St 12
Haar emomistóer bedrijfsvoering in
Leidse Melkhandel
„Nederland heeft zich belangrijk
hersteld"
„Moedig volk gereed voor nieuwe
krachtproef"
STADSNIEUWS
Clara Haskil: „Profetes der
zuiverste klankschoonheid"
Triomfaal succes op Kunstkring-concert
Met een enkel woord
RECHTZAKEN
WOENSDAG 29 NOVEMBER
Clarence EHunter:
Nederland demonstreert, hoe gezond
de suggesties van de ECA zyn met
betrekking tot integratie van een
vrye markt in Europa voor 270 mil-
lioen mensen en productiviteit. Een
nog groeiende en krachtige bevolking
heeft ruime afzetgebieden nodig om
haar producten te verkopen. Tenein
de de kosten te verlagen moet ge
streefd worden naar verhoogde pro
ductie per man en per uur. Dit kan
een grotere investering per arbeider
betekenen. Grotere productiviteit ver
hoogt het nationale inkomen en ver
laagt het offer aan consumptie, dat
anders nodig zou zün om de natio
nale doelstellingen te verwezenlijken,
inclusief het billijke deel in de be
wapening, dat Nederland zal bijdra
gen.
Indien de nationale productiviteit
foliift omhoog gaan als gevolg van
investering en verbetering van techniek
en vaardigheid zou het nationale
inkomen, dat thans 17 milliard gulden
bedraagt, aan het eind van het vol
gend decennium tot 25 milliard gulden
kunnen zijn opgelopen.
By een zodanig inkomen dient ruim
te aanwezig te zyn voor handhaving
van een toereikend mechanisme voor
de defensie, verdere uitbreiding van
de industrie en hetgeen zeer be
langrijk is verhoging van de
levensstandaard met ongeveer een
derde.
Tot deze uitspraak kwam de heer
Clarence E. Hunter, hoofd van de
E.C.A.-missie voor Nederland, die, op
uitnodiging van de American Busl-
nessmens's Club, voor een groot ge
zelschap'vertegenwoordigers van het Ne
derlandse bedrijfsleven, consulaire amb
tenaren e.a., in het Amstel Hotel te
Amsterdam aan een lunch bepaalde
elementen van Nederlands economische
kracht heeft besproken.
Sprekend over Indonesië merkte de
heer Hunter op, dat dit land vroeger
10% van het nationale inkomen van
Nederland bijdroeg. Naar schatting was
dit in 1949 ongeveer 6%. Dit verlies is
aanzienlijk en verklaart ten dele het
verlenen van de Marshallhulp. Aan de
andere kant worden bepaalde besparin
gen verwezenlijkt. Sinds de oorlog bijv.
zijn jaarlijks grote bijdragen verleend
om Indonesië te helpen.
Nederland zal niet langer by machte
zijn investeringen te verrichten of
lasten te dragen in dezelfde orde van
grootte. Men hoopt en vertrouwt ech
ter, dat de afspraken tussen de leden
van de Unie in toenemende mate zul
len bydragen tot de economische
kracht van beide partners.
De heer Hunter kwam tot de conclu
sie dat Nederland zich in belangrijke
mate heeft hersteld. Het is door het
dal heen gegaan en heeft een nieuwe
top bereikt. ,,Dit zo energieke en moe
dige volk, dat door de eeuwen heen
zeeën heeft beheerst en vele tegen
slagen is te boven gekomen, is gereed
voor een nieuwe krachtproef.
De bondgenoten hebben vertrouwen
in zyn bekwaamheid om zich er door
heen t-c slaan," zo besloot de heer
Hunter.
DANK AAN MR FOCKEMA
ANDREAE.
De Ministerraad heeft in zijn Maan
dag gehouden vergadering afscheid ge
nomen van de afgetreden Staatssecre
taris van Oorlog, nir W. H. Fockema
Andreae.
Bij monde van de minister-presldeni
is hem dank gebracht voor de veie voor
treffelijke werkzaamheden, zowel in zijn
functie van Staatssecretaris van Oor
log als bij ae uitvoering van speciale
taken In Indonesië, op verzoek van het
kabinet.
LUIT. KOL. REYNIERSE BIJ
„STAF WEST-EUROPESE UNIE"
Tot opvolger van Luit. Generaal I.
A. Aler als vertegenwoordiger bij de
staf A van de Westeurcpese Unie is be
noemd de luit. kol. J. Reynierse, com
mandant van de vliegbases Leeuwar
den.
De Amerikaanse Nationale
Veiligheidsraad bijeen
geroepen
De Nationale Veiligheidsraad der VS
in feite de hoogste politlekbepalende
instantie der regering is gisteren bij
eengeroepen vermoedelijk voor een be
spreking van de Koreaanse crisis.
