KoUopdeBorSt
Dr. G. Brouwer: 20 jaar op de bres
voor de T.B.C.-bestrijding
Weer nieuwe
zwaartekrachtmetingen op zee
Geweldig programma der Amerikaanse Marine
RECHTZAKEN
Bij zijn afscheid als directeur van het
Consultatiebureau aan de Middelweg
nettuucüjfl
Met een enkel woord
DINSDAG 10 OCTOBER
Export van intellect van
grote waarde
Er bestaan in ons land weer plannen
ten aanzien van de zwaartekracht-
m?tingen op zee, maar ik zelf zal
daaraan niet meer daadwerkelijk deel
nemen, misschien nog op geringe
schaal, aldus prof. dr ir F. A. Vening
Mcinesz, hoofddirecteur van het K.N.
M.I. te de Bilt.
Ditmaal zal dit onderzoek waarschijn
lijk in hoofdzaak in handen zijn van
twee jongeren, de heer G. J. Bruins, die
als geodetisch ingenieur is verbonden
aan het kadaster tot bijhouden van de
rijksdriehoekmeting te Delft en dr D.
Dorrestein, verbonden aan de Oceano-
gïafische afdeling van het K.N.M.I. Het
is de bedoeling, dat-de metingen in het
begin van het volgend jaar worden ge
daan, gedurende een reis met een .duik
boot van de Ned. Marine naar Surina
me en de Ned. Antillen, vermoedelijk
onder commando van baron Mackay,
Prof. Vening Meinesz is zo juist te
ruggekeerd van een drieweekse reis naar
d<? Ver. Staten, tezamen met prof. dr J.
H. F. Ambgrove uit Delft en prof. dr B.
G, Esclier uit Leiden.
,.Het betrof hier een bijeenkomst van
een aantal geleerden, behorende tot
verschillende wetenschappelijke unies,
ter. bespreking van de problemen, be
treffende de inwendige opbouw van en
de verschijnselen binnen de aarde. De
ze unies zijn de geodetische, de geophy-
sische unie, en de unie voor theoretische
en toegepaste mechanica.
De bedoeling was geleerden bijeen te
brengen met een verschillende visie
op deze problemen. Deze betreffen
weliswaar in hoofdzaak de geodesie
en d"! toestand, veroorzaakt door hoge
drukken en temperaturen, hangen
Lestoestel bij Rilland
neergestort
TWEE INZITTENDEN ONGEDEERD.
Gistermiddag is een lesvliegtuig van
de vliegbasis Woensdrecht, dat oefende
bij Rilland, in de Zuid-Bath-polder neer
gestort.
Bij het overvliegen van de spoorlyn
is het toestel in aanraking gekomen
met een der draden van de nieuw aan
gelegde hoogspanningsleidingen, die
van Brabant naar Goes lopen. Deze
leidingen staan nog niet onder stroom.
Het toestel kantelde, stortte neer en
werd geheel vernield. De beide inzit
tenden kregen geen letsel. Zij konden
uit de brokstukken worden gehaald.
Het toestel, type Tigermoth, droeg als
nummer A. 45.
Aankomst van de „Sibajak"
In hoofdzaak leden van het KNIL en
van de Kon. Marine in kleiner aantal
leden van de Kon. Landmacht (LMN)
en voorts burgers, enkele leden van de
Niwin en kinderverzorgsters, zijn gis
termiddag met de „Sibajak" in to
taal 1250 gerepatrieerd. AandeLloyd-
kade te Rotterdam werden zij toegespro
ken door kapitein R. J. E. M, van Zin-
nicq Bergmann namens H.M. de Ko
ningin, generaal-majoor W. J. K, Baay
namens de regering en kapitein W. Erd-
mann namens de inspecteur-generaal
van de Kon. Landmacht Prins Bern-
hard. De ontscheping had een vlot ver
loop. De KNIL gezinnen zullen voor
namelijk in z.g. woonoorden worden
ondergebracht.
48 Korea-vrijwilligers
op Schiphol
Met de KLM Skymasler „Overloon"
arriveerden gisteravond op Schiphol
48 militairen uit Indonesië, die deel
uit zullen maken van de Nederlandse
eenheid voor Korea. De soldaten
o.m. 16 leden van liet vroegere KNIL,
waarbij vijf Indonesiërs zijn af
komstig van de verschillende onder
delen van de Kon, Landmacht in In
donesië.
Er zijn oorlogsvrijwilligers bij. die
reeds vijf jaar in dienst zijn en dienst
plichtigen die 10 maanden dienst deden
in de tropen.
