Eind 1952 wordt viaduct Rijnsburgerweg in
gebruik genomen
Minister Mansholt in Tweede Kamer over
aardappelsituatie
franse stappen
Tweede dag van de conferentie
der „grote drie"
Geen reden voor het nemen van maatregelen
Er moeten wederom 500 palen
geslagen worden
WEERBERICHT
89ste Jaargang
ZATERDAG 13 MEI 1950
No. 2659^
LEIDSCH
Directeur: J. W. Henny
Kooldredactie B W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
14.50 per kwartaal; 35 cents per week
DAGBLAD
Telefoon Dir. en Adm.: 25041: Red 21507
Witte Singel i, Lelden Giro no. 67055
juist terwijl Trygve Lie, de secreta
ris-generaal van de V.N. te Moskou
poolshoogte is gaan nemen omtrent de
bedoelingen van het Kremlin, verga
deren te Lenden de „grote drie". Het
is nog te vroeg om reeds enige conclu
de omtrent beide aangelegenheden te
trekken, maar toch staat al wel vast,
cat te Londen weinig vertrouwen be-
«taat dat de mogelijkheid van een be
ëindiging van de koude oorlog binnen
kort "tot de mogelijkheden gaat beho
ren Integendeel, voor zover te oorde
len' is schijnt men te Londen grote
soced te willen betrachten om het
Westen, meer nog dan ooit, gereed te
maken voor alle eventualiteiten,
Dean Acheson heeft voor de confe
rentie der „grote drie" begon, eerst te
Parjjs met Schuman gesproken, ver
volgens te Londen met Bevin, terwijl
deskundigen de vraagstukken van oe
ca' voorbereidden. Naturlijk is maar
veinig prijs gegeven aan de openoaar-
h»id wat de ministers daar te Parijs
er Londen zo onderling heb'cen bespro
ken maar Schuman heeft twee succes-
san'weten te behalen, die .stuk voor
stuk voor Frankrijk van grote beteke
nis zijn.
In de eerste plaats en dat is het
meest spectaoulaire heeft Schuman
s»daan weten te krijgen, dat de Ver
enigde Staten daadwerkelijke steun
hebben toegezegd in de vorm van wa
pens en geld bij de strijd tegen de op
standelingen van Vietnam tegen het
wettig gezag van Bao dai in Inao-
China. Totdusver had Washington ge
weigerd zich in dit opzicht ook maar
enigszins te binden, maar Schuman is
er blijkbaar in geslaagd om Amerika
duidelijk te maken, dat Frankrijk daar
in Indo-China als het ware de spits
afbijt in de strijd tegen het voortschrij
dend communisme in Zuid-Oost Azië
en dat de afloop van deze strijd wel
eens beslissend zou kunnen zijn voer
d» verdere gang van zaken. Waardoor
Frankrijk alle recht op steun kan deen
gelden!
Dit kleur bekennen van Washington
Is aan ook niet anders dan warm toe
te juichen Te betreuren is slechts, dat
cvj> hulpverlening niet eérder is afge
komen, wellicht was dan veel anders
gelopen. Maar, gelukkig is het nog niet
te laat en daarom mogen we ons ver
heugen over de gevallen beslissing.
In de tweede plaats heeft Schuman
plotseling een voorstel gedaan, dat
voor de econcmische eenheid van West-
Europa van beslissende betekenis zou
kunnen zijn. Nieuw is de gelanceerde
idee op zich zelf niet, want van Duitse
zijde is destijds al in die richting ge
wezen, zij het zonder enig resultaat.
Hel is de idee om de zware industrie
van Duitsland, Frankrijk en het Saar-
gebied samen te brengen ender één be
heer, waarbij zich, desgewenst, dan die
van Engeland en de Benelux zou kun
nen aansluiten. Deze idee is ontegen
zeggelijk van de grootste waarde en dat
wordt algemeen ock erkend. Het komt
bovendien geheel in de lijn van Wash
ington, dat niets liever zou zien dan
een spoedige eenheid in West-Europa
en daarvan meer dan eens getuigenis
heeft afgelegd. Sprak Amerika zelfs nog
niet lang geleden zijn misnoegen uit,
dat er zo weinig schot zat in deze
een-wording?