Aanwezig waren: president Truman,
vice-president Barkley, de ministers
van buitenlandse zaken, landsverdedi
ging en financiën, Acheson, Marshall en
Snyder, de ministers voor de vloot, het
leger en 3e luchtmacht, de voorzitter
van de chefs der generale staven, gene
raal Bradley, deze chefs zelf, t.w. ad
miraal Sherman (marine), generaal
Vandenberg (luchtmacht) en generaal
Collins leger), het hoofd van de Ame
rikaanse geheime dienst, generaal Be
dell Smith en de deskundigen voor za
ken betreffende het Verre Oosten, Jes-
sup en Rusk,
De bijeenkomst duurde 75 minuten.
Er wordt geen verklaring verwacht. Na
afloop b'eef generaal Bradley, om tij
dens de daarop volgende zitting van het
Amerikaanse kabinet een uiteenzetting
te geven van de militaire situatie in
Korea,
De laatste bijeenkomst van de Ame
rikaanse nationale veiligheidsraad is in
September 949 gehouden toen president
Truman had bekend gemaakt, dat in het
gebied van de Sovjet-Unie een door
atoomkracht teweeg gebrachte ontplof
fing had plaats gevonden.
Spionnen voor de Sovjet-
Unie in de Verenigde Staten
veroordeeld
TOT 7 EN 2 JAAR.
De 36-jarige scheikundige ingenieur
Abraham Brothman ls tct zeven Jaar
gevangenisstraf en 15,000 dollar boete
veroordeeld wegens samenzwering met
de spion voor de Sovjet-Unie Harry
Gold (een handlanger van de ln En
geland wegens spiormage op het ge
bied der atoomkracht voor de Sovjet-
Unie veroordeelde dr Klaus Fuchs) en
op grond van „tegenwerking van de
justitie" en het overhalen van Gold
tot het afleggen van een vals getuige
nis in een in 1947 door Amerikaanse
autoriteiten ingesteld onderzoek naar
de bedrijvigheid van buitenlandse spi
onnen in de Verenigde Staten. Dit is
volgens de bestaande wetgeving de
maximum-straf voer zijn misdrijf.
De 34-jarige secretaresse van Broth
man, Miriam Mosjowitz, is tot 2 jaar
gevangenisstraf en een boete van tien
duizend dollar veroordeeld.
De reohter verklaarde dat het he>m
speet geen zwaardere straffen te heb
ben kunnen opleggen.
Abraham Brothman en Miriam Mos
jowitz zijn de eerste personen die in
de Verenigde Staten in staat van be
schuldiging gesteld en veroordeeld zijn
op grond van de bekentenissen van dr
Klaus Fuchs.
WEER RELLETJES TE CAÏRO.
Te Caïro hebben 2.000 studenten ge
demonstreerd tegen „de Brits-Ameri
kaanse houding ter aanzien van de
nationale aspiraties van Egypte". Zij
maroheerden naar de ambassades van
Engeland en de V-S. Bij een bobsing
met de politie werden- 25 politieman
nen en ruim 30 studenten gewond. De
regering heeft de sluiting van twee
scholen bevolen. Dit zouden „oprcer-
centra" zijn. Er bestaat een verbod
op demonstraties.
Natsir verzekert:
Nieuw-Guinea-kwestie
uiterlijk 27 December
opgelost
„WIJ HOUDEN ONS AAN ONS
WOORD".
„Wij houden ons aan ons op het ter
R.T.C. gegeven woord, n,l. dat het
vraagstuk Nieuw-Guinea door onder
handelingen uiterlyk op 27 December
1950 zal zjjn opgelost en daarom heeft
de regering de onderhandelings-dele-
gatic voor Nieuw-Guinea samenge
steld", aldus de minister-president der
R.I., Natsir.
Op een vraag naar zyn mening over
eventuele boycot-acties tegen Nederlan
ders antwoordde Moh Natsir dat bij het
organiseren van acties steeds voorop
dient te worden gesteld de vraag, of met
deze acties het land al dan niet gebaat
is. Wij dienen zeide hij verder te
beseffen, dat wij thans, naast de vrij
heid, ook verantwoordelijkheid hebben,
namelijk verantwoordelijkheid voor al
les. wat er in dit land gebeurt. Wij kun
nen niet tolereren, dat door eventuele
acties de nationale belangen worden ge
schaad.
Moh Natsir zelde ten slotte: ,De vei
ligheid van lijf en goed van Iedere inge
zetene ener rechtsstaat dient gegaran
deerd te zijn en daar zal de regering
dan ook voor waken.
De financieel-economlsche correspon
dent van Aneta merkt op, dat de prijzen
der consumptiegoederen een neiging tot
stijgen vertonen. Zo is in sommige ge
vallen de rijstprijs gestegen met 50%.
