|ij nieuw kabinet word! Nederland
verschrikkelijke rekening gepresenteerd
Hoogheemraadschap Rijnland is schuldenvrij
Minister Van Maarseveen:
R.T.C.-resultaaf in overeenstemming
met Grondwet
fficiële publicaties
Aandeel Ned. Zeemacht in strijd
Middellandse Zee
Dr Baruch
Grootkruis Orde Ned. Leeuw
Beurs van Amsterdam
DONDERDAG 8 DECEMBER
Dj Tweede Kamer heeft vanmorgen
'«handeling van het wetsontwerp
'-,"ê overdracht van de souvereini-
^"Vcr Indonesië voortgezët.
i> minister van Overzeese Gebieds-
jjj'n do heer Van Maarseveen, merkt
'w ons volk sinds een jaar in een
tieke spanning verkeert, welke niet
.*r'beheerst wordt door het normale
'ieke leven. Niet meer alleen door
en beheersing, maar door gevoe-
-■ 'aat men zich leiden. De critiek
'fich op die punten der politiek
regering, waarin deze zwak zou
geweest. In dit verband verwijst
-jaar petitionnementen en adver-
•lk Ten aanzien van Nieuw Guinea
jpjt Van trouwen gezaaid. De propa-
:-ü zou nooit resultaten hebben ge-
j als er geen elementen waren ge-
die deze hadden bevorderd,
'sk herinnert aan de oorlogsjaren.
dié beproeving rijpte de wil om uit
"a'gTond weer naar boven te komen.
1945 kwam de wens: nu Indië. Bij
«nijpTi gaven onze- jongens zich als
-nrilligers op. Spr. herinnert er aan,
Pi Nederland in Indië had gedaan en
ie nad de overtuiging, dat Indonesië
Tciet kon missen. Zeker, Indië moest
maar ons volk meende, dat dit op
i duur zou moeten geschieden. Wij
een taak in Indonesië en zou-
b die zeker niet prUs willen geven.
5-r. trekt, dan een vergelijking met
L- Nederlandse houding jegens de aoti-
&n in België. In ons land is niet
'-epen hoe Soekarno e-a. met Japan
Bjen pacteren. Spr. herinnert er
nma aan hoe het centrum van de
ïtand „Djokja" moest worden aan-
Od. Toen in December 1948 Djokja
f! juichten de Nederlanders in Ba-
Toen het resultaat der R.T.C.
«kend werd: „schreiende en jul-
_ad? mensen".
D> minister betoogt, dat Indonesië
l zelf moet opbouwen en dat wij de
riduigen daartoe moeten aanreiken.
y vraag is of de minimale voor
ramen aanwezig zijn om thans de
rsdracht te doen geschieden. De vraag
of straks" beweegt zich niet alleen
ie orde van de tijd. De vraag zou
Sunnen betekenen: „nu of nooit",
•iaat in redelijkheid de zekerheid
j üe minimum voorwaarden straks
awezdg zullen zijn.
Een nieuw kabinet, zoals o.a. de heer
iVelter wil, zou een beroep op het
Nederlandse volk moeten doen enzoir
dit m grote meerderheid zijn steun
er aan willen verlenen? Er zou een
diepe kloof kunnen ontstaan tussen
Indonesië en Nederland en het ver
trouwen, dat in Indonesië door het
tuldlge kabinet is gewekt, zal niet^
bereikt kunnen worden. Naar 's mi
nisters inzicht zou het nieuwe kabi
net de verantwoordelijkheid niet kun
nen dragen. De rekening die dan aan
bel Nederlandse volk gepresenteerd
mo worden, zal verschrikkelijk zijn.
Als de huidige §an>enwcrking uiteen
slagen wordt is de kans op een
goede oplossing verdwenen.
Hen kan zeggen dat de Nederlandse
'.-jatie ter R.T.C. te veel heeft toe
fen. Zij heeft echter gestreden voor
'er belangen. Als men zegt dat er
el concessies zijn gedaan, dan weet
si tenminste waar men aan toe is.
Spr. merkt op, dat het communisme
Z.-O. Azië opdringt. Als men de strijd
?ea constructieve elementen in In-
^esiè voortzet, zou men wellicht ook
at moeten gaan maken tegen de
«misten.
dit verband wijst hij op het ge-
de nationalistische elementen te
iven in de armen van het commu-
Als Nederland de resultaten der
TC. verwerpt, zou men in Moskou
aaen juichen, omdat het dan spoe-
oogsttijd in Indonesië zou kunnen
ia. Reeds Cicero zei dat het heil van
volk de hoogste wet is.
gaat hier om het heil van 80
ioen mensen. Men zal naar sprekers
ieht moeten nagaan in hoeverre de
Mndwet kan gewild hebben, dat haar
'«schriften de voorrang hebben.
