Maarschalk Henri P. O. Pétain overleden Eerst hoogvereerde, later fel omstreden militaire en politieke fig uur Tragisch einde van Frankrijks redder in eerste wereldoorlog WEERBERICHT Admiraal Forrest Sherman overleden Zij u overleg met Franco verwekte veel eritiek Compromis inzake Perzische oliegeschil Mayer zal desnoods minderheidsregering vormen 90ste Jaargang LEIDSCH MAANDAG 23 JULI 1951 00 No. 27360 DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f. 5.15 per kwartaal; f. 0.40 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055» Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 Yeu voor de Franse Westkust, is he denmorgen op 94-jarige leeftijd over leden Henri Philippe Omer Pétain, ex-maarschalk van Frankrijk, held van Verdun, eens opperbevelhebber van alle Franse legers en staatshoofd. Wijlen Maarschalk Pétain Henri Philippe Omer Pétain, die ge durende zijn leven ver over de hon- derd Franse regeringen, drie grote oor- logen tussen zijn land en Duitsland en een revolutie heeft meegemaakt, werd I door zijn houding in de tweede wereld- oorlog een der meest omstreden figuren de wereldgeschiedenis, j Toen hij op 25 April 1856 als zoon I van een boerenechtpaar in het dorp Cauchy la Tour in Noord-Frankrijk werd geboren, werd Frankrijk gere geerd door keizer Louis Napoleon en keizerin Eugénie, precies op de dag af 89 jaar later moest Pétain het hoofd buigen voor de Franse regering, die hem, door zijn veldheerstalent in de eerste wereldoorlog de redder van Fran-krijk geworden, als landverrader in staat van beschuldiging stelde en de doodstraf tegen hem eiste. Hij doorliep de beroemde Franse mi litaire academie van Saint Cyr en werd spoedig een autoriteit op artilleristisch terrein. Ofschoon Pétain in een rapport van de oorlogsraad werd genoemd als een van de twee of drie vooraanstaand- ste artillerie-deskundigen van Frank rijk. was hij op 58-jarige leeftijd nog slechts kolonel toen de eerste wereld oorlog uitbrak. Drie weken na het uitbreken van de oorlog voerde hij het bevel over een uit Charleroi terugtrekkende brigade. Tot de onder zijn bevelen staande of ficieren behoorde ook de jonge luite nant Charles de Gaulle, die als belo ning voor zijn voortreffelijke prestaties op Saint Cyr het regiment had mogen uitkiezen waarbij hij wilde dienen en zijn keus had laten vallen op dat van zijn afgod: Pétain. Even langzaam als Pétain in vredes tijd was opgeklommen maakte hij in de oorlog snelle promotie. Generaal Fer dinand Joffre. toen opperbevelhebber van alle Franse legers te velde, bevor derde hem in Augustus 1914 tot brigade generaal en gaf hem in Januari 1915 net bevel over het tweede leger. Pétain V'erd beroemd door de bloedige slag bij verdun in Februari 1916 een slach ting die bijna een half millioen men- Knlevens kostte. Enkele dagen na de wapenstilstand v-'erd hij tot maarschalk bevorderd. In oeze functie was hij tussen twee we reldoorlogen een man van zeer groot gezag in Franse legerkringen. Hij huwde laat. op 64-jarige leeftijd, f met Eugenie Hardon een jeugdliefde 7" eerst gehuwd was geweest met de Franse beeldhouwer Jacques Dehe- ram. Na vice-voorzitter van de opperste I oorlogsraad en lid van de opperste na- jtionale defensieraad te zijn geweest werd hij in 1934 minister van oorlog Ijn het kabinet Doumergue. Tijdens het I tegen hem gevoerde proces is uitvoerig onderzocht in hoeverre Pétain verant woordelijk is geweest voor de debacle I k i -t franse leger in 1940. Men be- ■schuldigde hem te hebben verzuimd de h «taginotlinie te verlengen, maar Pé- K?s v®r<*edigers schoven de schuld op r p ,P;W