Laatste Berichten
Israël en liet sociale vraagstuk
Officiële publicaties
De „II is trad uk" keilt nergens ter
wereld liaars gelijke
Beurs van Amslerdam
DONDERDAG 5 JANUARI
Percy Spender sprak met
dr Hirschfeld
EMIGRATIE VAN EX-MILITAIREN
NAAR AUSTRALIË?
De heer Percy C. Spender, de Austra
lische minister van Buit. Zaken, die
op het ogenblik te Djakarta vertoeft,
deelde mede, dat hij met de heer
Hirschfeld o.a. besprekingen heeft ge
voerd over de emigratie naar Austra
lië van gedemobiliseerde militairen
van de K.L.
„Australië is verlangend om deze
mensen op te nemen", aldus de heer
Spender.
Op de vraag of dergelijke gedemobi-
liseerden. die gehuwd zijn met vrouwen
van gemengd bloed, ook welkom zijn,
antwoordde hij dat de nieuwe Austra
lische regering „op een meer liberale
en humane wijze" de blank-Australië-
polltiek zal toepassen dan tot dusver ge
schiedde.
Voorts zeide de heer Spender, dat
Australië verlangend is, handelsrelaties
met Indonesië te vestigen.
Een der doeleinden van 's ministers be
zoek aan Indonesië is om na te gaan
hoe de handelsbetrekkingen zich in het
belang der beide landen zullen kunnen
ontwikkelen. „Australië heeft het groot
ste belang bij een stabiele regering in
Indonesië", aldus de minister.
Loonsverhoging
administratief personeel
WERKZAAM IN GROENTEN-,
FRUIT- EN
VLEESWARENINDUSTRIE.
Een bespreking op 4 Januari j 1. tus
sen het Centraal Sociaal Werkgevers
verbond en de bedrijfsunle van de sa
menwerkende organisaties van handels-
en kantoorbedienden heeft er toe ge
leid. dat aan het administratief perso
neel. werkzaam in de groenten en fruit
verwerkende industrie en in de vlees-
warenindustrie de 5 loonsverhoging
per 1 Januari 1950 zal worden ver
strekt.
„KolenguMen" wordt
uitgereikt op postkantoren
EÉN GELDEN OP BON 544
VAN LEVENSMIDDELENKAART.
Zoals in het Regeringscommunloué
ibetreffende lonen en prijzen van 24 De
cember j.l. werd medegedeeld, zal als
compensatie voor de verhoogde kosten
voor huisbrand en gas voor het lopend
st-ookseizoen een bedrag van f. 1,por
persoon werden uitgekeerd.
Bij beschikking van de minister van
Economische Zaken, gepubliceerd in
de Staatscourant van 5 Januari 1950
is bepaald, dat gedurende het tüdvak
van 9 Januari tot en met 16 Februari
bon 544 van de thans geldige levens
middelenkaart 909 recht geeft op het
in ontvangst nemen van een gelds
bedrag van één gulden.
De uitreiking zal geschieden aan de
postkantoren. Deze zullen daarvoor zijn
opengesteld gedurende dezelfde uren als
voor de postwiss.eldienst
Teneinde de tpeloop van het publiek
te regelen, zal de terugbetaling geschie
den volgens de beginletters van de fa
milienamen der rechthebbenden, aange
geven in een schema waarvoor ver
wezen wordt naar een officiële publi
catie. welke zeer binnenkort in de bla
den zal verschijnen.
DE MOORD OP DUNCAN STEWART.
Twee Maleiers, de 19-jarige Rosli bin
Dcbi en de 25-jarige Marsjidi bin Sidek,
hebben voor een. rechtbank te Siboe be
kend de moord op Duncan Stewart,
voormalig gouverneur van Serawak, ge
pleegd te hebben.
Ds P. Kloek doet 23 April
zijn intrede.
Naar wij vernemen, ligt het in de
bedoeling van ds P. Kloek, Ned.
Herv. predikant te Windesheim, die
in de vacature van ds D. Kuilman
is beroepen als predikant der Ned.
Herv. Gemeente te dezer stede, om
op Zondag, 16 April, afscheid te
nemen van zijn gemeente te Win
desheim, om zich op Zondag,
23 April, aan de Leidse gemeente
te verbinden. Als bevestiger zal op
treden dr C. L. Tuinstra, Ned. Herv.
predikant te Zwolle.
Burgerlijke Stand van Leiden
GEBOREN:
Robertus Aloysius. zn. van J. A. N.
Kleit en A. S. M. Barends; Joannes Ja
cobus. zn. van W. P. van Vliet en A W.
van Wieringen, Eduard Johannes Lam-
bertus, zn. van E. J. Kerkhoven en K. C.
Staring Zwaantje Hendrlka. dr. van C.
van den Oever en Z. H. Jacobs; Anna,
dr. van G. Donker en M. M. v. d. Linden.
Johannes Pieter. z. van N. Chrlstlaanse
en C. C. M. Oudshoorn.
