Onderzoek tegen ex-hoofd Rotterdamse P.O.SX
leidt lot nieuwe arrestaties
„Oogbanken"
ui ons
land
HASSELMAN
4 PANDE
Het Leidsch Dagblad
Films van dleze week:
ZATERDAG 28 JANUARI
Voorlopig slechts in Leiden,
Utrecht en Amsterdam
(Van onze Haagse redacteur).
Ook Nederland krijgt zyn „oogban-
ken" gelijk er reeds sinds enige tijd in
Amerika bestaan. Hier zullen ze „hoorn
vliescentra" genoemd worden, hetgeen
een juister benaming is, want het gaat
om gezond hoornvlies veelal van pas
overledenen dat gebruikt wordt om
het gezichtsvermogen te herstellen van
hen, die lijdende zijn aan troebeling van
hethoornvlies. Het hoornvlies is het
harde oogrokken, dat aan de voorkant
van het ócg, voor de pupil, doorschij
nend is. Gaat dit doorschijnend vlies
troebel worden, dan raakt het gezichts
vermogen verloren. Tot voor kort waren
lijders aan dit euvel niet te helpen.
Troebeling van de ooglens, de z.g.
staar, heeft de medische wetenschap al
sinds' lang weten te overwinnen, doch
lijders aan hoornvliesontsteking waren
gedoemd tot blindheid.
De moderne wetenschap kan thans
echter het zieke stukle vlies verwijde
ren en vervangen door een gezond
hoornvlies Aanvankelijk had men hier
voor alleen de beschikking over ogen
van levenden die door een ongeval b.v.
een oog moesten missen, waarbij echter
het vlies nog bruikbaar bleef voor
transolantatie (overplanting). Het laat
z;ch horen. zulke toevallig verkregen
o»en gelukkig" zeldzaam beschikbaar ko
men Maar de ogen van pas overledenen
kunnen ook het zo zeer begeerde hoorn
vlies verschaffen, dat aan blinden weer
het licht der ogen teruggeeft. De tijd
tussen het afnemen bij de overledenen
en het inplanten bJU de patiënt moet
evenwel zo kort zijn, dat slechts de ogen
van hen, die in een ziekenhuis zijn over
leden, in aanmerking komen.
Het is dus helaas onmogelijk, zich
reeds tijdens het leven als „ogendonor"
00 te geven. Wel kan men zijn familie
of nabestaanden van ziin bedoelingen
le hoogte brengen. Want het zijn
ten slotte deze nabestaanden (van in
de ziekenhuizen overledenen) die de toe
stemming zullen moeten geven.
Het Ned. Rode Kruis heeft zich op
verzoek van de minister van Sociale
Zaken bereid verklaard een organisatie
in het leven te roepen om het voor
transplantaties benodigde hoornvlies-
materiaal bijeen te brengen. Zij heeft
daartoe een „centrale commissie voor
de hoornvliescentra" ingesteld, die gis
teren te 's-Gravenhage door de voorzit
ter van het Ned. Rode Kruis, ir P. C. C.
baron van Tuyll van Zuylen is geïnstal
leerd. De voorzitter dezer commissie, de
heer P. Bolt, arts, en het lid prof. dr
A. Hagedoorn, hoogleraar in de oogheel
kunde te Amsterdam, hebben bij die
geleeenheid eveneens het woord ge
voerd.
Het ligt in de bedoeling naar behoef
te hoomvllescentra In het land op te
richten. In elk zo'n centrum komt een
Rode Kruis commissie, waarin alle be
trokken instanties zitting hebben als
oogartsen, directeuren van ziekenhuizen,
de inspecteur van volksgezondheid enz.
Voorlopig wordt begonnen in Amster
dam Lelden en Utrecht.
Hoe ongelooflijk mooi deze actie is,
om blinden weer ziende te maken, moge
VORST?
PRIMA ZUIVER
WOLLEN DEKENS
MET PATROON
150 x200
180 x 220
190x230
VOETZAKKEN
PLAIDS
Profiteert van de prijzen
van vóór de devaluatie.
f 24.85
f 32.30
f 43.50
f 13.50
f 27.50
BREESTRAAT IA6
BOTERMARKT2I-22
TELEFOON 26662
OiE IDE"
Lid Ftnanclerings Instituut
AGENDA
ZONDAG:
Raedthuys (N. pt)n 19): Ver. „De
Dageraad". Spr. L.Constandse, 10 uur
*00 nn.
Schouwburg: Lou Bandy en zijn gezel-
:bap. 8 uur nam.
Drang. Chr. Gem.: Samenkomsten te
10 uur voorna, en 5.30 uur nam.
MAANDAG:
Gerecht 10: Spiritlsch Genootschap,
1 uur nam.
SchouwburgAbonnementsvoorstelling
Haagse Comedie ..Ik lach er om". 8 uur
tem.
DINSDAG:
Amicltia: Spir. Ver. „Harmonia", 8 uur
tam.
DONDERDAG:
Stadszaal (kleine zaal): Voordrachts-
i'.ond Herm. Frentzen, 8 uur nam.
gEyang Chr. Gem.: Pred. J. Segaar met
ecaiedams kwartet, 8 uur nam.
