Schenk Indonesië hulp als ervaren
en hulpvaardige broer"
weerbericht
„Garanfiewel" door Tweede Kamer
aangenomen
Kerstboodschap van Koningin Juliana
„Wie behouden wil, zal steeds
verliezen"
Begroting „Sociale Zaken" goedgekeurd
Rebus-feuilleton in zeven
afleveringen
Aangenaam tijdverdrijf voor de feestdagen
Kite Jaargang
ZATERDAG 24 DECEMBER 1949
No. 26881]
EIDSCH
DAGBLAD
:ecteur: J. W. Henny
^ofdredactleB. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 4,15 per kwartaal; 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
HM. de Koningin heeft gisteravond
volgende Kerstboodschap voor de
iio uitgesproken;
1NDGENOTEN,
,Ii zou graag met u samen even een
pblik van bezinning hebben bij het
.ende Kerstfeest, want verleden jaar
er oorlog en dit jaar vrede voor ons
Indonesië. Moge de vrede voor Indo-
bestendig zijn, dat is ons aller
ii voor ons jong broederland.
De dag van Kerstmis zal een zeer bij
tere voor ons zijn, want dan zal een
iTenoude band van een ander, edeler
aksel worden dan tevoren. In het vèr-
t zijn bij ons. Nederlanders, aspira-
van velerlei soort werkzaam ge-
t in Indonesië. Eigenbelang en
astenliefde zonden wij er heen. En zij,
hun beste krachten gaven en geven
dat land en dat volk. voelen zich
onzeker, of er thans dankbaar om
tzetting van hun levenswerk zal
•den gevraagd, of dat het, met de
lank van de pas mondig gewordene,
worden terzijde geschoven. Toch
rt een samenleving altijd voort op
werk van hen, die de ander en niet
ïelf zochten en die reoht door zee
moedig waren, want zij zijn steeds
zout der aarde gebleken, zelfs al
■een nel ook, dat hun werk vergeefs
A! het heden wordt verleden, schoon
•ns toegerekend blijft, zegt de dichter.
Maar we willen nu op dit moment niet
oog op het verleden richten, maar
er op de waarden in de toekomst.
'Ij hebben allen de langs democrati-
le weg tot stand gekomen besluiten
aanvaarden. Onverschillig of gij
oordeel zijt, dat Indonesië al lang,
nog niet, rijp is voor zijn onafhanke-
":eid en hoe bezorgd en zwaar uw
et ook is: ik zou willen zeggen in hei-
ernst en een beroep doende op uw
,e welwillendheid jegens Indonesië:
oneer de Nederlanders eerlijk dit spel,
':jens de nieuwe regels, spelen, zullen
In Indonesië welkome gasten zijn.
Tij weten: wie behouden wil, zal
ids verliezen en wie bereid is te ver
ba. zal behouden, ook al behoudt htf
heel anders, dan hij zich oorspron-
had voorgesteld zoals nu inder-
id gebeurt bijvoorbeeld het groei-
vertrouwen, dat een mondig wor
de samenleving ons geeft veelal
ir. waar het de laatste jaren zo jam-
lijk ontbroken heeft. De onderlinge
indschap der beide volken is immers,
i*el soms slapend, toch levend ge
ien, en kan nu tot nieuw leven ge
ilt worden. Laten wij bij dag en nacht
ar staan tot helpen, wanneer wij er
gevraagd worden.
Bij deze souverelniteitsoverdracht
wij iets los en zij ontvangen iets.
aeliik onze erkenning van wat ieder
i immers met zijn diepste wezen
bst. en immers ook door geen Neder-
sier een ander in wezen wordt mis-
ri. En omdat het nu Kerstmis is en
dus, met u sprekende, de dingen graag
'bezien in hoger licht, moge ik hier
*ens ja, de zekerheid hardop
ispreken, dat het, voor de meesten
ons, in ons hart een gul en vrijwil-
rifstaan zal zijn.
Wij, voor ons, moeten de dingen op
lange termijn kunnen zien en, met de
souvereinlteit, ook ons vertrouwen schen
ken en onze vriendschap, zoals een meer
ervaren en hulpvaardige broer.