Het staat te voorzien, dat als het
resultaat der R.T.C. niet wordt aan
komen een nieuwe rechtsorde zich
'«h baan breekt. Voor de hiermede
.verband houdende keuze ziet de
volksvertegenwoordiging zich gesteld.
kkflaatsing WEGENS MISSTELLING.
STREMMING VERKEEK,
kirgemeester en Wethouders der ge
kt? Lelden brengen ter openbare ken-
kt- met Ingang van 8 December 1949.
Afrende de werkzaamheden aan de
j.sïbrug, zullen zijn afgesloten voor het
-ter met alle motorrijtuigen op twee
aeer wielen, bespannen wagens, hand-
ks, rij- en trekdieren en vee
Jj't Kort Rapenburg ln de richting
"Btelbrug en de Bostelbrug in belde
wütlngen;
Prlnsessekade in de richting Kort
yiDenburg;
Breestraat in de richting Noord-
fiede;
Apothekersdyk. de Aalmarkt, de
jUmarkt en de Botermarkt ln de rlch-
L2K Gangetje.
Brdoeld verkeer, komende uit de richting
•fko aan den Rijn enz., zal worden
<-ia over het Gangetje, de Botermarkt,
^aarkt. de Aalmarkt en de Apothe-
en dat ln de richting Alphen
;rV,en Rijn enz, over de Morssingel of
tfaat, de Morsweg, de Rljnzlcht-
^*r4tHaaSWeg' hCt Noordelnde en de
ir'^en, 5 December 1949.
ritmeester en Wethouders voornoemd,
■^etarls, De Burgemeester.
u0°l'. p. H. VAN KINSCHOT.
STREMMING VERKEER,
feester en Wethouders van Lelden
T:';a ter openbare kennis, dat met
Tan heden, gedurende de werk-
T;^l^eri aan de Bostelbrug. de Vrou-
fbssen de Haarlemmerstraat en
ersdMk. zal zijn gesloten voor
'Ken op meer dan twee wielen
bespannen wagens.
8 December 1S49.
J E<v\ys' De Burgemeester.
L- F. H. VAN KINSCHOT.
Vervolgens betoogt spr., dat het
resultaat der R.T.C. met de grond
wet in overeenstemming is. De re
gering is dikwijls langs de grenzen
van de grondwet gegaan. De moeilijk
heden spelen zich af in dit grensge
bied.
Tussen Kroon en hoofd der Unie
bestaat z.i, geen verschil. Op een ander
gebied komt men als men beziet de
functie van H. M. de Koningin als
draagster van de Kroon van Neder
land en de functie van hoofd der Unie,
Het hoofd der Unie verpersoonlijkt de
onpartijdigheid in welker haam recht
wordt gesproken en welke boven de
partyen staat.
De kwestie, dat de Unie niet over
eigen organen beschikt, heeft een on
derwerp van bespreking ter R.T.C. uit
gemaakt Er zijn z.i. echter sterke waar
borgen, dat uitspraken van het. Uniehof
zullen worden nageleefd. Hij conclu
deert. dat de waarborgen, welke de
grondwet wil, ge^chanen zijn.
O
Ten aanzien van het zelfbeschik
kingsrecht merkt hij op, dat in de Mi-
nahassa twee partijen bestaan, de ene
(K.K.M wil er een deelstaat van ma
ken binnen de R.I.S.. de andere (Twa-
Dro) een twaalfde provincie van Neder
land. Z i. heeft de Minahassaraad een
nnder geluid doen horen dan men in
Nederland wil doen voorkomen. Het
lijkt hem toe dat het niet geoorloofd
is te zeggen, dat de bevolking der Mina-
hassa bidt en smeekt om binnen Ne
derlands verband te mogen blijven.
Iets anders is of er reden is voor
een plebisciet.
De regeling voor het externe zelfbe
schikkingsrecht waartoe de Unci haar
medewerking heeft gegeven zal voor de
Minahassa toepassing vinden.
Het zal de vaste wil der Verenigde
Staten van Indonesië zijn de democra
tische rechten der volkeren te waarbor
gen.
Een vraag is of de nieuws organisatie
gezag zal hebben, vast in het zadel zal
zitten. De regering gelooft, dat de te
vormen regering der V.S.I. een hechte
basis vindt in de bevolking.
De vroeger ontwikkelde denkbeelden
van een interim bewind bleken niet te
verwezenlijken.
Het belangrijkste is de vraag of de
regering der V.S.I. in staat zal zijn orde
en gezag te handhaven. De overdracht
der souvereiniteit is juist van belang
om met succes bewegingen te kunnen
bestrijden. Reeds nu is alles er op ge
richt om orde en veiligheid te verzeke
ren. De berichten, die ontvangen zijn,
zijn zeer geruststellend.
