Koning Leopold behaalt 57.61 pet.
Uitslag brengt geen oplossing
der koningskwestie
Moeilijke vraag: wat nu?
Druk weekeinde voor
Prins Bernhard in Ottawa
Mackenzie King ontving
Grootkruis Necl. Leeuw
Vliegtuigramp in Engeland
kost 80 levens
WEERBERICHT
België heeft gisteren dan gestemd!
De uitslag is per provincie:
ja neen
Limburg 189.023 37.652
Antwerpen 514.889 241.011
Brabant 551.173 530.405
Oo-t-Vlaanderen 529.789 207737
West-Vlaanderen 430.778 146 040
Henegouwen 267.311 477.207
Luik 244.678 341.182
Luxemburg 83.696 44.445
Namen 115.373 102.551
Het percentage voor de drie taalge
bieden van België is:
Vlaanderen: ongeveer 72 procent voor
de koning;
Walloniëongeveer 42 procent;
Brussel: ongeveer 48 procent.
Rustige stemming na nacht
van veldslagen
België heeft gisterochtend in een
bijna onnatuurlijk rustige sfeer ge
stemd over het lot van zijn verban
nen koning. De ochtendrust op deze
lente-achtige dag deed des te vreem
der aan, omdat zij volgde op een
nacht van veldslagen met stenen,
rookbommen en flessen in de grote
steden.
Te 13 uur plaatselijke tijd eindigde
de stemming en enkele uren later kon
met de telling worden bgonnen.
De demonstraties van Zaterdagnacht
vormden de climax in een week van
onlusten door het gehele land, waarbij
springstoffen, traangas en zelfs bran
dende pijlen werden gebruikt.
Militaire troepen en marechaussee
stonden gereed, teen de 5.600.000 stem
gerechtigden ter stembus gingen om
met „ja" of „neen" te antwoorden op
de vraag: „Zljt gij van mening, dat
koning Leopold zijn koninklijke prero
gatieven moet hervatten?"
Het enige incident, dat zich gister
ochtend bij het stemmen voordeed, was
ten poging tot sabotage in stemlokalen.
In vele lokalen vond men graphiet op
de lessenaars, waardoor de stembillet-
ten zwart zouden worden en dus on
geldig.
Verder verstoorde niets de rust en
slechts de overal verspreid liggende
strooibilletten en de gehavende affiches
aan de muren toonden hce hevig de
campagne is geweest.
De strijd had nog in sporadische ge
vallen voortgeduurd tot een half uur
voordat de stemlokalen werden ge
opend,
In de hevige gevechten van Zater
dagnacht werd een 20-jarige student
overreden door een vrachtauto, teen de
demonstranten bij het naderen van de
politie op de vlucht gingen.
De voorstanders van 's konings te
rugkeer gebruikten brandende pijlen
om een reusochtig bord voor het socia
listische partij hoofdkwartir te Brussel,
waarop de Belgen werd aangeraden
rheen' le stemmen, in brand te ste
ken.
In Luik kleedden Leopoldisten zich
in Amerikaanse legerkleding en hel
men en voerden een krachtige eensge
zinde aanvai uit op het hoofdkwartier
van de socialistische partij aldaar. Hun
tfgenstanuers maakten zich meester
van een vc-n hun jeeps, gooiden deze
omver en ranselden de inzittenden af.
,Te Kortrijk in West-Vlaanderen wer
den twee anti-Leopoldisten zo zwaar
mishandeld, dat zij in ernstige toe
stand in een ziekenhuis moesten wor
den opgenomen. Te Roesselaere werd
een Leopold ist, die met anderen een
aanval op het hoofdkwartier van de
Kialistische partij deed, door de ver-
dedigers met een biljartkeu ernstig
kegetakeld.
Een der eersten, die hun stem uit
brachten was de 73-jarige koningin
aan het Meer van Genève weinig meer
deen dan rusteloos door zijn kamer op
en neer te lopen, terwijl hij op berich
ten uit Brussel wachtte.
De koning weigerde elk commentaar.
Journalisten en persfotografen werden
niet toegelaten.
