Fooien en Bedieningsgelden
nu en vroeger
CEBUTO DAGTOCHTEN
TAFEL
KLEDEN
KAPSTER
Iets voor U
STADSNIEUWS
HASSHMAN
PANDER
Ruim 200 jaar geleden Idaagde
Justus van Effen er reeds over
Premier van Thailand ontvoerd
NOORDWIJK
REISBUREAU CEBUTO
ZATERDAG 30 JUNI
E.H.B.O. -ers ontvangen
een diploma
De Ned. Verg. E H.B.O., afd. Leiden
jeelt het seizoen 1950'51 besloten mei
rfn officiële diploma-uitreiking in de
kleine Burcht" aan de Nieuwe R^n.
De avond werd geopend door de vooi-
icter van de diplomacommissie, de heer
van Roon, die mede namens de ge-
laagden, speciaal de docent dr P. Ney-
off hartelijk dank bracht voor het ge-
oten onderwijs en voorts de medewer
kenden aan de cursus hulde bracht voor
hetgeen werd gedaan. De heer J,
Slegtenhorst als voorzitter der vere-
jging wees voorts op het belang van
en goede E.H.B.O. en dankte eveneens
e heer H. G. Nolting en C. C. Peters
oor de aangename lessen aan de oud-
^jrsisten.
Voor een diploma kwamen in aan-
j:rking de dames: E. Flentrop, V. G,
linke. R. van 't Noordende. M. Knot-
terSmits. A. A. OoyendijkSlootjes,
v. Haak. J. Velstra—v. d. Akker, J.
Rijn. W. Donker. M. A. Vicary, J.
Zantinge. W. E. Oudshoorn. J. Huisman,
v. Heusden, C. Sudmannden
Rooyen, J. Willems, M. Petiet, C. v.
L-gmond, J. C. de Munnik, W. v. d. Bos,
Faber, en de heren A. Korsman,
Guldemond, W. Oranje, M. Steen-
lergen, H. Arnoldus. J. Pijl, J. v. Dijk.
J. van Veggel, P. Bekooy, M. Sep,
v. d Berg. B. v. Dufjl, M- C. Vreene-
eoor. C. Heil. A. v. Vliet, B. v. Nierop,
Majole, H. W. v. Zijp, J. J. Kemp,
Smits, A. v. Ockenburg, J v Baaren,
J. v. Hulzen.
De medewerkenden aan deze avond,
t.w. Joop Crama en zijn Molana Ha-
waiins met de jeugdige zwarte D. del
Parado, mej- N. Koek en Gé Groene
re? (duo). G. de Zwart (mondaccor-
deon virtuoos), en Sikkens gemengd
Zoor onder leiding van dir. B. J. Ver
toorn hebben er allen voor gezorgd,
cat deze samenkomst volkomen is ge-
"aagd.
(Ingez. Med.-advert.)
BREE5TRAATI46
BOTERMARKT2I-22
TELEFOON 26662
E I D
Lid Financierlngs Instituut.
5.V. VERENIGDE TOUWFABRIEKEN
In de gehouden algemene jaarlijkse
irgadering van aaiideelhouder£/van de
V. Verenigde Touwfabrieken te Rot-
erdam werden de jaarstukken goedge-
b-urd.
Het dividend werd vastgesteld op 7%
roor gewone aandelen en op 6% pro
tent voor preferente aandelen.
Met algemene stemmen werd het
'orstel tot statutenwijziging aangeno-
nen. De heer A. G. Bosman werd tot
commissaris herkozen.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN. 30 Juni. Coöp. Groentevei
ling. Per 100 kg: Groene kool 811. ra
barber 4li. uien 1519. peen 4054.
üraappelen 1226, andijvie 833,
stoofsla 1012. aardbeien 70184. rode
bessen 164. sniibonen 70155, tuinbonen
16—22. stamboncn 120155. doperwten
60—75. peulen 40122. postelein 2628.
spinazie 2ü38, tomaten 31107. Per
100 stuks: komkommers 1123. bloem
kool 8—27, sla 25.60. perziken 8—17.
Pruimen 6. Per 100 bos: kroten 813.
peterselie 1—3.10. selderie 24.10, uien
peen 1539.
BOSKOOP. 29 Juni. Rozen gr. bloemig
i stuks: Butterfly 1.201.60; Rosalandia
BO1.00; Better Thlme 1.20—2.40; Duis
burg 1.30—2.00; Pechthold 1.20—1.80;
Pierlanden 1.502 40; Mm Jules Bouché
280; Queen Mary 2.20—2.80; Edith Helen
'■08—1.26. Hadley 1.10—1.70; Gemengde
szen 4052; Babyrozen 10 stuks: Elien
'oulsen 2636; Sweetheart 851.20; Pi-
uccheo 5080; Juweeltjes 1.301.80;
Wolfsglorie 1.401.80- Gloria Mundl 1.20
-1.70, Else Poulsen 5085; Ingar Olsson
1.10; Gemengde babyrozen 5080;
Diversen 10 stuks: Clematis mevr. Ie Coul-
e 1.60; Idem Prins Hendrik 2.50—2.80;
idem Durandll 1.201.60; Liatrlx 6075;
Ltri 2537; Duizendschoon 1824; Ge-
lanlumbloemen 30; Pioenen 1.301.60;
injers 6075 idem gemengd 40; Campa
nia blauwe bloem 1732; Idem wit 25
Legustrumtakken goudbont 2155;
Alstroemerla 4259; Delphinium 4765;
Spirea 2027: Gladiolen 1.10; Idem ge-
tatngd 95- Phlox 28; Iris 26; Jasmijn 38;
Margrieten 1517; Snijgroen per kilo 32
--38; Begonia's per stuk 1420.