Houdbare levensmiddelen worden op vrij
grote schaal door Nederlandse huisvrou
wen ingeslagen. Deze buiten-normale
inkopen zijn het gevolg van vrees door
de gevolgen van eventuele boycot-acties.
ADVERTENTIE
bestrijdt de
rheumatische aandoeningen
Met R 12 ls het mogelijk de meestal
voor een doeltreffende behandeling van
rheumatiek benodigde grotere hoeveel
heden in een kort tijdsbestek in te nemen
De gunstige uitwerking van dit anti-
rhcumapreparaat zonder onaangename
of schadelijke nevenverschijnselen werd
door proefnemingen bewezen.
R 12 is werkzaam in vele gevallen
van spier-, zenuw- en gewrichtsrheu-
matlek, spit, ischias, lumbago, verkoud
heden cn pijnen. Pas de resultaten
van pharmacologlsche en klinische
proefnemingen hebben het mogelijk ge
maakt R 12 ook voor het publiek
ter beschikking te stellen.
Kuarver pakkinginh, 48 tabletten,
Gld. 3.20. Verkrijgbaar bij apothekers
en drogisten
KYNOLOGENVER. „RIJNLAND".
Voor een zeer bevredigend aantal
oelangstellenden hield gisteravond' in
de bovenzaal der Sociëteit „Amicitia' de
heer P. A. J. Alofs uit Wassenaar op
uitnodiging van de Kynologenver. „Rijn
land" een voordracht over; Erfelyk-
heid% Op uiterst bevattelijke cn inte
ressante wijze gaf de heer Alofs een
uuidelijk inzicht in deze moeilijke ma
terie, waarbij hij het gesprokene met
tal van voorbeelden bij mens en dier
Illustreerde.
Het tweede gedeelte van de avond
werd op onderhoudende wijze gevuld
door de vertoning van een aantal films
over honden door de secretaris, de heer
G. Smits.
De voorzitter, de heer dr ir P. C„ Lin-
denbergh sprak een inleidend woord en
dankte aan het einde van de avond in
het bijzonder hen die door hun voor
drachten deze bijeenkomst tot een zeer
geslaagde hadden gemaakt.
ZIJ GAVEN HUN BLOED!
Donderdag 7 December zal aan 71
öonores van de Bloedtransfusiedienst ae
Landstelrierpeniiing worden uitgereikt
welke, gelijk bekend, wordt toegekend
aan hen, die vijfmaal bloed hebben af
gestaan.
WAARSCHUWING.
De secretaris van de Sociale Raad te
Leiden schi-ijft ons:
Er gaat in Leiden iemand rond, die
voorgeeft giften in te zamelen voor het
St. Nicolaasfeest en het Kerstfeest van
de Marthastichting. Ter legitimatie
toont hij een brief, met hoofd Martha
stichting Alphen aan den Rijn en
naar het lijkt ondertekend door de
Directeur.
De directeur van de Marthastichting
heeft echter geen opdracht tot deze in
zameling gegeven. Men waarschuwe
de Politie.
Collectanten, die collecteren met toe
stemming van het gemeentebestuur zijn
voorzien van lijsten, die het stempel
dragen van de Commissaris van Politie.
Weer arrestaties van
Nederlanders
BESCHULDIGD VAN „SUBVERSIEVE
ACTIE".
Te Bandoeng zyn in het afgelopen
etmaal op last van de militaire auto
riteiten de volgende Nederlanders ge
arresteerd: A. P. de Roo, J. Matray, j
E de Boer, allen commissaris van po
litie eerste klasse, A. J. Klop, D. Jo-
han. F. J. de Water en ten slotte de
administrateur en een employé van de
onderneming Boemlsarie, ten Zuiden
van Garoet. W. Ament en Bastiaanse.
Van officiële zijde is medegedeeld,
dat deze arrestaties zyn geschied op
grond van rapporten waaruit kan wor
den afgeleid, dat de gearresteerden in
betrekking hebben gestaan met sub
versieve organisaties in West Java."
De waarnemend commissaris van het
Koninkrijk der Nederlanden te Ban
doeng. mr Feling, heeft over deze zaak
contact opgenomen met de autoriteiten.
Hy verkreeg de verzekering, dat met de i
verhoren reeds een aanvang is gemaakt
en dat spoedig een beslissing kauworden
verwacht over het al dan niet continu
eren van deze aanhoudingen.
Ernstige ongeregeldheden
te Soekaboemi
EUROPEES PERSONEEL VERLAAT
ONDERNEMINGEN.
De directie der Preanger Landbouw
Maatschappij N.V. deelt mede, telefo
nisch bericht te hebben ontvangen
van haar vertegenwoordiger te Dja
karta. dat in het district Soekaboemi,
waarin haar onderneming Tjipetir-
Mangala is gelegen, ernstige ongere
geldheden voorkomen.
