LEIDEN UIT DE LUCHT
„Grote drie" begin Mei bijeen
Engelse conservatieven zullen buitenlandse
poiiliek van Labour blijven steunen
r
.J
WEER BERICHT
Zetelverdeling Ned. Antillen dient
bij wet geregeld
.EEN FOTOPRIISVRAAG-
V..
89ste Jaargang
WOENSDAG 29 MAART 1950
No. 26961!
LEIDSCH A DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredactie: B \V Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4,15 per kwartaal; 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red 21607
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67U55
Ook een bijeenkomst leden
Atlantisch Pact
Zoals reeds In een deel onzer oplaag
gemeld, zullen de ministers van buiten
landse zaken der grote drie 8 of 9 Mei
a.s. te Londen bijeenkomen.
De Britse ambassadeur te Washing
ton, - sir Oliver Franks, heeft gisteren
een onderhoud gehad met minister
Acheson, t.er bespreking van de voorbe
reidingen voor de conferentie.
Minister Acheson zal zich per vlieg
tuig naar Londen begeven. Men ver
wacht, dat na de conference zal worden
beraadslaagd door de leiders der bui
tenlandse politiek van de sta ten-onder
tekenaren van het Noordatlantisch ver
drag. Acheson, die dan reeds te Londen
vertoeft, zal hierdoor in staat zijn ook
deze laatste conferentie bij te wonen.
Men mag aannemen, dat op de con
ferentie der ..grote drie" een groot aan
tal Europese en Aziatische vraagstuk
ken zal worden besproken waaronder de
betrekkingen met de Sovjet-Unie. dc
Duitse kwestie, de voorstellen om tot
een vredesverdrag met Japan te komen
en het organiseren van de tegenstand
tegen de uitbreiding van het communis
me, waarbij speciale aandacht zal- wor
den geschonken aan Zuid-Oost-Azlë.
Volgens een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van buitenland
se zaken kan de luiste datum van beide
bijeenkomsten niet worden vastgesteld,
voordat alle 12 leden-staten van het
Noordatlantisch verdrag geantwoord heb
ben op de uitnodiging.
De „zaak der generaals"
COMMISSIE VRAAGT VERVOLGING.
De Franse parlementscommissie, die
een onderzoek instelt naar „de zaak
der generaals", heeft, gelijk reeds kort
gemeld, de regering verzocht cm ge
rechtelijke vervolging van de generaals
Revers en Mast en van Revers* secre
taris, luitenant-kolonel Bracelet.
Géneraal Revers, de voormalige chef
van de Franse generale staf en onder
handelaar over het Atlantisch pact,
(heeft naar het oordeel van de commis
sie een vals rapport over Peyré als ver
zetsman opgesteid. Peyré, die zich thans
in Zuid-Amerika bevindt, is op grond
van dit rapport onderscheiden met het
Legioen van Eer.
De commissie noemt in haar rapport
Peyré „eer. voormalige veroordeelde",
een „verrader van zijn land en van
verzetsstrijders" en een man, die „be
reid v/as geheime inlichtingen aan de
hoogste bieder te verkopen."
De commissie verklaart in haar rap
port over generaal Mast, dat het on
getwijfeld moeilijk is te bewij-zen, dat
deze generaal geld ontving voor het
verstrekken van het geheime rapport
over Indo-China aan Peyré; „doch hij
heeft gedurende zijn carrière een ver
mogen vergaard, welks herkomst hij de
commissie niet bevredigend heeft kun
nen verklaren."
In een derde rapport beschuldigt de
commissie Bravelet er van, dat hij
Peyré geholpen heeft bij het verkrijgen
van het Legioen van Eer. Zij noemt
deze officier „de schrijver van een vol
komen ontoelaatbare correspondentie
met Peyré."
Generaal Revers heeft onmiddellijk
na de publicatie van het commissie
rapport verklaard, dat hij voor ieder
competent rechterlijk college de bevin
dingen van de commissie stuk voor
stuk zal weerleggen.