KATWIJK a. d. RIJN, 29 Juni. Groen-
fcavelllng. Vroege aardappelen grote 16.40
—27.60; idem drielingen 18—22; idem kriel
618.80; Stoolsla 10—10.10; Waspeen 37
-42; Bospeen 2043; Bloemkool I 1629;
-etn II 818; Kassnijbonen per kilo 118
~U9; Herebonen 1.40—1.45; Sjalotten 11
-16; Tuinbonen 1825; Peterselie 2.30
Selderie 2.804.80; Bonenkruid 2.60-
:j'0; Aardbeien per kilo 0.581.08; Sla-
:.sa 17—13; Doperwten 4874; Rabarber
te)9.40- Boskroten 1013; Peulen 80
Zllverulen 33.10; Stambonen 1.56
SD per kilo.
"UNSBURG, 30 Juni. Bloemenveiling. -
avilli rood 3.004.20; idem wit 3.50
Seablosa 1.502.00; Centaurea 1.40
60; Margriet wit 1.20—2.00; Idem dubb.
8—5.00; Korenbloemen 1.00—1.40; An-
o ï.oo1.50; Lelies Regal 7 00—9.00,
wit 13.0017.00; Talma 1.151.30;
snen wit 12.0014.00; idem ros 12.00
'-«I. Delphinium 10.00—11.00; Gladiolen
11.00—13.00; idem rood 7.00—9 00 per
stuks. Gele Margriet 20—25; Iris ros
;—-30; idem blauw 23—30; Goudsbloemen
"-23; Or ion 1720; Duizendschoon 18
3 per bos.
20ELOFARENDSVEEN, 29 Juni, Bloe-
S&vëiling. Esther Read 826: Wlral
A-rne 4550; Lathyrus 412; Colvllile
^-1. Asparajes Plumores 1244; Papa-
20—27; Alstroemerla 2053; Seablosa
~32; Pioenrozen 8080; Duizendschoon
^8; Lxla 11—15; Aglala 3541; Vlolie-
u 635- Campanula 1044; Anjers 4
Galardia 710.
20ELOPARENDSVEEN. 29 Juni. Groen-
^•elling. Aardbeien 2038; Frambozen-
cdbclen 3147 per 2^ ons; Kropsla 2.00
Andijvie 40.0042.00; Bospeen 13.00
.;6-00; Bloemkool 8.00—22.00; Postelein
00—21.00- Aardappelen 22.00—29.00 per
Peulen I 4 CO—10.80 Idem II 2.70—
7^ Doperwten 3.204.50; Capucijners
'„,*-4-30; Blauwschokkers 5.506.20; Kaa-
^Jbonen 12 50—15.50; idem stek 6.00—
j;-0: Dubb. Stambonen 13 00—15.50 per
^8: Augurken grof 26.75; Idem bom
'32a; idem stippel 6.50 per 25 kilo.
MIDZA JUBILEERT.
Het is deze maand 12^ jaar geleden,
dat drie bekende middenstanders, wijlen
de heren J. B. de Koning en B. Bouchier
en de heer J Pieck, het initiatief na
men tot oprichting van de Midza. Met
45 leden gestart, telt deze combinatie
thans plm. 80 leden/winkeliers, die één
keer in de 14 dagen ruim 500 premies
beschikbaar stellen. Tot aan zijn over
lijden was de heer J. B. de Koning de
enthousiaste leider en stuwende kracht
van deze actie- In zijn plaats is thans
als waarnemend-voorzitter de heer J.
Pieck benoemd. Ter gelegenheid van dit
koperen feest heeft de Midza een origi
nele jubileumreclame op touw gezet,
waarvoor zfj 10 bromfietsen en 30 auto-
steps beschikbaar stelt.
VERHOGING GEDISTILLEERD
ACCIJNS.
De verhoging van de gedistilleerd ac
cijns van f.320— per hl ad 50% tot
L 475 per hl ad 507o gaat gelijk be
kend in met ingang van Maandag
2 Juli a.s.
Van het gedisstilleerd. hetwelk in hoe
veelheden van meer dan 25 liter Qiige-
acht de sterkte bij de aanvang van de
2e Juli in voorraad is. anders dan in een
entrepót, branderij, distilleerderij eerste
klasse of bergplaats voor gedisstilleerd
van een handelaar, die krediet voor de
accijns geniet wordt het verschil in ac
cijns ad f 155.— per hl ad 50% nage
vorderd. In het bijzonder wordt er de
aandacht, op gevestigd, dat deze navor
dering ook geschiedt over voorraden van
particulieren. Onder navordering vallen
tevens de hoeveelheden, welke bij de
aanvang van de 2e Juli naar de belang
hebbende onderweg zijn.
Buiten de navordering blijven reuk
en -toiletwaters ,die zijn vervaardigd met
gedistilleerd waarvoor gedeeltelijk vrij
dom van accijns is genoten.
