Vitale noodzaak voor
West-Europa
Het bevel „Scramble" is gekomen
Westerling thans onvindbaar
in Brussel
Toegang tot Luxemburg geweigerd
De tegenstelling Oost-West over
Duitsland spitst zich toe
WEERBERICHT
69ste Jaargang
VRIJDAG 25 AUGUSTUS 1950
No. 270(54
ünctcur: j. w. henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
fflofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer f4.50 per kwartaal; 35 cents per week Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
LEIDSCH
DAGBLAD
iCupolais begonnen
(Van een speciale verslaggever)
Van vanmiddag 12 uur af is een aantal telefoonlijnen op het vasteland
,a West-Europa constant bezet door de luchtmacht. Over die lUnen klinkt
voor een leek raadselachtige taal, waarin mannen van de militaire lucht-
iirt elkaar vertellen over de bewegingen van eigen en vijandelijke vliegtui-
fD, Want op dat tüdstip is de grote luchtmachtocfcning „Cupola" bcgon-
fi De oefening, die cr een levend bewijs van is dat de landen op het con-
~<nt niet vergeten zullen worden in geval van oorlog. Zorgvuldig wordt nu
EBers het verdedigingssysteem in de lucht boven dit deel van de wereld
rttst. ..Cupola" (koepel) is de naam van de oefening, want zij overkoepelt
H vrerk van een aantal luchtmachten. „Gereedheid" is, gelijk gemeld, haar
tries!
In Fontainebleau is- onder leiding van dat geheel in het geheim kan gebeuren,
eocperbevelhebber van de West Euro- Het gillende geluid van de straalvlieg
tuigen dringt ver door. Daar tussen
door is dan het rustig brommende ge
luid van de ..j-ode" bommenwerpers te
horen, een geluid, dat wii ons maar al
te coed uit de oorlogsdagen herinneren!
Burgervliegtuigen mogen in de eerste
komende dagen niet boven de 8000 voet
vliegen. Daarboven zal zich ..Cupola"
afspelen.
Peru plaatst Spanje op de
agenda der V. N
De afgevaardigde fan Peru heeft op
de agenda van de algemene vergadering
der VN in September een resolutie ge
plaatst, volgens welke de leden der VN
volledige vrijheid zouden krijgen betrel-
fende hun diplomatieke betrekkingen
met Spanje en Spanje het recht zou
krijgen zich aan te sluiten bij de ver
schillende organen der V.N.
DE DEFENSIE-BESPREKINGEN
TE LONDEN.
Uit gewoonlijk betrouwbare bron wordt
vernomen, dat de twaalf plaatsvervan
gers van het Noord-Atlantisch pact een
commissie hebben ingesteld om de af
zonderlijke defensie-plannen, opgesteld
door de leden-staten, te coördineren tot
een financieel plan.
Charles Spoffoord, de Amerikaanse
voorzitter, heeft verklaard, dat de door
de twaalf landen voorgestelde geldelijke
bijdragen aan het herziene defensie
programma niet voldoende zijn. Er is
nog een aanzienlijk gat te dichten, al
dus zou Spofford gezegd hebben Maar
hij vermeldde niet. welk bedrag men
kan verwachten dat de V. St. zullen le
veren om dit gat te dichten.
ERNST WIECHERT OVERLEDEN.
Na een ernstige ziekte is op 63-jarige
leeftijd in zijn woning te Merikon am
See (Zwitserland) overleden de dichter
en schrijver Ernst Wiechert.
Wiechert, die in Duitsland als een
van de grootste dichters van deze tijd
werd beschouwd, groeide op in Oost-
Pruisen. Zijn bekendste werken zijn:
„Die Magd des Juergen Doskocil". „Die
Majorin", ..Waelder und Menschen",
„Das einfache Leben", Die Jeromin-
kinder" en „Jons ehrenreich Jeromln".
Na de oorlog schreef Wiechert een ge
dicht over het concentratiekamp Bu-
chenwald onder de titel: „Der Toten-
wald".