De situatie is thans dermate zorgwek
kend, dat ook zij, evenals de directies
der meeste aldaar gelegen cultuuronder
nemingen, moest besluiten het Europees
personeel en zijn gezinnen, die na de
recente opheffing der ondernemings-,
wachten en het verplicht inleveren van
particuliere wapenen onvoldoende tegen
subversieve elementen beschermd zijn,
de onderneming tijdelijk te doen verla
ten.
DR KIERS IN VRIJHEID GESTELD.
Was sinds 5 April gevangen.
Dr J. Kiers, die 5 April, tegelijk met
Sultan Hamid en anderen werd gear
resteerd, is Zondag in vrijheid gesteld.
Dr Kiers, die zich in de gevangenis te
Djokja bevond, is thans in Djakarta
gearriveerd.
MINISTER ROEM NAAR LONDEN.
Op uitnodiging van de Engelse rege
ring zal mr Moh. Roem de minister van
Buit. Zaken der RJ., een bezoek van
drie dagen aan Londen brengen, aldus
is thans te Londen officieel medege
deeld. Hij is vanmorgen per vliegtuig
naar Londen vertrokken en zal Zater
dag naar Den Haag terugkeren. Te
Londen zal Moh. Roem besprekingen
voeren met de Engelse Ministers van
Financ I n en van Buit. Zaken.
J. H. v. d. Kloot: 90 is voor sanering, waarbij de
stad in rayons verdeeld wordt.
Anti-saneerders wensen
vrijwillige ordening
Evenals in vele andere plaatsen in
ons land houdt men zich thans ook
in Leiden ernstig bezig met de vraag
of men, in navolging van een hon
derdtal gemeenten, ook hier ter stede
moet komen tot een sanering van de
melkhandel, een en ander met het
doel om te komen tot een economi
scher bedrijfsvoering in deze branche.
Ofschoon vóór- en tegenstanders het
unaniem eens zijn, dat er iets moet
gebeuren, lopen de meningen over de
wijze, waarop men dit wenst te berei
ken, zeer uiteen.
Zijn de voorstanders van sanering
van oordeel, dat de stad in een aan
tal rayons, waarvoor dan vaste mclk-
leveranciers worden aangewezen, moet
worden verdeeld, de tegenstanders
propageren een vrijwillige ordening,
welke er op gericht is de buiten een
bepaalde wyk wonende cliënten door
ruiling aan een „melkboer naar keu
ze" over te doen.
Terwijl de saneerders ons gistermid
dag in „Het Gulden Vlies" voor eon
bespreking hadden uitgenodigd, waren
wij gisteravond in „De Kleine Burcht"
te gast bij de vrijwillige ordenaars.
HET STANDPUNT VAN DE
SANEERDERS.
De heer J. H. v. d. Kloot, voorzitter
van de Leidse Saiveringsoommissie, zei-
de ons dat het streven van deze com
missie er cp gericht is om de melkhan
del gezond te maken. Volgens spreker
wordt er zeer veel tijd verspild indien
er meerdere melkleveraneiers in één
straat komen en nóg meer wanneer er
meerdere melkbezorgers in één woning
bedienen. Zo verschijnen b.v. op de
Rijn- en Schiekade dagelijks ruim 30
melkbezorgers, een toestand, welke wel
zeer in strijd is met een -efficiënte be
drijfsvoering. Dat medehandelaars, die
een druk beklante wijk in het Zuiden
van de stad hebben, ook nog enkele
•klanten bedienen in het Westen en.
Noorden van de stad, is een tcestand,
welke beslist afkeuring verdient. Voor
al met het oog op de hc-ge bedrijfskos
ten meet hieraan zo spcedig mogelijk
een einde komen. Bovendien komt het
vaak voor, dat door de gTcte afstanden,
welke door de melkbezorgers moeten
worden afgelegd, deze be-zorgers nog
een groot deel van de middag onder
weg zijn. hetgeen de kwaliteit van de
melk met ten goede komt. Melk is een
teer product en zeer onderhevig aan de
schommelingen tijdens het vervoer.
Daarom bepleitte de heer v. d. Kloot
er naar te streven, dat de bezorgers om
circa één uur in de middag van de
straat zijn:
Teneinde tot een doelmatige bezorging
te komen, zal de stad in een aantal
rayons worden verdeeld, welke dan aan
bepaalde melkleveraneiers ter bediening
worden gesteld.
Momenteel telt Leiden pl.m. 130 melk
handelaren met ongeveer 163 bezorgers.
Volgens spr. kan*dit laatste aantal bij
een eventuele sanering worden terug
gebracht tot pl.m. 140 150. Voor het
géval er enkele •melkfaandelaren zij a, <he
bij een komende sanering hun bedrijf
van de hand willen doen, is er een fi
nanciële regeling in voorbereiding.
VOOR- EN NADELEN VOOR DE
HUISVROUW.