Als.wij Nederlanders ons op Kerstmis,
met ae Joodse herders, de wijzen uit het
Oosten en ontelbare anderen, scharen
om het kribje In Bethlehem, dan klinkt
nog de weerklank van „Ere zij God in
den Hoge Vrede op Aarde In de
mensen een welbehagen".
En dit kan weer aanzwellen tot een
kleine visjes wij zijn in de grote stroom
der historie, zwemmend stroom op of
stroom af. maar vaag beseffend wat de
school, waartoe wij behoren, gaat doen.
En buiten de wil van deze hogere lei
ding gaat er toch niet ook maar één van
deze kleinste visjes verloren.
De mensheid is zich altijd sterker be
wust van de nood, dan van de liefde tot
Hem. die nog steeds de behoeder is van
de mens.
Ook is de strijd op aarde hem liever
dan de strijd tegen deze strijd door
Christus te verlangen in zijn leven. En
wat tot een volkomen redding van de
wereld zou moeten voeren, wordt hulpe
loos vermeden en verzwegen en naar de
binnenkamer van onze ontoereikendheid
verbannen.
Foto Jos van Zandvoort
Koningin Juliana
machtig geluid, gedragen door de ge
hele mensheid nog niet nu, maar ge
leidelijk steeds meer, in groeiende broe
derschap. En wij mogen dit inzetten,
voor zover wij. elk voor onszelf, wijs zijn
en van goeden wille, wetende, dat aan
de overzijde, in Indonesië, gelijkgestem
den opstaan.
Maar voor wij dit beginnen, doen we
goed, deze laatste dagen voor de grote
stap gedaan wordt, in onszelf te keren
en stil te worden. Wij, die gewend waren
leiding te geven, worden ten slotte zelf
weer geleid door een hogere leiding.
Laten we eens bedenken, wat een
Hoe zouden wij de wereld kunnen red
den?
Zeker niet op de talloos vele manieren
van mensen en door mensen. Daarom
is Kerstfeest, nooit het werkelijke Kerst
feest, maar wel een droom, die wij ons
zo graag zouden verwerkelijken in een
„Vrede op Aarde".
En we verlangen er naar, dat het ons
de kracht moge schenken, onszelf te
geven aan Hem die dan door ons de
wereld zal verheffen uit nood en ver
derf, tot een wereld waar de mens zich
zelf in zal vinden en geven aan allen.
.Vrede op aarde" in
cn om-vredige wereld
En zo staan we weer voor het Kerst
al Het Kerstfeest van 1949.
cor de zoveelste maal zal over de
wereld gaan de idee van de ge-
iwte van het Kindeke, dat het Licf.it
'•drt van het Christendom, de leer
J de liefde en de vrede
Vrede op aarde!
Helaas is het daarmede nog maar
*-r slecht gesteld. Weliswaar woedt
she in China nergens ter wereld
directe oorlog, doch de ware vre-
pemmlng ontbreekt. In China vecht
nationalisme zijn doodsstrijd tegen
oprukkende rode legers, die nog
kits luttele tijd nodig zullen hebben
?e'neel het hemelse rijk onder het
f vaa Moskou te brengen. In China
'v- het ten einde en weldra zal Mao
toeng zich de heerser kunnen noe-
NEVELIG WEER.
Bilt verwacht tot morgenavond:
£Ve"R of mistig overwegend droog
5. ^et ülaatselijk enkele tijdelijke
-anngen. In de kustprovincies zwak-
i°t matige wind tussen Zuid-West
•zuid. elders meest zwakke wind uit
T^hike richtingen. Iets kouder,
gemaakt te 10 uur).
25 DECEMBER.
Zon op: 8 48 uur; onder 16.32 uur.
op: 12.15 uur; onder: 23.15 uur
Hoogwater te Katwijk te
jftUUr; 26/12 te 7.52
12 te 8 38 en 21 uur.
en 20.08 uur.
nummer bestaat uit tien pagina's.
men van het verenigd nieuwe rode
China!
