rie verkeerskokers aan de Lage Morsweg
Yrije markt een nadeel voor visprijzen
„Ars Aemula Naturae", een rust temidden
van het jachtende leven
Onzekerheid over waardevastheid
van
het
geld
Zakelijke zekerheid on'breekt aan R.I.C.-resuKaai
VOOR DE JEUGD
HOE STAAT HET ER MEE? (IX)
88ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD Zaterdag 5 November 1949
Tweede Blad No. 2680^
taire aanpassing in Europa nog niet vol
doende geweest is en men met name de
landen binnen het sterlingbloc daarom
nog eens via de goudprijsverhoging 'n be
drag van 250 millioen per jaar cadeau
wil doen.
Het is wel zeker dat een goudprijsver
hoging in Amerika de devaluatie der va
luta in Europa ten dele weer ongedaan
zou maken en, om de huidige ruilvoet te
handhaven, dus door een nieuwe deva
luatie zou moeten worden gevolgd, de
meest dwaze vertoning, welke men zich
denken kan.
Intussen kan men uit de prijsstijging
van sommige stapelproducten en de
koersstijging op de New-Yorkse effec
tenbeurs reeds nieuwe inflatiesymptomen
constateren, waarmee dus op de dollar
devaluatie wordt vooruitgelopen en die
de risico's der internationale handels
transacties verhogen en deze laatste
daardoor belemmeren.
Paul Hoffman, de directeur van het
Marshallplan, moge dan ovr de nood
zaak van Europese coördinatie van
de handel, wijze woorden hebben ge
sproken, hü behoeft niet zo hoog van
de toren te blazen, wanneer men in
Amerika de wissel op het spoor van
de internationale handelsbeweging op
onveilig zet
RTTTM f325.- MILLÏOEN DEVA-
LUATIEVERLIEZEN.
Welke ongedachte gevolgen de deva
luatie heeft, is wel gebleken uit de me
de-delingen van minister Lieftinck. dat
aan de ene kant wel Is waar op de voor
raad goud en deviezen een winst" is ge
maakt van F 2)10 millioen en F 40 mil-
lioen uit de belastingen meer zal worden
ontvangen doch dat aan de andere kant
ruim F 5T5 millioen devaluaticverliezen
staan, resulterende in een nadelig ..de
valuatie-saldo" van ca F 325 millioen.
dat de begrotingen van 1949 en 1950 weer
op losse schroeven plaatst. Dat de mi
nister het subsidiestelsel, tot welks af
schaffing: in principe reeds was beslo
ten, doet herleven en daarvoor thans
weer F 150 millioen meer uittrekt, doet
ons zien dat in ons land van een na
tuurlijke aanpassing, als door dr Holtrop
onlangs bepleit, nog geen sprake zal zijn.
BENAUWEND.
Blijft derhalve ten aanzien van de
Internationale financiële en economi
sche verhoudingen een grote mate van
onzekerheid bestaan, voor Nederland
wordt die onzekerheid wel erg benau
wend, nu als resultaat van de R.T.C.
het begrip „Nederlands-Indlë" volko
men is geliquideerd cn met de nieuwe,
souvereine staat, dc Republiek Indo
nesia, ten aanzien van onze finan
ciële en economische belangen over
eenkomsten zijn gesloten, welke door
geen enkele zakelijke zekerheid wor
den gewaarborgd.
Op zichzelf betekent het voor ons land
reeds een groot verlies, dat van de to
tale schuld, op F 6.3 milliard vastgesteld,
F 2 milliard wordt kwijtgescholden. Dit
zou nog het ergste niet zijn, wanneer
overigens in redelijkheid kon worden
verwacht dat onze financiële en econo
mische belangen in de nieuwe Republiek
in voldoende mate zullen worden ont
zien en beschermd. Toegegeven moet
worden, dat de overeenkomsten inzake
de monetaire politiek en met name wat
de transfer van pensioenen, rente, divi
denden, aflossingen, etc. op zich zelf be
schouwd, niet onbevredigend zijn, maar
wanneer men de desbetreffende bepalin
gen doorleest, stuit men op zoveel voor
behouden, dat alle door de Republiek
gedane toezeggingen feitelijk in de lucht
blijven zweven.
AFHANKELIJK VAN REP.
GOEDE TROUW.