ent. ^at terechtertijd gewei- j^rd «ad voldoende gelden voor bewa- Penning te voteren. Gedurende de Spaanse burgeroorlog Koel weer De Bilt verwacht tot morgenavond: l a^"van^ehjk zwaar fièwolkt met var,- lenSpfl K0n Aa!V-iacfic plaatse.uk nog Idi-r^i buien' Morgen wisselend bevolk© en, koel. Matige tn af en toe winü tussen Noord en I (Opgemaakt tc 10 uur). Zon op: 4.48 uur; onder: 20.44 uur. „.o?: 2247 uur; onder: 12.12 uur. 7 01 en Dit nummer bestaat uit zes pagina's werd van Pétain gezegd, dat hij op de hand was van Franco; in Maart 1939 werd hij tot Frans ambassadeur in Spanje bimoemd. In de tragische maand Mei van het jaar 1940, toen de Duitse legers zege vierend door het Vrijwel verslagen Frankrijk oprukten, werd Pétain door premier Paul Reynaud teruggeroepen uit Madrid en benoemd tot vice-pre- mier en speciaal militair adviseur. Met generaal Weygand was vooral hij het die op het sluiten van een wapenstil stand heeft aangedrongen. Op 16 Juni 1940 nam Reynaud ontslag, nadat de meerderheid van zijn kabinet had ver klaard het volkomen eens met Pétain te zijn. Diezelfde dag nog had hij al een verzoek om een wapenstilstand in gediend. Op 10 Juli van hetzelfde jaar deed in Vichy het Franse parlement afstand van al zijn rechten en droeg die over aan Pétain, toen 84 jaar oud. Pétain besloot de Senaat en de Ka mer van afgevaardigden tot nader or der op reces te zenden en stelde de grondwet van 1875 buiten werking, welke de bevoegdheden van de volks vertegenwoordiging regelde. De functie van president van de republiek werd afgeschaft en Pierre Laval benoemd tot vice-premier en opvolger van Pé tain. Aan de nog altüd voortdurende be wondering van het Franse volk voor de maarschalk kwam een einde, toen Pétain op 24 October 1940 voor de eerste cn laatste maal Adolf Hitler ontmoette. Na die door Laval gear rangeerde ontmoeting verklaarde Pé tain: „Onze beide landen zullen in de toekomst samenwerken. Ik heb mij daarmede in principe verenigd". Toen de geallieerde troepen op 7 No vember 1942 in Noord-Afrika landden, deed president Roosevelt een beroep op Pétain de traditionele vriendschap tussen beide landen te respecteren en de gelande troepen alle bijstand te verlenen. In zijn weigerend antwoord zei Pétainl „Ik heb steeds verklaard dat ik ons imperium zal verdedigen als het wordt aangevallen. Gij zoudt be horen te weten dat ik mijn woord zal houden. Wij zullen ons verdedigen, dat is hét bevel dat ik zal geven". Bij de zegevierende opmars der geal lieerde legers door Frankrijk verliet Pétain, naar zijn zeggen onder Duitse druk, Vichy en vertrok met de andere leden van zijn regering naar Duitsland, waar hij zich in een kasteeltje in het stadje Sigmaringen vestigde. Eind April 1945 bij de ineenstorting van Duitsland arriveerde Pétain met zijn echtgenote via Zwitserland aan de Franse grens, waarna hij werd overge bracht naar de vesting Montrouge aan de rand van Parijs. Op 15 Augustus 1945 werd hij door, een speciaal Frans hooggerechtshof we- gans hoogverraad ter dood veroordeeld, maar in verband met zijn hoge leeftijd werd besloten het vonnis niet ten uit voer te leggen, doch te wijzigen in levenslange gevangenisstraf. Enige tijd werd hij opgesloten in fort Potalet in de Franse Pyreneeën, later werd hij overgebracht naar het eiland Yeu in de Golf van Biscaye op vrij korte afstand van de Franse kust. Zijn vrouw is daar zijn steun gebleven. Sedert zijn gevangenschap hebben zijn trouwe aanhangers omstreeks zijn verjaardag steevast getracht zijn be vrijding te bewerkstelligen, doch altijd stuitten zij op de onverzettelijke onwil van de