In de loop van deze week wordt nog
een tweede groep verwacht van onge
veer 20 man. Behalve een aantal fami
lieleden was ook de commandant van
het Korea detachement, majoor Den
Ouden, ter begroeting aanwezig.
Onder het commando van de 21-jarige
luitenant W. 't Sas, stelden de militai
ren zich voor de Skymaster op en mar
cheerden daarna de aankomsthal bin
nen. Na de formaliteiten te hebben ver
vuld. vertrok de groep naar de Alexan
der kazerne in Den Haag.
Nederland betrokken bij
Pools spionnageproces?
UITLEVERING VAN GEGEVENS AAN
DIPLOMATEN.
Verzetsgroep „Win" steunpunt voor
Engeland.
Nederland en Groot-Brittannië zijn
ter sprake gekomen in Polen's jong
ste spionnageproces te Warschau, al
dus U.P.
Acht beklaagden zouden gisteren
voor een militaire rechtbank hebben
bekend, zich schuldig te hebben ge
maakt aan spionnage, subversieve han
delingen en uitlevering van gegevens
aan Nederlandse, Belgische en Ameri
kaanse diplomaten. Allen waren vol
gens het Poolse persbureau, P.AJP. lid
van de verzetsgroep „Win".
Een der beklaagden verklaarde dat de
verzetsgroep „Win" niets anders was
dan „een instrument van buitenlandse
inlichtingendiensten" en dat Groot Brit-
tannië de groep beschouwde als zijn
steunpunt in Polen.
Een andere beklaagde zei dat spion-
nagegevens naar het. buitenland worden
gesmokkeld door bemiddeling van de
huidige plaatsvervangende Amerikaanse
militaire attaché Lt. -kol. Frank S. Jes
sie, door de Nederlandse en Belgische
diplomatieke vertegenwoordigingen en
dj or wijlen August Kardinaal Hlond,
Aartsbisschop van Warschau en Primaat
van Polen.
Allen beweerden dat zij van buiten
landse diplc maten grote geldbedragen
voor de verstrekte inlichtingen hebben
ontvangen.
weer samen met. de materiaaleigen
schappen en dit nu raakt het terrein
van de unie voor de mechanica.
Wij waren tezamen gekomen in
Hershy (Penn), aldus prof. Vening
Meinesz. Deze plaats geniet in Amerika
bekendheid, omdat zij geheel gebouwd
is door een multimillionnair, die daar
zijn chocoladefabriek vestigde. Zijn
naam werd aan de plaats gegeven en
zowat alles wat men er vindt is met die
naam verbonden.
De bijeenkomst was van grote beteke
nis. Zij werd dan ook gesubsidieerd dooi
de Unesco, die grote waarde hecht aan
het samenbrengen van geleerden op het
gebied van naast elkaar liggende we
tenschappen.
O
Bij alle bezoeken in Amerika is mij
weer het grote nut. gebleken van het
persoonlijk contact", verzekerde prof.
Vening Meinesz, tussen de Amerikaan
se en Europese wetenschappelijke figu
ren. Zo was van bijzondere betekenis
het. contact met ae tegenwoordige prof.
Ewing, die in de Ver. Staten de leiding
heeft bij de zwaartekrachtsonderzoekm-
gen op zee.
De Amerikaanse marine heeft een ge-,
weldig programma voor dit onderzoek
opgesteld. Met name zijn, onder lei
ding van een van prof. Ewings me
dewerkers, prof. Worzel, veel onder
zoekingen in de Stille Oceaan ver
richt, waarby gebruik is gemaakt van
een copy, van het toestel, dat ik zelf
geconstrueerd had.
Ook Engeland doet aan dit onderzoek
mee, maar op kleinere schaal. Dank
zij dit gezamenlijk werken nemen de
resultaten thans snel toe.
Prof. Vening Meinesz verklaarde, dat
Nederland in de Ver, Staten nog steeds
zeer gewaardeerd wordt,. Ondanks het
verlies van Indonesië meent prof. Vening
Meinisz, dat er voor ons nog een be
langrijk werkterrein overblijft.
In de eerste plaats in Indonesië, maar
daarnaast in de gehele wereld en niet
in de laatste plaats in ons eigen land.
„Dus export van intellect" vragen wij.
„Inderdaad", luidde lachend het ant
woord.
ADVERTENTIE
Wrijf deze krachtige zalf op keel, borst
en rug. Ze werkt aLs een pappleister en
door de geneeskrachtige dampen, die
U inademt. Verwijdert congestie, verge
makkelijkt de ademhaling en verhelpt
verkoudheid meestal ia
Jéén nacht.