GEHUWD:
L. Engel. lm., en H C. Beerenfeneer,
fiesch W. K. Slera. Jm.. en L. Lunen
burg Jd.; M. A. Vermet jm. en H. J. M.
van Noort. Jd.
OVERLEDEN:
W. den Hertog dr.. 9 maanden: E.
Veilbrlef. wed. van W. Verboom. 69 Jr.
G. van Ewljk. wed. van C. Laros. 63 Jaar,
D. Krcit, man, 44 jaar; P. L. Blangé, man,
77 Jaar.
De Burgemeester, de Wethouders en de
Secretaris van Leiden betuigen hun har
telijke dank voor de belangstelling bh
de aanvang van het nieuwe Jaar onder
vonden.
Van hun zllde bieden zii wederkerig de
bestt wensen aan.
Lelden. 4 Januari 1950.
IN DUITSLAND OPGESPOORD
NED. KUNSTBEZIT.
Van 10 Januari tot 10 Februari a.s
zal door de Stlchtlne Nederlands Kunst
bezit een aantal kunstvoorwerpen (waar
onder meubelen, ceramiek, beelden, brons
enz. met uitsluiting van schllderllen,
tekeningen en tapilten) worden tentoon
gesteld ln een der zalen van het Rijks
museum te Amsterdam (ingang Oost).
Deze kunstvoorwerpen zlln gedurende
de bezetting uit Nederland weggevoerd
en na de bevrijding vanuit Duitsland
teruggekomen. Rechthebbenden, die me
nen aanspraken te kunnen doen gelden,
dienen 'r^'i-aneskaart aan te vragen
1 *i de Stichting adres Maurltskade 37 te
's-n-nvrn'-"^. Toegang tot de expositie
wordt slechts verleend op vertoon van
deze toegangskaart, welk© op naam zal
zün gesteld.
Uitvoering export-plannen
zo soepel mogelijk
PROF. BROUWERS INSTALLEERDE
EXPORTCOMMISSIE.
Ter gelegenheid van de installatie
van de contmissie voor het exportplan,
heeft hedenmiddag de secretaris-gene
raal van het Ministerie van Economi
sche Zaken, prof. G. Brouwers, namens
de Minister van Economische Zaken
een rede uitgesproken. 0.m. zeide spr.,
dat reeds enkele maanden zijn verstre
ken sedert de Minister van Economi
sche Zaken op 6 September zijn rede
uitsprak over de noodzaak tot bevor
dering van de export naar de dollarge-
bieden. Sedertdien hebben zich een
aantal gebeurtenissen voltrokken, die
van beslissende invloed kunnen zijn op
de verdere ontwikkeling van de we
reld-handelsstructuur en die dus ock
van betekenis zullen zijn voor de dol
larpositie van Nederland. Spr. noemde
in de eerste plaats de devaluatie van
het Engelse Pond, die heeft geleid tot
de herziening van de meeste valuta's
der wereld ten opzichte van de Ame
rikaanse dollar.
De gevolgen van de devaluatie van
de Nederlandse gulden zijn op dit
moment nog niet geheel te overzien,
doch het staat vast, dat zij, met
name met betrekking tot het dollar-
gebied, aanleiding is tot verschuivin
gen, waarvan reeds thans de eerste
tekenen zichtbaar zijn. De geneigd
heid tot importeren is verminderd,
resp. verschoven naar andere landen.
Daarnaast blykt de export van pro
ducten mogelijk, die voordien weinig
kans op de Amerikaanse markt had
den.
Een tweede serie van gebeurtenissen
wordt gevormd door de krachtige po
gingen, die in het bijzonder na de rede
\an de heer Paul Hc-ffman, zijn on
dernomen tot integratie van de Euro
pese economie. De resultaten' zijn
voorshands in verscheidene opzichten
bemoedigend.
Zijn dus de omstandigheden in de
afgelopen maanden enigermate gewij
zigd, de fundamentele economische
vraagstukken zijn door de bovenge
noemde gebeurtenissen niet veranderd.
De noodzaak tot vergroting van ae Ne
derlandse export, vooral naar de dol-
largebleden, is onveranderd blijven be
staan.
De ingestelde commissie heeft tot
taak het Ministerie van Economische
Zaken en in het bijzonder dus de di
recteur van de exportbevordering, ge
vraagd en ongevraagd van advies te
dienen over de vele problemen, welke
in verband met de bevordering van
de Nederlandse export naar de dol-
largebiedcn naar voren kunnen komen.
GEEN STARRE SCHEMA'S.
Zorgvuldig dient er voor te worden
gewaaat, dat de uitvoering van de
plannen niet geschiedt volgens starre
schema's. Een zo groot mogelijke soe
pelheid is in hoge mate gewenst, waar
bij de initiatieven cn de suggesties,
die uit het bedrijfsleven naar voren
komen, een behandeling genieten, die
aan ieders individuele behoefte is aan
gepast en waarbij elk geval op zich
zelf kan worden beschouwd.
