G
eheime
Opdracht
Tegenstellingen geschilpunt
administratie-rechter niet opgelost
r
Minister Mulderije pleit
zeven kwartier!
Nieuwe wegen in de praktijk van
het gevangeniswezen
v.
Panda en de geheimzinnige Kluizenaar
Radio-programma
90ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD Woensdag 27 Juni 1951
Tweede Blad No. 27338
oned
min
na
ennli
ohaf
ctiej
ster]
velg
bi
nieke
vaï
het'
5 uit1
elder]
itseq
to;
.R.
teldj
me'
lice]
Beginselemvet in Ticeede Kamer
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft zich een middag en een avond bezig gehouden met
de behandeling van de beginselenwet voor het gevangeniswezen. Na deze bespre
king zyn, inzake het geschilpunt, dat wtf kennen als de vraag of de plaatsing en
verplaatsing van gedetineerden tot dé competentie van de rechter behoort of
aan de administratie dient te worden overgelaten, de kaarten niet anders ko
men te liggen.
De regering heeft zich uitgesproken ten gunste van de administratie. Zij werd
ifc fc deze opvatting gesteund door mr Bachg (KVP) en mr Donker (Arb.), terwjjl
Je leden baron v. d. Feltz (CH) en Terpstra (AR) het voor de rechters opnamen,
ezel- relke afwÜkende menins: zij hebben neergelegd in twee amendementen, die bij
de replieken tot één amendement werden verenigd.
Het gaat in deze zaak niet om een theoretische aangelegenheid, maar wel de
gelijk om een kwestie van actueel gewicht, n.l. de rechtszekerheid en om de be
scherming van de delinquent.
welk regiem op hem moet worden toe
gepast. De rechter moet een waarborg
hebben, dat zijn uitspraak niet illusoir
gemaakt wordt.
3?rg
loth
vaï
van
F
vaï
\v
A
strj
rtei
Ha-
Lei-|
De wijzigingen in de practijk van het
gevangeniswezen hebben in dit ontwerp
een wettelijke grondslag gekregen -
culminerend in het algemeen beginsel,
dat executie van de straf in gehele of
gedeeltelijke gemeenschap regel zal zijn
celstraf uitzondering. Maar, zo
waarschuwde mr Terpstra (AR), men
mene in zijn enthousiasme niet, dat dit
een winst is van de allerlaatste
tijd, want reeds sedert 1823 werkt het
van gevangenen aan deze resocialisatie,
genootschap tot zedelijke verebtering
De resocialisatie, waaraan de deten
tie thans dienstbaar wordt gemaakt,
wen[
lisa^
farj
helJ
J|
G. achtte hij een zuivere Christelijke ge
dachte. Niettemin, deze spreker hief
waarschuwend zijn vinger: de straf
dient straf te blijven, ook in de zeer
bepaalde zin van vergelding. De toe
passing van nieuwe opvattingen bergt
gevaren in zich en wat sommige straf-
rechtvernieuwers ten beste gaven, heeft
hem op dit punt verre van gerust ge
steld.
Hoezeer ook aan de geestelijke vor
ming en bezinning, aandacht moet
worden geschonken, de strafexecutie
moet niet het karakter krijgen van een
soort retraite. Waarop mr Bachg later
zeide, dat retraite geenszins een zo een
voudige en gemoedelijke zaak is.
Zeer bezorgd toonde de A.R.-woord-
voerder zich over de plannen der rege
ring de ten uitvoerlegging van de straf
over te dragen aan de administatie.
Hij meende in deze vasthoudendheid
een zekere angst te onderkennen, om
beslissingen uit handen te geven. Ont
houdt men deze bevoegdheid aan de
rechtbank, dan komt - en dat is by de
voorgestelde differentiatie een klem
mende aangelegenheid - haar uit
spraak in de lucht te hangen. De onaf
hankelijke rechter moet de bevoegd
heid hebben te bepalen ln welke cate
gorie de gevangenen «thuis behoort en
Mr Terpstra - en mr Vonk (VVD)
heeft zijn betoog later nadrukkelijk
onderstreept - vreesde, dat een ge
vaarlijke stap wordt gezet op de wèg
naar de rechtsonzekerheid. Geen
moeiten en zorg mogen te zwaar zyn
om dit te voorkomen.
De heer Vonk heeft daaraan nog toe
gevoegd, dat het vertrouwen ln de on
kreukbaarheid van de rechters zo groot
is - en terecht - dat hun ook de be
handeling van deze zaken met gerust
heid kan worden overgelaten.
Ook baron v. d. Feltz bestreed het
standpunt van de regering met klem
van woorden en hij stelde de vraag:
waarom deze beslissingen overlaten aan
de administratie? Zijn dat zulke knap
pe koppen, dat zij de rechters hierin de
baas zijn?
