,Kabinet op zeer brede basis is niet mogelijk' naar andere weg wordt voortgezet Conferentie der „plaatsvervangers' Ie Parijs begonnen rr Prof. Romme: Guy Mollet slaagde in eerste fase oplossing Franse kabinetseri sis Mac Arthur: Aanwijzingen voor een Chinees tegenoffensief V/EER BERICHT Nationalisatie van Indonesische spoor- en trambedrijven! Nieuw proces van Ambonnezen tegen K.P.M. Jaargang DINSDAG 6 MAART 1951 00 No. 27245 LEIDSCH m DAGBLAD UHctsir: J. W Hermy jïfdredactle: B. W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f5.15 per kwartaal, f0,40 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055 Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red 21507 '-.formateur professor Romme heeft gisteren zijn besprekingen betreffende zakelijke kanten van de samenstelling van een kabinet op zeer brede basis ,euw ter hand genomen, nadat hem de vorige week was gebleken van reenstemming tussen de fractievoorzitters en waarnemend-fractievoorzitters de K.V.P., P. v. d. A., A.R., C.H.U. en V.V.D. over het door hem aange ven ontwerp-program, bezien in het kader van een kabinet waarvan de amateur het algemene politieke beeld had geschetst, gisteren voortgezette besprekingen hebben niet tot een overeenkomstige ■gezindheid mogen leiden. Met de zakelijke zetelverdeling, als door de rmateur nader uitgewerkt, hebben niet alle genoemde fractievoorzitters I in alle delen kunnen verenigen. Met name heeft één hunner niet kuryien emmen met de aan zijn politieke geestverwanten toegedachte departe- lale zetels. nadere overweging van dit verloop van zaken heeft de informateur oerd tot de slotsom van de onmogelijkheid van de samenstelling van een net op zeer brede basis. informateur heeft in de loop van de dag ontvangen de leider van de Tweede Kamer-fractie dr Schouten, alsmede achtereenvolgens mr Van rseveen, prof. Lieftinck, prof. v. d. Brink, prof. Albregts (algemeen secre- van de Alg. Kath. Werkgeversvereniging), prof. Rutten en de heer iliolt nformateur zet zijn onderzoek naar de overgebleven mogelijkheden voor tot standkoming van een kabinet voort. Oaze parlementaire redacteur meldt: zo veelbelovende vorderingen, die formateur Romme reeds had gemaakt de weg naar een parlementair kabi- sreunend op de grootste vijf Ka- -fracties. zijn gestuit op onenigheid rsen die fracties over de verdeling der .tefeuilles. Die onenigheid bleek zo doenlijk dat de heer Romme zijn ■?:cnjen tót vorming van een kabinet de breedste basis thans dus heeft tgeven. Met name de A.R. wilden geen ge- I noemen nemen met de hun toege dachte twee ministersportefeuüles. !::kwaardig was de wisseling in stem- |-a?. die gisteren in politieke kringen |'.-1 waar te nemen. De Katholieken, Zondag nog de situatie weinig roos- trri» achtten, deden ineens erg opti- rA.isëh. Enkele hunner bladen schre- J';" zelfs gisteravond dat de eerste helft |c-:?r week een nieuwe regering zou |nn en dat uiterlijk begin volgende de debatten over de regeringsver klaring 2ouden plaats hebben. Ds V.V.D. echter, die Zondag nog vol fAie moed was, zag In de loop van f;'«ren de zaken steeds donkerder in. [- dj bleek het bij het rechte eind te lebben Otè van socialistische zijde deelde deze opvatting. De bezwaren van Ik-kant, die de heer Schouten tot pxbehoud noopten bij het hechten *ia zijn goedkeuring aan het concept- pgramma, konden blijkbaar nietwor- «r. weggenomen. -Wij laten ons niet als voetveeg ge- nisen," had de A.R. leider op een -?eren-vergadering te Nijverdal