50 JAAR
TRADITION
RADIO'S - RADIO GRAM0F00NS
Inzamelingen zullen georganiseerd worden
LHl RMOGÉNF
Spreeuwenwolken boven onze slad
H. G. v. Luijken, Breesfraal 97, Telefoon 20035
VIRGINIA-
TRADITIE
IN
VIRGINIA
In 1950 vertrokken
ruim 21.000 personen
Doortrekkende spreeuwen slapen in
omgeving van Academisch Ziekenhuis
Met een enkel woord
ZATERDAG 3 MAART
Oude materialen zijn veel waard!
Enthousiasme noodzakelijk!
(Ingez. Med.-adv.)
(Van onze Haagse redacteur)
Iedereen kent in deze tijd wel de
grote waarde van oude materialen: ïr
de grote steden althans zeker door de
vasthoudendheid, waarmede de vodden-
kooplieden huis aan huis informeren of
er niets valt op te ruimen, en alle kran
tenlezers weten het wel door de be
richten over diefstallen van lood, zink,
(koper, enz.
Op een gisteren te Den Haag gehou
den persconferentie gaf de heer Lr E. A.
Plate, adjunct-directeur van „Industrie
en Groothandel"', aan het Departement
van Economische Zaken, nog eens een
opsomming van de waarde van diverse
oude materialen.
De hoeveelheid ingezameld oul papier
bedroeg over 1947 in ons land 86.500
ton, in 1948 103.000 ton, in 1949
107.000 ton, terwijl ze over het afge
lopen jaar op 132.000 ton wordt ge
schat! Dat is circa 37% van het to
tale papierverbruik. Vergeleken by an
dere landen is dit zeer aanzienlijk,
doch het zou nog kunnen worden op
gevoerd als ieder meehielp!
Met schroot (oud ijzer of staal) is
ihet al net zo gesteld, of liever nog gun
stiger. Het in Nederland vervaardigde
staal is voor 80% uit schroot gemaakt.
Stagnatie in de aanvoer van schroot
(heeft onvermijdelijk inkrimping van
onze productie tengevolge en een aan
zienlijke 6tijging der Nederlandse staal-
pryzen. die belangrijk beneden de prijs
van geïmporteerd staal liggen. Gietijze
ren producten worden voor meer dan
50% uit schroot gemaakt.
De hoeveelheid ingezamelde lompen
in ons land steeg in de laatste jaren
van 27000 tot 48000 ton. Behalve voor
de papierindustrie (katoen) zyn de
wollen, lompen van groot belang voor
onze kunstwol-industrie. De wolprijs is
zó hoog, dat kunstwol in de wollen stof-
Willem Ruys in Rotterdam
gearriveerd
INDRUKKEN VAN PROF. DR
J. DE BOER.
De „Willem Ruys" is gisteren zu
het met enige vertraging tengevolge
van de mist gisteren te Rotterdam
aangekomen.
Tot de passagiers behoorde prof. dr J.
de Boer, benoemd seniorlector aan de
faculteit van de Pharmacologic en de
Therapeutie aan de Witwaterstan l-
ainiversiteit te Johannesburg, sinds 1 J ld
1950 hoogleraar in de physiolozie en ae
pharmacologic in de faculteit van Wis
kunde en Natuurwetenschappen van de
Bandoengse Hogeschool. Deze noem le
de voorlichting aan de Nederlanders
door de Hoge Commissaris onvoldoende
Zo krijgt men b.v. nimmer te horen,
welke stappen het Hoge Commissari
aat onderneemt in verband met de
voortdurende moorden en rampokpar-
tflen.
De Nederlanders hebben er dan nok
sterk het gevoel, dat er in dit opztobt
eigenlijk niets wordt gedaan.
Prof. De Boer had niet de indruk, dat
men het de Nederlanders in Indonesië
eigenlijk onmogelijk wil maken te wea
ken of wil dwingen heen te ^aan. Ik
heb" zo zeide hij, alleen maar prettige
mensen ontmoet, ook van regeringszijde.
Het zijn echter de omstandigheden, -lie
vruchtbaar werken onmogelijk maken.
Een groot probleem acht prof. De
Boer de aantrekking van Nederlandse
krachten naar Indonesië. De revolutie
is in de geest van de Indonesiër 2 1
nog niet voldoende tot bezinking ge
komen, om nu reeds Nederlanders tc
adviseren in Indonesië een baan te
ambiëren. Ik heb het land met wee
moed verlaten en ben heengegaan, im-
dat ik het met de politiek der Nedc»-
landse regering niet eens ben. Ook '.an
dit land 'op het ogenblik m.i. nog gsen
universitair onderwijs bekostigen.
fen verwerkt moet worden, om de prijs
daarvan enigszins binnen het bereik I
van het publiek te houden.
