Revue van beschouwingen uit vele landen Misschien in Maart Nederlands-Indonesische minister-conterenlie inzake Nieuw Guinea RP&dBHi Prins Bernhard„Helpt de gedemobiliseerden' Indonesië erkent rood China bij wederkerigheid Leiders luiden Nieuwjaar in: WEERBERICHT West Europa moet 1952 op eigen benen staan B 88ste Jaargang MAANDAG 2 JANUARI! 950 No. 26887, LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W Henny Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4,15 per kwartaal: 32 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red 21507 Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055 Hatta en Hamid II keerden terug Om acht uur op Oudejaarsavond be- gaven de leden van de Indonesische delegatie voor de souvereiniteitsover- dracht, dr Moh. Hatta, sultan Hamid II en prof. Soepomo, zich aan boord van de KLM constellation „Einhoven" om de terugreis naar Indonesië te begin nen. Hun werd uitgeleide gedaan door de ministers Drees, Stikker en Van Maarseveen. Ook de heer Lovink en prof. Schermerhom waren onder de zeer velen, die afscheid van de delegatie namen. In een kort gesprek, dat wij met sultan Hamid hadden, vertelde deze, dat hU ..met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid" niet hoge verte genwoordiger van Indonesië in Den Haag zal worden. Naar zijn persoon lijk inzicht zal voor die post worden aangewezen Moh. Roem. Wanneer die beslissing inderdaad zo valt, zo zei de sultan, dan kan ik daarmee èn Nederland èn Indonesië van harte feliciteren. Aan Sultan Hamid werd eveneens de vraag gesteld of er een mogelijkheid bestaat, dat Sjahrir in de naaste toe komst minister van Buitenlandse Za ken zou worden of dat het gerucht, dat Sjahrir ambassadeur m Londen zou worden, juist is. Sultan Hamid ant woordde hierop: „Wij zouden graag wil len, dat hij meedeed, maar aan de an dere kant heeft een democratie oppo sitie nodig en het zou jammer zijn, wanneer de oppositie slechts uit extre misten bestond". De Indonesisehe minister-president, Mohammed Hatta, verklaarde met stel ligheid, dat zijn reis naar Zürich geen enkele financieel-economische of medi sche achtergrond had. „Ik ben er niet naar toe gegaan voor een oogbehande ling en evenmin om er een lening af te sluiten. Ik wilde alleen maar graag wat sneeuw zien en even tot rust ko men". Belangrijke beslissingen zijn vol gens hem door het nieuwe Indonesische kabinet nog niet genomen. Deze zullen in de loop van de volgende maand moe ten komen, met name zal de vertegen woordiging in het buitenland in de eerste plaats Nederland moeten wor den geregeld. Ook het lidmaatschap van de Verenigde Naties is nog een punt, waarover in de kring der Indonesische ministers is gesproken. Voorlopig blijft Palar vertegenwoordiger van de Ver enigde Staten van Indonesië. Op een desbetreffende vraag zei de heer Hatta, dat niet 27 December, de dag van de souvereiniteitsoverdracht, maar 17 Augustus, de dag van de pro clamatie van de Republiek Indonesia, in de toekomst als nationale feestdag zal worden gevierd. soendan kan handhaven en dat aan de volkswil tegemoet komt. Ten aanzien van de Daroel Islam verklaarde hij in dit vraaggesprek, dat hij principieel instemt met de ideologie, die door de Daroel Islam wordt nage streefd, in het verwezenlijken van de rechten van Allah in de Indonesische maatschappij. De wijze echter, waarop de verschillende groepen van de DJ. deze ideologie willen verwezenlijken, heeft zijn