„Harder werken" heeft voor Java
weinig zm
Kerkelijk Leven
KRUIS-PRIEM-PUZZLE
FILMS
VAN DEZE WEEK:
ZATERDAG 31 MAART
Industrialisatie en trans
migratie oplossing
(Van onze correspondent te Soerabaja).
Ook in Indonesië wordt thans, onder
leiding van drs. Ilatta en de Minister
van Financiën Sjaffroedin, een leven
dige actie gevoerd voor verhoging van
de productie. Dat is allerminst vóór
de tyd!
Officiële cijfers (die in dit land, waar
de administratie nog moet worden
opgezet, weinig betrouwbaar zijn) zeg
gen dat de prestatie van de arbeider
(in industrie en bedrijf) vergeleken bij
die van voor de oorlog, ongeveer ge
daald is tot 40 7c.
Vele werkgevers beweren echter, dat
de prestatie in werkelijkheid nog véél
lager ligt, waarbij overigens moet
worden opgemerkt, dat in het ene
bedrijf aanzienlijk meer gepresteerd
wordt dan in het andere.
Hoe het ook zij: iedereen is het er
wel over eens, dat er maar héél matig
jes gewerkt wordt en dat verbetering
dringend noodzakelijk Is. De Indonesi
sche regering, die zich tot dusver be
paald heeft tot toespraken en het be
kende stakingsverbod, doet nu ineens
een heel grote greep door als program
mapunt op te nemen: verhoging van de
volkswelvaart tot boven het voor-oor-
logse peil (waar men thans vèr onder
zit). Of zij dat doel bereiken zal, indien
niet totaal andere wegen worden inge
slagen, is o.i. echter zeer de vraag, al
thans wat het overbevolkte Java be
treft.
Natuurlijk: de arbeiders in de fabrie
ken kunnen harder gaan werken. Maar
op de totale bevolking is het percentage
van die arbeiders zo klein, dat het
eigenlijk te verwaarlozen is. Het bedrag,
waarmee zij door harder werken het
nationale inkomen kunnen laten stij
gen lijkt dan ook van geringe Invloed
als men het „uitsmeert" over de totale
bevolking.
De grote meerderheid van de bevol
king in Indonesië is boer en die boer
produceert, uitzonderingen daargelaten,
niet veel meer dan hij nodig heeft voor
het eigen levensonderhoud. Hij kó.n dat
ook niet, omdat het stukje land, dat
door hem en zjjn familie bewerkt wordt,
nu eenmaal niet gToter is en weinig
meer mogelijkheden biedt. Ongetwijfeld
kan er door verbetering van de land
bouwmethoden, die vaak nog zeer pri
mitief zjjn, door betere bemesting enz.
enige verbetering worden aangebracht
Hoe weinig levensruimte de boer op
Java overblijft, blijkt wel heel duide
lijk uit een vooroorlogs rapport, waar
in geconstateerd wordt, dat de tani op
Java slechts gedurende 100 van de
365 dagen, die het jaar telt kan wer
ken.
Voor hem heeft de harder-werken-
aetie dan ook geen enkele zin. AJ zou
hij het nog zo graag willen, het is hem
onmogelijk, tenzij men voor hem nieu
we arbeidsmogelijkheden schept door
industrialisering en vooral door trans
migratie. Van het eerste zal men zich
voorlopig niets moeten voorstellen,
immers zolang de toestanden in dit
land zo labiel zijn, zullen er niet veel
geldschieters zijn, die er voor voelen
hun kapitaal in dit land te beleggen.
Dc afgelopen jaren hebben dit wel
bewezen.
Blijft dus de transmigratie naar de
eilanden, waar nog volop ruimte is. zo
als Sumatra, Borneo en Celebes.
Voor de oorlog is men daar reeds mee
begonnen Een groot succes is het nooit
geworden, omdat de Javaan, en zeker de
Javaanse boer, nu eenmaal niet gTaag
huis en haard, ook al heeft hij het er
nóg zo arm, verlaat. Onlangs heeft men
de transmigratie weer ter hand geno
men, zij het op zeer kleine schaal. De
verhalen die men hierover heeft kun
nen lezen, waren allen in mineur: er
deugde van de organisatie geen steek
en de omstandigheden, waaronder de
weinigen, die durf toonden en er op uit
gingen, thans in hun nieuwe woonplaats
leven, zijn over het algemeen tengevol
ge van het gebrek aan voorbereiding,
zeer slecht.
Deze gang van zaken zal ongetwijfeld
van de twijfelaars, die eerst de kat eens
uit de boom wilden kijken, geen enthou
siastelingen maken. Niettemin zal men
wil er inderdaad iets van een verhoging
van het welvaartspeil terecht kunnen
komen, tot transmigratie op grote
schaal moeten overgaan.
Een andere oplossing is er voor dit
land o.i. niet
Bovendien is een niet onaanzienlijk
deel van de door het Westerse kapitaal
in dit land behaalde winsten aan In
donesië ten goede gekomen, waarbij ook
hier weer, evenals voor de lonen van
de arbeiders, geldt dat de winsten en
tantièmes slechts'relatief groot zijn en
uitgespreid over de gehele bevolking
stellig geen grote betekenis hebben.
Zouden er ten slotl? nog andere rede
nen geweest zijn waarom dc Indone
siër in het verleden niet aan bod kon
komen en door de Westerling ver
drongen werd, dan zyn deze oorzaken
thans stellig niet meer aanwezig. Niet
temin ziet men ook thans nog geen
enkele aanwijzing, dat de Indonesiër
zich op het grootbedrijf gaat toeleg
gen. Zelfs aan de middenstand komt
hjj niet te pas. Die is zo langzamer
hand vrijwel geheel in handen van de
Chinezen, die sinds eeuwen reeds be
zitten, wat de Indonesiër zich nog zal
moeten verwerven: „handelsgeest en
de gave om vooruit te kunnen zien".
