Koninklijk Echtpaar toegejuicht
in Amsterdam
Bezoeken aan Ambachtsschool en
ïer Weeshuis
Burge
WEERBERICHT
Prinses Willielmina onthulde
monument te Apeldoorn
Panda's eerste
voorstelling uitverkocht
Maar er komt een tweede, tevens
laatste
voorstelling
Het Britse economisch beleid
in het Lagerhuis
88ste Jaargang
DONDERDAG 27 OCTOBER 1949
No. 26831!
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telefoon Dir. en Adm.: 25041: Red 21501
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer f4.15 per kwartaal: 32 cents per week Witte Singel 1. Leiden - Giro no: 57055
Na een rijtoer door Amsterdam arri
veerde het Koninklijk paar tegen
halfdrie bij 't Amsterdamse stadhuis,
waar dc Commissaris van de Konin
gin in de provincie Noord-Hololand.
dr J. E. baron De Vos van Steenwijk,
de koninklijke gasten welkom heette
cn Antoinette d'Ailly, een dochtertje
van de burgemeester, H.M. de Konin
gin in de provincie Noord-Holland,
De ramen van de kamers rond de
binnenplaats v.aren bezet door hon
derden ambtenaren en ambtenares
sen. Buiteiv het stadhuis werd het
Koninklijk paar hartelijk toegejuicht
door honderden, aar de overzijde van
de Oude Zijds Voorburgwal.
Nadat hst Konink'yk paar gezeten
was, hield wethouder Franke een be-
greetingsrede.
Vervolgens wero.en alle raadsleden en
de genodigde vertegenwoordigers van de
burgerij aan de Koninklijke bezoekers
voorgesteld.
Bij het verlaten van het stadhuis nam
het Koninklijk gtzeischap plaats ln de
gereedstaande open calèche, getrokken
door vier zwarte paarden. Bij het uit
rijden van de stoet uit de stadhuispoort
werden de Koninklijke gasten lulde toe
gejuicht door de wachtende menigte.
De rijtoer voerde via de O.Z. Voor
burgwal. de Kloveniersburgwal, het
Muntplein. Koningsplein, de Leidsestr.,
het Leidseplein. de Nassaukade en de
Kinkerstraat naar de Ambachtsschool
van de Maatschappij voor de Werkende
Stand, de ir W. Maas Gees ter an us-
school, waar een bezoek gebracht werd,
dat een half uur duurde.
Na afloop deelde de Koningin mede,
dat zij zeer grote belangstelling heeft,
in het bijzonder voor het ambachts-
onderwijs in verband met de indus
trialisatie vari ons land. „Zonder goe
de vaklieden zullen wjj geen goede
industrie kunnen hebben," zo zeide
zü-
In de Kalverstraat werd hierop het
Burger Weeshuis bezocht. Twee wees
meisjes boden bloemen aan. De direc
teur gaf een uiteenzetting over het doel
en de werkwijze en de traditie van het
Burger Weeshuis, waarna 't gezelschap
een rondgang maakte.
Toen de stoet weer voor het Konink
lijk paleis arriveerde, had een afd. van
de Kon. Studenten Schietvereniging in
haar schilderachtige uniform met- de
hoge witte pluim op de muts reeds de
wacht betrokken en stond de Amster
damse politiekapel weer gereed om het
volkslied te spelen. Om tien voor half
zes zwenkte de stoet door de Paleis
straat de Dam op onder het gejuich
van de wachtenden. Spontaan werd het
Wilhelmus meegezongen.
Na een korte groet van het balcon
af. bood de heer C. J. M. van Dishoek
Voorhet eerst na de huldigingsfeesten
van 1948 brachten H.M Koningin Julia-
na cn Z.K H. Prins Bernhard een offi
cieel bezoek aan Amsterdam. H.M. Ko
ningin Juliana en Prins Bernhard in de
raadszaal luisterend naar de rede van
ae waarnemend burgemeester, wethou
der B. c. Franke.