regering. Toen Pétain in zijn gevangenis voor het eerst van de bevrijdingspogingen van zijn aanhangers vernam, schreef hij in een brief aan de toenmalige minis ter van justitie André Marie: „Mij be wust van de diensten welke ik het land heb bewezen, wens ik voor mijzelf geen gunsten. Ik zal die ook niet vragen, wat mij betreft heb ik mijn persoon voor de natie opgeofferd en houd ik al leen de eenheid van alle Fransen voor ogen". Admiraal Forrest Sherman, de Ameri kaanse chef van de marine-operaties, is gisteravond geheel onverwachts te Na pels overleden Admiraal Sherman bevond zich op een reis door Europa. De vorige week voer de hij besprekingen met generaal Fran co. Uit Spanje vertrok hij naar Parijs, waar hij o.m. besprekingen had. met generaal Eisenhower. Ook Londen werd aangedaan. Admiraal Sherman arriveerde Zater- Admiraal Forrest Sherman, die met een speciale missie van President Truman naar Europa is gekomen, is gisteren plotseling te Napels over leden. Een recente foto van Admiraal For rest Sherman, die gemaakt werd toen hij Vrijdagmiddag j.l. in Lon den aankwam. dag te Napels, waar hij een onderhoud had met admiraal Robert Carnes, opper bevelhebber der Atlantische strijd krachten in Zuid-Europa. De bespre king werd gevoerd aan boord van het commandoschip „Mount Olympus". Hij zou nog Zondag uit Napels naar Madrid vertrekken Admiraal Sherman, die de leeftijd van 54 jaar heeft bereikt, was in de oorlog gedurende twee jaar plaatsvervangend stafchef onder admiraal Nimitz van de Stille-Oceaanvloot. In 1945 nam hij hel bevel op zich van de Amerikaanse eer ste vliegkampdivisie. In het daarop vol gende jaar werd hij plaatsvervangend chef van de marine-operaties. In 1948 werd hij benoemd tot opperbevelhebber van de Amerikaanse zesde vloot. Sinds November '49 is hij chef van de opera ties. De admiraal stierf aan een hart aanval. Zaterdagavond woonde hij met zijn echtgenote een concert in Pompeii bij. Hij maakte een volkomen gezonde indruk. In de nacht kreeg hij een hart aanval. doch toen een arts kwam, had hij zich weer hersteld. Toen het gevaar geweken scheen, stortte hij wederom in en stierf na enkele minuten. Zijn bezoek aan Spanje werd met grote belangstelling gevolgd. Het denk beeld om Spanje in het Atlantisch Pact op te nemen wordt door vele Europese politici verworpen en op deze wijze .werd het bezoek een veel omstreden zaak. Men was namelijk veelal de me ning toegedaan, dat Shermans bezoek als voorloper op een toelating van Spanje gezien moest worden. Een woordvoerder van het Ameri kaanse ministerie van defensie heeft medegedeeld, dat admiraal L. D, Mc Cormick tijdelijk het. opperbevel van de marine op zich zal nemen. Thans is Mc Cormick plaatsvervangend chef. Func tionarissen te Washington verklaren, dat Shermans missie in Spanje voltooid is en dat het verdere werk op lager ni veau verricht zal worden. Op 'n draagbaar, gedekt door een Ame rikaanse vlag, is Shermans stoffelijk overschot van het hotel naar het Ameri kaanse marine-hoofdkwartier aan boord van de „Mount Olympus" overgebracht. Mevrouw Sherman en admiraal Corney gingen te voet aebtter de baar. Later op de dag is mevrouw Sherman per vlieg tuig naar Washington vertrokken. Fraai succes voor Harriman Trumans speciale vertegenwoordiger Harriman verklaarde Zaterdag te Te heran tegenover verslaggevers: „Alle door mij gevoerde besprekingen zijn op de meest vriendschappelijke wijze gevoerd. Er heeft een vrije uit wisseling van gedachten en meningen plaats gevonden, die heeft geleid tot een beter wederzijds begrip van de voor naamste vraagstukken, welke moeten