Een sanering van de melkhandel zal
ook straks voor de huisvrouw voerde
len opleveren, al meet gezegd worden,
dat er ook een nadeel, aan kleeft. Een
voerdeel: in de eerste plaats wordt haar
een regelmatige bediening in veel kor
ter tijdsbestek verzekerd dan nu. Het
product is dan ook, en vooral in de zo
meer, veel korter onderweg, hetgeen
voor melk een groot voordeel ls. Een
Bruin uit Delft een causerie over tie
Delftse eane: van zaken bij de melk
handel.
Spreker, die met het oog op de ge
ringe winstmarge en de hoge bedrijfs-
onkosten van mening was, dat inder
daad pogingen moeten worden aange
wend om te komen tot een gezondma
king van de melkhandel, zag dit niet
in een sanering, doch veeleer in een
vrijwillige ordening, zoals dit reeds en-
dfvze pilfers resn 251 en 142 km In iaren In Delft met groot succes
Zaandam heelt 'men na de invoering dCTtlwl!?t
van de sanering o.a. 8 bestelauto's, h, ^1n «Dande heknnt™hï"
actief kunnen stellen. Konden de melk
bezorgers in Wassenaar vóór de sane
ring 15 klanten per uur bedienen, thans
zijn dit er 30.
Ofschoon het spreker bekend is. dat
een aantal melkhandelaren nog be
zwaar maakt tegen de sanering, stellen
deze zich voor hetzelfde te doen. doch
dan over een zeer veel langere tijd.
hetgeen spreker niet gewenst voor
komt., Bovendien ligt het in het voor
nemen van de commissie ook de voor
gestelde sanering niet in één keer te
doen verlopen. Mochten er in de prac-
tiik blijken correcties nodig te zijn.
dan zullen deze ook worden aange
bracht. Iedere melkhandielaar zal een
rayon toegewezen krijgen, waarvan de
grootte procentsgewij ze afhangt van.
het aandeel, dat hij momenteel in de,
melkomzet heeft.
90% VAN DE MELKHANDEL
IS VÓÓR SANERING.
Ten slotte wees de heer v. d. Kloot
er nog op. dat het Bedrijfschap voor
Zuivel slechts dan zijn sanctie aan
de sanering zal geven, indien door
het College van B. en W. een ver
klaring wordt afgelegd, waaruit blijkt
dat ten minste 90% (gerekend naar
aantal en omzet) van de melkhande
laren zich met de sectorindeling en
de hun toegewezen sector kan ver
enigen. Volgens de heer v. d. Kloot
is dit in Leiden het geval, zodat men
in de kring van de commissie er op
rekent, dat over enige tijd de sane
ring van de Leidse melkhandel een
feit zal zijn, Zodr* de sanctie van
het Bedrijfsschap Is vt rkregen. wordt
liet verboden on*- "^ïder toestem
ming van het Bedrl Vsschap" in Lei
den melk te venten. Indien er melk
handelaren mochten zijn, die niet
vrijwillig willen medewerken, krijgen
zij wel een ventvergunning, doch deze
zal slechts toestemming geven om in
een bepaald rayon melk af te leve
ren.
VRIJWILLIGE ORDENING.
Daartoe uitgenodigd door een Co
mité van Actie, dat zich met boven
staande plannen niet kan verenigen,
waren gisteravond in „De Kleine
Burcht" 22 Leidse melkhandelaren
bijeen gekomen. Na een inleidend
woord van de voorzitter, de heer G.
de Kier, waarin deze er op wees. dat
het Comité reeds zijn bezwaren te
genover de wethouder ran Sociale
Zaken, de heer S. Menken, had ken
baar gemaakt, hield de heer J. de
paalde melkleverancier opgedrongen en
dit in een tijd, dat de klant en zeer
berecht zich weer koning voelt. De
heer De Bruin achtte het bovendien
ongewenst, dat vertegenwoordigers van
een standaardisatie-bedrijf in een sa
neringscommissie zitting hebben, om
dat uit de practyk reeds gebleken is
dat een dergelijk bedrijf zich spoedig
met het particuliere bedrijfsleven gaat
bemoeien. Zo is het spreker bekend,
dat in steden, waai' de sanering is toe
gepast. vele melkhandelaren al aan
een standaardisatiebedriif zijn gekon-
peld: zij ontvangen een vast weekloon
en ook kindertoeslag, waaruit blijkt,
dat zii niet meer zelfstandig zijn.