Thans wordt dan ook een derde deel
kunstwol in de wollen stoffen venverkt
(4000 ton kunstwol op 12000 ton zuivere
ruwe wol) Wat beenderen betreft, is
de situatie wel het gunstigst: 60% der
oude beenderen komt bij de venverken- i
de Industrie terecht. Maar dit betekent,
dat van de rond 35.000 beenderen toch
nog 15 000 ton verloren gaan. Bij ver
werking tot been deren meel, lijm, tech
nische vetten zouden die 15.000 ton 5 I
en een half millicen gulden aan waar- j
de opbrengen, en bij verwerking tot
glycerine zelfs 8 9 millioen gulden.
I I
Uit het bovenstaande kan men zich 1
enigszins een denkbeeld vormen van
hoeveel waarde oude materialen voor j
1 onze economie zijn Want daar vallen
j ook non-femo-metalen, rubber e.d. on
der.
De grote moeilijkheid zit in de inza- I
meling. Aan enthousiasme ontbreekt
het niet, doch de organisatie is de 1
hoofdzaak. Daarom zal de ondervak
groep „Opkopers van oude materia
len" het inzamelen in betere banen
leiden. Plaatselijk zal worden bekend
I gemaakt op welke wijze en door wie
het ophalen zal geschieden en welke
prys zal worden betaald.
Ook het inzamelen door liefdadige
instellingen is ran belang. Bij zg.
schoolacties overtuige men zich, dat de
materialen ook inderdaad ter bestemder
plaatse komen en de gelden worden
afgedragen. Het gaat niet aan, dat
kinderen rechtstreeks aan de handela
ren verkopen en aldus geld op oncon
troleerbare wijze kunnen besteden.
„Comedia" komend seizoen, 1=
Emigratie-nieuws
AGENDA
ZATERDAG:
Schouwburg: Snip en Snap-revue. 8 uur
nam.
ZONDAG:
Kleine Burcht: ..De Dageraad". Spr. W.
van Iependaal. 10.30 uur.
Gerecht 10- Humanistisch Verbond. Spr.
di J. Cohen, 10.30 uur v.m.
Schouwburg: Snip en Snap-revue, 8 uur
nam.
MAANDAG:
SchouwburgAbonnementsvoorstelling,
8 uur.
In den Vergulden Turk: Lezing prof. dr
Ivo Lapenna over Esperanto, 8 uur nam.
Stadszaal: ..Door de Eeuwen Trornv".
Spr. mr. E. Hazelhoff Roelfzema. 8 uur
nam.
DINSDAG:
SchouwburgAbonnementsvoorstelllng.
8 uur.
H. Rijndijk 3 a: Ledenvergadering Vrljz.
Chr. Gezondheidskolonie „Naar Bulten".
8i uur nam.
Stadszaal: Ex Animo „Matthkus-Pas-
slon". 7y4 uur nam.
BIOSCOPEN.
Trianon ,,De vader van de bruid" (a.
leeft Zondag 2 15. 4 30. 7 en 9 15 uur:
overige dagen 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rex „De misdaad op z'n vrolijkst" (14
Jaar) Zondag 2 30. 4 45. 7 15 en 9 15 u
overige dagen 2 30. 7 15 en 9.15 uur.
Casino „De twee Wezen" (18 Jaar).
Zondag 2 30 4 45, 7 en 9 15 uur; overige
dagen 2.30, 7 en 9.15 uur.
Ll(lo ,,'n Avontuur ln Napels" (14 jr)
Zondag 2.30. 4 45, 7 en 9,15 uur; overige
dagen 2.30. 7 en 9.15 uur.
Lu\or „Dodende handen" (18 Jaar)
Zondag 2.30. 4.45. 7 en 9.15 uur; overige
dagen 2.30. 7 en 9.15 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst
der apotheken te Lelden wordt van Za-
terdac 3 Maart 13 uur tot Zaterdae 10
Maart 8 uur waarcenomen door de Apo
theek Duvster. Nieuwe RUn 18. Telef.
20523. do Doezo-Apotheek. Doez-astr. 31.
Telef. 20313. Te Oeesteeest door de
O-esteorcter Apotheek. Wllhelmlnapark 8
Telef. 26274.
De Zondagsdienst der Huisartsen te
Lelden wordt van hedenmlddae 2 uur
tot Maandacmorven 8 uur waargenomen
door de doktoren: van A'nhen De Haan
De Jaepr Jasnerse. Simons.
Te Oeestgeest door dr. Hugenholtz,
Telef 20390.
In toekomst 5 emigranten
schepen
In totaal zijn in de jaren 1946/1950
ruim 57.000 personen gcëmigre?rd,
waarvan 673 in 1946 en 21.330 in 1950.
Ongeveer 1/3 der emigranten behoort
tot de beroepsbevolking in 1950 b.v.
7859 personen.