worden opgelost. Van gezaghebbende Perzische zijde werd vernomen dat Harriman de Per zische autoriteiten een aantal voorstel len heeff gedaan, teneinde een oplossing van het geschil met de „Anglo-Iranian" te bereiken. De voorstellen werden gedaan op een speciale bijeenkomst van Harriman en zijn adviseurs enerzijds en de Perzische olie-cómmisie anderzijds. Harriman zou o.rp. een compromis voorstel hebben gedaan betreffende het vraagstuk der ontvangstbewijzen. Na afloop van het onderhoud, dat bij na twee uur duurde, verklaarden Harri man enJ de Perzen slechts, dat „men vorderingen gerrxakt had. Van gezaghebbende Perzische zijde werd gezegd, dat de voorstellen van Harriman „in hoofdzaak bevredigend" waren. Zondagavond hebben leden Tan de Perzische oliecommissie verklaard, dat „succes verzekerd is". De leden van de commissie deelden Reuter mede: „Wij zijn in de laatste fase van onderhandelen. Als alles op een volgende bijeenkomst goed gaat, kan Harriman tevreden naar huis ver trekken". De afgevaardigden van de olie-com missie verklaarden voorts dat zij Har riman een „bevredigend antwoord" op zijn voorstellen hadden gegeven. Dat antwoord was door een bijzonder decreet van de Perzische regering goedgekeurd. De leden van de commissie wilden niet zeggen, welke voorstellen Harri man heeft ingediend. Volgens berichten zou o.m. een geza menlijke Brits-Amerikaans-Perzische organisatie voor de verkoop zijn voor gesteld. Een lid van de commissie zei, dat de besprekingen van Zondagavond in hoofdzaak gingen over stappen, om sluiting van de raffinaderij tc Abadan te voorkomen, Harriman zelf zei slechts: „wij heb ben voortgang gemaakt." Volgens gewoonlijk welingelichte kringen te Teheran, heeft Perzië zich accoord verklaard met een voorstel van Harriman om het oliegeschil met een Britse minister te bespreken. Volgens genoemde kringen had Har riman de minister van financiën, Hugh Gaitskell, in dit verband genoemd. Hij is zelf optimistisch gestemd (Telefonisch van onze Parfjse correspondent) René Mayer, thans officieel belast met de formatie van een kabinet, na dat hij Zaterdagmiddag de Franse president had medegedeeld, dat hij de opdracht aanvaardde, is vast besloten zijn werk te bekronen door samen stelling van een regering. HU deelde Zondag mede, dat hij de die massa, welke het overigens niet van deze uitersten hebben moet. Ook de communistische pers poogt „het einde van di> derde macht" te be wijzen en voert de grote internationale vraagstukken met grote koppen op om afwezigheid van Franse invloed daarbij duidelijk aan te tonen. Mayer heeft thans afgezien van verdere onderhan delingen met de MR.P. en de socia listen. Hij heeft Zondag met de voor zitters van de Assemblee-commissies voor de internationale betrekkingen, Bonnefous, met de voorzitter van de Raad der Republiek. Plaisant en met de verwachting koestert de 314 stemmen i Franse vertegenwoordiger in het perma te verkrijgen, die hy nodig beeft voor zijn „investituur"! Er is nog steeds onzekerheid over de houding van de MR.I. en de socialisten, die hun houding pas na de ministeriële Kabinet, verklaring van Mayer zullen openbaren. Doch aangezien deze verklaring in hoofdzaak zal zijn gebaseerd op de internationale toest-and, verwacht men niet, dat zij aanleiding zal vormen voor deze twee partijen om Mayer af te stemmen. Een andere kwestie zal zijn, of rij medewerking zullen verlenen. Het is zo goed als zeker, dat Mayer het uiterste zal doen om een regering te vormen en desnoods zal overgaan tot vorming van een minderheidskabinet van radicalen, een soort overgangsrgeering, die