Zou het plan slagen, dan zou prac
tised de kans op herleving van de
oude controverse tussen Frankrijk en
Duitsland zijn uitgeschakeld; dan zou
de Frans-Duitse spanning rondom het
Saargebied, die er in wezen heerst, wor
den opgeheven; dan zou het West-
Duitsland gemakkelijker vallen aan
thans het geval is, om zich aan te
Sluiten bij de Raad van Europa. Welis
waar heeft de Westauitse kanselier
Aoenauer zich uitgesproken voor die
aansluiting, maar gezien het verzstder
socialisten onder leiding van Schuma
cher kan de kanselier slechts op eer.
Leine meerderheid rekenen na boven
dien een fel verzet.
Nogmaals, de idee Schuman heeft
Etote sympathie; zelfs in Engeland,
waar premier Attlee zich er prijzend
over uitliet. Maar er is daarnevens
toch enige agwaan. Waarom meest
Scnuman thans zo plotseling met zijn
pan naar voren komen en dit zo rau
welings ter Londense conferentie wer
pen?
Is er overleg geweest met Washing
ton of Bonn?
Wil Frankrijk een wit voetje krijgen
in Amerika ten koste van Engeland,
Sfeconomische een,wording van
west-Europa nog altijd slechts plato
nsen zjjn zegen geeft?
Is het een Franse poging om in
Wcst-aurcpa de toon aan te gaan ge
ven.Of om het Internationale Ruhr-
uutituut de wind uit de zeilen te ne
tten?
Het ztijn allemaal vragen, waarop het
b*ven°ra Sciluldis «°et w°raen gt-
bovendien, de idee zonder meer
-- want er is van enige practiscne uit
zong geen sprake is weinig zeg-
t-na. ieus al zou men dze algemeen
aanvaarden, dan is er neg niets be-
want ene practiscne uitwerking
zoveie voetangels en Klemmen op
.aar weg vinaen, aat vocriopig nitc
j^preken^ zaï kunnen woraen van ïe-
Een le3io vraagstukken drln-
zich als van zelf naar vcrën en
T* hfiaa,rover eenstemmigneid zal zijn
krcafceiL zal er nog neel wat water
JvT de raceten stromenAls
•«1 het tenminste eens zal kunnen
*o:den.
is het plan Schuman nog
wijzari &en Z8er weg-aan-
De verhouding tot Moskou.
De drie ministers van buitenlandse
zaken van Engeland, Frankrijk en de
Verenigde Staten hebben gisteren na de
tweede zitting van hun conferentie te
Londen een communiqué uitgegeven,
waarin zij verklaren, dat de drie Wes
telijke mogendheden hun rechten te
Berlijn zullen handhaven.
Zzullen, aldus het communiqué, de
democratische rechten van de Bcrlij-
ners blijven beschermen cn met de
Duitse autoriteiten samenwerken om
de economische positie van West-
Berlijn zo veel mogelijk te verbeteren.
Intussen zullen de drie regeringen J
blijven streven naar de vereniging van
de gehele stad door vrije verkiezingen. I
In een tweede communiqué verklaar
den zij met „verrassing en diepe be
zorgdheid" kennis te hebben genomen I
hedenmiddag confereren met de grote
drie
Waarnemers te Londen zijn van me
ning, dat een voortzetting van de con
ferentie der grote drie ook na de be
sprekingen der zes ministers mogelijk
is, daar de grote drie waarschijnlijk op
hun agenda ten achter zijn geraakt.
Op deze wijze wordt de Benelux
eigenlijk partij bij alle verklaringen van
beleid en besluiten, die bij de Londense
besprekingen-over Duitsland zijn geno
men.
