Noordelijken vormden bruggelioofd
over de Koem
r
Mac. Arthur: „Geen reden voor
overdreven ongerustheid"
Nog steeds echter lievige overmacht
der roden
WEERBERICHT
Vacaotie-opsteilenwedstrijd. voor de jeugd
89ste Jaargang
ZATERDAG 15 JULI 1950
No. 2704?
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4.50 per kwartaal; 35 cents per week
Telefoon Dlr en Adm.: 25041; Red. 21607
Witte Since! 1. Lelden - Giro no. 67065
Ernst, vertrouwen,
geloof
„Let op Uw saeck
Nog steeds is het oog der wereld ge
richt op het brandpunt Korea, waar
de strijd deze week zéér hevig is ge
weest.
Men kan zich houdend aan de
feiten onmogelijk beweren, dat de
ze tot nu toe voor dc „Zuidelijken",
met behulp der Amerikanen, fortuin
lijk is verlopen.
Maar hoé zou het anders kunnen,
daar nu overduidelijk is komen vast
tc staan, dat de Noordelijken zich
reeds lang op een aanval hadden
voorbereid met dc bedekte steun der
Sovjet-Unie.
Russische tqnks en Jak-vliegtulgen
spreken ten deze voldoende
Gelukkig getuigen de laatste berich
ten echter van een groeiende weerstand
onder de gelederen der Zuidelijken en
der Amerikanen, zulks tengevolge van
liet feit, dat de Amerikaanse „oorlogs"-
of liever „politiële actie"-machine
koortsachtig op toeren begint te ko
men.
Wereldoorlog II heeft aangetoond,
wat dit betekent.
Men hoeft er dus niet aan te twijfe
len, dat de successen zullen komen,
naarmate deze machine inderdaad vol
ledig in werking gaat treden. Want het
..wapenarsenaal" der Amerikanen is
waarlijk onuitputtelijk. Zij hebben veel
meer troeven in de hand, dan tot n:i
toe konden uitgespeeld Dat de strijd
echter hard is en zijn zal en bovendien
vermoedelijk lang zal duren, wordt
door hen volmondig toegegeven. Doch
dat men zich terdege de ernst en het
gevaar der situatie bewust werd. is een
gunstig teken. Bovendien staat het
Amerikaanse prestige en dat van de
U.N.O. op het spel en men weet e
strijden voor een rechtvaardige zaak!
Dat alles zegt genoeg!
Intussen heeft het in brede kringen
stellig verwondering gewekt, hoe het
mogelijk was, dat de Amerikaanse In
telligence Service ogenschijnlijk zó
slecht op de hoogte bleek te zijn van
de voorbereidingen der Noord-Koreanen
voor een agressie.
Of dit zo is, laten wij In het midden,
doch een antwoord op de vraag, waar
om de Zuid-Koreanen betrekkelijk ln
zo geringe mate op een inval materieel
geprepareerd waren, moge wellicht ge
vonden worden in de uitkomst van een
geheim onderzoek, dat daarnaar door
de Amerikaanse „Senaatscommissie
voor de toewijzingen" is ingesteld en
waarvan „News Week", tengevolge van
een lek. op zeer uitvoerige en tot ver
wondering stemmende wijze melding kon
maken.
Ons beperkend tot de hoofdzaken,
ontlenen wij daaraan, dat hier sprake
ls geweest van een weloverwogen poli
tiek van de Amerikaanse Raad voor
Nationale Veiligheid.
Bij de vestiging van de Koreaanse
Republiek had de U.N.O. de morele en
politieke verplichting op zich geno
men om haar te verdedigen. Het zou
onmogelijk zijn, zich hieraan te ont
trekkend hoewel in militair opzicht
Zuid-Korea eigenlijk niet waard was,
verdedigd te worden. Men was het er
over eens, dat de Ver. Staten hulp
zouden moeten bieden als de roden
aanvielen, doch tegelijkertijd wilde men
Zuid-Korea geen oorlogsmateriaal
vliegtuiaen. tanks en andere wapenen
verschaffen, omdat er vrees bestond,
dat de Zuid-Koreanen dan zélf een
oorlog zouden beginnen. Men wilde
Zuid-Korea slechts zóveel geven, als
voor de handhaving der binnenlandse
veiligheid nodig was
Zo werden weliswaar talrijke plan
nen opgesteld voor het verzenden van
meer wapens, die dan onmiddellijk in
werking zouden treden, wanneer de
roden een agressie zouden plegen Maai
de wapens werden niet verstuurd, tot
dat zulks absoluut noodzakelijk zou
zijn.