De heer De Bruin, die hierna aan de
hand van Delftse voorbeelden een in
druk gaf hoe men daar de moeilijkhe
den heeft opgelost, bepleitte een vrij
willige ordening in de zaak en in de
klantenwijk. welke men bedient, waar
door een meer economische bedrijfs
voering wordt verkregen. In dit ver
band wees hii op de vrijwillige klanten
ruiling te Delft, uitsluitend van belang
voor die clienten. die buiten het rayon
van de betreffende melkhandelaar wo
nen. In een dergelijk geval verdient het
aanbeveling de cliënt een lijst van 5
tot 7 toekomstige melkleveraneiers voor
te leggen, waaruit dan een keuze kan
worden gemaakt. Voorts gaf spreker de
aanwezigen in overweging er naar te
streven, dat men om plm. 13 uur met
het bezorgen van de melk gereed is en
er zorg voor te dragen, dat men tijdens
het bedienen van de cliënten zich steed3
van verse melk voorziet. Ten slotte
bepleitte spreker om in Leiden in
nauwe samenwerking met de 3 be
staande bonden een z.g.n. ruilbureau te
vormen. In aansluiting op deze uiteen
zetting gaf de heer D. de Jong. even
eent uis Delft, nog een beschrijving van
de werkzaamheden van het Delftse
Sociale Fonds, dat na 2Va jaar reeds
een grondkapitaal van f. 32.000 bezit.
Uit dit fonds, waarbij $5% van de
Delftse melkhandel is aangesloten,
wordt o.a. steun verleend bij ziekte of
ongeval, terwijl het in de bedoeling
ligt om in de toekomst te geraken tot
uitkering van een pensioen op 60- of
65-jarige leeftijd.
Aan liet einde van deze vergade
ring spraken 19 melkhandelaars, die
zich niet konden verenigen met de
plannen van de saneringscommissie,
zich uit voor de vorming van een
ruilbureau. Het bestuur zegde zijn
medewerking tee om aan de verwe
zenlijking van een dergelijk bureau
zyn uiterste krachten te besteden.
De Roumeense pianiste Clara Haskil: zouden wjj haar een „profetes der zui
verste klankschoonheid" mogen noemen?
Of dc verdroomde dichteres der poëtiserende, tedere lyriek?
Of de tovenares van het sublieme toucher, dat tot in het allerfijnste détail
zijn bewust-bestudcerde, absoluut-geconcentreerde en verzorgde afwerking vindt
Zij is zeker niet een vrouw, die de hoogte- en dieptespanningen, de dynamische
tegenstellingen, het markante relief of de geladenheid van de hartstocht zoekt of
zoeken wil: de essentie van dit verinnerlijkte, door jaren van strijd gerijpte spel,
is véél meer het verlangen naar de superbe schoonheid, die onder haar handen
en door haar van het aardse afgewend wezen,als een hemels geschenk over ons
na-deel is, dat in"vele gevallen de huls- neer te dalen"
vrouw een andere melkleverancier krijgt j Een Bach-Toccata, stijlvol aange-1 hiertoe niet in staat. Het blijft wat
Haskil - wel eens de
weelde, de drie Scarlatti-sonates zijn in Roumeense Clara Saliumann genoemd
de onovertroffen rapheid der glansrijke, gaf ln Schumanns Waldszenen die
lichtvloeiende arabesken als parelende naar de compacte vorm en romantische
waterdruppels van een verrukkelijke
doorschijnende helderheid.
Men zou zich de spanningen en con
trasten in Schuberts opus posthume,
diens Sonate in Bes, stellig heviger kun
nen denken: het op zichzelf reeds door
velerlei herhalingen wat langdradige en
daardoor niet steeds boeiende werk,
Spreker gaf toe, dat een sanering voor biJ* Clara Haskil in een te beperkt
de melkhandelaar ook een nadeel zal gehouden, zodat zy ons de
mogelijk beperkt, omdat elke melkhan
delaar in de buurt, waar hij nu de
meeste klanten heeft, ook zijn wijk
krijgt toegewezen De stad wordt ver
deeld in een 150-tal wijken, dood moch
ten er overwegende bezwaren zijn te
gen een leverancier, dan is het nog mo
gelijk, vla de saneringscommissle, uit
de naastliggende wijk een leverancier
te krijgen. Bovendien ligt het in het
voornemen van de commissie bij een
rayonindeling de huisvrouw de keuss te
laten uit tenminste 2 leveranciers,
opleveren. Zo betekent de invoerint
voor verschillende melkhandelaren on
getwijfeld een verbreken van oude re
laties, een beperking van hun afzetge
bied. Doch liler staat tegenover, dat zij
meerdere tijd -verkrijgen om hun bij
producten (kaas, boter, room, eieren),
welke niet onder de sanering vallen,
na-ar voren te brengen. Daarnaast zal
een sanering, in verband met de klei
nere afstanden, hen een grote kosten
besparing brengen.