De overdracht brengt risico's. Neder
land zelf is in staat die riSteols te.ver-
minderen. Voor Nederland bestaat er
geen keuze, verklaart de minister. En
het zou goed zijn als de overeenkomst
met grote meerderheid werd aanvaard,
zulks met het oog op de samenwerking.
Voorkomen moet worden dat een groot
verleden als een loden last op ons gaat
rusten .-
Een volk dat leeft bóuwt aan zijn toe
komst; voor Nederland ligt er een toe
komst, aldus de minister.
Vervolgens gaat hij over tot beant
woording van verschillende opmerkin
gen. Daarbij deelt hij mede, dat dit deels
zal geschieden door de ministers Stikker,
Gö'.zen, Joekes, Schokking en de staats
secretaris Moorman.
Ten aanzien van onteigening van be
zit en de vraag of de transfer in Ne
derlandse valuta zal geschieden ver
klaart spr.. dat bereikt is, dat het koers-
risico door de onteigenende partij zal
worden gedragen. De transfer zal uiter
lijk binnen drie jaar moeten zijn ge
schied.
De Unie kan leiden tot een goede en
nodige samenwerking met Indonesië.
Met een lichte unie zal dat gemakke
lijker gaan. De wezenlijke samenwer
king wordt zj. door een lichte unie
meer bevorderd dan door een zware
In Indonesië is diepgaand overleg
gaande over het goed functionneren der
overheidsdiensten zonder het gezagsor
gaan schade te doen.
Een hoge commissaris is nog steeds
niet aangewezen, verklaart dc minis
ter, hoewel vermoedelijk geen maand
ons meer scheidt van de souvcrelni-
teits overdracht.
Een uitgebreid contact met de Kamer,
zoals bepleit was. is niet mogelijk zonder
andere gewichtige belangen te verwaar
lozen.
Gevraagd is of de unie opzegbaar is.
De unie is bedoeld als duurzaam en
er is dan ook geen enkele bepaling
in het statuut terzake van opzegging
opgenomen.
De heer Gerbrandy heeft gezegd, dat
hij geen vertrouwen had in uitoefening
van het zelfbeschikkingsrecht na de
overdracht. Een vergelijking met de
stemming in het Saargebied is spr. niet
duidelijk, want daar had de stemming
plaats vóór overdracht.
Het vraagstuk van Nieuw-Guinea
besprekend, zegt de minister, dat nie
mand er aan kan of mag twijfelen,
dat deze residentie is uitgezonderd van
de overdracht.
In verband met een vraag van de heer
Oud verklaard spr., dat beslissingen over
Nieuw-Guinea niet worden genomen
door de regering, doch door het konink
rijk.
Met het oog op immigratie zegt spr.,
dat om te beginnen hier volwaardige
krachten nodig zullen zijn.
De rede. welke vice-president Hatta
te Padang heeft gehouden, acht spr.
gunstig en hij voegt er aan toe, dat het
Indonesische bestuursapparaat en de
ondernemersraad van oordeel zijn, dat
de resultaten van de R.T.C. moeten
worden aanvaard.
Aan Suriname en de Nederlandse An
tillen zjjn de resultaten bereids ter goed
keuring voorgelegd.
Gevraagd is of aanneming of ver
werping de enige mogelijkheid is. De
Indonesiërs zuilen niet kunnen bewil
ligen in uitstel.
Een poging in die richting zou het
geen bereikt is volkomen vernietigen
en hetzelfde effect hebben als verwer-
ping.
i - -
Het kabinet zal geen verantwoorde
lijkheid vermogen te dragen voor de
calamiteit van verwerping van het
verdrag.
De regering vertrouwt dat de volks
vertegenwoordiging met haar zal over
tuigd zijn, dat het ontwerp leidt naar
een aanvaardbare oplossing.
Te 10 minuten voor één wordt de ver
gadering geschorst tot kwart over één.
REDE VAN MINISTER STIKKER.
Na hervatting der vergadering spreekt
de minister van Buitenlandse Zaken,
de heer Stikker. In antwoord op
de opmerkingen van de heer Oud her
innert hij er aan, dat hij pas onlangs
gesproken heeft over het Indonesische
vraagstuk, bij de behandeling in de Ka
mer van zijn begroting. Deze discussie
is voor de 'heer Oud blijkbaar niet vol
doende geweest, maar er waren, zoals
toen verklaard, redenen van staatsbe
lang, die hem verhinderden meer te
zeggen. Spr. geeft een schets van de
positie van Indonesië. Het ligt voor de
hand, dat de gebeurtenissen in Oost-
Azaë haar stempel hebben gedrukt op
de gedachten der Indonesiërs. De Ja
panners hebben zich er althans in
sahijn voor beijverd de autonomie te
bevorderen in de bezette gebieden. In
de landen die niet bezet waren werkte
de oor leg eveneens stimulerend op de
onafhankelijkheidsbeweging.