Hervormde Raad voor
„Kerk en School"
HET BIJBELOVERZICHT
OP DE SCHOOL.
In Esplanade te Utrecht vergaderde
gisteren onder voorzitterschap van ds
R. Dijkstra uit Putten de Hervormde
Raad vpor „Kerk en School".
Na een kort openingswoord bracht de
secretaris, de heer M. Apperloo uit Was
senaar het jaarverslag uit. De secretaris
releveerde het overleg, dat er geweest
is met de Nederlandse Onderwijzersver
eniging, Volksonderwijs en vrijzinnige
groepen, ten aanzien van de nieuwe be
heersvorm voor het openbaar lager on
derwijs. Komt die tot stand dan zal de
invloed der ouders zeker toenemen. De
raad staat er dan ook sympathiek te
genover. Verder wijst het verslag erop,
dat het aantal kinderen, dat op school
bijbelonderwijs geniet, in de laatste Ja
ren is gestegen met ongeveer 35,000.
Ook de Nederlandse Onderwijzersvereni
ging is van houding veranderd t.o.v. het
godsdienstonderwijs, blijkens een uitla
ting van de voorzitter op de laatstge
houden algemene vergadering. Deze
achtte het bijbelonderwijs op de open
bare school mogelijk in het kader van
art. 26. al ziet hij daarin geen taak voor
de onderwijzers zelve.
De heer Apperloo sprak vervolgens
over „Bijbelonderwijs en verkondiging".
Spreker wees er op. dat men zich wel
eens mag afvragen of het dagelijks ge
ven van bijbelonderwijs niet een te zware
taak is. Men heeft zeker t.a.v. dit on
derwijs bezinning nodig en men zal zich
moeten afvragen wat bij dit onderwijs
des kinds is. Tenslotte is immers de
bijbel Gods Woord. Er zal dan ook een
goede methode nodig zijn, waarbij ver
balisme uit den boze is. De methode zal
slechts middel moeten zijn en nimmer
doel, daar wij het eeuwige woord Gods
te dienen hebben. Men zal het onderwijs
moeten beginnen met het gesprek, even
tueel met behulp van een goede kinder
bijbel. maar daarna zal het openen van
de bijbel zelf moeten komen.
In de middaguren sprak ds R. Dijk
stra over „A-normalen in school en op
voeding".
Spreker deed uitkomen, dat a-nor
maal iets anders is dan abnormaal, om
daarna te schetsen de moeilijkheden,
die het a-normale kind op school on
dervindt.
PROVINCIALE KERKVERGADERING
VAN ZUID-HOLLAND.
Naar aanleiding van de overgangsbe
palingen van de Ned, Herv. Kerk voor
invoering van haar nieuwe kerkorde
hield de Kerkprovincie Zuid-Holland
haar tweede (voorbereidende) kerkver
gadering te Rotterdam.
Tot praeses van visitatoren (provin
ciaal) werd gekozen: ds J. K. F. Mantz
Moeilijk zal men kunnen beweren, dat
de oorzaak van de huidige economische
wantoestand gezocht moet worden in
het occuperen van grond door buiten
landse ondernemers.
Met zijn allen hebben zij nauwelijks
100000 H.A. in gebruik. Daarnaast is
nooit enige Indonesiër in het verleden
iets in de weg gelegd om hetzelfde te
doen als de Westerse ondernemer. Hij
kon werken zo lang en zo hard als hem
dat zinde. hij kon veel gemakkelijker
gronden huren dan een Nederlander.
Niettemin ziet men in Indonesië bijna
nergens enige Indonesische activiteit in
de richting van het grootbedrijf. Natuur
lijk kon en kan de Westerse onderne
mer gemakkelijker over kapitaal be
schikken dan de Indonesiër. Het Wester
se bedrijf m dit land heeft aldus de
vruchten geplukt van eigen kapitaal en
eigen ondernemingslust. Daarbij werd
natuurlijk gebruik gemaakt van de
diensten van de Indonesische arbeider.
Men heeft die arbeider voor de oorlog
inderdaad niet veel loon betaald, Doch
zelfs wanneer dit loon van een betrek
kelijk gering aantal arbeiders tienmaal
zo hoog zou zijn geweest., wat had dit
dan voor betekenis gehad voor de totale
bevolking?
NIEUWE UITGAVEN.
Kinderen ln verwarring en verdriet,
novelle van Thomas Mann, vertaald door
C. J. E. Dlnaux, uitgegeven door L.
Stafleu, Leiden.
Avontuur om Rottumerplaat door H.
Th de Booy. Verschenen bij L. Stafleu,
Lelden. Met kaart en situatietekening.
Een boelend geschreven Jongensboek van
de hand van de directeur van de Kon.
Noord-Zuld-Holiandse Redding MIJ. Het
valt niet te verwonderen, dat ln dit
verhaal het zware en riskante werk van
het reddlngwzen een belangrijke rol
Bpeelt.
De Gouden Zweep, roman door Abe
Brouwer, uit het Pt les vertaald. 2de druk.
verschenen by de Arbeiderspers, te Am
sterdam.
De Ontwikkelingsgang by de Zuiderzee
werken. No 1 1950. Berichten van de Ned.
Vereniging voor Landaanwinning, door dr
Ir V. J P de Blocq van Kuffeler, versche
nen bij D. A. Daamens Ultg.-My, Den
Haag.
Deze week zetten wij U een opgave
voor. die weliswaar niet bijzonder
moeilijk is. maar toch ook weer niet
in een half uurtje valt op te lossen.