Tijdens het Hitlerregiem had Wie
chert zich de toorn der nazis op de hals
gehaald door zijn in de hele wereld be
kend geworden toespraken tot de stu
denten van Muenchen en zijn brief aan
de minister voor propaganda, Josef
Gcebbels. In deze brief schreef hij, dat,
naar zijn overtuiging, de eenvoudigste
herdersknaap uit zijn dorp meer begrip
voor cultuur had dan de ambtenaren
van het Derde Rijk, die over de cultuur
gingen. Toen hij in 1938 partij koos
voor dominé Niemoeller. werd hij in
een concentratiekamp gestopt en het
schrijven werd hem verboden.
„Westerling weet nog steeds niet waar hy naar toe kan gaan".
Dit is het resultaat van de talloze, dikwijls tegenstrijdige berichten, die
ons omtrent hem bereikten. Eerst zou hij naar Luxemburg mogen vertrekken,
doch het betreden van dit land is hem geweigerd. Westerling was reeds op
transport gesteld naar de Luxemburgse grens, doch moest toen weer onver-
richterzake terugkeren.
i\irchief Marshal Sir James Robb
ix luchtstrijdkrachten, Air Chief
Itrshall sir James Robb. een algemeen
afdkwartier ingericht. Van het fraaie
Sïèel daar uit, stromen sinds heden-
iiddae de orders naar de sectoren.
\ix iedereen klaar staat om ze oo te
(ken en de vliegvelden te alarmeren,
-iraj een ..vijandelijke" eenheid bom-
emverpers van de ..rode" .partij is ge
fleerd op weg naar het gebied van
..blauwen".
Oo de bases staan nu de vliegtuigen
Lar om onmiddellijk, wanneer dat
Li:1: mocht zijn. op te stijgen. De Ne-
jrtatfdsê ..squadrons", die aan „Cupo-
deelnemen, kunnen niet makkelijk
trrast worden. De mannen, die onder
sainando van de kapiteins-vlieger H.
Asjes en J. van Arkel. de kapitein-
ifger-waai'nemer W. de Wolff en de
Daarboven zal de aether schallen
van' het „tally ho", als de jachtvlie-
ger weer een bommenwerper heeft
gezien en ..murder", als hU meent met
zijn mitrailleur-camera's een „rode"
vüand te hebben geraakt.
Maar allen, die deelnemen, weten
dat er meer op het spel staat, dan
die kleine persoonlijke triomfen. Het
is het testen van verdedigingssysteem
dat eens een vitale noodzaak voor
West-Europa kan zijn!
ajoor-vlieger-\vaarnemer J. H. Mul-1
hun dienst doen, zijn op alles voor-
ftid.De Spitfires staan warmgsöraaid
de Gloster ..Mëteör"-straaljagers
tficeven niet warm gedraaid te wor-
Als het bevel ..scramble" komt. is
snsn anderhalve minuut een geheel
Ciadron'' de lucht in.
Bat bevel kan nu komen, terwijl u
best. misschien is het ook al enige
?eleden gekomen. En is dit laatste
«ral. dan is de kans groot, dat u
ïts van gemerkt hebt. Want een
bevecht, zelfs als er zoals nu
b)j eeschoten wordt, is niet iets.
..mijlpaal 1950" heeft
gemoedelijk 7 ton tekort.
nationale tentoonstelling „Myl-
1950" te Arnhem sluit vermoede
rt een tekort van zeven ten In
waren er ruim geschat een
''-•O betalende bezoekers.
ZUIDELIJKE WIND.
5* Bilt verwacht tot morgenavond
'2a vanavond tot morgenochtend
het algemeen weinig bewolking,
geleidelijk toenemende bewol
kt, later op de dag kans op enige
het eerst in het Zuid-Westen van
land. Zwakke tot matige Zuidelijke
delfde of iets hogere tempera-
(Opgemaakt te 10 uur).
26 AUGUSTUS
5.41 uur; onder: 19.42- uur.
op: 19.39 uur: ender: 3.41 uur.
te Katwijk te 2.13 en 14.42
nummer bestaat uit acht pagina's.
Kap.-vliéger H. L. Asjes
Het zai1 hard tegen hard
gaan.
De Amerikaanse hoge commissaris
John McCloy en tie Westduitse kan-
- selier Konrad Adenauer hebben gis
teravond over Duitse veiligheidskwcs-
tics gesproken op een hoogst geheime
samenkomst, zo werd in geallieerde
kringen te Bonn mdeegedeeld.