Dat dit zeer belangrijk kan zijn, toonde
de heer v. d. Kloot met enkele voor
beelden aan. Zo legden b.v. de gezamen
lijke melkbezorgers in Alkmaar vóór de
sanering dagelijks 335 tem af en thans
120 km per dag. In Den Helder zijn
held dezer compositie niet kan doen
vergeten. Zelfs een pianiste als zij, is
geest zo geniale kabinetstukjes toch
zeker de opperste intimiteit der kamer
muziek. Wie werd niet diep getroffen
door byv. de verscheidenheid der innig
ste en volmaakt uitgebalanceerde nuan
ceringen in „Das Vogel alsFrophet", om
maar een klein staal van haar in dit
opzicht ongeëvenaard meesterschap te
noemen?.
BINNENLAND.
De 47-jarlge scheepmaker A. de Reus
uit Rotterdam, werkzaam aan boord van
het Belgische tankschip „Spidoleine", aat
ln dok 3 van de Rotterdamse Droogdok
Mij lag, werd gistermiddag geraakt door
een electrtcltcitskabel en op slag gedood.
Per K.L.M.'-vliegtuig ls op Schiphol
aangeknomen de Surinaamse landmlnlster
Adoif Brakke, die ln ons land met de
regering besprekingen zal voeren over de
politieke toestand ln Suriname.
B. en W. van Flnsterwolde hebben
wederom een raadsvergadering uitgeschre
ven om te spreken over de bestuursvoor-
zienlngen, welke de regering voornemens
ls te treffen ln de gemeente Flnster
wolde.
Gistermiddag ls ln de Javastraat,
hoek Alexanderpleln te Den Haag, een
voetganger, die onvoorzichtig overstak,
aangereden door een taxi. De voetganger
de 63-1arlge J. J. C. van E. xilt de Doorn
straat, bekwam een sohedelbastsfra"tuur
°n overleed ter plaatse
Hr Ms fregatten „Van Ewyck" en
„Dubois", de vroegere Amerikaanse oor
logsbodems „Gustafon" en „O'nelll", die
onlangs aan de Kon. Marine werden over
gedragen, zullen op 1 December onder
bevel van de luitenants ter zee der eerste
klasse P. van Willigen en W. A de Looze
Uit Boston naar ons land vertrekken.
I Zij worden 21 December ln Den Helder
I verwacht.
Koning Frederik en koningin Ingrid
van Denemarken zijn te Parys aangeko
men voor een statlebezoek van vier cugen,
Gistermiddag ls op de hoek van de
Churchlll-laan en de Scheldestraat te Am-
sterdaam een 5-Jarig meisje verongelukt,
toen zij. aan de hand van een „verkeers-
brlgadiertje", de straat overstak. De jon
gen en het meisje werden door een auto
aangereden, doordat deze bij het remmen
doorglipte. De Jongen kreeg een woncl
boven het oog.
Gistermiddag heeft zich bij Centraal
Beheer aan de Herengracht te Amster
dam een vrij hevige explosie vooergeaaan.
Vermoedelijk door lekkage ln de leiding
van een „Buta"-gasfles heeft een aer
vertrekken zich met het gas gevuld. Toen
de automatische ollestooklnrichtlng weer
ging branden ls het gas door de warmte
tot ontploffing gekomen Er ontstond een
begin van brand, dat echter spoedig ge
blust kon worden, Twee leden van het
personeel werden licht verwond
Gisteravond werd brand ontdekt ln
de stoomwasserij van de heer J. W. C.
Baart te Weespercarpsel De brandweer
uit Weesp kon weinig uitrichten tegen de
geweldige 'dammerzee- de wasserij brand
de geheel af Het woonhuis van de. e'ge-
naar werd behouden.
BUITENLAND.
De Tsjechoslo waakse regering heeft
de Amerikaanse autoriteiten in Duitsland
verzocht hun beslissing te herzien, waar
bij het voortaan aan Tsjechoslowaakse
lilnvliegtuigen slechts onder bepaalde
voorwaarden wordt toegestaan over de
Amerikaanse bezettingszone van
I land te vliegen.
Amerikaanse waarnemers zullen toe
zien op de verdeling van de Amerikaanse
voedselhulp ln Joego-Slavlè, aldus wordt
in welingelichte kringen te Belgrado me
degedeeld.
In verband met dc versterking der
geallieerde troepen zal West-Dultsland dit
belastingjaar een extra bedrag aan bezet-
tlngskosten moeten betalen. Naar ver
luidt rekenen de Britten voor hun zone
op een extra bijdrage van 65 75 mliuoen
mark De Juiste bedragen zijn nog niet
bekend.
De Amerikaanse regering zal ln Zuid-
Carollna een fabriek voor atoomenergie
bouwen, waar materiaal voor de water
stofbom zal worden gemaakt De bom
zelf zal daar niet worden gefabriceerd,
noch andere atoomwapens. De producten
van de fabriek zullen zowel vooi wapens
als voor Industriële doeleinden kunnen
worden gebruikt Verwacht wordt, dat de
komende anderhalf jaar meer dan 1500
gezinnen uit de buurt naar elders moeten
vertrekken,
De schippersknecht aan boord van
het motorblnnenvaartuig „Hoop van Ze
gen" ls gistermiddag op hel Bulten IJ on
der Durgerdam overboord geslagen en ver
dronken.