Twee vliegongevallen
15 DODEN.
Tijdens een oef en vlucht is een zes-
motorige vliegboot van het type „Late-
coere 631" kort na vertrek uit Bisca-
rosse bij Bordeaux, in de lucht ontploft
en in zee gestort. Aan bord bevonden
zich 10 personen.
De eerste „Latecoere 631" werd door
de Duitsers in beslag genomen en later
op het meer van Konstanz door bom
men tot zinken gebracht. Een tweede
„631" stortte 22 Februari in zee, waar
bij 19 personen om het leven kwamen.
Een derde" verdween 1 Augustus 1948
650 kilometer ten Westen van Kaap Ver-
de met 52 personen aan boord.
Het toestel stortte ongeveer 3 km uit
de kust neer.
Het toestel was berekend voor het
vervoer van 60 passa'giers. Toen het on
geluk geschiedde bevonden zich echter
alleen de bemanning en technici aan
boord.
Men is op zoek naar overblijfselen.
Een Dakota van de Amerikaanse
luchtmacht is met zes personen aan
boord in de buurt van Ottawa neerge
stort. Vijf inzittenden, onder wie de
Amerikaanse ambassadeur in Canada,
Laurence Steinhardt, kwamen hierbij
om liet leven, Eén passagier overleefde
de ramp. zij het ernstig gewond.
Het is een sergeant-majoor van de
Amerikaanse luchtmacht, die met zijn
valscherm uit het toestel is gesprongen.
Hij heeft verklaard, dat een van de mo
tors in brand is geraakt.
VRIJ KOUD.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselende bewolking met enkele ver
spreid optredende buitjes. Meest matige
wind tussen Noord-West en Noord. Vrij
koucl, doch slechts od enkele plaatsen
lichte nachtvorst. (Opgemaakt te 10
uur).
30 MAART
Zen op: 6.21 uur; onder: 19.09 uur.
Maan op: 14.34 uur; onder: 5.26 uur.
(E.K.).
Hoog water te Katwijk te 0.32 en 12.58
uur.
©it nummer bestagt alt acht pagina's.
President Truman heeft de voorma
lige republikeinse senator John Cooper
benoemd tot raadgever van minister
Acheson in de Londense besprekingen
tussen de grote drie en de landen van
het Atlantisch pact.
Deze geste wordt te Washington be
schouwd als een bevestiging van de ge
meenschappelijke buitenlandse politiek
der 2 partijen, welke principe onlangs
bedreigd is geweest.
Zes woningen in Hoogeveen
verbrand
VIER GEZINNEN DAKLOOS.
Door een brand, die gisteren in Hoo
geveen woedde, zijn minstens vier ge
zinnen dakloos geworden. De brand ont
stond door tot nu toe onbekende oor
zaak in een woning, die deel uitmaakt
van een blok van zes aaneengebouw de
huizen. Hoewel de brandweer al gauw
ter plaatse was sloegen de vlammen
naar de andere woningen over. Toch
hoopt men nog dat enkele huizen be
woonbaar kunnen worden gemaakt De
woningen en de inboedel waren gedeel
telijk verzekerd.
Beroep op de Kroon vervalt
De regering is naar aanleiding van
het door de Staten der Ned. Antillen
uitgebrachte advies t.a.v. de zetelver
deling in dat college, tot de conclusie
gekomen, dat de regeling van deze
materie bii algemene maatregel van
bestuur niet te aanvaarden is. Zij
blijkt niet bereid deze zetelverdeling
een der voornaamste grondslagen
van het Antilliaanse landsbestel an
ders dan bij de wet. en dus met de
medewerking van de Staten-Generaal,
te wijzigen.
Na de zetelregeling zal onmiddellijk
een aanvang worden gemaakt met het
overleg tot het vaststellen van een nieu
we rechtsorde. Art. 211 van de grondwet
eist. dat deze rechtsorde tot stand komt
door vrijwillige aanvaarding langs de
mocratische weg en het Is de bedoeling,
dat dit bij landsverordening zal geschie
den. Daarom zou een aanvaarding door
de Sta.ten in hun huidige samenstelling
waarbij het mogelijk is. dat de vertegen
woordigers van 30% der stemgerechtig
den aan de overigen hun wil kunnen
opleggen, door de regering onmogelijk
kunnen worden beschouwd als ..langs
democratische weg" te zijn geschied.