Mede ln verband hiermede Is de opzet
er op gericht geweest, dat de werk
zaamheden, aan de bevordering van de
export naar de dollargebiedcn verbon
den, zoveel mogelijk zouden blijven lo
pen over de bestaande instellingen, zoals
het Centraal Instituut ter Bevordering
van de Buitenlandse Handel, de Neder
landse Kamer van Koophandel voor
Amerika en de Economische Voorlich
tingsdienst.
NIEUWE ZWITSERSE GEZANT
IN ONS LAND.
De nieuwe Zwitserse gezant in Neder
land, de heer Daniël Secretan, is heden
met echtgenote gearriveerd in Hotel des
Indes te 's-Gravenhage. Eveneens is
aangekomen jhr. Van Vredenburgh,
Hoge Commisaris in Tanger.
WEER TWEE VISSERSBOTEN
OPGEBRACHT.
De Nederlandse vissersvaartuigen
„U.K 22" en „UJC. 162" zijn door de
Belgische zeevaartpolitie naar de haven
van Ostende opgebracht, daarzij in de
Belgische territoriale wateren visten
De lading, 1500 kg haring en de netten
werden in beslag genomen.
POSITIE K.L.M.-VLIEGTUIGEN.
Uitreis: PH-DTB (Batavia), gezag
voerder Vickerstaff, is gistermiddag in
Bangkok aangekomen.
PH-TDK (Amsterdam), gezagvoerder
Brugman, is vanmorgen in Caïro aan
gekomen.
Thuisreis: PH-TDH (Holland), ge
zagvoerder Griffith, is vanmorgen in
Caïro aangekomen. PH-TDN (VIaar
dingen), gezagvoerder Houba, is van
morgen in Rome aangekomen; de PH-
TDE (Eindhoven), de PH-TDG (Gou
da) en de PH-TDL (Groningen) staan
in Djakarta.
GEPENSIONNEERDEN VERZOEKEN
VOORSCHOT OP VERHOGING
PENSIOENTOESLAG.
De Algemene Nederlandse Bond van
Gepensionneerden zond de minister van
Binnenlandse Zaken het volgende tele
gram:
„Blijkens officiële bekendmaking zal
aan Rijkspersoneel de 5% loonsverho
ging over het eerste kwartaal 1950 als
uitkering ineens gesc.iieden. Verzoeke
eveneens voorschot te verlenen op ver
hoging pensioentceslag voor gepension
neerden, voor wie bovendien reeds grote
achterstand bestaat als gevolg van be
kende. jarenlange vertraging in afdoen
de toeslagregeling.
RADIOREDE MR DR A. A. v. RHIJN
OVER DE 5% LOONSVERHOGING.
Mr dr A. A. van Rhyn, secretaris
generaal van het Ministerie van So
ciale Zaken en voorzitter van de In
terdepartementale Loon- en Prijscom
missie, zal morgen, Vrijdagavond, om
kwart over zeven voor de zender Hil
versum 1 (301 m) in de Regeringsuit
zending „Verklaring en toelichting",
gestelde vragen beantwoorden, inzake
de door de Regering genomen maat
regel tot 5% loonsverhoging.
VOORMALIG K.N.I.L.-SOLDAAT
VERMOORD.
In een kampong aan de Zuidelijke
stadsgrens van Bandoeng is een voor
malig soldaat van het K.N.I.L, ver
moord gevonden in een put bij een
verlaten woning. Het slachtoffer was,
na 3 jaar dienst, sedert 2 weken woon
achtig in de kampong Tjidjerah. Het
lijk drceg de sporen van worging. Om
trent de identiteit van de moordenaars
en de beweegredenen tot de moord tast
de politie nog in het duister.
Nasleep van het proces
Van der Waals.
EX-VERDEDIGER HEEFT ZICH
TE VERANTWOORDEN.
(Speciale berichtgeving).
Een rechtzaak die beschouwd kan
worden als voortgekomen uit het pro
ces tegen de SD-agent Anthonie van
der Waals, is hedenmiddag voor de
Rechtbank te Rotterdam begonnen. Te
recht stond de 36-jarige ex-advocaat mr
J. E. v. d. Starp, verdacht van aantasting
in eer en goede naam.
Mr v. d. Starp is indertijd opgetreden
als verdediger in het proces Van der
Waals en schreef later een brochure,
waarin hij zich op felle wijze heeft ge
uit over het z g. England-Spiel en de
behandeling van zijn cliënt tijdens het
vooronderzoek. De hoofdagent van po
litie J. v. d. Ende voelde zich door uit
latingen van mr v. d. Starp beledigd en
een familielid van de later vermoorde
huisknecht van Van der Waals, J. M.
van der Meer, kwam eveneens tegen
beschuldigingen van de verdediger in
het geweer.