Wat er ten slotte van de particuliere
vorderingen en bezittingen en die van
de Nederlandse Staat zal terecht komen,
hangt in de eerste plaats af van de goe
de trouw der Republikeinse regering en
Walkosten bezwaar voor
lonende exploitatie
(Van onze deskundige medewerker).
Ook deze week waren de resultaten
dar trawlvisserij over het algemeen zeer
bevredigend. Vooral de vaartuigen, wel
ke noordelijk gevist, hebben, maakten
mooie reizen. Op de kust is er weinig
te verdienen. De aanvoeren bestonden
naast de schol voornamelijk uit ma
kreel. gullen en wijting, welke een goe
de prijs opbrachten.
Toch ziet men in IJmuiden de naas
te toekomst op het gebied van de trawl
visserij. speciaal wat betreft de grote
boten, niet al te rooskleurig in. Zodra
de haringschepen het seizoen hebben be
ëindigd, gaat 'n groot deel daarvan tot
de trawlvisserii over en kunnzn belang-
rijk grotere aanvoeren van verse vis
worden tegemoet gezien. Deze laatste
categorie kan haar emplooi vinden op
de Noordzee, terwijl de grote schepen
veel verder van huis moeten om hun
capaciteit ten volle te ontplooien. Door
dat zo gced als alle voedingsmiddelen
thans volop te kriigen ziin, zal het bin
nenlandse verbruik van vis wel iets te-
rug.open en de pogingen, om de bui
tenlandse afzetmogelijkheden te vergro
ten. heb.'jn nog zeer weinig resultaat
opgeleveid. Het zal dus wel moeite kos
ten. om de grote ladingen van d«2ze bo
ten op normale wijzen te verwerken
met het gevolg, dat het prijspeil zich
niet steeds zal kunnen handhaven. De
voorts van de vraag of deze in staat zal
zijn een zodanig gezag te scheppen, dat
rechtszekerheid en bestaanszekerheid
der Nederlandse ondernemingen gewaar
borgd mogen worden geacht.
Het scepticisme, dat ten aanzien van
belde punten, in vele kringen bestaat,
lijkt vooralsnog niet ongemotiveerd.
In elk geval kan uit de gesloten over
eenkomsten worden geconcludeerd, dat
de Nederlandse Invloed ook uit het
economische leven van Indonesië meer
cn meer zal worden teruggedrongen,
zoals wel duidelijk uitkomt in de be
paling, dat in de leiding (ook de di
recties) en de personeelsstavcn der be
drijven daartoe geschikte Indonesiërs
moeten worden opgenomen en na een
redelijke termijn het overwegend deel
van het leidend stafpersoneel uit Indo
nesische staatsburgers zal moeten be
staan.
Het toch reeds nijpend probleem der
Nederlandse overbevolking krjjgt daar
door een nog scherper accent en mede
hierom kan het resultaat der R.T.C.
voor onze nationale economie van be
slissende betekenis zijn.
exploitatiekosten van deze boten daar
entegen liggen op een niveau, waarop
een behoorlijke prijs voor de vis nood
zakelijk is om aan de rentabiliteit te
komen. En deze exploitatiekosten ver
tonen nog steeds een neiging tot stij
gen. De olie bijvoorbeeld werd per 1
Nov. jl. maar liefst met 3 cent per liter
verhoogd.
Voorts zijn dc kosten aan de wal,
meer in bet bijzonder de lossingskos-
ten, veel te hoog. Het gerucht doet
de ronde, dat deze kosten begin vol
gend seizoen onder de loupc genomen
zullen worden.
Inmiddels zijn reeds verschillende
partiien Eng wal haring vers aange-
voerd en naar het zich laat aanzien,
zuLen er d.t jaar nog veel meer volgen.
Dc Eng. wal schijnt ook dit jaar zijn
traditie op het gebied van de haring
visserij te willen handhaven. Vooral in
het laatste gedeelte van deze week wer
den er zeer goede vangsten gemeld en
kon zelfs een gemiddelde vangst van
109 kantjes per schip worden geregis
treerd. Het treft buitengewoon gunstig,
dat tegelijk, van buitenlandse zijde een
go:de vraag naar vcr.se en zoute haring
is losgekomen. Op zich zelf is dit niet
zo verwonderlijk, aangezien ook onze
andere buitenlandse concurrenten op
visserijgebied, o.a. de Schotten, een
slecht seizoen achter de rug hebben. De
haringpriizsn ziin reeds aardig opge
lopen en voor goed steurharing wordt tot
f 29 per kantje betaald, de volle doen
tot f.34.