Ter gelegenheid van de zeventigste
verjaardag van de communistische dic
tator m het Kremlin heeft de Chinese
machthebber zich derwaarts begeven en
met hem de leiders van alle landen,
die zach in de greep van Moskou be
vinden. Daar heeft een bewieroking
plaats gevonden van de So/ie- i.-
als ware hij een gedheid in eigen per
soon. Zelfs Hitier is in zijn goede da
gen niet op dergelijke wijze gefêteerd,
hoe hoog ook voor hem de golven der
a-doratie gingen. Stalins verheerlijking
toont veel gelijkenis met die van de
eerste Romeinse keizers, die immers
ook als godheid werden aangebeden. En
dat in een leer, die juist iedere ver
goding van mensen verwerpt
In slaafse gehoorzaamheid, in een
stemming van volkomen onderworpen
heid bukt zich het communisme onder
de knoet van het Stalinisme. Althans
het communisme, dat zich naar het
Kremlin oriënteert. Als een offerande
aan de ongekroonde monarch worden
overal de leiders, die ook maar enige
zelfstandigheid voor zaoh durfden op
eisen, uit de weg geruimd. Na Honga
rije en Bulgarije schijnt thans in Polen
de weg te worden schoon gemaakt voor
ae bekende „zuiveringen".
Arme volgelingen van een systeem,
dat alle menselijke zelfstandigheid ten
dode doemt en het volk maakt tot een
horde van slaven zonder recht op eigen
mening en eigen leven.
Zo wordt in Oost-Europa een vrede
afgedwongen, maar een vrede van de
dood!
Vrede op aarde!
In Eurcpa en overal elders zwijgen
de wapenen des verderfs, maar aller-
wege worden deze wapenen gewed voor
de mogelijkheid van een toepassing
daarvan. Het schijnt, dat de levering
van Amerikaanse wapenen aan .West-
Europa nu eerlang een aanvang zal
nemen en, zo ooit. dan geldt hier: hoe j
eerder hoe beter Helaas is momenteel
weer eens vol ledig van kracht: wie de
vrede wil, ruste zioh ten oorlog. De
halsstarrige houding van Moskou dwingt
daartoe. Slechts door samenbundeling
v-.i alle krachten en door een bewape
ning tot het uiterste zal men Moskou
kunnen terughouden van agressie, het
Moskou, dat in. de mond slechts het
woord vrede heeft en door zijn volge
lingen overal vredesdemonstraties doet
houden.
Een oud spreekwoord zegt: wacht u
voor de wolf in sohaaipsvaoht en zo is
het ook hier.
Alleen Moskou zal het verlossende
woord kunnen doen horen, mits ge
paard aan daden en tegenover een te
veel aan woorden staat nog steeds een
tekort aan daden.
Vormde tegenover dit rode gevaar
de overige wereld nu maar een geslo
ten front, dan zou het er heel wat
beter voorstaan. Eilacie is dit niet het
geval. Integendeel, ae splijtzwam doet
zich weer geducht gelden. B.v. de ver
houdingen tussen Engeland en Frank
rijk zijn eerder slechter dan beter ge
worden als gevolg van het feit, dat En
geland nog altijd niet definitief schijnt
te willen afzien van zijn Isolatie-poli
tiek en weigert voor de volle honderd
percent zioh te. binden aan het Europa
van het vasteland, ook al heeft het
zioh laten opnemen in diverse pacten.
Trouwens ook andere partners schijnen
nog altijd niet in te zien, dat ae vei
ligheid alleen gekocht kan worden voer
een prijs, die hun onafhankelijkheid
volgens oude begrippen niet ongemoeid
kan laten. Er zullen in dit opzicht of
fers gebracht moeten worden. Is men
daartoe niet bereid, dan: arme wereld.
En zo zal op dit Kerstfeest 1949 in
de Christelijke wereld overal weerklin
ken het „vrede op aarde" in een om
geving, die "daarmede flagrant in tegen
spraak is. Het is een aanklacht tegen
de mensheid in haar geheel, die na
negentien eeuwen van Christendom nog
niet heeft geleerd de eerste en grootste
idealen daarvan in de practijk om te
zetten.