Te Beioeii in de buurt van Bergen,
werd de stemming opgehouden, daar de
b' r^e-nc worffap f>nrrprAPTV»»i om tp
lost. Op grond van het twijfelachtige
percentage zullen liberalen en socialis
ten zich blijven verzetten tegen een
terugkeer van de koning. Indien koning
Leopold en de katholieke volkspartij
voet bij stuk zouden houden, zou België
volgens politieke waarnemers recht
streeks naar een regeringsorisis en nieu
we verkiezingen gaan. Een hypothese,
die op het ogenblik in Brussel ds ronde
doet. is deze, dat de koning door het
resultaat der verkiezingen zich in zijn
eer hersteld zou kunnen achten en ten
gunste van zijn zoon Boudewijn zou
kunnen aftreden.
Zoals bekend, zal het Belgische kabi
net hedenmorgen in vergadering bij
eenkomen en het resultaat der ver
kiezingen bespreken.
Premier Eyvkcns zal zich morgen naar
Pregny begeven, waar koning Leopold
ot> hof r»<rnrib'iv verblijf houdt.
gisclie kabinet zal voorstellen koning
Leopold onmiddellijk terug te roepen.
In de naaste omgeving van de katho
lieke premier Gaston Eyskens is men
van mening, dat dc door de koning
behaalde meerderheid van 81.501
stemmen niet voldoende doorslagge
vend is.
Te 2.35 uur maakte radio Brussel
de volgende einduitslag voor het
gehele land bekend:
Totaal aantal uitgebrachte
stemmen 5.236.740
Blanco en ongeldig 151.477
Totaal geldige stemmen.. 5.085.263
Ja-stemmen 2.933.382
(57,68 procent)
Neen-stemmen 2.151.881
(42.32 procent)
Ook in regeringskringen is men van
gevoelen, dat de volksraadpleging wei
nig heeft bijgedragen tot de oplossing
van de koningskwestie, die het land
sedert het einde van de oorlog verdeeld
h^eft e-ehouden.
helpen aan het in veiligheid brengen
van kunstschatten uit het kas'.eel van
Beloeil, de woning van prins Eugene de
Ligne, de Belgische ambassadeur te New
Dsi'hi. De centrale verwarmingsinstal-
latie in het kasteel was uit eikaar ge
sprongen, waardoor brand was ont
staan. Brandweren uit de wijde omtrek
waren gealarmeerd. Een reusachtige,
dikke rookontwikkeling hing boven het
kasteel, dait vaak het Belgische Versail
les wordt genoemd.
Een lid van de huishouding van het
kasteel meldde later, dat de brand be
dwongen was.
Uitslag weinig overtuigend
Het percentage van 57.68 der Belgi
sche bevolking dat zijn stem h:eft uit
gebracht op koning Leopold, is enigs
zins als een ontgoocheling voor de
Leopoldisten gekomen, daar da vorst op
een zeker ogenblik in 26 van de 30
arrondissementen 62.07 procent der
stemmen had gekregen.
De uitslagen van Brussel, Luik en
Bergen, met zün voor het grootste ge
deelte anti-koningsgezinde bevolking,
deden echter het definitieve percen
tage beneden dc 60 procent dalen.
de 73-jarige koningin
Elisabeth de moeder van koning Leo- Koning Leopold heeft in zeven van
polö, die' vrijwel onopgemerkt 't stem- de negen Belgische provmcic-s een
lokaal binnenkwam j meerderheid behaald, namelijk in Anr-
Koning Leopoldsdochter daarente- werpen, in Brabant. West-Vlaanderen,
Een. de 22-Jarlge prinses Josephine Oost-Vlaanderen. Luxemburg. Limburg
Charlotte, die Zaterdagmiddag een en Namen In de provincies Luik en
bloemstuk had neergelegd op het graf I Henegouwen bleef hot percentage be-
jan haar moeder, koningin Astrid, i neden .de 50.
i De koning heeft veel meer stemmen
I gekregen, dan zün tegenstanders aan
de hand van de in de verkiezingen van
26 Juni 1949 door de katholieke volks
partij behaalde resultaten (43.55 p.ocent
van het totale aantal stemmen) had
verwacht. Hieruit kan worden gecon
cludeerd. dat een groot aantal libera
len- en zelfs socialisten voor de terug
keer van' de koning hebben gestemd.