Zij, die volgens het nieuwe immigra
tie-plan van Nieuw-Zeeland vertrok
ken hebben zich nu in hun nieuwe om
geving gevestigd. Zij vonden werk in de
zuivelindustrie. Een groep van ruim 60
jonge mannen en vrouwen is in Februa
ri met de „Grote Beer" vertrokken en
in Maart zullen rond 100 anderen met
de Johan van Oldenbarnevelt de over
tocht maken. De papieren van deze laat
ste emigranten worden op het ogenblik
in orde gebracht.
De aanmelding staat nog open en
voor inlichtingen kan men zich wenden
tot de particuliere emigratie-organisa
ties of tot de arbeidsbureau's. Voor dit
jaar voorziet het schema in toelating in
Nieuw-Zeeland van 2000 personen t.w
1200 man en 800 vrouwen.
Emigranten m wier overtochtkosten
door de Nleuw-Zeelandse regering wordt
gesubsidieerd dienen zich tevoren bs-
Stikker over Nederlands
„verdubbelde militaire
inspanning"
Minister Stikker verklaarde aan U P.,
dat hij van plan was de Nederlandse
herbewapeningsplannen uit te leggen
aan de Amerikaanse assistent-secretaris
van Nationale Defensie, Robert Lovett.
„Ik geloof dat de maatregelen die
genomen worden door het huidige de
missionaire kabinet met- betrekking tot
de herbewapening volledig de Neder
landse bijdrage tot het geïntegreerde
Atlantische commando van generaal
Eisenhower zullen dekken. Ik vertrouw
er ten volle op, dat wij binnen zeer korte
tijd in staat zullen zijn de goede soort
bijdrage tot de defensie te leveren", al
dus minister Stikker.
Hij zeide dat de regering plannen had
opgesteld voor een defensie budget van
1.500.000.000 gulden vergeleken met
805.000.000 gulden in het voorafgaande
fiscale jaar. ,,Dat betekent zo ongeveer
een verdubbelde Inspanning".
Volgende week Vrijdag zal minister
Stikker aan de OEEC in Parijs verslag
uitbrengen over zijn Amerikaanse reis.
De heer Stikker heeft ook „de zeer ern
stige Westdultse economische situatie"
besproken welke direct de andere O.E.
E.C.-natles raakt.
BEZWAREN TEGEN EEN
VOEDINGSRAAD.
Maar ook instemming.
Verschenen is het voorlopig verslag
der Tweede Kamer over het ontwerp
van wet tot instelling van een Voedings
raad.
Vele leden betoonden zich zeer gere
serveerd tegenover dit wetsontwerp. Zij
waren niet overtuigd van de noodzake
lijkheid van de instelling van een Voe
dingsraad en zagen hierin wederom een
neiging tot gelelde economie. Zy vroe
gen zich af, waarom de regering niet
dezelfde adviezen zou kunnen verkrijgen
buiten een dergelijke permanente raad
om. De regering kan zich toch te allen
tijde laten voorlichten- door deskundi
gen? Welke concrete taak zal de Voe
dingsraad hebben? Tenslotte moeten
aldus de hierbedoelde leden in deze
tijd van noodzakelijke bezuiniging geen
onnodige kosten worden gemaakt
Vele andere leden wilden zich niet
strikt afwijzend betonen. Zij waren
evenwel van mening, dat de Raad een
te ambtelijk karakter zou dragen en
üitsluitend als overheidsorgaan zal wor
den beschouwd, indien niet alleen de 9
ambtelijke leden door de regering zon
der meer worden benoemd, doch ook de
12 deskundigen. Het gemengde karakter
van de Raad zal veel beter tot zijn
-eoht komen indien de deskundigen op
voordracht van de maatschappelijke
organisaties worden benoemd.
Vele weer andere leden Juichten het
toe, dat de regering voortdurend volle
aandacht schenkt aan een juiste voe
ding van ons voIk. De instelling- van
een Voedingsraad had hun volle in
stemming omdat door de samenbunde
ling van de voedings- en voedselvoor-
sieningsaangelegenheden de beste waar
borg wordt geschapen, dat tussen deze
twee sectoren een goede harmonie zal
bestaan.
reid te verklaren gedurende 2 jaar
werkzaam te blijven in het door hen
opgegeven beroep
ïn de toekomst zullen 5 emigranten
schepen de hoopvol gestemde Neder
landse emigranten naar hun bestem
ming brengen. Het m.s. Sibajak en het
m s. Johan van Oldenbarnevelt varen
gelijk bekend reeds geruime tijd
in charter voor de Nederlandse rege
ring.
De Nederlandse regering ls voorts zelf
eigenares van een drietal zogenaamde
Victory-schepen. Het vroegere hos-pi-
taalsch'p „Grote Beer" doet reeds als
emigrantenschip dienst, maar zal nog
een aantal vei beteringen ondergaan. De
Waterman en de Zuiderkruis ook
Victory-schepen liggen op de werf
om van troepenschip tot emigranten
schip te worden verbouwd.
kleiner ensemble
OM OP HOGER PLAN TE KOMEN EN 1
OM FINANCIËLE REDENEN.