Tot 22 Oct. j.l. werden er dit jaar
aangevoerd totaal 413.500 kantjes ha
ring, tegen 577.800 in 1948. Het sei
zoen duurt nog maar te kort om nog
aanzienlijk op deze achterstand te
kunnen inlopen, tenzy het Eng. ka
naal. in tegenstelling van de vorige
jaren, ditmaal weer eens een verras
sing oplevert.
DE R.K. SCHOLEN
IN ENGELAND EN WALES.
D* bisschoppen van de R K kerken
in Engeland en Wales hebben aangebo
den alle scholen van de kerk aan de
staat over te dragen op voorwaarde,
dat de staat de verbouwingskosten en
andere lasten, geraamd op 50 millioen
pond sterling, over zal nemen.
De bisschoppen boden eveneens aan
af te zien van het recht om onderwij
zers te benoemen, onder voorbehoud
echter, dat de benoemingen hun goed
keuring zouden hebben.
Een en ander is geschied op voor
waarde, dat het godsdienstonderwijs in
zijn huidige vorm zal worden voortge
zet.
Kunst veredelt
(Foto Leidsch Dagblad/Van Vliet)
21 woningen zullen worden
afgebroken
l Als wij U vandaag iets gaan vertel-
"i van de door de Ned. Spoorwegen
ntworpen plannen bij de spoorwegover-
kng aan de Lage Morsweg, dan blijkt,
het huidige beeld hier, me*
'tzondering van de 7 huizen aan de
-ge Morsweg en de 14 woningen, wei-
Vaan de Hertzogstraat zullen verdwij-
en, het minst wijziging zal ondergaan,
iteraard komt ook hier de spoorbaan
ke'.e meters hoger te liggen, doch dit
eemt toch niet weg, dat de tegen-
woordiee drie-sporen gehandhaafd b.ij-
ven. Evenals bij de spoonvegender-
doorgang aan de Gevangenlaan, waar
over wij de voornaamste bijzonderhe
den reeds publiceerden, is de verhoogde
baan geprojecteerd aan de zijde van de
Lage Morsweg in de richting Oegstgeest.
Terwijl in Mei 1950 met de tunnelbouw
wordt begonnen, denkt men medio Mei
1951 de werkzaamheden te kunnen vol
tooien, waarna nog geruime tijd met
de electrificatie zal zijn gemoeid. Hier
mede denkt men met Januari 1952 ge
reed te komen, zodat van die tijd af
op hoog spoor kan worden gereden.
In tegenstelling met het viaduct aan
de Gevangenlaan, komen bij deze
opjo^wegenae doorgang w.e tun
nels voor het voetgangers- en wielry-
dsrsverkeer en één tunnel voor het rij-
vericeer in beide rich'ing-en. waa-van
de afmetingen resp. 4.50 en 8 meter
bedragen.
Behalve de 21 woningen aan de Lage
Morsweg en de Hertzogstraat, zal ook
het op de foto zichtbare seinhuis
(rechts) moeten verdwijnen Ofschoon
de plannen dienaangaande nog niet
vast staan, ligt het in de bedoeling om
tijdens deze werkzaamheden het ver
keer In en van de richting stad plm.
100 me'er :n de richting van het station
te verplaatsen.
UITZONDERINGEN PRIJSSTOP
VOOR VERSCHILLENDE
ARTIKELEN.
Toestemming is verleend tot doorbe-
kening van de wettelijk toelaatbare
koopprijzen van de in de volgende ar-
'elen te verwerken grondstoffen:
Rijwielonderdelen, gemerkte handge-
e:de, gehaakte en handgeknoopte goe-
-en, dekens, zeep, was- en reinlgings-
Iddelen, sigaren en kerftabak, ver
killende textiel-kleinvakartikelen, eni-
e artikelen op het gebied van papier en
rafische industrie, geconfectionneerde
xïielgoederen vervaardigd uit plastic
1 gerubberiseerde stoffen, alsmede
'ookoheën.
VERBOD VERWERKING PLATTE
BEENDEREN.