Zoals bekend, heeft koning Leopold
indertijd bekend gemaakt, dat hij zou
overwegen naar België terug te keren,
Indien hij ten minste 55 procent der
stemmen zou verkrijgen. De socialisten
hebben in de Kamerdebatten over de
volksraadpleging steeds verklaard slechts
te zullen instemmen met de terugkeer
van de vorst, indien hij minstens 66
procent van het totale aantal stemmen
zo'- behalen en een percentage van
meer dan 50 procent in alle Waalse
provincies tezamen.
Ook de liberalen waren van oordeel
dat de koning in de Waalse provincies
een gemiddelde van meer aan 50 pro
cent moest behalen
Het resuitaat van de volksraadpleging
is nu juist geworden wat vele voor
aanstaande politici steeds hebben ge
vreesd: een percentage, dat welis
waar boven het gemiddelde van 55
procent voor het gehele land ligt, j
doch voor liberalen noch socialisten
beslissend is. Ook de scheiding tus
sen Vlamingen en Walen met een
gemiddeld percentage van resp. 72
procent en 42 proeent voor de koning,
is door dc volksraadpleging meer dan
ooit geaccentueerd.
"Toewei men thans op de hoogte ls
>n de publieke opinie in België, is de
koningskwestie dus nog verre van opge-
Het onder socialistische leiding staan
ds Belgische algemene vakverbond heeft
de arbeiders reeds opgeroepen zioh „uit
alle macht" tegen de terugkeer van de
koning te verzetten.
Volgens de eerste schatting heeft 6
procent der Belgien niet aan de stem
plicht voldaan. Zij kunnen met 300
francs worden beboet.
Nader wordt nog gemeld:
Het is onwaarschijnlijk, dat het Bel-
Gistermorgen heeft in België de volks
raadpleging over de terugkeer van Ko
ning Leopold III plaats gevonden.
Prinses Josephine Charlotte, de 22-ja-
rlge dochter van koning Leopold bracht
haar stem uit In een schoollokaal te
Brussel (foto links); de rechtse foto
toont minister Paul Henri Spaak bij
het vervullen van zijn stemplicht in het
stembureau te St. Gilles.
Toenemende spanning in
Indo-China
De spanning in Indo-China is geste
gen. nu Ho tsji minh. leider de: com
munistische opstandelingen, alle Viet-
namezen tussen 18 en 45 jaar gemobili
seerd heeft. De activiteit der opstan
delingen te Saigon Ls toegenomen. Vier
oersor.en werden gedood of gewond,
toen communisten zes handgranaten uit
een taxi cafe's binnen gooiden.
Ho tsji minh zal binnenkort verdra
gen van wederzijdse bondgenootschap
en militaire steun mei het communisti
sche China en de Sovjet-Unie tekenen,
zo wordt te Saigon vernomen. Ho tsji
minh zou zich. vergezeld door zijn mi
nister van Buitenlandse Zaken, Giam.
15 Maart naar Peking begeven.
OOSTDUITSE REGERING BEREIDT
GELD HERVORMING VOOR.
De Oostduitse regering bereidt nieu
we monetaire maatregelen voor met
het deel de geldcirculatie te beperken
en aan te passen aan de werkelijke
hoeveelheid goederen, die in Oost-
Duitsland wordt verkocht.
De voorgenomen maatregelen voor
zien in het afstempelen van de bank
biljetten en hou oen de verplichting in
ieder bedrag, dat een maand loon over- j
schrijdt, cp een bankrekening te stor-
ten. Over het aldus gestorte bedrag zal
men slechts kunnen beschikken, indien
blijkt, dat men het geld nodig heeft.
Het deel is de Oostduitse markt cp te
nemen in een algemeen aanpassings
plan van de muntsystemender Oost-
europese landen aan de nieuwe goud
roebel, teneinde een roebelolck te vor
men naast het sterlingblok.
Engeland eist bestraffing
VAN SABOTEURS DER
ONTMANTELING.
Generaal sir Brian Robertson, do
Britse hoge commissaris in Duitsland,
heeft de Westduit.se autoriteiten mee
gedeeld, dat hy geen verzachting van
de ontmanteling der staalfabrieken te
Watënstedsalzgitter zal overwegen als
de verantwoordelijke elementen voor
onlangs voorgekomen ongeregeldheden
niet worden berecht.