Bij de meeste dezer landen is de sou
vereiniteit gekocht tegen een hoge prijs
aan mensenlevens.
Nederland kwam voor de taak te
staan Indonesia naar een nieuwe toe
komst te leiden. Reeds vóór het einde
van de oorlog bleek zich een wijziging
te hebben voorgedaan in de gedachten
van onze grote bondgenoot.
De Ver. Staten bleken niet bereid
hun gewapende macht in te zetten in
Indonesië voor de bezetting. De over
gang van de Amerikaanse naar de En
gelse invloedssfeer geschiedde onder
Churchill's bewind, niet onder de La-
bourregering. Steun moest worden ge-
Australië worden ingeroepen. Terecht
is gewezen op de zeer ernstige gevol
gen van het gezagsvacuüm, dat in In
donesië was ontstaan, doordat de be
zettingstroepen zo laat na de capitu
latie kwamen. Dc revolutie breidde
zich uit en het revolutionnaire vuur
kon niet worden gebluscht. Ten einde
rust en orde te garanderen moest dc
regering kiezen tussen een oorlog en
overleg met de Republiek.
Aanvankelijke moest men zich bepalen
tot het bezetten van enige bruggehoof-
den in de gistende Indonesische maat
schappij.
De regering heeft steeds de bevoegd
heid van de V. N. in het conflict ont-
VERWERPING ZOU RAMPZALIG
ZIJN.
Minister Stikker bespreekt vervolgens
de kwestie der Marshall-hulp en het
Atlantisch pact. Men bedenke, welke
oonsequenties een actie van de Veilig
heidsraad zou hebben gehad. Daarvoor
is z.i. niet veel fantasie nodig. Hij wyst
op velerlei moeilijkheden, welke te
overwinnen waren, waartce in Amerika
een beter begrip inzake de Indonesi
sche kwestie gebrac-ht moest worden. In
dit verband bespreekt hij mede de
kwestie der Australische havenstaking
en de houding der Australische vakver
enigingen na de eerste politionele actie.
Voorts behandelt hij de moeilijkhe
den voor de K.L.M. na de tweede poli
tionele actie, cm daarna stil te staan
bij de betekenis van het Britse wapen
embargo. Het heeft de Regering stellig
niet aan diligentie ontbroken, maar ten
aanzien van dit embargo was Neder
lands onderhandelingspositie zwak.
Spr. zegt met kracht van overtuiging
te kunnen verklaren, dat de gevolgen
van verwerping der resultaten van de
R.T.c. voor de toekomst van ons land
internationaal rampzalig zouden zijn.
De wereld zou z.i. Nederland kunnen
dwingen de onafhankelijkheid van
Indonesië te erkennen op voorwaar
den die ongunstiger zouden zijn dan
die, welke na moeizame onderhande
lingen zijn bereikt.
In Indonesië zelf zouden naar 's mi
nisters oordeel de gevolgen van ver
werping niet minder rampzalig zijn.
Spr. meent dat het onjust is te zeg
gen. da-t degenen met wie onderhan
deld wordt niet te vertrouwen zijn. Ook
in de Indonesiërs meet het brengen
van offers worden gewaardeerd. Een
sfeer van vertrouwen is noodzakelijk.
Eindelijk is een mógelijkheid gevonden
een nieuwe basis te leggen voor toe
komstige samenwerking. Het vertrou
wen is er, maar men meet er voorzichtig
zocht bij het Verenigd Koninkrijk en mee omgaan. Het vertrouwen der In-
het duurde lang voor deze beschikbaar donesiërs mag men z.i. niet doen ver-
kwam. De Britse strijdmacht werd te dwijnen. Tenslotte beveelt hij aanvaar-
klein geacht en zo moest hulp van 1 ding der overeenkomst dringend aan.
Droeg in belangrijke mate bij
tot capitulatie van Italië
In de bovenzaal van „In den Ver
gulden Turk" hield de afdeling Leiden
van de Kon. Ned. Ver. „Onze Vloot"
gisteravond een bijeenkomst, waarin
de voorzitter prof. dr T. H. Milo ge
sproken heeft over het aandeel, dat
3e Nèd. Zeemacht in de jaren 1941
1945 gehad heeft in de strijd in de
Middellandse Zee.
De secretaris, mr J. A. Hannivoort,
sprak een kort inleidend woord, waar
in hij er op wees, dat geen enkele ma
rine haar taak goed kan vervuilen
indien zij niet gedragen wordt door de
sympathie van het ganse volk. In aan
sluiting hierop wekte spreker op tot
een ■krachtige ledenwerfactie en een
trouw vergaderlngbezoek.
Prof. Milo. die hierna het woord ver
kreeg. herinnerde er allereerst aan, dat
de Nederlandse Marine en Koopvaardij
gedurende de laatste wereldoorlog op
alle oceanen en zeeën tegen de as-
mogendheden hebben gestreden en dat
de worstelin" in de Middellandse Zee
hiervan een voornaam onderdeel uit
maakte.