VRIJDAG:
Stadszaal: Uitvoering Chr. Gymnastiek
vereniging „D.O.S.", 8 uur nam.
DE BIOSCOPEN.
Irlanon ..Nlghtstop ln Dakar" (14 Jaar)
en Zon 2.16. 4.30. 7 en 9.15 uur;
overige dagen 2.30. 7 en 9.15 uur.
Hex
„Splonnage op de Martinique" (18
1 *l44&° i iUUi *-
Zon 2.15. 4.15, 7.15 en 9.15 uur;
overige dagen 2.15, 7.15 en 9.15 uur.
am'no ..John Doe, de man die het
(alle leeft.) Zon 2.30. 4.45. 7
915 UUr' overl8e daSen 2.30, 7 en
mT De Ooievaarsclub" (14 laar) Zat
Q Zon 2.30. 4.45, 7 en 9.15 uur; overige
Hu U' 7 en 915 uur'
4 4r •■Enamorada" (14 Jaar) Zon 2.30.
7 en 9.15 uur; overige dagen 2.30.
e" 9.15 uur.
MdLZon<ïassdlenst der hulsartsen te
wordt van hedenmiddag 2 uur tot
Wen
^2a8rporgen 8 uur waargenomen
boktoren Van Bockel. De Graaff,
«gezaal, Postel. Veldhuyzen.
Pl^.^lptgeest door dr LanenBaron,
*l' 2233? Cn dl" Van dCr Vllet—De Vrles'
nacht- en Zondagsdienst der
til Jan,, Lelden wordt van Zaterdag
i uur a.ar 13 UUr tot Zaterdag 4 Februari
Ier vi.,aar?en°men door Apotheek Duvs-
»P0tholW(LR,Jn 18> tel. 20573 pn de Doeza-
T Doezastraat 31. tel 20313.
lDotha?tgs,teecst door d® Oegptgeester
apotheek, Wllhelmlnapark 8, telf 26274.
blijken uit het voorbeeld van een chauf
feur. die twaalf jaar als patiënt in een
blindeninstituut vertoefde en die na een
operatie geheel genas en nu weer ge
regeld een vrachtauto bestuurt in een
dienst op het buitenland.
Wie er dus voor voelt, om zelfs nog na
zijn dood een daad van grote menslie
vendheid te verrichten, die geve nu
reeds aan zijn nabestaanden te kennen,
dat men na zijn dood over zijn ogen mag
beschikken ten bate van de hoornvlies-
centra.
Nederland, dat zo edelmoedig ant
woordde op de oproep om bloed-donors,
zal ongetwijfeld genoeg ogen-donors op
leveren, om de honderden blinden te
helpen, die door een hoornvlies-trans-
plantatie weer het gezichtsvermogen
terug kunnen krijgen.
Personeelsvereniging
Gemeentewerken
De eerst kortgeleden opgerichte Per
soneelsvereniging van Gemeentewerken
hield gisteravond in de geheel bezette
grote zaal van „Den Burcht" een feest
avond, welke o.m. werd bijgewoond door
de wethouder van Openbare Werken,
de heer A. J. Jongeleen. de directeur van
Gemeentewerken, ir D. Boogerd, leden
van de Commissie van Openbare Wer
ken en tal van hoofden van dienst. De
voorzitter, de heer C. J, Mollevanger,
zette uiteen, dat de vereniging reeds tal
van prettige contacten heeft gelegd en
dat er ook een goede verstandhouding
bestaat met de Personeelsvereniging
Stadhuis. Nadat spreker nog had opge
wekt om tot de vereniging toe te tre
den. werd met één minuut stilte het
overlijden van de heer E. Hensbergen,
die ruim 40 j°«r in gemeentedienst is
geweest, herdacht.
Het mannenkoor. dat zioh hierna o.l.v.
de heer H. J. Barentsen deed horen,
bracht deze avond de „première" van
het P.V.G.W.-lied, dat er al direct goed
Inging en door de aanwezigen later
enthousiast werd medëgezongen. Bij
monde van de vice-voorzitter, de heer
H. M. Noteboom, werden zowel de. heer
Barentsen als de voorzitter, de heer
Mollevanger. gehuldigd voor de uitste
kende krachten, welke zij tot nu toe
aan de vereniging hebben gegeven en
waardoor zij al direct zo goed van sta
pel is gelopen. Als aandenken mochten
beiden een boekwerk ontvangen.
Hoewel op de eigenlijke jubileumdag
daaraan reeds aandacht was besteed
had men gemeend goed te doen om de
beide zilveren jubilarissen, de heren A.
Galjaard, chef van de Gem. Plantsoe
nendienst, en H Wolting ook deze
avond nog eens in het zonnetje te zet
ten. In een sympathiek toespraakje
heeft ir Boogerd beiden gehuldigd en
hen gedankt voor al hetgeen zij ln het
belang van de gemeente hebben ver
richt. Gelijkertijd nam spreker afsoheid
van de heren J. Tierolf. N Albert's en
J. H. v. d. Broek, die onlangs de ge
meentedienst met pensioen hebben ver
laten Ook de heer Noteboom sprak een
woord van dank en afscheid, waarna
dit vijftal met een taart werd verrast.