Ook blijven buiten navordering de al
coholhoudende dranken als zijn bedoeld
in art. 1, letter b onderdeel 4 van de
Drankwet Stbl. 1931, 110 476. Dat zijn de
z.g. verloflikeuren zoals wijnadvocaat,
en wijnlikeuren en in het klgemeen de
dranken met een alcoholgehalte bene
den 15%.
De belanghebbenden voldoen aan de
voorschriften door de aanwezige voor
raden gedistilleerd welke onder de na
vordering vallen, Dinsdag 3 Juli 1951
schriftelijk aan t-e geven bij de Ontvan
ger der accijnzen, binnen wiens ambts
gebied het pand van opslag is gelegen.
BAZAR CHR. KLEUTERSCHOOL
PLANTSOEN
Ter gelegenheid van het 25-jarig be
staan van de Chr. Kleuterschool aan
het Plantsoen wordt a.s. Dinsdag en
Woensdag in het schoolgebouw een ba
zar georganiseerd, welke Dinsdagmid
dag om 2.30 uur door de voorzitter van
de Ver. voor Chr. Onderwijs, ds D. J.
Vossers wordt geopend. De baten van
deze bazar zullen worden aangewend
foor de aanschaffing van nieuwe leer
middelen en spelmateriaal. Zo denkt
mej. Smit. het hoofd, er over om een
leuke klas in te richten met bijzondere
hoekjes: een kinder keu kent je met com
plete inrichting, een verkleedhoekje en
klimmateriaal in de tuin.
Men kan er van op aan, dat het deze
dagen in de Plantsoenschool gezellig
wordt. De verschillende stands zullen
daaraan volop meewerken. Vele dames
hebben daarvoor maandenlang gewerkt.
Bovendien zijn er diverse attracties, zo
als een rad van avontuur en een sjoel
bak.
De kinderen krijgen ook hun aandeel
in het zilveren feest: Vrijdagochtend
zetten zij de bloemetjes buiten en de
school op stelten. Ten slotte volgt op
10 Juli een feestelijke ouderavond in
„Den Burcht".
NED. BOEKVERKOPERS BIJEEN.
Afd. Leiden hield jaarvergadering.
In ..Het Gulden Vlies" kwam gister
avond de Ned. Boekverkopersbond, af
deling Leiden, in jaarvergadering bijeen.
De voorzitter, de heer J. de Kier, her
dacht in zijn openingswoord het over
lijden van de heer N. Zandvliet. Bij ont
stentenis van de secretaris kon het jaar
verslag niet worden uitgebracht. Het
financieel overzicht van de penning
meester, de heer A, M. van Zwicht,
meldde een batig saldo. In de plaats van
de heren J. de Kier en J. L. A. M. Ver
voort, resp. voorzitter en secretaris, die
aan de beurt van aftreden waren en
niet herkiesbaar, werden gekozen de
heer B. van Rooy en mevr. M. Stam
Hommes. In verband met het uittreden
van de heer Vervoort, wiens plaats
wordt bezet door het reeds in het be
stuur opgenomen lid, mevr. Stam
Hommes, werd in haar plaats tot alge
meen bestuurslid gekozen de heer B. de
Kier. Aan het einde van deze vergade
ring, welke zich ook met enkele in
terne kwesties bezig hield, werden over
en weer woorden van dank en welkom
tot de aftredende en nieuwe bestuursle
den gesproken.
Tot onderwijzeres aan de Chr. op
leidingsschool (hoofd de heer Lamain)
is benoemd mej E. J. te Paske. onder
wijzeres aan de Ohr. opleidingsschool te
Katwijk aan Zee (hoofd de heer C. van
Rooljen)
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen
geneeskunde de heren L. van Beugen
(Den Haag), G. J. da Costa (Leiden),
J. W. Hartman (Den Haag), F. J. Hol
land (Vriezenveen), C. H. van Leeuwen
(Sliedrecht) en J. Verwiel (Waalwijk).
Geslaagd voor het artsexamen le ge
deelte de dames C. A. A. Bramlage
(Wassenaar), J. C. van Oostrum (Den
Haag), de heren J. C. Choufoer (Den
Haag), A. J. Eckhardt (Oegstgeest), A.
H. Lely (Den Haag) en H. J. W. Mar-
cella (Den Haag).
Geslaagd voor het artsexamen 2c ge
deelte mej. S. M. C. v. d. Walle (Den
Haag), de heren W. van Ballegoijen de
Jong (Wassenaar), W. A. Blokhuis
(Leiden), J. C. H. de Man (Schevenin-
gen) en J. W. M. v. d. Wal (Wasse
naar).
COLLECTE VOOR MOEDER
EN KIND.
Men schrijft ons:
In de komende week, de eerste week
J. A. PISON 25 JAAR BIJ HET
ACAD. ZIEKENHUIS.
A.s. Donderdag herdenkt de heer J.
A. Pison. machine-bankwerker bij de
technische dienst van het Acad. Zieken
huis. wonende Morsweg 131, het feit,
dat hij vóór 25 jaar bij dit ziekenhuis
in dienst trad.
GESTOLEN BESTELWAGEN
GEVONDEN.
De gisteren op de Rijnsburgersingel
gestolen Alphense bestelwagen is gis
termiddag onbeheerd aangetroffen op
de Kaasmarkt. Vermoed wordt, dat de
wagen niet op slot heeft gestaan en dat
jongens er mee op stap zijn geweest.