Geeft men deze kwestie niet een te
zwaar accent, zo vroeg mr Donker (Pv
dA). Zy raakt toch niet de essentie
van de straf, maar slechts de accenten
van de ten uitvoerlegging en het gaat
hier dus om een vraag van secondaire
aard. Een objectief verschil in zwaarte
van straf geeft een verschil in tenuit
voerlegging naet. Mr Donker had de in
druk, dat men zich bij de beoordeling
te veel laat lelden dat de celstraf de
zwaardere is. Die opvatting is onjuist.
Gevangenisstraf in gemeenschap kan
een veel zwaarder vorm van executie
zfjn.
Wat nu de omstreden kwestie betreft,
zag deze spreker twee elkander tegen
sprekende overwegingen. Aan de ene
kant is er een opzet van een nieuw ge
vangeniswezen, waarin de beginselen
van differentiatie en selectie zijn neer
gelegd, en anderzijds wil men de be
slissingen in ddt nieuwe systeem leg
gen in handen van 24 colleges, te we
ten 19 rechtbanken en 5 hoven. Aan
vaardt met het systeem, dan moet men
ook de middelen en wegen aanvaarden
om het systeem te doen slagen.
Hij drong er op aan de Centrale
Raad, waarin de rechterlijke macht
sterk is vertegenwoordigd, als sectie
van het gevangeniswezen bindende be
slissingsbevoegdheid te geven.
Tenslotte heeft mej. Tendeloo (PvdA)
de aandacht gevraagd voor de rechts
positie van het gevangenispersoneel.
Gedurende zeven" kwartier heeft de
minister de Kamer van repliek ge
diend. Hij is daarbij zeer uitvoerig in
gegaan op de kwestie rechter of admi
nistratie.'
De minister herinnerde er aan, dat
deze wet van 1951 de oplossing is van
een in 1918 gedane belolïte en hij wees
er vervolgens op, dat de strafvervolging
haar karakter niet verliest.
De vrijheidsberoving, als kenmerk
van de straf, blijft primair. Selectie,
gericht op de reclassering, laat het
karakter van de straf onaangetast.
Mr Mulderye bestreed nadrukkelijk
de opvatting dat de deur voor de
neus van de rechter in het slot wordt
gegooid om aan de administratie
vrij baan te laten. Er is geen sprake
van onbillijkheid. Wij hebben hier te
maken met mensen, die er het beste
van willen maken. Het gaat niet om
juridische vragen maar over zaken,
die op psychologisch en op psychia
trisch terrein liggen. Dat is niet het
terrein van de jurist. De administra
tie kan het stellig veel beter, zo be
toogde de minister en hy voegde er
aan toe: „dit betekent geenszins een
tekort aan waardering voor de rech
terlijke macht."
Het amendement-v. d. Feltz zou het
omwerken van het gehele ontwerp no
dig maken.
Tenslotte deelde de minister mede
dat een commissie, onder leiding van
prof. Pompe, onlangs geïnstalleerd, op
korte termijn rapport zal uitbrengen
over de kwestie der voorlopige in vrij
heidsstelling. En wat de boeien betreft,
zo zei mr Mulderije in antwoord op de
vraag van mej. Tendeloo: „aaarover
behoeft u geen slapeloze nachten te
hebben. Die boeien moeten zo nu en
dan nog wel eens dienst doen en dat is
dan erg gezond."
Vandaag wordt er gestemd.
BEDRIJFSPENSIOENFONDS
BOUWNIJVERHEID.
De organisaties van werkgevers en
werknemers in de bouwvakken hebben
een bedrijfspensioenfonds in het leven
geroepen.
In het algemeen zullen verzekerd zyn
de arbeiders in bouw- en aanverwante
bedryven, met uitzondering van die in
het schildersbedrijf voor wie een af
zonderlijk pensioenfonds bestaat. Voorts
zullen deelnemen de uitvoerders en het
technisch personeel in deze bedrijfstak
ken, in loondienst werkzaam. Ten slotte
is de verzekering verplicht gesteld voor
de patroons in het steenhouwersbedrijf,
het steen-, hout-graniet en kunststeen
bedrijf, het stucadoorsbeiryf en de
timmerfabrieken. Naar schatting zullen
in totaal ongeveer 170 000 werknemers,
werkgevers en zelfstandigen in dit fonds
worden verzekerd.
VROUWENCONGRES TE
SCHEVENINGJEN
Het congres van de Ned. Bond van
vrouwen werkzaam in bedrijf en beroep
is gisteren in het Kurhaus begonnen.
De minister van Sociale Zaken mr
A. M. Joekes, had evenals de wethouder
van Sociale Zaken van 's-Gravenhage,
drs. C. A. A. van Luttervelt, als gast
aan de bestuurstafel plaats genomen.
Beiden spraken het congres toe.