De toneelclub met enkele vrolijke
sketches. Dick Costers Manakura Serè-
naders en een demonstrate gewichts-
heffen van de heer S. Stokkel vulden
verder de avond welke werd afeewis-
seld met muziek van het Leids Kamer-
orkst o.l.v. de heer J. Trouwee en die
werd besloten met een gezellig samen
zijn. onder leiding vafi de heer. A^c, v.
d. Woerd.
Al met al een zeer geslaagde avond,
welke slechts ten dele kon worden bij
gewoond door het personeel van de
strooidienst, dat na de pauze werd op
geroepen om in verband met de gladde
wegen zand te gaan strooien.
Burgerlijke Stand van Leiden
GEBOREN:
Margreet Alice, d. van C. Both en A. A.
Geijsman; Gerda Adrlana. d. van J. L
Noordermeer en A. Oudshoorn. Bella
Theodora Adrlna. d. van A. Smit en G. H.
Nas: Eddy. z. van J. h van Evert en J
J. Florisson; Albert Lult. z van C. L. de
Groot en P. N. van Duist Thea. d. van
I. Boon en C, J. E. Kapaan.
OVERLEDEN:
M. van den Oudcnaller, d., 28 Jaar.
SCHAATSENRIJDEN.
Molentocht
ijs in prima conditie!
Een flinke vierhonderd schaatscn-
enthousiasten had hedenmorgen om
half elf dus een half uur na het
openen van de inschrijving reeds
een start- en contrölekaart voor de
Molentocht afgehaald.
„Geen gek begin", meende een van
de officials achter de lange tafel ln
„Bellevue". waar men even handen te
kort kwam om de stroom te verwerken.
„maar de grote drukte verwachten we
toch morgen".
Het ijs is. zo verzekerde men ons. in
prima conditie langs het gehele uitge
zette parcours, waarvan wij ln ons Blad
van gisteren een kaartje publiceerden.
Misschien hier en daar ln de bochten
wat sneeuw, maar dat zou steeds wor
den weggeveegd.
Hoewel het in de afgelopen nacht
stevig heeft gevroren, moet het maken
van tochten op de grote buitenwate
ren nog ten sterkste worden afgera
den. Het ijs is in de meeste gevallen
nog zeer onbetrouwbaar.
In dit verband verzoekt de secretaris
van de Warmondse IJsclub ons te willen
mededelen, dat het lis op de Kagerme
ren nog niet te berijden is. Tot op he
den bleek liet de Club onmogelijk banen
uit te zetten.
Daarentegen Is het wel mogelijk een
tocht naar Den Haag te maken. Het iis
op de Schenk is uitstekend van kwali
teit
LOONREGELING KAPPERSBEDRIJF.
Met ingang-van 16'Januari jl. Is een
nieuwe loonregeling-, voor het kappers -
bedrijf in werking getreden, waaraan
het College v. Ryksbemiddelaars uiter
aard zijn goedkeuring heeft, gehecht.
Waar in vakkringen nog veel onwe
tendheid bestaat, heeft het hoofdbe
stuur van de Ned. RiC. Bond van Kap-
perspersoneel „Sint Cosmes" ln het ge
hele land voorlichtingsavonden belegd,
waar deskundige sprekers de regeling
zullen toelichten. Hier ter stede spreekt
a s. Dinsdagavond daarover de heer Th.
Sturkenboom uit Utrecht. In verband
met het algemene vakbelang is deze bij
eenkomst ook toegankelijk voor niet-
leden.
Marktkooplieden willen terug
naar Vismarkt en omgeving
ADRES AAN DE BURGEMEESTER.
De marktkooplieden, die, het is be
kend.' geen genoegen willen nemen met
de tijdelijke standplaats' op de Hooi
gracht, hebben hedenmorgen aan de
Burgemeester een request aangeboden,
waarin wordt verzocht die maatregelen
te treffen, welke kunnen lelden tot een
spoedige terugkeer van de Zaterdagse
markt naar de Vismarkt, Botermarkten
omgeving. Hoewel aanvankelijk ver
scheidene r
waren niet wensten uit te pakken, heb
ben zij besloten dit alsnog hedenmiddag
té doen in afwachting van het resultaat
van hun adres aan de Burgemeester.
LEIDSE BRANDWEER BLUSTE IN
1949 115 BRANDEN.
Totale schade f. 64.000,
Blijkens het zojuist verschenen jaar
verslag van de Leidse Brandweer be- scheveningen 28 Jan. Besommingen:
droeg het aantal branden in 194Ö 115, sch 412 f. 6600 sch 25 f.5000: sch 67
terwijl het aantal alarmeringen anders f-640: sch 76 f. 1070 sch 38 f.90, sch
dan bil brand 173 bedroeg. De bij de ~U2 f. 100: KW 215 f. 100.
brandweer alles dï6
auto van dè GGD werd 664 X S€alarf,|*^|4tergjan^j jn buitenhaven waren
Genootschap
Nederland-Engeland
CANADA, LAND EN VOLK.
