, die het met winst zou kunnen
verkopen. Dit, zo zeide hy, was het
struikeLblok. Weliswaar ging dit lijn
recht in tegen de kern van het Britse
voorstel, dcch de gehele Perzische dele
gafie alsmede de leden van de oliecom
missie namen dit standpunt in.
Zaterdag kemt men weer bijeen.
Drie financiële experts
naar New York.
PROF. LIEFTINCK. DR HOLTROP
EN PROF. DE JONG
Bnnenkort zullen de Minister van Fi
nancien, prof. mr P. Lieftinck, de
president van de Nederlandse Bank,
dr M. W. lïoltrcp cn de directeur-se
cretaris prof mr A. M. de Jong, naar
de Verenigde Staten vertrekken.
Minister Lieftinck zal de jaarlijkse
algemene vergaderingen te New York
van ae „International Bank for Re
construction and Development" en die
van net „International Monetary Fund"
in zijn hoedanigheid als „Governor"
bijwonen. Dr Hcltrop is „Alternate go
vernor" van de International Bank en
gaat evenals de minister per vliegtuig.
Prof de Jong, die ..Alternate Governor"
is van het Monetaire Fonds, vertrekt
op 30 Augustus a-s. per „Queen Mary".
AARDBEVING IN TURKIJE EISTE
74 SLACHTOFFERS
Volgens de laatste gegevens zijn ten
gevolge van de aardbeving van Maan
dag in Noord-Turkije, 74 doden geval
len. Er zijn 160 ernstig gewonden en
450 licht gewonden Ongeveer 9400 hui
zen zijn onbewoonbaar.
De dienstplichtigen van de lichting
1950-11die in het najaar van 1950
als recruten in werkelijke dienst zijn
gekomen, worden thans geoefend in
groot verband. Uit de onderdelen,
waarbij zij werden ingedeeld, is de
31ste Regimentsgrocp samengesteld
welke thans in het Oosten van
Noord-Brabant onder wisselende
omstandigheden oefent tegen andere
onderdelen.
Onder dekking van tanks rakken in
fanteristen op.
Ingediend door sir Gladwyn
Jebb.
DE VEILIGHEIDSRAAD OVER DE
SUEZKAN AALKWESTIE
Gisteren heeft de Veiligheidsraad de
behandeling van Suez-kanaalkwestie
voortgezet. Aan het begin der zitting
heeft de Britse afgevaardigde 6ir Glad
wyn Je'a'o een üriemogendhedenresolu-
tie (Frankrijk, Verenigde Staten en En
geland) ingediend, waarin op Egypte
een beroep wordt gedaan om de blok
kade op voor Israël bestemde goederen
op te heffen.
Jebb zei,dat de Egyptische mening,
dat Egypte volledige rechten van oor
logvoerende heeft, in het huidige geval
niet gerechtvaardigd is. Eerder had hy
de hoop uit gesproken, dat de Egypti
sche regering zelf de beperkingen zou
opheffen, zodat het voor de Veilig
heidsraad niet nodig zou zijn tu actie
over te gaan, aldus Jebb, doch „jam
mer genceg schijnen er geen tekenen te
zijn. die hierop wijzen".
Jebo merkte op, dat na de tweede
wei eldoorlog technisch de sfcaa; van
coring voortduurde, doch dat dit met
betekende, dat dc overwinnaars na 194j
waren voortgegaan met hel opleggen
van beperkingen Uit re ooiiogstyd.
Deze maatstaf kon op het huidige ge
val toegepast worden, aldus meende
Jebb,
In de drie mogendhedenresolutie
wordt gezegd dat, in overweging geno
men dat de wapenstilstand sedert bijna
twee en een half jaar van kracht is en
deze een permanent karakter heeft,
geen van de partijen met redelijkheid
kan zeggen, dat zij actief belligerent is.
In de resolutie wordt een beroep op
Egypte gedaan cm de beperkingen op
verschepingen door het Suezkanaal op
te heffen, behalve de beperkingen, die
essentieel zijn voor de veiligheid van de
rof. Soepomo:
„Vormen aanpassen aan
levende werkelijkheid"
„Claim op Nieuw-Guinea"
Vergezeld van zyn adviseur, mr S.
Zain, is gisteravond op Schiphol ge-
arriveerd prof. dr Raden Soepomo, die
In ons land informele besprekingen
komt voeren over de omzetting der
Unie in een normaal internationaal
verdrag. Hij werd verwelkomd door mr
N. S. Blom. Staatssecretaris van Bui
tenlandse Zaken, mr J. Kiveron, sec
retaris-generaal vaii Minucr en mr'
Djoemhana, waarnemend Hoge Com
missaris van Indonesië in Nederland.