De bespreking werd gevoerd op uit
nodiging van McCloy, die deze maand
voorzitter is van de geallieerde hege
commissie, op zijn hoofdkwartier te
Mehlem. buiten Bonn.
Men vermoedt, dat McCloy het waag
stuk besprak in het licht van het on
langs door Adenauer aan de „New York
Times" toegestane interview en zijn ver
klaring van Woensdag, waarin hij voor
stelde, dat het West-Du'ts'ond zou
worden toegestaan zijn veiligheidspoli
tie" uit te breiden.
Ook de geallieerde hoge commissa
rissen in Duitsland hebben U Bonn
een geheime bijeenkomst van twee
uur gehouden, waar de mec;„cn der
genen. die deze besprekingen gewoon
lijk bijwonen, niet werden toegelaten.
Volgens e-sn woordvoerder van het En
gelse ministerie van buitenlandss zaken
zal het voorstel van Adenauer tot vor-
I niing van een Westduitse politiemacht
I in September besproken worden c-p de
bijeenkomst van de ministers van bui
tenlandse zaken van Frankrijk, Enge
land en de V-S. te New York. Deze
woordvoerder gaf uiting aan zijn „volle
sympathie" voor de bczorgheid van
Adenauer over de veiligheid van West-
Duitsiand.
Wijziging der Duitse
Sovjet-politiek.
Sovjetrussische functionnarissen in
Oost-Berlijn hebben de leiders van
de Oostduitse regering doen weten,
dat zij een drastische wijziging in de
Sovjetrussische politiek ten aanzien
van Duitsland kunnen verwachten.
Deze wijziging zou o.m. het aanbod
van „volledige binnenlandse cn buiten-
landse souvereinitcit" aan de Oost
duitse republiek en terugroeping van
de Sovjetrussische controlecommissie
uit Oost-Duitsland inhouden, zo werd
verklaard.
Deze verzekering zou mondeling door
de Sovjetrussische ambassadeur". Poe-
sjkin, aan Walter Ulbricht plaatsver
vangend Oostduts premier, cp een
Woensdag gehouden vergadering te Ber-
Amerikanen gematigd
optimistisch
Het was gisteren een rustige dag aan
het front. Door Mac Arthurs hoofd
kwartier wórdt gemeld, dat Amerikaan
se en Zuid-Koreaanse eenheden aan
het. Westelijk front aanvallen op be
perkte schaal zijn begonnen om de
Noordelijke troepen, die Poesan tct
doelwit hebben, uit sleutelposities te
verdrijven Australische Mustangs en
Amerikaanse straaljagers beschoten
punten, van waaruit aanvallen der
Noordelijken verwacht kenden worden.
In de sector van Taegoe, waar Noor
delijke troepen van het- Noorden en van
het Zuiden uit pressie oefenen in de
richting van dc stad, vielen Amerika
nen en Zuld-Koreanen, gesteund door
pantserwagens en mobiele kanonnen,
in Noordwestelijke richting aa.n. Een
sterke Noordelijke eenheid, die ten
Noorden van Haegoe door de Ameri
kaanse linie was gebroken om artillerie
stellingen. zes kilometer in de achter
hoede, aan te vallen, wordt volgens in
gekomen berichten in bedwang gehou
den.
Bij het Noord-Koreaanse bruggen
hoofd over de Naktong bij Hjongpoeng,
ongeveer 20 kilometer ten Zuiden van
Taegoe, is het rustig.
De Zuid-Koreanen maken voortgang
in de sector van de Oostkust. Zij wer
den gesteund door scheepsgeschut.
Amerikaanse raaririevliegtuigen be
schoten en bombardeerden troepen
concentraties rondom Songjoe, waarbij
minstens 300 Noord-Koreaanse man
schappen gedood zouden zijn.
Admiraal Sherman, chef van de
Amerikaanse vlootoperaties, en gene
raal Lawton Collings. stafchef van het
Amerikaanse leger, die van een bezoek
aan het Koreaanse front te Tokio zijn
teruggekeerd, hebben zich „met voor
zichtig optimisme" over de oorlog in
Korea uitgelaten. Sherman verklaarde
op een persconferentie, dat onder mqpi-
lijke omstandigheden* „opmerkelijk gced
werk" is verricht. Het feit. dat het front
der V. N. in Korea enigt tijd heeft stand
gehouden en dat bovendien nog aanval-
len door strijdkrachten der V.N. moge
lijk waren, „spreekt voor zichzelf", al
dus Sherman.