In de brochure vermeldt schrijver o.a.
met betrekking tot een van de recher
cheurs, de hoofdagent J. v. d. Ende to
Rotterdam: „Immers, zal de lezer zich
afvragen, waarom heeft Van der Waals
dit verhaal niet verteld aan de recher
cheurs, die hem verhoorden, daar hier
mee toch de hele zaak terstond uit de
wereld zou zijn geraakt. Van der Waals
heeft vanzelfsprekend dit verhaal ver
teld of althans getracht te vertellen.
Maar Van der Waals zegt, dat hij, zo
dra hij poogde, de ware toedracht mee
te delen, werd geslagen en gestompt en
zelfs zó is mishandeld, dat de recher
cheurs hem met de rug tegen de cen
trale verwarming hebben gebonden en
hem enige malen zó hard met het hoofd
tegen de centrale verwarmingsbuizen
hebben gesmakt, dat hij daarop twee
maal een hersenschudding heeft opge
lopen. Zeker is, dat de ware toedracht
van zaken niet voorkomt in het proces
verbaal Eveneens is zeker, dat de ver
klaring van zijn broer dusdanig is ver
minkt, dat het inplaats van een volko
men dechargerende verklaring het te
gendeel is geworden, nl. een bewijs voor
de moord".
Ten aanzien van J. M. v. d. Meer,
iemand, die als huisknecht bij Van der
Waals in dienst is geweest en door Van
der Waals om het leven is gebracht,
schreef mr v. d. S.: „De huisknecht, die
zich meldt, is een zekere Van der Meer
en het spreekt vanzelf, dat Van der
Waals toen niet kon weten of vermoe
den, dat deze Van der Meer een van de
meest ongunstige SD-figuren was uit de
onmiddellijke omgeving van Schreieder
O
ZAAK AANGEHOUDEN.
De verdediger, mr H. W. A. van Toen,
uit Rotterdam, had drie getuigen dé
charge opgeroepen en deelde de presi
dent. mr J. van Vollenhoven mee. dat
hij nog veel meer getuigen zou laten
dagvaarden, indien de rechtbank zou
beslissen, dat het algemeen belang is
gediend door het publiceren van deze
brochure. Na het pleidooi van verdach-
te's raadsman en het requisitoir van de
officier van Justitie, ging de rechtbank
in raadkamer om te beslissen over de
vraag of met deze brochure het alge
meen belang is gediend, omdat, indien
deze vraag bevestigend wordt beant
woord, Van der Starp dan het bewijs
moet leveren van de beweringen, ver
meld in de brochure. Zo niet dan kan
hii wegens smaad worden veroordeeld.
Na raadkamer verklaarde de presi
dent, dat de rechtbank van oordeel was.
dat zij. Alvorens over de vraag te be
slissen of het algemeen belang gediend
is met de brochure, de zaak terugwees
naar de rechter-commissaris voor een
psychiatrisch onderzoek van verdachte.
De zaak is daarop voor onbepaalde tijd
aangehouden.
Eerste Kabinetsvergadering
der R.I.S.
In de eerste vergadering van het ka
binet der RIS. te Djakarta, die werd
bijgewoond door president Soekarno,
werd een aantal belangrijke zaken be
sproken, waarover zeer spoedig beslui
ten dienen te worden genomen, zoals
de begroting en de taakverdeling onder
de ministers. Aan de ministers zonder
portefeuille werd opgedragen, de zaken
met betrekking tot de vestiging van het
parlement te regelen. De volgende ver
gadering zal worden gehouden op 10
Januari.
Maatregelen voor de
veiligheid.
TE DJAKARTA EN MALANG.
Te Malang is door de T.N.I. een raz
zia gehouden in het belang der orde
en rust, waarbij in de Chinese wijk
een pasar werd omsingeld. In totaal
werden voorlopig 300 personen aan
gehouden. Uit een nader onderzoek,
aldus de correspondent van Aneta te
Malang. is gebleken, dat 70 hunner
onderscheidingstekenen en uniformen
van de T.N.I. droegen, zonder daar
toe de bevoegdheid te bezitten; som
migen hunner waren gewapend.
Uit Djakarta wordt gemeld, dat er,
volgens een bekendmaking van de mi
litaire gouverneur, er in het district
Djakarta politie-amibtenaren zijn, die
hun plioht niet deen, hoewel bepaald
is, dat na de overdraoht der souverei-
niteit iedere ambtenaar diende door te
werken, en zelfs verdwijnen met me
deneming hunner wapens, hetgeen in
strijd is met hun plicht om zorg te
dragen voor de veiligheid.
In de bekendmaking wordt o.a. ge
zegd: „Zij. die verdwenen zijn. dienen
ten spoedigste naar hun onderdeel te
rug te keren." Laten zy dit na, dan
zullen zij als deserteur worden be
schouwd en zullen te hunnen aanzien
passende maatregelen worden genomen.
JHR VAN WEEDE BIJ DE PAUS.
De Paus heeft de Nederlandse gezant
bij de Heilige Stoel, jhr mr M. "VV. van
Weede, in audiëntie ontvangen.
