„Aanzienlijk betere vooruitzichten"
„Samengaan Oost-West is mogeiijk"
Acheson wenst Nederland en
Indonesië geluk
V. S. zien uit naar Indonesië's
lidmaatschap V.N.
Burgemeester Mr F. M. Schokking neemt afscheid
van de ..Leidse" Burgemeesterskring
WEERBERICHT
Troepen mogen niet rekenen
allen 1 Juli thuis te Zijn
Kijk vooruit en geloof in
kracht van Uzelf!
88ste Jaargang
VRIJDAG 4 NOVEMBER 1949
00 No. 26838
Nabeschouwingen over de E.T.C.:
Dr Drees
Sultan Hamid:
„Als wjj er in slagen de op de R.T.C.
bereikte overeenkomst ten uitvoer te
leggen in de geest, waarin zij is op
gesteld, dan zal daaruit naar mijn
overtuiging een vruchtbare samen
werking tussen Nederland en Indo
nesië voortspruiten".
Van groot belang achtte dr Drees het
feit, dat op de conferentie twee din
gen zijn bereikt: een volledige overeen
stemming in het Indonesische kamp
tussen Republikeinen en Federalisten
en de uiteindelijke overeenstemming
tussen de Nederlanders en de Indone
siërs. Naar zijn verwachting zal de
publicatie van de resultaten der con
ferentie veel wegnemen van de span
ning. al zullen rust en orde wellicht
nog niet overal onmiddellijk terugke
ren Er zyn, zeide dr Drees, in Indo
nesië mensen, die zich onbehagelijk
voelen in het vooruitzicht van de terug
trekking der Nederlandse troepen, wier
bescherming zij niet willen missen, maar
aan de andere kant zijn er ook dege
nen. die er verheugd over zijn, dat de
periode van onzekerheid nu spoedig tot
het verleden zal behoren en dat nu de
grondslag bekend zal worden, waarop
de nieuwe Indonesische geipeenschap
zal worden opgebouwd.
WERK VOOR NEDERLANDERS.
Het uit de weg ruimen van het
thans reeds vier jaren geduurd heb
bende conflict zal een zegenrijke in
vloed hebben op alle levensgebieden
cn leiden tot aanzienlijk betere voor
uitzichten dan thans, op het stuk van
dc hervatting van vreedzame en pro
ductieve arbeid.
Voor de Nederlandse werknemers
in Indonesië zal altijd de mogelijk
heid blijven bestaan voor het vinden
van een voldoening-gevende werk
kring.
Ik weet, dat de Indonesische leiders
het op prijs stellen, indien Nederlanders
met vakbekwaamheid in de nieuwe
staat zullen willen arbeiden, hoewel
uiteraard de Indonesiërs zoveel moge
lijk de hogere en hoogste ambten en
posities zelf zullen willen innemen.
Dr Drees geloofde, dat de bereikte
economische overeenkomst een redelijke
basis legde, waarop Nederlandse onder
nemingen het werk kunnen hervatten.
VERHEUGEND CONTACT.
Ten aanzien van de bereikte militaire
overeenkomst verklaarde de premier,
dat de periode van zes maanden voor
de terugtrekking der troepen, uitermate
kort waarschijnlijk te kort is. doch
dat Nederland alles in het werk zal
stellen om de terugtrekking binnen
deze periode te voltooien.
Onder de gunstigste resultaten re
kende dr Drees het feit, dat het nauwe
contact met de Indonesische leiders,
vele Nederlanders in staat heeft ge
steld hen goed te leren kennen en op
dc hoogte te komen van hun ideeën
omtrent een groot aantal onderwerpen.
Dit bijna voortdurende contact en over
leg, heeft bijgedragen tot een. veel be
tere atmosfeer hier, dan zelfs met de
beste bedoelingen in Indonesië mo
gelijk was. Alles zal gedaan worden, al
dus eindigde dr Drees. om de over
dracht van de soureiniteit op of vóór
30 December, mogelijk te maken.
•NIEUW GUINEA ZIT ONS HOOG".