Volgens generaal Collins is beslist een
achteruitgang van het moreel der Noord
Koreaanse troepen waar te nemen.
Gcneraal-majoor Ga*,, commandant
van dc eerste Amerikaanse cavalerie
divisie in Korea, heeft te TAegoe ver
klaard: „Wanneer dc vijand 15 Sep
tember niet geslaagd is, zal het met
hem gedaan zijn. Wy zullen te sterk
voor hem zijn".
Gay schatte, dat- er op het ogenblik
500 Amerikaanse tanks in Korea zijn en
niet meer dan een paar dozijn bij de
i vijand in de stelling langa de Naktong
I om Taegoe heen. Öp de vraag, of de
j Noordelijken een zodanig offensiei
zouden kunnen inzetten, dat de strijd-
I krachten der V.N. de zee in worden
gedreven, antwoordde generaal Gay:
..Daar is het nu waarschijnlijk te laat
voor".
AMERIKA ROEPT WEER
NIEUWE RESERVISTEN OP
I Het Amerikaanse leger maakt bekend
i dat weer 47.000 reservisten zonder rang
j zullen worden opgeroepen >m 10 No-
j vember in actieve dienst te treden.
Reeds eerder werden 63.000 reservisten
I zonder rang en 8432 reserve-officieren
1 tot en met de rang van kapitein opge
roepen.
lijn zijn gegeven. Poesjkin zou Ulbricht
cn andere leiders van de Oostduitse re-
I gering gezegd hebben dat Stalin en de
I Sovjetrussische minister van buitenland-
£2 zaken. Wysjinsky, de toestand in
j Europa „volkomen veranderd en gecom-
I pliceerd" achten te zijn door de voorge
stelde remilitarhsatle van West-Duits-
land. „Deze flagrante schending van de
I verklaring van Potsdam zal het nemen
I van onmiddellijke en krachtige tegen
maatregelen door de Sovjet-Unie recht
vaardigen". zou Poesjkin Ulbricht ge-
zezi hebben.
Oostduitse regeringsleiders verwachten
dat deze maatregelen aanvankelijk de
vorm zullen aannemen van een „plech
tige diplomatieke verklaring van de
Sovjetrussische regering" dat. door de
.schending" van de overeenkomst van
Potsdam door de Westerse mogendhe
den de Sovjet-Unie haar vrijheid van
handelen in Duitss aangelegenheden
heeft herwonnen, zo werd verklaard.
Daarna zou worden overgegaan tot
openlijke versterking van de 50.000
man sterke ..alarmtroepen" der volks-
politié en haar uitrusting met zware
wapens en tanks.
Verder zou generaal Tsjoekof voor
zitter van de Sovjetrussische controle
commissie in Oost-Berlijn binnenkort
aftreden en een „zuiver militaire func
tie" krijgen met de rang van maarschalk
van de Sovjet-Unie.
Men is van mening, dat een bekend
making van een dergelijke verandering
van de Sovjetrussische politiek zeer
waarschijnlijk zou worden gedaan kort
voor de Oostduitse verkiezingen op 15
October.
CONGRES „NATIONAAL FRONT"
Het eerste congres van het Oostduitse
Na-tonale Pront", dat vanavond te Ber
lijn begint, zal nieuwe instruoties uit
geven aan de Westduitse communisten
om het .nationale verzet" tegen de
Westelijke bezettingsmogendheden te in
tensiveren.
Het Oostberlynse blad „Nacht-express"
publiceerde een interview met de Oost
duitse premier. Obto Grotewohl, waarin
deze o.m. verklaarde, dat .aangezien de
terroristische maatregelen in West-
Duitsland worden verscherpt, het Duitse
volk steeds krachtiger weerstand moet
bieden." Evenals andere volken had het
daartoe het recht, zolang de vrede en I
veiligheid van andere volken er n'et door
in gevaar gebracht werden. Het congres
van het .Nationale front" zou derhalve j
alle Duitsers oproepen tot verzet, tot
strijd voor de onafhankelijkheid van de
Duitse natie, de eenheid van hun vader
land. de opbouw van hun vredesecono- i
mie en tot het stellen van de els van i
I een rechtvaardig vredesverdrag en te-1
rugtrekking van alle bezettingstroepen,
I aldus Grotewohl.