Het eerste optreden van onze koop
vaardij. aldus spreker, eindigde bii de
catastrophe in Griekenland in April
1941. toen drie van onze passagiers
schepen, de Pennland, Slamat en Costa
Rica door Duitse duikbommenwerpers
tot zinken werden gebracht, terwijl ze
bezig waren Engelse troepen te eva
cueren.
Spoedig daarna trad de Nederlandse
marine actief op tegen Italië, toen onze
nieuwe onderzeeboten opdracht kregen
langs de Italiaanse kust te opereren
tegen de transporten, die Italiaanse
versterkingen naar Lybië brachten, In
samenwerking met Engelse en Poolse
onderzeeboten gelukte het gedurende
de maanden Juni-November 1941 de
vijand zware verliezen toe te brengen.
Onze boten namen bijna 40.000 ton
voor hun rekening, dwz. een gemid
delde van bijna 30 van de totale
verliezen, de Italianei? toegebracht.
Hierdoor werd het tweede offensief
van de Engelsen in Lybië mogelijk.
Tevens gelukte het aan de Lt.t.z. Van
Duim om een Duitse duikboot te tor
pederen. zodat ook de vijandelijke oor
logsmarine afbreuk werd gedaan. Het
waren niet alleen de onderzeeboten,
die een belangrijke rol sDeelden, ook
onze torpedojager Isaac Sweers. inge
deeld bij de Engelse vloot, deed van
zich spreken, toen het schip met drie
Engelse torpedojagers een aanval deed
op twee Italiaanse kruisers, die vlieg-
tuigbenzine naar Rommel moesten
brengen. Beide kruisers werden op 13
December 1941 tot zinken gebracht.
Kleine koopvaarders en tp«kers zorg
den intussen voor de bevoorrading van
het Engelse leger in Egypte en Lybië.
Toen de oorlog tegen Japan uitbrak
in December 1941 veranderde de toe
stand. de Engelsen hadden zware ver
liezen in de Middellandse Zee geleden
en moesten nu nog krachten verzame
len om de Japanners in de Indische
Oceaan tegen te houden; onze onder
zeeboten en de Isaac Sweers moesten
naar het Verre Oosten en daardoor
kregen de Asmogendheden de overhand
in Noord-Afrika. Rommels offensieven
brachten hem tot vlak bij het Suez-
kanaal.
Alleen het kleine eiland Malta vorm
de een grote hinderpaal op de weg
die de Asconvooien moesten nemen en
het werd een strijd om het bezit van
het eiland. Grote convooislagen wer
den geleverd om het eiland steun te
verlenen, soms met inzet van een
groot deel van de Engelse vloot. Als
voorbedden worden de convooien van
September 1941 en van Juni 1942 be
handeld. Bij het laatste convooi be
reikten van de 18 koopvaarders, slechts
2 de haven. Tot de verloren gegane
schepen behoorden ook de Nederlandse
Taïiimbar en Aagtekerk. De Engelse
vloor, verloor twee kruisers en vijf tor
pedojagers. terwijl vele andere schepen
werden beschadigd.
Toen het Engelse leger dpor Rommel
werd teruggeslagen tot vlak bij het
Suezkanaal. kwam de redding door een
groot convooi van 23 schepen tezamen
bijna 380.000 ton. waaronder de Aqui-
tania van 43000 ton om de Kaap met
troepen (60.000 man) en tanks (450),
onder escorte van slagschepen en
vliegkampschepen. In dit convooi voe
ren ook vier Nederlandse schepen, die
60 van de troepen, nfear bijna 20%
van de tanks brachten, Dit convooi
heeft de slag bij El Alamain in Oct. '42
mogelijk gemaakt en wij mogen te
recht trots zijn op deze prestatie. Bij
de eerste landingen in Noord-Afrika
namen 4 Nederlandse passagierssche
pen (van de 52 geallieerde in totaal)
deel. Bekend is de „hel van Bougie",
waar de Marnix van St. Aldegonde" het
enige schip was. dat. gespaard bleef.
Ook bij de volgende operaties tegen
Sicilië, Salerno. Anzio en Zuid-Frank
rijk waren de Nederlandse koopvaardij
vloot en de Nederlandse Marine goed
vertegenwoordigd Niet minder dan 21
grote passagiersschepen vervoerden
duizenden manschappen, terwijl vracht
vaarders en tankers voor de bevoorra
ding van de oprukkende leeers zorgden.
De kanonneerboten Flor es en Soem-
ba werden vele malen geroemd om hun
goede schieten en soms ook om hun
overmoed. De onderzeeboot Dolphijn,
de kruiser Jacob van Heemskerck en
het korvet Frlso speelden een rol. ter
wijl de snelle Zeelandboten Koningin
Emma en Prinses Beatrix, zij het on
der Engelse vlag, voortdurend in actie
waren.