UIT WATER GERED.
Gistermiddag omstreeks halfeen is
een anderhalfjarig jongetje uit de Mo
lenstraat in de sloot langs de Van Ho-
gendorpstraat gevallen. Een bewoner
van die straat sprong het kind na en
wist het bewusteloos op de kant te bren
gen, waar een bewoner van de Gasstraat
van Juli, zaï aan de inwoners van Lei- met succes kunstmatige ademhaling toe
den om een bijdragg gevraagd worden
voor het werk van de Ver. Chr. Jeugd-
hulp. Het tehuis aan de Zoeterwoudse
Singel 98—99 wil een toevlucht zijn
voor ongehuwde moeders, die om welke
reden dan ook nergens anders de eerste
drie maanden haar kindje kunnen ver
zorgen, terwijl meer dan dertig baby's
en kleuters hier geregelde verzorging
vragen. Zonder de hulp en de steun van
velen kan Jeugdhulp moeder en kind
niet blijven geven, wat zij nodig heb
ben. Daarom: wilt U geven wat mis
sen kunt, wanneer onze collectanten in
de komende week bij U aankloppen? Zij
geven hun vrije tijd stelt U hen èn
het bestuur niet teleur?! Bij voorbaat
onze dank!
paste. Door de E.H.D, werd het kind
naar de ouderlijke woning gevoerd.
Gisteren om 8 uur heeft een tien
jarige jongen uit de Van 't Hoffstraat
bij het spelen op de Lorentzkade de
rechteronderarm gebroken, waarmee de
E.H.D. hem naar het Acad. Ziekenhuis
vervoerde.
Onze stadgenoten de heren J. L.
Bronsgeest en D. Kanbier slaagden aan
de.Technische Hogeschool te Delft voor
het propaedeutisch examen voor werk
tuigkundig ingenieur.
Voor het Evo-chauffeursexamen
Zuid-Holland (diploma B-1951) slaagde
onze stadgenoot, de heer L. Noorder-
vliet.
Minister In 't Veld
Vooruitzichten woningbouw
ongunstig.
Teveel uitgaven aan
genotsartikelen
HUUR NIEUWE
WONINGWETWONINGEN
VERHOOGD
Op het gisteren in „Seinpost" te Sche-
veningen geopende congres van de Na
tionale Woningraad, de algemene bond
van woningbouwverenigingen, sprak de
voorzitter van de Raad. de heer A. In
't Veld. Deze stelde de vraag of het
beperkte woningbouwprogramma in het
geheel zou kumen worden uitgevoerd ge
zien de moeilijkheden die" zich voordoen
en hij vroeg zich af. of het niet mo
gelijk zou zijn dat in de toekomst de
leningen, die de gemeenten zelf tot op
heden voor de woningbouw verstrekken,
in het vervolg van Rijkswege verschaft
zouden kunnen worden. Hij bepleitte
de verhogingen van de huren van "de
z.g. woningwetwoningen, de standaardi
satie van het woningtype, en een bü-
drageregeling ter financiering van de
bou-w van huizen voor bejaarden.
De minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting, mr J In 't veld. sprak
eveneens de ruim 650 aanwezigen toe.
Hij noemde de vooruitzichten in de
woningbouw bepaald ongunstig en
achtte het van groot belang dat het
nationale inkomen vergroot zal wor
den, zodat het evenwicht in het ver
schil tussen het nationale budget en
de betalingsbalans hersteld kan wor
den. „Nog steeds wordt er in ons
Fooienstelsel is maatschappelijk kwaad
Lichamelijke en sociale ziekten kun
nen jarenlang een slepend karakter
hebben, om dan plotseling door een of
andere oorzaak een acuut aanzien te
krijgen. Geldt het een maatschappelijke
kwaal, dan kan er misschien al vele,
vele jaren getracht zJjn, het euvel te
verzaohten of te doen verdwijnen, tot
eindelijk alles op alles wordt gezet, om
het met wortel en tak uit te roeien. Men
denke aan de slavernij, aan kinder
arbeid, aan het nemen van woekerren
ten, enz.
Zulk een maatschappelijk kwaad is
ook het fooienstelseL „De arbeider is
zün loon waardig", zegt Lucas (X, 7)
en daarom is het een schande, wanneer
hem dit loon, als in de Horeca-bedrij-
ven, als een aalmoes wordt toege
stopt.
Dank zij de recente regelingen, waar
aan de Nederlandse dagbladpers ver
scheidene artikelen wijdde en die ook in
het o.i. interessant Is er, juist nu kennis
van te nemen.
DIENSTBETOON AFHANKELIJK
VAN FOOI.
Het was in Van Effens tijd een on
geschreven wet, dat, wanneer men er
gens gastvrijheid had genoten, de gas
ten en vooral niet te zuinig over
hun beurs moesten gaan, wanneer zij
het huis van gastheer of gastvrouw
verlieten. Heftig fulmineert Van Effen
tegen dit „laaghartig gebruik" (later
spreekt hij zelfs van een „wandroohtig
misbruik"), dat we door zijn gewoon
heid nauwelijks meer opmerken, maar
waartoe „zo inboorlingen als vreemden
(landgenoten en buitenlanders) geparst
worden, willen ze niet voor karig en on
beschaafd doorgaan." Aan de voordeur
moest leven en liever geen schulden
wilde maken; hij was verplicht aan
fooien driemaal zoveel uit te geven als
hij anders voor zijn eten zou betalen
en geraakte daardoor zelfs buiten zijn
schuld in financiële moeilijkheden.