Frank rijk in ieder geval in staat zal stellen onmiddellijk deel te nemen aan het ge sprek over grote internationale proble men met de andére mogendheden. Er is nog een belangrijke reden, waar om Mayer verder uitstel wil vermijden. Dit is de toenemende agitatie van uitersten van links en rechts. De Gaul listische pers hekelt op bijtende toon en probeert met spotternijen het vertrou wen in de middengroepen te onder mijnen Hoe langer de huidige impasse duurt, hoe gevaarlijker deze gaat inwerken op nente comité van het Atlantisch Pact, Alphand, gesproken. Vandaag volgt een onderhoud met Schuman, minister van buitenlandse zaken in het demissionaire DE OVERSTROMINGEN IN DE V S. Reeds 41 dodèn. De Missouri heeft thans op vele plaatsen een breedte van acht kilome ter gekregen. De zo sterk gezwollen ri vier heeft in de staat Missouri de ene dijk na de andere in het gebied tussen Kansas City en de samenvloeiing met de Mississippi, 25 kilometer ten Noorden van St. Louis, doen bezwijken. Tot nu toe zijn in de staten Kansas en Missouri 41 personen door de over stromingen om het leven gekomen. ENGELAND, FRANKRIJK EN AMERIKA OVER DUITSLAND. Engeland heeft de uitnodiging van de Verenigde Staten tot deelneming aan een conferentie met Frankrijk over Duitslanis bijdrage tot de Atlantische defensie aanvaard. De conferentie van drie wordt op nader vast te stellen da tum te Washington gehouden. Na de dood van Koning Abdoellah TOESTAND OVER ALGEMEEN RUSTIG. Volgens een bericht in de „Daily Mail" zouden evenwel 500 a 1000 personen se dert de moord zijn gearresteerd. Reuters diplomatieke medewerker schrijft, dat als vaststaande kon worden aangenomen, dat Emir Naif, de tweede zoon van de vermoorde vorst, die tot regent van Jordanië is uitgeroepen, een goed vriend van Groot-Brittannië is. Van Emir Talal wordt gezegd, dat hij veel meer geneigd is tot toenadering tot Egypte dan zijn vader was. Emir Naif heeft het volk in een proclamatie opgeroepen de regerings orders te gehoorzamen, „moed te hou den en niet toe te staan, dat droefheid de overhand krijgt op uw standvastig heid en geduld". De politieke commissie van de zeven staten tellende Arabische Liga heeft haar bijeenkomst, die in Augustus zou worden gehouden, vervroegd. In Israëlische kringen te Tel Aviv wordt de moord in het algemeen be schouwd als een zware slag voor de ver wachtingen, die Israël koestert voor een spoedige vrede. Zaterdag was alles rustig in de Jor daanse hoofdstad Amman. De te Je ruzalem en omgeving door de autori teiten genomen beperkende maatregelen werden verzacht. Winkels en levensmid delenzaken zijn weer geopend. STAKING BIJ ENGELSE LUCHTVAARTMIJ. De British European Airways heeft Zaterdagavond meegedeeld, dat onge veer een-derde van alle diensten is af gelast tengevolge van de „langzaam- aan-staking". Zaterdag werden 42 diensten afgelast en ongeveer 50 konden Zondag niet wor den uitgevoerd. Onder de diensten, welke niet gevlo gen kunnen worden, valt ook die van Londen naar Amsterdam. Zaterdagmiddag zijn H.M. de Ko ningin. Z.K.H. Prins Bernhard en de Prinsessen Beatrix en Irene naar Engeland vertrokken voor een be zoek aan de ..Horse Show" te White City. De foto toont links Z.K.H. Prins Bernhard. midden H.K.H. Prinses Beatrix en rechts H.K.H. Prinses Irene tijdens de show. Prins Naif, tweede zoon van koning Abdoellah van Jordanië, die na de moord op koning Abdoellah be noemd is tot regent. De strijd in Korea GERINGE ACTIVITEIT. Het legerbericht van het achtste leger meldt, dat de strijdkrachten van de V.N. aan het Westelijk front hun stel lingen hebben gehandhaafd en