BUIIG.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
wisselende bewolking met plaatselijk
regen- of hagelbuien, vooral in de
Kustprovincies. Vannacht ln het binnen
land zwakke, overigens meest matige
ma tussen West en Noord-West. Van-
i£k» het binnenland plaatselijk
iicnte nachtvorst, morgen overdag on
geveer dezelfdè temperatuur als van-
aaaS - (Opgemaakt te 10 uur).
28 October.
Zon op: 7.27 uur; onder: 17.20 uur.
Maan op: 15.04 uur; onder: 22 44 uur
•j, (E. K.)
«oogwater te Katwijk te 7.50 en 20.18
uur.
voor de paleisbibliotheek de aanvulling
over 1948 van 125 nieuwe nummers
(boeken, brochures etc.. alle betrekking
hebbende op Amsterdam) de Lands
vrouwe aan. De boeken waren in de
rode zaal uitgestald. Mej. Dronckers,
die voor deze bibliotheek een catalogus
heeft samengesteld, overhandigde de
Koningin een in groen leer gebonden
exemplaar met gouden letters.
De Koningin dankte voor deze aan
vulling en besloot met de wens, dat het
haar zou zijn toegestaan delen van deze
Paleis-bibliotheek te lenen, zodat zij ze
kon doorlezen op het paleis Scestdyk.
Het Koninklijk paar woonde tenslotte
gisteravond ln Centraal Theater de
comedie „De zilveren fluit", door het
gezelschap van Cor Ruys, bij.
ACHESON OVER TSJECHO-
SLOWAAKSE UITWIJZINGEN.
Dean Acheson, de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, heeft op
een persconferentie te Washington een
geschreven verklaring voorgelezen, 1
waarin hij de Tsjechoslowaakse rege
ring er van beschuldigt, dat zij „klaar
blijkelijk beschuldigingen tegen leden
van de Amerikaanse ambassade te j
Praag ophoopt om de Tsjechische be-
volking te intimideren en de grondsla- I
gen te leggen voor processen, die thans 1
in de door de communisten beheerste
landen van Oost-Europa aan de orde
zijn." Acheson verklaarde, dat de Ame
rikaanse regering overweegt een nota te
zenden.
GRIEKENLAND GESAUVEERD.
De politieke commissie der V.N. heeft
met "ren 16 stemmen en 12 onth la
dingen het Sovjetrusslsche voorstel ver
worpen, volgens hetwelk de V.N. zouden
optreden tegen de terechtstelling van
acht ter dood veroordeelde Griekse po
litieke gevangenen.
De commissie was van oordeel, dat zij
niet competent was voor de beoordeling
van dit voorstel.
Herdenking van 80 gevallen
Marechaussee's
Op 't voorplein van de Koning Willem
III kazerne te Apeldoorn, 't depót van
't wapen der Kon. Marechaussee, heeft
H.K.H. Prinses Wilhelmina mede na
mens H.M. de Koningin een gedenk
teken onthuld ter nagedachtenis van
de mannen van dit wapen en van het
voormalige corps politietroepen, die
tüdens dc oorlog en het verzet 't leven
hebben gegeven voor Konigin en Va
derland.
Aanwezig waren: familieleden van de
gevallenen, de minister van Oorlog, mr
W. F. Sohckklng, generaal H J.
Kruis, chef van de Generale Staf, gene
raal b.d H. G. "Winkelman, oud-opper
bevelhebber, de luitenant-generaal C.
Giebel, chef lucntmacht staf, Jhr. dr C.
G. C. Quarles van Ufford, Commissaris
der Koningin in de provincie Gelder
land. Voorts de militaire attaché's van
de Ver. Staten, België, Engeland en Ca
nada en deputaties van de Belgische
gendarmerie, 't Royal Corps of Military
Police, de marechaussee-vereniging, 't
v.m. corps politietroepen en de Natio
nale Federatieve Raad van het voor
malig verzet.
Voor het monument, ontworpen en
vervaardigd door de beeldhouwer H. J.
Etienne uit Delft in samenwerking met
de reserve-kapitein ir Voorendt uit Nij
megen: voorstellende twee mannenfigu
ren, waarvan de een, gevallen, een bran-
Vanmorgen om 9 uur begon dc kaartverkoop en plaats
bespreking voor de voorstelling op Zaterdag 5 November in de
Leidse Schouwburg van ..Panda cn de Mr Goochelaar" en t'egen
twaalven was de zaal zo goed als uitverkocht.