ver aard. -De A.R. moeten zich los kunnen van de glorieuze positie, dde zij -_jroegere regeringscombinaties inna- Egypte blijft zich bemoeien met Marokko veroordeling van frankrijk in parlement. E«yp'ische Kamer van Afgevaar- ^den heeft imaniem de Franse „me- :;en van wreedheid" in Arabisch Ma- ••S- veroordeeld. De Kamer gaf haar é-'r e s^un aan ,de sultan, de tei- .;'"s Tf de Istlglal en het dappere volk ^rokko in hun strijd voor vrij- fiv onafhankeHjkheid". R; l er w^kte de Egyptische en de - wl5C neringen op alle pogingen jet werk te stellen „om een eind te a,an de Franse slachtingen in 3® en verzocht haar voorzitter de ?ri !vl Van de Parlementen van aile -• lende landen op de gebeurtenissen te vestigen, u ^mise afgevaardigden riepen om FrinJ5r,eken der betrekkingen met b'fir' wer<* eritiek geleverd op k' d^t de Verenigde Staten en and niet tussenbeide kwamen. V00R BEZUINIGINGS MAATREGELEN IN DE VER. STATEN. •i?5Amerikaanse commissie voor de e t>elastingpolitiek heeft aanbe- onmiddellijk alle niet-milltaire ^ftwozramma's voor het begro- wi .52 od te schorten. Deze aan- ha u 15 de eerste stap in het-kader vn P^an om de ontworpen begro- uT P bedrage van 71,6 milliard dol- 7®r milliard dollar te verminde- j toudt een waarschuwing In voor w-daI aanse volk- dat het zich er t e', voorbereiden de riem strakker 41 nalen. men," antwoordde daarop de heer Post humus (Arbeid) in zijn gisteren gehou den radio-overzicht. Deze beide uitlatingen geven vrij exact de tegenstelling weer, die de in formateur niet vermocht te overbrug gen. En nu gaat hij aan de moeizame ar beid van het onderzoeken der volgende mogelijkheid. Zal een kabinet op vier zuilen, gelijk in 1948, mogelijk zijn? Nog altijd zijn er politici, die, gelijk wü Zaterdag schreven, trots de instem ming met het concept-program van me ning zijn dat A.R, V.VD. en een deel der C.H één lijn moeten trekken: dus öf allen meedoen, óf gezamenlijk afzij dig blijven. Deze mening heerst vooral onder de leden van de C.H., die niet achter Tilanus plegen te staan. Zij hul digen de idee der „derde macht". Van de andere kant Is het onzeker, of de heer Oud zich ook ln de huidige om standigheden op die nog niet be staande derde macht wil baseren. Wij konden in V.V.D.-kringen geen antwoord krijgen cp de vraag, of hun fractie aan een vier-zuilenkatoinet wil meedoen. Suikerfabrieken mogen niet meer afleveren UITGEZONDERD IN BIJZONDER DRINGENDE GEVALLEN. (Speciale berichtgeving) Naar wij vernemen heeft het Bedrijf schap voor suiker met ingang van gisteren een afleveringsverbod opge legd aan de vyf grote suiker fabrikan ten in ons land. Tot nu toe werd 100 procent normaal geleverd. Deze maat regel is thans genomen om te voor komen dat elders dan bij de fabri kanten voorraad wordt gevormd. Slechts met speciale toestemming van het Bedrijfschap mogen deze suiker- fabrikanten in bijzonder dringende ge vallen aan enkele industrieën, die zonder suiker niet verder zouden kun nen werken (zoals chocolaterie- en suikerwerkfabrieken, die voor de ex port zijn ingeschakeld) nog suiker afleveren. Grossiers e.d. mogen echter wel suiker afleveren. Maar hij is er nog niet. (Van onze Parijse correspondent per telefoon) Guy Mollet, de socialistische partij secretaris. en staatsminister in het demisslonnaire kabinet, die als num- 1 mer drie op het lijstje stond van pre sident Auriol, heet sedert Zaterdag althans in de eerste fase van zijn taak geslaagd te zijn. De president van de republiek