Mevrouw A. Fortanlerde Wit, lid
van de Tweede Kamer voor de V.V.D
sprak, evenals de vorige sprekers, over
de gelijkgerechtheid van man en vrouw,
zoals die in het charter van de United
Nations vermeld staat-
Ook verschillende buitenlandse spreek
sters voerden het woord..
H.M. de Koningin zal morgen 12 le
den van het congres te Soesfcöijk in
audiëntie ontvangen.
Een gevangenis is géén hotel
II.
Het zal wellicht ten overvloede zyn, wanneer er op wordt gewezen, dat met
de wijzigingen, welke zich in het regiem der gestichten en kampen bezig zyn te
voltrekken, aan het karakter van de vrijheidsstraf niet wordt getornd. Men
mene niet, dat de gedetineerde op 's lands kosten een prinsenleven kan lei
den. Hem is het recht ontnomen om in een zelf gekozen vorm deel te hebben
aan de samenleving. Daaraan wordt met het aanvaarden van het principe der
gevangenisgemeenschap niets veranderd. Ja, er zou zelfs plaats kunnen zyn voor
de opvatting, dat dit leven en werken gedeeltelijke of algehele gemeenschap
geenszins een verlichting, maar eerder een verzwaring van de straf betekent.
De gevangene komt telkens weer op de ©en of andere manier in aanraking met
wat in de wereld, waarvan de gevangenismuren hem afzonderen, normaal Is
Hy kan er, bij wyze van spreken, zijn handen naar uitstrekken, hij heeft een
vaag besef van een normaal leven in vrijheid, wanneer hy in de werkplaats
een stuk werk onder handen heeft, waar bij het uiterste wordt gevergd van zijn
vakbekwaamheid, zijn inzicht, zijn persoonlijkheid, of wanneer hij deelneemt
aan een discussie, een muziekbeoefening. En dan is er ineens het harde weten:
„ik kan er tooh niet by".
(Van onze Haagse redacteur)
Neen, een gevangenis is geen hotel.
Zy biijft gevangenis, maar het gevaar
van afzondering, van verharding wordt
er niet zonder succes bestreden, omdat
het systeem er op gericht is de persoon
lijkheid bij te schaven. Natuurlijk, de
gedetineerde weet, dat er, zo hij zich
goed gedraagt, een perspectief is van
voorlopige invrijheidstelling. Ook deze
berekening kan een zuiverende invloed
hebben en heeft zulks ook onmiskenbaar,
al schijnt de zware bezetting van de
recidivisten-gevangenis die voor ge
woonte- en beroepsmisdadigers ie Gro
ningen voor het tegendeel te pleiten..
En hoe groot de mogelijkheden ook
onder de gewoonte- en de beroepsmis
dadigers zijn en van welk een onbe
rekenbare betekenis voor de resociali
satie de leiding ener gevangenis is, dat
hebben wij juist in Groningen aan de
hand van voorbeelden uit de praktyk
kunnen constateren. Het zijn ongetwij
feld uitzonderingen, maar ook deze uit
zonderingen tonen aan, dat een beroeps
misdadiger niet bij voorbaat bij de ho
peloze gevallen behoeft te worden geru
briceerd.
FEUILLETON
Vertaald uit het Engels
"O
door
VICTOR BRIDGES
21).
Het was allemaal de schuld van
Gustaaf, de stommeling. Zoals ik je al
yertel-de, bedronk hy zich ln een café te
Boulogne en begon te kletsen, voordat
het verhinderd kon worden. Er moet.
iemand naar zijn verhaal geluisterd
hebben, ale van mening was, dat de
Franse politie hierin wel beiang zou
stellen. De lippen van Murray sloten
sch even in een strakke lijn. Het zal
niet wèèr gebeuren veegde hij er met
een gemeen lachje aan toe.
Intussen is het kwaad geschied.
Marc is niet hierheen gekomen om ge
zondheidsredenen. Hij moet definitieve
inlichtingen gehad hebben.
Dat kan niet veel geweekt zijn.
Misschien was hem alleen de naam To-
lesford bekend. Als hij tijd genoeg had
gehad cm rond te neuzen, aan zou hij
waarschijnlijk wel achter verschillende
dingen gekomen zyn. Het was werkelijk
een bijzonder geluk, dat je hem toeval
lig herkende.
Ja, dat was het. Heb je niets op
hem gevonden, geen aantekeningen of
opdrachten of iets dergelijks?
Alleen zijn officiële legitimatie-
kaart, die ik heb meegebracht. Ik dacht
to. dat die een aardige souvenir zou
zijn.
Er bestaat natuurlijk het gevaar,
dat hy al iets te weten was gekomen en
had doorgegeven, voordat jij de kans
kreeg zijn mond te snoeren.