Onze Londense correspondent tekent
hierbij nog aan:
Het opmerkelijkste feit van de bijeen
komst van gisteren was, dat Schuman's
plan niet meer blijkt te zijn dan een
ruwe schets, zodat het vrij zeker is. dat
tijdens de conferentie geen beslissing
over het denkbeeld kan worden geno
men.
Rusland protesteert
te Washington.
TEGEN BELEID VAN GENERAAL
MC ARTHUR.
Te Washington is bekend gemaakt,
dat de Sovjet-Unie bij de Amerikaanse
regering heeft geprotesteerd tegen het
gratiebeleid van generaal McArthur je
gens de Japanse „oorlogsmisdadigers".
Volgens de Russische nota heeft ge
neraal McArthur op 7 Mei een circulaire
uitgegeven .krachtens welke alle oor
logsmisdadigers die thans hun straf in
Japan uitdienen, kunnen worden vrijge
laten voordat hun straftijd is verstre
ken".
De Sovjet-regering acht deze circu
laire een „grove schending van de ele
mentaire beginselen van het interna
tionale recht", omdat deze straffen zijn
opgelegd door een internationaal ge
rechtshof. waarvan ook de Sovjet-Unie
deel uitmaakte.
De Russische regering Is van mening,
dat deze vonnissen niet eenzijdig door
generaal McArthur mogen worden ge
wijzigd en dringt er op aan, dat de
Amerikaanse regering onmiddellijk
maatregelen neemt tot intrekking van
de onwettige circulaire".
Een overzicht van de conferentie-
tafel in Lancaster House in de Britse
hoofdstad tijdens de besprekingen
der ministers van Buitenlandse Zaken
van Amerika. Engeland en Frankrijk.
Links op de foto met verband voor
het oog) de Amerikaanse ambassa
deur in Engeland, Lewis Douglas;
naast hem de Amerikaanse Staats
secretaris Dean Achescn. Derde van
rechts de Britse minister van Buiten
landse Zaken, Ernest Bevin.
De eerste minister van Birma, Thakin-
Nu, kwam per vliegtuig naar Londen,
tot het bijwonen van de herdenkings
dienst voor de gevallenen der geal
lieerde strijdkrachten in Birma, welke
ui de Westminster Abdij werd ge
houden. Thakin Nu (rechts) schrijdt
langs de erewacht van het Glouces
tershire Regiment bij zijn aankomst
aan de Westminster Abdij.
van de sovjetrussische verklaring, dat
de repatriëring van Duitse krijgsgevan
genen uit Rusland is geëindigd.
Zij achten de sovjetrussische verkla
ring in strijd met het feit, dat een zeer
groot aantal Duitse gezinnen nog wach
ten op de terugkeer van bloedverwanten,
van wie zij uit sovjetrussische krijgsge
vangenschap bericht hadden ontvangen.
De schaarse gegevens, die de sovjet
unie op verschillende tijden over het
aantal, de verblijfplaats en het lot
van Duitse krijgsgevangenen en ge
deporteerde burgers heeft bekend ge
maakt, noemen de ministers een blijk
van ernstige veronachtzaming van de
mensenrechten.
Het communiqué gaat verder met te
verklaren, dat de sovjet-unie ook in ge
breke gebleven is talrijke burgers van
door de Duitsers bezette landen, die in
de oorlog krijgsgevangen zijn gemaakt,
alsmede meer dan 300 000 Japanse
krijgsgevangenen te repatriëren.
De ministers zijn overeengekomen
alles in het werk te stellen om inlich
tingen te verkrijgen over het lot van
de niet gerepatrieerde burgers en krijgs
gevangneen in de sovjet-unie en om in
het grootst, mogelijke aantal gevallen
hun repatriëring te bewerkstelligen.
Uit gewoonlijk betrouwbare bron werd
later vernomen, dat dc ministers
overeengekomen zijn een commissie in
te stellen, die in September rapport
zal uitbrengen over de herziening van
het Duitse bezettingsstatuut.
Het plan Schuman.
Men gelooft, dat Bevin een scherp
critlsche analyse van het plan-Schuman
heeft gegeven. Schuman, daarentegen,
zou duidelijk hebben verklaard, dat
Frankrijk vastbesloten was met het
plan voort te gaan.