In een Brits rommuniaué wordt te
vens verklaard, dat de hove commissa
ris tevens passende disciplinaire maar
regelen tegen de Duitee politie, die dezs
schandelijke ongeregeldheden liet ge
beuren". heeft geist.
In het communiqué wordt er de na
druk od gelegd, dat de Britse hoge com
missaris steeds gewenst heeft, dat de
werkloosheid ten gevolge van de ont
manteling zou worden verlicht door het
schennen van anter werk. Het onb'a-
zen van de funderingen der ontman
telde hoovovpns en cokesretorten acht
het communloué gerechtvaardigd en
noodzakelijk, daar deze firad-ringen
voor niets anders kunnen worden ge
bruikt dan voor nieuwe ovens en re
torten. die Duitslands oorlogspotentieel
weer zouden vergroten.
MINISTERCOMITÉ RAAD VAN
EUROPA 30 MAART TE
STRAATSBURG.
Het ministercomité van de Raad van
Europa komt 30 Maart te Straatsburg
bijeen, aldus is officieel meegedeeld.
Een vliegtuigramp bij Cardiff in Wa 1 :s heeft gisteren 80 mensenlevens ge-
kot t.
Een „Avro Tudor 5" met accommodatie voor 72 passagiers, die 78 passagiers
en een bemanning van vijf koppen aan boord had,, stortte neer op een stuk
land bij het dorp Sigginston op 25 kilometer afstand van Cardiff.
De passagiers waren huiswaarts kerende bezoekers van een Zaterdag te Bel
fast gespeelde rugby-wedstrijd Ierland—Wales. Het toestel was speciaal voor
deze vlucht gecharterd. Het zou op het vliegveld Llandow bü Cardiff landen,
mist- echter de landingsbaan, trachtte weer te stügen doch sloeg toen, vol
gens ooggetuigen, in dc lucht over de kop en stortte neer. Het vloog niet in
brand.
Twee overlevenden strompelden naar een nabijgelegen boerderij.
Ogenblikkelijk kwamen van overal uit de omgeving ambulances naar de
plaats van de ramp, een zestigtal in totaal. Zes ernstig gewonden wist men
levend uit het ,)vrak le halen doch vijf van hen overleden later. De lijken der
omgekomenen werden in ccn nabijgelegen post van de R.A.F. en in de plaats
Cowbridge opgebaard.
driehonderd vluchten ln het kadsr van
de luchtbrug naar Berlijn. Later ex
ploiteerde hij een bloeiende luchtlijn
tussen Yemen en Israël, ook met Tu-
I dors.
I De -controverse over de „Tudor" ont-
I stond na het ongeluk met de „Star
Dust" in Augustus 1947 op een vlucht
1 van Londen naar Santiago, waarbij elf
mensen om het leven kwamen. Men kon
bij onderzoek de oorzaak van d$ ramp
niet achterhalen. Daarna verongelukte
de „Star Tiger" met 31 mensen aan
boord op een vlucht naar Zuid-Amerika
begin 1948> Een jaar daarna verdween
een derde „Tudor", de „Star Ariel", met
twintig personen op mysterieuze wijze.
De ingestelde commissie van onderzoek
van het ministerie van luchtvaart kon
door het ontbreken van voldoende be
trouwbare verklaringen er waren geen
overlevenden niet tot een uitspraak
komen. „De „Tudor 4", het type van de
verongelukte machines, mocht echter
niet meer voor passagiersvervoer ge
bruikt worden.
Een Tudor stort neer
Volgens een ooggetuige stopten de
motoren, voordat het toestel met de
neus naar beneden omlaag stortte.
De omgekomen piloot, de 25-jarige ka
pitein Pai-sons was voor zijn prestaties
bij de luchtbrug op Berlijn onderschei
den met de medaille van het Britse im
perium. Het ls de grootste vliegramp,
die tot dusver ooit heeft plaats gevon
den.
Een der directeuren van de maat
schappij, die de verongelukte vliegma
chine ter beschikking heeft gesteld, is
de vice-luchtmaarschalk D. C. T. Ben
nett, vroeger hoofd van de British South
American Airways en leider van ds
Britse „padvinder"-luchtmachtgroep in
de oorlog. Bennett is de krachtigste
pleitbezorger geweest van de „Tudor"-
machine tegenover haar critici.