[Eet Rijksbureau voor chemische en
'himaceutische producten maakt be-
dat 't aan de vleeswarenfabrikan-
exportslachterijen en aan z.g. ver-
dgrossiers van vlees verboden is de
'volgende soorten beenderen te gebrui-
n. te verbruiken, te bewerken of te
rrerken (mede begrepen het doen
rrichten van deze handelingen)
latte beenderen, t.w. ribben, wervels,
houderbladen, bekkens, borst- en kóp-
mieren van één-hoevige dieren, run
den, schapen, geiten en varkens, zo-
>ede runderonderpoten de hoeven
'aronder begrepen met een gewicht
sn 3',2 kg of meer per stel.
Nederlandse invloed wordt in I HetzeUde geldt van de Nederlandse
Gulden, die op de vrije markt ook be
neden zijn nieuw vastgestelde omreke
ningskoers -ïou^rt.
Indonesië teruggedrongen
(Van onze financiële medewerker)
Het is de grote ellende der na-oor-
logse jaren, dat de waardevastheid van
het geld is ondermijnd door de mone
taire manipulaties der regeringen,
waarmee Engeland in 1931 is begonnen
door het loslaten van de Gouden
Standaard cn waardoor we met de in
ternationale financiële verhoudingen
zomede met de binnenlandse koop
kracht van het geld op een hellend
vlak zijn geraakt, waar schier geen
halt meer mogelijk is.
Nauwelijks is de devaluatie van het
Pond en de zich daarnaar richtende va
luta een feit, of op de vrije markt wordt
voor de Engelse valuta bij een officiële
koers van dollar 2.80 niet meer dan dol
lar 2.50 betaald, zodat ze dus in feite
reeds weer met ruim 10% is gedepre-
cieerd.
WAT GEBEURT MET
DE DOLLAR?
■Is dit reeds een aanwijzing, dat alle
pogingen om voor ae internationale han
del een vaste basis te scheppen, tot dus
ver hebben gefaald, temeer ziet men die
basis wankelen, nu de geruchten over
een verhoging van de goudprijs in Ame
rika, sinds 1934 op 35 ped oz. vastge
steld, harnekkig blijven aanhouden. En
welk een verwarring er op dit punt be
staat, blijkt wel hieruit, dat aan de ene
kant deze goudprijsverhoging in Ameri
ka wordt gemotiveerd met de „over-
devaluatie" in Europa (waarmee de hier
boven genoemde koers van het Pond op
de vrije markt weer in strijd is), terwyl
anderzijds betoogd wordt dat de valu-
AADSELS
voor allen om uit te kiezen; de Groteren (1116 jaar) vijf, de Kleine
ren (711 jaar) drie goede oplossingen. Naam, leeftijd en adres onder de
raadsels Inzenden naai- BUREAU LEIDSOH DAGBLAD, of naar WAS-
STRAAT 38, tot uiterlijk Dinsdagmorgen 9 uur.
KRUISWOORDRAADSEL:
(telt voor 2 goede oplossingen)
Horizontaal:
niet boven.
minister-president van ons
land.
meisjesnaam
van hoge stand,
grote watervlakte,
zomergroente,
plaats in Gelderland,
onenigheid over een be
paalde zaak.
thans.
heel zacht, (muziekterm,
afgekort).
afgekorte meisjesnaam,
rintervoeding.
land in Europa.
smerig,
wemvogel.
wat je voor school moet
leren.
gevangenis, of ellendig
vertrek.
naam van een maand.
Windrichting, (afgekort),
vrouwelijk trekdier (zonder staart)
naam van een onzer prinsesjes,
plaats op de Veluwe.
lelijk geplaag.
Verticaal:
nonsens,
ontkenning.
meel met water of melk gemengd.
lengtemaat.
deel van een mast.
voortreffelijk, of van hoog gehalte.
gelofte.
gedachteloze gewoonte,
reeds (2 lett:). en medeklinker,
noodseizen (2 lett.), en tweetal zon
der middenstuk,
uitroep (3 lett.), en kinlker.
II (Ingezonden door Henk Henzen)
r"Jn lc deel is een kleur, mijn 2e is iets,
V veel onheil aankan richten. Mijn
K-neei is een ziekte.
III ingezonden door Plonie Lardé)
S !*n zwart, en als je my wast, blyf
mi 2rt" Draai je my om, dan ben ik
uai- Ra, ra, wie ben ik?
ingezonden door Willy Jansen)
S ^n?^UiS de ^achel 6011 waaS"
ingez. door Johannes v. d. Hulst)
uit het volgende iets, om te
«zen? Dldeag bidhscla
18. heldendicht.