Zwaar ziin de verliezen geweest, maar
de Nederlandse zeemacht mag er trots
op zijn, dat zij in belangrijke mate
heeft bijgedragen tot de capitulatie van
Italië, aldus besloot spr.
Omslag verhoogd met f 1,
per hectare
De Verenigde Vergadering heeft
gisteren hier ter stede vergaderd tot
het vaststellen van de begroting voor
1950. De begroting is, gelijk steeds,
sluitend; zelfs is Rijnland thais ge
heel vrij van schulden.
Besloten is, dc omslag van f. 7.50
per hectare tot f. 8.50 per hectare te
verhogen, welke stijging voor een be
langrijk deel verband houdt met de
gevolgen van de devaluatie
groting is rekening gehouden met het
ter hand nemen van enige grote wer
ken, zoals: de verbetering der middelen
tot waterlnlating. de vernieuwing van
de Leebrug nabij het Warmonderhek, en
de vernieuwing van het boezemgemaal
te Katwijk. Dit laatste plan (hetwelk in
zijn details nog nader besproken zal
moeten worden) gaf aanleiding tot
enige discussie.
Uitgesproken werden deze beginse
len; lc dat het werk. door de samen
koppeling met dc KatwUkse zeeha
venplannen, in geen geval voor Rijn-
Steun Wettig Gezag
De plaatselijke commissie van „Steun
Wettig Gezag" heeft morgenavond in de
foyer der Stadsgehoorzaal een grote pro-
paganda-bijeenkomst belegd, welke gra
tis toegankelijk is. De voorzitter van de
plaatselijke commissie, prof. mr J. M
van Bemmelen. spreekt een inleidend
woord, waarna een film zal worden ver
toond, welke een indruk geeft van de
voorbereidingen van de tweede wereld
oorlog. Hierna zal kolonel J. A. Meijer
het een en ander vertellen over doel en
betekenis van „Steun Wettig Gezag"
waarvan ook de Nationale Reresve deel
uitmaakt. Ten slotte volgt de vertoning
van de Bevrijdingsfilm.
Teneinde ook het bedrijfsleven een in
zicht te doen krijgen van de doelstelling
van S.W.G, is in „Het Gulden Vlies" een
vergadering gehouden met de leden van
de Leidse Vereniging van Industriëlen,
waarin de luit.-kolonel J. Durant een
uiteenzetting gaf.
INDUSTRIE EN ONDERWIJS.
Tentoonstelling der Ver „Nederlands
Fabrikaat".
Zaterdag 17 dezer wordt in de school
voor V.G.L.O. aan de Oude Vest een
tentoonstelling geopend van materiaal
van de Onderwijs-Centrale der Ver.
„Nederlands Fabrikaat".
Deze Onderwijs-Centrale beoogt te
bemiddelen tussen onderwijs en be
drijfsleven. Zij doet dat door instructief
materiaal, door de industrie ter be
schikking gesteld, ten dienste van het
onderwijs te doen gebruiken. Door over
zichtelijke exposities maakt zij haar be
middelend werk nader bekend.
Deze tentoonstelling, die geopend zal
zijn van Maandag 19 December t.m.
Vrijdag 23 December, is mogelijk ge
maakt door de welwillende medewer
king van de wethouder van Onderwijs
te Leiden en door de gastvrijheid van
de heer J. G. Wilterdink, hoofd der
school.
Voor grote verdiensten jegens
Nederland
PERSOONLIJKE OPDRACHT VAN
KONINGIN JULIANA.
Aan dr Herman Baruch, Amerikaans
ambassadeur ln Nederland van April
'47 tot Augustus '49 is door de Neder
landse consul-gensraal in de V.S., W.
Cnoop Koopmans, de onderscheiding
van Groo'kruis in de Orde v^n de
Nederlandse Leeuw uitgereikt. Onder
de talrijke aanwezigen bevond zich
ook mevrouw Eleanor Roosevelt.
De heer Cnoop Koopmans wees er ln
zijn toespraak op, dat dr Baruch zich
in Nederland uiterst verdienstelijk had
gemaakt, ten eerste doordat hij zijn
taak als ambassadeur in een periode
waarin er meningsverschillen beston
den tussen de Nederlandse en Ameri
kaanse regering, op uiterst delicate
wijze had vervuld en ten tweede omdat
de tijd van zijn ambassadeurschap was
samengevallen mpt de eerste periode
van de Marshall-hulp aan Nederland.
Dr Baruch dankte ontroerd voor de
hoge eer en sprak woorden van grote
bewondering en liefde voor het Neder
landse volk. Hij sprak vol waardering
over dr Allen Valentine met wie hij zo
nauw had samengewerkt, dat men van
de „firma Valentine en Baruch" had
kunnen spreken.