Men versta ons goed: geen aanklacht
tegen het Christendom, maar tegen de
zwakke mensheid, die niet in staat
bleek, dit verheven geloof in daden om
te zetten. Zal zij het ooit zover bren
gen?
Laat ons gedachtig zy'n aan de
spreuk: zij, die geloven, "naasten .niet
en dus de hoop niet opgeven!
Opdat tenslotte toch, zjj het desnoods
voor het verre nageslacht, eens zal
worden bewaarheid:
Vrede op aarde....:
Koningin Juliana naar
Indonesië?
Op doorreis naar Nederland heeft
dr Mohammed Hatta. minister-presi
dent van Indonesië, te Karatsji ver
klaard. dat het mogelijk is. dat Ko
ningin .Tuliana wordt uitgenodigd „te
eniger tijd" een bezoek aan Indone
sië te brengen. Hü voegde er echter
aan toe, niet een bepaalde uitnodi
ging bij zich te hebben.
Franse regering krijgt
vertrouwensvotum
MAAR OP HET NIPPERTJE.
Na een naohtelijk debat in de Franse
Nationale Vergadering over de begro
ting heeft de vergadering een motie
van ver!rouwen in de regering met 303
tegen 297 stemmen aangenomen met
18 onthoudingen.
Maandag zal aan de begroting wor
den begonnen
Dere hachelijke overwinning van de
regering wordt als een aanzienlijke
verzwakking van de positie der rege
ring Eidault beschouwd. In de wandel
gangen voorspellen veCen. dat de re
gering het gedetailleerde debat Maan
dag niet zal overleven Men wijst er op.
dat nagenoeg de helft der leden tegen
gestemd heeft, terwijl het aantal ont
houdingen een van de laagste uit de
historie is.
Kerstreces 'tot 31 Januari
(Van onze parlementaire 'redacteur).
Z.K.H. Prins Bernhard is Donderdag
ochtend met de prinsesjes Beatrix en
Irene in Londen aangekomen, 's Middags
woonden de heide meisjes een voorstelling
bij van het beroemde Bertram Mills
Circus.
Prinses Beatrix en prinses Irene tijdens
de voorstelling.
De Tweede Kamer nam gisteren z.
h. st. de begroting van Sociale Zaken
aan, onder aantekening dat de com
munisten tegen zijn.
Een langdurige gedachtenwisseling
ontstond over de Garantiewet voor fun
gerende en gewezen burgerlijke over
heidsdienaren van Indonesië en hun
nagelaten betrekkingen.
In zijn beantwoording van de spre
kers verklaarde minister Götzen zich
voldaan over het met de commissie van
rapporteurs gepleegde overleg, dat re
sulteerde in het aanbrengen van tal
rijke verbeteringen in het ontwerp.
De belangrijkste concessie was wel
die geweest, dat de regering inzake de
vrijwilligheid der keuze, of de betrok
ken overheidsdienaren al dan niet in
dienst van de RIS zouden overgaan,
aan de wensen der Kamer was tege
moet gekomen.
Wat betreft de belangen der parti
culiere werknemers in Indonesië zal
het reeds plaats gehad hebbende over
leg met de raad der vakcentrales vol
gende week worden voortgezet. Voorts
ligt het in het voornemen om aan de
Hoge Commissaris te Batavia een spe
ciaal ambtenaar voor deze aangelegen
heid toe te voegen.
De eis van vestiging in "Nederland
binnen twee jaar kan om practische
redenen niet vervallen.
Bij de pensioenrechten is in het wets
ontwerp een direct verband gelegd tus
sen het deelnemen aan de opbouw van
Indonesië na de bevrijding en de te ge
ven garantie. Een volledige garantie
voor de vroeger gepensionneerden zou
te grote financiële consequenties hebben.
Hier ging spr. de oorzaken na, dat de
Indische pensioenfondsen geheel zijn
opgebruikt.