goedkeuring niet. Hij zeide, dat de troepen van de D.I. voorname lijk bestaan uit gedeserteerde TNI-sol- daten, die zich na de Renville-overeen- komst niet wilden terugtrekken en voorts uit deserteurs van het KNIL en van de politie. Hij zeide, dat, indien de veiligheid in geheel Pasoendan niet ver zekerd is, geen algemene verkiezingen kunnen worden gehouden. Tot dusver is het derde deel van het gebied van Pasoendan nog onveilig. Ook de Syrische" regering heeft de Verenigde Staten van Indonesië erkend. VOORSPOED IN AMERIKA VOORSPELD. De situatie in het Amerikaanse be drijfsleven is gunstig. Naar het oordeel der regeringsautoriteiten en van de ■toonaangevende zakenlieden zal dit in 1950 zo blijven. De economisten hebben zelden zo eenparig een voorspoedig jaar voorspeld voor het Amerikaanse bedrijfs leven, nu het de teruggang van de eer ste helft van 1949 heeft overwonnen. Men is algemeen van oordeel, dat de komen de zes maanden even voorspoedig zullen zijn voor de industrie als de laatste maanden, en mogelijk zelfs nog voor spoediger. Het enige gevaar, waarmede men rekening houdt, is dat van inflatie. LUCHTVAARTCONFERENTIE TE BRUSSEL. Vertegenwoordigers van elf der voor naamste Europese luchtvaartmaatschap pijen o.a de KX.M. zyn te Brus sel bijeengekomen om de grondslagen vast te stellen voor een volledige sa menwerking op tecihnisoh gebied. De conferentie werd voorgezeten door de heer Pirson, technisch directeur van de Sabena. De conferentie heeft beslis singen genomen inzake de standarise- ring van het materieel en het pro gramma voer de bestellingen van on derdelen in de Ver. Staten. Comité's werden ingesteld ter verzekering van een blijvende samenwerking tussen de betrokken Euroipese luchtvaartmaat schappijen. LOONSVERHOGINGEN IN VERSCHILLENDE BEDRIJFSTAKKEN Wederom hebben enige takken van het bedrijfsleven besloten, de toege stane loonsverhoging van 5 procent door te voeren, nl. de stucadoorsbedrij- ven en granitobedrijven. het slagersbe- drijf, de meubelindustie en de borstel en houtwarenindustrie. De federatie van schoenfabrikanten adviseerde tot- dusverre slechts loonsverhoging voor de I mannelijke werknemers. Traditiegetrouw werd op Nieuwjaarsdag In de Stadsschouwburg te Amsterdam Vondel's treurspel „Gijsbrecht van Aem- stel" opgevoerd. Een scène uit de derde acte. Gijsbrecht van Aemstel trekt ten strijde. Links Al- bert van Dalsum als broeder Peter; rechts Joh. Schmitz als Gijsbrecht van Aemstel en Elise Homans als Badeloch. Het gezelschap arriveerde gisteravond in Karatsji, waar een enthousiaste me nigte Pakistanse studenten de Indone siërs begroette. Hatta zeide, dat er thans een goede verstandhouding tussen Nederland en Indonesië heerste. De grote meerder heid der Nederlanders koesterde vriend schappelijke gevoelens tegenover de nieuwe staat. Hy had geen besprekingen met Ne derlandse ministers gevoerd, doch er zou „misschien in Maart" een con ferentie van ministers bijeen komen om de kwestie van Nieuw Guinea tc behandelen. Indonesië zou de com munistische regering te Pciping er kennen als deze regering de Verenig de Staten van Indonesië zou erken nen. Op de vraag of Indonesië een wereld groepering van Islamitische staten zou steunen antwoorde Hatta: „Wh hebben geen twisten over godsdienst. In Indo nesië zijn Mohammedanen, Christenen en beleiders van de Siva-Godsdienst en als staat kunt u ons niet Islamitisch noemen. Hamid II verklaarde, dat hij reizend