Na op deze wijze de diagnose van de
kwaal te hébben gesteld, geeft Van Ef
fen ook de therapie aan. Evenals de re
cente Horeca-regeling er op uit is, om,
ter vergroting van de sociale zekerheid
van het bedienend personeel diens in
komen te garanderen, wil ook Van Ef
fen het huispersoneel geenszins in zijn
geldelijke verdiensten besnoeien. Zijn
voorstel is: de „meesters" moeten hun
personeel categorisch verbieden, enige
w Twittfcoi giften van gasten aan te nemen. Ze
staat een knecht"of meid met éen'opën i te begroten hoeveel inkomsten
t, niiTt Yvarc/vnoal lonrUil-e nil fAoi/vn V.
lasting op het genot van „Collations en
Gastmalen", erger, ja. zefls ruïneus werd
het voor mensen, die maar over be
perkte inkomsten konden beschikken en
toch fatsoenshalve af en toe een uit
nodiging niet konden afslaan.
Van Effen geeft een voorbeeld van
een student uit goede familie, maar
die van een klein inkomen zeer sober Engelse ambassadeur te Teheran
land een enorm bedrag uitgegeven
aan dingen die niet van essentieel
belang zyn zoals büv. genotsartike
len, aldus spr.
Wat betreft de woningproductie en de
daarmede nauw verband houdenoe
stijging van de huishuren zeide hij, dat
er naar gestreefd wordt het program
ma voor de bouw van 45.000 woningen
per jaar vol te houden. Van deze
45.000 woningen zullen 20.000 vallen
ender de categorie „woningwetwonin
gen". 15.000 onder de categorie „premie-
woningen", en 10.000 behoren tot de z.g,
„vrije sector" en „herbouwweningen".
Omtrent de huren zeidé de minister,
■dat dooi de stijging van de rentevoet
thans jaarlijks 45 50 gulden op de
exploitatierekening van de Bouwvereni
gingen meet worden bijgeschreven. De
Ministerraad heeft thans besloten, de
huur van de nieuw te bouwen „woning
wet woningen" met f. 1,— per week te
verhogen.
Hopelijk zal binnen de 5 a 10 jaar het
evenwicht tussen de bouwkosten en de
huren hersteld zijn. De regering kan
nu eenmaal niet doorgaan om de wo
ningbouw met enorme bedragen te
financieren zoals dit de laatste jaren
het geval Is geweest. Dit zou op den
duur een ondragelijke last voor de
schatkist gaan betekenen."
Tct slot deed de minister een ernstig
beroep op medewerking van alle bouw
verenigingen, opdat zo spoedig mogelijk
uit de huidige impasse geraakt kan
worden.
Derhalve moet er naar gestreefd
worden dat de woningbouw zo spoedig
weer „self-supporting" zal worden.
De ontvoering van Thailand's
premier
Over de ontvoering van de Thailandse
premier wordt nog gemeld:
Onder dc ogen van honderden bui
tenlandse diplomaten, regeringsleiders
en leden van de gewapende macht, werd
Piboel Songgram, juist toen hij de loop
plank van de overgedragen baggerma
chine wilde opgaan, door een uit de
menigte naar voren gekomen groep
marinemannen overvallen en met het
pistool op de borst gedwongen aan
boord te gaan van een marinebark, die
daarna snel de rivier opvoer.
De minister-president stak zijn han
den in zijn zakken en liep onverschil
lig door, toen een xan de mariniers hem
een pitool in de rug duwde. Zijn lijf
wacht werd eveneens door een pistool
in bedwang gehouden.
NIEUWE ENGELSE NOTA AAN
PERZIË.
hand gereed en schijnt „met een be
geerlijke tronie van ieder der gasten
werknemersvergaderingn een ernstig contributie af te vorderen". Op 'hun
onderwerp van besprekingen vormden
(en vormen), zullen deze fooien min of
meer worden genormaliseerd en daar
door hun vernederend karakter enlgs-
zis verliezen (zoals dit reeds vroeger in
„gedurig veranderend gelaat" staat dui
delijk te lezen, in hoeverre hij of zij
tevreden is met het bedrag, door de ver
schillende gasten geofferd. En hoe
staan de „Meesters en Vrouwen" tegen-
andere landen geschiedde)Men kan over dit „wandroohtig misbruik"? Niet
zich er slechts over verbazen, dat het,
gezien het feit, dat reeds tientallen
jaren het gevoel van eigenwaarde door
de opkomende arbeidersbeweging bij de
werknemers is gewekt, evenwel tot
1951 moest duren, vóór het tot een re
geling kwam.
Immers; meer dan 200 jaar geleden
werd het onwaardige ln beschamende
van fooien geven reeds aan de kaak
gesteld en werd tevens een voorstel
gedaan, om het „bedieningsgeld" te
vervangen door een niet-vernederend
loon, uit te betalen door de „mees
ters" (ln onze dagen: de werkgevers
van'de loontrekkenden).