En intusvsen verleende het Congres,
dat. van deze politiek onkundig was,
credieten voor de verdediging van Zuid-
Korea, waarvan slechts bitter weinig
terecht kwam
Toen men dus op „verrassende" wijze
voor een voldongen feit kwam te staan,
bleken de Noord-Koreanen buitenge
woon sterk in het voordeel.
Afgezien van het feit. dat een agres
sor altijd in het voordeel verkeert, voor
zolang als het duurt
Dat desondanks toch op zo uiterma
te moedige wijze gevochten wordt on
der de vurige aanwijzingen van -ie
veteraan generaal MacArthur, is een
hoopvol teken!
De strijd is echter uiterst wisselval
lig, met zekerheid valt nog niets te
zeggen, al schijnen belangrijke beslis
singen voor de deur te staan.
Intussen worden allerwege pogingen
aangewend het conflict te localiseren.
dan wel tot oplossing te brengen.
Men denke aan de diplomatieke be
sprekingen in Moskou als elders en aan
de boodschappen van Pandit Nehroe.
Of en in hoeverre het juist isr dat
Rusland in 2jjn steeds duistere en
bruuske, maar toch altijd evenzeer in
telligente diplomatieke houding, die tot
nu toe zovele successen oogstte, de an
dere mogendheden wil chanteren, om
een zetel voor de Chinese communisten
in de Veiligheidsraad te verkrijgen
hetgeen alweer ontkend wordt zal
ae toekomst moeten leren.
De wereld verkeert in grote onze
kerheid, wane er zijn talrijke andere
gevoelige plekken in het 1500 mijl lan-
8e front van de koude" oorlog, dat
thans in het 150 mijl lange van Korea
Wel zéér heet geworden Is.
Men denke o.a. aan punten als Ber-
hjn, Wenen, Joego-Slavië, Perzië,
Afghanistan, Tibet, Viet-Nam. Malakka
en Formosa Nog is de rij niet ten
einde.
Talloze gevoelige plekken, waar de
geallieerden het oog terdege op richten
nioeten.
Dat desondanks Amerika met vaste
hand heeft ingegrepen, vormt een be
wijs, dat het zich van zijn uiteindelijke
kiacht bewust is, al wordt op het ogen-
b ik nog het geduld van menigeen
•waar op de proef Gesteld....
„Er is hoegenaamd geen twijfel aan,
dat wij dit schiereiland zullen houden.
hoewel de positie op het ogenblik lastig
is. Wij zfjn bezig onze strijdkrachten
te organiseren en wij zenden hun ma
teriaal toe.".
„Geef ons tijd en wij zullen in staat
zijn het initiatief aan de communisten
te ontneirfen" zo verklaarde hij.
Het hoofdkwartier van generaal MacArthur heeft bekend gemaakt, dat
Noord-Koreaanse strijdkrachten van onbekende sterkte vandaag een brug-
gehoofd aan de Zuidelijke oever van de Koem ln dc buurt van Sangyo heb
ben gevestigd. Er was geen reden voor overdreven ongerustheid .zo wordt
er in het comminuqué aan toegevoegd. Noord-Koreaanse troepen die
gisteren poogden de Koem over te steken aan de Westelijke flank van de
Amerikaanse stellingen waren met zware verliezen teruggeslagen.
Volgens gezaghebbende berichten, die te Tokio binnenkwamen, hebben de
Noord-Koreanen hun druk in de gehele centrale sector vergroot en wordt
Taejon bedreigd.
De Amerikanen boden heftig tegenstand tegen de troepen, die de Koem
overtrokken en kleine groepen Noord-Koreanen opereren ten Zuiden
van de rivier.