U zult er een behoorlijke dosis geduld
voor nodig hebben, eerst om door
middel van een groot aantal somme-
tj?s de bouwstenen van dc puzzle bij
een te garen, daarna om door veel
passen en meten een oplossing voor
het 'probleem te vinden.
In bijgaande figuur kunnen op
dezelfde manier als woorden in een
kruiswoordraadsel 16 getallen van
vier cijfers worden ingevuld, namelijk
8 horizontaal (cenhedencijfcr rechts)
en 8 verticaal (ecnhedencijfcr onder).
De bedoeling is. alleen priemgctallen
(ondeelbare getallen dus) van vier
cijfers in te vullen, waarin alleen- de
cijfers 1. 2 en/of 3 voorkomen. Een
zelfde getal mag niet tweemaal wor
den gebruikt.
Uw eerste stap zal dus moeten zyn
wij willen U graag wat op weg hel
pen met deze ongebruikelijk veel ge
duld kostende puzzie om de ondeel
bare getallen van vier cyfers, die alleen
met de cijfers 1. 2 en/of 3 geschreven
worden, te bepalen. Daartoe kunt U
het be^te systematisch alle getallen van
vier cijfeirs, alleen met 1, 2 en/of 3 ge
schreven, neerschrijven, deze getallen
eens ru6tig aankijken en dan zonder
rekenen eerst alle getallen wegstrepen,
wier deelbaarheid duidelijk aan het
licht treedt. Dat zyn b.v. alle getallen
met een 2 als eenhedencyfer, alle ge
tallen zoals 3131 (deelbaar door 31),
3333 (deelbaar door 3) etc. Van de
resterende getallen moet U met bereke
ningen uitmaken, of zij deelbaar zyn.
Hebt U dan eenmaal alle ondeelbare
getallen, die aan de gestelde voorwaarde
voldoen, gevonden, dan rest U nog het
passen en meten, om acht dezer getal
len horizontaal en 8 verticaal in de fi
guur in te passen zonder tweemaal een
zelfde getal te gebruiken.
Oplossingen onder het motto „Pricm-
puzzle" dienen voor Woensdag a.s. te
9 uur v.m. in het bezit te zijn van de
redactie. Onder de goede oplossingen
stellen wij een eerst; prys van f. 5.
en twee prijzen van f. 2.50 beschik
baar, waarnaar alleen abonné's kun
nen mededingen.
Oplossing
kruiswoordraadsel
Horizontaal: 1. masseur; 7. overval;
13. etter: 14. oord; 17. Veere; 18. loot;
19. temeer; 20. merk; 21. dof; 22. kom
mer; 24. nek; 25. i.m.; 26. vat; 27. ep:
28'. ruk; 30. na; 32. rein; 34 Didam; 36.
grap; 39. M.O.; 40. Ede; 41. mare; 43
Adam; 45. nop: 47. marge; 49 geren; 51.
eer; 53. raid; 54. leek; 55. Ier; 57. Ir.
59. deel; 61. leger; 63 roef: 65. N.B.;
67. tor; 68. Ko; 69 kil; 70. p.m.; 71. eed;
73. banket: 75 gom; 76. alom; 78. han
del; 79. rage; 80. allen; 82. Noor; 83.
deler; 84. lokeend; 85. niemand.
Verticaal: 1. melding; 2. atoom; 3.
stof; 4. set; 5. er; 6. roem; 7. Oder; 8
e.v.; 9. rem; 10. veen; 11. arren; 12.
lekkage; 15. Ommen; 16. reep; 19. to
tem; 22. kar; 23. mud; 28. riem: "29.
kamrad; 31. nadeel; 33. ion; 34. d.d.;
35. magiër: 37. rage; 33. parket; 40.
Epe; 42 rede; 44. me; 46. oer; 48. ar;
50. nier; 52. Rio; 54. lineaal (eigenlijk
behoort d:t woord ais „liniaal" geschre
ven te worden): 56. er; 58. rekel; 60
lommerd; 62 gok: 63. rondo: 64 fit; 66.
Eello; 68. kano; 70. pogen; 72. dolk; 73.
band; 74 kern; 75. gala; 77. mee; 79
rem: 81. ne; 83. de.
De eerste prijs van f. 5.werd toe
gekend aan de heer Jonker. Burge
meester Lotsystraat 13 te Valkenburg,
de prijzen van f. 2.50 aan de heer W.
E. Nolles Jr., Jan van Goyenkade 16
te Leiden en de heer H. J. Barentscn,
Hoge Rijndijk 163 te Leiden.
De prijzen worden de winnaars toege
zonden.
van Charlois; tot leden van de commis
sie voor het opzicht: ds M. N. W. Smit,
ds E. J. Beens van Hilligersberg, ds J.
H. de Vree van Oud Beyerland. mr M
C. de Jong van Den Haag, ds Broeren
van Slikkerveer. Tot gedelegeerden voor
de toelating tot de evangeliebediening:
dr H Schroten en dr J. J. Stam van
Rotterdam; prof. dr G. Sevenster van
Leiden.
Voorts benoemde de P.K. de commis
sie voor het jeugdwerk, voor de provin
ciale diaconale aangelegenheden en voor
die op het gebied van de kerkvoogdijen
In de eerste bijeenkomst der provinciale
kerkvergadering na 1 Mei zal het dan
afgetreden oude provinciaal kerkbestuur
van Zuid-Holland zijn bevoegdheden
aan de provinciale kerkvergadering over
dragen.
Ned. Herv. Kerk Beroepen te Reeu-
wyi: A. J. Jorlssen. cand. te Ryssen.
Bedankt voor Glessendam-Nederhardlnx-
veld B. Haverkamp te Veen; voor Randwyk
J. Arendsen te Blauwkapel.
Benoemd tot pred. voorganger te Vaas
sen (Ned. Prot. Bond) W. G. Boon te
Almelo.