TJit het advies der Staten van de Ned,
Antillen blijkt, dat tegen het voorge
stelde beroep op de Kroon unaniem
bezwaar wordt gemaakt. De regering
handhaaft dit deel in het voorstel dan
ook niet.
Bij de Staten der Ned. Antillen be
staat het verlangen te voorkomen, dat
een of meer eilandgebieden zich tenge
volge van een bepaalde verordening ern
stig in hun belangen geschaad zouden
achten. Daarom is de regering volledig
bereid om, indien daaraan behoefte
blijkt, een voorziening te treffen, ten
einde deze materie te regelen. Zij heeft
in verband daarmee de mogelijkheid
geopend om bij algemene maatregel van
bestuur een procedure betreffende het
doen van beroep vaat te stellen.
Mocht onverhoopt blijken, dat een
dergelijke voorziening niet kan worden
gemist, dan zal het onderling overleg
over regeling daarvan opnieuw kunnen
worden geopend. Dit brengt mee dat
daar thans van kan worden afgezien.
De verhouding tot Duitsland en
de Sovjet-Unie
Winston Churchill, dc leider der
Britse conservatieven, heeft in het
Lagerhuis verklaard, dat zyn party
van plan is de buitenlandse politiek
van Labour te blijven steunen, even
als wij deden in de jaren dat wij ho
peloos in de minderheid waren".
In antwoord op de beschuldiging van
premier Attlee, dat hij (Churchill) zich
op „onverantwoordelijke" wijze had uit
gelaten toen hij onlangs Duitsland
noemde in verband met de defensie
van de Westerse Unie, zei Churchill:
„Ik heb toen mijn woorden zeer
zorgvuldig gekozen en ik wens ze niet
te wijzigen. Ik zie geen reden waarom
de Duitsers niet zouden helpen bij de
verdediging van hun eigen land en
van West-Europa. Ik heb niets gezotrd
ovcv een herbewapening van Duit
land en de vorming van een nieuw
leger". Duitsland had nu een kans de
mensheid een geweldige dienst te be
wijzen en het verleden goed te ma
ken, Zonder Duitsland was er geen
hoop op een verenigd Europa en zon
der een vrij en verenigd Europa was
er geen hoop voor Duitsland.
Churchill beval het Huis aan. dat al
les zou worden gedaan om een Frans-
Duitse verzoening te bevorderen.
Frankrijk en Engeland zouden samen
sterk genoeg zijn om Duitsland tot een
gelijk peil op te heffen. De drie lan
den konden dan een kern vormen,
waaromheen „alle andere beschaafde
democratieën in Europa, gebonden of
vrij, zich konden verzamelen.
„De hoou van de Westerse wereld ligt
in het feit." zn zei Churchill plechtig,
„dat de Verenigde Staten van Amerika
het denkbeeld van een Europese staten
bond steunen.
Over het onlangs door de West-Duitse
bondskanselier Adenauer gedane voor
stel tot een economische unie tussen
We®'-Duitsland en Frankrijk zei Chur
chill: „Dit voorstel gaat in de goede
richting, maar wij willen uiteraard veel
meer dan dat". Churchill wees er in dit
verband nog op, dat Adenauers voorstel
Devèze wil doorzetten
De Belgische kabinetsformateur Albert
Devèze, heeft tegenover journalisten ver
klaard, dat hij zijn besprekingen tot
morgen zal voortzetten en misschien
zelfs zal hervatten als hij de conferen
tie der ministers van de bij het Atlan
tisch pact aangesloten landen te Den
Haag heeftbijgewoond. Voor de be
krachtiging door het parlement van de
bilaterale overeenkomst, met de Ver
enigde Staten inzake de levering van
wapenen was een 'snelle oplossing van
de regeringscrisis noodzakelijk.
Devèze zei verder, dat de besprekin
gen, die hij tot nu toe heeft gevoerd,
hem meer dan ooit gesterkt hebben in
de overtuiging, dat het herstel van de
'nationale eenheid onder de huidige om
standigheden een gebiedends eis is.