Eerst na de tweede wereldoorlog is
het cp ruime schaal tot ons doorge- i
drongen, dat Canada niet een land is, i
alleen bewoond docr Indianen en Es- j
kimo's, maar dat het een natie is, die
spoedig zeer belangrijk zal zijn in de
rij der volken. Over dit belangrijke ge
deelte van de wereld sprak gisteravond
in het Oosters instituut mej. Louise
Bakker van de Canadese legatie. Zij
deed dit op uitnodiging van de afd.
Leiden van het genootschap Nederland
—Engeland.
Om te beginnen gaf mej. Bakker
haar t oehoorders esn aardrijikskundlg j
overzicht van Canada.
In de tweede plaats bepaalde de in-
leidster de gedachten bij de geschiede
nis, waarna zij over de Canadezen zelf
sprak. De naam van de hoofdstad, Ot
tawa, heeft voor Nederlanders een bij
zondere klank. Daar komen alle dra
den tezamen, van daaruit wordt de
snel groeiende staat geregeerd.
Mej. Bakker vertelde van een plan,
dat bestond, om een deel van de stad
at te breken, om behoorlijke regerings
gebouwen te kunnen laten verrijzen.
Als aardige bijzonderheid zij vermeld,
dat Ottawa de enige stad is met een
overschot aan vrouwen Nog nooit zag
ik. aldus mej. Bakker, meer vrouwelijk
schoon dan in Ottawa, wanneer om
vijf uur de kantoren leegstromen.
Na de pauze werden vier films ver
toond. De eerste liet ons land en volk
van Canada zien, de tweede gaf esn
indruk van de jongste Canadese pro
vincie, New Foundland. Er was een
film over de vervaardiging van kaar
ten van het onmetelijke land, door de
Canadese luchtmacht, en ten slotte een
over skiën. Daaruit bleek wel, dat deze
sport bijzonder veel .wordt beoefend.
Dr A. A. Prins, de voorzitter, die ook
de bijeenkomst geopend had, dankte
mej. Bakker voor haar onderhoudende
en leerzame lezing.
VISSERIJBERICHTEN
Meer trawlers naar zee
BELANGSTELLING OVERHEID WEKT
VERTROUWEN.
In eon gisteren door de I-I mul dense
reders gehouden vergadering ls besloten
het aantal trawlers, dat ln dC vaart ge
bracht ls, tot 20 op te voeren. Er bleek
een vertrouwen te bestaan ln de belang
stelling van de Overheid voor bet visserij
bedrijf. zodat verscheidene reders kouden
besluiten tot het ln de vaart breugen van
een deel van hun schepen.
I)e huidige marktsituatie maakt het
waarschijnlijk, dat door een beperking
van de productie een economisch verant
woorde exploitatie bereikbaar zal zijn.
nuewtu vilcrweeen blllkt de bereidheid te bestaan gcspiuivexi uuuerviaagu
kooplieden uit protest hun om ver£,g|ng J,ler productiekosten en ver- Hierbij kwam aan het licht, dat de voor-
Naai ontsluiering van het Schallenbeig-diama
(Speciale berichtgeving.
Naar wy vernemen heeft het voortgezet onderzoek in de zaak tegen het
voormalig hoofd van de P.O.D. te Rotterdam, T. E., tot de arrestatie geleid van
de kapitein van de Cryptologischc Dienst te Rotterdam, J. M., cn van een agent
van het Haagse politiecorps V., terwijl ook ln andere plaatsen politiefunctionna-
rissen zijn aangehouden. Gebleken is dat de affaire E., welke vooral ln de kringen
van het voormalige verzet ln de Maasstad grote opschudding heeft verwekt, van
een grotere omvang is dan men zich aanvankelijk had voorgesteld. De secretaris
van een buitenlands consulaat te Rotterdam J. P. S„ die tegelijkertijd met E.
werd aangehouden, is na een volledige bekentenis voorlopig op vrije voeten ge
steld; een week geleden is een belangrijke relatie van E., mej. M. II., eveneens
in het Huis van Bewaring ingesloten.
Naar het zich laat aanzien zal dc Rijksrecherche, die met buitengewoon grote
voortvarendheid te werk gaat, binnen niet al te lange tijd een der grootste
smokkelcomplottcn, annex particuliere inlichtingendienst ontmaskeren.
Er zijn sterke aanwijzingen, dat wanneer deze zaak volledig uit de doeken
zal zijn gedaan eveneens meer licht zal kunnen worden 'geworpen op de zelf
moord (moord?) van de Rijksduitscr Friedrich Schalienberg. Men zal zich herin
neren, dat wij enkele weken geleden reeds op het contact hebben gewezen, dat
Schalienberg heeft gehad met figuren van z.g. inlichtingendiensten, die aan hun
inllchtingenwcrkzaamhedcn smokkelarijen koppelden van effecten, goud en juwe
len en daarvoor een wijdvertakte organisatie hadden opgebouwd. Dat deze orga
nisatie- voor niets terugdeinst, is tegen het einde van het vorige jaar nog geble
ken, toen in Parijs een Nederlander die, zoals thans bekend is, v. d. B. heet
werd doodgeschoten. De bereids gearresteerde personen zijn voor de Officier van
Justitie geleld, de kapitein M. en dc agent V. zijn in het Huis van Bewaring te
Den Haag ingesloten.
