Plechtige overdracht der Souyerei niteit door Koningin Juliana
Koningin der Nederlanden thans Hoofd der Ned.-lndonesische Unie
Historisch gebeuren in Burgerzaal te Amsterdam
WEERBERICHT
Overdracht
De heer Lovink:
„Een nieuw tijdperk is ingeluid"
Koningin Juliana:
Souvereiniteitsoverdracht voor
aangezicht Gods
„Niet tegenover, maar naast elkaar"
88ste Jaargang
DINSDAG 27 DECEMBER 1949
00 No. 26882
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredactie: B, W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4,15 per kwartaal; 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red 21507
Witte Singel 1. Lelden - Giro no. 57055
H.M. Koningin Juliana vergezeld van de Prins der Nederlanden arri
veerden reeds in de vroege morgen ten paleize op de Dam, waar kort
daarna de historische plechtigheid van de overdracht der Souvereiniteit
over Indonesië geschiedde.
De minister-president, dr W. Drees, passeerde te ongeveer vijf minuten
na negen de Erewacht voor het Paleis, onder het spelen van twee
coupletten van het Wilhelmus.
Tien minuten later betrad ook de voorzitter van de Republikeinse
delegatie thans minister president van de Republiek der Ver. Staten van
Indonesië, drs Mohammad Hatta. het Koninklijk paleis, na de erewacht
te hebben geïnspecteerd en onder het spelen van twee coupletten van
het Indonesische volkslied het „Indonsia Raja".
Op het slaan van het carillon van tien uur kwam de stoet van ministers
de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer der Staten Generaal,
mej. dr Telle gen en dr Prinsen uit de zijdeur van de Troonzaal de
Burgerzaal binnen. Zij namen plaats aan de tafel in het midden, met
de vertegenwoordigers van de Ned. Antillen en Suriname, resp. AL P.
Gorsira en mr dr R. H. Pos.
'Achter de tafel waren in rijen gezeten de leden van het Corps Diploma
tique. de leden van de Eerste en Tweede Kamer der Staten Generaal,
de vice-president van de Raad van State, enige leden van het Inter
nationale Hof van Justitie, enige leden van de Nederlandse delegatie
te R.T.C. en de heren Neher en dr Beel.
Toen allen gezeten waren kondigde de minister-president de eerste
handeling, bestaande in de ondertekening van het protocolaan. De
secretaris van de Ministerraad, dr Prinsen, las dan de tekst van het
Protocol voor. waarna dat ondertekend werd door de minister-president,
dc overige ministers en de leden van de Indonesische delegatie alsmede
door de vertegenwoordigers van de Ned. Antillen en Suriname.
IN DE TROONZAAL.
Na het telkenen door de Minister-
President en de minister van Overzeese
Gebiedsdelen begaven deze ziah naar
ce Troonzaal Even later kwam
Hare Majesteit uit de Troonzaal, sohrij-
cend tussen de Minister-President en
ce Minister van O.G. de Burgerzaal
binnen, gevolgd door de Prins der Ne
derlanden tussen de beide Kamervoor
zitters. De stoet werd gesloten door
er.ige leden van het Koninklijke Hof.
Na aankondiging door de Minister-
President, las de secretaris van de Mi
nisterraad de acte van bevestiging voor.
De directeur van het Kaïbinet van de
Koningin legde hierna de acte ter te-
bening aan Hare Majesteit voor. De
Koningin ondertekende vervolgens de
acte.
Onmiddellijk hierna tekenden ook de j
Minister-President en de Minister van i
O.G.
Dan werd de Acte van Overdracht I
der Souvereiniteit en Erkenning door j
ce secretaris van de Ministerraad voor-
gelezen, luidende als volgt:
ACTE VAN OVERDRACHT.
Wij Juliana, bij de Gratie Gods, Ko
ningin der Nederlanden, Prinses van
Oranje-Nassau, enz., enz., enz.
Op heden, de 27ste December 1949, in
plechtige bijeenkomst op het Konink
lijk Paleis te Amsterdam;
gelet op art. 211 der Grondwet en op
de inhoud van het op heden gedag
tekende, in deze plechtige bijeen
komst door onze Minister-President,
Minister van Algemene Zaken en de
Minister-President, Minister van Bui
tenlandse Zaken a.i. van de Repu
bliek der Ver. Staten van Indonesië,
leider van de delegatie ter vertegen
woordiging van de Republiek der
Ver. Staten van Indonesië by de sou-
vereiniteitsover dracht ondertekende
protocol
gelet voorts op onze bevestiging in
deze plechtige bijeenkomst van de
nieuwe rechtsorde, zoals deze is ver
vat in de door de algemene vergade
ring van de R.T.C. te 's-Gravenhage
op November 1949 aangenomen
mantelresolutie met ontwerp-overeen-
komsten en briefwisseling;
VERSTAAN:
dat mitsdien op heden, de 27ste De
cember 1949;
de souvereiniteitsoverdracht overeen
komstig het aan voormelde mantelre
solutie gehechte charter van souve-
AANHOUDEND ZACHT.