Dit protest tegen het foodenstelsel en
de suggestie, om er door compensatie
aan het personeel van de zijde dezer
„meesters" een einde aan te maken,
treft men nJ. aan in een artikel („Ver
toog", zoals het toen heette), dat de
bekende journalist-moralist Justus van
Effen op 20 November 1733 publiceerde
in de toentertijd veel gelezen „Holland-
sche Spectator", een blad, dat van 1731-
*34 eerst wekelijks, daarna twee ke;r
per week versoheen. Wel is waar gaat
dit artikel van Van Effen niet over
fooien aan personeel van wat we thans
„Horecabedrijven" noemen, maar aan
huispersoneel van min of meer aan
zienlijke families. bij wie men ten eten
was gevraagd; veel van wat hij schrijft
loopt evenwel zó parallel aan het fooien
stelsel, dat thans op de helling is, dat
Door groep opstandige
mariniers
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken heeft verklaard, dat volgens
ontvangen inlichtingen de premier
van Thailland, Piboel Song gram, door
een Thailandse marine-eenheid ont
voerd is.
De premier woonde een plechtigheid
van de overdracht van de baggermachi
ne „Manhattan" door de V.S. aan Thai
land bij in de haven van Bangkok, al
dus de ontvangen inlichtingen en is toen
ontvoerd op een meerboot.
Piboel Songgram kwam in November
1947 na een militaire staatsgreep aan
de macht.
In New York verklaarde de „Pan
American World Airways", dat een van
haar vliegtuigen, dat Thailand als be
stemming had, door een boodschap van
het bureau te Bangkok terug werd
gezonden. „Toestand onbevredigend, ad
viseren terugkeer naar Manilla", aldus
boodschap.
Volgens diplomatieke kringen te Sin
gapore heeft de radio van de Thailand
se marine omgeroepen, dat een groep
officieren, die de landmacht, de lucht
macht en de marine vertegenwoordigt,
de regering had overgenomen, omdat
zij ontevreden was met het huidige re
giem.
De radio voegde er aan toe, dat de
prins-regent de staat van beleg had
afgekondigd.
De radio van het Thailandse leger
instrueerde daarentegen de bevolking
de radio van de marine te negeren en
deelde mede, dat de minister van bui
tenlandse zaken, Nai Warakarn Bantsja
zich aan het hoofd van de regering had
gesteld in afwezigheid van de premier.
Uit de laatste berichten blijkt, dat
het Thailandse leger en de politie sa
menwerken tegen de groep mariniers
en dat zij vanochtend de stad Bangkok
nog in hun bezit hadden, afgezien van
een electrische centrale, welke in han
den van de marine was.
Passagiers van een KLM-vliegtuig,
dat vanmorgen uit Bangkok te Singa
pore aankwam, verklaarden, dat vlieg
tuigen van de Thailandse luchtmacht
de buitenwijken van Bangkok bombar
deerden. toen het toestel vertrok.
De radio van de Thailandse lucht
macht te Bangkok verklaarde om 02.15
uur (Ned. tijd) dat het station sloot
wegens „nad'erend kanonvuur".
De marine-opstandelingen staan on
der leiding van luitenant-generaal Katsj
Songgram, voormalig commandant van
de Thailandse mariniers, die meer dan
een jaar geleden door premier Piboel
Songgram werd verbannen, beschuldigd
van samenzwering met het doel de rege
ring omver te werpen.
Generaal Katsj ging naar Hongkong,
maar keerde twee maanden geleden
naar Bangkok terug, waar hij in hech-
alleen tolereren ze het, maar ze schij
nen zelfs meermalen de „inhalende bo
den" te stijven in dit kwaad; ja, het
komt zelfs voor, dat de „Vrouwen bij de
dienstboden informeren, hoeveel ieder
der gasten heeft „gecontribueerd" en
naar gelang van de grootte der gege
ven bedragen de gasten prijzen of laken
teganover de boden. Dit heeft ten ge
volge, dat bij een volgende gelegenheid
het personel de bezoekers meer of
minder vriendelijk ontvangt al naar ge
lang van de fooien, die men denkt te
krijgen. Wie in de ogen van de .Jakaien"
te karig is. wordt door hen aan tafel
slecht of slordig bediend. Het kwam
voor, dat men ln zo'n geval soms zes
maal om iets moest vragen. Liep dit al
te zeer in het oog, dan werden de
knechten of meiden soms door hun
meestere bekeven; maar ze „veront
schuldigden" zich dan met het smoesje,
dat ze het verzoek van de gast niet had
den gehoord.
Van Effen schrijft, dat hij zelf door
verstrooidheid eens enige keren ver
geten had een fooi te geven; door een
hun personeel jaarlijks uit fooien be
trekt en dit bedrag voor eigen rekening
te nessen. Deze som zal dan in twee
halfjaarlijkse termijnen aan het perso
neel worden uitgekeerd.
Deze methode zal (o tempora, o
mores) „de bedienden op een bijzon
dere wijs aan hunner Heren edelmoe
digheid verbinden". En indien de
compensatie voor de fooien niet in ge
lijke portiën aan het personeel wor
den uitbetaald, maar in evenredigheid
met Ieders prestaties, zal dit door
Van Effen aanbevolen systeem tevens
een prikkel zijn voor „vlijt, trouw,
eerlijkheid en deugdzaam gedrag."