Volgens „Transradio Press", een bureau, dat de New Yorkse radiostations
van nieuws voorziet, zouden de Noord-Koreanen aan dc andere zijde van
dc Koem een „nogal groot bruggelioofd" hebben gevestigd.
In een legerbericht van Mc Arthur van gisteren wordt nog gezegd, dat ele
menten van de Noord-Koreaanse tweede divisie dc rivier de Pogang zijn
overgestoken en er in geslaagd zijn in de Zuid-Korcaanse troepen bij Ts.iong-
Joe te penetreren.
Er heerst „vergrote activiteit" aan de Oostkust, direct ten Noorden van
Poesan. De 15e Noord-Koreaanse divisie heeft Jongpong veroverd.
Volgens Noord-Koreaanse legerbcrichten, aangehaald door radio-Moskou,
zetten de Noord-Koreaanse troepen op alle fronten hun opmars voort. Ame
rikaanse vliegtuigen hadden steden en dorpen in Noord-Korea en in het be
vrijde deel van Zuid-Korea gebombardeerd en met machinegeweren be-
stoakt. Gisteren vielen meer dan 30 Amerikaanse vliegtuigen de stad
Wonsan en omringende dorpen aan. waarbij 500 bommen van tussen 225 en
2.250 pond werden geworpen De Noord-Koreaanse troepen, aldus deze
legerberichten, „hebben Tsjong-Koe, een der belangrijkste steden in Zuid-
Korea, geheel bevrijd".
Men herinnere zich echter, dat slechts
6 van de 59 V.N ldeen geweigerd heb
ben hun materiële of morele hulp aan
Zuid-Korea te verlenen. De overige 53
zullen - echter stellig op de b~es staan,
wanneer het er werkelijk op è&n komt,
al zegden tot nu tce slechts 7 landen
definitief hun militaire hulp toe. Tot
hen behoort ook ons eigen land: de
„Evertsen" ls reeds uit Hongkong naar
de Koreaanse wateren vertrokken. Wel
licht niet meer dan een symbolisch ge
baar. doch wanneer ons land ooit in ge
vaar mocht komen, zullen wij wellicht
de vruchten daarvan van de zijde der
grote mogendheden onde:vinden!
Rusland weet uit dit alles, dat het
zich geen daden van agressie meer ver
oorloven kan. In dat geval vindt het
't grootste deel van de wereld tegen
zich
Daarom hebben wij vertrouwen, dat
gelijk president Truman het zo juist*
weer met. grote stelligheid verklaard
heeft „alles terecht zal komen".
Temeer omdat het gans onzeker ls,
of de Sovjet-Unie in het huidige sta
dium werkelijk een totale wereldbrand
riskeren wil.
Wij zijn er ons volkomen van bewust,
dat zij met haar satellieten een
enorme „macht" vormt, maar of deze
satellieten voor Rusland allen even be
trouwbaar zijn, is een open waag
Onder hen is een hevig ondergronds
1 gegrom hoorbaar en de Sovjets zullen
ep zich ongetwijfeld voor hoeden, dat
dit gegrom naar boven komt-
Een en ander geeft ons het geloof
ondanks alle ernst dat de wereld
erin zal slagen, een uitweg uit.dê moei
lijkheden te vinden.
Tot heil van zichzelve!
Alle andere problemen vallen naast
dat van Korea eigenlijk in het niet
Dat zoveel landen met in'erne moei
lijkheden kampen België. Frankrijk
enz. inplaats van zich bijtijds sterk
te maken tegen eventualiteiten, is een
zéér betreurenswaardig verschijnsel.
Dat de Sov.iet-Uni? er op uit fc. de
landen rond haar machtsgebied te
verzwakken door telkens onrust te
zaaien, is bekend.
Wü begrijpen daarom geenszins, dal
die landen niet „alles op alles" zet
ten, om hun nationale eenheid
koste wat het kost! te versterken.
«Gelukkig geven Amerika en in ze
kere zin ook Engeland thans liet
goede voorbe?ld!