Dat Is niet waarschijnlijk. Ik weet
'el het een en ander omtrent de grote
inspecteur Mare. Hy was iemand, die
liefst op z'n eentje werkte en cm die
zeden werd hy ongetwyfeld ook uitge
zocht voor deze opdracht. BegrUpt u,
onze vrienden in Parijs kunnen geen
schandaal riskeren. By het minste of
êeringste gerucht over wat er gebeurt,
zou de regering er aan gaan.
Laten we dan maar het beste ho-
pen. Het zou wel allermiserabelst zyn, als
we zouden moeten uitscheiden, nu alles
Wist zo goed loopt. We zouden nooit
weer een dergelijke betrekkelyke veilige
en gemakkelyke opzet kunnen maken.
Dat is helaas waar beaamde Mur
ray, terwyl hy opnieuw op weinig aan
gename wijze glimlachte, Maar daarom
khoefde meneer Mare niet in het wa
ter te vallen.
jy en Felgate hebben het. zaakje
bijzender handig opgeknapt, dat moet
•k toegeven. Ik vertrouw, dat we er op
«an kunnen dat hy zyn mond. houdt.
Felgate is wel stom, maar hy is
?een dwaas, Hy begrypt wat een on.be-
biohtzaam woord kan betekenen en hy
Erlangt heus niet naar de strop om
z'n nek. De Fransman kneep zyn ogen
tot spleetjes.
Ik zou me echter prettiger voelen,
G ik nèt zo zeker kon zijn omtrent
[Clifford.
Clifford! Er kwam een laatdun
kend lachje om Maxwells gezicht. Er is
werkeiyk geen reden zioh over hem be
zorgd te maken. Hijis onbetrouwbaar,
dat geef ik toe, maar hij is my nog
over de zeshonderd «pond sobuldig en
hy heeft heus wel gezond verstand ge
noeg om te weten wie hy tot vriend
moet houden. Hij hield even op. Wat
vind je echter van d:e knaap die het
lyk vond, die meneer Wentworth? vroeg
hij dan. Te oordelen' naar de wijze
waarop hy zijn verklaring aflegde,
sohy'nt hii goed bij te zijn. Bestaat er
een mogelijkheid, dat hij nog moeilijk
heden in Tolesford zal maken?
Hy is zeker iemand, die we in de
gaten moeten houden, antwoordde Mur
ray met een knikje. Hij schijnt goede
vrienden te zyn met dat meisje Barton,
misschien is hy wel haar geliefde. Clif
ford heeft me verteld, dat zij hem mee
naar kantoor heeft genomen.
Ook naar de drukkerij?
O nee, alleen naar haar eigen
werkkamer, die zy deelt met de goede
oude Sheridan. Tccii vind ik het niet
prettig. Hij schynt nieuwsgierig van
•aard te zijn en zoals je al opmerkte
weet «hy zy n cgen en hersens te gebrui
ken. Ik heb Felgate gezegd hem in de
gaten te houden.
By het minste of geringste teken,
dat hy moeilijkheden zou geven, moe
ten we daar iets op verzinnen. Maxwell
keek op de klok. Ik heb een afspraak
om zeven uur en moet er dadelijk van
door. Ga jy terug naar Melchester?
Na genoten te hebben van je uit
stekende keuken, ga ik inderdaad terug.
Murray nam een laatste trekje van
zijn sigaret, doofde deze ln een asbak.
Nu we «het over dat restaurant
van jou hebben, schiet me opeens iets
te binnen. De laatste keer. dat ik er at,
zat d?.ar door een ongelukkig toeval ook
een zeker heer te eten, die ik liever
niet ontmoet,
Wie was het, iemand dde ik ken?
Zyn naam is Graham, Nigel Gra
ham. Die naam gebruikte hij echter
niet, de laatste keer dat ik hem ont
moette. Dat was in Marseille in 1943,
waar hy samenwerkte met de Maquis.
Nigel Graham! Maxwell liet even
een fluitend geluid horen. I«k herinner
me hem hy zat te eten met een zekere
Fairfax, die op Binnenlandse Zaken
werkt. Om je de waarheid te zeggen,
ben ik naar hun tafeltje toegegaan en
heb met. hen gesproken.
Werkelij'k? Dat is zeer interessant.
Hy was dus een Geheime Dienst
man?
Eén van de beste mensen, die ze
ooit Frankryk binnengesmokkeld heb
ben. Murray blies een denkbeeldig stof
je van zijn mouw. Wat voert iiy te
genwoordig uit? Is hy nog in regerings-
dienst?
Volgens hetgeen Fairfax my mee
deelde, is hy thans een groot man aan
de universiteit van Cambridge. Hy was
een dagje in Londen om naar de cric
ketmatch te kijken. Geloof je dat hij je
herkend heeft?
Dat zou ik niet kunnen zeggen. Ik
zag hem in de richting van myn tafel
kijken, maar hy is niet iemand, die iets
zou laten merken.