„VOETREIS NAAR ROME"
BEGONNEN.
Vanmorgen zijn de twee Groningers,
de heren W. Stemphner en M. Zijlstra,
hun grete voetreis naar Rome begon-
nen. Familieleden en bekenden drukten
de beide ondernemende tippelaars op
het Groningse marktplein de hand.
Ock de Commissaris der Koningin in
de provincie Groningen, de heer E. H.
Ebels, kwam persoonlijk afscheid ne
men.
Zij zullen door Nederland. België,
Frankrijk en Zwitserland trekken en
hopen tegen April in Rome te zijn.
UITSLUITING
BELGISCHE VAKBOND.
Op een bijeenkomst van het hoofd
bestuur van het algemeen Belgisch vak
verbond is met 88 tegen 3 stemmen be
sloten de communistische gezinde „een
heidsvakbond van mijnwerkers" wegens
„ongediciplineerdheid" uit te sluiten.
(DOOR P. A. COLIJN).
Hoewel het ontwerp-grondwet nog
niet door het parlement in behande
ling genomen en de constitutie dus nog
niet wettelijk geregeld is, bestaat er
niet de minste twijfel of Israël zal ook
in de toekomst zijn, gelijk het reeds nu
is. een op moderne leest geschoeide
staat met een sterk democratische in
slag.
Zonder nu overmatig veel waarde
toe te kennen aan onderzoekingen als
van het Gallup-instituut, zegt het
toch wel iets als op een vraag of men
op elk levensterrein de volkomen ge-
lijkberechtighrid van de vrouw met
de man wenselijk acht, 97 en een half
procent met „ja", cn slechts twee cn
een half procent met „neen" ant
woordt.
Als gevraagd wordt hoe men staat
tegenover de dienstplicht van de vrouw,
ook in vredestijd, dan verklaart zich 52
en een half procent voor, waaronder
het merendeel vrouwen.
Staking te Belawan thans
georganiseerd
GANSE SCHEEPVAART STAGNEERT.
De „wilde" staking van de haven
arbeiders van Belawan heeft thans
een meer georganiseerd karakter ge
kregen.
Zij omvat alle arbeiders, in totaal
1000 man, van de drie grote expeditie
bedrijven: het Deli Havenbedrijf, Günt-
zel en Schumacher, en Harrisons and
Crosfield.
De arbeiders van de Uniekampong
Verenigde Scheepvaart etablissementen
staken niet, doch lossen en laden
alleen schepen van de Kon. Rotter
damse Lloyd, de Mij. Nederland en de
K.P.M., terwijl de goederen niet verder
dan de kade worden gebracht.
De opeenhoping van goederen te
Belawan is nog steeds ernstig. De goe-
dangs zijn tot de nok gevuld, spoor
wagons staan te wachten om uitgela
den te worden, de gehele scheepvaart
stagneert.
Het loon der havenarbeiders bedraagt
thans gemiddeld f. 2.— per dag plus gra
tis rijst, zout, vis en klapperolie. De sta
kers eisen een dagloon van f.5.plus
de verstrekkingen en een verkorting van
de werkweek tot 42 uur. Een voorstel
van de werkgevers van een loonsverho
ging tot f 4.— en 'n premie van 25 cent
voor elke verladen ton stukgoed, cement
en meststoffen en een premie van 15 et.
voor elke ton zakkengoed, is door de
stakers afgewezen.
Een commissie zal de bemiddelende
taak van de arbeidsinspectie overnemen
Hoffman geeft zijn mening
OVER DE HULP VAN AMERIKA.
ïn een artikel ln het niet-officiële
„United Nations World" heeft Paul
Hoffman, de leider van de EOA., gis
teren aangedrongen op zo snel mogelij
ke vermindering van de Amerikaanse
uitgaven voor hulp aan het buitenland.
Hij merkte op, dat er in 1949 ongeveer
vijf milliard dollar voor de Marshall
hulp ueschikbaar was, en in 19óu min
der dan 4 milliard dollars, en dat de
hulp in 1951 opnieuw aanzienlijk dient
te worden verminderd, wellicht tot 3
milliard dollars.
Hoffman gaf als zijn mening te ken
nen, dat het wenselijk is om de
Marshall-hulp op de hiervoor vastge
stelde datum te beëindigen, nl. op 30
Juni 1952, doch hij verklaarde er aan
te twijfelen of na die datum de uitga
ven voor de economische hulpverlening
aan het buitenland zullen kunnen wor
den beperkt tot minder dan 2 milliard
dollars per Jaar. Wanneer wij realistisch
willen zijn, dan moeten wij erkennen,
dat er zich over de gehele wereld spe-
slale situaties kunnen voordoen, die
financiële steun van de Ver. Staten
noodzakelijk kunnen maken, aldus
Hoffman.
Hij raamde de staatsuitgaven in 1950
op ongeveer 43 milliard dollar en het
nationale inkomen ln dat jaar op 220
milliard dollars.