Geref. Kerken Benoemd tot hulppred.
tc Den Andel (Gron.) W. v. d. Kerk, em.
pred. te Halle.
Tweetal te Rotterdam-Charlois (vac. S.
Hoekstra) Jac. Andree te Harderwyk en
J. A. van Arkel te Haarlem.
Ev. Lutherse kerk Beroepen to Am
sterdam C. J. Munter te Groningen.
VOOR ZONDAG 1 APRIL.
Lelden Ned Herv. Gemeente: Pieters
kerk 10 uur ds J. v. d. Wiel; 7 uur ds
M W. J. Geursen. Hooglandse Kerk" 8.30
uur ds P. Kloek; 10.30 uur ds A. Oskamp
te Heemstede (Jeugddienst. Onderwerp
Het overwinnend geloof ln Jezus Chris
tus). Oosterkerk; 10 uur ds D. J. Vossers
(H. Doop). Marekerk- 10 uur ds M Otte-
vanger; 5 uur ds J. Honnef te Leiderdorp.
Koolkapel: 10 uur ds J. Groot. Morsweg-
lokaal: 10 uur ds P. Kloek Eglise Wal-
lonne: 10.30 uur ds R. F. Ie Gras te Delft.
Acad. Ziekenhuis: 10 uur ds J. de Wit.
Dlaconessenhuls: 10.15 uur ds D. Kuilman.
Evangellsch-Lutherse Gemeente: 10.30 uur
ds H. J. A. Haan te Purmerend. Remon
strantse Gemeente 10 30 uur dr J. C. A.
Fetter em. pred. te Den Haag. Doopsgez.
Gemeente: 10.30 uur dr A. Mankes-Zernlke
te Rotterdam. Geref. Kerk (art. 31) 10 uur
(Prediker), 5 uur (Kerkgebouw Ev. Luth.
Clem.) ds J. Keizer. Geref. Gemeente: 10
en 5 uur ds L. RIJksen. Chr. Geref. Gem.:
10 en 5 uur ds Joh Jansen. Ver. van Vry-
zinnlg Hervormden (Leldse Volkshuls)
10.30 uur ds P. J. Barnouw te Schiedam.
Geref. Kerken: Zulderkerk: 10 uur ds
Dronkert; 5 uur ds Hajer. Herengracht:
10 uur ds A. Nyhuis van Gouda; 5 uur
ds Plomp. Oude Vest: 10 uur ds Plomp;
5 uur ds A. Nljbuls. Christian Science
(Steenschuur 4) 10.30 uur dienst. Oud
Kath Kerk (Zw. Singel 50) 10 uur Hoog
mis. Vrye Kath. Kerk St. Bonlfaclus (Vree-
wiikstraat 19) 10.30 uur gezongen H. Mis.
Leger des Hells: 10 uur Altaardienst; 7.30
uur verlossingssamenkomst.
Aarlamlerveen Geref. Kerk: 10 en
6.30 inir cand. Mlnnema te Rotterdam.
Alphen a. d. Rijn Ned. Herv. Kerk:
Jullanastraat: 9 uur ds Lambour; 10.30
uur dr Gravemeljer te Den Haag: 6.30 uur
ds Stehouwer. Gouwsluis: 10 uur ds Lefe-
ber-, Jonathan: 6.30 uur ds Lefeber. Ouds
hoorn: 10 uur ds Veenendaal. Hooftstraat:
9 30 en 6.30 uur ds v. Sloten te Woerden.
Martha-Stichtlng: 10.30 uur de heer
Offrlnga. Geref. Kerk Raadhuisstraat: 10
uur ds Wljma: 6.30 uur ds Mulder. Grlj
penstelnstraat: 10 uur ds Visscher te
ZwIJndrecht; 6.30 uur ds Wilma. Aula
Lyceum- 10 uur ds Mulder; 6.30 uur ds
Lindeboom. Hooftstraat: 10 en 6.30 uur
dr Westorlnk te Lelden. Rem. Geref. Gem.:
7 uur ds Muilwijk te Hilversum. Chr.
Geref. Kerk: 10 en 6 uur ds Baay. Ev
IJsclubgebouw: 6.30 uur de heer Nlemeljer.
Abbenes Ned. Herv. Kerk: 9.30 uur
cand. J. Irlk; 6.30 uur ds M. M. de Jong.
Benthuizen Ned. Herv. Kerk: 9.30 en
6 uur ds J. J. de Heer. Geref. Gemeente:
9.30 en 6,-imr leesdlenst.
Boskoop Ned. Herv. Kerk: 9 en 10.30
uur ds G. C Tromp; 6.30 uur ds A. de
Leeuw. Geref. Kerk- 9.30 en 5 uur ds H
Pol. Chr Geref. Kerk: 9.30 en 4 30 uur
leesdlenst. Rem. Geref Gemeente- 1030
uur ds J. Laforet. Geref. Gem.: 9.30 en 6
uur leesdlenst.
Bodegraven Ned. Herv. Kerk: 10 uur
ds H. Roelofsen; 6.30 uur ds Joh. Verwellus.
Horizon in vlammen:
Vliegdekschepen in het
felle zonnetje
LIDO He4. door Delmer Davies
geregisseerde werk „Horizon in vlam
men" eert de machtigste reuzen van de
Oceanen, de vliegdekschepen; hen, die
trots domme tegenwerking bleven strij
den voor de ontwikkeling van een Ma
rine luchtvloot en drijvende vliegvelden,
en de tienduizenden mannen, die gedu
rende de laatste wereldstrijd tot het
uiterste streden op hun imposante va
rende landingsbanen tegen de Japanse
vijand, in het bijzonder tegen de dode
lijke zelfmoord-vliegers.