VapoRub
Uitbreiding Ziektewetregeling
Bij de Tweede Kamer is inged.end een
wetsontwerp tot uitbreiding van de toe
passing van het Ziekenfondsenbesluit.
Aan de Memorie van Toelichting ontle
nen wij: dat in art. 1 van het ontwerp
de groepen zijn aangegeven, die voor
de toepassing van het Ziekenfondsen-
besluit en zijn uitvoeringsbesluiten zul
len gelden als verplicht verzekerden in
gevolge de ziektewet. Aangezien de wen
selijkheid is gebleken de mogelijkheid te
openen nieuwe groepen onder de ver
plichte verzekering te brengen, ten ein
de daaraan bij wijziging van de sociale
verzekeringswetgeving snelle aanpassing
mogelijk te maken. Is verder een alge
mene uitbreidingsmogelijkheid opgeno
men.
Voor de bovenbedoelde groepen zal
de grens van f. 4.6S0 gelden
RAVAGE DOOR GEYSER.
ONTPLOFFING.
De schilder W. Daams te Kerkdrlel
had een tweede-hands badgeyser in zijn
badkamer laten aanbrengen. Vermoede
lijk ten gevolge van een defect vloog de
geyser gisteren door grote stoomont-
wikkeling uit elkaar. De ontploffing
was zó hevig, dat. de achtergevel uit
het huls werd geslagen en dat de zij
muren schade opliepen. In de inboedel
van het huis werd een ware ravage
aangericht. Persoonlijke ongelukken de
den zich gelukkig niet voor.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllilllllllllll
Wie de schoen past
Terechtwijzing van Prinses Beatrix
Het gebeurde in Hilversum.
De Prinsesjes Beatrix, Irene en
Margriet gingen schoenen kopen,
in gezelschap van haai- verzorgster,
mevrouw Penning. Als andere kin
deren schoenen gaan passen, stap
pen ze eenvoudig met moeder of
vader de winkel binnen. Helaas
heeft de ervaring geleerd, dat als
de Prinsesjes inkopen gaan doen,
er steeds voorzorgsmaatregelen
moeten worden genomen. Z-o werd
de auto een 9tukje verder gepar
keerd, opdat niet onnodig de aan
dacht op haar aanwezigheid zou
worden gevestigd. Alles leek goed
■to gaan, maar toen de prinsesjes
met haar- krakende, nieuwe schoe
nen naar buiten kwamen, verdron
gen de mensen zich rond de auto
De pret van de nieuwe schoenen
ging er bijna door verloren, Er
waren zelfs mensen, die toen de
Prinsesjes er eenmaal in geslaagd
waren in de auto te stappen
hun hoofden door de portieren
staken.
Was het wonder, dat Prinses
Beatrix vroeg of ze dat wilden
laten?
Het is wel duidelijk dat het win
kelen voor kinderen, ook al zijn het
Prinsesjes, door een dergelijk op
treden bedorven wordt.
De meeste Nederlanders hebben
in de afgelopen' jaren getoond beter
begrip te hebben voor wat de Prin
sesjes toekomt dan hier bij de
schoenwinkel tot uiting kwam.
Daarom: wie de schoen past trek-
ke hem aan!
NEDERLANDERS HIELPEN
DUITSERS.
De bijzondere strafkamer van de Ar
rondissementsrechtbank te Amsterdam
veroordeelde 4 Nederlanders, die op 10
Mei 1940 mat eenheden van het Duitse
leger in een ,op Nederlandse uniformen
lijkende militaire kleding" ons land. wa
ren binnengetrokken.
Het zijn de 27-j. F. Hooft, die tot
10 jaar met aftrek, de 32-j. P. Stam
men, die tot 9 jaar, met aftrek de 27-j.
A. ter Steegs, die tot 10 jaar met aftrek
en de 34-j J, Klavers, die tot 9 jaar met
aftrek werden veroordeeld
Zij werden allen ontzöt uit de open
bare rechten voor de duur van he: le
ven. Voor de oorlog waren zij toegetre
den tot de Bond van Nederlandse NSB-
ers in Duitsland en volgden een cursus
.Sport en Spel".
Met het veilen van de vonnissen hield
de rechtbank er rekening mee, dat deze
Nederlanders vrijwel nooit in het moe
derland zijn geweest en zich dus in min
dere mate bewust zijn geweest van de
positie, waarin ons land kwam te ver
keren.
Alkmaar's ontzet luisterrijk
gevierd
BESTUUR 3 OCTOBERVERENIGING
WAS AANWEZIG.