Doch het parool voor allen ook
voor Nederland! zij:
.,Let op L'w saeck 1"
René Plèven is er in geslaagd het
nieuwe Franse kabinet samen te stel
len. Het telt 33 leden, die aan de
president van Frankrijk, Vincent Auriol
werden voorgesteld.
President Auriol (voorste rij derde
van rechts) omringd door de leden
van het nieuwe kabinet. Naast hem
Renè Pléven.
GROOTSCHEEPSE AANVAL DER
NOORDELIJKEN.
Gisteren waren de Noord-Koreaanse
troepen met de steun van guerilla-
strijciers, een grootscheepse aanval op
de Amerikaanse verdedigingslinie aan
d? Koem, begonnen ten Noorden van
Taejon.
Beschermd door de duisternis begon
nen de Noord-Korcancn hun aanval
op de Koemlinic te Kong Joe, onge
veer 30 K.M. ten N.W. van Taejon,
Dit gebied vormt de linkerflank van
de Amerikaanse strijdkrachten bin
nen de bocht van de Koem.
De aanval werd voorafgegaan door
een hevig artillerieduel op het front
in de rivierbocht. In de berichten wordt
gesuggereerd, dat dit bedoeld was als
een schijnaanval om de flankaanval
van Kong Joe te maskéren.
Voorts werd gezegd, dat Koreaanse
guerillastrijders in Amerikaanse mili
taire werkkleding in grote getale achter
de Amerikaanse linies infiltreerden
Twaalf tanks, gesteund door onge
veer een compagnie infanterie storm
den daarop op de Westelijke flank over
de ondiepe Koem.
ZWARE DRUK.
Een woordvoerder van het Ameri-
kaanse leger verklaarde, dat de
Noord-Koreanen twee of mogelijk
drie divisies in beide s?ctoren van
de Koemlinic hebben bijeengebracht
en sterk in de meerd rlieid waren ten
opzichte van de Amerikanen.
Aan het centrale front, ten Zuiden
van Tsjoen Joc, oefenden de Noord-
Koreanen notr steeds zware druk uit
op de Zuid-Koreanen en trachtten
hierdoor gelijk gemeld om het
Amerikaanse front te Taejon heen te
trekken.
Een flankaanval Ls ook aan de gang
ten Z.O. van Tanjang. op het centrale
front, welke" deel uit schijnt te maken
van een vorkaanval op de voornaamste
Amerikaanse troepen trekken naar het
front op Zuid-Korea achtergrond
links) terwijl Zuid-Koreaanse infante
risten zich op de achter gelegen stel
lingen terugtrekken. Links: een infan
terist, die de wacht houdt bij de
mannen, die een telefoonpost, welke
de verbinding met het front onder
houdt, bedienen (achter jeep).
HET AMERIKAANSE
STANDPUNT.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van Bqlt. Zaken
heeft nog verklaard, dat de minimum
voorwaarde voor een oplossing van de
Koreaanse crisis is, dat de Noord-Ko
reanen de strijd staken en zich op hun
eigen grondgebied terugtrekken.
De woordvoerder verklaarde voorts,
dat het „geschikte forum" voor de po
gingen om de crisis op te lossen de
V.N. zijn en dat deze kwestie geen aan
gelegenheid voor directe onderhande
lingen met Moskou is.
VERZOEK VAN 23 LABOUR-
LEDEN.
23 Labour-leden van het Engelse La
gerhuis hebben een motie ingediend,
welke de Britse regering verzoekt, aan
te dringen op ontruiming van Formosa
dour Amerikaanse troepen en op toe
lating van communistisch China tot de
Veiligheidsraad.
De motie verzoekt verder, de weg te
effenen voor een wereldvrede door al
net mogelijke te doen om: 1. het strijd
gebied in Korea te beperken; 2. een
staking van de vijandelijkheden en be
middeling in Korea onder toezicht van
de V.N. te bewerken; 3 het houden
van een vroegtijdige bijeenkomst van
ue grote mogendheden, w.o. India, te
Amerikaanse bevoorradingslijn van de 1 bewerkstelligen teneinde te overwegen
naven Poesan naar het westelijke front, welke 'stappen zouden kunnen worden
De vliegtuigen van de verbonden mo
gendheden bleven de Noord-Koreaanse
troepenbewegingen en bevoorradings-
lijnen ln alle gebieden bestoken. De
vluchten werden voornamelijk gecon
centreerd op de weg en spoorweg van
Seoel naar Taejon, de voornaamste be
voorradingslijn voor de Noord-Koreaan
se troepen aan de Koem.