ambassadeur voor Indonesië zou wor den met het doel goede betrekkingen met landen in de gehele wereld aan te knopen. Drie kabinetsformateurs in Pasoendan EEN DERDE VAN STAATSGEBIED NOG ONVEILIG. Het staatshoofd van Pasoendan, Wi- ranata Koesoema, heeft drie kabinets formateurs benoemd, n.l. Koesna Poe- radiredja, voorzitter van het hoofdbe stuur der vakcentrale, Djoesarsa, voor zitter van het parlement en Soeradi- redja, de afgetreden minister van eco nomische zaken. De Wali Negara deel de aan Aneta mede, dat de formateurs tot taak hebben een kabinet te vormen, dat de orde en veiligheid in geheel Pa- Bij zijn bezoek aan president Soekarno voor het overhandigen van zijn inlei- dingsbrief van H.M. Koningin Juliana inspecteerde de Hoge Commissaris van Nederland In Indonesië, dr H. M, Hirsch- feld, gekleed in de tenue van ambassa deur, de erewacht voor het paleis Ko ningsplein. De leiders van vele landen hebben ter gelegenheid van de jaarwisseling uiting gegeven aan hun hoop in de toekomst en de gebeurtenissen, moei lijkheden en vraagstukken van 1949 de revue laten passeren. De Oostenrijkse president, dr Karl Renner, deed een beroep op de andere landen om „Oostenrijk met rust te laten" bij zijn werk aan zijn eigen red ding. Oostenrijk was in staat al zijn vraagstukken op te lossen „indien het met rust gelaten" werd. „WH willen geen bondgenootschap met het Westen of het Oosten, het Noorden of het Zuiden", aldus Renner. Kanselier Figl eiste een vredesver drag voor het Oostenrijkse volk. waar door het vrij en onafhankelijk zou zijn. De Franse premier. Georges Bidault, drukte zijn volk op het hart niet be vreesd te zijn voor de toekomst. Men moest niet altijd denken, dat de dingen zich van kwaad tot erger ontwikkelden. Men stond er in sommige opzichten slechter, maar in andere opzichten be ter voor dan in 't begin van deze eeuw. Maarschalk Tito verklaarde, dat Joegoslavië de Kominform zou blijven trotseren. Hij beloofde, dat leningen OVERWEGEND ZWAAR BEWOLKT. De Bilt verwaoht tot Dinsdagavond: Zwaar bewolkt met plaatselijk enige liohte regen of motregen en hier en daar nnst. Later enkele verspreide op klaringen. Meest matige Westelijke vrind, lanes de Waddenkust tijdelijk weinig wind. Iets zaohter, vooral in het Zuiden van bet land (Opgemaakt te 10 uur). 3 JANUARI. Zon op: 8.48 uur; onder: 16 41 uur. Maan op: 15.15 uur; onder: 8.47 uur (4/1 vm). Hoogwater te Katwijk te 2.40 en 14.52 wur. Dit nummer bestaat uit zes pagina's. MEISJE DOODT HAAR FAMILIE. Lorraine Knaipp, een 21-jarig meisje uit Butte ((Montana), heeft met een geweer, haar moeder, haar 7-jarige zusje, een 12-jarige en een 3-jarige broer gedood en nadien zelfmoord ge pleegd. Deze massamoord werd ontdekt door twee andere broers, bij hu-n thuis komst. Zij verklaarden, dat hun zuster sedert enkele tijd blijken van krank zinnigheid gaf. BEROEP VAN HET KINDEREN- NOODFONDS. Wat reeds gedaan werd. Het noodfonds voor kinderen van de VN heeft een verzoek gedaan om geld, teneinde zijn werk te kunnen voortzet ten. In een verklaring wordt gezegd, dat „tenminste een deel" van de millioenen kinderen in Griekenland, het Midden Oosten en andere delen van Azië is ge holpen in de afgelopen drie jaar. Aan 4 a 6 millioen kinderen is dagelijks een extra maaltijd verstrekt, 10 millioen kinderen zijn tegen TBC Ingeënt en aan milloenen behoeftige kinderen is kle ding gegeven. In Duitsland dient iets gedaan te wor den aan de