I Het progiram van het „Nationale j
j front" draagt het karakter van een j
strijdprogram voor geheel Duitsland voor
de herenig ng van hat land in onaf
hankelijkheid, vrede en welvaart.
1 Hoewel de geallieerde autoriteiten
aan Westduitse afgevaardigden verbo
den hebben het congres bij te wonen,
bevinden de meeste van de 1590 afge
vaardigden u t het'Westen zich reeds
'enige dagen in Oost-Berlijn.
1 In een uitzending voor Oost-Duitsland
van he; onder Amerikaans toezicht
itaande Berlij'nse oniroep-st.it on werd
igisteravond verklaard, dat het congres
jvan he: .Nationale front" te vergelijken
was met het ..rampzalige nationale front
'dat 18 jaar geleden door mannen als
i Hitler. Hugenberg de nationalistische
leider voor Hitler* en Suester'oerg (lei-
der van de Stahlhelm-organisatie werd
gevormd" Het congres was .slechts een
conventie van communistische agenten
De radio verzocht de Oost-Duitsers V
denken aan "„de m llioenen krijgsgevan-
genen, de gedeporteerde mannen vrou-
Een. leger van journalisten, en fotografen stond gistermorgen op het
vliegveld Weisbroek bij Brussel het moment af te wachten, waarop het
Sabcna-tocstcl met ex-kapitein Westerling en de journalist Thiessen
aan boord, zon landen. Om half elf streek liet vliegtuig op het vliegveld
neer. en de journalisten kregen van de veiligheidsdienst toestemming
hun vragen op Westerling af te vuren. Na een kort interview moest
Westerling de mannen van de veiligheidsdienst naar een kantoor op het
vliegveld volgen, waar hij werd ondervraagd. Ex-kapitein Westerling
wordt door twee gendarmes weggeleid.
wen en kinderen, cle concentratek'am-
I pen en he>t lot van de bewoners en aan j
I de duizenden leden van de volkspoütie, j
die in het geheim worden geoefend in"
j het gebruik van Russische wapens
HARRY BRIDGES VRIJGELATEN-
ONDER BORGTOCHT.
I Harry Bridges, de in Australië gebo- j
j ren leider van het Amerikaanse Zee-
liedenverbond. is onder borgtocht in
vrijheid gesteld hangende beroep te- I
gen een veroordeling wegens „mein
eed".
Bridges was veroordeeld, omdat hij
bij zijn immigratie in de Verenigde
Staten in strijd met de waarheid had
verklaard, dat hij geen communist was.
De regering had zich tegen de vrij-
lating verklaard, omdat zij Bridges ge-
I durende de oorlog In Korea een gevaar
1 voor het land acht.
Onze Brusselse correspondent telefo
neerde ons hedenmorgen:
Nadat Westerling gisteravond een
voorwaardelijke verblijfvergunning had
gekregen, met name, dat hy zich van
alle politieke actie zal onthouden, is
hij geheel opgelost" in de groot-stad
Brussel.
Persfotografen en journalisten heb
ben hem dc gehele nacht gezocht in
nachtclubs en bars. Hy bleef onvind
baar.
Westerling verdween gisteravond
van het vliegveld Meisbroek in de
volkswagen van de twee ambtenaren
van de Belgische Staatsveiligheid. De
ambtenaren slaagden er in met hun
auto het vliegveld ongemerkt «*«"■-
laten. Vanmorgen te 10 uur was Wes-
terlines woonplaats te Brussel nog on
bekend.
THIESSEN IN AMSTERDAM.
Gisteravond te zes uvr is de vriend
en raadsman van Westerling, de heer
John Thiessen. op Schiphol gearriveerd,
Tijdens de vliegtocht van Singapore
naar B ussel zijn Westerling en hij. naar
hij verklaarde, overal met de grootste
voorkomendheid behandeld.