heeft Mollet gisteren dan ook van informa teur tot officieel formateur verheven, in welke functie hij volgens constituti onele gewoonten hedenmiddag bevestigd hoopt te kunnen worden. Vervolgens moet hij trachten een regeringsploeg samen te stellen en daarna dient, in dien Mollet ook daarin is geslaagd, de Kamer zijn kabinet aan een nader on derzoek te onderwerpen. Haalt hij dan een absolute meerderheid van 311 stem- Langzaam gaat opmars echter nog voort Generaal Mac Arthur heeft medege deeld dat er aanwijzingen bestaan, dat de communisten voorbereidingen tref fen voor een tegenoffensief in de cen trale sector van het Koreaanse front. Hii verklaarde, dat zich thans in het gebied van de strijd negen tot twaalf verse of opnieuw gegroepeerde Chinese divisies bevinden. Geallieerde vliegers maken melding van erote aantallen tanks der commu nisten. die in de richting van Hoeng- son. het gehavende sleutelpunt der communistische stellingen in de cen trale frontsector, trekken. Ook kleine eenheden communistische cavalerie zijn nabli het front waargenomen. Luitenant-generaaJ Ridgway. bevel hebber van het achtste Amerikaanse leger, verklaarde. dat de verbonden strijdkrachten thans in staat ziin elke. communistische stoot in midden-Korea tegen te houden. Hij voegde hier ech ter aan toe: „De toestand zou daad werkelijk worden gewijzigd, indien de Chinese communisten in de centrale frontsector met al hun zich in het to neel van de strijd bevindende strijd krachten zouden aanvallen en boven dien nieuwe legers in de strijd zouden werpen". Het achtste Amerikaanse leger zet zijn opmars in de richting van de acht endertigste breedtegraad langzaam voort. In sommige sectoren werden vorderingen van ongeveer een kilome ter gemaakt. De zevende divisie heeft Tsjaoiong veroverd. Tsjapjong ligt op de rechter flank van het door het of fensief der verbondenen in de centrale fronts?ctor bestreken gebied acht en dertig kilometer ten Zuiden van de acht en dertigste breedtegraad. Een groep Noordelijke soldaten heeft bii een dorp ten Noordoosten van Se oel gebruik gemaakt van een list om aan de aanvallen uit de lucht te ont komen. Noordelijken werden hier door een Amerikaans vliegtuig met napalm bommen bestookt. De soldaten verlieten echter plotseling hun schuilhoeken en dfeden alsof zii zich overgaven. De pi loot. menende, dat er troepen der V. N. in de buurt waren, aan wie de Noor delijken zich overgaven, hield onmid dellijk op met vuren doch zag later, dat de Noordelijken in een bos vlucht ten waar hii geen vat meer op hen had. men, dan is het leed voorlopig weer ge leden. Dit is de omslachtige procedure, die door de Franse grondwet is voor geschreven en die al verscheidene pre- miers-in-hope onaangename verras singen heeft bereid. Ook voor Mollet is het nog geenszins zeker dat hij over alle obstakels zegevieren zal H\j wordt buiten de kring zijner directe partijge noten zelfs nauwelijks in zijn inspan ningen aangemoedigd. Zijn voorlopig succes heeft Mollet ge boekt door dc steen des aanstoots, de kieswetkwestie met omzichtig heid achter andere, vooral economi sche, problemen, te verbergen. De socialistische bewindsman was, niet ten onrechte, van mening, dat de vraagstukken van lonen en prijzen voor het publiek momenteel wel zo dringend zijn a.s ae technische kieswetprocedure en dat daarom de komende regering als eerste taak heelt een verantwoord pro gram voor bestrijding der levenskosten samen te stellen. Op zijn tekst moet hij