Kapitein van Cryptologische
dienst en politie-beambten
aangehouden
INVENTARISATIE-LIJSTEN
VERDWENEN SPOORLOOS.
Zoals men zich zal herinneren wordt
aan E. verduistering van onder zijn be
heer gestelde goederen ten laste gelegd.
Toen na de bevrijding ook in Rotter
dam een klopjacht werd gehouden op
N.S.B.'ers en hun geestverwanten,
werd tevens hun bezit ln beslag geno
men. Per auto's en wagens werden huls-
raad e.d. der politieke delinquenten
naar een centraal punt in de Maasstad
overgebracht. Aanvankelijk werd op
lijsten nauwkeurig aantekening gehou
den van het opgeslagene. Later werd
hiermede de hand gelicht en wat niet
uit kon blijven, veel van hetgeen In
feite aan de Nederlandse Staat toebe
hoorde, verdween.
E„ die voor de in beslag genomen goe
deren verantwoordelijk was, werd
toen in brede kring over deze verdwij
ningen wefd gesproken ondervraagd.
,.v.' productiekosten -
grotlng der afzet In binnen- en buitenland geschreven inventarisatielijsten
te bewerkstelligen. terwijl ook een verho- J u,~'
ging van de vlsmeelprijzen zeer stimule
rend heeft gewerkt op de animo om de
schepen naar zee te zenden. Ook ln andere
opzichten kwam een daadwcrkciyk mede
leven rler Overheid tot uiting, Een verdere
uitbreiding vnn het aantal varende sche
ien zal af"
komsten.
meerd. De totale
richte schade wordt geschat co
Voorts kwamen 4 personen bij branden j enige tijd moeten onderbreken
en explosies om het leven en liepen er
9 verwondingen cp.
Een zeer belangrijke activiteit werd
ontwikkeld op het gebied der brand
preventie, het opheffen van brandge
vaarlijke situaties en het verstrekken
van adviezen. Het in 1948 omgezette
registratie systeem vond dit jaar prac-
tische toepassing. Voorts werd inten
sieve contróle uitgeoefend cp de brand
veiligheid in de bedrijven en de ge
meentegebouwen, terwjjl de in de rijks
gebouwen aanwezige brandblusmidde
len werden beproefd. Het brandweer-
materiaal werd in eigen beheer onder
houden, terwijl ock voor andere ge
meenten werkzaamheden werden ver
richt.
door brand aange- hedenochtend verschillende schokkers zeer paalde Inlichtingendienst, De
geschat co f. 63.815 laat aan de markt. Men heeft de afslag betrokkenen stonden vanzelfspr
IJMUIDEN. 28 Jan. Besommingen van
hedenochtend: SCH 49 f: 5070' KW 47
f 3400: KW 6 f.7530; HD 87 f.4000; KW
70 f. 6920; KW 159 f. 9030; KW 21 f 1830:
KW 110 f.7430; KW 59 f.2800' KW 23
f.3490: IJM 11 f.2830; IJM 230 f.2320:
IJM- 229 f. 2830: SCH 2 f. 620; BH 33
f.3060: KW 21 f.1820. De aanvoer was bil
het ter perse gaan van ons blad nog niet
bekend.
De krant voor iedereen
dwenen bleken te zijn
E. wordt er van verdacht deze ver
dwijning opzëttelük te hebben bewerk
stelligd. H(j heeft dit, ondanks bezwa
rende getuigenverklaringen, ontkend.
Een geheel ander aspect kreeg de
zaak, toen een der verdachten na en
kele verhoren ging „doorslaan" en
daardoor uitkwam, dat er behalve ver
duisteringen ook op grote schaal werd
gesmokkeld.
HOOFD VAN INLICHTINGEN
DIENST.
E. stond aan het hoofd van een be-
hierbij
de afslag betrokkenen stonden vanzelfsprekend in
relatie met buitenlandse agenten, die
behalve voor inlichtingen, ook interesse
voor allerhande goederen hadden, die
op slinkse wijze moesten worden weg
gewerkt. Een organisatie ontstond,
welke thans zó omvangrijk is, dat het
de vraag is. of de politie ln de verschil
lende landen, waarin zich vertakkingen
bevinden, er ooit ln zal slagen alle er bij
betrokken figuren te kunnen vatten.
Ook hier speelt weer een belangrijke
rol de wetenschap, welke deze „agen
ten" droegen van bepaalde figuren al
dan niet maatschappelijk hoog ge
plaatst op wier gedragingen tijdens
de- bezet tine wel het een en ander is
I te zeggen. Het plegen van chantage be-
hoort t,ot de meest geliefde middelen
der „agenten".
Verzet tegen wrede
wereld.
Casino De film „John Doe" is een
zeer opmerkelijk werk. Niet direct door
de vorming deze is, zuiver filmisch
gezien, over 't geheel genomen niet uit
zonderlijk goed, alhoewel enkele scènes
en beelden getuigen van fris inzicht en
Juiste kijk op de grote macht van de
camera dan wel om de inhoud: de
eerlijke, oprechte en overtuigende wijze,
waarop een doodgewoon Amerikaan
vecht voor het Ideaal, hierbij sterk ge
steund door een journaliste, om de
mensen, de mensen zoals zU zonder
franje, terughoudendheid en vooroor
delen zijn, nader tot elkander te bren
gen. Het tragische element van dit
werk van de grote Frank Capra is ech
ter, dat de meeste mensen niet meer
ontvankelijk zijn voor het idee van
„Hebt U naaste lief" Liefde kent de
wereld niet meer. men is. of wil zijn.
hard, onmeedogenloos en strijdend voor
eigen „bestwil", daardoor afstompend
voor het eeuwige woord, dat men leeft
niet voor zlchzelve, doch voor anderen,
en daardoor juist óók voor zichzelf!