Er komt dus een tweede, doch TEVENS ONHERROEPELIJK
LAATSTE voorstelling.
Deze begint onmiddellijk na ontruiming van dc zaal na dc
eerste voorstelling, d.w.z. om 4 UUR.
De kaar/verkoop hiervoor is reeds begonnen cn wordt morgen
ochtend om 9 uur voortgezel. De prijs bedraagt slechts 30 ct.
(plaatsbespreking inbegrepen). Maar haast U. want de belangstelling is groot!! J
Cripps en Eden aan het woord
dende toorts overgeeft aan de ander, die
knielt, stonden twee ereposten opgesteld,
een wachtmeester van de marechausee
en een sergeant van de voormalige po
litietroepen.
Nadat Prinses Wilhelmina de troepen
had geïnspecteerd, herinnerde de com
mandant van het wapen, generaal-ma-
joor ir M. Tans aan de uiterste plichts
betrachting in de zware oorlogsjaren, zo
wel door de mannen van het corps po-
litletroepen als die van de Kon. Mare
chaussee.
Ongeveer 80 hunner lieten daarbij ln
of buiten het vaderland het leven.
Hierna onthulde H.K.H. Prinses
Wilhelmina het monument. Zy legde
vervolgens twee kransen aan de voet
van het monument. Vele kransen wer
den nog aangedragen, o.a. van de mi
nister van Oorlog cn dc Canadese re
gering.
De Prinses onderhield zich ten slotte
met familieleden der slachtoffers en
drukte een 20-tal marechausses, die in
de oorlogsjaren met de zorg voor de vei
ligheid van de Koningin te Londen wa
ren belast, ieder afzonderlijk de-hand.
De hoofdaalmoezenier, mgr H. J. J. M.
van Straelen en de hoofdleéerpredikant,
ds A. T. W. de Kluis, voerden nog het
woord, waarna de voorzitter van de com
missie tot plaatsing van het gedenkte
ken, kolonel F. J. J. F. M van der Kroon
dit overdroeg aan de depot-comman
dant, Lt Kol. N. D. Nammensma, die
dit met een kort dankwoord aanvaardde.
nummer bestaat uit zes pagina's.
Amerika's hulp aan Europa
DREIGT VERMINDERD TE WORDEN
Alvorens morgen naar Europa te
vertrekken met de nieuwe taak van „be>-
spoediging van het herstel" heeft de
administrateur van de E.C.A., Paul
Hoffman, een bezoek gebracht aan pre
sident Truman. Volgens te Washington
in omloop zijnde berichten zou Hoff
man de waarschuwing voor de 19 Mars-
hall-landen overbrengen, dat er kans
is. dat het Amerikaanse Congres niet
de volledige dollarhulp zou willen ver
lenen. wanneer de economische voor
uitgang in Europa niet beter werd.
Senator Tom Conally. voorzitter van
de senaatscommissie van buitenlandse
betrpkkingen. heeft voorspeld dat het
Congres de economische hulp aan
Euroüa het volgend laar met ten min
ste epn milliard dollar zou vermin
deren
..Europa moet ziin eigen lot bepa
len" zo verklaarde hü aan een verslag
gever. „Wij kunnen niet voortdurend
zulk een zware last van financiële hulp
dragen".
OOST-DUITSLAND WIL GEEN
AFZONDERLIJK VREDESVERDRAG.
De Oost-Duitse regering treft geen
voorbereidingen voor een afzonderlijk
vredesverdrag met de sovjet-unie, aldus
heeft minister-president Otto Grote-
wohl op een persconferentie te Berlijn
verklaard.
„Wij zijn niet bijzonder geïnteres
seerd in zulk een verdrag De Duitse
eenheid, die ons voornamelijk ter har
te gaat, kan het best worden bereikt
door overeenstemming tussen de geal
lieerden. welke tot een algemeen vre
desverdrag voor geheel Duitsland leidt"
zo zelde hij.
HET BRITSE VAKVERBOND ACHTER
DE BEZUINIGING.