Naar aanleiding van het feit, dat de
toneelgroep „Comedia" van een aantal
acteurs en actrices de contracten voor J
het komende seizoen niet zal verlengen,
deelt de directie o.a. mede: j
Comedia heeft in het afgelopen jaar
j gemerkt, dat het verplichte doublure-
i systeem constant drie maanden lang i
twee voorstellingen per avond geven)
voortdurend moeilijkheden met zioh
brengt bij de bezetting der uit te voeren
stukken. Als wij één stuk bezetten, zo-
l als wij willen, zal onze artistieke pres-
tatie ongetwijfeld beter worden", aldjis i
de directie. „Bij het systeem, dat wij tot
dusverre volgden, moesten wij vaak stuk-
ken in het programma opnemen, die wij EE
eigenlijk zelf niet wilden spelen."
.Onze toneelgroep is een première-
fabriek geworden, die zich wellicht te
veel op het commerciële moest gaan
richten en daarmede naar ons oordeel
wellicht in haar culturele taak te kort
moest schieten Wat wij nodig hebben
is een harmonisch gezelschap. Om dit
te bereiken moesten wij besluiten van EE
enkelen onzer het contract voor het ko-
mende seizoen niet te verlengen. i
De directie gaf ook t-e kennen, dat uit
financieel oogpunt deze maatregel no-1
dig gebleken ls. omdat door de tijdsom-
standigheden een verhoging der kosten
van 25 30 procent zich voordoet wan- j
neer men een gezelschap volgens zijn j
standing wil exploiteren maar deze fi-
nancië'e omstandigheid vormt, aldus
verzekerde de directie, zeker niet het
hoofdmotief, dat aanleiding heeft ge- 1
geven tot de maatregelen. „Comedia"
stelt zich voor het nieuwe gezelschap
niet groter te maken dan 22 23 mede-
werkers in vas^e dienst.
Natuurlijk zullen er ook. waar nodig.
gastrollen worden gespeeld Het gezel-
schap bestaat thans uit 33 medewerkers.
Degenen, die aanzegging gekregen
hebben, dat hun contract niet vernieuwd
zal worden, zijn Ko van Dijk. Ellen de
Thouars. Jopie Toumiaire, Truus Dek-
ker Enny Lopez Dlas, Riek Schagen,
Vera Hartbrink-Numan. Ludzer Eringa. I
Hans Evers, Willem Grelingen Sjef de
Groot, Luc Lu-tz, Onno Molenkamp en i
Otto Sterman. j
Ook Frits van Dijk zal het volgend =e
jaar, zo werd na een langdurig onder-
houd besloten, niet meer bil Comedia
spelen. Hetzelfde geldt voor Yda An-
drea. Jan Teulings en Joekie Broedelet
zullen ook het gezelschap veria-ten maar
zullen z'.ch nie^. bij een ander gezelschap
aansluiten. Joekie Broedetot heeft het,
plan binnenkort naar het buitenland te
gaan.
Woord van Bezinning I
Weer „certificaten van
oorsprong" der K.V.K.
Belangrijke vereenvoudiging
en tijdsbesparing
(Speciale berichtgeving).
Voor de tweede wereldoorlog behoorde
het afgeven van certificaten van oor- j
sprong lot de taak van de Kamers van
Koophandel. Sinds 1945 was hiermede
de Centrale Dienst voor In- en Uitvoer
te Den Haag belast.
Thans wordt een nieuwe regeling
voorbereid, welke een terugkeer bete
kent tot de situatie van vóór 1940.
Bij de uitvoer van goederen naar
West-Duit-sland b.v. moeten kan de
Duitse douane-beambten en aan de
bank oorsprongbewijzen worden getoond,
als hoedanig extra copleën der invoer
vergunningen dienen. Bij de nieuwe re
geling vervallen deze extra copieën en
zullen bij uitvoer van goederen, waarvan
de invoer in West-Duitsland ls gelibe
raliseerd, certificaten van oorsprong, af
te geven door de Kamer van Koophan
del moeten worden overgelegd.
Voor gecontmgenteerde goederen be
hoeft dan geen document betreffende
de oorsprong meer te worden getoond.
De nieuwe regering zal 'n belangrijke
vereenvoudiging betekenen voor de
formaliteiten, aan onze export ver
bonden, en ongetwijfeld ook een tijds
besparing voor onze exporteurs.
(Ingez. Med.-adv.)
KOU GEVAT...
Bedek keel en borst met de pijn
stillende Thermogène; de welda-
- dige warmte verjaagt verkoudheid.