Ten einde de ontwikeling van zijn
plan te vergemakkelijken, zal Schuman
het bespreken met de geallieerde des
kundigen inzake Duitsland, die eveneens
te Londen zijn.
In het algemeen kwamen de ministers
overeen, dat zij geen positieve houding
ten opzichte van het plan zullen inne
men, zolang het nog niet concreter en
meer gedetailleerd is uitgewerkt.
Vernomen wordt, dat de ministers het
over de grote hjnen van het beleid
ten opzichte van Duitsland geheel
eens zijn. Nogmaals zal een beroep op
de sovjets worden gedaan inzake vrije
verkiezingen.
Schuman heeft René Pleven, de Franse
minister van defensie, dringend naar
Londen ontboden.
Adenauer heeft nogmaals zijn prin
cipiële instemming met het plan-Schu
man betuigd. Hetzelfde deden de Franse
socialisten en de Britse oud-minister
Eden.
b
Ds drie ministers van buitenlandse
zaken van de Beneluxlanden, zullen
Vandaag, komt blijkbaar ter nadere
toelichting, de bekende Franse econoom
Monnet naar Londen, die algemeen als j
de opsteller van het plan wordt be
schouwd. Vernomen wordt, dat Bevin
vrij scherpe oppositie tegen het plan
heeft geuit, hetgeen Schuman pijnlijk
zou hebben verrast.
Indien er met de Duitsers in de Euro- I
pese Raad valt samen te werken, zul- I
de controles, waaraan de West-
regering nog is onderworpen, ge
worden verslapt.
De ministers zouden zich unaniem
tegen Duitse herbewapening hebben uit
gesproken.
Sterke aandacht heeft het commen
taar van het weekblad „New States
man" getrokken, welk blad verkondigt,
dat Schuman voor het diplomatieke
succes gezorgd heeft, dat Acheson, die
in eigen land in een moeilijke positie
is. zo hard nodig heeft.
Het Amerikaanse congres oefent na
melijk sterke druk op hem uit om
Duitsland als betrouwbare niet-commu-
nistische bondgenoot naar voren te
schuiven.
Anderen zien in het plan een conces
sie van de Fransen in ruil voor de
Amerikaanse hulp aan Indo-China,
wélke vorige week even plotseling als
het Schuman-voorstel werd aangekon
digd.
Bijslag op Indische
pensioenen.
(Van onze parlementaire redacteur).
De afschaffing van de ondernemings
belasting en de verhoging van de ven
nootschapsbelasting niet vermogens
belasting, gelijk gisteren ab. vermeld
zijn gisteren zoals medegedeeld door de
Tweede Kamer goedgekeurd.
De wijziging der drankwet werd z.h.st.
goedgekeurd, nadat met 59 tegen 20
(P. v. d. A.) stemmen het amende
ment-Verkerk was aangenomen, om
dc halvering van het vergunnings
recht te handhaven voor lokaliteiten,
die van Zaterdagavond tot Maandag
ochtend voor het publiek gesloten
zijn.
Hoe staat het er mee?
(XIV)
(Foto Leidsch Dagblad Van Vliet)
2U AMERIKA INTERVENIËREN
LN GEVAL VOGELER?
Mevrouw Lucille Vogeler heeft na
_h onderhoud van een uur met Dean
de Amerikaanse minister van
An,;ïïandse Zaken, verklaard, dat de
liikek* aanse re6erra? ,«al het moge-
echL m het werlc zal st®ilen voor haar
Ami m001, de vice-president van de
ïiaoT u s® telefoon- en telegraaf-
delin te Wenen- wiens veroor-
besrhi jaar gevangenisstraf op
^nuldiging van spionnage in Honga-
111 hoger beroep bevestigd werd.
DROOG WEER.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Matige wind tussen Noord en Oost. In
de Noordelijke provincies en in de kop
van Noord-Holland koel weer met van
zee binnendrijvende mist- of wolken
banken. Elders in het land overdag
zonnig en vrij warm weer.