mentale gezondheid van het kind. Abnormale bevolkingsgroei, overbe volkte huizen en de tegenwoordige eco nomische toestand benadeelden het wel zijn van het kind in dat land. BRITSE TROEPEN GAAN GRIEKENLAND VERLATEN. Officieel is meegedeeld, dat alle Brit se troepen Griekenland tegen 31 Jan. a.s. verlaten zullen hebben. AMNESTIE IN JOEGO-SLAVIË. Officieel is medegedeeld, dat in Joe- go-Slavië aan 7.304 gevangenen amnes tie is verleend. Naar verluidt bevinden zich ook politieke gevangenen onder hen. Gezegd wordt, dat de gevangenen zich goed gedragen hadden en goed werk ver richtten. De minister van Binnenlandse Zaken heeft eerder in de nationale ver gadering verklaard, dat in het afgelopen jaar nog 3.473 gevangenen amnestie hebben ontvangen. Sinds 1946 was aan 17.810 personen amnestie verleend. JOURNALISTENBONDEN TREDEN UIT I.J.O. De Finse Joumallstenbond is uit de Internationale Journalisten Organisatie getreden, die haar hoofdkwartier in Praag heeft. Ook de IJslandse Journa list,enbond heeft besloten zulks te doen. GROTEWOHL IN HET OPENBAAR VERSCHENEN. De Oostduitse premier, Otto Grotewohl is voor het eerst in het openbaar ver schenen na zijn ziekte, waarvoor hij in een Sovjetrussisch ziekenhuis werd ver- pleegd. Hij was'aanwezig op een recep tie van de Oostduitse premier, Wilhelm Pieck. Hij zeide, dat de „strijd voor de een heid van Duitsland en voor vriendschap met de Sovjet-Unie de belangrijkste taak voor 1950 is". Boodschappen van economische leiders Eén markt van 275 millioen verbruikers Uur van handelen gekomen! De economische-leiders van West- Europa hebben in speciale boodschap pen aan de E.C.A. medegedeeld, dat de productie in 1949 alles in het ver leden heeft overtroffen. Allen voor spelden nog grotere prestaties voor 1950. Deze rapporten zijn door de administrateur van de E.C.A., Paul Hoffman, gepubliceerd. Daarin wordt de belofte gedaan, dat energiek ge poogd zal worden de export naar Noord-Amerika te vergroten en dat handelsbelemmeringen uit de weg ge ruimd zullen worden. Verder worden plannen uitgestippeld om de West- Europese landen tegen de tijd, dat de Marshall-liulp in Juli 1952, eindigt, op eigen benen te doen staan. In zijn commentaar zegt Paul Hoff man: „Europa moet een economische unificatie tot stand brengen, waardoor een enkele markt van 275 millioen ver bruikers zal ontstaan, voor welke de Europese industrie en de landbouw op economische wijze kunnen produceren en aan wie de Europese fabrikanten en boeren vrijelijk kunnen verkopen. Alleen binnen een dergelijk kader kan Europa beginnen werkelijk zelf-supporting te worden cn een- hogere levensstandaard bereiken. In Europa zal geen politieke stabiliteit komen alvorens de levensstan daard verhoogd wordt. Deze laatste is te laag voor het comfort van de Euro peanen en voor de vrede in de wereld. Paul van Zeeland, voorzitter van de O.E.E.S zeide: Europa zal economisch niet weer gezond worden aleer het op nieuw ondanks alle grenzen één enkele grote markt wordt, waar goederen, diensten, kapitaal en mensen "ongehin derd van een vrijheid genieten, opge bouwd op orde, edelmoedigheid en ver standige samenwerking. Degenen, die nooit aan de toekomst van Europa hebben getwijfeld, zullen weten, dat het uur van handelen is aangebroken. Da Nederlandse minister van Econ. Zaken, prof. dr J. R M. van den Brink, deelt in zijn rapport mede, dat de Ne derlandse productie in 1949 tot om streeks 25% boven het