Gisteren is onder grate belangstelling
het feest van ,Alknf&,ar's Ontzet" te
Alkmaar luisterrijk gevleid.
Na een aubade bij de burgemeester
vermaakte de jeugd zich met volksspe
len en turnen. Om 12 uur was er in het
Victoriepark een officiële herdenking in
tegenwoordigheid van ve'e genodigden,
o.m. het bestuur van de 3-Ocotoberver-
eniglg te Leiden en de Leidse Studen
ten v er en i ging Al cmaria
Mr G. A. de Lange, hield een her
denkingsrede, waarin hij opmerkte,
dat de strijd tegen Spanje destijds in
wezen een strijd was voor de vrijheid
van geweten en geloof. Hij bracht hul
de aan de verzetshelden van 1573 met
Willem van Oranje aan het hoofd en
huldigde deze mannen door een krans
aan het Victoriebeeld te hechten,
's Middags was er een optocht, die het
Nederlandse lied verbeeldde en waarin
25 grote nummers werden afgewisseld
met vier harmoniecorpsen, het ven-del
der verkenners en een drietal ruiter-
groepen,
's Avonds werd het feest besloten met
een kerkconcert gevolgd door een vuur
werk.
Nederlandse bloemenkeur
naar Zweden
TENTOONSTELLINO IN STOCKHOLM
Van 13 tot 20 October a.s. wordt te
Stockholm in de Liljevalchs Komst
hal een tentoonstelling gehouden van
Nederlandse bloemisterijproducten iri-
hoofdzaak rozen anjers, fresia's, chry
santen. en verscheidene decoratieve
planten, zoals anthuriums.
De bloeman 'zullen naar Zweden wor
den vervoerd met een lijntoestel van de
KLM en gedurende de tentoonstelling
worden ververst.
De -tentoonstelling wordt geopend door
de Nederlandse gezant te Stockholm,
jhr. mr P. D. E Teixelra de Mattos.
Kroonprins Gusba-af Adolf van Zweden
zal daarbij aanwezig zijn.
Nu de invoer van bloenristerijproduc-
-ten onlangs door Zweedse regering is
vrij gegeven, hopen de Nederlandse
bloemenkwekers op betere perspectieven
voor de Nederlandse export welke in
j 1949 f. 572.399 Hollandse gu'dens be
droeg.
I De tentoonstelling wordt- georgani-
seerd door de Ver. „Groep Bloemisterij".
EUROPESE TOERISTISCHE
PROPAGANDA HAD SUCCES.
Naar oordeel van Nederlandse en bui
tenlandse deskundigen op toeristisch
gebied zijn de eerste resultaten van de
Europese collectieve propaganda voor
toerisme, welke in de Ver. Staten ge- i
houden werd, zeer gunstig. Vergeleken j
met de eerste vier maanden van 1949 ls 1
in dit jaar over dezelfde tijd gerekend
het reizen van Amerikanen buiten het
zomerseizoen met 22% toegenomen.
Dit resultaat werd bekend gemaakt
tijdens de werkverga dering van de
Ehropese commissie van toerisme <EHC)
te Parijs.
BRITS VECHTWAGEN-REGIMENT
KOMT HIER OEFENEN.
Bevordering geallieerde samenwerking.
Een detachement ter sterkte van on
geveer 50 man van een gevechtwagen -
regiment van het Britse Rijn-leger zal
van lil -tot en met 19 October a s. voor
oefenlngsdoeleinden een bezoek brengen
aan ons land.
Sommige officieren hebben 'deelgeno
men aan de bevrijding van Nederland en
verlangen er naar hun Nederlandse
vrienden terug te zien.
Door deze oefening zal de samenwer
king van geallieerde legere in West-
Europees verband worden bevorderd en
de vriendschap worden verstrekt..
(Foto „L.D.'VVan Vliet)
Troepenschip Chitral
17 October in Amsterdam
ENKELE OPVARENDEN UIT
LEIDEN EN OMGEVING.
Het troepenschip „Cithral", dat
op 22 September jl. uit Tandjong
Priok is vertrokken, zal vermoede
lijk op 17 October in Amsterdam
arriveren. De volledige pasaglers-
ljjsten liggen ter inzage op onze
bureaux Witte Singel 1 te Leiden
en Koningin; Wilhelminastraat 15
te Katwijk aan Zee. Blijkens deze
lijsten bevinden zich aan boord de
volgende personen uit Lelden en
omgeving: J. Tegelaar. S. Tegelaar-
Soengadi en Tegelaar, allen Mira-
kslstesg '13 te Leiden; A. D. Celosse,
Pension Panorama te NoordwJjk
aan Zee en H. W. Hamersma en
M. Hamersma—Serrien Koningin
Wilhelminalaan 8 ibe Voorschoten.
illllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllil
VREEMD COMPLOT IN
AMSTERDAMSE FABRIEK.