Sultan Hamid, de voorzitter van de
3.F.O.-delegatie, zeide met betrek
king tot de R.T.C.„Ik ben altijd op
timistisch geweest en ik heb gezegd:
daar komen we wel uit. Alleen wat
Nieuw Guinea betreft dat zit ons
vrij hoog. Wü kregen van de B.F.O.
het mandaat mee: vasthouden aan
Nieuw Guinea. Doch op dit punt lie
pen wü vast. De Nederlandse delega
tie hadden wij wellicht nog wel kun
nen overhalen, ons standpunt te de
len. maar het Parlement per sé niet.
Ik ben bang dat een bepaalde groep
mensen, die Nieuw Guinea afschildert
als hèt ideaal voor de Indische Neder
landers. er de oorzaak van zullen zijn,
dat deze mensen zich met hun eigen
slag en eigen taal Isoleren van de an
dere volken van Indonesië. Spr. ver
trouwde echter dat dit Kabinet de N.
Guinea-kwestie wel zal regelen.
al staat men soms diametraal tegen
over elkaar, samengaan van Oost en
West toch wel mogelijk is. De Neder
landers behoeven niet al te somber te
zijn en te geloven, dat Indonesië nu
voor hen is verloren, dat er chaos en
andere narigheid komt. Spr. is er niet
zo angstig voor".
De Sullan prees dc samenwerking
met de Ned. delegatie en het „fan
tastisch goede werk" van de Unci
zonder haar zouden wij er misschien
niet uitgekomen zyn. Zij heeft alleen
maar geluisterd en is nas in actie ge
komen, wanneer een beroep op haar
werd gedaan.
Wjj zouden graag zien dat dezelfde
leden in Indonesië terugkeerden cn
men geen nieuwe leden aanwijst, die
onvoldoende met de zaken op de
hoogte zyn.
Wat Hatta c.s. betreft zei hij dat, als
deze mensen de leiding krijgen in de
centrale regering, alle partyen coed af
zijn.
VERWEZENLIJKING
ZELFBESCHIKKINGSRECHT"?
Het zelfbeschikkingsrecht voor de
Minahassa en andere gebieden kan met
behulp van de Unci worden gereali
seerd. Volksstemmingen kunnen onder
toezicht van de Unci worden gehouden,
wanneer zulke gebieden zich tot een
negara vormen. Eventueel kunnen zij
dan besluiten uit de R.I.S. te treden.
Spr. geloofde echter dat een volksstem
ming zal uitwijzen dat de bevolking in
grote meerderheid in de R.I.S. wil blij
ven.
Op een desbetreffende vraag ant
woordde de sultan te vertrouwen, dat
de 16 parlementen in Indonesië de be
sluiten van de R.T.C. wel zullen rati
ficeren.
Scandinavische landen willen
tolunie tot stand brengen
De ministers van Buitenlandse Zaken
van Denemarken, Noorwegen en Zwe
den hebben Harriman, ambassadeur
van het plan-Marshall, medegedeeld,
dat zij streven naar de vorming van
een tolunie.
Een dergelijke unie, zo verklaarden
zij, zou een regionale groep, overeenko
mende met de Benelux, vormen als on
derdeel van de grotere economische een
making van Europa, waarop Hoffman,
administrateur van het plan-Marshall,
aandringt.
VERDEELDHEID OP CHINESE
AMBASSADE TE PARIJS.
Pro-communistische functionarissen
van de Chinese ambassade te- Parijs
hebben zich in het gebouw geïnstal
leerd, nadat zij langs de particuliere
detectives en wachten waren „geïnfil
treerd", die door de zaakgelastigde, dr
Tcean mao-lan, waren gehuurd.
Een van de nationalistische Chine
zen zei.'dat zes leden van de ambassa
de en drie van de. consulaire staf, „naar
Mao tse toeng waren overgelopen" en
ontslagen waren. De nationalistische
regering wordt nog door Frankrijk er
kend.