Het is een merkwaardig toeval,
dat hy juist die avond daar aanwezig
was. Ik geloof niet dat er veel kans Is,
dat hy weer binnen zal komen vallen,
maar je kunt het nooit weten. Daarom
is het misschien beter, dat je elders
gaat dineren.
Dat kan zijn, maar het is zeker
niet zo aangenaam. Waar krijg ik zulk
behoorlyk voedsei, als in de Dragon
Fly? De Engelse restaurants zyn
meestal verschrikkelijk. Ik heb soms het
gevoel, dat als ik niet naar Parijs terug
ga, ik zal omkomen door gebrek aan
goedklaargemaakt voedsel.
Toch lykt het me te verkiezen bo
ven een mes tussen je ribben.
Voor het eerst lachte Murray nu
luidkeels.
Inderdaad moet daarmee rekening
worden gehouden gaf hy toe.
Micheal Fairfax maakte de laatste en
veloppen van een groot aantal brieven,
die aan de minister van Binnenlandse
Zaken persoonlyk waren gericht, open
en keek snel de inhoud door. Daarna
liet hij" met een verveeld gebaar de vele
papieren in de prullemand glijden. Hij
onderdrukte een geeuw en leunde ach
terover in zyn steel, terwijl hy een si
garet aanstak. Juist toen hij dit had
gedaan, verbrak een zoem-geluid de
stilte. Met een zucnt stond hij cp en
met tegenzin zijn voornemen om rustig
een sigaretje te roken opgevend, ging
«hij naar de deur, welke toegang gaf tot
het aangrenzende vertrek. Toen hy de
ze opende, klonk het diepe trillende ge
luid van de klokslag van de Big Ban
door het open raam hem tegemoet.
(Wordt vervolgd)
Het hangt ermaar van af, welk
systeem men aanvaardt. Iemand, die
zich herhaaldelyk heeft vergrepen te
gen de belangen en de wetten van de
samenleving, is op die gronden nog niet
een element, voor wie in deze samenle
ving geen plaats is.
Zolang men geen inzicht heeft in de
achtergronden, de physiek, de psychi
sche en de sociale omstandigheden,
waaronder de delinquent heeft geleefd,
en die mede bepalend zyn geweest
voor zijn gedrag, zolang is ieder oor
deel voorbarig. Kennis van al deze
omstandigheden leidt er toe dat men
een gevangenis omgeving gaat zoeken,
waarin de delinquent wat zijn per
soonlijkheid, zijn karakter, zijn aan
passingsvermogen betreft, op zün
plaats is. Zo, dat een redelijke ver
wachting gewettigd is. dat de resocia
lisatie vrucht zal dragen.
Vandaar, dat men gekomen is tot een
differemtiatle van het gevangeniswezen.
Zy is in de nieuwe beginselenwet neer
gelegd. Er is een einde gekomen aan de
praktyk, dat alle gevangenen eenzelfde
behandeling ondergaan. In het gevange
niswezen wordt nu gestreefd naar een
strafvoltrekking, die aangepast is aan
de persooniykheid van de gevangenen.
Wij bevinden ons temidden van deze
ontwikkeling, al kan wel worden ge
zegd, dat men het experimentele sta
dium te boven is. Volledig zuilen de
nieuwe principes nog wel niet ln prac-
tyk kunnen worden gebracht, omdat er
nu eenmaal geen geld is om nieuwe ge
stichten, die geheel zyn Ingericht vol
gens de vroegere opvattingen. Maar men
zal moeten trachten er het beste van te
maken.
In vele gevang7**^sen zyn interne
verbeteringen aangebracht wy herin
neren slechts aan de vernieuwing van de
kerkzalen als meest sprekende voor
beeld van de gewyzigde inzichten
waarvan de meeste-door de gevangenen
zelf worden uitgevoerd.
De omstandigheden, waaronder wy
thans leven, zyn oorzaak, dat niet alle
wensen bevredigd kunnen worden en dat
by de differentiatie rekening moet wor
den gehouden met de beschikbare ruim
te. Niettemin, de selectie is er jeug
digen, debielen, psychopaten, gewoonte
misdadigers, zy, die voor het eerst ge
straft zyn, politiek en gewone crimi
nelen een uiteraard voorlopige en
schematische selectie, waarop natuuriyk
correcties mogeiyk zijn.
O
De psychiatrische observeerklinlek te
Utrecht van het gevangeniswezen, die
onder leiding staat van dr. P. A. H.
Baan, verricht ten deze prachtig werk
en bewijst daarmede aan het Neder
landse gevangeniswezen, ook met be
trekking tot zyn toekomstige ontwikke
ling, onschatbare diensten.
Er is dus een mogeiykheid van veran
dering in de voorlopige ruwe selectie en
hier nu doet zich een geschilpunt voor,
waarover juristen en gevangenisexperts
het nog lang niet eens zyn.