19. afgekorte meisjesnaam.
21. bond of verbond, (vooral geschied
kundig gebruikt).
24. jongensnaam.
25. schaaldier.
27. vorm van het werkwoord wonen.
28. water in Utrecht (3 lett.), en plaats
op Ameland.
29. .voedingsmiddel.
31. middagmaal.
33. lichaamsdeel.
34. meisjesnaam (2 lett.), en 9e en 7e
letter van het alfabet.
39. muzieknoot.
40. voorzetsel. -
VI (Ingezonden door Ina de Jong)
j Myn geheel is een spreekwoord van
i 20 letters.
15. 13, 2, 18 is niet vol. 20, 5, 18, 1, 10 is
een roofdier, 12, 16, 6, 6, 1, 17 doet men
in met byi, een 19, 14, 16, 17, 7 is een
houding, 3, 9. 19, 11, 13, 17, doen wy na
gedane arbeid, 18, 8, 4 is niet gierig, van
7, 1, 13, 18 kun je brood bakken.
VII (Ingez. door Willy Rynhart)
In onderstaande zinnen zyn beroepsna
men verborgen. Wie kan ze vindenl
j 1. Voor Vader moet ik halen: een pond
tabak; kerftabak moet het zyn.
2. Gaje mee naar Palermo? Le „Naar
Palermo? Ja. goed".
3. Er zit een leiyke vlek op de muur,
Wiebe: hang er een schilderij over.
4. Hü, gaf een hevige slag er boven op.
OPLOSSINGEN
der raadsels uit het vorige num
mer.
1. Blokzyi; blok, Zyl.
2. 1. ar, 2. auto, 3. tram, 4. bus.
3. Een rivier.
5. Een man een man, een woord een
woord.
5. 1. Wageningen, 2. Susteren. 3. Veen-
hulzen, 4. Uithuizen, 5. Zaandam.
6. Een fluitketel.
7. Geranium: Ger, merg, nu, ia.
8. Beter 'én vogel in de hand, dan tien
in de lucht, beer, vol, tien, gerucht,
Nel, einde, hand, in, band, deeg, lucht,
de, drie, tand.
Beste raadselnichtjes en -neefjes,
Hier de tweede ronde met on6 kruis
woordraadsel. Nu weer eentje van mij;
het volgende kruiswoordraadsel wordt cr
een van Jullie. Ter afwisseling geef ik nu
dus eerst een andere figuur. Jullie we
ten: wie zelf een kruiswoordraadsel wil
maken, voor de krant, moet dit doen, uit
sluitend in een der figuren, die al eens
in onze raadselhoek gebruikt zün. Voor
andere raadsels waarbij geen cliché no
dig ls. zijn Jullie geheel vrij.
Hebben Jullie genoten van Je Herfst-
vacantle? 't Was kostelijk weer voor mooie
wandelingen; en voor spel en sport bul
ten. Een echte opfrlsser tussen de school
weken doorl
Het viel me tegen zo weinig brieven te
ontvangen. Kwam dat door het mooie va-
cantieweer? Kom. waar biyven al mijn
raadsclulchten en -neven? Ik hoop en
reken er op nieuwelingen aan te 'rcffen
en vele namen van oude getrouwen terug
te zien. Al deed le et ooosje niet mee.
Je bent weer welkom als Je begint. En
bij de liefhebbers van brieven schrijven
hoop lk natuurlijk, dat uit de enveloppe,
behalve de oplossingen, tevens een gezellig
briefje te voorschijn komt. Werk plezie
rig! Het kruiswoordraadsel telt natuurlijk
voor twee goede oplossingen: en wie het
te moeilijk vindt, doet z(jn (haar) keuze
alleen uit de andere 6 raadsels. Nu de
beantwoording.
Jan Hakemuldci. Bedankt voor
Jullie beider cijferraadsels.
Bcople de Jong jy bent fijn in
het nieuw gestoken. Warm en mooi, daar
voel Je Je prettig in. Welke kleur heeft
het nieuwe stelletje?
Groetje v. Duuren Dit raaads°l
hebben we al gehad, vóór Jj1 meedeed. Ik
ben overtuigd, dat Je nog wel een ander
bedenkt.