De Indische premleiNehroe. heeft
ln het Parlement medgedeeld, dat hij
uitgenodigd ls voor een bezoek aan de
Pnklstar.se hoofdstad, Karatsjl. Hy zelde
een bezoek te zullen brengen „zodra de
omstandigheden zulks toelaten".
Vrijdag a.s. z-al luitenant-kolonel-
vlieger-waarnemer W. J Reynierse het
commando over de vliegbasis Leeuwarden
overdragen aan lultenant-kolonel-vlleger-
waarnemer H. A. Maurenbreoher.
Drie jaar geëist tegen
directeur Oudewaterse
Bank
Vanmorgen om halftien werd voor de
strafkamer van de Rotterdamse Recht
bank de behandeling voortgezet van de
zaak tegen de 61-jarige ex-directeur van
de N.V. Oudewatersche Bank, mr C. H.
Verhagen. Na een requisitoir van ruim
twee uur eiste de Officier van Justitie
een gevangenisstraf van drie jaar met
aftrek.
Ds. Bik krygt IV2 jaar
ONMIDDELLIJKE GEVANGEN
NEMING BEVOLEN.
Het Amsterdams Gerechtshof deed
vanmorgen uitspraak in de zaak tegen
B. E. J. Bik, predikant te Amsterdam,
die 14 dagen geleden in een langdurige
zitting met gesloten deuren in hoger
beroep terecht heeft gestaan.
De verdachte was in eerste instantie,
wegens het verbergen of aan de naspo
ringen van ambtenaren van justitie of
politie onttrekken van een minderjarige,
die zich aan het wettig over haar ge
stelde gezag had onttrokken, door de
Amsterdamse rechtbank IV2 jaar opge
legd. In hoger beroep eiste mr J. Fabius,
procureur-generaal, 3 jaar gevangenis
straf.
Het Hof veroordeelde de predikant
nu, juist als de rechtbank, tot IV2 jaar
gevangenisstraf.
De president, mr E. H. F. W. van
Schaeck Mathon, las uit het vonnis ten
slotte nog voor, dat het Hof voorts de
onmiddellijke gevangenneming van ver
dachte en diens opsluiting in het Huls
van Bewaring beveelt, gezien het feit,
dat het Hof, nu verdachte een aanzien
lijke gevangenisstraf ls opgelegd, gevaar
voor een poging tot vluchten aanwezig
acht.
Tenslotte Beethovens Sonate in Es op.
31 no. 3, met het eerste grote Scherzo
uit diens tweede schepipngsperiode.
Een nieuwe Beethoven deed zich hier
horen en Clara Haskil speelt hem met
een verbijsterende verve, vooral dat be
roemde Scherzo in een tot verbazing
wekkend, ongewoon uitbundig, brillant
tempo. Men weet nog niet zo dadelijk,
of men 't met zó'n opvatting eens kan
zyn.
Maar in deze vaart blijft géén noot
ongehoord: zij krijgen allen steeds hun
volle waarde en de van onze plaats ai
uitstekend klinkende acoustiek verhoogt
dit zelfs nog.
Daarbij is de geest sprankelend, jeug
dig en in de slot-tarantella neemt deze
sprankeling ondanks de vermoeienis
sen van de avond de meeslependste,
welhaast gejaagde vormen aan.
Men ziet verwonderd naar deze zwak
ke, kleine, tengere vrouw en staat ver
steld over haar formidabele energie, die
tot niet voor mogelijk gehouden krach
ten in staat stelt. Men kan slechts dank
baar zijn, voor het prachtige instrumen
tale kleed, waarin zij deze nog jonge
Beethoven hult.
Een toegift kan niet uitblijven na
dit triomfaal succes op het concert
van de Kunstkring „Voor Allen".
Maar even vraagt men zich toch ai,
waarom het auditorium zélfs haar nog
om die toegift vraagt. Zag men dan
de vermoeienis niet op dit gezicht
Doch dan komt Schuberts „Moment
Musical No. 4" en zij schenkt het me
de weldadige, poëtische fijnzinnig
heid, die haar toch wel zéér verwant
is en waaraan men zich vóór alles
laaft.
En gelukkig zonder een spoor van
inzinking, waarvoor men toch wel even
had gevreesd
MARKTBERICHTEN
WOERDEN, 29 Nov. Kaasmarkt. Aangf;
voerd 164 partijen. le soort f. 2-17-r*"7,lj
2e soort I. 2.10—2.15; extra f.2.30. Handel
matig.