De leiders van het Britse vakverbond
(T.U.C waarbij acht mlllloen leden zijn
aangesloten, hebben hun fiat gegeven
aan de bezuinigingsplannen der Britse
regering, echter een debat vermijdend
over het algemene economische program
voortvloeiend uit de devaluatie De al
gemene aspecten zijn naar een commis
sie van deskundigen verwezen, die haar
onderzoek hieromtrent 9 November be
ëindigd dient te hebben Men meent al
gemeen dat de T.U.C. na bespreking der
conclusies van de commissie, de regering
onvoorwaardelijk zal steunen.
De Britse Minister van Financiën, Sir
Stafford Cripps, heeft in het Lagerhuis
toegegeven dat het soberheidsprogram
van ce regering weinig of geen invloed
op het budget van dit jaar zal hebben.
Een twee-daags debat over dit pro
gram openend, vertelde Cripps dat:
1. De regeringsuitgaven van dit jaar
aanzienlijk hoger zullen zijn dan ln het
budget voorzien was en dat het ver
wachte overschot van 500 millioen pond
aanzienlijk kleiner zal zijn.
2. De defensie-uitgaven aanzienlijk
hoger zullen zijn dan de in het budget
becijferde 760 millioen pond. in eerste
instantie als gevolg van de schikkingen
der Westerse urie.
3. De uitgaven voor het gesocialiseer
de medische plan ook hoger zullen zijn
dan voorzien, als gevolg van verbeterde
hulpverlening.
4. De uitgaven hoger zullen zijn van
sommige departementen die voorraden
materiaal en voedsel moeten aanleggen
Krachtig verdedigde Cripps het so
berheidsprogram en legde uit waarom
er geen grote afzonderlijke besnoeiin
gen waren.
In plaats van sommige grote sociale
diensten te vernietigen, hetgeen de re
gering niet wilde, moeten de bezuini
gingen verdeeld worden over een groot
aantal betrekkelijke kleine punten van
zeer gemengde aard, terwijl er slechts
betrekkelijk weinig grotere zaken bij
kunnen zijn, vertelde de minister.
Hij gaf toe dat de regering opzette
lijk had vermeden om de sociale dien
sten en voedselsubsidies aan te raken,
omdat dit geleid zou hebben tot ho
gere kosten var. levensonderhoud, meer
looneisen en het loslaten van de rege-
ringspolitiek van een loonstop.
Vervolgens vertelde Cripps het La
gerhuis dat:
1. Engelands gewapende macht ruim
20 000 man onder het cyfer van 750.000
zal zijn dan eerder voor 1 April 1950
bepaald was.
2. Engeland niet kan voortgaan ln
het zelfde tempo haar sterlingschulden
te betalen.
3. Engeland zich niet kan veroorloven
verdere leningen of credieten aan an
dere landen te geven, behoudens zeer
speciale gevallen
4. De besnoeiing van dollar-importen
uit de Verenigde Staten en Canada in
de eerste plaatsen voedingsmiddelen
(behalve suiker en tarwe), tabak en
grondstoffen zal treffen.
5. Het regerlr-gspersooneel in civiele
departementen tegen eind 1950 met
10.000 verminderd zal zijn.
6. De regering besloten heeft de ren
tevoet; van kortlopende gelden niet te
verhogen.
Zijn lange redevoering besloot hü met
de waarschuwing: laat ik het abso
luut duidelük maken dat geen deva
luatie, geen bezuinigingen, geen rege-
ringshandelingen van welke aard ook.
onze huidige sociale en levensstan
daard kan redden tenzy wy allen ge
meenschappelijk en ernstig onze taak
vervullen. Dat is geen rethorische
verklaring of een vlucht der verbeel
ding. Dat zijn de harde feiten.
.Tenzy wij allen snel meer kunnen
produceren en onze kosten omlaag kun
nen krijgen, zullen we een tragische
daling van onze levensstandaard bele
ven, vergezeld van de demoraliserende
onveiligheid van uitgebreide werkloos
heid.