Heisel Pape. Prachtig; zo zijn we
het weer eens!
N e 11 v Boon. Een mooi raadseltje, be
dankt Nu nog eens je krachten op het
gedichtje. Ja. lk ken Meester K. Als lk
hem spreek, zal lk er aan denken.
Elly Brandt. Zo. Ie had het dus
lelilk te pakken. Gelukkig ls het leed weer
e°ledc-n En nu hoop lk voor ons allebei,
dat 1e volgende week nieuw papier mag
konen!
Connie en Jande Nle Bedankt 'e
weet. waarvoor), en Jullie opdracht heb
lk overgebracht!
Gerda Hartman. Je weet al:
weer hartelijk welkom. Dat was een heer
lijk reisje, dat JIJ met Je Moeder maakte.
Wat zal Je Oom veel beleefd hebbén! Ge
lukkig. dat hij terug ls.
Plonie L a r dê. Ja. het wintert al,
maar met heerlilk weer. Fijn, die vacantle-
dagen. Je ziet, dat ik Je ene raadseltje ge
bruikt heb.
Anneke de Koning. Nu, dan was
het. voor Jou ook heerlilk, eens een paar
dasen tijd voor Jezelf te hebben. Is het
Hlllegomse reisje nog doorgegaan?
Joke Smlttenaar. Wat een verras
sing voor Jou, toen de krant kwam Za
terdag.
Wlm Heemskerk. Het was een
mooie middag van de Zondagsschool, met
een „lekker" staartje.
Ben Bekkering. Hartelilk welkom,
en lk hopp hetzelfde. Een goed succes bij
de a.s vóctbalwedstrlld!
Corrle Hansen. Ook ln de krant
buren. Gefeliciteerd met Je diploma. Z't
het insigne al od Je uniform: Verder
hoop lk, dat le gelegenheid hebt, de be
tekenis van dit nieuwe insigne in practljk
te brengen.
Theo Burgerhout. Dat. wordt een
heerlijke verlaartljd bi) Jullie, vanaf 18
November. Dan ga jy „over" ln onze
raadselkring.
Annle Jongbloed Ik begrilp. dat
deze He-fstvacantle geheel aan Oma was
gpwbd. Van weerskanten was er natuur
lijk heel veel te vertellen.
C o r r i e v. d. A k k e r J11 bofte welJn,
we voelen de winter al. al wllst de kalen
der nog herfst De warme kleren aan.
Nellie Cederhout. 'Je raarisel"»»f
Wlm H. (boven) schreef ook over deze
feestmiddag. Een mooi programma: ik be
grilp. dat Je genoot en dat het lekkere slot
zeer welkom was.
Nellie Ouwehand. Tk had .1e blild-
schap graae willen zien! Nu had le met
een een fMn uitstapje naar de stad. En,
hoe ls het boek?
Loes Go u tier Bedankt voor al Je
raadsels: Je voorziet me goed.
Gerrlt Bos. In orde; dus we wachten
op elkaar!
Jacouelientle Kat. Bedankt voor
Je aardige brlefverslering.
Henk Henzen. Die verrassing was
welkom. En nu hoor ik graag over Je
bock.
Corrle Schaart. Je mag dus Lne-
kle wel go»d vasthouden, als le neefje
komt. F.n laat L. maar thuis, als Je met
de kleine baas uit rijden gaat!
Mienekc Duoarc. Ik ben bill voor
Jou. en ben benieuwd, hoe het boek heet.
Chris Hlllebrand. Ik hoop. dat le
al prettige uurtles met le boek eehad
hebt Een feestenike boodschap Woens
dag. om het te halen.
Tin ie stol. Je hebt keuris beschre
ven met de beleende vulden. Uit anvst.
de vulnen te bederven. b»b Je het briefje
zeker maar kort gemaakt!
Wlllv RHnhart. Schitterend. z"v»»l
oni^e«;ingcn. gn bedankt voor Je raad-
seltle.
R let Schouten All»ree"t noe g»-
feljrlteerd met 'e f°eatdag Pret gehad
met Leer-t'o*' Fn veel gekresen en veel
"«snoept0 D?t h^vf; er meestal zo KM.
7o'n diprenbevolktno- verandert ma"
stepds Dan wat pr bij. dan wat er af
W"e- prol gebleven?
Dit bef pl^d. volgend» week
hoor' Zorgen luiu® daar maar voor. Al'«n
hartelijk "»voet door inPle Raadseltante.