enkele patrouilles uitzonden. Deze stuitten op matige tegenstand Aan het centrale front werd lichfc contact gemeld. Ten Noorden van Jang- goe ontmoetten strijdkrachten van de VN. zwakke tegenstand; evenals ten Zuidwesten van Kansong. Ten Westen van Kansong werd een verkennings- aanval van twee Noordelijke compag nieën afgeslagen. Zaterdag leverden vijftien „Panther"* straaljagers van de Amerikaanse ma rine een gevecht met achttien Noorde lijke straaljagers varuhet type „Mig". Van schade aan de Noordelijke toestel len werd geen melding gemaakt. In de afgelopen week gingen 3 jacht bommenwerpers der V.N. verloreii. Het hoofdkwartier van gemaal Ridg- way meldt, dat zich Zondag enige vrij hevige schermutselingen hebben voorge daan aan het centrale front. Overigens was het betrekkelijk rustig aan het front. De geallieerde luchtmacht was actief en richtte haar aanvallen voor namelijk tegen Noord-Koreaanse vlieg velden, o.a. te Sariwon en Bwangdjoe, ten Zuiden van Pjongjang. Volgens een bericht van Tass uit Pjongjang zouden Amerikaanse bom menwerpers de afgelopen drie weken de N -Koreaanse hoofdstad iedere nacht hebben aangevallen. Er waren slachtof fers onder de burgerbevolking te be treuren. Zondag heeft generaal Ridgway in Tokio besprekingen gevoerd met de lei der van de delegatie der VN., admi raal Joy. Generaal Ridgway zeide, dat er op de wapenstilstandsbesprekingen In Kac- song tot nu toe niets gesohied is, dat aanleiding zou geven tot een „ongepast" optimisme omtrent een vrede in Korea. Voorts verklaarde Ridgway, dat het jaren zal duren alvorens het Zuid-Ko- reaanse leger zodanig is opgebouwd, dat het op eigen benen kan staan. Radio Peking verklaarde heden, dat de Verbondenen de afgelopen vijf da gen „hevige aanvallen" hebben uitge voerd. Hieraan werd toegevoegd, dat de Chi nese en Noord-Koreaanse troepen, aan gemoedigd door het zenden van nieuwe vliegtuigen en wapenen door het thuis front, vastbesloten zijn „de strijd voor de vrede tot het bittere eind vol te houden". DE ITALIAANSE REGERINGSCRISIS. De Italiaanse republikeinse partij heeft besloten aan het verzoek van De Gasperi om aan de regering deel te ne men te voldoen. Als voorwaarden worden gesteld: voortzetting van de defensie in het ka der van het Atlantisch Pact, het invoe ren van sociale hervormingen en het voeren van een elastische politiek ten aanzien van het creüietwezen. De liberale partij heeft geweigerd deel uit te maken van het nieuwe kabinet. Het zevende opeenvolgende kabinet van De Gasperi zal dus, evenals het voor gaande, voor het grootste deel bestaan uit christen-democraten met een ver tegenwoordiging van de kleine republi keinse partij. Reeds eerder hadden de sociaal-democraten het aanbod om deel uit te maken van de nieuwe regering, afgeslagen. Verwacht wordt, dat de regering bin nen enkele dagen zal zijn gevormd. CANADEES VLIEGTUIG MET 31 PASSAGIERS VERMIST. Een passagiersvliegtuig van de „Ca nadian Pacific Airlines", met 31 pas sagiers aan boord, dat te Vancouver v/as opgestegen, met Anchorage in Alaska als bestemming, werd Zaterdag avond als vermist opgegeven. Na Za terdagochtend negen uur Is niets meer van het toestel vernomen. Het vliegtuig was op weg naar Korea, de meeste passagiers waren Amerikaan se militairen. De bemanning bestond uit zeven personen, waaronder twee ste wardessen. Een functionaris van de C.P.A. deelde mee. dat in Anchorage noodseinen wa ren opgevangen. welk£ afkomstig zouden kunnen zijn van het vermiste toestel. Het vliegtuig is een vier-motige DC-4.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1951 | | pagina 1