Tot nu toe 12 arrestaties.
De politie in Amsterdam-Noord is er
in geslaagd een zeer groot complot on
der het .personeel van een fabriek in
{het Noordelijk deel van Amsterdam te
'ontmaskeren.
De goederen, die in deze fabriek ver
vaardigd worden, werden per vracht
auto het land doorgebracht. Personeel
van de fabriek verwerkte het dan ter
plaatse. De verantwoording van het
verbruikte materiaal werd niet juist- bij
gehouden. Hierdoor slaagden verschei
dene personeelsleden er in goederen
achter te houden en deze als verwerkt
te doen boeken. Aan dit spelletje deed
vrijwel het gehele personeel mee zo
deelde de politie mede en er zou mo
gelijk nooit iets van gemerkt zijn, ware
het niet-, dat één van de chauffeurs te
brutaal werd en 'daardoor de aandacht
van de boekhouding op valse opgave
vestigde. De politie heeft thans twee
chauffeurs, acht voorlieden, een opko
per en diens zoon gearresteerd. Mogelijk
zullen nog meer arrestaties volgen. De
totale waarde van het gestolen goed
bedraagt ettelijke duizenden guldens.
ADVERTENTIE
Wol
VEILIG
BINNENLAND.
De toestand van drie van de vier
gewonden by de ontploffing op de raffi
naderij van de B.P.M. te Pernis ls bevre
digend. Helaas ls de 27-Jarlge P. Wlerixs
uit Rotterdam overleden.
Verschenen ls het voorlopig verslag
der Tweede Kamer over het ontwerp van
wet „Hulsvesting gerepatrleerden".
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp van wet tot goedkeuring van
het op 2 Juni 1948 te Parijs gesloten ver
drag tot regeling der rechten en verplich
tingen van Nederland en Frankrijk ten
aanzien van wederzijdse onderdanen, die
zich naar een der belde landen begeven
om aldaar arbeid te verrichten '(arbeids-
verdrag).
De Christelijke Metaalbewerkersbond
In Nederland werd op 16 Mei 1901 opge
richt en bestaat dus In 1951 50 Jaar. Het
ligt ln de bedoeling, dat dit feit ln Mei
van het volgend jaar te Arnhem feestelijk
zal worden hei-dacht.
Te Winterswijk is gisteravond door
burgemeester J. Kneppelhout een aard-
olletentoonstelling geopend, georgani
seerd door een uit onderwijskringen ge
vormd comité in samenwerking met de
N. V. Bataafse Petroleum Maatschappij-
Koninklijke Shell-groep. Het doel van
deze tentoonstelling ls om velen en voor
al de schooljeugd uit de gehele Achter
hoek kennis tc doen maken met een in
dustrie, welke van zo groot belang is voor
de moderne samenleving.
De Gijsbert Japlcxprljs, de litera
tuurprijs voor het beste Friese prozawerk,
ls dit Jaar toegekend aan dr Y Poortlnga
te Menaldum. De prijs zal waarschijn
lijk 3 November namens Ged Staten
van Friesland op het gemeentehuis te
Bolsward, de woonplaats van Gijsbert
Japlxc. worden uitgereikt De prijs werd
aan dr Y. Poortlnga toegekend voor. zijn
in 2 delen verschenen historische roman
„Elbrlch"
I De 39-Jarlge L. B. de B firmant
I van de N. V. De Backers Gloeilampenfa-
briek te Tilburg ls gistermorgen met een
door hem bestuurde personenauto in- het
Wilhelminakanaal aldaar gereden. De
auto kwam ln schuine stand op de
bodem van het kanaal terecht; de por-
tieren waren gesloten.
I Na een kwartier is de bestuurder bo
ven water gebracht, doch hij bleek reeds
overleden te zijn.
In verband met de vertraging van
het troepenschip „Skaugum" kunnen
brieven voor de opvarenden aan boord
van dit schip nog worden gepost tot
uiterlijk 12 October.
BUITENLAND.
John'Wayne, Amerikaans fllmspeler
en producer, heeft een: „Theater voor
vrijheid" opgericht, dat een tegenwicht
wil zijn tegen communistische propa
ganda.
I De Londense gemeenteraad zou stap-
i pen ondernemen om politiek onbetrouw-
i bare personen uit te sluiten van amb
ten, die verband houden met de veilig
heid. Men verwacht, dat onder meer com
munisten en fascisten tot deze categorie
gerekend zullen worden.