Ik stel er prijs op te verklaren, dat
het niet in onze bedoeling ligt de
samenwerking met Nederland op te
zeggen. Wy willen de gehele samen
werking tussen onze beide landen
zuiveren van de formaliteiten, die in
de praktijk blaken koloniaal psycho
logische reacties by het Indonesische
volk te wekken, cn de goede verhou
dingen tc verstoren. De Unie immers
blijkt als vorm van samenwerking
psychologisch voor het Indonesische
volk moeilijk aanvaardbaar. Daarom
moet zij worden vervangen door een
andere vorm van samenwerking, die
j vrij is van psychologische gebreken
en die aan de werkelijkheid der sa-
menwerking geen afbreuk zal doen.
Ik heb het volste vertrouwen dat men
in Nederland niet star zal blyven vast-
houden aan de formeel-juridische in
kleding waarin onze samenwerking Is
vervat. De vormen moeten woeden aan
gepast aan de levende werkelijkheid,
die in Indonesië zeer dynamisch is.
Wij hebben verder nog onzp nationale
claim op West Guinea. Dar, vormt nog
een serieus politiek probleem, dat belde
volkeren gescheiden houdt. Als wy ook
hiervoor een oplossing kunnen vinden
geloof ik, dat de laatste obstakels voor
een goede samenwerking zyn wegge
nomen".
scheepvaart in het kanaal en 'het nako«
men van de van kracht zynde inter
nationale conventies.
Warren Austin (V.St.) noemde de
•kwestie een manifestatie die van in
vloed was op de toestand in het gehele
midden-Oosten waar „jammer genoeg
diepgewortelde meningsverschillen een
krachtige rol spelen."
„Wy geloven, dat Egypte door de be
perkingen op te heffen een positieve
bijdrage kan leveren tot het verminde
ren van de spanning in het midden-
Oosten", aldus Austin.
De Braziliaanse afgevaardigde zei,
clat door voor de resolutie te stemmen
de Braziliaanse delegatie geen blaam
wil werpen op de Egyptische regering.
„Eerder zien wy de ontwerpresolutie
als een waarschuwing aan Egypte om
zich niet met acties bezig te houden die
zouden kunnen leiden tot een hervat
ing van de vijandelykheden tussen Is
rael en de Arabische staten."
De Nederlandse gedelegeerde Von
Balluseck, steunde de driemogendhe-
denresolutie. Hy zeide, dat men niet „in
alle eeriykheid" kon ontkennen, dat
Egypte evenals de andere Arabische
staten ernstige redenen tot ongerustheid
en telleurstelling had, nu, reeds zo lan
ge tijd na het sluiten van de wapen
stilstand, de vele ingewikkelde vraag
stukken. welke voortvloeiden uit de
massale uittocht van Arabische vluchte
lingen uit Israel voortduwde. Er was
zelfs nog niet het begin van een blij
vende oplossing. Toch was er na de wa
penstilstandsovereenkomst geen enkele
maal het voorstel gedaan, dat een der
party en het recht in eigen handen zou
nemen. Het ziet er echter naar uit,
aldus Von Balluseck, dat Egypte mo
menteel zulks doet met betrekking tot
het Suez-kanaal.
Egypte was van oordeel, dat Israel
niet het recht had de kwestie voor de
Veiligheidsraad te brengen. Het eiste
daarom, dat de raad de zaak niet ont-
vankelyk zou verklaren, zulks in over
eenstemming met de bepaüngen van de
wapenstilstandsovereenkómst.
Joego-Slavië zal de resolutie steunen,
doch drong op enige wijziging aan. 21
Augustus komt de raad weer byeen.
Canadese radarapparaten
naar ons land.
Ons land heeft, evenals Engeland,
België, Denemarken en Italië, een
Canadees aanbod tot levering van ra
darapparaten aanvaard. Canada gaat
namelyk, radarinstallaties maken voor
levering aan deze zes landen van het
Noordatlantisch pact in de komende
anderhalf jaar. De aanbieding is ge
daan als onderdeel van Canada's bij
drage aan de Nato-defensie.
De radar-installaties zullen gemaakt
worden volgens model hit de laatste
wereldoorlog dat gebruikt werd voor
waarschuwing voor de nadering van
vllegbihgen en projectielen. Hoeveel in
stallaties elk der genoemde landen zal
ontvangen, is niet medegedeeld. De
eerste installates zullen niet voor Janu
ari e.k. beschkbaar zyn.
CHINA MOET ZICHZELF BEVRIJDEN!
Dr Tsiang. de nationalistische Chi
nese gedelegeerde by de Verenigde Na
ties, heeft te New York verklaard, dat
de nationalisten geen plan hebben voor
herovering van het Chinese vaste land.
Hun doel is aldus dr Tsiang, de grootst
mogeiyke hulp te verlenen aan de be
volking van het vasteland, die „zo wordt
verdrukt, dat zij zelve de communis 1-
sche regering omvei wil werpen Men
vroeg geen Amerikaanse soldaten, doch
morele, economische en technische steun.
Anders zouden de 450 millioen Ch nezen
op het vaste'and .slaven van het Inter
nationaal communisme blijven" en „een
dergelyk in slavernij gebracht China"
zou „de landen in Zuid-Oost-Azië blij
ven bedreigen en steun blyven verlenen
aan de Sovjet-Unie bij haar streven naar
de werèldheerschappy".