Neemt men 15 als het toelaatbare
maximum van het nationale inkomen,
dan zijn de uitgaven van de Ameri
kaanse regering Jaarlijks 10 milliard
dollars te hoog. Aannemende, dat de
hulp aan hst buitenland met 3 milliard
dollars en de normale staatsuitgaven
met 1 milliard dollars kunnen worden
verminderd, dan zijn de staatsuitgaven
nog steeds 6 milliard dollars hoger dan
het toelaatbare maximum, welk bedrag
kan worden bezuinigd op de defensie
uitgaven, aldus Hoffman.
Griekse regering afgetreden
De Griekse coalitie-regering van Dio-
medes (partijloos) is afgetreden. Vol
gens onbevestigde berichten is dit af
treden gevolgd op dat van veldmaar
schalk Papagos, de Griekse opperbevel
hebber Het kabinet-Dlomedes, bestaan
de uit liberalen .populisten en unionis
ten, werd 1 Juli j.l. na de dood van de
voormalige liberale premier Sophoelis,
samengesteld. Dlomedes is 74.
OM FORMOSA.
Jessup, de reizende ambassadeur van
de V.S., is heden ln Japan aangekomen
om. zoals hij zeide, met generaal Mac
Arthur „de dreiging van een invasie der
Chinese communisten op Formosa" te
bespreken.
Jessup verklaarde van plan te zijn
een bezoek te brengen aan Formosa en
verder aan Korea, Hongkong, Manilla,
Indo-China, Singapore, Djakarta. India,
Pakistan en Ceylon.
Ook zou hij aanwezig zijn bij de con
ferentie van Amerikaanse diplomaten
in het Verre Oosten, welke op 11 Fe
bruari te Bangkok begint.
Jessup verklaarde o.m. nog: de Ver
enigde Staten hebben China en de ove
rige Aziatische streken en het Verre
Oosten niet prijsgegeven en zullen deze
ook niet prijsgeven. Welke ook de uit
eenlopende meningen zijn over de voor-
en nadelen van elke actie ln het bijzon
der. toch mag niemand daaraan twij
felen.
MATHILDE LUDENDORFF
VEROORDEELD.
Mathilde Ludendorff, de 72-Jarige
weduwe van veldmaarschalk Erich Lu
dendorff, is heden door het Duitse zui
veringshof te Miinchen veroordeeld tot
twee Jaar „bijzondere arbeid". Zij werd
aangemerkt als „zwaar geval".
Hoe staat het nu echter in dit nieuwe
en toch ook weer zo oude land met de
sociale voorzieningen van de bevolking;
welke door de immigrantenstroom
voortdurend van samenstelling veran
dert?
Over het gebrek aan woonruimte
schreven wij reeds en een getal van
100.000 immigranten in kampen wijst
er wel op, dat de plaatsing in de maat-
sohappij grote moeilijkheden met zich
brengt. Niettegenstaande deze moei
lijkheden moet gezegd, dat een ieder
onderdak heeft en van het nodige
wordt voorzien.
Dit wil niet zeggen dat alles van
staatswege geschiedt. Wanneer de so
ciale zorg en voorzorg hadden afge
hangen van het wetgevend vermogen
van het nieuwe parlement, dat nog
maar iets langer dan een jaar in func
tie is, zou het met de sociale voorzie
ningen niet al te best gesteld zijn.
Gelukkig heeft het bedrijfsleven zelf
tal van noodzakelijke voorzieningen
tot stand gebracht, waarbij wij on-
middelijk stuiten op een instelling,
welk-» in de gehele wereld haars ge
lijke niet kent. Die organisatie ls de
„Histradut".
Al moge het niet gemakkelijk vallen
een juiste omschrijving van deze or
ganisatie te geven, met des tz meer
zekerheid kan gezegd dat ge haar
overheersende invloed zult bespeuren,
telkens wanneer ge u er toe zet enig
vraagstuk van sociaal-economische
aard te benaderen.
Het eenvoudigst ls te zeggen: ze is
niet ontworpen, ze is gegroeid. Aan
vankelijk begonnen als arbeidersorgani
satie, is zij in de loop der jaren gewor
den tot een instelling, welke in inge
wikkeldheid niet onder doet voor die
der grote wereldconcerns.
80 pet, van alle loontrekkenden zijn
bü haar aangesloten en moeten dat wel
zijn, omdat de voordelen der sociale
voorzieningen slechts vla het lidmaat
schap bereikbaar zyn. Een groot deel
der medische verzorging, der zieken-
huisverpleging, der kraamverpleging,
behoort tot het terrein der Histradut en
wat dit te betekenen heeft wordt eerst
recht duidelijk als men in aanmerking
neemt dat de woningnood practisch
elke huisve'-pleglng onmogeiyk maakt
De contributie is als gevolg van de
uitgebreidheid der voorzieningen vry
hoog. Bij een normaal gezinsinkomen
van 70 Israëlische ponden of ongeveer
800 gulden per maand moet ongeveer
6 pet aan contributie worden betaald.