Flitsend trekken de eesrste jaren over
het witte doek heen om tot een langdu
rige climax te komen: de gevolgen van
de uiterst geraffineerde aanval op Pearl
Harbor.
Het. zijn <he dagen maar heel weinig
vliegdekschepen, waarvan de toestellen
kunnen opstijgen om de Japse vloot op
te sporen Toch worden grote overwin-
gen bevochten. Ten 9lotte balt de Ad
miraliteit een machtige vloot te zamen
voor de invasie van Okinawa, een van
de dodeijkste steken voor het land van
de Rijzende Zon.
Was tot dit moment de film zwart
wit, op het hoogtepunt gaat zij in kleu
ren over, hetgeen een speciaal effect
heeft.
Zeer zwaar beschadierd komt een der
schpen uit de strijd. De kapitein wei
gert echter zyn allesoverheersende lief
de te verlaten. Het wordt niet de on
dergang van hem en zijn honderden
ondergeschikten; op vele plaatsen gru
welijk gepynigd ontmoet ten slotte het
trotse schip het New-Yorkse Vrijheids
beeld
Deze oprechte lofzang, dit luid ere
saluut, heeft tot spil Carey Cooper, die
in 1921 op de van kolenboot tot vlieg-
dekschip omgebouwde „Langley" ge
plaatst wordt en na Wereldoorlog II als
admiraal de dienst verlaat, met een in
tens droevig hart natuurlijk. Te veel
toch had hy zyn gehele persoon ver
weven met de vliegdekschepen.
Dawles heeft er naar gestreefd en
het- ook bereikt dat „Horizon in
vlammen" een realistisch werk werd,
waarin „eerlijkheid" overheerst.
Een avontuur in Berlijn
Marleentje in een
kostelijke comedie
CASINO Ja, regisseur Billy Wilder
heeft, met „Een avontuur in Berlyn"
(A foreign affair) een by zander humo
ristisch werk geschapen, dat, toch hier
en daar een ernstige ondertoon heeft.
Ai direct in het begin wordt een
staalt ie puntige humor weggegeven: op
het vliegveld Tempelhof te Berlyn
knettert een generaal zijn mannen een
hartige rede toe, waarby de vonken er
van afvliegen De Congrescommissie,
welke in vyf dagen een onderzoek koant
Instellen naar „het moreel" van de
troepen, komt er niet bepaald zonder
kleerscheuren al
De grote aantrefekeiykhedd van dit
werk ligt echter niet alleen in de geraf-.
fineerd „openhartige'wijze, waarop de
Congres-leden door de generaal met een
vrij dik kluitje in het riet gestuurd
worden (het is volgens hem tyd, dat
het Leger eens een onderzoek van ge
lijke strekking te Washington ging in
stellen ook niet alleen in de het leven
niet begrijpende vrouwelyke Congres
lid (Jean Arthur), dat eerder een soort
machine in mensengedaante genoemd
kan wordsn. maar vooral in het optre
den van de van een eeuwige jeugd ge
nietende Marlène Dietrich, die met
a.11e eer voor haar persoon op de film
toch maar steeds het best ln vorm is
als een vrouw, die sterk neigt naar het
lichtzinnige!
Marleentje is in topvorm!
Op het hart duchtig verwarmende
wyze zingt zij in de duistere nachtclub
„Lorelei" wrang-ondeugende liedjes
Een felle Nazi is deze Erika von
Schlütov echter geweest, hetgeen een
Amerikaans kolonel (John Lund) echter
verre van een bezwaar vindt om op
geregelde tyden de sleutel op te rapen,
welke zij uit het raam van haar kamer
gooit
De zijn mannen door en door be
grijpende generaal ten slotte dekt de
kolonel echter met een listlgheidje, wan
neer de met een te scherpe neus uitge
ruste moreel-onderzoekster aChter de
waarheid komt
Ten sSotte nog dit: even voor haar
arrestatie tracht Marleentje de generaal
te verleiden door hem te vragen wan
neer hij het. rustig op kantoor heeft „Ik
ben vandaag grootvader geworden" is
zijn antwoord Deze korte scène moest
tientallen keren opgenomen worden
daar zoals men ongetwyfeld weet
Marlène Dietrich ln werkelijkheid
grootmoeder is (-.de meest charmante
ter wereld") en de generaal in zijn
privé-leven niet. zodat de „Blauwe En
gel" steeds in een onbedaarlijk lachen
moest uitbarsten
Het .Avontuur in Berlijn" is een pit
tige, opwekkende en tevens licht ver
dovende dronk gelijk.
In het middaguur voor de kinderen
„De Wlldstroper". een spannende jeugd
film van Arthur Rank.
Vrouwenkamp Borneo
Een ontroerende film
LUXOR - De Amerikaanse schrijfster
Agnes Keith heeft haar droeve ervarin
gen in een vrouwenkamp in Brits
Noord-Borneo tydens de Japanse over
heersing in de jaren 19421945 te boek
gesteld en het Fox-filmconeern heeft
daarvan een visuele reproductie ver
vaardigd- waarvan de bedoeling van de
schrijfster- .dit. nóóit meer" op even
voortreffelijke wyze tot uitdrukking
komt als in het manuscript. De hande
ling speelt zich dus niet af in een Ne
derlands vrouwenkamp, zoals er in deze
jaren ook in Nederlands Oost-Indië
ettelijke ziin geweesit, maar de 'gebeur
tenissen zyn overigens volkomen iden
tiek, d.w.z. mens-onterend. Het pielt in
hoge mate voor de geestelijke grootheid
van Agnes Keith, dat haar triest ver
haal niet is geïnspireerd door gevoe
lens van haat jegens de Japanse be
zetters. hoeveel aanleiding daartoe ove
rigens zou zijn geweest, doch dat zij
de wereld slechts voor ogen heeft willen
stellen: laat een dergeyke gebeurtenis
zich in naam van de gehele mensheid
en de beschaving nóóit herhalen.