De plaatsvervangend leider van de
conservatieven, Anthony Eden, de eer
ste oppositie-spreker in het debat, be
schuldigde Attlee er van dat hij een
volledig ontoereikend economisch pro
gram had aangenomen omdat 'n doel-
Bidault heden voor parlement
De Franse kabinetsformateur, Georges
Bidault, zal heden de Nationale Verga
dering om een vertrouwensvotum vra
gen. Hij heeft reeds een verdeling van
alle belangrijke ministerportefeuilles tot
stand gebracht.
Als Bidault door de Nationale Verga
dering tot premier wordt benoemd, zal
hij zijn kabinet onmiddellijk aan presi
dent Auriol voorleggen.
Het bestuur van de Franse radicale
partij heeft met 77 tegen 27 stemmen
besloten, dat de partij aan een rege-
ring-Bidault za' deelnemen.
INTERVENTIE VAN TRUMAN.
Een vooraanstaande regerlngsfuctio-
naris. die verder ongenoemd wenste te
blijven, heeft verklaard, dat Truman
tussen beide zal komen bij de staking in
de kolen- en staalindustrie, indien deze
week geen oplossing wordt gevonden.
treffender program geleid zou hebben
tót ontslagen m het Labour-kabinet
Eden deed enige specifieke voorstel
len aan de hand:
1. Kan er geen vertrouwen zijn ln
minister van Defensie Alexander, als
gevolg van zijn tegenstrijdige bevelen.
Eden stelde voor om de defensie-ver
plichtingen in het Verre Oosten, speci
aal Hongkong, to beperken.
2. Hij stelde voor de staf van de
Britse hoge commissaris in Duitsland te
beperken. Volgens Eden bedraagt die
12 600 man, terwijl de Amerikanen het
met 1.500 man klaar spelen.
3. Hij stelde voor speciale tarieven
te berekenen in het medische plan voor
brillenglazen, kunstgebitten en pruiken
en voor med-sche recepten.
4. Hij meende dat sommige ontvan
gers van vcedsclsubsides die niet nodig
hebben.
Eden besloot met de voorspelling dat
het feit dat dc regering niet bleek
opgewassen tegen het wcrkeiykc ge
vaar van het ogenblik, een ramp voor
de natie betekende. Hij meende dat
het land de voorkeur zou geven aan
een grote c-poffering in plaats van het
voortdurend nippen van de regering
aan het probleem.
Eden prees dat Cripps zich krachtig
verzette tegen een verdere verlaging
van Engelands goudvoorraad en hij
vroeg of het niet mogelijk zou zijn som
mige Europese landen die naar Enge
land exporteren, te vertellen dat zy
niet kunnen verwachten dat metgoud-
af gif te kan worden voortgegaan omdat,
indien Engeland «n elkaar stort, zij mee
zuller. vallen. (UP).
Storm raast over Frankrijk
en Engeland
GROTE SCHADE EN ENIGE
ONGEVALLEN.
Razende golven, opgedreven door
een wind die bijna orkaan-sterkte had,
beukten gisteren de kusten van Frank
rijk en Engeland, zetten kuststeden on
der water, dreven minstens drie sche
pen on de kust en brachten het Ka
naal-verkeer practlsch tot stilstand.
Vijf zeelieden worden vermist langs
de door de storm gebeukte kusten van
Bretagne en Normandlë in Frankrijk.
Tropische regens vergezelden de wind
die een snelheid van 80 myl per uur
bereikte.
De Franse trawler Hedkin werd aan
land gedreven te Southend, het 250 ton
metende Britse schip Arch Glen kwam
op de rotsen te Eastcliff te zitten en de
370 ton metende Mayflower werd te
Holyhead op Salt Island, ter hoogte
van de kust van Wales, gekraakt. De
uit negen koppen bestaande beman
ning van de Mayflower werd met de
..broek" gered.
De Franse haven Le Havre werd ge
sloten totdat de storm zou afnemen.
Uit Brest wordt vernomen dat drie
zeelieden over boord sloegen van een
tonijn visser en vermoedelijk verdron
ken. terwijl verder een zeeman van het
Nederlandse schip Alena verdronk en
het lijk van nog een andere zeeman te
Lorient aan land spoelde.