Ook de arbeidsbeurzen gaan van de
Histradut uit, met één uitzondering. De
ook in het parlement vertegenwoordig
de groep, de „Heruth", voornameiyk de
vroegere Irgoen zwei leoemi, heeft na
meiyk eveneens arbeidsbeurzen.
Waar de Histradut in het parlement
over 71 zetels beschikt, of beter gezegd:
de drie partyen, welke onder invloed
van de Histradut staan, en de Heruth
maar 14 zetels heeft, betracht men de
billijkheid door van elke open gekomen
plaatsen er 5 aan de Histradut en 1
aan de Heruth toe te wyzen.
Vrijwel alle benoemingen lopen via
de arbeidsbeurzen. Uitzondering op deze
regel wordt alleen voor enkele hoge
functies gemaakt.
DE HISTRADUT IS OOK
WERKGEEFSTER.
Tot zover loopt alles volgens onze
opvattingen vry normaal, maar nu
komt het minder gewone.
De Histradut, in oorsprong toch een
arbeidersorganisatie, beweegt zich se-
terrein van de werknemer, maar is ook
dert lang niet uitsluitend meer op het
werkgeefster, zelfs een der grootste van
Israël. Het wegtransport is nagenoeg
geheel in haar hand, zy heeft deel in
de Lsraëlische scheepvaart en in de
luchtvaart, zij exploiteert een cement
fabriek. jamfabrieken en een schoenen
fabriek.
Zy is het grootste aannemersbedryf,
zowel op het gebied van wegen- als van
huizenbouw.
Ook by het bankwezen is zij geïnte
resseerd daar o.m. de coöperatieve Ar-
beidersbank van haar uitgaat" Zij is
aandeelhoudster in tal van bedryven,
ja. men kan moeiiyk een terrein aan
wezen waarop zy haar invloed niet
gelden laat.
Het is een wonderlijke combinatie van
arbeidersorganisatie en een kapita
listische ondernoming, maar dit moet
er van gezegd worden dat de tegen
stelling: „werkgever" „werknemer"
binnen deze organisatie opgeheven is.
De vraag ryst natuuriyk of het be
staan van zulk een machtig lichaam,
dat wel eens en niet ten onrechte
met een octopus vergeleken wordt,
geen bezwaar voor de staat oplevert,
speciaal wanneer deze laatste streeft
naar verlaging der productiekosten.
Eigeniyk is met het stellen van die
vraag het antwoord al gegeven.
HISTRADUT TREKT AAN DE
TOUWTJES.
Natuuriyk zyn er bezwaren, want het
is by ds opbobw van de staat Israël niet
de regering maar de Histradut, die aan
de touwtjes trekt. Maar anderzyds ver
licht zy in belangryke mate de taak
van de overheid.
In het byzonder wat betreft de me
dische verzorging der immigranten. Met
deze immigranten, deels afkomstig uit
Joodse centra, waar de sociale verhou
dingen en mitsdien de gezondheidstoe
stand ongunstig zyn, komen een groot
aantal „zorggevallen" het land binnen,
vooral uit Noord-Afrlka en het nabye
Oosten.
Reeds by hun aankomst komen de
immigranten in contact met de genees
kundige dienst van de „Kopat holim
het ziekenfonds van de Histradut. zy
moeten zich dan onderwerpen aan een
geneeskundige keuring waarvoor een
speciaal centrum in de nabijheid van
Haifa is ingericht, dat voorzien is van
de nodige moderne apparatuur, inclu
sief die voor longdoorlichting.
Door de uitgebreidheid van de staf is
men in staat per dag een duizendtal
immigranten te verwerken, terwyi ziek
tegevallen onmiddeiyk aan een tweede
instantie worden doorgegeven voor een
nauwkeuriger onderzoek.
Op deze wyze werden gedurende de
eerste zes maanden van dit jaar byna
150.000 immigranten, kinderen inbegre
pen, behandeld.
Wanneer de immigranten de kampen
verlaten, worden zy van regeringswege
voor de duur van drie maanden by het
ziekenfonds van de Histradut verze
kerd
Wat niet valt onder de verzorging der
Histradut wy hebben hier dus een
sprekend voorbeeld dat de staat aan
vullend dient op te treden wordt be
hartigd door de ministeries van sociale
voorzorg en arbeid.
Daaronder vallen by voorbeeld: de al
gemene sociale onderstand, kinderzorg,
onderbrenging in instituten of families,
schoolvoeding. preventieve voorzorg,
voogdy en curatele, lichameiyke en
geestelyke defectieven, bescherming der
verwaarloosde Jeugd, e.a. Men kan dus
moeiiyk beweren dat ln Israël aan het
sociale vraagstuk niet de nodige aan
dacht wordt besteed, maar evenzeer zou
men verkeerd doen met te beweren dat
men er reeds is De biliykheid brengt
mee ook hier te herinneren aan het be
kende: Keulen en Aken zyn niet op één
dag gebouwd.