GEEN „DUINKERKEN".
Een hoge Amerikaanse legerofficier
heeft op een persconferentie te
Washington medegedeeld, dat „er
geen Duinkerken in Korea in het
vooruitzicht is". Hoewel hij de ernst
gedaan naar aanleiding van de voor
stellen van Trygve Lie of anderszias
ter versterking van de V N. en ter be
ëindiging van de „koude" oorlog
NEHROE'S „BEMIDDELINGS
POGING".
Naar te Londen verluidt, drong Neh
roe aan op toelating van het commu
nistische China tot de Veiligheidsraad
als eerste stap bij het zoeken naar een
oplossin? voor het Koreaanse vraag
stuk. Volgens Nehroe zou de grootste
moeilijkheid bij het vinden van een re
geling gelegen zijn Ln het feit, dat de
Ver. Naties in een impasse zijn geraakt,
tV" sit"ati* onderschatte,) doordat de Sovjet-Unie weigert "aan de
hield hij staande, dat er geenszins werkzaamheden deel te nemen, indien
een catastrofe op de Chinese nationalisten aanwezig zijn.
sprake was van
Korea.
Grensincidenten bij
Joego-Slavië
PROTEST TEGEN BULGARIJE.
^Joegoslavië heeft in een nota aan
Bulgarije geëist, dat er „een onmid
dellijk einde moet komen aan de Bul
gaarse grensprovocaties".
De nota werd gezonden na een In
cident, waarbij een Bulgaarse soldaat
gedood werd op Joegoslavisch grond
gebied, aldus meldt Radio-Belgrado.
Volgens Radio-Belgrado geschiedde
het volgende:
1. de leider van 15 Bulgaarse soldaten
stak de grens over en werd aangehou
den door een Joegoslavische patrouille.
De Bulgaren openden het vuur en de
Joegoslaven schoten de leider der Bul
gaarse soldaten dood, toen hij een hand
granaat wilde gooien. Het lijk werd op
Joegoslavisch gondgebied achtergelaten.
2. 50 Bulgaren trachtten de grens over
te steken, maar dit werd door Joegosla
vische patrouilles verhinderd.
3. Bulgaarse manschappen openden
het vuur op een Joegoslavische wacht.
Meer dan honderd kogels kwamen op
Joegoslavisch grondgebied terecht.
EVANGELINE BOOTH LIGT
OP STERVEN.
De 83-jarige generaal Evangeline
Booth, voormalig hoofd en doohter van
de stichter van het Leger des Heils, ligt
in haar woning te New York op sterven.
ENIGE REGEN.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Meest zwaar bewolkt met enige regen.
Matige tot krachtige wind tussen Zuid-
Oost en Ziiid-West. Iets lagere tempera
turen dan vandaag. (Opgemaakt te 10
uur).
16 JULI.
Zon op: 4.38 uur; onder: 20,53 uur.
Maan op: 5.28 uur; onder: 22.04 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.01 en 16.27
uur Springtij. (17/7 te 4.39 en 17 05 u.)
Dit nummer bestaat uit twaalf pagina's
Wie doet er mee?
De school-vacanties staan voor de deur. zijn voor
velen reeds begonnen. Er wachten de jeugd vreugde
volle dagen van spel en ontspanning, van logeerpar
tijen bij familieleden, van onbezorgd verblijf aan zee.
bos of hei. Maar elke logeerpartij neemt een einde
en dan keert men boordevol met belevenissen en in
drukken naar huis terug. Er zullen ongetwijfeld ook
regendagen bij zijn, d3gen waarop men onmogelijk in
de vrije natuur kan dwalen of spelen cn dat de neer
stromende regen noopt tot verblijf binnenshuis.