De film geeft een ontroerend, maar
nooit een grof-tendentleus beeld van het
mateloze leed, dat m alle Jappen-kam
pen door duizenden mannen, vrouwen
en kinderen is geleden. De slechte huis
vesting. de wrede gezinssoheiding, de
onzekerheid omtrent het lot der naast-
staande dierbaren, de ruwe behandeling
door de Japanse bewakers en de prach
tige solidariteit der kampbewoonsters,
haar rotsvast vertrouwen in de ultein-
deiyke verlossing, het wordt alles op
zeer aanvaardbare en door haar diepe
tragiek aa.ngrypende wfize weergege
ven. Claudette Colbert geeft een sterk-
doorleefde vertolking van de rol. welke
de schrijfster in dit verhaal speelde en
naast haar dient de gave creatie ver
meld van de Japanse kolonel Suga, een
van de weinige Nipponse figuren in deze
film, die biyk geeft menseiyk te kunnen
denken en handelen. Zijn reactie op de
tijding, dat zdjn gehele gezin by de
atoombom op Hirosjima om het leven
kwam, getuigt van de bedoeling van
Agnes Keith om aan te tonen, dat óók
Japanners mensen zyn, al lieten velen
hunner rich uitsluitend kennen als beu
len en beesten.
Na afloop van elke voorstelling wordt
gecollecteerd ten behoeve van „Hulp
-aan Gerepatrieerden", de overkoepe
lende organisatie van de stichtingen
„Pelita", ..Nederland helpt Indië" en de
Niber. De zeer bevredigende opbrengsten
dezer inzameling elders, bewyzeai. dat
„Vrouwenkamp Borneo" een welspre
kend pleitbezorger is voor de belangen
van hen. die op grond van hetgeen "zij
hebben moeten doorstaan, met recht
aanspraak kunnen ma.ken op aller daad-
werkeiyke hulp Moge Leiden in deze
kamp der naastenliefde een goed figuur
maken
Captain China:
Felle emoties op een
eenzaam schip
REX Het is een wat men pleegt
te noemen f el-realistische geschiede
nis over die Captain China. Een kun
dige kapitein komt op een (kwade)
avond vry stevig onder de invloed van
wat gemeeniyk in bars wordt geschon
ken aan boord van zijn schip. Liefdes
smart was hier de aanleiding tpe.
Hy sluit rich op in zijn hïit en komt
na uit zijn verdovende roes ont
waakt te zyn ten slotte tot de wel
zeer piinlUke ontdekkinz. dat tv-n eerste
een typhoon (of een broertje hiervan)
het schip aanvalt en dat tem tweede on
verlaten zyn kajuit van buiten hebben
afgesloten. Wat een - onverlaat moet
men toch wel zijn om de kapitein te
verhinderen de touwtjes in handen te
houden! Natuurlyk weet Captain John
Payne China met veel geraas de deur
epen te breken, doch een stortzee werpt
hem in de woedende golvenHet
schip vergaat. Wie ln de kokende zee
verdwijnen vermeldt de historie niet,
maar de drie schurken brengen er het
loven van af(evenals China
De man. die niet wil weten dat hy
weet hoe China „om het leven kwam",
krijgt een nieuw sohip en wordt bevor
derd tot kapitein. De twee anderen, die
het „vuile werk" deden, gaan met hem
mee.
Actie, uitzonderlijk veel actie, zou er
niet zyn, ware het niet, dat de roem
ruchtige Captain China als passagier
aan boord vaoi dit schip komt. De drie
mannen, die hem wilden elimineren,
voelen dat er onheil nadert- terwyi Chi
na op zoek is naar felle conflicten
Wederom overvalt een typhoon het
schip, waarop de ware doodsvijanden
elkaar het licht niet in de ogen gunnen.
Dienen wy nog meer te zeggen?
Te midden van ..huizenhoge" stort
zeeën breekt de strijd los. De main, die
niet wilde weten wat hy wist, capitu
leert voor China, doch de twee anderen
blijven stryden
De emoties zijn uiterst fel, John Payne
weet op overtuigende wyze rijn kracht
te laten spreken, de tonnen wegende la
ding gaat schuwen, een man sterft
Spanning en zenuwtestande woede
ontladingen maken van „Captain Chi
na" een werk, dat niet voor „wekelin-
gen" geschikt is.
Rest nog de opmerking, dat de op en
top Hollvwoodse Gail Russell (steeds ge
kleed ais op een modeshow) de vrouw
ln het spel is. Waarom? De filmkonin-
gen zijn toch de overtuiging toegedaan,
dat een film zonder „mannetje ontmoet
vrouwtje", laat staan een happy end,
geen bevrediging kan geven! Laat men
dit maar voor lief nemen. Gail Russell
riet er ten slotte wérkelijk niet onaardig
uit
Annie get Your gun
Betty Hutton bruist van
uitbundigheid
TRIANON Annie get your gun",
de Amerikaanse 9how, welke zowel in
de Nieuwe Wereld ais in Londen (vele
honderden voorstell1 ogenzo ongeveer
een rage werd, „moest" natuurlijk ver
filmd worden. M.G.M. deed dit met
overdaad en vaak verbluffende massali
teit, terwijl verder de meer dan spring
levende Betty Hutton op bruisende, uit
bundige en we zouden bijna zeggen
klaterende wyze Annle laat schieten
(nooit mis) en vooral zingen.