.Aangezien sommigen mijn bedoelin
gen verkeerd hebben uitgelegd, leg Ik
er de nadruk op. dat ik bij het zoeken
van dit. herstel niet zal afwijken van de
grondwet", zei hij.
Devèze zal heden aan de prins-regent
verslag uitbrengen.
„Het is mogelijk dat ik een beslissing
neem, die een nieuwe stap bij de koning
noodzakelijk maakt".
Na afldbp van een gisteren gehouden
vergadering van de CVP-fracties van
Kamer en Senaat is een perscommuni
qué uitgegeven, waarin wordt verklaard,
dat. geen enkel parlementslid van de
CVP zijn steun zal verlenen aan een
regering, op wier programma niet de
onmiddellijke bijeenroeping der verenig
de kamers ter opheffing van de wet op
het regentschap staat. Het communi
qué betoogt, dat het „ongehoord is,
dat. de door de prins-regent, benoemde
kabinetsformateur heeft gemeend te
mogen verkondigen, dat hij bij een mis
lukking van zijn opdracht zijn toevlucht
zou nemen tot ontbinding der Kamers".
Een dergelijke houding, aldus het. com
muniqué, kan slechts haar verklaring
vinden in de vooroocrezette wil, het par
lement de mogelijkheid te ontnemen
om de wet op het regentschap op te
heffen.
RUSSISCHE MINISTERS
NIET HERKOZEN IN
OPPERSTE SOVJET.
De Sovjetrussische minister van Bui
tenlandse Zaken. Wysjinsky. heeft een
van ziin functies verloren. Hij is thans
geen lid meer van de opperste Sovjet.
De meer dan 50 leden van de Sovjet
russische ministerraad zijn voor het me
rendeel niet herkozen in de recente ver
kiezingen voor de opüerste Sovjet.
Dit nieuws, dat niet in de zwaar ge
censureerde telegrammen der telegram
men der te Moskou verblijvende cor
respondenten stond, is ODenbaar ge
mankt in de Prawda van 15 Maart.
Uit de in dit blad gepubliceerde lijst
bliikt dat deleden van het politiebureau
zoals gebruikelijk, herkozen zijn even
als de 6 andere vice-nremiers. -Van de
overige ministers heeft slechts maar
schalk Wassiliefnky, minister van de
strijdkrachten, ziin zetel behouden.
Reuters «^Tosoonden-t. d?e na eer> ver
blijf van 2% iaar te Moskou ïn Enge
land is teruggekeerd, acht het' waar-
schiinliik dat men de m'niriers nnari
hun normale werV-'^T^eden niet lan-
ger wh belasten met de vcDlieht'pgen
van afgevaardigden in de opperste
Sovjet.
Wij hebben in de loop der jaren reeds vele
prijsvragen uitgeschreven, onder het motto
„Kent Uw eigen stad"
Onze hofjes-, bruggen- en lantaarnpalen-prijs
vraag waren even zovele successen, waaraan
honderden abonné's met enthousiasme hun
speurdersgaven schonken. Voortbordurend op
hetzelfde stramien hebben wij ernaar gestreefd
ditmaal een puzzle samen te stellen, voor welker
oplossing plaatselijke bekendheid andermaal een
noodzakelijke voorwaarde is, maar die toch be
kende stadsbeelden uit een andere gezichtshoek
laat zien dan U ze gewoonlijk waarneemt. Daar
toe hebben wij onze fotograaf opdracht gege
ven een aantal opnamen in Leiden te vervaar
digen, doch niet, zoals gewoonlijk, in horizontale
projectie, maar gezien van bovenaf, in vogel
vlucht derhalve. De heer Van Vliet heeft zich
van die opdracht gekweten met -jeen beroeps-
enthousiasme (het woord beroeps ij v e r is abso
luut te zwak), dat.aan doodsverachting grensde.
Hij heeft zich vaak tot op duizelingwekkende
staat achten vanzelfsprekend van ganser
harte welkom is.