vooroorlogse ni veau is gestegen. Dit herstel, te zamen met het ver trouwen in de toekomst van Europa, vormt een garantie dat de Europese economische samenwerking zich in 1950 zal blijven ontwikkelen. Dank zij de Amerikaanse edelmoedigheid, is Nederland in 1949 een grote stap voor waarts gekomen. De export nam in omvang toe In de afgelopen maanden werd gemiddeld 75% van de Invoer door uitvoer gedekt, een even groot percentage als voor de oorlog. Iedere Nederlander raakt meer en meer overtuigd, dat het tot dusver bereikte herstel slechts geconsolideerd kan worden, wanneer de West-Europese landen, de grootst mogelijke mate van economische samenwerking tot stand brengen. Daarom steunt de Nederlandse regering energiek iedere poging, die bij draagt tot grotere economisohe eenheid in West-Europa. Volgens de Britse minister van Fi nanciën, sir Stafford Cripps, bereikte de industriële productie in Engeland in 1949 een ongeëvenaard hoogtepunt. en nieuwe handelsovereenkomsten met het Westen het leven van zijn volk „iets gemakkelijker" zouden maken in 1950 en stelde hiertegenover, dat het land vastbesloten was een onafhanke- kelijke buitenlandse politiek te blijven voeren. President Gottwald van Tsjecho- Slowaküe zeide er van overtuigd te zijn, dat de economische vooruitgang van zijn land in 1949 ook in 1950 zou worden gehandhaafd en dat de „vijan den in 't buitenland" die een catastro phe voor Tsjecho-Slowakiie voorspel den. in zijn welslagen hun eigen on dergang zouden beleven. Het „vijan dige streven" van de kerkelijke leiders in het afgelopen jaar was teniet ge daan en de staart had door de nieuwe kerkwetten zijn zorg voor het welzijn van de gewone geestelijkheid getoond. Generaal Franco verklaarde, dat de betrekkingen van Spanje tot de V.S „met de dag nauwer" worden. In een artikel van het Sovjet-Russi sche blad „Nieuwe Tijden" wordt ge zegd, dat de Sovjet-Unie 1950 ingaat „sterk genoeg om iedere aanvaller neer te slaan". De Sovjet-Unie zou echter „onwrikbaar" blijven werken voor de vrede. Keizer Hiroito van Japan sprak be zorgdheid uit over het lot van de zich nog in Russische handen bevindende Japanse krijgsgevangenen. De premier van India, Pandit Neroe, zeide zijn volk voor het nieuwe jaar slechts noeste arbeid en geen lege woorden te kunnen toewensen. In een te Athene uitgesproken nieuw jaarsboodschap constateerde de Ame rikaanse ambassadeur Henry Grady, dat Griekenland in 1949 materieel en geestelijk vooruitgegaan was. Ondanks een bittere en bloedige binnenlandse oorlog had Griekenland de essentiële vormen van de parlementaire demo cratie in stand gehouden. De verkie zingen in het voorjaar beloofde een nieuwe bevestiging te rechter tijd te worden van het democratie proces. De Franse Hoge Commissaris in Duitsland, André Francois Ponce t, sprak in zijn boodschap tot het Duitse volk de hoop uit, dat goede en duur zame betrekkingen gevestigd zouden worden tussen Frankrijk en West- Duitsland. 