27 overlevenden van hst 1586 ton
metende stoomschip „Fred Borchard" uit
Huil, dat tijdens een storm zonk. zijn te
Harstad ln Noorwegen aan land gebracht.
1 Twee leden van de bemanning worden
vermist.
Volgens het Japanse nieuwsbureau
Djldjl heeft een Sovjetrusslsch patroull-
j levaartulg op een afstand van 5 km van
het Japanse eiland Hakkaldo een Japans
j vissersvaartuig met een bemanning van
vijf aangehouden.
I In de streek van Sikkim (tussen
Bengalen en Tibet) hebben rampspoedige
overstromingen plaats gehad door de
plotselinge was van de Tista-rivier. Vier
stalen bruggen werden meegesleurd. Ve'e
1 mensen zouden het leven verloren heb-
I ben en de schade zou aanzienlijk zijn.
I Prinses Anne, de dochter van prinses
Elizabeth van Engeland, zal op 21 Octo-
ber, de verjaardag van de slag bij Tra-
j falger. worden gedoopt.
Sjah Mohammed Reza Pahlevi van I
Perzlë, wiens huwelijk met de Egyptische
prinses Fawzia, zuster van konlng'Faroek,
in 1948 werd ontbonden, zal binnenkort 1
ln het huwelijk treden met een 18-jarlg
Perzisch meisje. Het meisje, Soraya Esfan- I
dlarl. ls de dochter van een hoge Perzl- I
sche dignitaris en een Duitse moeder.
Een groot schilderij van Rubens van
3.54 bij 2.78 meter, dat te Londen ontdekt
ls, na een eeuw lang ln een Schots
kasteel aan de vergetelheid te zijn nrijs-
gegeven, ls door het museum voor kunst
to Gothenburg aangekocht,
Het Britse ministerie van financiën
heeft bevestigd, dat de regering te Bel
grado onlangs aan Engeland om een
nieuw credlet ln ponden sterling heeft
verzocht en dat deze aanvraag op het
ogenblik wordt onderzooht.
De economische commissie voor
Europa van de Verenigde Naties heeft I
bekend gemaakt, dat de Sovjetunie er in j
heeft toegestemd om op 14 November a.s.
te- Genère met andere Europese afgevaar
digden besprekingen te voeren over aan-
en verkopen van bepaalde graansoorten.
Warren Austin Bernard Baruoh en
Anne Chare Mc Cormick van de .New-
York Times" zullen de Roosevelt-ereme-
dallle voor 1950 ontvangen,
De Eu ld-Afrikaanse ds Morkel. „klel-
ne Davidbijgenaamd, heeft gebroken
1 met zijn kerk, omdat deze de „apart-
heid"-politiek van de regering Malan
steunde.
De blanke dominee verliet te '/amen
met het grootst deel van zijn gelovigen
de Nederlands Hervormde Kerk en sloot
I zich aan bij de calvinistisch Protestantse
'i Kerk van de Unie die zich krachtig ver
zet tegen de apartheid,
Morkel zei van mening te ziin, dat
apartheid de Zuld-Afr!kaanse kleurllicn
I naar het communisme zou dry ven (U.P.).
ln 20 jaar is sterfte aan
T.B.C. teruggelopen van 20
tot 3 a 4 personen op de
10.000
Het was op 19 October 1934, dat
Gerke Brouwer, de zo juist afgetre
den directeur van het Districtscon
sultatiebureau ter bestrijding der
T' B.C. aan de Middelweg te Leiden,
tijdens zijn promotie tot doctor in
de Geneeskunde aan de Rijksuniver
siteit te dezer stede o.a. de volgende
stellingen verdedigde: „De tubercu
lose wordt het meest verspreid door
besmetting in het ge-zin'1 en „Het ge
vaar van besmetting met tuberculose
op school maakt het noodzakelijk,
dat maatregelen tegen de mogelijk
heid van een dergelijke besmetting
getroffen worden."
Dr Brouwer, die reeds op 1 Februari
1931 was benoemd tot directeur van
het Consultatiebureau, heeft sinds
dien met grote energie en voortva
rendheid de strüd tegen deze ge
vreesde ziekte aangebonden. Duizen
den personen, onder wie vooral vele
kinderen, zijn door hem in de loop
der jaren op t.b.c. onderzooht. De
behandeling, dïe daarop volgde, heeft
over de gehele linie gunstige resul
taten opgeleverd: een volkomen ge
nezing, zij 't veelal na jaren. Boven
dien heeft dr Brouwer, wiens be
moeiingen zich aanvankelijk uit
strekten over een „ambtsgebied",
waarin ruim 250.000 personen woon
den, het publiek de bijzondere be
tekenis van een dergelijk onderzoek
leren inzien. Naast zijn medisch in
zicht, mag het hem dan ook zeer
zeker tot een grote verdienste worden
aangerekend, dat hjj de bevolking d3
weg naar het Consultatiebureau heeft
doen vinden. Een weg, welke thans
door vele tienduizenden vrijwillig
wordt ingeslagen!