Het moge de laatstbedoelde categorie tot
troost strekken, dat de volgende prijsvraag
wederom een meer algemeen karakter zal dra
geen, waaraan ook zij hun hart kunnen ophalen.
Met nadruk vestigen wij er de aandacht op,
dat onze prijsvraag „Leiden uit de lucht" dus
een serie van dertien plaatjes omvat, zodat Uw
oplossing straks ook uit 13 namen zal moeten'
bestaan.
Wij willen daaraan de goede raad verbinden
niet al te snel te zijn met Uw conclusies, doch
Uw oordeel zorgvuldig te toetsen aan de détails,
waarvan elke foto er voldoende bevat om met
zekerheid de juiste plaats te kunnen vaststellen.
Het resultaat van Uw bevindingen dient
uiterlijk Woensdag 12 April des middags te
12 uur in ons bezit te zijn onder het op
schrift „Fotoprijsvraag".
hoogten begeven teneinde het door ons aange
wezen, begeerde object op deze ongebruike
lijke wijze te vereeuwigen en het resultaat vindt
U op deze pagina en elders in dit Blad.
Teneinde voor een prijs in aanmerking te komen
is het volstrekt niet noodzakelijk Uw inzending
op de een of andere bijzondere wijze te ver
zorgen: een simpele opsomming in de volgorde
der nummers is voldoende. Voor bijzonder kunst
zinnige vormgevingen blijft de mogelijkheid van
een extra-prijsje.
Wij beseffen volkomen, dat onze abonné's in
Leiden bij deze prijsvraag in het voordeel zijn
boven die in de buitengemeenten, hoewel hun
deelneming voor zover zij zich daartoe in
EN NU DE PRIJZEN!
Om in stijl te blijven hebben wij gemeend de
prijzen ditmaal te doen bestaan uit foto-arti
kelen en wel
Iste prijs een Kodak Brownie Reflex 40.
2de prijs een Kodak Brownie Six 20.
3de prijs een Vena-box.
4de prijs een Kodak Brownie Baby.
5de prijs idem
en voorts 10 fraaie foto-albums.
Ten slotte herhalen wij nog even, dat de deel
neming uitsluitend open staat voor abonné's en
dat de uitspraak der Redactie beslissend is.
Wij wensen onze lezerskring veel genoegen
door generaal De Gaulle werd toege
juicht.
Over de betrekkingen met Rusland
zei de oppositieleider, dat er naar zijn
mening geen nieuwe wereldoorlog voor
de deur stond. Die was volgens hem
te voorkomen,
In een nieuwe oorlog zou West-Europa
onder de voet gelopen worden. De niet-
communlstische party-functionarissen
zouden geliquideerd worden. Hij had
vernomen, dat tot dat doel al namen-
ïysten worden opgesteld. Aan de andere
kant zouden Russische steden worden
verwoest. Elke gelegehheid moest wor
den aangegrepen om tot betere vooruit
zichten te komen. Churchill acht het
waarschijnlijk, dat de Sovjet-regering
de vriendschap van het Westen meer
vreest dan zyn vijandschap De atoom
bom beschouwt hjl als de overheersende
factor by de militaire toestand.
„Dc mens heeft de wilde dieren, ja
zelfs de insecten en microben over
wonnen. Als hy wil, ligt er een gou
den tydperk van vrede en voorspoed
voor hem. Alleen de laatste vyand
moet nog overwonnen worden en dat
is hg zélf," aldus Churchill.
Churchill hoopte, dat Bevin het op
het vasteland van Europa en in de V. S.
bestaande misverstand zou ophelderen,
dat Engeland niet enthousiast genoeg
was voor het gehele plan van de Raad
van Europa".
Na Churchill sprak Kenneth Younger,
minister van staat by het Foreign Of
fice. Hij zei, dat het tijdstip voor be
sprekingen op hoog niveau, als voorge
steld door Churchill, moest worden
vastgesteld door de verantwoordeiyke
personen. Zulke besprekingen zouden
zonder voldoende voorbereiding weinig
kans van slagen hebben. De enige hoop
op een wyziging in de houding van de
Sovjet-unie lag in het slagen van de
pogingen om sterke gemeenschappen
van vrije mensen op te bouwen.