Republiek toonde
nationalistisch karakter
Het Amerikaanse Ministerie van Buit.
Zaken heeft een verklaring van Dean
Acheson vrijgegeven, waarin de Ameri
kaanse regering Nederland en ae In
donesische vertegenwoordigers geluk
wenst met de hoge graad van staats
manschap, die beide partijen in de loop
van de conferentie hebben getoond.
In deze verklaring wordt o.a. nog ge
zegd:
„Door haar moedig optreden tegen de
opstandige communistische beweging
van vorig jaar September heeft de
Indonesische Republiek haar werke
lijk nationalistisch karakter getoond.
De Indonesische Federalisten hebben
zich by de Indonesische republiek
aangesloten cn tijdens de conferentie
te Den Haag een voor geheel Indone
sië geldend nationalistisch standpunt
ingenomen. Dc Nederlandse regering,
onder welker auspiciën de R.T.C. werd
gehouden, heeft gedurende dc onder
handelingen een volledige trouw aan
haar principe van de onafhankelijk
heid voor Indonesië aan de dag ge
legd cn vertrouwen getoond in de in
tegriteit van de nieuwe staat.
Acheson zeide tenslotte: „De nieuwe
Republiek van een verenigd Indonesië
zal zich tegenover een grote taak ge
plaatst zien en zal een zwaTe verant
woordelijkheid op zich moeten nemen.
Zij kan rekenen op sympathie en steun
van allen die in democratie en 't recht
van zelfcestuur geloven. Wat de rege
ring der Ver. Staten betreft, wordt een
studie gemaakt van de middelen waar
mede zij steun kan verlenen, indien een
dergelijke steun gewenst wordt. Het zal
voor de Ver. Staten een voldoening zijn
de Indonesische republiek welkom te
heten in de gemeenschap van vrije na
ties.
De Ver. Staten zien uit naar hel lid
maatschap van Indonesië van de Ver.
Naties, welk lidmaatschap Neder
land op zich heeft genomen voor te
stellen. Met hun staat van dienst van
welmenend nationaiismc kan men van
het Indonesische volk verwachten, dat
het met succes alle pogingen van
een agressieve buitenlandse dictatuur
om de nieuw verworven onafhanke
lijkheid omver te werpen, met goed
gevolg zal weerstaan.
Per K.L.M.-vlieg tuig vertrok naar Rome
onze oud-stadgenoot, de heer H Niemer,
missie-arts op Flores. Dc heer Niemer zal
m Rome lezingen houden over zyn werk
zaamheden op Flores en vandaar zal hy
per K.L.M. naar zijn missiegebied terug
keren. Hy werd op Schiphol uitgeleide
gedaan door zijn moeder cn zuster
Duynstee uit Leiden.
Amerikaans Superfort
neergestort
11 SLACHTOFFERS.
Elf personen zijn om het leven geko
men, tengevolge van het neerstorten van
een superfort van de Amerikaanse
luchtmacht' in de zee nabij de Bermuda-
eilanden.
Ei* waren naar gemeld veertien per
sonen aan boord van het toestel, dat
eerst exploideerde en daarna in zee
stortte. Er zijn drie overlevenden ge
vonden. Het toestel hield een proef
vlucht en viel neer op enige honderden
meters afstand van een fabriek met dui
zenden liters zeer ontvlambare oliën.
Gen. Buurman v. Vreede te Batavia
GROOT INTERNATIONAAL
SUCCES.
Internationaal is het slagen van de
R-T.C. een groot succes. Bewezen is dat,
WEINIG VERANDERING,
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met enkele overdrijvende
wolkenvelden, voornamelijk in de Noord
oostelijke helft van het land. Langs de
waddenkust tijdelijk krachtige wind
tussen Zuidwest en Zuid, elders zwakke
tot matige Zuidelijke wind. Vannacht
on morgenochtend opnieuw op vele
plaatsen nachtvorst, voornamelijk in
het Zuid-Oosten van het land. Morgen
overdag ongeveer dezelfde temperaturen
als vandaag. (Opgemaakt te 10 uur).