FRIES VAN GEBOORTE.
Gerke Brouwer, Fries van geboorte,
werd 4 December 1883 te Dokkum ge
boren. Na zyn gymnasiale opleiding te
Amsterdam, studeerde hij in de medi
cijnen aan de Gemeenteiyke Universi
teit aldaar waar hem ln Februari 1912
het artsdiploma werd uitgereikt. Al
spoedig daarop vertrok hij naar Ned.
Indië, waar hij eerst te Batavia en
later te Madioen bij de Burgerlijke
Geneeskundige Dienst werkzaam was.
Speciaal wijdde hij hier zijn aandacht
aan de pestbestrijding. In het voorjaar
van 1914 gerepatrieerd, heeft hij ge
durende de eerste wereldoorlog een
ivuisartsenpractyk te Oosterzee (Fr.)
voor een gemobiliseerde arts waarge
nomen. Direct na de oorlog vestigde
hij zich te Herwijnen (Betuwe) als
arts, een practijk, welke hij tot 1928
heeft uitgeoefend. Na in dit jaar en
kele maanden aan het ziekenhuis aan
de Bergweg te Rotterdam verbonden
te zijn geweest, vertrok hij naar het
Sanatorium „Zonnegloren" te Soest,
cm werkzaam te zijn als assistent van
de geneesheer-directeur, dr Röeri.
Op 1 Februari 1931 kwam dr Brou
wer naar Leiden, waar hjj werd be
last met de leiding van het Consul
tatiebureau aan de Middelweg, een
functie, welke hjj juist één dezer
dagen, in verband met het bereiken
van de pensioengerechtigde leeftijd,
heeft overgedragen aan dokter J. E.
Zweers.
Dokter Brouwer, die zich na zijn ves
tiging in Leiden, op het behalen van
zijn doctorstitel voorbereidde, promo
veerde in October 1934 tot doctor in
de Geneeskunde, cp een proefschrift,
getiteld: „Besmetting met tuberculose
in gezin en school". Promótor wa-s
prof. dr E. Gorter.
OOK ANDEREN DEDEN EEN-
BEROEP OP HEM.
Naast zijn veel omvattende werk
zaamheden te Leiden, is dr Brouwer
consulterend t.b.c. arts van de Stich
tingen van de Ned. Herv, Vereniging
voor Zenuw- en Geesteszieken te Leid-
schsndam, Amersfoort en Assen, voor
welke vereniging hij ook als secretaris
optreedt, van de Wiliem v. d. Bergh-
stichting te Noordwijk en van de An-
na-kliniek te Leiden. Voorts is dr Brou
wer bestuurslid van de afd. Leiden van
het Groene Kruis en neemt hij ook in
de kring der Ned. Herv. Gemeente te
dezer stede een vooraanstaande plaats
in. Sinds 1934 heeft hij onafgebroken
als diaken zitting in de kerkeraad de
zer gemeente en is hij de voorzitter
ran het College van Diakenen, een
functie, welke hij met grote ambitie
en bijzondere trouw reeds vele jaren
bekleedt.
Ter gelegenheid van dit afscheid
hebben wij dr Brouwer eens gevraagd
naar zijn Leidse" resultaten.
Hartelijk verheugd over de grote ver
andering. welke zich in de loop der 20
laren in de mentaliteit der bcvclknig
heeft voltrokken, deelde dr Brouwer ons
Dr, G. Brouwer.
20 jaar T.B.C.-bestrijding.
mede. dat, terwijl bij zijn komst in 1931
zich bijna 1000 personen voor de eerst-e
l maè-1 lieten onderzoeken, dit bij zijn af-
scheid was gestegen tot plm. 5300. Een
bewijs, dat men de betekenis van een
consultatiebureau op haar juiste waarde
is gaan schatten! Terwijl de zorgen van
het bureau zich in 1931 uitstrekten over
een gebied, waarin 250.000 personen
woonden, bedraagt dit aantal momenteel
301.870.