Irving Berlin d gladde meester
van zoet-vloelende of het oor duchtig
masserende muziek schiep Betty's
songs, zodat het geen verwondering be
hoeft te baren, dat „Annle get your
gun" geprolongeerd werd. Stonden" wy
op de kermis en was Trianon een tent.
dan riepen wy luide tot het hooggeacht
publiek: „Gaat dat zien, gaat dat zien".
Geref. Kerk: 10 en 6 uur ds S. Neerlcpn
Geref. Kerk (art. 31) 10 en 5.30 uur ds
Joh Dam. Geref Gemeente: 10 en 6 uur
leesdlenst. Evang Luth. Gemeente: 10 uur
ds J. J. F. Herrmann. Evang. Kring (10 uur
Noordstraat 37) 7 uur (Hotel van Haaf tem
de heer J. v. d. Hulst van Lelden (Nleu
wenbrug) lokaal „De Ster" 6.30 uur ds H
Roelofsen. Geref. Kerk: 10 uur ds Goemans
van Schiplulden, bevestiging cand. Hoo-
mans; 6.30 uur Intrede Hoomans.
Ilazerswoudc Ned. Herv Kerk- 9.30
en 6.30 uur ds Chr. van der Leeden GereL
Kerk: 9.30 en 6.30 uur ds J. Oussoren.
HlIIegom Ned. Herv. Kerk: 10 uur ds
S. L. Knottnerus (H. Doop); 5 uur ds Chr
Eerhard. Geref. Kerk 10 uur ds A K
Krabbe (openb. Gel bel.); 5 uur ds k
Krabbe. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds
R. E. Sluiter. Geref Kerk (art. 31) 10 uur
leesdlenst: 7 uur ds J J. Verleur. Ned
Prot. Bond: 10 uur ds A. E. K. Pois.
Katwijk a. <L Rijn Ned. Herv. Gem
10 en 5 uur ds S. G. J. Goverts Geref
Kerk: 9.30 en 5 uur ds H. de Valk.
Katwyk aan Zee Ned. Herv Kerk-
(Nieuwe Kerk) 10 uur ds J. J. v. d. Krlft-'
6 uur ds P. Moerenhout (H.D.). (Oudé
Kerk) 10 uur ds P. Pras; 6 uur ds D. Bou-
man. (Kapel) 10 uur ds P. J. J, Monster-
6 uur ds A. J. de Jong van Schevcnineen'
Geref. Kerk: 10 uur ds F. Pyiman; 5 uur
ds Van Duinen van Wassenaar Chr. Geref
Kerk. 10 en 5 uur ds P. v. d. Bijl Geref
Gem.: (Remisestraat) 10 en 5 uur lees
dlenst. Geref Kerk (art. 31) 10.30 en 5 uur
ds G. Boersema.
Koudekerk Ned. Herv. Kerk; 10 uur
ds De Leeuw van Boskoop; 6.30 uur ds
Lambour van Alphen a. d. Rijn. Geref
Kerk: 10 en 6.30 uur ds Wolven.
Lelmulden Ned. Herv. Kerk: 9.30 uur
de heer J, de Groot uit Lelden Geref.
Kerk: 9.30 en 2.30 uur ds L. Kuiper Jr
uit Amsterdam.
Leiderdorp Ned. Herv. Gemeente: 10
uur ds J P. Honnef: 6.30 uur ds J. de
Wit van Leiden. Geref. Kerk: 10 en 6.30
uur ds Van Rhyn. Ver. van Vryz Herv.:
10.30 uur ds A. J. Snaayer van Lelden.
Lisse Ned. Herv. Kerk- 10 uur ds C.
Jongeboer; 5 uur ds Meuzelaar. Geref.
Kerk: 10 en 5 uur dr Th. Ruys jr. Geref.
Kerk (art. 31) 10 en 4.30 uur ds J. J.
Verleur. Geref. Gem 10 en 4 uur ds K.
de Gier. Oud Geref Gem.: 9.30 en 3 uur
leesdlenst. Chr. GereL Kerk: 10 uur lees
dlenst; 3 uur ds H. Brandsma van Rijns
burg.
Nieuw Vennep Ned. Herv. Kerk: 9 30
uur ds M. M. de Jong; 6.30 uur ds M. a
Don. Geref. Kerk: 9.30 en 3 uur ds IJ. v.
d. Zee. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 3 uur ds
Visser van Sassenhelm.
NoordwUkerhout Ned. Herv. Kerkt
10 uur ds D. J. Spallng,
Noordwijk Binnen. Ned. Herv. Gem,:
uur (Anglicaanse Kerkdienst) ds Mutch:
10.15 uur ds J. J. Meuzelaar: 7 uur ds N.
J. Cupedo. Geref. Kerk: 9.30 en 5 uur ds
J. Wlersema. (v. d. Berghstlchtlng) 11 uur
ds P. D. Kuiper van Sassenhelm.
Noordwyk aan Zee Ned. Herv Kerk;
10 en 5 uur ds N. J. Cupedo. Geref. Kerkt
10 en 5 uur ds B. Bouma.
Oegstgeest Ned. Herv. Gem. (Groene
Kerk) 10.30 uur ds B. C: Visser (Bed.
H.D.). (Pauluskerk) 10 uur ds P. v. d.
Staay te Anjum: 5 uur ds B. C. Visser.
(Hoge Mors) 10 30 uur (geen opgave ont
vangen). Geref. Kerk Maurltslaan) 10 uur
ds Wolven te Koudekerk; 5 uur ds Jac.
Erlnga. (Mors-Rilndljk) 9 uur ds G. F.
Hajer; 5 uur ds K. Dronkert. Geref. Kerk
(art. 31) Willem de Zwijgerkerk: 8.30 uur
ds J. J. Verleur te Llsse; 3 uur ds C. G.
Bos te Emmeloord. Ver. van Vrljz. Her
vormden (Willem de Zwijgerkerk) 10.30
uur dr J. de Graaf te Haarlem.