(Opgemaakt te 10 uur).
14 MEL
Zon op: 4.48 uur; onder: 20.25 uur.
Maan op: 3.43 uur; onder: 18.00 uur
(L.K.)
Hoogwater te Katwijk te 1.53 en 14.12 u.
15/5 te 2.29 en 14.48 uur).
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
Er is al weer geruime tijd overheen
gegaan, dat wij U in deze rubriek
iets vertelden over dc stand der
Leidse spoorwegwerken. Een dezer
dagen zijn wij echter weer eens „de
baan opgegaan" en hebben wij ons
kunnen overtuigen van de gestadige
voortgang en groei van dit millioe-
nenplan, waaraan door de Ned. Spoor
wegen en voorzover nodig door tal
van gemeentebedrijven, met voort
varendheid wordt gewerkt.
Alvorens op de verdere werkzaam
heden in te gaan. willen wij de aan
dacht van onze lezers allereerst ves
tigen op het viaduct aan de Rijnsbur
gerweg. waar men juist één dezer da
gen met de uitvoering van een tweede,
wel zeer belangrijke, phase is begonnen.
Nadat men kort geleden was gereed
gekomen met „de vloer" van het eer
ste gedeelte van het viaduct (aan de
stadszijde). waarvoor niet minder dan
plm 380 palfcn de grond in moesten,
zal zeer binnenkort de eerste paal wor
den geheid voor het gedeelte aan de
zijde van de Rijnsburgerweg. Zoals
bovenstaande foto toon theeft men de
enorme bouwput reeds uitgegraven:
hier zullen ongeveer 500 palen in dc
grond verdwijnen. Zodra men hier
mede gereed is. wordt ook hier een
vloer gelegd, waarna men aan de eigen
lijke bovenbouw (wanden en dek) Kan
beginnen. De Spoorwegen, die zich nog
altijd aan het tijdschema hebben weten
te houden, denken hiermede rond de
jaarwisseling in 1951 gereed te komen,
zodat omtrent dit tijdstip op dit punt
de vereiste hoogte van het viaduct is
bereikt. Terwijl tegelijkertijd met de
aansluiting van de verhoogde baan op
dit gedeelte van het viaduct wordt
voortgegaan, wordt een aanvang ge
maakt met de bovenbouw van het via
duct aan de zijde van de Stationsweg,
met dien verstande, dat de tijdelijke
hulpbaan, waarvan momenteel gebruik
wordt gemaakt, nog intact blijft, zodat
de treinen op een zeker moment tus
sen beide viaductgedeelten zullen door
rijden. Deze situatie zal tot Januari
1952 gehandhaafd blijven, het ogenblik,
dat ae treinen op hoog spoor zullen
gaan rijden Zij maken dan gebruik
van het viaductgedeelte aan de zijde
van de Rijnsburgerweg.
In dc loop van 1952 zal het nog
ontbrekende (tussen) gedeelte van
de tunnel worden afgebouwd, waar
mede de Spoorwegen aan het einde
van het jaar gereed denken te komen,
zodat het viaduct voor hel verkeer
kan worden opengesteld. Waarmede
Leiden van haar ovcrwegmisère zal
I zijn verlost, hetgeen vanzelfsprekend
niet inhoudt, dat dan reeds alle leed
zal zijn geleden. 1953 blijft nog altijd
het jaar. waarin de Ned. Spoorwegen
het totale plan denken te hebben
uitgevoerd
VLIEGTUIGBOTSING BOVEN
EGYPTE.
Tien leden van de Britse luchtmacht
zijn om het leven gekomen bij een bot
sing in de lucht tussen een Lincolnbom-
menwerper van de RAF en een jager
tijdens een oefening bij Fayld in Egypte,
zo deelt het Britse ministerie voor de
luchtmacht mede.
Voorts werd z.h.st. een begrotings
wijziging goedgekeurd, houdende een
financicringsregeling voor ziekenhuis-
bouw.