Teneinde ook deze uren prettig en nuttig te kunnen
vullen, schrijven wij speciaal onder onze jeugdige le
zers en lezeressen een vacantie-opstellen-wedstrijd uit.
Men kan daarvoor deze hopelijk weinige! regen
dagen benutten; men kan ook zijn of haar in
drukken opzamelen tot aan het einde der vacantie
en ze dan op papier zetten. In geen geval zen< men
ons echter deze ervaringen in daeboekvorm. Een opstel
van 500 woorden is meer dan voldoende om uitdruk
king te geven aan hetgeen men zelf als het hoogte
punt of de meest interessante episode der vacantie
heeft ondervonden.
Teneinde klein en groot niet over één kam te sche
ren. stellen wij ons voor twee groepen te vormen;
a. één afdeling voor kinderen tot en met 12 jaar
(it 300 woorden is voor deze groep meer dan vol
doende!)
b. één afdeling voor kinderen van 13 tot en met 18
jaar.
De inzendingen moeten uiterlijk Maandag 4 Sep
tember des middags te 12 uur in ons bezit zijn en op
de enveloppe het opschrift dragen: „Vacantie-opstel
len-wedstrijd".
Zij moeten voorts voluit ondertekend worden met
naam, adres en leeftijd.
Voor de winnaars in beide leeftijdsgroepen stellen
wij fraaie boekwerken beschikbaar, het aantal afhan
kelijk van het aantal inzendingen.
Iedere jongen of meisje beleeft tijdens de vacantie
toch minstens één spannend avontuur. Vertel het ons
in je eigen bewoordingen en ie kunt een prachtig boek
3ls extra herinnering aan de zomervacantle 1950 be
waren
Zoals steeds staat deelneming uitsluitend open voor
kinderen van abonné's!
.J
Noodlottig spel
LANG verbeid is het rapport van de
Parlementaire Enquête Commissie,
dat vandaag versohenen ls en waar
over wij elders ln dit blad uitvoerig
schrijven
Wat in politieke kringen na de oor
log de Indonesische kwestie is geweest/
dat was in kringen van het voormalig
verzet het Englandspiel: kardinale vraag
en schijnbaar onontwarbare Gordiaanse
knoop. Geschiedde de „ontknoping" van
de Indonesische kwestie min of meer op
ae legendarische wijze van doorhakken,
ac illegale Gordiaanse knoop is door dit
rapport van de Enquête Commissie ont
ward.
Vooral door deze wijze van ontkno-
I ping heeft de Enquête Commissie zich
j bijzonder verdienstelijk gemaakt. Het
zou eenvoudig genoeg geweest zijn, zich
1 met een Jantje van Leiden van deze
geschiedenis af te maken, aangezien
slechts enkele ingewijden de techniek
der geheime diensten beheersen en zelfs
zij geen van allen uit eigen ervaring en
kennis de gehele materie beheersen,
waarover een onderzoek in deze zaak
zich moet uitstrekken om tot een gede
gen oordeel te komen.
De Commissie heeft gemeend deze
weg, die zeker niet geleid zou hebben tot
algemeen aanvaarden van haar con
clusies, niet te mogen bewandelen en
heeft zich de zeer grote moeite getroost,
tot in de grond der zaken door te drin
gen, een ontstellend omvangrijke hoe
veelheid gegevens te verzamelen en deze
tot in de kleinste details als een leg
kaart in elkaar te passen. Daardoor is
de commissie er in geslaagd, deze be
denkelijke „knoop" in stede van door te
hakken, te ontwarren.
Dit ter aankondiging van het rapport
der commissie over punt F van haar op
dracht, behelzende „de Nederlandse ge
heime diensten te Londen en de ver
bindingen met het bezette gebied",
waarvan het belangrijkste aspect het
Englandspiel geacht kan worden, dat in
alle onderdelen met die diensten en.
verbindingen verweven was.