Onze bijkans verdoemde wereld van
slechts keiharde mensen, zonder ziel,
doch met portefeuille en drang naar
macht, onze wereld van perfectie van
machines, van televisie en monstrueuze
concerns, kent één ding niet meer: de
mens zoals hij werkelijk Is! En dat is
treurig
Capra verdient het tenvolle. dat enige
aandacht besteed wordt, naast het zeer
idealistische gegeven aan de filmtaal,
welke hii so^eekt. Onmiskenbaar ver
raadt zich zijn kundigheid. Het draai
boek dwong er echte- toe zeer langdu
rige dialogen on te n°rnen: on zichzelf
niet-filmaesthetisch. Het tempo van
.John Doe" Hidt hier ten zeerst-» onder
het zuive-e "eleven hoe men hier ook
ov°r m2g denken wordt echter g^n
onrecht aangedaan, integendeel Wi!
men het werk zeer kort tyneren dan
moet men een sterk idealistisch
woord in beelden!
CaTT-a ws p^htor Porra nipt,, indien
hii niet ah» mogehikheden humor en
-e)-»ort>- t""-"kteristieken te brengen,
had uitgebuit.
Hoe cvnisch men ook mag zijn en
hoe snmbe- men ook m<»<r danken ^"er
tnoVnm't van h-t w'-ioin: T-<ho
Dn"" i<? pon w-k. (tet p"-»n aan 1"
Capra's schepping waard gezien te
worden.
Gary Cooper is „geboren" voor de
hoofdrol; Basbara Stanloyck munt he
laas niet al te zeer uit ln overtuigings
kracht De twee ander hoofdfiguren
zijn uitstekend getypeerd!
Lichtelijk pathetisch.
Luxor Ter gelegenheid van de
vertoning van de Mexicaanse film
„Maria Candelaria" schreven wij des
tijds: „Wij menen wel te mogen ver
onderstellen, dat dit duo cameraman
Figuerroa en regisseur Fernandez
nog tot veel in staat zal zijn op 't gebied
van picturaal schone films". Deze woor
den zijn volkomen bewaarheid gewor
den door „Enamorada". een typisch
Mexicaans werk: Spaans van achter
grond, fragmentarisch vurig
Het gegeven is zeer eenvoudig. Een
vrouw volgt de roepstem van haar hart.
en verlaat haar verloofde om de man
van haar liefde te volgen op kUn ge
vaarlijk levenspad. Hij toch is rebel.
Werd in de eerst genoemde film vaak
geoffevd aan het schone beeld-van-het-
ogenblik tenkoste van de eenheid van
het geheel, ln ..Enamorada" werd de
zelfde picturale schoonheid bereikt, met
gelukkig minder statische beel
den en niet beschouwend van camera-
instelling. doch levendie verhalend De
Wensdroom van velen.
Lido Stelt u zich eens voor, dat u
een lieve Jonge dame bent en uw brood
verdient als garderobe meisje bU de we
reldbekende Storck Club in New York.
U heeft een d^gje vrij, en gaat een beet-
De bewoners van eenmaal Europa's
machtigste Rijk weten het subtiele on
derwerp „liefde" meestentijds met zulk
een zuiverheid, uit te beelden, dat Iedere
onnatuurlijkheid, Iedere .vals pathos en
leder vals sentiment verre blijft.
Jean Delannoy moge met „l'Eternel
je Zwemmen en zonnen. Plotseling een Retour" een enigszins sprookjesachtig,
gil, een plons en hulpgeroep. Wat doet
u dan? Het water in en aan het redden!
Tot tweemaal toe, Want het miezerige
oude heertje, dat u uit het nat opvist,
begaat- de domheid na de eerste redding
nogmaals in het water te tuimelen. Hij
ziet er verschrompeld uit, dat druipende
oude mannetje. U zegt; „Misschien heb
ik wel een baan voor je"
Maar nu het volgende.
Denkt u zich eens in, dat u een ge
zellig oud heertje bent. schat- en schat
rijk. U maakt een wandelingetje, strui-
I kelt en valt pardoes in het water. De
zwemkunst is u niet machtig, gillen dus
maar! En dan wordt u gered door een
zeer lieftallige jonge dame. die bi) nader
onderzoek maar een armetierig baantje
heeft als garderobe meisje? Wat zou u
dan doen? Uw advocaat roepen en een
bankrekening voor haar openen!
En tot slot dit.