Bilt verwacht tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met ln het
Noorden van het land plaatselijk enige
lichte regen, elders overwegend droog
*eer. In het binnenland meest matige,
lar- da kust vrij krachtige wind tus-
Zuid West en West. Aanhoudend
weer.
(Opgemaakt te 10 uur).
28 DECEMBER.
Zop op: 8.48 uur, onder: 16.35 uur.
Maan op: 12 43 uur; onder: 1.37 uur
(*K.).
Hoogwater te Katwijk te 9.29 en 21.58
(Doodtij).
reinitéitsoverdracht rechtskracht ver
krijgt:
de Nederlands-Indonesische Unie, aan
welks hoofd staan Wij, en by opvol
ging onze wettige opvolgers in de
Kroon der Nederlanden, tussen het
Koninkrijk der Nederlanden en de
Republiek der Ver. Staten van Indo
nesië is tot stand gekomen;
alle bijkomende resultaten van de
R.T.C., vervat in de by voormelde
mantelresolutie behorende beschei
den, krachtens het onder V van die
mantelresolutie bepaalde in werking
zy'n getreden.
BEVELEN:
dat van deze akte vier exemplaren
worden opgemaakt, waarvan twee in
de Nederlandse en twee in de Indo
nesische taal, met onze handtekening
bekrachtigd, en mede-ondertekend
door alle onze ministers, zullende van
deze akte een Engelse vertaling in
tweevoud worden vervaardigd
dat een exemplaar in de Nederlandse
en een exemplaar in de Indonesische
taal alsmede een vertaling in het En
gels zullen worden bewaard in ons
kabinet, en geiyke exemplaren in
handen zullen worden gesteld van dc
door de President van de Republiek
der Ver. Staten van Indonesië naar
deze plechtige bijeenkomst afgevaar
digde delegatie, ter overhandiging aan
genoemde president;
en dat door onze Minister van Justi
tie gewaarmerkte afschriften van deze
akte in de Nederlandse en in de In
donesische taal zullen worden verzon
den aan de beide Kamers der Staten-
Generaal, aan de Hoge Raad der Ne
derlanden, aan de Gouverneur en de
Staten van Suriname alsmede aan de
Gouverneur en de Staten van de Ned.
Antillen.
Gedaan te Amsterdam, de 27ste De
cember 1949."
De directeur van het kabinet legde
de acte dan ter tekening voor aan
H.M. en vervolgens tekende Zy deze
acte.
Na ondertekening door de Minister-
President en de Minister van O.G.,
verklaarde de Minister-President, dr
Drees, dat de Unie was tot stand ge
komen.
VERKLARING VAN MINISTER
PRESIDENT HATTA.
De minister-president van de Repu
bliek der Ver. Staten van Indonesië
legde dan een verklaring af, waarin hij
zeide. dat hij het zich tot een hoge eer
en groot genoegen rekende op deze
plaats namens de Republiek Indonesia
Serikat de souvereiniteit te aanvaar
den.
De heer Hatta sprak de wens opdat
de thans tot stand gekomen nieuwe
rechtsorde in de vorm van de Ned.-Ind.
Unie moge strekken tot het geluk en
de welvaart van onze beide landen.
Nadat Hatta gesproken had. legde de
secretaris van de Ministerraad de Acte
van Overdracht aan hem ter tekening
voor. waarna Hatta tevens het Charter
der Souvereiniteitsoverdracht, het Unie-
statuut en de overgangsovereenkomst
tekende.
De drie laatstgenoemde documenten
werden dan ook door de Nederlandse
minister-president ondertekend.
Na aankondiging door de minister
president sprak dan Hare Majesteit,
thans naast Koningin der Nederlanden
ook hoofd van de Nederlands-Indonesi
sche Unie. de hierbij vermelde rede uit.
Ten slotte speelde hst carillon van
de palelstoren eerst het Indonesische en
daarna het Nederlandse volkslied.