Mevr. M. J. EOTERENBROOD.
Leidse School
„De Fijnschilders"
debet aan haar oprichting
Reeds vele malen hebben wij in deze
kolommen het werk besproken van le
den der Leidse Teken-academie „£rs
Aemula Naturae", die het 17e eeuwse
huis aan de Pieterskerkgracht, waar
ook mannen als Frans van Mieris,
Breitner, Van der Mey, Cornet en
Floris Vester hebben vertoefd, als hun
domein beschouwen. Een dezer dagen
hebben wy, daartoe ln staat gesteld
door Ars Aemula's voorz., dc heer L.
Verkoren, hun werk eens van de andere
kant bekeken, hebben wy ons gelaafd
aan de bron van nimmer opdrogend
kunstgevoel, dat deze mensen eigen is.
Via penseel en potlood, houtskoolstift
en kryt, hebben wy op onze tocht ach
ter de schermen hun werk zien groei
en en rUpen. Schilders van professie
en dilettanten zagen wij er broeder
lijk (ook zusterlyk) verenigd aan hun
schepping, die ongetwijfeld in vele ge
vallen bij voltooiing zowel kunstenaar
als beschouwer voldoening zal schen
ken.
Veelal dient een eenvoudige vaas, een
appel of peer, een tak mimosa of Edel-
weisz een gipsafgietsel van een klassiek
meesterwerk, een oud-koperen bord of
antieke schaal tot model, doch ook het
tekenen en schilderen naar levend model
vindt hier regelmatig plaats, zyn z
.eenmaal verdiept ln hun werk, dan laat
zich hun aandacht niet spoedig aflei
den van het object. Gok de komst van
een journalist vermag hierin geen ver
andering te brengen.
Ofschoon wy hier thans niet willen
ingaan op de geschiedenis van Ars
Aemula Naturae, moeten wy voor het
ontstaan van deze academie, aan de op
richting waarvan de Leidse school „De
Fynschilders" in belangrijke mate debet
Ls, teruggrijpen tot het einde van de 17e
eeuw. Hoewel wy nu bezwaarlijk meer
kunnen spreken van een Leidse school,
vertegenwoordigt deze academie ln haar
In gespannen studie tydens het teken
uur.
huidige vorm nog altyd het levende en
werkende deel van hen, die zich met te
kenen en schilderen bezig houden. Ee-
halve, dat „Ars Aemula" werkende leden
kent, wordt aan een ieder, die daarvoor
aanleg toont (de z.g.n. adsplrant-leden)
les in tekenen en schilderen gegeven.
Deze cursussen, welke onder leiding
staan van een van de leraren van „Pul-
chri Studio" te Den Haag, de heer Reitt-
mann, verheugen zich in een opmerke-
lyke belangstelling. Men vestigde er onze
aandacht op, dat men het woord „cur
sus" niet al te nauw moet nemen, aan
gezien er niet voor een examen wordt
opgeleid, zy hebben dan ook het voor
deel. dat een leder kan deelnemen, ook
al heeft men b.v. maar heel weinig ge
tekend; als er maar grote belangstelling
en aanleg voor tekenen enschilderen
bestaat. Het is juister deze cursussen te
beschouwen als een voorbereiding voor
academisch onderwys; een z.g.n. voorlo
per van de Haagse Academie.
Als men temidden van deze werken
de tekenaars en schilders vertoeft,
krijgt men dc indruk, dat hier niet
met grote woorden over kunst gespro
ken wordt, doch dat men hier werkt
en op deze wijze zijn aanleg ontwik
kelt en zijn kennis vermeerdert. De
zalen, waarin men arbeidt, doen den
ken aan de grote, vrije studio's in
Parijs en overigens is dit antieke ge
bouw een plaats waar een schilder
zich thuis moet voelen.
Laat niemand zich door schroom la
ten weerhouden eens kennis te maken
met deze werkende gemeenschap, want
er is voor ieder plaats, ook voor hen, die
nog nooit hebben getekend.
Een mooiere vulling van de vrye tyd ls
vrijwel niet denkbaar. Ars Aemula was
voor ons. die nog niet eerder met deze
werkgemeenschap werden geconfron
teerd, een openbaring. Een rust temid
den van het jachtende leven!
(Foto Leidsch Dasblad/Van Vliet)