U bent militair, hebt jaren overzee
gevochten U keert plotseling terug en
hoort op de Storck Club, dat uw ver
loofde tegenwoordig woont ln een van
de meest luxueuse hotels. U gaat naar
haar toe. groet haar uitbundig, en voelt
het dan plotseling erg koud op de rug
worden: Uw verloofde zwémt ln het
geld! Wat te denken, speciaal als plotse-
betreffende scènes werden hierdoor, on- iling een oud mannetje om de hoek komt
danks hun statisch karakte*-. dvnnmlsch kijken? Gruwelijk, die gedachten!
denken moet brengen. Daarom is l pathetisch.
danks hun statisch karakte-. dynamisch
van geest en inhoud. Toch ligt over
.Enamorada" nog een vlaas van traag
heid. Jn 'f ?ehe°l echter niet storend
Maria Felix is de schone, vurige en
temp°ramentvolte vrouw, die het rooei-
liike leven verkiest boven een rustige
eieen haard Pedro Armendariz een
hoofdrol vertolk»~s uit .Maria Can-
ctelaria" is een uiterst kundig acteur,
die d-> figuur van de rebelten-epneraai
waarUlk tot leven weet te b~engen. Er
"agt grote kracht van zijn simpel spel
uit.
.Enamorada" Is een duidelijk bewijs
voor de stelling, dat met alteén perfect
technisch® middelen en perfecte" men-
pro- e-e^n goed-» U'm te maken ls
De nitwerkine van het gegeven en
vooral d° onvifting van -e-rlsceur en
-om-'oniqj) dip v<*p flry
h°te'-oTpS vno^ de nitein^hsve aan-
dier technisch* middelen en
<-n°lers
r-«n voVp"-1 «1dh°i'' 'n Jün-rn'u-a''?"
rlijkheld, alhoewel lichtelijk
Indien u zich goed ln deze drie sferen
heeft kunnen verplaatsen, kunt u énigs
zins begrijpen wat de verwikkelingen
zyn uit „De Ooievaarsclub". Een gezel
lig niemendalletje, vol humor, de typi
sche zang van BeUy Hutton, het geestige
spel van Berry Fitzgerald en Hot Jazz.
Ten slotte begrilpen allen elkaar op
perbest De multi-millionnair is een mil-
iioentje armer, het garderobe meisje in
het bezit van mink-bontlas. tientallen
fraaie toiletten en een bankrekening van
een millioen keiharde dollars!
Droomt u maar heerlijk, dat u dat
meisje bent!
Over liefde en haat.
TrianoA „Nlghtstop in Dakar" ls
een Frans werk met uitzonderlijke kwa-
gevendeliteiten. Zowel inhoud als vormgeving
kunnen te tcets van een zeer critische
blik doorstaan. Het gegeven ls zuiver
menselijk, het spel vol kracht en gevoel.
De schoonheid van gegeven en uitwer-
doch In wezen onzuiver werk hebben ge
schapen, met „Nightstop ln Dakar'
heeft hij zich volkomen gerehabiliteerd.
Jean Marais, de robuste minnaar uit
„l'Eternel Retour", is in dit werk een
vrij ruwe vliegenier, die bijna de liefde
van een vrouw verspeelt. Hij verlaat
haar en vertrekt naar Afrika. Is echter
eenmaal ln de harten de liefde ontbrand,
dan kan slechts een wonder de twee
mensen gescheiden houden De haat,
welke tussen hen groeit, is echter één
tot in het oneindige, zodat de liefde
daardoor des te sterker is geworden,
's Levens loop heeft ds gang. welke de
natuurlijkste is: zy keren tot elkaar te
rug.
Een tweede element In de film wordt
gevormd door een korte, doch roemrüke
episode uit de Franse vliegerij. Op 2 Fe
bruari 1947 vlogen de twee linker moto
ren van een lijntoestel in brand. Slechts
met de grootste inspanning van aller
krachten kon de machine veilig in Da
kar aan de grond worden gezet. Dit feit
werd met het gegeven tot een eenheid
samengesmeeld, ln volkomen harmoni
sche vorm. Jean Marais aan de stuur-
knuppel. Michele Morgan als air-hostess.
Bij deze strijd boven de Oceaan om tien
tallen levens te behouden vinden twee
harten elkaar terug.
De liefde werd begrepen, evenals de
haat
„Nightstop in Dakar" is een schoon
werk: bijna ontroerend en vol innerlijke
spanning.
Rex „Spionnage op de Martinique":
een heel typisch verhaal over een ge
heimzinnige schurk DeBrock, die sche
pen aan een vreemde mogendheid ver
kwanselt. zijn Amerikaans burgerschap
vergetende, slechts denkende aan zijn
brandkast. Een luchthartig geheim agent
wordt uitgestuurd om DeBrock te ont
maskeren. Misschien wel omdat deze
kerel zo buitengemeen onhandig is, mis
schien ook wel omdat de grote schurk
dom genoemd moet worden, loopt ailes
zoals het lopen moet. Ondanks de wilde
fantasie, een werk, dat ruim een uur
prettige ontspanning biedt.
In het voorprogramma een tweede
hoofdfilm: ..Spoorwegbandieten". Veel
schieten, schurken die ontmaskèrd wor
den. niet echter dan na langè strijd,
woeste ritten op schone paarden door
Zeer moeilijk is na te gaan, welke fi
guren volkomen te goeder trouw in dit
Inlichtingenwerk van verdacht allooi
zijn betrokken geworden, wy denken
in dit verband aan de zaken tegen de
ex-burgemeester van Den Haag en diens
privé-secretaris, .die eveneens voor in
lichtingenwerk waren Ingeschakeld en
zich hierdoor aan deviezenovertredingen
schuldig maakten.