Oude Wetering Ned. Herv. Kerk- 10
uur ds A. M. Knottnerus. Rem. Geref.
Gem.: geen dienst. Geref. Kerk: 9.30 en
3 uur onbekend.
Rilnsaterwoude Ned. Herv. Kerk- 9 30
uur ds T. D. van Soest. Chr. Geref. Kerk:
9.30 en 3 uur leesdienst.
Rilncburg Ned. Herv. Kerk: 10 uur ds
M. J. Bontlng (Bed. H.D.); 5 uur ds O.
Groenewoud em. pred. (Kleine Kerk) 10
uur Nlc van Egmond. cand. t. d H. Dienst:
5 uur ds M. J. Bontlng. Geref Kerk
(Rapenburg) 9 uur ds P. D. Kuiper van
Sassenhelm; 10.30 en 5 uur ds L. v. d.
Linde; 6.30 uur ds H. Post. Voorhouter-
weg 10 uur ds H. Post: 5 uur ds H. v. d.
Berg van Sassenhelm. Geref. Kerk (art. 31)
Vllethof: 10 en 5.30 uur ds Joh. de Wal.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds N.
Brandsma.
Sassenhelm Ned. Herv. Kerk* 9 en
10.30 uur ds Engel van Rotterdam; 5 uur
ds Krljkamp. Geref. Kerk- 9.30 uur ds v.
d. Berg; 5 uur ds Kuiper. Chr. Geref. Kerk:
10 en 5 uur ds Visser.
Ter Aar GereL Kerk. 10 en 7.30 u.
ds Wagenaar te Zwammerdam.
Voorschoten Ned. Herv. Gem. (Dorp)
10 uur ds mr G. A. Alma van Amsterdam;
5 uur ds F Kloosterman uit Vllssingeru
(Rijndijk) 10 uur ds H. P. Fortgens. Geref.
Kerk' 10 en 5 uur ds M. den Boer. Vrljgem.
Geref. Kerk (art. 31) 10.15 en 3.30 uur
de heer K. Deddens.
Vnlkenbnrg Ned. Herv. Kerk: 10 uur
ds D. Veldkamp van Den Haag; 6.30 uur
ds L. Baas. Geref. Kerk: 9 uur ds L. v. d.
Linde. 5 uur ds H. Post. belden van
Rijnsburg. Geref. Kerk (art. 31) 8.45 en
3 uur ds G. Boersema.
Voorhout Ned. Herv. Kerk: 10 uur ds
E. J. Beker.
Waddlnxveen Ned. Herv. Kerk: 8.45
uur ds H. G. Abma van Delfshaven; 10.30
en 6 30 uur ds J. J. Moll. Geref. Kerk:
10 uur (bevestiging nieuwe lidmaten) en
6.30 uur ds J. Snoey. Chr. Afgesch. Ge
meente: 10 en 5 uur leesdienst. Remonstr.
Geref. Kerk geen dienst Ver. Wet en
Evangelie: 9.30 uur de heer A. van den
Berg van Valkenburg (Z.H.).
Warmond Ned. Herv. Gemeente: 10
en 7 uur dr J. Zandee.
Wassenaar Ned. Herv. Kerk (Dorps
kerk) 9 en 10.45 uur ds H. Beker: 5 uur dr
H. J. Honders. (Klevietkerk) 10 uur ds
W. van Wijngen. Geref. Kerk: (Zijllaan)
10 en 5 uur ds" M. P Ferlnga. (Bloemcamp-
laan) 10 en 5 uur ds G. van Duinen. Ned.
Prot. Bond; 10.35 uur dr H. J. Heerlng
van Den Haag. Johannahuis: 10.30 uur dr
H. Faber.
Wou brugge: Ned. Herv. Kerk: 8.30 (Im-
nianuël). 10 30 uur (Geref, Kerk) ds J. van
Dijk: 6.30 uur (Geref. Kerk) ds A T. W.
de Kluis, hoofdleeerpredlkant te s'-Graven-
hage. Geref Kerk: 8.30 en 2.30 uur ds W.
Tom van Oudshoorn Ned. Prot. Bond
(zaal Swamal 7 15 uur ds H. J. Heerlng
van Den Haag.
Zoeterwoude Ned Herv. Gemeente: 10
uur ds Postma.
Zwammerdam Ned. Herv. Kerk: 10
en 6.30 uur ds v. d. Broeck.
GereL Kerk. 10 en 6.30 uur ds V3n
Rpenen te Woerden.
Rem. Ger. Gem.: 10 uur ds Blokker
te Utreoht.
STAKING IN DE PERZISCHE
OLIE-INDUSTRIE BLIJFT ZICH
UITBREIDEN.
De toestand in de Perzische olie-in
dustrie is verscherpt, doordat de stakers
ln Aghadjari contröle eisen over de ver
voersorganisatie van de Anglo-Iraanse
oliemaa tsohappij
De maatschapDij vreest echter dat het
inwilligen van deze eis zou betekenen,
dat de stakers de situatie volledis in
handen krijgen.
Het aantal stakers is tot 12.000 ge
stegen.
De gouverneur van Ohoedjistan. het
gebied waarin de olievelden liggen heeft
de regering om meer troepen verzocht.
Voor het gebied geldt nog de staa' van
beleg, die werd afgekondigd na demoora
op premier Razmara.
Op het olieveld Madiidl Snplalmsn
ctaken nu meer dan 6.000 arbeiders. L»e
Ang.lo-Traqnse oliemaatschanoil be? -
vlvT-oh-'ften vprcoreid waarin zrrera
wordt dat- de grieven der arbeiders on
derzocht zuilen worden, als zy weer aan
het werk zullen gaan.