5 NOVEMBER.
Zon op: 7.41 uur; onder: 17 06 uur.
Maan op: 16.40 uur; onder: 7.18 uur
'V M.).
Nx>gWater te Katwijk te 2.52 en
15.09 uur.
nummer bestaat uit aclit pagina's.
In een radiorede voor de troepen
heeft de legercommandant in Indonesië
luit.-generaal Buurman van Vreedsn, te
Batavia een uiteenzetting gegeven van
de ter RTC getroffen regelingen ten
aanzien van de positie der militairen.
Overeengekomen werd, aldus spr., dat
er zoveel mogelijk naar zal worden
gestreefd, dat binnen een termijn van
zes maanden na de souvereiniteits-
overdracht het personeel der Kon.
Landmacht zal kunnen repatriëren.
Van Nederlandse zyde werd voorzien,
dat dit niet mogelijk zal blijken; het
personeel van de K.L. mag er dus niet
geheel vast op rekenen omstreeks
Juli 1950 weer thuis te zijn. Dit houdt
verband met de beschikbare scheeps-
ruimte en andere factoren.
Ten aanzien van het KNIL gaf de
legercommandant een aantal bijzonder
heden over de afvloeiing van de Indo
nesische leden, die niet wensen over te
gaan naar de strijdkrachten van do
R.I.S.
Besprekingen Grote Drie?
De ministers van Buitenlandse Zaken
van Frankrijk. Amerika er. Engeland on
derhandelen thans over de mogelijkheid
van een spoedige bijeenkomst te Parijs
ter bespreking van de Duitse vraagstuk
ken. zo hefeft een functionaris van het
Amerikaanse ministerie onthuld.
De legercommandant besloot: „Hoe
wel de regelingen nog geheel moeten
wordën bestudeerd, meen ik thans reeds
te megen zeggen, dat de sociale rege
ling voor het Indonesische personeel
van het KNIL, dat niet naar ae strijd
krachten van de R.I.S wenst over te
gaan, mij bevredigend voorkomt."
BRITS HOGERHUIS IS TEGEN
ECON. REGERINGSMAATREGELEN.
De Britse regering heeft een motie
bij het Hogerhuis ingediend, waarin
het Huis werd verzocht zyn goedkeu
ring te hechten aan de economische
regeringsmaatregelen, waarbij een be
drag van 280.000.000 pond sterling wordt
besnaard. Deze motie werd met 116 te
gen 29 stemmen verworpen.
Deze nederlaag van de regering in
het Hegerhuis, waar de conservatieven
een grote meerderheid hebben, zal. zo
als door de minister voor de Burger
luchtvaart. lord Paken'nam, na een
debat, dat twee dagen heeft geduurd,
werd verklaard, geen wijziging in de
Britse regeringspolitiek brengen.
Mr Fockema Andreae tot de strijdkrachten
Burgemeester mr F. M. A. Schokking van
Alphen i geheel rechts op de fo£o) die
Vrijdag, 2 December, om 3 tjur'iln het
gebouw Javastraat 2S te Den, Haag ge
ïnstalleerd zal worden als burgemeester
van de Residentie, vertoefde^is^ermid-
dag voor het laatst temidden -.yan de
„Leidse" burgemeesterskring/-'wélke op
geregelde tijden in „Het GuTdéh' Vlies"
wordt gehouden. Onze foto toont van
rechts naar links de burgemeesters
Schokking van Alphen, Sandberg Boe-
lens van Sassenheim, Van der Hoeven
I van Voorschoten. Höweler van Rijnsburg,
Van Kinschot van Léiden voorzitter
van dekring), Baumann van Oegstgeest,
Van Diepeningen van Leiderdorp, Von
Fisenne van Warmond, Van Wagenin-
gen van Woubrugge. Hoynck van Papen-
drecht van Alkemade en De Graaff van
Voorhout.