De aan dr Baruch aangeboden ver
sierden der onderscheiding waren
behalve door een brief van de Neder
landse minister van Bhit. Zaken be
geleid door een foto van het Konink
lijk echtpaar voorzien van een per
soonlijke opdracht van Koningin
Juliana.
ROMULO ACHT INDONESIË-
OPLOSSING EEN SUCCES.
D.e voorzitter: der algemene vergade
ring van de Ver. Naties, de heer Romu-
lo, heeft-na de aanneming der resolu
tie over Indonesië de oplossing, van de
Indonesische kwestie betiteld als een
der meest belangryl^e successen van
een commissie der V.N. „te velde". Hij
sprak de hoop, uit, dat hetgeen in de
overeenkomst is bereikt, nu ook spoe
dig ten uitvoer zal worden gelegd.
Als alles naar wens verloopt, kunnen
wij allen er slechts grote voldoening
over gevoelen, dat de geduldige en vol
hardende pogingen van de Veiligheids
raad en van de algemene vergadering
der V.N. om een vraagstuk, waarbij het
lot van 70 millioen mensen is betrok
ken, tot een goed einde te brengen, ten
lange laatste met succes lijken te wor
den bekroond.
land duurder mag worden dan het
los van deze zeehavenplannen zou
zijn; 2e. dat het zoutbezwaar, door dc
nieuwe schutsluis, niet groter mag
worden dan het thans is en leder
plan, hetwelk in dit opzicht geen vol
doende zekerheid aanbiedt, voor Rijn
land onaanvaardbaar is.
Bij de rondvraag is ter sprake ge
bracht het zogenaamde Leidse meren-
plan, t.w. het voornemen, ruim 100 hec
tare weiland onder de gemeente War
mond te ontgronden ten behoeve van de
zandwinning. Terwijl Rijnland uit
hoofde van zijn waterstaatszorg geen
bepaald bezwaar tegen dit plan kan
maken, werd het verlies van waarde
volle cultuurgrond, dat hierdoor zou
worden veroorzaakt, door de vergade
ring als zeer betreurenswaardig be
schouwd.
De overige punten der agenda (o m.
het toepassen der zg. technische sala
risherziening ook op het personeel van
Rijnland) hadden slechts formele bete
kenis.
BRITSE STUDENTEN
OP HET STADHUIS ONTVANGEN.
De, studentenhoókeyploeg van het
Queens College uit Oxford, die enkele
dagen de gast is van het Leidse Studen
tencorps, werd hedenmorgen onofficieel
door het comité Leiden—Oxford, dat
vandaag als gastheer voor de Britten
optreedt, ten Staahuize ontvangen.
De Engelse gasten werden toegespro
ken door de heer J. C. F. Coers.
Zoals bekend spelen zij hedenmiddag
te D enHaag een v/ed.strijd tegen de
hockeyploeg van de Koninklijke Land
macht.
NED. VER. VAN HUISVROUWEN
In „Het Gulden Vlies" hield de afde
ling Leiden van de Ned. Ver. van Huis
vrouwen gistermiddag een druk bezochte
bijeenkomst. Na een inleidend woord van
de vice-presldente, mevr. C, Hageman-
Verhagen werd een film van de N.V.
.Biscuit- en chocoladefabriek „Victoria"
te Dordrecht vertoond. Gaf het eerste
deel van de film een indruk van de
vervaardiging der producten, het tweede
deel was gewijd aan de sociale verzor
ging in dit bedrijf.
De dames toonden voor het gebodene
grote belangstelling.
Staat zal deelnemen in
uitbreiding Staalindustrie
DRIE WETSONTWERPEN WORDEN
INGEDIEND.
Met voldoening en erkentelijkheid
heeft de Nederlandse regering kennis
genomen van de beslissing van deEca-
autoriteiten te Washington, waarbij een
dollartoe wil zing werd verstrekt ten be
hoeve van de uitbreiding van de Ne
derlandse Staalindustrie te IJmuiden.
(Men zie elders).
De geprojecteerde uitbreidingen zijn
geheel in overeenstemming met de in
dustrialisatiepoli tiek van de regering
De regering stelt zich voor zo sp^t -
dig mogelijk bjj dc Staten-Gcncraal
een drietal wetsontwerpen in te die
nen ter regeling van de financiële
deelneming van de Staat in de voor
genomen uitbreiding van de staalin
dustrie.
DE AFVLOEIINGEN BIJ DE
RIJKSPOLITIE.
Geleidelijk in 1950.
Naar wij van bevoegde zijde verne
men zal de afvloeiing van ongeveer 500
leden van het corps Rijkspolitie, welke
door de regering op korte termijn nood
zakelijk wordt geacht en waarmede op
de begroting 1950 rekening ls gehouden,
op zodanige wijze geschieden, dat de
ontslagen met inachtneming zoveel mo
gelijk van de belangen van het betrok
ken personeel enerzijds en die van de
dienst anderzijds, geleidelijk in 1950
zullen worden verleend.