De Tweede Kamer zal daar, voortbor
durend op wat er in het voorlopig ver
slag, in de Memorie van Toelichting en
bij het gevoerde overleg met de minister
over werd te berde gebracht, niet zo
spoedig over uitgepraat raken.
Het gaat om de vraag namelijk, of
overplaatsingen, welke door een nadere
selectie wenselijk werden geoordeeld, nu
moeten komen ter beoordeling van de
administratie van het gevangeniswezen
of van de rechter. Zolang er van enige
differentiatie geen of nauwelyks sprake
was. bestond er geen probleem, maar
nu komt deze' zaak geheel anders te lig
gen. Met de vraagstelling is de knuppel
in het hoenderhok geworpen. En inder
daad gaat het hier over vragen, welker
belang verre uitryst boven competentie-
en prestigeoverwegingen, zo men die er
al niet uit zou willen afleiden.
Het gaat hierby om vragen van rechts
zekerheid van burgers, die, al moe
ten zy een straf ondergaan, niettemin
burgers zijn, die tegen ieder gevaar
van willekeur zo veel mogelijk dienen
te worden gevrijwaard. Het menselijk
element speelt ook door deze, op het
oog theoretische, discussie heen. Want
om nu maar een voorbeeld te noemen:
verplaatsing van gevangenen kan de
mogelijkheid voor bezoeken aanzien
lijk verzwaren. Bezoek is voor gevan
genen buitengewoon belangrijk, niet
alleen om de eentonigheid te breken,
maar vooral met het oog op het ge
zinscontact. dat in verband met de
resocialisatie van primair gewicht kan
zijn. Neen, deze discussie is niet zo
dor en abstract. Zij raakt onmiddel
lijk het leven van de veroordeelde!
43 Je begrypt wel, dat. Panda nu eens
even een hartig woordje met die kluize
naar wilde spreken! Hij vertrouwde hem
voor geen halfje, en dat werd er niet
beter op toen hij hem op zalvende toon
tot de pachters hoorde zeggen: „Gaat
dus naar uw goede meester en vraag
hem om de juiste hoeveelheden goud,
platina en diamant dat zal hy stellig
graag voor q over hebben! Indien hy
twyfelt moet ge hem er maar op wijzen,
dat ik myn arbeid toch óók voor niets
lever, nietwaar? En dan zal ik een ver
nuftig straal-ombuigingsapparaat voor
ulieden bouwen en dan
Hier werd hij in de rede gevallen door
Panda, die, naderby rennend, riep: „Hee
daar! Wacht eens even! Met jou moet
ik eens even praten
Maar hy kreeg de kluizenaar niet te
spreken o neen! Want nu wendden
de pachters zich tot hem en versperden
hem de weg, terwijl één van hen zei:
„Dag meneer de landeigenaar! Zouden
wy eens even een woordje met u mogen
praten?". „Nee hijgde Panda
„straks! Ik heb haastik moet...."
„O hy heeft haast! Hij heeft geen
tyd om met eenvoudige pachters te pra
ten!" mompelde een tweede boer boos.
Panda lette er niet op; hy warong zich
tussen de ontevreden landlieden door en
sprong naar de boom, w aar hij daarnet
de kluizenaar nog had gezienmaar
hy was al te laat! De kluizenaar was na
zijn opruiende toespraak spoorloos ver
dwenen
„Hij is weg, de gemenerd!" riep Panda
teleurgesteld. „Hy heeft het op mijn
goud voorzien
„Dat is alleen om ons te helpen", pre
velden de boeren. „Maar onze landheer
heeft zo'n beetje goud niet voor ons
over. Hij is zelfzuchtig! Hy is een vrek!
Wat een verschil met die aardige, on
baatzuchtige kluizenaar
Het is duidelijk, dat Panda deze on
tevredenheid tijdig de kop in moest
drukken.
VOOK DONDERDAG 28 JUNI
Hilversum I (402 M.) KRO 7.00:
nieuws; 7.15: gram.muziek; 7.45: morgen
gebed en liturgische kalender, 8 00- nieuws
en weerberichten; 8.15: gram.muzlek; 9.00:
voor de hulsvrouw; 9.30: waterstanden;
9 35: gram.muzlek; 9.40: schoolradio; NCRV
10.00: omroeporkest; 10.15: morgendienst;
10.45: sopraan en plano; KRO 11.00: voor
de zieken; 11.45: schoolradio, 12.00: ange
lus; 12 03: gram.muzlek; 12.30: land- en
tulnbouwmededellngen; 12.33 gram.muz.;
12.55- zonnewijzer; 13.00: nieuws en katho
liek nieuws; 13.20: Instrumentaal septet;
13.40: pianoduo; NCRV 14.00: Promenade
orkest en soliste; 14.45: voor de vrouw;
15.15: gram.muzlek: 15.25: kamermuziek;
16.00: bijbellezing; 16.45: vocaal ensemble;
17.00: V. d. Jeugd; 17.30: volksmelodieën;
17.50: Regeringsuitzending: C. A. van Gln-
neke: „Jacht op krokodillen"; 18.00: ver
zoekprogramma; 18.30- „Het kleine - boe-
renvraagstuk op de zandgronden", vraag
gesprek; 18,45: reportage; 19.00: nieuws en
weerberichten; 19.15: levensvragen van
allerlei aard en een pastoraal antwoord;
19.30: „In dienst van het vaderland", cau
serie; 19.40: radiokrant; 20.00: nieuws;
20.05: gram.muzlek; 20.30: „In de voet
sporen van Paulus". reportage; 20.50.