Gisteravond heeft de Staatssecreta
ris van Oorlog mr. W, H, Fockema
Andreae, voorzitter van de militaire
missie ter R.T.C. in het Radio-Stryd-
krachtenprogramma naar Indonesië
een toespraak gehouden, waarin hy er
o.a. op gewezen heeft, dat zich in
Den Haag in de laatste twee maan
den een duidelijk proces voltrokken
heeft van onderling verstaan van dc
militairen van K.L. en K.N.I.L., van
Luchtstrydkrachten en K.N.I.L.. van
Kon. Marine en land- en luchtstrijd
krachten. dat niet alleen tot persoon
lijke vriendschap, maar ook tot on
derling vertrouwen en gezamenlijke
vastbeslotenheid heeft gevoerd.
In Den Haag heeft zich bovendien
voltrokken een groeien van het ver
trouwen van Nederlanders ten op
zichte van Indonesiërs cn omgekeerd,
welke op allen, die dit hebben mogen
meemaken, een zeer diepe indruk
heeft gemaakt.
Indonesiërs en Nederlanders samen,
die deze overeenstemming bevorderden,
voelen zich verplicht om de uitwer
king verder ter hand te nemen en zijn
daartoe bereid. Zij allen hebben geloof
gevonden in de nieuwe ontwikkelings
mogelijkheden. die voor ons liggen en
daarom is het plicht voor de Neder
landse strijdkrachten en voor Neder
land en Indonesië om gezamenlijk en
vastbesloten de weg ts gaan van de
uitvoering der overeenkomsten, welke
op 2 November plechtig in de Ridder
zaal werden gesloten.
Ik verwacht, dat ieder, die bij de
uitvoering betrokken zal zijn als
militair dc hem gegeven orders zal
uitvoeren, maar bovendien zal delen
in de overtuiging, welke bij mij leeft,
dat een cerlyke uitvoering van wat
thans is besloten en waarin voor j
beide landen nieuwe cn goede pers
pectieven zijn gelegen, de voorwaarde
kan scheppen voor onze kinderen om
Nederland en Indonesië als vrienden
te doen samenleven en de vrede tc
dienen.
Ziet niet terug naar wat is geschied
en laat u niet leiden door haat. noch
door wrok. kijkt vooruit en gelooft in
de kracht van uzelf, in de bereidheid
van uw vroegere tegenstander om de
vriendschap in de' toskomst een nieuwe
vorm te geven-en treedt aan. gii allen
gezamenlijk, om het woord waar te ma
ken, dat met instemming van onze ge
liefde Koningin door Nederland werd
gegeven I l
Kerk en Staat
in Tsjecho-SIowakije
Dc Tsiechoslowaakse regering heeft
bepaald dat door de leiding der R.K.
kerk in Tsjecho-SIowakije lijsten moe
ten worden opgesteld met candidaten
voor vacante priesters-functies. De re
gering zal dan uit deze lijsten haar
eigen keus maken. Andere kerkelyke ge
zindten in Tsjecho-SIowakije mogen
zelf hun candidaten voor te vervullen
godsdienstige functies aanwijzen, doch
zy moeten de goedkeuring van de staat
verkrijgen.
In de staatscourant werd de tekst
van vijf in de afgelopen week door het
kabinet goedgekeurde regeringsbeslui
ten gepubliceerd. Volgens deze beslui
ten zal de regering voortaan controle
uitoefenen op alle kerkelijke instellin
gen. Deze regeringscontröle strekt zich
ook uit tot alle voormalige kerkelijke
bezittingen, welke vallen onder het
thans doorgevoerde stelsel van landher
vorming en tot. vroegere eigendommen
der kerken, welke worden getroffen door
na t'onalisatie-maa treeelen.