De grote figuren van deze honderd in
één „diensten" bedienen zich by voor
baat van hen, die op vooruitgeschoven
pesten zün geplaatst. Ook Schalienberg,
belangrijk weer door zyn „kennis", was
in zo'n Inlichtingendienst betrokken.
ER WORDT KRACHTIG
INGEGREPEN!
Thans schijnt de Rijksrecherche zon
der aanziens des persoons in deze
chaos van inlichtingendiensten orde
te gaan scheppen. Met de zaak E.
wordt een begin gemaakt en waar
deze affaire zo veelomvattend is, zal
zonder twijfel veel dat nu op het ge
bied van de verdwijning der onderge
doken vermogens met een waas van
geheimzinnigheid ls bedekt in het
licht der openbaarheid kunnen ko
men.
Van de inlichtingendienst E. heeft in-
dertyd ook deel uitgemaakt een Rotter
dammer, die in Den Haag de functie
bekleedde van directeur van een maat-
schappü. Hy onderhield contact met
een juffrouw uit het verzet. Met haar
heeft hij gesproken over een vermogen,
dat moest worden weggewerkt, toen op
zekere dag. het was in begin 1949, het
tweetal een bezoek bracht aan een
Haags juwelier, waarby hun gangen
door andere leden van de groep, nauw
keurig werden nagegaan, is er bij de
man een zekere angst ontstaan. Het
juwellersbezoek had niet het gewenste
resultaat opgeleverd.
Hii kwam nadien niet meer op zjjn
kantoor; zijn vrouwelUkc relatie heeft
hy wel opgebeld en medegedeeld: „Ik
weet niet wat ik heb, maar ik heb het
gevoel, of ik langzaam aan het dood
gaan ben".
Enkele dagen later overleed hü in
derdaad: in een b'lndendarm-operatie
zou hy gebleven zijn.
CONTACT MET SCHALLENBERG
Dez? man heeft Schalienberg eekend
en ook met hem zakelilke besorekineen
gevoerd. Waar dit het geval is. moeten
ook anderen van zijn groeD de Rijks
duitser hebben gekend. Daarom ls het
interessant om te weten asn welke
smokkelarijen de bij de zaak E. betrok
kenen. zich hebben schuldig gemaakt.
Dat zil belangrijk waren kan worden
aangenomen^ De contacten waren ge
concentreerd in Rotterdam. Antwerneu
en Parijs. Hét plotsellne verscheiden van
Schalienberg verwekte ln deze krlne de
nodige delnlnc welke later no*- ct«rVor
werd toen 'n- November 11. de Nederlan
der v. d. B. in de lichtstad werd ver
moord.
Internationaal wordt door dc Dohfie-
organen zeer nauw sameneewerkt. Het
oprollen van het goudsmokkel-cnmn'nt
on Schiphol, waarin dc Nederlandse
rijksrecherche zo'n werkzaam aandeel
heeft gehad, de arrestatie van entee
valse munters, zowel hier te lande a's
in het buitenland, en de de arrestatie
aan de grenzen van enkele grote smok
kelaars. heeft grote onrust eebra^ht
in dc gelederen van hen. die achter
de schermen werken. Men bedenk»
evenwel, dat zij meer geïnteresseerd
ziin voor het in handen krligen der
aanzienlijke bezittingen, we'ke tl|d»ri<;
de oorlog werden „gekweekt" en na het
einde daarvan spoorloos verdwenen.
INLICHTINGEN VERSTREKT.
Aan de gearresteerde kaDitein M„ die
bii het coderen en de-codéren van ber
richten en telegrammen een zo belang
rijke rol speelde, zou ten laste word°n
gelegd, dat, hij bededellngen aan bui-
tentsaanders zou .hebben verstrekt. De
beschuldigingen aan hetadres der doII-
tle-beambten zouden betrekking hebben
op het geven van Inlichtingen uit pro-
cp^-en-verbaal.
Een belangriike figuur te weten, een
Sumatraan^e Radja zou Zondag kan te
hebben gezien te vluchten.
king kunnen niet nalaten een diepe in-i woestynachtige streken, kortom een
druk achter te laten. werk, dat er in zyn genre zijn mag.
BOSKOOP
Medische dienst Morgen zal de
medische dienst verzorgd worden door dr
Jongenccl.
nnnF.n RAVEN
Medische dlensf Dr Loncq de Jong
zal morgen de medische dienst waarnemen
L1SSE
Medische dienst Dr A. J. Duymaer
van TwlHt zal morgen de medische dienst
verzorgen.
NPORDWriKERHOVT
Medische dienst Dr K. A. van Praag
zal morgen de medische dienst verzorgen.
VOORSCHOTEN
Medische dienst Dr M. v. d. Stoel zal
morgen de medische dienst verzorgen.
WASSENAAR
Medische dienst Morgen wordt d®
medische dienst verzorgd door dr Boer un
dr Bertels.