Dit is de naam van het stuk dat
de Leidse toneelvereniging „Litteris
Sacrum", enige malen in onze
Schouwburg opvoerde. De toneel
criticus van het LD. heeft over de
rerste opvoering van dit stuk van
Thornton Wilder al uitvoerig ge
schreven, zodat het zeker niet mijn
bedoeling kan zijn mij op zijn ter
rein te wagen.
Ik kan het echter niet laten dit
merkwaardige spel even onder de
loupe te nemen. Het heeft me zéér
geboeid en met name als Christen
houdt het me bezig. Gespannen heb
ik zitten luisteren en toegezien naar
het gebeuren op de planken. Een
gebeuren, dat iets van de zin van
het leven probeerde te ontsluieren.
We mogen wel dankbaar zijn, dat
Leiden een vereniging bezit, die het
aandurft en m.i. volkomen terecht
aandurft, zulke stukken te geven.
Het was een genot dit mee te mo
gen maken! Wat speelden deze
mensen uitstekend. Het heeft een
diepe indruk op me gemaakt en
dat terwijl het stuk zeer hoge eisen
aan de spelers stelde. Men kon zich
de sfeer van dit stadje en het le
ven van een aantal gewone mensen
als wy, volkomen voorstellen, dank
zij de verbeeldende kracht van de
spelers.
Thorton Wilder is een r&skunste-
naar en een warm-voelend mens.
Hij weet in dit stuk het dagelijkse
leven van gewone mensen duidelijk
voor ons neer te zetten. Het gaat
erom, dat'ons eigen leven van ge
boren worden opgroeien, zich ont
wikkelen tot een rijp mens ons
leven van vrijen, trouwen en ster
ven. zichtbaar wordt gemaakt Als
de schrijver ons de levens van een
dokter en zijn gezin, van de hoofd
redacteur van een krant, de figu
ren van de melkboer en de kran
tenjongen voor ons doet leven, dan
is het of wij zijn eigen stem ho
ren: „Zo gaat het in het" stadje
waarin u woont Zo verglijdt het
leven met zijn spanningen, zijn
vlakke dagen, zijn hoogtepunten en
ook zijn in-verdrletige dieptepun
ten". En als Wilder deze levens
van doorsnee-mensen voor ons
verbeeldt, dan stelt hij de vraag:
„Wat is de zin ervan? Wat is nu
eigenlijk voluit belangrijk hiervan?
Waar beweegt zo'n mensenleven
met al die dingen waar wij warm
voor lopen en waar wij onder ge
bukt gaan zich naar toe?"
Als ik het goed zie geeft hij op
dit complex van vragen echt het
antwoord van de beschouwende
kunstenaar. Het ls of hij ons glim
lachend wil verzekeren: ,,'t Is niet
allemaal zo belangrijk als je het
ziet in de wijdheid van het heelal.
Het verdwijnt alles in het niet als
men let op de eeuwige lichtbanen
van de sterren. W&arom wenen
over de dood? Waarom gebukt gaan
onder de zorg? (Als in het laatst* 3
bedrijf dr Pill als een gebogen. 3
oude man de begraafplaats verlaat
zeggen de doden tegen elkaar dat
„ze nooit beseft hebben hoe zór^e-
lijk levende mensen zijn en hoe°ze 3
rondtasten in het duister Van de
morgen tot de avond, zorgelijk, al-
lemaal").
Het tijdelijke wordt hier gevan- I
gen in de glimlach van r>e eeuwi".
held. „Mèiar," zo drukt Thornton
Wilder ons op het hart „wat zijn 3
de kleine, fijne momenten in ons 3
leven belangrijk. Dénk er toch aan
ze hebben eeuwigheidsgehalte'"
Hij maakt dit duidelijk door Lies- 3
beth, die als jongetrouwde vrouw 3
is overleden, nog eenmaal de och-
tend van haar twaalfde verjaardag 3
te laten beleven. Moeder die de
boterhammen snijdt aan de ont- I
bijttafel en dan alles wat er te
voorschijn komt uit het krakende 3
papier. Een vader die door het huis 3
roept: „Waar is m'n jarige kleine 3
meisje"
Het stuk wil ons zeggen: ,Houd
die momenten als ontzaglijk kost-
baar vast. Loop er niet langs heen. i
En vooral dit: Kijk elkaar er diep i
bij in de ogen. Houdt elkaar als i
ménsen vast!"