Bij alle versöhil met het recemte door
werkgevers en werknemers in het Ho
recabedrijf overeengekomen stelsel ter
regeling van de „lx«r.einingrt?ekkjn",
kan men in het systeem-Van Effen ter
beteugeling van het fooienmisbruik
reeds een embryonale behandelingswijze
van deze materie constateren.
NIET BEDIENING S-
BEDIENGELD.
MAAR
Ten slotte nog iets over het woord
..bedieningsgelden". Wanneer men in
een Cafetaria zo eventjes „voor de toon
bank" een kleinigheid nuttigt, zal men
in de regel wel niet meer betalen dan
de prijs van zijn consumptie; laat men
geuen naa een iooi ie geven aoor een -■ y i i i
vriend hierop attent gemaakt, haaide een ttólt* hrt perjooed
hij de schade toen in door een onge
woon hoge fooi (en zijn verontschul
diging bü het personeel) en hij wees
dit er op, dat, mocht hij soms eens
weer „vergeetachtig zijn, hii later voor
schadeloosstelling zou zorgen. Daarop
werd hij door knechten en meiden al
tijd zeer voorkomend behandeld; voor
al, wanneer hij een poosje zijn „be
lasting" niet had betaald, genoot hij
hunnerzijds aJi.w. extra vriendelijk
heden als „aanmaning" tot betaling
van zijn achterstallige „impost".
FOOIEN 3 X ZO DUUR ALS
NORMALE BETALING!
Was deze verfoeilijke fooiengewoonte
al voor iedereen een onaangename be-
bedienen, dan is ook hier het „bedie
ningsgeld" verplicht. Maar waarom voor
fooi dit aan het Duits („Bedienungs-
geld") ontleende woord te gebruiken,
wanneer een behoorlijk zuiver-Neder-
lands woord mogelijk is? En dat is hier
toch wel het geval. Een park, waarin
men wandelt, een wandeling maakt. gton ÖU/Ö u
heet wandelpark; een lokaal, bestemd I te Djakarta
voor verkopingen, is een verkooplokaal;
een werktuig, in gebruik bij metingen, is
een meetwerktuig, enz.
de pers enz. b(j dezen in het vervolg
het gebruik van het gocd-Nederlandse
woord b e d i e n g c 1 d, als zijnde „van
vreemde smetten vrtt'' aanbevelen?
Leiden.
B. M. NOACH.
heeft aan de Perzische regering een
nieuwe nota overhandigd, waarin de
waarschuwing wordt geuit, dat de Per
zische politiek, indien op dezelfde wijze
voortgezet, spoedig zou leiden tot slui
ting van de olieraffinaderij te Abadan.
SCHEEPSBERICHTEN.
ALAMAK. CalcuttaR'dam, 30/6 Suez
verw.; ALDERAMIN. 30/6 v. Avonmouth.
te Narvik verw.; ALIOTH, R'damBue
nos Aires. D. 29/6 RecifeRio Grande:
ALNATI, R'damBuenos Aires, 29/6 van
SantosMontevideo: AMPENAN. Djakar
taR'dam. 29/6 dwars Elba, op 1 Juli
Suez verw.: AMSTELKERK. A'damW.
Afrika. 29/6 rede La cos: ARUNDO. Sorel—
A'dom. p. 29/6 Lizard: BENGKALLS, 30/6
te Makasar verw. v. TJllatJap: CALLISTO.
29/6 v. proefvaart te Newcastle; CALTEX
LEIDEN (T). R'damSldon. p. 29/6 Bi-
zerta; CONGOSTROOM. A'dam—W. Afri
ka. 29/6 v. AntwerpenDakar; ENGGA-
NO. R'damPerz. Golf. 29/6 te Kuwclt:
GROOTE KERK. BoLraA'dam, 30/6 to
Durban verw,; HERSILIA. A'damGe ore e
Town, 28/6 nm. v. DemeraraParamari
bo; LEUVEKERK, R'dam—Calcutta, 30/6
vm. Genua verw.: LEKKERKERK. Cal
cutta—R'dam. 29/6 te Karachi: MAAS-
KERK, W. AfrikaA'dam, p. 29/6 Flnis-
terre: O RAN JEFONTEEN. A'damBelra,
p. 29/6 DakarKaapstadPOLYDORUS.
DjakartaNew York. 30/6 te Suez; REM-
PANG, New YorkBalikpapan, 29/6 van
DjakartaPalembancr: ROEBIAH. Dja
kartaA'dam 29/6 ln Suezkanaal; ROS-
SUM, CasablancaVlaardlngen. p. 29/6
nm. Dover: ROTTI. MakasarA'dam. p.
29/6 Ouessant: SAMARINDA, 30/6 van
Makasar te Balikpapan verw.; TEXRESIAS
BalikpapanA'dam, 29/6 nm. p. Kp
Eon; VOLENDAM, MontrealR'dam, 29/6
Belle Isle gepass.: WELTEVREDEN. Sin
gaporeNew York. d. 29/6 11/2 Graads
kanaal: WINSUM. DakarW. Afrika1
A'dam. p 29/6 Kp St Vincent; BAARN.