Daarna verlieten de Koningin; de
Prins der Nederlanden en de hofhou
ding de zaal door de hoofddeur van de
Troonzaal, pevolgd door de overige le-
d?n van het kabinet en de andere gas
ten.
GELUKWENSEN.
Ter gelegenheid van de souvereini
teitsoverdracht hebben verschillende
persoonlijkheden van India aan de In
donesische leiders hun gelukwensen ge
zonden.
Premier Pandit Nehroe heeft een ge
lukstelegram gezonden aan premier
Hatta.
De Australische kranten wijden van
daag speciale artikelen aan de souve
reiniteitsoverdracht.
De Australische regering heeft nog
niet officieel aangekondigd, dat zii de
nieuwe republiek erkent.
RADIO-UITZENDINGEN.
Vandaag zendt de KRO van 19.15 tot
19.25 uur onverkort, de Souvereiniteits
overdracht in Indonesië uit, welke des
middags (Ned. Tijd) is geschied
Van 22.30—22.45 zendt de KRO een
verkorte herhaling uit van de souverei
niteitsoverdracht in Nederland.
Overdracht militair bestuur
te Batavia
Met een korte indrukwekkende plech
tigheid is vanochtend het militaire
bestuur van de Indonesische hoofdstad
en het Federale district Batavia offi
cieel aan de plaatselijke Republikeinse
commandant, luitenant-kolonie Tas-
win, overgedragen.
Nederlandse en Republikeinse officie
ren stonden in de houding toen de Ne
derlandse kolonel B. B. de Vries en over
ste Taswin het protocol tekenden in
aanwezigheid van de Australische bri
gade-generaal S. I. Prior, waarnemer
van de Ver. Naties. De Nederlandse
schildwachten buiten het basls-hoofd-
kwartier presenteerde het geweer, toen
Taswin en De Vries glimlachend het ge
bouw verlieten. De Nederlandse wacht
werd daarna door een Indonesische ver
vangen.
37 Zï millioen dollar voor
Indonesië
RACE MET DE TIJD GEWONNEN.
De Ver. Staten hebben een race met
de tyd gewonnen met de versche
ping van goederen ter waarde van 1
37millioen dollar naar Indonesië, j
die volgens de bepalingen van de
Marshallhulp vóór vandaag moesten
zijn verscheept.
Autoriteiten van het Amerikaanse
Ministerie van Buit. Zaken zeiden, dat
gedurende de laatste zes weken in Ame
rikaanse en Japanse havens schepen
werden geladen met rijst, textiel en
feoederen in verband met de
dringende noodzaak, om de afvaart te
deen. plaats hebben voor de datum der
Sourerë^nlteitsoverdracht. daar de van
daag uitgeroepen Republiek dier Ver.
Staten van Indonesië niet voor Eca-
hulp in aanmerking komt onder de be
palingen. waaronder het voor Neder
land ten behoeve van Indonesië' oor
spronkelijk verleende crediet van 37'^
millioen dollar werd verstrekt. Het be
treft hier de Ecamachtiging. die inge
trokken werd na het begin van de
T/~ AN DAAG. de 27ste December
1949. betekent eenmijlpaal in
de geschiedenis van ons Koninkrijk.
Een verbond, dat gedurende 3y2
eeuw stand hield, wordt vandaag
geslaakt en vervangen door een
nieuwe verhouding, waarbij beide
partijen als volkomen gelijkwaar
dige. souvereinc stalen naast elkaar
staan.
Hel uitgestrekte gebied in de
Archipel, dat 350 jaar lang over de
gehele wereld bekend slond onder
de naam Ncderlands-Oost-Indiê.
houdt vandaag op Nederlands
grondgebied te zijn; liet is niet lan
ger koloniaal bezit en maakt niet
langer deel uit van onze „overzeese
gebiedsdelen"
FANDAAG ontvangt de Repu
bliek Indonesia Serikat de zo
vurig begeerde onajliankelijkheid en
daarmede wordt een grote en zware
verantwoordelijkheid gelegd op de
schouders van de jonge staal.
Moge de geschiedschrijver eens
getuigen, dal de historische daad.
welke zich lieden in de Troonzaal
te Amsterdam voltrok, naar liet
woord van de leider der Indone
sische delegatie, drs Mohammad
Hatta. inderdaad leidde .dot de wel
vaart en het geluk van onze beide
tanden".
„Indonesië neemt lot in eigen
hand"
De Nederlandse H.V.K. wees er van
daag op dat de strijd om de onafhan
kelijkheid nu geëindigd was.