gram.muzlek; 21.00: gevarieerde muziek.
21.45: vierhandig pianospel; 22.15 buiten
lands overzicht; 22.35: gram.muzlek; 22.45:
avondoverdenking. 23.00; nieuws; 23 15:
sport. 23.2524.00: gram.muzlek.
Hilversum II (298 M.) AVRO 7.00.
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
gTam.muztek; VPRO 7.50: dagopening;
AVRO 8.00: nieuws; 8.15: gram.muzlek;
9.00: morgenwijding; 9 15: gram.muzlek;
10.30: de antwoordman; 10.45: gram.muz.:
10.50: voor de kinderen; 11.00: radloscoop:
11.45: voordracht; 12.00: Metropole orkest;
12.30: land- en tulnbouwmededellngen;
12.33 „In 't spionnetje"; 12.38: gram.muz.;
13.00: nieuws; 13.15: mededelingen of
gram.muzlek; 13.20: instrumentaal kwin
tet; 13.45: ,.U kunt het geloven of niet":
13.50- gram.muzlek; 14.00: voor de vrouw;
14.30' planovoordracht; 15.00: voor de zie
ken. 16.00 ultwlsselmgs-programma Kam
penNakskov (Denemarken); 17.00: voor
de Jeugd; 17.30 strijkorkest; 18.00:
r.leuws; 18.15: sport: 18.30: lichte muziek;
19.00: vraaggesprek over de K.M.A. te
Breda; 19.10: orkestconcert; 19.45: Para
psychologisch Orkest en solist. 21.30:
„Onze Prins heeft het zelf gezegd", klank
beeld: 22.00. gram.muzlek. Intermezzi- ge
sproken brief uit Londen en vacantletips;
22 40: lichte muziek; 23 00: nieuws; 23.15:
sportactuallteiten; 23.3024.00: gram.
muzlek.
Engeland, BBC Home Service (330 M
12.00: hoorspel; 12.20: voor de boeren;
12.30: voor de arbeiders; 12,55: weerberich
ten; 13.00: nieuws; 13.10: mededelingen;
13.20:: filmprogramma- 13.35: crloketult-
slagen; 14.00: schoolradio; 15.10: hoorspel;
15.40: sport; 16.15: orkestconcert; 16.45:
sport; 17.00: voor de kinderen; 17.55;
weerberichten; 18.00; nieuws; 18.15; sport;
18.20: gram.muzlek; 18.30; wedstrijd ln het
vertellen van sterke verhalen; 19.00: opera
koor. -orkest en soll6ten; 19.55: klank
beeld; 20.30: gevarieerd programma, 21.00;
nieuws; 21.15: „Town Forum": 22.00: ge
varieerd programma: 22.30: wetenschappe
lijk overzicht; 22.45: parlementaoverzfcnt;
23.0023.03; nieuws.
Engeland, BCC Light Programme (1500
en 247 M.) 12.00- parlementsoverzlcht;
12.15: lichte muziek; 12.45: orkestconcert;
13.45: voor de kleuters; 14.00; voor de
vrouw; 15.00; Hawallanmuzlek; 15.30: voor
de soldaten; 15.45' lichte muziek; 16.15:
Mrs Dale's dagboek; 16.30' causerie; 16.45'
orgelspel; 17.15: pianospel: 17.30: variété
orkest; 18 00: gevarieerd programma; 18.30:
sport; 18.45: noorspel; 19.00: nieuws en
radiojournaal; 19.25; 6port; 19.30: geva
rieerd programma; 20.00: hoorspel; 20.30:
gevarieerde muziek; 21.00: gevarieerd pro
gramma; 22.00: nieuws; 22.15: actualitei
ten. 22.20: dansmuziek; 23.00: voordracht;
23.15: orgelspel: 23.5624.00: nieuws.
Nordwestdcutscher Rundfunk (309 M.)