de stemmen der katholieken hebben verworven. Afgewacht dient echter te worden, wat de eventuele adhaesie der radioalen in de partij waard zal zijn. Verder wenst Mollet de verkiezingen in plaats van in de herfst, reeds in Mei of Juni te organiseren. Mocht hij de verschillende tegenstan den overwinnen kunnen, dan is, zo als men ziet, het kieswetprobleem nog geenszins uit de wereld geholpen. De nieuwe premier wenste de kwes tie echter uitsluitend tot het ressort van de volksveregenwoordiging te ver klaren. Het lijdt natuurlijk nauwelijks .twijfel of dezelfde tegenstellingen zul len zich na korter of langer tijd op par lementair plan weer doen gelden. Maar intussen kan de Franse regering zijn stem met meer autoriteit ln het inter na tiona.e overleg, o.a. binnen de mu ren van het Palals Rose, doen weerklin ken en zal president Auriol over enige dagen met een meer gerust hart in het vliegtuig .kunnen stappen voor zjjn be zoek aan president Truman. DE SCHEURING BIJ DE ITALIAANSE COMMUNISTEN. Sinds het uittreden van Cucchi en Magnani uit de Italiaanse communisti sche partij zijn reeds tienduizend ar beiders uit de communistische party en nauw daaraan verbonden andere par tijen getreden, zo heelt Ignazio Silone, vooraanstaand lid van de linkervleugel der sociaal-democraten, verklaard. Cuc chi en Magnani hadden met him uit trede.;. een crisis in de communistische partij en haar verbondenen bewerkstel ligd. Het betrof echter nog pas het be gin, aldus Silone. Half tot zwaar bewolkt jkBilt verwacht tot morgenavond: É3:r ot zwaar bewolkt met hier en h, re2«n. Overwegend matige VaanZu1d-West en Zuid-Oost. Wh t b^na overal temperaturen «ge-eivriesPunt, morgen overdag cm,' ^ezelfde temperatuur als van- 'Opgemaakt te 10 uur). Maan 7 Maart, °P: 715 uur; onder: 18.29 uur. 1 OP' 7.14 uur; onder: 18.11 uur hqa>* (n- m-> Sur ater te Katwijk te 3.12 en 15.27 Dit QQDimer bestaat uit zes pagina's. Beicle partijen dienen drie-punten voorstel in Gistermiddag is de conferentie van de plaatsvervangers te Parijs begon nen. Gromyko (Sovjet-Unie) arriveerde het eerst ^er conferentie. De voorzitter van de eerste dag was Parodi, secretaris-generaal van het Franse ministerie van buitenlandse za ken. Er waren geen vlaggen gehesen. De zitting duurde iets meer dan drie uur. De volgende vergadering zal van middag 15 uur beginnen. De Sovjet-delegatie verliet de verga derzaal met haast. Een functionaris van de Sovjet-ambassade zeide, dat er niets georganiseerd was voor de pers en dat er geen persconferentie gehouden zou worden. Een lid van de Franse delegatie zeide: „Wij hebben een gunstige indruk ont vangen. Er heerste een hoffelijke atmos feer". Slechts de Britse onderminister van buitenlandse zaken. Davles. en zijn Sov- jetrussische collega Gromyko hadden gesproken. „Hun verklaringen waren zeer duidelijk en volledig". De Sovjet-Unie diende een agenda in, bestaande uit drie punten De Sovjet-Unie verzocht de uitvoering van de overeenkomst van Potsdam aan gaande de demllitarisatie van Duitsland en het verhinderen van Duitse remili- tarisatie. Voorts verzocht Gromyko de verbete ring van de toestand in Europa en een vermindering van de gewapende mach ten van Engeland, Frankrijk, Amerika en de Sovjet-Unie. In het derde punt wordt een vredes verdrag voor Duitsland voorgesteld met een terugtrekking der bezettingsstrijd krachten. Davies diende de Westelijke voorstel len ln, eveneens bestaande uit drie pun ten. Het eerste punt zou handelen over alle