Richard Crossman. leider van de link
se groep der labourparty, verklaarde,
dat de enige kans op een nederlaag voor
het communisme gelegen was in het
maken van een scheiding tussen die
communisten, die in hun eigen volk ge
loven, en de anderen, die louter „satel
lieten en slaven der Russen" zyn.
Anthony Eden, oud-minister van bui
tenlandse zaken, die als laatste spreker
van de oppositie het woord voerde, zelde,
dat het Britse volk werkeiyk alle per-
sooniyke gevoelens opzy wilde zetten en
„het Duitse vraagstuk" objectief wilde
benaderen. Eden zeide verder, zich nim
mer geheel te kunnen onttrekken aan
het gevoel, dat in de gedachten van
vele Duitsers een verlangen, of ln leder
geval een neiging, bestond te geloven,
dat de Duitsers een' of andere speciale
missie hadden met betrekking tot de
rest van Europa, die overheersing bete
kende van hun buren. Dit behoefde ech
ter nog niet te betekenen, dat Enge
land niet zou moeten streven naar een
verzoening en naar oprechte vriendschap
met Duitsland, zo voegde Eden er aan
toe.
BEVIN BESLUIT HET DEBAT.
De Britse minister van buitenlandse
zaken, Ernest Bevin, besloot het debat.
Hij zeide, niet vooringenomen te zijn
tegen Duitsland doch wel gekant te zijn
tegen een overeenkomst op bepaalde
voorwaarden.
»Wy zyn allen tegen de bewapening
van Duitsland", zo vervolgde de mi
nister. „Het is verschrikkelyk om hier
toe te besluiten". De bezettende lan
den zouden te eniger tyd moeten be
slissen of zy Duitsland de bepaling
van zyn buitenlandse politiek zouden
moet enoverlaten. Slechts wanneer dat
stadium zou zyn bereikt, zou Duits
land als gelykwaardige in het comité
van ministers (van de Raad van Euro
pa) kunnen optreden, aldus Bevin.
Bevin verweerde zich tegen de be
schuldigingen van de oppositie, dat hij
lauw stond tegenover de Europese een
heid. Hij zeide, dat pas toen Engeland
er absoluut van overtuigd was, dat de
politiek, gebaseerd op de V.N. en de raad
van ministers niet zou funotlonneren
op elke bijeenkomst dreigde deze te wor
den getorpedeerd het een andere
koers moest inslaan.
Met betrekking tot Duitsland zeide
Bevin nog, dat „wy zullen proberen te
vermijden wat er by de Volkenbond ge
beurde, waar heel wat zoete broodjes
gebakken werden om Duitsland opgeno
men te krijgen". „Naderhand echter",
aldus Bevin, ,nam Duitsland enige ma
len een houding aan tegenover de Vol
kenbond, die noch beleefd noch fatsoen
lijk was tegenover de rest van de we
reld, die met Duitsland trachtten sa
men te werken". Bevin wees er op, dat
er een statuut was vastgelegd, „op ba
sis waarvan wy allen tot elkaar geko
men zyn en ik geloof niet, dat een land
als Duitsland er goed aan doet met ons
te redetwisten over de voorwaarden
waarop het dient te worden toegelaten".
Bevin verklaarde verder, dat het een
buitengewoon zware taak gebleken
was, de Duitsers democratische ver
antwoordelijkheid by te brengen. Hü
had zijn socialistische collega's in
Duitsland moeten vertellen, dat zij
„een beetje te nationalistisch" waren
cn dat hun nationalisme te dikwijls
door hun socialisme naar buiten
kwam. Dit alles maande tot voorzich
tigheid.
De waterstofbom noemde Bevin nog
verschrikkeiyker dan de atoombom. De
kern van het probleem werd er echter
niet door veranderd. Er zou geen veilig
heid kunnen zyn zonder het meest
strenge systeem van internationale in
spectie en contróle. De VN waren tot d#
conclusie gekomen dat de Sovjetrussi
sche tegenvoorstellen in deze kwestie hst
gevaar eerder zouden vergroten dan ver
minder eik