Een motie-Mol (Kath.) met de steun
van AR, CH en VVD, om de vrijheid
van ontwikkeling van het particuliere
ziekenhuiswezen te - waarborgen, werd
na enige wijziging door minister Joekes
overgenomen.
Nog hield het Huls zich bezig met
een interpellatie-v. d. Wetering (CH)
over de Indische pensioenen, en een
interpellatie-Gortzak (Comm.) over de
aardappelprijzen.
Ten aanzien van de Indische pensioe
nen verzekerde minister Götzen dat
hij met dc meeste spoed een voorzie
ning zal treffen tot het geven van een
bijslag aan hen. die minder dan f. 400
maandelijks aan pensioen ontvangen
cn geen andere inkomsten genieten.
Deze regeling zal terugwerkende
kracht hebben van 1 Januari 1950 af.
Minister Mansholt deelde in zijn ant
woord ten aanzien van de aardgppel-
situatie mede, dat er In 1949 wel min
der geteeld was dan in 1948, doch toch
nog véél meer dan in 1939.
In 1933 waren er immers 53.000 HA
met klei- en 42.000 HA met zandaard-
appelen bebouwd. In 1948 bedroegen
deze oppervlakten resp. 82.000 en 77.000
HA, en in 1949: resp. 63.000 en 66.000 HA.
De productie per hectare was gedaald
van 26 tot 23 en een halve ton, maar de
totale opbrengst was toch ruimschoots
voldoende. De invloed van de export is
moeilijk aan te geven, aldus de minis
ter. doch aan normale consumptie
aardappelen werd weinig geëxporteerd.
Ondanks de vrij lage exportprijzen
werd de export per 2 November jl. be
perkt tot overzee, vnl. Zuid-Amerika.
Naar Europese landen mochten toen al
leen maar zandaardappelen worden uit
gevoerd tegen harde valuta. En met
ingang van 20 Januari 1950 werd alle
export stopgezet, behalve enkele gecon
tracteerde leveringen.
In het vroege voorjaar bleek, dat door
de zachte winter de ingekuilde aard
appelen aan kwaliteit hadden ingeboet.
Niettemin zal er nog wel van enkele
soorten een overschot blijven.
Door de gewekte onrust werden door
de groothandel veel aardappelen tegen
(te) hoge prijzen ingekocht. Hetgeen
remmend werkte «op de aflevering aan
de kleinhandel. Intussen kan de onrust
nu wel als geweken worden beschouwd.
Bovendien werd direct na de vorst
periode aan de fabrieken verboden om
de gecontracteerde voorraden zand-
<geen-fabrieks) aardappelen te verwer
ken.
Medio April waren de boerenprijzen
gedaald en de stad diende daarin te
volgen. Daarom werd 24 April meege
deeld, dat zo nodig verkoopplaatsen in
de grote steden zouden worden inge
richt. Er zijn protesten hiertegen gere
zen. Doch vast staat, dat in groot-,
tussen- en kleinhandel te veel werd be
rekend voor vervoer, opslag etc. Het
verschil tussen telers- en consumenten
prijs bleek ln verschillende gevallen het
dubbele te bedragen van normaal, nl. 3
in plaats van 4 cent per kilo. Men legt
veelal een ongemotiveerde voorkeur voor
kleiaardappeien aan de dag. met het
gevolg dat er onjuiste vermeldingen van
kleur cn kwaliteit bij de handel werden
geconstateerd. Momenteel is er in 80 ét
90 'r der winkels een redelijke hoeveel
heid goede zandaardappelen. De con
sumptie daarvan is teleurstellend.
De prijzen bewegen zich van 12 tot 14
cent per kilo voor goede zandaard
appelen. En er is dus geen reden tot
maatregelen. Intussen blijft de rege
ring scherp op bevoorrading en prijzen
toezien, waarbij gestreefd wordt naar
een beheerste markt met behoorlijk#
beloning voor telers cn handel, en
dat de consumenten niet te veel be
talen.
De Kamer zal vermoedelijk eerst ta
de week voor Pinlcateren weer bijeen
komen.