Na de oorlog was de controverse over
de Tudors ontstaan. De Tudor-4 moest
aan de grond worden gehouden. Begin
1948 kreeg Bennett ontslag bij de Bri
tish South American Airways „in ver
band met meningsverschillen over be
leidskwesties". Bennett echter verloor
zijn vertrouwen in de „Tudor" niet. Hij
richtte de charter-maatschappij „Fair-
flight Ltd" op en maakte meer dan
bracht even later in het zelfde lokaal
baar stem uit; zij ontving een over
donderende ovatie.
Een koor van stemmen, die onafge-
froken „Leopold, Leopold" riepen, be-
tfleidde haar op haar tocht naar de
stembus en hoog boven haar hoofd
fahreef een vliegtuig „oui ja" in de
«oht.
Koning Leopold *zelf kon in zijn villa
Men zie voor Laatste Berichten
I9?. 3 van het Eerste Blad.
ENKELE BUIEN.
De Bilt verwacht tot morgenavond
Wisselende bewolking met plaatselijk
®*ele buien, voornamelijk in de noord-
•estelijke helft van het land. Langs de
«addenkust af en toe nog krachtige,
^erigens meest matige Westelijke tot
noordwestelijke wind. Vannacht op ver-
UrK plaatsen zware en bijna overal
te>te nachtvorst. Morgen overdag on
teer dezelfde temperaturen als van-
opgemaakt te 10 uur).
14 MAART.
Zon op: 6.58 uur; onder: 18.42 uur.
^Maan op: 5.59 uur.
onder: 13.38 uur
Hoogwater te Katwijk te 0.36 en 13.16
1 nummer bestaat uit acht pagina's.
Jhr Van Tets
naar ons land vertrokken
Het weekeinde verschafte Prins Bern
hard weinig of geen gelegenheid om
even op adem te komen na de zeer druk
bezette agenda van de vorige dagen. Za
terdagochtend werd aan de Prins de
nieuwste Canadese straaljager gedemon
streerd op het militaire vliegveld Rock-
liffe bij Ottawa. Dit was voor het eerst
dat deze CF 100, de trots van de Cana
dese luchtmacht in openbare vlucht ge
toond werd. De Prins kreeg een uitste
kende indruk van de nieuwe straaljager.
Ook de gouverneur-generaal. Lord Alex
ander, vele ministers en andere autori
teiten woonden de demonstratie bij.
Tijdens de lunch in de officiers club bij
het vliegveld, welke aangeboden door de
Minister van Defensie, Claxton, werden
aan de Prins door de waarnemende staf
chef. vice-luchtmaarschalk James, de
„Golden pilots wings" ter hand gesteld,
welk ereteken nog slechts eenmaal eer
der was verleend.
's Middags bracht de Prins een bezoek
aan de gewezen premier Mackenzie i
King te zijnen huize. Mackenzie King j
die reeds geruime tijd ongesteld is,
ontving uit handen van de Prins de
eretekens van het Grootkruis Neder-
landse Leeuw. De Prins getuigde van J
zijn „gevoelens van diepe bewondering I
en oprechte vriendschap voor u en1
voor het volk dat gij vele jaren hebt
geleid en vertegenwoordigd tot welzijn
van dat volk zelf en van de gehele
wereld".
Mackesizir King dankte in bewogen
woorden voor de hem ten deel gevallen I
onderscheiding en getuigde van zijn har
telijke gevoelens voor Nederland en zijn
koningshuis. Daarna was de Prins gast-
heer bij een grote receptie in hotel
Chateau Laurier voor hoge Canadese
autoriteiten. Premier St. Laurent be
hoorde tot de aanwezigen.
Bij een aan de Prins door St.. Laurent
aangeboden diner zeide de gastheer, dat
het Canadese volk het als een voorrecht1
beschouwde te hebben mogen bijdragen
tot de bevrijding van Nederland. Hij
sprak uitvoerig over de Nederlandse im-
Tijdens zijn bezoek aan Washington
I heeft Z.K H. Prins Bernhard de lunch
j gebruikt bij president Truman
Bij aankomst drukte de president Z.K H.