Er is voorts ook een voorziening ge
troffen voor de gevallen, v/aarin de
geestelijkheid weigert bij benoemingen
van priesters de door de staat gestelde
voorwaarden het afleggen van de
eed van trouw aan de Tsiechoslowaakse
republiek, politieke betrouwbaarheid
van de candidaten en het aanvaarden
van betaling door de staat na te ko
men. In dergelijke gevallen zal de staat
indien binnen veertien dagen geen over
eenstemming is bereikt, de kerkelijke
autoriteiten verzoeken de betrokken
priesters te ontslaan. Indien een derge
lijk verzo&k van de regering niet bin
nen veertien dagen is ingewilligd, zal
de regering de niet vervulde priester
plaatsen als vacant beschouwen.
In een der besluiten is door de rege
ring bepaald dat kerkelijke hoogwaar
digheidsbekleders in de toekomst in te
genwoordigheid van de minister-presi
dent, een eed van trouw aan de rege
ring moeten afleggen. Wensen zij dit
niet te doen, dan zal hun benoeming
niet door de regering worden erkend.
Dit besluit is van toepassing bij be
noemingen van aartsbisschoppen, bis-
sehoopen en beheerders van kerkelyke
goederen.
De lager geplaatste geestelijken moe
ten de eed van trouw aan de Tsjecho-
slowaakse regering afleggen ten over
staan van de minister van Justitie Ce-
nlcka. die belast is met het toezicht op
kerkelijke aangelegenheden.
Bonn blijft hoofdstad van
West-Duitsland
Met 'ZflO tegen 176 stemmen bij elf
onthoudingen en drie ongeldige stem
men. heeft de Westduitse Bondsdag
(Tweede Kamer) gisteren bij geheime
stemming besloten, dc Rijnstad Bonn
te handhaven als bondshoofdstad. Dc
176 stemmen werden op Frankfort
uitgebracht.
De sociaal-democraten hadden voor
gesteld het voormalige hoofdkwartier
van het geallieerde militaire bestuur
tot hoofdstad te kiezen.
Burgers van Bonn, die zich in de
wandelgangen van het parlement om
een luidspreker verdrongen, juichten
toen de voorzitter van het parlement,
Erich Kohier, de uitslag bekend maak
te Secretaressen, telefonisten en andere
employé's voerden vreugdedansen uit in
I de gangen, omdat zij hun betrekking
zouden behouden. De afgevaardigden in
de Bondsdag, die op een langdurig de
bat hadden gerekend, reageerden met
een rustig applaus.
Alle regeringsbureaux. die Thans nog
in Frankfort werken, zullen nu naar
Bonn wortien overgebracht. Hierdoor zal
in Bonn ongeveer 50.000 vierkante me
ter kantoorruimte nodig zyn. Voorts zul
len 20.000 personen, die direct of Indirect
met de regering verbonden zijn, ln Bonn
ondergebracht moeten worden. Dit zal
tenminste een jaar duren, zo menen zelfs
de vurigste voorstanders van Bonn a'.s
hoofdstad. Het personeel van het geal
lieerde hoge commissariaat, ongeveer
2 000 personen, zal eveneeens naar Bonn
moeten verhuizen.
Het beroep van de
Amerikaanse communistische
leiders
OP BORGTOCHT VRIJGELATEN.
Het Amerikaanse hof van beroep
heeft beslist, dat de elf Amerikaanse
communistische leiders, die wegens sa
menzwering veroordeeld zijn. hangende
het hoger beroep, op borgtocht vrijge
laten dienen te worden. Als borgtocht
werd vastgesteld 30.000 dollar voor vier
der appellanten en 20.000 dollar voor de
anderen. Het O M. had 100.000 dollar en
75O00 dollar resp. verlangd.
Het beorag ls gestort, D' vrijlating te
echter nog uitgesteld. r het O.M.
van mer.ing ls. dat ook de opgelegde
boeten m 10.000 dollar eerst betaald
moe tea worden.
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red 21507
Witte Singel 1. Leldèn - Gtro no: 57U55
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKBN
f4.15 per kwartaal; 32 cents per week