Al deze dingen worden heel fijn-
zinnig aangeduid. Als Christen S
heeft het me zeer geboeid. Heiligen
en dichters weten iets van de
droom. Wéten iets van de momen- H
ten die geladen zijn met de eeuwig-
held. Profeten en apostelen hebben 1
veel gewéten van de droom. Het E
zyn de visionnairen, die door het i
tijdelijk bestand der dingen heen-
■den tot op het Rijk Gods. Toch
heb ik me ook afgevraagd: „Is de
eeuwigheid zó donker met zulke
zwarte figuren?" De jonge vrouw
Liesbeth is na haar dood wit. Zij
heeft weer iets van het kind
ze verbeeldt lets van het pure
van Gods begin en van Gods vol- E
eindiging. Ik zie de schrijver van
dit stuk als een mens die tast, met
z'n handen tast naar de eeuwgheid,
naar zin van het bestaan. E
Maar maakt dit niet het wezen- E
lijke van het leven uit dat God E
zelf in dit bestaan van bezorgde
en van schuldige en soms gebroken
mensen gekomen is? Als Christen
zégt het gebeuren van de geboorte I
van het Kind van Bethlehem en E
de afgrijselijke ondergang van de
kruiseling van Golgotha mij dit.
dat God tot in de kelders van het
menselijke leven is gekomen. Hij E
wil samen zyn met mensen. Hij E
zelfl Dat is de zin van h»* leven.
Dèt geeft aan het leven eeuwig-
heidsgehalte! E
M. W. J. O. 1
Merkwaardige reünie
De laatste tüd kunnen we voor zons
ondergang vele troepjes spreeuwen uit
alle richtingen zien binnenvallen in
de omgeving van het Academisch Zie
kenhuis om zich tussen duizenden
van hun soortgenoten te voegen. Zij
verzamelen zich daar om in troepver-
band de nacht door te brengen en
des morgens uit te zwermen tot 15 a
20 kilometer in de omtrek.
Het zijn hoofdzakelijk doortrekkers
op weg naar Scandinavië, Balthische
staten. Noord Polen, Noord- en Oost
Duitsland Maar er zijn ook broedvo-
gels uit eigen land onder.
zy brachten de koude maanden door
ln Zuidelijker streken en zyn door
weersomstandigheden opgehouden Noor-
de. ij ker te trekken.
De' omgeving van het Academisch
Ziekenhuis hebben zy tydelijk als
naohbverbiyf en doorgangspunt gekozen.
De spreeuw is een vogel, die 'buiten
de broedtyd van gezelligheid houdt en
graag in troepverband trekt.
Overdag zoeken zij in kleine troep
jes van enkele tot soms honderd vogels
hun voedsel op het land. Des avonds
(Ingez. Med.-adv.)
o.a PHILIPS. AGA, HM. VOICE, FESLA, NOVAC enz. enz,, in alle prysklasscn.
Televisie op komst!
BINNENLAND.
In de breukplller op de 546 meter
veralepine van de Staatsmiln Emma te
Treebeeke werden gisteren de 34-jarige
houwer W. Hoogakker uit Hoen6broek n
de 19-Jaxlge po-stsleper J. Coumans uit
SchInnen onder vallende kool bedolven.
Toen zil bevrlid waren bleek H.. die ge
huwd ls en een kind heeft, te zlln -over
leden C. werd naar het ziekenhuis te
Heerlen overgebracht.
Van 16 Juli a.s. af zal ln .Berg en
Bos" te Apeldoorn een nieuw open
luchtspel van Carel Brlels worden opge
voerd. ddat ongeveer het karakter van
het vorig laar opgevoerde spel „Avond-
sprookje" zal hebben. Als onderwerp
heeft men fragmenten uit bekende ope
ra's gekozen, die afwisselend met mu
ziek en zane worden uitgebeeld,
i Op 4 en 5 Juli a.s, zal ln de Die
rentuin te Den Haag een expos>ltle voor
het begrafanlswe7en worden gehouden,
alsmede een congres van organisaties,
werkzaam op het gebied van de begra
fenisverzorging,
j Op de vllesbases Volkel ls gisteren
I het commando over de daar gelegerde
I afdeling mariniers overgedragen Na een
vierjarig commando eln eluit.-kolonel J.
G. Nass heen en droee het bevel over
j aan de maloor der mariniers Th Rikken.
De Stichting .Het vierde Prinsen
kind" heeft uit Amerika van de United
Service die na de bevrijding: via de--H
A. R. K. van het Ned. Roode Kruis kle
ding schoeisel en voedsel naar ons l^nci
zond de helft van haar liquidatiesaldo,
een bedrag van bilna f.2 000.ter be-
schikking van de stichting gesteld. Dank
1 zil dit gebaar kunnen 60 kinderen een
prettige vacantie genieten.
I Cor van der Lugt Melsert ls in het
Rode Kruls-zlekenhuis te Den Haag op
genomen om een galblaasoperatle te on-
dergaan.
BUITENLAND.
De regering van Chili heeft in de
provincie Antofagasta de noodtoestand
afgekondigd ln verband met stakingen
aldaar. Alle activiteit ls onder militair
toezicht gesteld. De stakingen, die 13 da
gen geleden begonnen duren voort, hoe
wel aan de voornaamste looneisen tege
moetgekomen ls.