VOLLEYBAL.
TECHNISCHE HOGESCHOOL
VERLOOR OOK REVANCHE-MATCH.
Gisteravond speelde het volleybal
team van de Leidse Universiteit te
Delft een revanche-wedstrijd tegen de
Technische Hogeschool.
Evenals de eerste ontmoeting wonnen
ook nu weer de Leidenaars: 15—13,
15—10, 4—15 en 15—10.
Vannacht is in het ziekenhuis te
Heerlen overleden mr A. Haex. direc
teur van de Oranje-Nassaumijnen. Mr
Haex was 49 jaar in dienst van de
Oranje-Nassau-mijnen en bereiikte de
leeftijd van 71 jaar.
Het Nederlandse Tekenfümbedrijf
van de Marten Toonder Studio's heeft
zich weten te verzekeren van de mede
werking van de bekende Engelse cineast
en filmtekenaar Harold Mack.
Deze maakte tijdens de oorlog de
tekenfilms van het Engelse Ministerie
van Voorlichting en had de leiding
over het tekenfilmbedrijf van de Gau-
mont—British.
De laatste tijd was hü verbonden
aan de grote tekenfilmondernemine van
Arthur Rank, de CookhamStudio's.
BEURSOVERZICHT
Amsterdam, 8 December.
De beurs opende vandaag in een enigs
zins onzekere" stemming. De prijzen wa
ren overwegend lager. Na aanvankelijk
nog iets lagere noteringen trok de markt
weer aan, zodat tegen slot de stemming
goed prijshoudend was.
Het bericht van de EC A-hulp ad
f. 89.000.000 voor uitbreiding en moder
nisering van het FoogovenbedrtJf had
betrekkelijk we'.nig uitwerking. De hoek
in Hoogovens t'eei gesloten. Tegen slot
werd een notering van 208 (gisteren
205) vernomen. Koninklijke was per sal
do op 3051/2 een punt lagar.
De cultuurwaarden fluctueerden van
daag wat meer dan de overige soorten.
Deli's openden goed prijshoudend en
avanceerden daarna twee punten. HVA
bleef op 147 3/4 zo goed als onveranderd.
Amsterdam Rubber wii'. het opening-.-
verlles van 4 punten r.iet alleen ge \e?l
ln te halen, maar was tegen \iz slof
nog een Dunt hoger, dan gisteren.
Op de Scheepvaartmarkt bleef het
prijspeil nagenoeg or veranderd.
Investeringscertificaten waren licht
gevraagd. De conversielening 1947 was
op 98 3/16 vast.
Donderdag 8 December
ACTIEVE OBLIGATIES
Staatsleningen ad f.1000.
vorige Slotkoers
koers v. heden
Ned '48 ZValOO^i 100^
Ned. '47 ZVt 3 98 98ft
Dollar-Ing. '47 3 96 96Vi
Investeringscert. 3 98ft 98V4
Ned. p 1962/4 m.b 3 99% 99%
Indië *37 A 3 94% 94%
Grootboek '46 3 97 97
ACTIEVE AANDELEN
Kolon. Bank 60% 60%
N. Ind. H.bank 100% 100%
Ned Handelmy 157 157%
A.K.Ü 183% 183%
Lever Br 246% 246%
Philips 241 240%
Wilton Feyenoord 151% 155%
Kon Olie 306% 305
Amst Rubber 132% 132%
Deli-Bat Rubber ..90 90
Holl Amer iyn 160 158%
Kon Ned Stoomboot 126% 126%
Ned Scheepv Unie 147% 146%
HV.A 147% 147%
Java Cult65 67
Dell Bat MU109% 109
Deli MU 134% 136%
Senembah 118 119%
NIET-ACTIEVE OBLIGATIES
Prov. en Gem. Leningen
A'dam 1947 (3%) 3 101ft 103%
Den Haag 1947 I 3 102%
R'dam '37 I. IU 3% 102% 102%
Industr. Obligaties
Lever's Zeep MU 3%
Kon. Petr. MU
104%
104ft
104%
NI ET-ACTIEVE AANDELEN
Bank- en Crcdietlnstelllngen
Amsterd Bank 170%
Rotterd. Bank
Twentsche Bank
177%
180%
Industriële Ondernemingen
Ned. G en Splr fahr 324
Rott Droogd MU 319
Zwanenb Organon 205%
Handelsondernemingen
Born. Sum. H. MU-
Internatio
170%
177%
180%
320%
322
205%
Ned Mil Walv Vrt.
Spoorwegen
Dell Spoorw MU.
Amerik. fondsen
Anaconda
Shell Union
135%
135%
173
170%
201
201%
110
104%
45%
45
27%
27%
38%
38%