Houdt men met alle factoren reke
ning, met de gunstige en de ongunstige,
en de laatsten zyn het talrykst, dan
kan men slechts verwonderd staan over
het vele dat in zo korte tJJd werd tot
stand gebracht.
Het is het onwrikbaar geloof dat men
als Joods volk in dit land der vaderen
tot een bijzondere taak geroepen is, dat
alle moeiiykheden overwint.
Dit ziet en voelt men telkens weer.
Het biykt uit alle gesprekken en ge
leest het af van de gezichten.
Dat maakt het reizen in Israël voor
iemand, die belang stelt in het verle
den. heden en toekomst van dit won
dere volk, en oog heeft voor de weder
geboorte van deze natie, tot een voort
durend genoegen.
BEURSOVERZ1CHT
AMSTERDAM, 5 Januari.
De belangstelling voor Indonesische
fondsen was vandaag iets geluwd. Ds
koersen konden zich slechts «let moei
te handhaven. Ook op de Amerikaanse
markt ging het wat rustiger toe. Het
agio boven de New Yorkse pariteit,
waarop de certificaten tot dusrver lagen,
soheen iets verminderd. Dit agio loopt
voor de diverse fondsen sterk uiteen en
werd thans getaxeerd op 10 a 15%.
Kon. Olie bewoog zioh tussen 298 en
29514. Indonesische fondsen vertoonden
slechts geringe fluctuaties. De Scheep
vaartmarkt was merendeels goed prijs
houdend, De markt vertoonde tegen en
na het slot weer de Maandag begonnen
drukte in de diverse Amerikaanse hoe
ken, ter vaststelling van de noterin
gen. De koers van Cities Service kwam
op 78 3/4, (gisteren 77.),
De Staatsfondsenmarkt bleef on'oe-
invloed door de gevraagde machtiging
voor een geldlening van 1% milliard
gulden, die, naar men aanneemt, door
de fondsen zal worden opgenomen. Er
werd één stuk verhandeld in de 3 3/4%
Nederlandse dollarlening 1947, waar
van de certificaten vandaag voor het
eerst ter beurze versohenen. De note
ring was 108 3/4, oveneens met een be-
langryk agio (gisteren notering lnNew
York 97%3/4).
Donderdag 5 Januari
ACTIEVE OBLIGATIES
Staatsleningen ad t. 1000.—
Vorige Slotkoers
koers v. heden
Ned. '48 3% 100% lOOfg
Ned. '47 3% 3 98'A 98,3a
Dollar-Ing '47 3 9812 98%
Investeringscert. 3 98% 98A
Ned p 1962/4 m.b 3 99H 9918
Indië '37 A 3 97% 97^
Grootboek '46 3 97% 98
ACTIEVE AANDELEN
Kolon Bank 76% 75%
N Ind H bank 104% 104
Ned Handelmy 163% 163
AKU 188% 188%
Lever Br 243% 242%
Philips 233 232%
Wilton Feyenoord 14915Q
Kon Olie 295% 295%
Amst Rubber 152 152
Dell-Bat Rubber 111% 114
Holl Amer iyn 162 162
Kon Ned Stoomboot 129% 130
Ned Scheepv Unie 152% 153%
H VA 166% 165%
Java Cult 79 78%
Dell Bat MU 128 127
Deli My 152% 152%
Senembah 135% 134%
NIET-ACTIEVE OBLIGATIES
Prov en CSem Leningen
Adam 1947 (3%) 3 100% 101
Den Haag 1947 l 3 100%
R'dam '37 l, lil 3% 102% 102%
industr Obligaties
Lever s Zeep My 3% 105%
Kon, Petr. My 104% 104%
NIET-ACTIEVE AANDELEN
Bank- en Credietlnstellingen
Amsterd Bank 173 173
Rotterd Bank 179% 179%
Twentsche Bank 183
Industriële Ondernemingen
Ned. G. en Sptrfabr. 336 332
Rott. Droogd My 152% 312
Zwanenb Organon 210% 209
Handelsondernemingen
Born Sum. H. My 149 147%
Internatlo 195 185
Albert Heyn 202 202
Ned. My Walv Vrt. 111% 111%
Spoorwegen
Dell Spoorw My
Amerik. fondsen
Anaconda
Shell Union
54%
31%
41
54%
32%
41%
Fondsen uit Leiden
(Aandelen)
Holl. Constructie
Kon. Ned. Edelmet.
Pref. w.a. Idem
Int. Kunststof!. Ind.
Kon. Ned. Grofsm...
Textiel Gebr v. wyk
Tieleman en Dros
Ver. Touwfabrleken
Pref. Idem
Lahad Datu Cult.my.
Leldsche Wolspinn.
cn omgeving.
V. K.
4/1
215
95
95%
100 GB
99%
124
124
160 L
158 L
185
187
120%
120V5»
145%
145%
146%
145%
42 B
42 B
190 B