„Westerling heeft internationaal de
belangstelling getrokken", vervolgde
Thies«en. ..Hy heeft gedurende zijn 9
maanden gevangenschap, die hem zeer
veel goed hébben gedain. grote plan
nen opgesteld. Hij staat zelfs in tele
gram-wisseling met generaal Mac
Arthur. Deze telegrammen, cn dr di
verse stukken, heb ik bij me. Over
enige dagen zal ik ze op een perscon
ferentie tonen
„We hopen het voor elkaar te heb
ben", zo voegde hij er aan tos
..dat de Turk zijn verjaardag. 31 Augus
tus in Nederland zal kunnen vieren
Na deze verklaring werd de heer
Thiessen door dc douane meegenomen,
die hem aan den lijve heeft gevisiteerd.
MEVROUW WESTERLING
AANGEKOMEN.
Om tien minuten over zeveh kwam
met de KLM-Constellation uit Djakarta
mevrouw Westerling op Schiphol aan,
waar zij werd begroet door de heer en
mevrouw Thiessen.
Da meeste vragen haar door de
journalisten gesteld werden door
Thiessen beantwoord, bedeesd en zacht
voegde zij er zelf af en toe iets aan toe.
I „Ja. haar kinderen had ze niet mo
gen meenemen. Zij heeft er drie. resp 9,
5 en 2 jaar. Die zyn echter ..safe" bij
l haar mosder. Me&'r dan drie maanden
1 heeft ze moeten lopen voor een ult-
reisvergunning Vrij "was ze niet in In-
j denesië. Iedere dag had ze zich bij de
[politie moeten melden.
Nu blijft ze voorlopig in Holland, ten
huize van de Thiesscns.
Dode en zwaar gewonde
bij autobotsing
Op de Rijksweg Breda—Eindhoven
I ter hoogte van het Tilburgse gemeen-
telijk stadiqn kwamen gisteravond pen
Chevrolet uit Den Haag. waarin dc he
ren T K. P. en Van zaten, in bot-
sing met een Fiat van tie Belgen R. A.
P. en mevrouw M. G, uit Brussel. De
I Belg gaf geen voorrang. De Fiat werd
j geheel geraakt. Beide inzittenden wer
den op het. wegdek geslingerd. De dame
werd op slag gedood: de chauffeur werd
levensgevaarlijk gewond in het Tilburgse
ziekenhuis opgenomen. De Chevrolet
j sloeg c-nkele malen over de koD. doch
de Inzittenden kwaaien met de schrik
vrü.
19 VOORMALIGE OORLOOS-
MISDADIGERS VRIJGELATEN.
NIEUW WAPEN?
De bekende vliegtuigbouwer Martin
heef; gezegd dat men in Amerika bezig
is met de bouw van een ..nieuw en fan
tastisch wapen" dat voor elke Ameri
kaan twintig vijanden doodt.
Hij deed deze mededeling op een ver
gadering van de plaatselijke, baseball-
ciub te Johnstown (Pennsylvania).
Hij deelde verder mee. dat bij z)jn
maatschappij op het moment proeven
met vier typen nieywe wapenen worden
genomen.
,Als je die wapens „de lucht" geeft,
zitten zij beter achter de vijand aan
dan een dier", besloot Martin zyn ge
heimzinnige mededeling. (UP.).
In stromende regen gingen vanmor
gen om 7 uur plaatselijke tijd de zware
deuren van ce gevangenis te Landsberg
Beieren) open en werden overeenkom
stig een 11 dagen geleden genomen be
sluit der Amerikaanse autoriteiten 19
voormalige Duitse oorlogsmisdadigers
vrijgelaten.
Friedrich Flick, de 67-jarige voorma
lige Duitse staalkoning cn leider van
het eens oppermachtige Flick-conccrn,
ging regelrecht af op een grote rode
Mercedes, die op hem wachtte, en riep
tot de verslaggevers: „Maakt dat je
wegkomt, ik wil niets met jullie te doen
hebben". Otto Dietrich, de voormalige
perschef van Hitler, die ln 1933 alle
niet-na tionallstische bladen uit de weg
ruimde en de haatcampagne tegen de
Joden organiseerde, ontvluchtte dé
journalisten door hard naar een nabfl-
gelegen park te lopen. Ook de overige®
weigerden Iets te zeggen.