De heer Lovink hield tydens de
pjcchtigheid welke met de souverei
niteitsoverdracht gepaard ging een
toespraak waarin hij zeide dat „een
nieuw tijdperk is ingeluid".
„We zien thans het einde van het
oude regime en het begin van een
nieuw".
„Wanneer onze volkeren samen
werken in de geest van vrijwilligheid
van gelijkheid en onafhankelijkheid
zullen allen daar wel bij varen en
zullen wij gezamenlijk in staat zijn
ten volle bij te dragen tot de we
reldvrede en speciaal tot de vrede in
Oost-Azië.
De onzekere toekomst kan voor ons
geen verschrikkingen meer met zich
brengen".
„Na een periode van misverstanden
tweede politionele actie en dte na hêt I en strijd sinds de tweede wereldoorlog,
gunstige verloop van de rondetafel- I zal Indonesië haar lot in eigen hand
conferentie opnieuw werd toegekend. 1 nemen van dit ogenblik af.
Hit
nummer bestaat uit zes pagina's.
Als leider van de Indonesische delega
tie. die vandaag uit handen van H.M.
de Koningin de souvereiniteit over In
donesië aanvaardde, Is de minister-pre
sident van de Verenigde Staten van In
donesië op le Kerstdag op Schiphol
aangekomen.
Op het vliegveld werd hij namens de Ne
derlandse regering begroet door de mi
nisters Van Maarseveen en Stikker. V.l.
n.r. Moh. Hatta. minister Van Maarse
veen, minister Stikker, die Moh. Hatta
dc hand schudt, en dr Prinsen,
Soekarno morgen te Batavia
ZAL BOODSCHAP UITSPREKEN.
Morgen zal President Soekarno te
Batavia aankomen. Te halftwaalf
wordt dan de gewijde rood-witte vlag
naar het Paleis gebracht, waar pre
sident Soekarno na een rondrit door
Batavia, tegen 13.00 uur zal arrive
ren. Na een welkomstrede van minis
ter Anak Agoeng, zal president Soe
karno een boodsöhap uitspreken.
Dc aanvaarding van haar souvereiniteit door de jonge staat, de Repu
bliek der Ver. Staten van Indonesië, alsmede het afstand doen daarvan
door het Koninkrijk der Nederlanden, en het aangaan van een Unie,
is één van de meest aangrijpende en ingrijpende gebeurtenissen van
deze tijd - die aangrijpt enerzijds door de onnatuurlijkheid van een
verloop als dit, en anderzijds doordal nooit duidelijker naar voren is
gekomen de diepe sympathie der beide volken voor elkaar.
Niet langer staan wij gedeeltelijk tegenover elkander. Wij zijn nu
naast elkaar gaan slaan, hoezeer ook geschonden en gescheurd en
vol van de lidtekens van wrok en spijt.
Deze documenten vertegenwoordigen een resultaat, dat in beide landen
langs democratische weg lot stand is gekomen. Beide landen voelen
zich sterk en veerkrachtig genoeg om een nieuw begin te maken, in
een samengaan van Oost en West. De verwonderde wereld ziet dit
aan en constateert, dat. hier en thans, door deze beide landen. Iiaar
diepste begeren, haar vredeswil wordt verwezenlijkt.
Wij vertrouwen voor de toekomst op al die goede en ware elementen
van wal voor overtuiging ook. uil beide volkeren, zoals die op deze
aarde nog steeds de pioniers voor beter lijden gebleken zijn - zij het
ook dat die soms tijdelijk worden miskend, en zelfs soms elkaar aan
vankelijk niet vinden.
Onmeetbaar grooi is de voldoening van een volk. dat zijn vrijheid
verwezenlijkt ziet - hoe immens zwaar de taak ook is. die deze jonge
natie zich op de schouders tilt. In Nederland slaat men dat met bezorgd
heid gade. Maar op dit ogenblik en op deze plaats wil ik uitdrukkelijk
constateren, dat in Nederland iedereen met het beginsel van over
dracht der souvereiniteit instemt.
En ik doe een beroep op allen loyaal in het nieuwe bestel mee le
werken.
Nederland slaat lol helpen klaar, zodra en wanneer Indonesië daar om
vraagt. Er spruit hier hulpvaardigheid voort uit een diepgewortelde
verbondenheid.
Hel is een voorrecht, deze daad van overdracht der souvereiniteit te
verrichten, tegenover de 'geschiedenis, of beter gezegd voor het aan
gezicht Gods. die weel. waarom dit samengaan in vrijheid niet eerdei
en ook niet later werd bereikt, en die het falen kent der generaties, maar
die óók ziet, of wij kunnen dienen in het plan voor de gang der
mensheid.