Naar van gezaghebbende zllde ls
vernomen bestaat het voornemen een
conferentie te beleggen over de defensie
van het Britse Gemenebest, die. waar
schijnlijk in Mei. ln' Londen zou wor
den gehouden,
Drew Pearson, naar Reuter zegt de
best betaalde Journalist ter wereld, heeft
tegen de republikeinse senator MacCar-
thy. aanvoerder van de Amerikaanse
"communistische campagne, een aan
klacht Ingediend ..wegens phy9leke en
smadelijke aanvallen". Hil eist 600.000
dollar schadevergoeding.
De Zwitserse Bondsraad heeft een
besluit gepubliceerd omtrent controle op
de export van een aantal strategische
goederen. Tot de goederen, wanrvoor
thans een exportvergunning nodig ls.
behoren verschillende houtsoorten, bouw-
staal en een aantal chemische producten
De Buleaarse minister van buiten
landse zaken heeft ln een schrUven aan
het secretariaat-eeneraal der Verenigde
Naties Turkije.. Griekenland en Joego
slavië er van beschuldigd eemecnschan-
p-,,4k verkenningsvluchten boven Bul
gaars grondgebied te hebben gehouden.
De West Duitse Bondsraad (Eerste
Kamer) heeft het wetsontwerp. dat
voorziet ln de oprichting van een grens-
bs-schermlngspolitle onder controle van
de federale regering aanvaard.
I voegen zij zich tezamen om t-e gaan
slapen. Troepen van duizend of meer
vogels zouden immers c-verdag niet zo
gemakkelijk aan de kost kunnen ko-
men.
I Deze trek naar zo'n speciale slaap
plaats wordt slaaptrek genoemd. Ook
meeuwen, kauwtjes en roeken kunnen
j we des winters voor zonsondergang en
des morgens weer in omgekeerde rich-
1 £ing naar en van hun slaapplaats over
de stad zien vliegen. Zo'n slaapplaats
ligt soms op grote afstand van de om-
geving. waar zij overdag hun voedsel
zoeken.
Duizenden spreeuwen zitten dan des
avonds in klonten samen, zodat de bo
men waarin zy zitten een aanzien kry-
gen alsof zy vol blad zitten en de tak
ken diep doorbuigen. Af en toe vliegt
er weer eens een grote troep onrustig
op, zedat men zelfs op grote afstand
de takken naar boven kan zien zwiepen.
Nooit is het er helemaal rustig: sóm
mige slapen, andere zingen luidruchtig
en imiteren allerlei geluiden. Hoe vaak
hield een zingende spreeuw op ons dak
my met voor de gek in liet voorjjyr,
als «hy een zingende fit-is of een andere
voorjaarsgast imiteerde? Zijn er niet
die kwakende kikkers voorbeeldig na
bootsen? Hoe mooi zagen we hen niet
vorige week Zaterdag? En het was dan
ook niet vreemd, dat velen even stil
stonden om te kyken naar dat massale
aantal vogels.
De grote troepen, die soms weer op
de vleugels gingen, lieten prachtige
staaltjes van gced gecombineerde vlieg
kunst zien. Alsof er op een knopje
werd gedrukt, zwenkten zy allemaal in
de lucht, dan naar links en dan naar
rechts of naar benedenNu eens
was de hele troep weer duidelijk zicht
baar, dan weer konden we alleen maar
kleine stipjes onderscheiden. Schyn-
baar had één vogel de algemene leiding
in zo'n troep, zoals de steeds wisselen
de voorman van een vlucht wilde gan
zen in V-vorm de leiding heeft. Totdat
zo'n zwerm zich soms in tweeën deelde,
waardoor het scheen alsof er een twee
de de leiding van een greep overnam
en de vogels "Zich in de vorm van een
schroef in twee zwermen verdeelden.
Deze vluchten kunnen mogelijk een
aanduiding voor soortgenoten zyn, dat
zich hier een slaapplaats bevindt. Het
is immers wel typisch hoe deze duizen
den en nog eens duizenden spreeuwen
de plek kunnen vinden.
Maar er zyn ook kapers op de kust,
dat konden we Zaterdag ook geregeld
constateren. Enkele sperwers, en naar
alle waarschynlykheid ook een slecht
valk. hielden duikvluchten op de grote
zwermen spreeuwen boven het Acade
misch Ziekenhuis Dat dit „tafeltje dek
je" hen lokte, kan men licht begrijpen.
Deze roofvogels zorgen, zonder dit zelf
te weten, voor een selectie, daar de
zwakke broeders die het moeilijkst mee
kunnen komen, het eerst worden ge
grepen.
Alhoewel de najaarstrek nog massaler
is dan de voorjaarstrek, is het toch een
machtig schouwspel om deze vogels in
het voorjaar in zuike groten getale te
zien. Immers, de gelederen zyn in het
voorjaar aanzienlijk uitgedund en vele
hebben de terugtocht naar het broed
gebied. waar zy werden geboren, niet
meer terug kunnen ondernemen.