1155 LIJDERS AAN T.B.C.
Toonden de resultaten van het on
derzoek bij dr Brouwers komst ln Lei
den aan, dat er op de bijna 1000 voor
de eerste maal onderzochte personen
300 lijders aan T.B.C waren, by zyn
afscheid waren dit plm. 350 personen,
thans echter op een aanbal van 5300,
die zich voor de eerste keer deden on-
dei-zoeken. Rekening houdende met de
belangrijke sty ging van het aantal op
t b c. onderzochte personen, een opmer
kelijk versohil.
Met inbegrip van deze 350 nieuwe
lijders aan t-b.c. bedraagt het in 1949
bij het Bureau bekend zynde totale
aantal t.b.c.-patienten 1155. waaronder
235 gevallen van open (zeer besmette
lijke) t-b.c.
NIEUWERE GENEESMIDDELEN
EN CHIRURGISCH INGRIJPEN
Hoewel men in vrywel alle gevallen
nog een rustkuur voorschrijft, zyn in de
loop der jaren het Inricht in de t.bc-
bestrijdlng en de toegepaste therapie,
sterk verbeterd. Vooral het. gebruik van
de nieuwe geneesmiddelen, welke na de
tweede wereldoorlog uit Amerika strap-
tomicyne) en uit Zweden OP .A.S.) in ons
Land zijn ingevoerd en aangewend, heb
ben hiertoe veel bygedragen.
Bovendien gaat nien sinds de dertiger
jaren in ernstige gevallen veel eerder
over tot een chirurgische ingreep; het
verwijderen van een long of een gedeel
te daarvan.
Dr Brouwer, die uiteraard een groot
voorstander is van het opsporen en
radicaal verwijderen van de besmet
tingshaarden, waardoor op de lange
duur de t,b.c. in ons land geen kans
meer zal hebben, ziet het als een zeer
gunstig resultaat van de thans aller -
wege toegepaste t-b.c.-bestrijding, dat
het aantal sterfgevallen aan t.b.c, in
ons land sinds 1931 is gedaald van
20 tot 3 a 4 op de 10.000 inwoners.
I BEVOLKINGSONDERZOEK PRIMAIR
j Ofschoon dr Brouwer zich zeer waar-
I derend uLtliet over de voortreffeiyke
medewerking, welke hy van de zijde der
j huisartsen ondervindt en grote vooretan-
der is van de bedrijfs doorlichting en
i uiteraard de voortdurende zorg der
1 Consultatiebureaux hoog aanslaat, moet
J men z 1. in Nederland komen 'tot een
I totaal bevolkingsonderzoek hetgeen in
samenwerking met het Centraal Burea u
voor Keuringen in Den Haag mogeiyk
moet ziin.
Terwyi in zijn district de gemeente
i Wassenaar hierin al is voorgegaan en
J ook Voorschoten over enkele weken zal
j volgen bevinden de plannen voor een
1 dergeiyk'onderzoek in Leiden zich reeds
i in een vergevorderd stadium,
j Ten slotte wees dr Brouwer nog op
de grote betekenis van de nazorgen,
welke zich in vele gevallen over een
groot aantal jaren dient uit te strekken,
NIEUW CONSULTATIEBUREAU
WASSENAARSEWEG.
Zoals wij indertijd al meldden, is met
I het oog op de zeer toegenomen werk-
i zaamheden van het Consultatiebureau
het gebouw aan de Middelweg te klein
geworden en wordt een nieuw, zij het
niet permanent gebouw aan de Wasse-
naarseweg opgetrokken. Bereids is een
aanvang gemaakt met de grondwerk-
i zaamheden. Indien zich geen stagnatie
j in de bouw voordoet, denkt men het
j gebouw in Februari'Maart van het vol
gende jaar in gebruik te nemen.
21 OCTOBER AFSCHEID VAN
DR G. BROUWER.
Naar wij vernemen ligt het in de be
doeling om op 21 October a.s. officieel
j afscheid te nemen van dr Brouwer, een
afscheid, dat ongetwijfeld zal uitlopen
I op een hartgrondige dank voor het vele
j werk, dat dr Brouwer in het belang
1 van de t.b.c.-bestrijding en daarmede
I voor de volksgezondheid heeft gedaan.
VROEG OP DE SLECHTE WEG!
Een 13-jarige Haagse scholier stal in
de afgelopen maanden ten nadele van
zijn ouders een bedrag van ruim f. 2700,
dat hy met enige „vriendjes" tot op de
laatste cent opmaakte. Speciaal op de
I onlangs gehouden kermis op het Malie-
veld. werd een groot bedrag ..doorge-
öraaid". D? ouders zyn van hun moei
zaam vergaard, spaarcentje beroofd..