De veerdiensten tussen Dover en
Ostende. Dover en Duinkerken. Dover
en Boulogne en tussen Calais en Fol
kestone werden stilgelegd tot de zee
kalmer zou worden.
Te Santgate in Kent werden grote
stukken van de zeedijk door de golven
weegeslagen en het water stond twee
voet hoog in de hoofdstraat. De koken
de branding heeft vele huizen langs de
kust ondermijnd, waaronder het his
torische Sandgate Castle, welks eeuwen
oude funderingen op het ogenblik wor
den weggesnoeid.
De spoorverbinding tussen Wey
mouth en Portland werd geslaakt na
dat het water boven de rails was ee
komen In de Londense buitenwijk
Swiss Cottage werden twee hulzen ver
nield topn een fabrieksschoorsteen er
op terecht kwam.
In het grootste deel van Engeland
werden de weeen geblokkeerd, doordat
regen en gnlvpn er water od zetten tot
drip voet ho^g bomen lossnoelden en
dwars over de weg wiemen of kleine
aardverschuivingen veroorzaakten.
(UP.)
DE f. 25.000 GEVALLEN.
In de 508e loterij, derde klasse is de
prijs van f. 25.000 gevallen op nr 14681.
De Deense vrachtboot „Ivar", die naby
Terschelling op een mijn liep, is door dé
sleepboten „Holland", „Oceaan", „Stor-
temelk" en „Texel" van de Fa Doeksen
te Terschelling 10 mül ten Noordoosten
van Terschelling buiten de vaargeul aan
de grond gezet. Het schip zinkt echter
steeds dieper weg.
Zijaanzicnt van de „Ivar" ln de hache
lijke positie, waarin het schip verkeert.
Achter de „Ivar" is de sleepboot „Oce
aan", welke ter assistentie aanwezig Is,
gedeeltelijk zichtbaar.
f 748.000 voor restauratie
Haagse paleizen
HUIS TEN BOSCH WAARDIGE
WONING VOOR KON. GEZIN.
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een voorstel tot wyziging van het eer
ste hoofdstuk der Ryksbegroting voor
het dienstjaar 1949. Er worden bedra
gen aangevraagd voor de restauratie
van het^ Huis ten Bosch dour bemid
deling van de Ryksgcbouwendicnst. nl.
f. 358.000 en voor de restauratie van
het Koninklyk Paleis Noordcinde door
bemiddeling van de Ryksgebouwcn-
dienst, nl. f. 390.000.
Aan de toelichting ontlenen wij, dat
hoewel de minister van Financiën en van
Wederopbouw en Volkshuisvesting in
beginsel niet afwijzend staan tegenover
het denkbeeld van de bouw van een
nieuw Koninklijk Palels, zy van mening
zijn, dat een dergelijke bouw in verband
met de tydsomstandigheden voorlopig
niet verantwoord zou zijn en dus moet
worden uitgesteld tot betere tijden.
Voor de huisvesting van Hare Maje
steit te 's-Gravenhage zal daarom voor
lopig een andere oplossing zün te zoeken.
Het Huis ten Bosch zal na het ver
beteren van de brandveiligheid en het
treffen van enkele andere voorzienin
gen een waardige woning zün voor het
Koninklyk gezin. Ook is dit palcis zeer
geschikt voor ontvangsten van kleinere
omvang.
Na overleg met Hare Majesteit zijn de
ministers tot de conclusie gekomen, dat
behalve het Huls ten Bosch ook het
voorgedeelte van het Palels Noordeinae,
hetwelk de representatieve ruimten be
vat. na nerstel van de brandschade en
na het treffen van enkele voorzieningen,
voor grote ontvangsten ter beschikking
van de Koningin moet blijven.
De ministers zijn van oordeel, dat het
aanbod van H.M. om de achtervleugels
van het paleis voor andere doeleinden
te benutten en het bijbehorende park
toegankelijk te stellen voor hei publiek
In dank moet worden aanvaard.
De achtervleugels van het Palel*
Noordelnde zouden ln gebruik zyn
nemen als kantoorruimte voor P Jks-
dlensten, die weinig door publiek be
zocht «orden.