Onze Londense correspondent telefo-
neerae nog in aanvulling op het nieuws
over de vliegramp:
j De slachtoffers van de grootste vlieg
ramp ter wereld waren hoofdzakelijk
eenvoudige mensen, die het bedrag van
10 pond. dat deze speciale trip had ge
kost, maanden lang beetje bij beetje
hadden opgespaard. Het gezelschap be
stond vooral uit mijnwerkers, en ver
der uit boeren, onderwijzers, winkeliers
en kleine zakenmensen. Minstens 12
rugbyspelers uit Wales verloren het
leven.
In 5 seconden stierven 71 mensen. 7
waren vrouwen met inbegrip van de
stewardess. 9 overlevenden stierven la
ter. Twee mannen echter, die met bloed
overdekt u'.t het toestel waren gewor
pen, kwamen waggelend uit het wrak
te voorschijn. Het waren een 27-jarige
onderwijzer en een 35-jarige kruide
nier. zwagers van elkaar. Hun toestand
was hedenmorgen bevredigend, doch de
derde overlevende Melvlle Thomas, ver
keert in levensgevaar.
De passagiers moesten tiidens de
tocht in de allerbeste stemming heb
ben verkeerd. Zingend waren zij uit Du
blin vertrokken. verheugd over de
overwinning van Wales, de eerste zege
na een reeks van nederlagen. Vooraf
gaande aan de verongelukte machine
was reeds een andere Tudor behouden
geland, eveneens vol met opgewekte
supporters.
Het grondpersoneel van het vliegveld,
dat slechts door de R.A.F. en privé-tce-
stellen wordt gebruikt, kon niets ab
normaals bemerken voor het ongeluk
gebeurde.
migranten, die naar hij zeide, „Neder
land hier niet behoeven, te vergeten
maar wier eigen aard en cultuur hier als
welkome bijdrage gewaardeerd worden".
De Prins antwoordde met een toe
spraak waarin hij naast de bevrijding
van Nederland „de grote bijdragen van
Canada voor de oplossing van de na
oorlogse problemen zoals dat van de
wederopbouw en de bijdragen tot het
Atlantisch Pact, in het licht stelde.
De Prins besloot aldus: „Geen betere
wensen kunnen het jonge Canada
vergezellen in zün zware en steeds
groeiende laak onder de vrüe naties
dan die van het Nederlandse volk, dat
de waarde van zijn vriendschap kent
en de moed en de wijsheid van zijn
leiderschap waardeert".
Gisterochtend woonde de Prins een
godsdienstoefening bü in de „Salnt-
Andrews Church", waar prinses Mar- I
griet in '43 gedoopt werd. Na de dienst
zong de gemeente in het Engels het
„Wilt heden nu treden" alsmede de zesde
strophe van het Wilhelmus.
Later maakte de Prins, begunstigd
loor de stralende winterzon, enige film
opnamen van Rockliffe en de omgeving
van de villa waar de Koninklüke Familie
in de oorlogsjaren woonde. Voor de1
lunch ten huize van ambassadeur van
Roijen vond de Prins nog tüd een der
tigtal kinderen van ln Ottawa wonende
Nederlanders te begroeten.
's Middags bezocht de Prins generaal
Foulkes en nam deel aan een Intieme
ontvangst te zyner ere ten huize van
generaal Crerar. 's Avonds besloot een
diner ln de „Country Club", waar de
Prins de gastheer was van Lord en Lady
Alexander, verschillende ministers en
diplomaten de laatste dag van dit suc
cesvolle bezoek aan Canada's hoofdstad.
Vandaag vliegt de Prins ln eigen toe
stel naar Quebec.
De Nederlandse gezant in Praag, de
heer Van Tets, die de Prins tot dusver
vergezelde, ls gisterochterid per vliegtuig
naar üaderland vertrokken.
89ste Jaargang MAANDAG 13 MAART 1950 No. 26947
Directeur: J. W.Berm, DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telefoon DU en Adm.: 25041: Red 21507
Hoofdredactie: B. W MenKhorst en J. Brouwerf415 peI |tWartaal; 32 cents per weeï Witte Singel 1. Lelden O!ro no 57055
LEIDSCH
DAGBLAD