12.00: operettemuziek; 13.00: nieuws;
13.25: omroeporkest; 15.40: dansmuziek;
16.45: nieuws; 17.00: plano-trio; 18.00. ge
varieerd programma; 19.45: nieuws; 20.05:
amusementsmuziek; 21.00: hoorspel; 22.15:
nieuws 22.35: Jazzmuziek; 23.15: moderne
muziek- 24.00; nieuws; 0.301.00: ge
varieerde muziek.
Frankryk, Nationaal Programma (347 en
249 M.) 12.30: orkestconcert', 13.00:
nieuws: 13.20: orkestconcert; 14.00: nieuws
14.05: recital; 14.25: hoorspel; 16.14: gram.
muzlek- 17.10: orgelconcert; 17.55: gram.
muzlek; 18.30: Amerikaanse uitzending;
19.00: lichte muziek; 19.50: nieuws; 20 00:
svmphonle-orkest en solist; 22.50: gram.
muzlek; 23.4524.00: nieuws.
Brussel, 324 en 484 M, 324 M.: 11.45:
gram.muzlek; 12.15: pianoduo; 12.30:
weerberichten; 12.33: voor de landbouwers;
12.40: planoduo; 13.00: nieuws; 13.15:
„Ziel van mijn land"; 14.00: gram.muzlek;
15.00: Engelse les; 15.15: gram.muzlek;
15.40: Franse les; 16.00: gram.muzlek:
16.30: klassieke muziek; 17.00: nieuws;
17.10: gram.muzlek: 17.15: voor de kinde
ren; 18.15: balletmuziek; 18.30: voor de
soldaten- 19.00: nieuws; 19.30; zang en
plano-, 19,50: causerie; 20.00: verzoekpro
gramma: 21.00: klankbeeld; 21.30: gram.
muzlek: 21.45: actualiteiten; 22.00 nieuws;
22.15: kamermuziek; 23,00: nieuws; 23.05:
dansmuziek.
484 M.: 12.05: omroeporkest en solist;
13.00: nieuws. 13.10. 13 30. 15.00, 15 40 en
16.00- gram.muzlek; 16.30: zang en plano;
16.50: gram.muzlek; 17.10: lichte muziek;
18.30: gram.muzlek: 19.00: omroeporkest
en soliste. 19.45: nieuws; 20.00: hoor
spelen; 22.00: nieuws: 22,10: Jazzmuziek;
22.40: gram.muzlek; 22.5-5- nieuws; 23.00:
gram.muzlek; 23.55: nieuws.
AGENDA
WOENSDAG:
Stadszaal: Haak-ln-tentoonstelling, 10
uur voorm.11 uur nam.
Steenschuur 6; Geünieerde Loge van
Theosofen, 8 uur nam.
Nleuwstraat 28Verklaring van het Boek
van Mormon, 8.30 uur nam.
DONDERDAG:
Hooglandse Kerk: Concert „De Mens in
zyn Vrije Tijd", 8 uur nam.
VRIJDAG:
Mare 1: Aandeelhoudersvergadering N.V..
Leldache Broodfabriek. 3 uur nam.
Plantage 16: Lezing J. van Lent S.D B,
voor nlet-katholleken, 8 uur nam.
Gouda (St. Janskerk)Ned. Bachver,
ln kader Holland Festival, 8 uur nam.
ZATERDAG:
Stadsgehoorzaal: Accordeonfestival 9
uur nam.
ZONDAG:
StadsgehoorzaalAccordeonfestival 1,
uur nam.
MAANDAG:
Stadsgehoorzaal: Accordeonfestlval 8
uur nam.
BIOSCOPEN.
Trianon „Drakenzaad" (18 jaar). Zon
dag 2.00, 4.30, 6.45 en 9.15 uur; overige
dagen 2.30. 0.45 en 9.15 uur.
Re\ „Winchester '73" (18 Jaar) Zondag
2.30, 4.45, 7.15 en 9.15 uur; overige dagen
2.30, 7.15 en 9.15 uur.
Casino „Paul Vlaanderen en het Z
mysterie" (14 Jaar) Zondag 2.30, 4.45, 7
en 9.15 uur; overige dagen 2.30. 7 en 9.15
uur.
Llflo „Walk softly
Zondag 2.30. 4.45,
dagen 2.30. 7 en 9.15 uur.
Ln.vor „Parijs by Nacht" (14 Jaar) Zon
dag 2.30. 4.45. 7 en 9.16 uur; overige
dagen 2.30. 7 en 9.15 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Lelden wordt van 23 Juni
13 uur tot 30 Juni 8 uur waargenomen
door Apotheek Van Drlesum Mare 110
tel. 20406 en de Zulder-Apotheek Lam-
menachansweg 4. tel. 23553.
Te Oegsteeeat door de Ocgstgeestex
Apotheek, Wllhelmlnapark 8, tel. 26274.
>rtlv stranger" (18 Jaar)
5. 7 en 9.15 uur; overlgo