3> /pyf **- "V *4 Dr Paul Ruegger, president van het internationale Rode Kruis-Comité, deed In een rede voor de Zwitserse radio-omroep een beroep op ..het ge weten van de wereld" om aan de mil lioenen vluchtelingen in Azië, het Mid den- en nabije Oosten en in Europa een menswaardig bestaan te verzeke ren. President Pieck van Oost-Duits>land heeft in zijn boodschap aan de presi dent van de Sovjet-Unie, Sjwernik, beloofd „alles te doen wat in zijn macht ligt, om geheel Duitsland opgenomen te doen worden in het kamp voor de wereldvrede, dat door de Sovjet-Unie wordt aangevoerd". Generaal Tsjoei- kof, hoofd van de Sovjet-Russische contrólecommissie, zeide in een bood schap aan Pieck „het gehele Duitse volk het beste te wensen bil de bouw van een verenigd, vredelievend en de mocratisch Duitsland". Churchill heeft in een nieuwjaars boodschap aan de conservatieve partij er op aangedrongen bij iedere gelegen heid te strijden tegen de „gewetenloze beweringen en leugens", die de La- bour-regering zou afleggen in verband met de komende verkiezingen „mis schien binnen enkele maanden of zelfs weken". De Labour-partij zou valse verklaringen over de door haar bereikte resultaten afleggen en ongerechtvaar digde aanvallen op de .slechte To ries" doen in verband met hun verle den en toekomstige plannen. Het was niet nodig aan de „rampspoedige ge volgen" te herinneren, die het zou hebben als de Labour-partij weer aan de regering zou komen. In een boodschap tot de „Primrose League", de sympathisanten organisa tie van de conservatiéve partij, ver klaarde Churchill, dat het jaar 1950 door de toekomstige historici als een keerpunt in de geschiedenis zal be schouwd worden. Clement Attlee, de Britse premier, heeft gezegd, dat de Britse Labour- beweging goede hoop heeft op de ko mende algemene verkiezingen. Alle in 1945 gedane beloften waren nageko men. „Laat ons het nieuwe jaar ingaan met het vaste voornemen, dat het een jaar moet worden van overwinning voor de krachten der vooruitgang en dat de bittere jaren van werkloosheid, gebrek en om-echt nooit zullen terug keren" aldus de premier. Ex-koning Michael van Roemenië heeft in een nieuwjaarsboodschap tot het Roemeense volk verklaard, dat „voor alle tot slavernij gebrachte vol ken de vrijheid begint te dagen". ..De sluier, die met duivelse vaardig heid is geweven rondom zovele grote en vrijheidslievende naties, begint te scheuren op grond van die Goddelijke wet, dat waarheid en recht het t?n slotte zullen- winnen", aldus de bood schap. Maarschalk Tsjang Kal Tsjak heeft voor radio Taipeh een Nieuwjaarsbood schap laten verspreiden, gericht tot het Chinese volk. doch klaarblijkelijk te vens voor de gehele werld bedoeld. De Russische agressie is dezelfde als die van Japan", constateerde de Maar schalk. „maar de methoden die Rus land volgt, zijn nog boosaardiger. De Moskouse agressie betekent de grootste misdaad in de geschiedenis der mens heid en een uitdaging voor de vrede en de democratie in de wereld", aldus Tsjang Kai Tsjek. De maarschalk noemde het huidige lot van China ..de meest tragische ca tastrofe in de 5000 larlge historie" van dit land en wees er on. dat China de spitsheeft moeten afbijten van de Russische agressie. Ons Rebus-feuilleton Vandaag publiceren wij het laatste deel va'n ons rebus-feuille ton, dat, naar ons gebleken is. w°derom vele puzzelaars in actie heeft gebracht. Over het algemeen schijnt men dit feuilleton iets moeilijker te vinden Jan het Jan Branie-ver haal, maar toch hebben wij vol- loende vertrouwen in de- scherp zinnigheid van onze puzzlekring om minstens enige honderden op- 'ossingen te durven voorspellen. Lez-rs: stelt ons niet teleur in I"ze verwachlingen. U heeft nog precies een wee*' '®f Üd om Uw oplosring in te^ a.s. MaandasmHdas ^r^cpelUk precies vlndl de -T laatste hu licht"aals" mil.minimiuiuiiiiiiiuiu

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1950 | | pagina 1