OhJllA'dam, 29/6 v. Mollendo—Callao;
BALI. A'damN. Guinea. 30/6 v. DJed-
cLahAden: BLOMMERSDIJK. 30/6 te
Philadelphia; CAMERONIA, Djakarta
R'dam. 1/7 te Aden verw.: ESSO DEN
HAAG (T). 29/6 29/6 v. OurracaoR'dam;
GAROET. R'damDjakarta, 29/6 11 u. te
Southampton; GOOILAND. A'dam
Buenos Aires, 1/7 te Santos verw.: HAAR
LEM. CartagenaA'dam. 30/6 te King
ston: HELENA. A'damChili, 30/6 te
PIsco verw.: HESTIA. A'damChili. 29 6
ten anker Buenaventura; LEERSUM.
R'damNew Orleans, p. 29/6 Abaco Ba
hamas: LEUVEKERK. R'damCalcutta.
30/6 te Genua; MER WEDE. 1/7 v. Mobile
te Jacksonville verw.; NIEUW AMSTER
DAM. 29/6 v. New York—R'dam: PARK
HAVEN. 29/6 v. R'damMontevideo:
PRINS ALEXANDER. Montreal—R'dam.
p. 29/6 Belle Isle: PRINS FREDERIK
HENDIK. R'damChicago, 30/6 te Que
bec; STAD HAARLEM. 30/6 te Sa° van
Gent v Sail; SUNETTA (T). 29/6 van
CuracaoCongo; VENUS. 29/6 v. R'dam
Malta; WILLEMSTAD. A'damKlng-
ston_ 30/6 te Maracalbo: ORANJE. 13/6
verw.. verm. 20 Jull van
Djakarta—A'dam: JOHAN V. OLDEN-
BARNEVELT. ln Survey tot ca. medio
November: GROOTE BEER. verm. 14/6 v.
Djakarta—A'dam: ZUIDERKRUIS, ln
verbouwing verm. 25 Jull v. R'damHa
lifax; CAMERONIA. 16/6 Jull R'dam
verw. v. Djakarta; STRATHMORE. Lon
denSydney, alwaar 12 Jull verw.; SI-
BAJAK. 30/6 te Soerabaja verw. verm.
12/6. Jull v. DjakartaR'dam; WILLEM
RUYS. 13 Jull. R'dam verw. v. Djakarta.
PRACHT BANKSTEL f 595.-
te koop, gebogen model, 3-zits
bank, 2 clubs met losse kus
sens, geheel verend f 595.-,
fraai gecapitonneerd bankstel
f750.-, prachtige gothieke eet
kamer f 950.-, aparte gothieke
boekenkast f 675.- chique ont-
vangsalon f 875.-, 2 chique
Damesfauteuils f150 p. stuk,
2 Salonkarpetten resp. f125
en f185.-.
Te zien van Zondag tot en
met Donderdag bij Mevrouw
van Straten, Villa Slamat Da-
tang, Nieuwe "arklaan 115,
Den Haag. Tel 55.16.80.
Gevraagd
NET MEISJE
voor winkel en kantoor met
veel afwisselend werk.
Brieven met opgave van op
leiding en verlangd salaris
tenis werd genomen, beschuldigd van onder no 5555 Bur. v. d. Blad.
afpersing van Chinese kooplieden. Hij
werd twee weken geleden weer vrij ge- Gevraagd
13Hij was een van de belangrijkste fi- NFITF DIENSTBODE
guren. die een rol hebben gespeeld bij! ■'«■■■wiwvisb
die staatsgreep, waardoor veldmaar- boven 25 jaar. voor dag en
schalk Piboel Songgram aan de macht I nacht of huishoudster v.g.g.v.
kwam. I Rynkade 12, Leiden.
PER LUXE TOURINGCARS
BRUSSEL—ANTWERPEN fll,—
BOS EN VEN in Brabantsland f 9.50
HOGE VELUWE f 8.50
MONTFERLAND-VORDEN f 10.—
HOLTER-LEMELERBERG f 10.50
GIETHOORN f 11 50
ROND HET IJSELMEER f 11.50
ALKMAAR-VOLENDAM-MARKEN, incl. boot f 8 50
VALKENBURG f 12.—
PER TREIN EN TOURINGCAR
Incl. Diner tweemaal Koffie, Entrée's
Al.DENNEN EN SPA f20 25
GROTTEN VAN REMOUCHAMPS f 20.25
NAMEN-DINANT f 18.25
ZUID-LIMBURG (Vaals-Valkenburg) f 17.25
VALKENBURG, (incl. Grotten) f 14.75
NAAR DE EIFEL f20,25
AL DEZE TOCHTEN VERTREKKEN UIT LEIDEN.
Vraagt programma.
DOEZASTRAAT 32 TELEFOON 25971
Wegens huwelijk gevraagd
een le KAPSTER
Alleen een prima kracht, zelf
standig kunnende werken,
gelieve te solliciteren.
Tevens een gevorderde
LEERLINGE
gevraagd. Brieven aan het
Bur. v. d. Blad onder no 555a
Een fiets of auto met onze
wonderverf gedaan, daar zal
menig vakman paf van staan.
Ook voor Uw landhuis, boot
of schuur, is deze verf toch
niet duur. Want het dek- en
£.trijkvermogen is met geen
and-jre verf te verhogen.
Wonderverf maakt nieuw
van oud, met diepe glans, die
jaren houdt. De alleenver
koop heeft H. JANSE, Haar
lemmerstraat 129, Leiden,
Telefoon 21808.