Moge dit thans zo zijn
Zonder de talrijke moeilijkheden waar
mede de jonge staat nog te kampen zal
krijgen, te onderschatten voor zij al hun
idealen verwezenlijkt zullen zien. zal ik
toch gaarne het diepe vertrouwen uit
spreken dat ik koester in de vele con
structieve hoedanigheden die schuilen ln
het Indonesische volk en in de wijs
heid van haar leiders die de nieuwe
staat, zullen beschermen in het volle be
sef. dat de verantwoordelijkheid voor
orde en rust op hen rust".
De heer Lovink beschreef de Neder
landers als ..niet alleen gasten in uw
land, maar ook vrinden ln uw huis".
Met de volgende heilwens voor de
nieuwe staat besloot de heer Lovink
zijn toespraak: ..Moge vrede heersen, de
rijst voorspoedig groe'en en de natie in
kracht toenemen. (UP.))
Minister Hatta op Schiphol:
„Indonesische regering wacht
moeilijke taak"
GOEDE VERHOUDING
NEDERLANDSE EN INDONESISCHE
MILITAIREN.
Uit Batavia arriveerde Zondagmiddag
halfeen minister-president Moh. Hatta.
Van Nederlandse zijde waren o.m. ter
begroeting aanwezig de ministers Stik
ker en Van Maarseveen, de secretaris
generaal van de R.T.C., dr M. J. Prin
sen en de gecommitteerde voor Indische
zaken, dr Bannier.
Met minister Hatta arriveerden ook
de volgende leden van de delegatie: Sul
tan Hamld II, prof. Soepomo, dr Soe-
parmo, Koesoema Atmadja. dr Soeki-
man en mr Soejono Hadinoto.
Hatta verklaarde dat. nu de overeen
stemming eindelijk bereikt is, de Indo
neslsche regering een moeilijke taak
wacht.
Op een vraag waarom de partij van
Sjahrir zich heeft onthouden bij de
stemming over de aanvaarding van het
wetsontwerp der souvereiniteitsover
dracht, antwoordde minister Hatta, dat
Sjahrir niet mede de verantwoordelijk
heid wil dragen voor de thans gevoerde
politiek.
De ontruiming door de Nederlandse
troepen is tot nu toe bevredigend ver
lopen en de verhouding tussen Neder
landse en Indonesische militairen noem
de minister Hatta goed.
Voorlopig is vastgesteld, dat de dele
gatie op 21 December weer naar de Oost
terug keert. Over de benoeming van een
Hoge Commissaris in Nederland kon hU
nog niets zeggen.
OOK PALAR OP SCHIPHOL.
Ook voor de heer N. Palar, vertegen
woordiger van de Republiek Indonesië
bij de Ver Naties, was Zondag een groot
aantal Indonesiërs ter verwelkoming
aanwezig.
„Ik kom besprekingen voeren met mijn
chef, minister-president Hatta", zo ver
telde hij. Gisteren vloog Palar weer te
rug. omdat bij de overdracht ook 'n
Amerika een kleine plechtigheid plaats
vindt.
De Indonesische kolonie te New York
zal dan in zijn woning aanwezig zijn.
Palar verklaarde ten slotte dat thans
het accoord naar eer en geweten nage
leefd moet worden.
Dr HIRSCHFELD NAAR BATAVIA.
Vertrokken met goed vertrouwen.
Zaterdagavond is de Hoge Commissa
ris voor Indonesië, dr H. M. Hlrschfeld,
per KLM lyntoestel naar Batavia ver
trokken. Hij werd uitgeleide gedaan door
de ministers Van Maarseveen, Schok
king. Stikker. Götzen en Van den Brink.
Voor zijn vertrek verklaarde dr Hlrsch
feld dat hU met voed vertrouwen naar
Indonesië gaat Als dit vertrouwen er
niet was zo zeide foU dan zou ik op
het ogenblik niet op reis gaan ..Mijn
taqv ic pop rnopi'ijke op -ra reide
hij. maar ik geloof, dat er een goede
economische samenwerking tussen Ne-
der'and en Indnnerië mogelijk is".
Dr Hlrschfeld hooDt spoedig na de
souvereln1teH,:overd'-q''M. zijn taak aan
te vangen en h^pft een ambtswoning op
het Koningsplein in Batavia toegewezen
gekregen.