HET past ons, aleer iets naders over
dit rapport te zeggen, de helaas
zovele slachtoffers te gedenken, die
dit noodlottig „spel" met hun leven
hebben betaald. De tientallen, alles te
zamen genomen wellicht honderden,
die in het kader van dit „spel" het le
ven lieten, hebben dit gedaan voor ons
allen, voor land en volk, voor recht en
vrijheid. Het doet er bij de waardering,
die wij daarvoor moeten koesteren, niet
loe of zij vielen door verraad of door
blunders. De tragische omstandigheid,
dat vele van de geparachuteerde agen
ten geen heldhaftiger daad hebben ver
richt dan zich te laten scholen en te
laten „droppen" meestal werden zij
bij het neerkomen door de Duitsers „in
ontvangst genomen", zodat zy op geen.
enkele bijdrage tot de geallieerde oor
logsvoering of bevrijding van ons land
zouden hebben kunnen bogen mag
deze diepe eerbied voor hun werk niet
verminderen. Zij zijn gevallen voor een
ideaal, dat een Nederlands ideaal was,
en de oorlog heeft ons mens voor mens,
geleerd hoeveel moed er voor nodig is,
het risico van zulk vallen voor een
ideaal bewust te aanvaarden. Zij heb
ben die moed opgebracht met een on
eindig groter bewust risico dan de
meeste onzer onbewust accepteerden.
Da Enquête-Commissie geeft telken
male in haar rapport van een volledig
begrip voor de plicht dier waardering
blijk. Hoe kan het anders, wanneer men,
zoals in dit verslag, telkenmale stuit op
hun namen, hun volharding, hun wan
hoop in de goede zaak, en hun verzet
tegen de pogingen, om hun niettemin
vastbijtend geloof te breken.
HETT IS NIET alleen ondoenlijk, dit
in het korte bestek van een dag
blad in details weer te geven, het is
bovendien niet juist. Van wat zij deden,
ervaren wij dagelijks de zegeningen;
begrip voor vrijheid. Wie uit die waarden
niet diepe dankbaarheid put, put dit ze
ker niet uit een krantenverslag
Wat wij evenmin in details willen be
schrijven. is de lijdensweg, die deze aap
peren zijn gegaan, voor zij de dood,
veelal als een verlossing, vonden.
Dit rapport dient te oordelen over de
verantwoordelijkheid, voor al wat is ge
beurd, niet over de vaststaande ver
dienste van het werk van hen, die be
reid waren alles te geven om vrijheid
en recht te dienen. Die verdienste staat
vast. rapport of geen rapport. England-
lancLspiel of geen Englandspiel zelfs.
Niet het resultaat, doch de bedoeling
van de daad is essentieel.
HET rapport zelve dan kon na een
minutieus onderzoek tot de conclu
sie komen, dat de afschuwelijke be
schuldiging van bewust verraad kon wor
den afgewenteld van de Engelse en Ne
derlandse instanties te Londen, die in
de loop der laatste jaren door velen
deels begrijpelijkerwijze wantrouwigen
waren beklad met het odium de laagste
menselijke motieven te hebben laten
spreken waar het ging om het hoogste
menselijke goed: gelcof, recht en vrij
heid
I De commissie ls zeker niet geremd ge-
wcest in haar oordeel, t dat daardoor
aan waarde zou verliezen) gezien de
uiterst scherpe critiek die zij uit ten
i aanzien van het beleid zowel bij Neder-
landse als Engelse instanties en auto-
riteiten.
j Opwekkend kan die critiek overigens
niet worden genoemd doch het stemt
to; voldoening, dat het critiek blijft, een
aanduiden van dikwijls ernstige, onver
geeflijke fouten en dat nergens het
vlijmscherpe woord „verraad" hoeft te
klinken aan de fundamenten van dit
noodlottig Englandspiel.
Een spel dat Inderdaad „spel" was,
niet zoals de kat met de muis speelt, be
wust van het dodelijk-vijandig karakter,
doch in de zin van -spelen met-de dood,
zoals de kwajongen doet. die een vracht
wagen probeert aan te klampen en er
zich door tracht ts laten meerijden. Een
pel bedreven zonder bewust zijn der ge
varen. maar een spel dat .spelen-met de
I dood" is.
Het spel is gespeeld.
De spelers vinden in dit rapport slechts
hun rekening: de inzot is reeds be
taald