Het geven van verdere garanties zou
onze onderhandelingspositie met de
RIS slechts verzwakken. De regering
Is bereid terzake tijdig overleg met de
Kamer te plegen.
Een amendement Meyerink (AR) om,
indien terzake een regeling is bereikt,
binnen een maand een desbetreffend
wetsontwerp in te dienen, achtte de
minister overbodig. Toen de heer Meye
rink zijn amendement handhaafde,
vroeg de minister om de termijn van
een op drie maanden te stellen, waarop
hij het amendement overnam.
Een amendement van de Commissie
van Rapporteurs over vrije overtocht
naar Nederland voor ambtenaren, die
langer dan sinds Maart 1942 in tijde
lijke dienst zijn, werd eveneens door de
minister overgenomen.
Een hardnekkig debat met de minis
ter voerde de heer De Graaf (Kath.)
over de onderstandsbedragen in de af-
vloeiingsvoonvaarden. Nadat de verga
dering een uur was geschorst voor on
derling overleg, bleken de tegenstanders
elkaar halverwege tegemoet te zijn ge
komen.
Aan ambtenaren in vaste dienst
wordt nu gedurende twee jaar na
dienstbeeindiging een onderstand uit
gekeerd van 50 over de eerste
f. 500.— en 30 over de rest van de
laatst genoten activiteitswedde, voor
zover deze niet hoger is dan f. 1250.
's maands, dus maximaal f. 500.on
derstand. Voor kostwinners wordt het
maximum f. 350.en voor tijdelijke
ambtenaren van voor Maart 1942
wordt het maximum f. 300.onder
stand 's maands, alles gedurende twee
jaar na de dienstbeëindiging.
Ten slotte werd nog een amendement
van de Commissie van Rapporteurs over
genomen, volgen' hetwelk ook onder de
garantie kunnen vallen andere Neder
landers en in bijzondere gevallen ook
niet-Nederlanders. wier bezoldiging ten
laste van de geldmiddelen van Indonesië
kwam.
Daarop werd het wetsontwerp aange
nomen.
Toen de heer Biewenga (AR) het
woord kreeg bij een begrotingswijziging
voor het afgelopen jaar (over emlgra-
tiekosten) protesteerde het hele Huis
met lachen, roepen en herriemaken, tot
de voorzitter eindelijk stilte verkreeg.
Wij verstonden uit het betoog, dat de
heer Biewenga vooral bezwaren had te-
gen het reohtstreeks uit Indonesië-emi
greren van soldaten naar Nieuw Zee
land en Australië Hij vreesde dat hier
bij pressie werd uitgeoefend.
Onder hetzelfde rumoer zegde minis- j
ter Joekes die speciaal had verzocht I
dit agendapunt nog af te werken aan
spr. toe, dat hij met diens bezwaren
ernstig rekening zou houden, waarop het
voorstel de hamer passeerde.
In zijn gebruikelijke speech bracht
vervolgens voorzitter Kortenhorst hul
de aan de Kamer voor haar inspanning
om het hoogst belangrijk en tijdrovend
programma af te werken. Het knellend
keurslijf van de beperking der spreek
tijden had zij blijmoedig gedragen. En
zij had daarbij zowaar nog negen uur
minder gebruikt dan was voorzien. Haar
toewijding was met succes bekroond en
de top was bereikt, zij het amechtig en
met knikkende knieën, terwijl een zucht
aan de geprangde borst ontvlood!
(Grote vreugde).
De voorzitter gaf een nauwkeurige
berekening van dc arbeid der Kamer:
ruim twee millioen woorden (gelach),
geladen van staatkundige wijsheid,
waren er gesproken, in 647 redevoe
ringen.
In 1930, toen voorzitter Van Schaik
de traditie der Kersttoespraken ves
tigde, telde men 1280 redevoeringen.
De werkwijze der Kamer had dus een
veel meer geconcentreerd karakter ge
kregen door intensiever voorbereiding
in fracties en afdelingen.