oorzaken van spanning. De andere twee zouden betrekkingen hebben op 1) het sluiten van een vredesverdrag met Oostenrijk en 2) het sluiten van vrede met een herenigd Duitsland. De Sovjet-delegatie legde in het bij zonder de nadruk op de wens om voor hang ln de volgorde der punten te ver lenen aan de kwestie van de ontwape- n'ng van Duitsland. Gromyko's verkla ring was niet polemisch en er heerste een rustige stemming. Heden zal Davles de voorzittersstoel bezetten; na hem volgt Gromyko en dan Jessup. Naar men verwacht zullen na heden twee maal daags vergaderingen worden gehouden. De plaatsvervangers der Westelijke vvnisters van buitenlandse zaken zullen vanochtend bijeen komen, teneinde, voor de voortzetting der besprekingen met hun Russische collega een gemeenschap pelijke vedrafr;lijn uit te stippelen. Onze Parijse correspondent telefoneert ons nog: Hoe is de eerste indruk? Die eerste indruk had daarover zijn zelfs de pessimisten het wel eens aan merkelijk slechter kunnen zijn. De vier hoofdpersonen, allen tamelijk jonge di plomaten. zijn nog niet in de routine vergrijsd en kennen elkaar uit diverse internationale conferenties. Gromyko mag in Amerika, vanwege zijn obstructie politiek in de UNO dan de bijnaam „mx. Njet" (meneer neen) hebben verworven, hier in Parijs verte genwoordigt hii zijn land, dat om welke redenen dan ook de drie an dere naties tot overleg heeft uitgeno digd. Ook uit de veelzijdigheid en tal rijkheid van de Russische delegatie con cludeert men hier dat Gromyko de op dracht heeft gekregen tot een brede ter reinverkenning als eventuele voorberei ding van een algemeen overleg. Daaruit volgt dus weer, dat Rusland zijn oor spronkelijke eis de oónferentie der gróte- vier tot het probleem der Duitse herbe wapening te beperken, definitief liet varen. Het is geen geheim, dat de hoofdrol als Gromyko's tegenspeler niet door Pa rodi of Davies, doch door Jessup wordt vertolkt. Jessup nu staat aangeschreven als de man, door wiens onvermoeide Inspan ning ende Berlijnse blokkade kon wor den opgeheven. Hij is zeker een van Amerika's beste diplomaten, wiens natuur en tempera ment tot constructieve arbeid neigt Men herinnert er hier aan dat Jessup van wege ziin verzoenende houding tegen over Moskou ln Amerika zelfs pijnlijke ervaringen met de bolsjewisten lagers heeft ongedaan Doch die ervaringen .boezemen op dit moment In Parijs eer- I der vertrouwen in. Gestadig gaat men voort met het opbouwen van de tijdens de strijd om Arnhem verwoeste stadsgedeel ten en met de restauratie van de geschonden historische bouwwer- ken. Op de overzichtsfoto zien we links de St. Eusebiuskerk, welke in restauratie is. in het midden het Huis van Bewaring, en rechts de St. Walburgiskerkwelker torens thans zijn gereedgekomen. EISENHOWER STELT ZIJN KEUZE NOG UIT. Generaal Dwight Eisenhower heeft de keuze van de personen die het bevel zullen voeren over zijn Europese strijd krachten van het Atlantisch pact we- derom een week uitgesteld. Naar ver luidt wil Eisenhower een keuze doen. die zowel aanvaardbaar is voor de Engelse conservatieven, die bij monde van Churchill bezwaar maakten tegen een Amerikaanse admiraal als voor de La- bourregering OEFENINGEN VOOR BRITSE RESERVISTEN. Het Britse Lagerhuis heeft zonder stemming het plan van de regering goedgekeurd om 250.000 reservisten voor oefening met de strijdkrachten op te roepen De oefeningen zullen aanstaan de zomer gehouden worden en 15 dagen duren. In het betrokken