Een bekende slaapplaats van spreeu
wen waren vroeger de Bosjes van Poot
in Den Haag. Ook kunnen we elk na
jaar duizenden spreeuwen voor het
Centraal Station in Amsterdam hun
slaapbomen zien innemen. Reeds enkele
jaren komen zy hier elk najaar cp de
trek. Ongetwyfeld moeten hier vogels
onder zyn. die reeds het vorige ftajaar
op deze plaats op doortrek zijn ge
weest! Uit traditie moet hen deze
slaapplaats bekend zyn. Elk jaar wor
den precies dezelfde bomen opgezocht,
hoewel genoeg bomen in de nabijheid
staan, welke nooit gebruikt worden a~s
slaapboom. Deze Noordelijke broeders
hebben dus elk jaar dezelfde trelraeg
en °het oriènt-atievermogen is zó goed,
dat gebieden, welke vorig jaar overge
vlogen zijn, herinnerd worden.
Tengevolge van hun watervrees krij
gen we een stuwlijn van de trek naar
het Zuidwesten aan de Nederlandse
kust en gaa-t deze door naar België. Het
is van groot belang hoe de wind is
voor de spreeuwen om naar Engeland
over te steken. Zij hebben tegenwind
nodig om de Noordzee over te steken.
By een ongunstige windrichting kun
nen dus stuwingen van duizenden
spreeuwen optreden.
Ringprceven hebben aangetoond, dat
de doortrekkende spreeuwen in Neder
land uit Scandinavië Baltische landen,
Noord-Polen, Noord- en Oost Duitsland
komen. Uitgezonderd de broed vogels
van Jutland, het vaste land van Dene
marken, Noorwegen, midden Zweden en
midden Finland. Merkwaardigerwijs
blyken deze vogels ons land niet te
passeren.
Naar alle waarschynlijkheid zullen dan
ook speciale populaties (vogels uit een
bepaald broedgebied) speciale overwm-
teringsgebieden hebben.
Dit najaar werden op de vinkenbaan
te Loosduinen, met medewerking van
het Vogeltrekstation „Texel", ongeveer
10400 spreeuwen met kleine, genum
merde, aluminium poot-ringen van het
Ryksmuseum van Nat-uurlyke Historie
voorzien. Tal van vogels werden terug
gemeld uit België, Frankrijk, Enge.and,
Ierland en zelfs uit Spanje. Ongetwij
feld zullen we, wanneer nu ce trek
weer in omgekeerde richting gaat te
rugvondsten uit Scandinavië, Duitsland
en de Baltische landen kxygen.
Vermeldenswaard is, dat in het vorige
najaar te Loosduinen drie buitenlanose
geringde spreeuwen zyn gevangen en
wel met een Deense, Zweedse, en Let
landse ring. Enkele honderden volwas
sen spreeuwen zijn geringd en per
vliegtuig naar Bazel ln Zwitserland ver
voerd om daar weer losgelaten te wor
den. Deze verplaatsingsproeven hebben
tot doel het oriëntatie vermogen der
spreeuwen te onderzoeken. De vraag
ol de vogels zich zullen herstellen, de
gcede trekrichting blijven houden en
dus ook weer in eigen overwlnterings-
en broedgebied terugkomen, óf zullen
zy het gevoel voor richting hebben vers
toren?
Er zyn nog vele vragen open, waar"
op de wetenschap geen antwoord kan
geven. In dit geval zullen de ringproe-
ven een hulpmiddel moeten zijn en ons
nadere inlichtingen verstrekken.
JAAP TAAPKEN.
Medewerker Ryksmuseun1
van Natuuriyke Historie.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen
Ned. Recht de heer H. Hoogenkamp
(Den Haag): doctoraal examen Godge
leerdheid <cum laude) de heer R- Hen"
sen (Grootebroek): doctoraal examen
Indologie (Econ.) mevr. E. Tuyl Schuj-
temaker—van Steenbergen (Lei.d.eni;
doctoraal examen Ned. Ind. R^cht ae
heer H. v. d. Dool (Voorburg) en mej-
I Tio Gwat Lie (Leiden); doctoraal exa
men geneeskunde II mej. M. A. Kem-
I mers (Den Haag) en mej- L. Ki3ve^"
steijn (Rotterdam) en de heren M. a
Bleiker (Hillegersberg), P. A. Molenaar
(Delft), E. Stapper (Voorschoten), a.
Struyven (Wassenaar) en D, Suurmona
'Den Haag); Arts examen le gedeeue
de h<=ren G. C Jedeloo (Ryswijk). A\-
d Marei 'Katwijk aan Zee) en_J' 7.'
Nysingt) (Zwolle)Arts examen 2e ge
deelte de heer E. J. Renaud CLeiden).