Na opsomming van dc vele en zeer
gewichtige onderwerpen, die behan
deld zijn, vond dc heer Kortenhorst.
dat het Huis zjjn rust wel verdiend
had. Het is zijn voornemen het niet
vóór 31 Januari a.s. weer bijeen te
roepen.
Spreker besloot met de gebruikelijke
Kerst- en Nieuwjaarswensen.
Minister Lieftinck sloot zich namens
het kabinet bij de woorden van de voor
zitter aan en uitte de voldoening der
regering over de samenwerking met de
Kamer. Ook hij sprak zijn beste wensen
uit, waarna een uitgelaten Kamer op
Kerstreces ging.
Ds Niemoeller over Duitsland
tussen Oost en West
In een interview, dat naar aanleiding
van berichten in de Amerikaanse pers
dat ds Niemoeller Duitse eenheid
onder Russische dictatuur zou prefere
ren boven de huidige verdeling van
Duitsland door Reuter was aange
vraagd. zeide ds Niemoeller, dat de
Amerikaanse correspondent, met wie hij
het interview had gehad, het Europose
en het Duitse probleem had „geover-
simplificeerd".
De kern van het interview, zo zeide
ds Niemoeller, was niet een mogelijke
voorkeur der Duitse bevolking voor het
communisme, doch de kwestie van onze
positie in een eventuele Amerikaans-
Russische oorlog
„Indien een dergelijke oorlog zou uit
breken moeten de Duitsers aan geen
van beide kanten vechten".
„Misschien kunnen de Duitsers niet
verhinderen, dat er oorlog komt, doch
wij moeten naar twee dingen streven:
dat de Duitse kwestie geen oorzaak
van een oorlog wordt en dat, in geval
van oorlog, Duitsers niet tegen Duitsers
zullen strijden. „Ik kan met de beste
wil van de wereld niet inzien waarom
Duitsers elkaar zouden moeten doden
als de Amerikanen en de Russen oor
log voeren", aldus ds Niemoeller.
„Ik geloof ten volle, dat de Duitsers
in de Westelijke, zowel als in de Ooste
lijke zone niet aan een dergelijk con
flict willen deelnemen en daarom ook
afwijzend staan tegen iedere remilitari-
satie".
HJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
Puzzelaars vóórI
E Elders in dit Blad vindt U de eerste aflevering van het 1
beloofde rebus-feuilleton, dat tot en met Maandag 2 januari j
a.s. dagelijks zal worden voortgezet.
Na het succes van het jan Branie-verhaal in April j.l. mogen
wij de gebruiksaanwijzing als bekend veronderstellen.
1 Oplossingen, voorzien van naam en adres van de inzender 1
en gesloten in een enveloppe met het opschrift ..Rebus feuilte- f{
ton", moeten uiterlijk Maandag 9 januari des middags Ie
12 uur in ons bezit zijn.
Inzenders moeten, teneinde voor een prijs in aanmerking Ie 1
E komen, vanzelfsprekend abonné op ons Blad zijn met dien
E verstande dat deelneming ook openstaat voor hen die zich met 1
ingang van 1 januari als zodanig opgeven. Zij delen dan in E
E alle rechten, doch dienen zich uiteraard onverwijld bij onze f
E administratie op te geven. Zij krijgen dan ons Blad tot
1 /anuari gratis. i
Als prijzen stellen wij beschikbaar:
I één hoofdprijs van f. 50. -
prijs f. 40. -
f.30.-
f.20.-
benevens 10 prijzen van f.5.-
1 Bij meerdere goede oplossingen beslist onze Redactie. 1
Om voor een der bovengenoemde prijzen in aanmerking te 1
''omen. is het volstrekt overbodig aan de oplossing een bijzon-
dcre artistieke vorm Ie geven, er een gedicht hij te maken of
iets dergelijks.
Wel beslaat de mogelijkheid, dal wij voor dergelijke inzen- I
s dingen evenals voorheen, enige extra-prijsjes beschikbaar 1
E stellen, maar overigens zijn voor nllen dc kansen gelijk.
Wij vertrouwen dal die ..allen' weer ..velen" zullen zijn!! f!