wetsontwerp is een clausule, die het aanzetten tot wei gering om deel te nemen strafbaar maakt D? maximum «traf is twee jaar gevangenisstraf of 500 pond boete (on geveer 5.000 gulden). De leden van de verbindingstroepen der Verenigde Strijdkrachten op Koreadie zorgen voor het aan leggen en in stand houden der telefoonlijnen, werken onder vaak uiterst moeilijke omstandigheden op de meest uiteenlopende plaatsen Hier zien we een der mannen bezig met het herstellen van een telefoon verbinding op zeer grote hoogte* In principe reeds overeenstemming Het Indonesische Ministerie van Ver keer heeft plannen voor het nationali seren van circa 12 spoor- en stoom- trambedryven. In verband hiermede is thans een diepgaand onderzoek gaande door deskundigen op dit ge bied. Verwacht wordt, dat óf het kapitaal aan de betrokken maatschappijen zal worden terugbetaald, óf dat slechts de exploitatie door de regering t«r hand zal worden genomen. Ook wordt het mogelijk geacht, dat de bedryven aan de maatschappijen zullen worden verhuurd dan wel gezamenlijk zullen worden geëxploiteerd. Naar aanleiding hiervan deelde de secretaris- generaal van het Ministerie van Verkeer mede, dat de kwestie van de nationalisatie der spoorwegbedrijven in wezen reeds lang ter hand was ge nomen, terwijl tussen de betrokkenen principieel reeds overeenstemming is bereikt. De enige moeilijkheden vormen thans nog de financiële aangelegenhe den. Verklaard werd, dat thans alleen nog de Deli Spoorweg Mij. zich probeert te handhaven, doch ook hier streeft men naar een overeenstemming met de di rectie der maatschappij. Ter behandeling van de spoorweg- aangelegenheden is door Ministerie van Verkeer een commissie in het leven ge roepen ondier voorzitterschap van ir. Effende Saleh. Vordering tot vaststelling van onrechtmatigheid Ter zitting van heden is voor de rechtbank te Amsterdam een nieuwe procedure op verkorte termyn aan hangig gemaakt tegen de K.P.M. Als eisers treden op Lokolio en Aponno, als bewoners van Ambon, die tydelyk in Nederland verblyven. tevens ln hun hoedanigheid van leidende Ambonne zen, waarnemende de belangen van alle andere bewoners van Ambon. De vordering strekt tot vaststelling van de onrechtmatigheid van de aanvoer van oorlogstuig en troepen door de K.P.M. gedurende de strijd op 7\mbon voor het tydvak van einde September tot einde November 1950. Anders dan in de vorige procedure tegen de K.P.M. wordt in deze nieuwe procedure de onrechtmatigheid van de gedragingen der KPJI. niet meer af hankelijk gesteld van de onrechtmatig heid der gedragingen van de Republik Indonesia, daar het Gerechtshof te Amsterdam, zoals bekend, heeft beslist, dat de Nederlandse rechter niet be voegd is om de gedragingen van een vreemde staat te beoordelen. In deze nieuwe procedure wordt even eens uitgegaan van de beslissing van het Amsterdamse Gerechtshof, dat door de uitroeping van de R.MB. het zelf beschikkingsrecht van het Zuldmolukse volk op rechtmatlgê wijze is verwezen lijkt. IN KOREA OVERLEDEN. De Regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen als gevolg van tydens actie ln Korea opgelopen verwondingen op 17 Februari is overleden de sergeant VV. F. M. van der Sman uit Den Haag. De sergeant Wilhelmus Franciscus Marie van der Sman werd gebo ren 11 Juli 1922. Hij diende als oorlogsvrijwilliger in Indonesië bij het Tweede Regiment Infanterie. Sergeant Van der Sman was on gehuwd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1951 | | pagina 1