Wetsontwerp opheffing
handelingsonbekwaamheid gehuwde vrouw
MAPLE LEAF j
Alma's dubbele taak
PANDA EN DE MEESTER-GIDS
Huidige wet onverenigbaar met
haar persoonlijkheid
Haar vermogen onbeperkt aansprakelijk
voor haar schulden
Jkauwpom, f!)
Oorlogsgetroffenen in verzet
Wetsontwerp vergoeding materiële
oorlogsschade onaanvaardbaar
Radio-programma
58ste Jaargang
LEIDSCIi DAGBLAD Dinsdag 18 October 1949
Tweede Blad No. 26823
Bu de Tweede Kamer is ingediend een ontwerp van wet tot ophef
fing van de handelingsonbekwaamheid van de gehuwde vrouw.
Aan de Memorie van Toelichting ontlenen wij:
De bestaande wet beschouwt de gehuwde vrouw als in beginsel hande
lingsonbekwaam, stelt haar voor het verrichten van rechtshandeling af
hankelijk van de machtiging van haar man. Dit beginsel van handelings
onbekwaamheid is niet in overeenstemming met de waarde, die de huidige
tijd toekent aan de persoonlijkheid van de vrouw en moet voor het tegen
deel plaats maken.
De opheffing van de handelingsonbekwaamheid van de gehuwde vrouw
zal de meest ruime werking hebben in de gevallen, waarin de goederen
der echtgenoten gescheiden zijn. Alsdan zal de handelingsbekwame vrouw
de volledige zeggenschap hebben over haar vermogen.
Haar vermogen zal onbeperkt voor haar schulden aansprakelijk zijn.
Zij zal met andere woorden uit een oogpunt van handelingsbekwaamheid
geheel met een ongehuwde handelingsbekwame vrouw gelijk staan. Dit
zal zich voordoen In geval aan de gehuwde vrouw goederen zijn opgeno
men, welke buiten de wettelijke gemeenschap van goederen zijn gevallen,
ingeval van huwelijksvoorwaarden en in geval van scheiding van goederen.
Intussen bepaalt het wettelijk systeem
van algehele gemeenschap van goederen
voor ongeveer 95% der echtparen de
onderlinge vermogénsposltie. Aan deze
wettelijke gemeenschap is inhaerent het
beheer van de man over die gemeen
schap. Tengevolge van deze beheersfunc
tie van de man ten opzichte van de wet
telijke gemeenschap van goederen kan
het gemeenschapsvermogen in het alge
meen niet aansprakelijk zijn voor de ver
bintenissen door de vrouw aangegaan.
Voor dergelijke verbintenissen zal slechts
verhaal mogelijk zijn op eventueel buiten
de wettelijke gemeenschap vallende goe
deren van de vrouw.
Practisch zal daarom de handelings
bekwaamheid der vrouw, die in alge
hele gemeenschap van goederen ge
huwd is, niet tot gevolg kunnen heb
ben, dat de vrouw met haar rechts
handelingen de goederen der gemeen
schap bindt, zolang die gemeenschap
bestaat en zolang de man het beheer
over de gemeenschap voert.
DESIDERATA
Het is thans niet de tijd om te over
wegen, of het huwelijks-goederenrecht in
zijn beginselen gewijzigd moeten worden.
Een bevredigende oplossing lijkt be
reikt. te worden, indien de volgende de
siderata vervuld worden:
a. handelingen van de vrouw die de ge-
gewone huishouding betreffen, moeten
mede de man binden, behoudens de
bevoegdheid van de man om langs de
weg van rechten wegens deugdelijke
reden dit gevolg van het optreden dei-
vrouw te beëindigen. Deze regel moet
gelden ongeacht of en zo ja welke ge
meenschap van goederen tussen de
echtgenoten bestaat.
b. de vrouw moet, wanneer de man on
voldoende gelden voor de huishouding
ter beschikking van de vrouw stelt,
langs de weg van rechten de moge
lijkheid verkrijgen zich deze gelden
uit de inkomsten van de man te ver
schaffen, met name door een beslag
op het loon van de man. Ook de uit
oefening van dit recht moet onafhan
kelijk zijn van het al dan niet bestaan
van enige gemeenschap van goederen
tussen de echtgenoten.
c. aan de vrouw moet de bevoegdheid
toekomen tot uitoefening van een be
roep en het verrichten van arbeid. Zij
zal evenwel de bewilliging van de man
behoeven, wanneer zij met het beroep
of de arbeid de gemeenschap wil bin
den. De vrouw zal de tussenkomst van
de rechter moeten kunnen inroepen
indien de man de bewilliging weigert.
De vrouw moet de inkomsten uit be
roep of arbeid zelf kunnen beheren
en daarover zelfstandig ten bate van
het gezin kunnen beschikken.
d. voor het overige zal de vrouw de ge
meenschap alleen kunnen binden met
bewilliging van de man.
e. de man zal het beheersrecht van de
gemeenschap niet kunnen prijsgeven.
Wel zal hij zijn vrouw volmacht kun
nen geven.
f. indien enige gemeenschap van goede
ren tussen de echtgenoten bestaat, zal
de man de medewerking van de vrouw
behoeven, zodat alsdan slechts beide
echtgenoten tezamen kunnen beschik
ken, voorzover het betreft de van de
zijde van de vrouw in de gemeenschap
gevallen onroerende goederen, sche
pen en niet aan toonder luidende
rechten en voorzover het betreft de
Inboedel.
g. de man zal de vrouw moeten inlich
ten betreffende het beheer over de
gemeenschap.
h. de vrouw moet het beheer over de
gemeenschap kunnen verkrijgen in
dien de man afwezig is of in de on
mogelijkheid verkeert zijn wil te ver
klaren.
i. de vrouw moet het beheer over de ge
meenschap of scheiding van goederen
kunnen verkrijgen indien de man zijn
inlichtingsplicht tegenover de vrouw
niet behoorlijk nakomt of zijn ver
plichtingen ten aanzien van het be
heer der gemeenschap verwaarloost.
j. een faallisemenjt van de niet-behe-
rende echtgenoot zal de gemeenschap
niet omvatten, opdat niet het faillis
sement van de niet-beherende echt
genoot uitgelokt wordt om de behe
rende echtgenoot te dwingen de schul
den te honoreren, waarin hij niet be
willigd heeft,
k. de bijdrage van de vrouw in de kosten
van de huishouding moet geregeld
worden indien de gemeenschap van
goederen uitgesloten of beperkt is, dus
ook bij scheiding van goederen.
1. indien een echtgenoot feitelijk beheer
voert voor de andere echtgenoot, moet
hij bij het einde van het beheer re
kening en verantwoording afleggen en
eventuele schade vergoeden.
Regelingen in vorenstaande zin van de
verhoudingen tussen echtgenoten treden
zonder twijfel op het terrein van het hu
welijks-goederenrecht. Die regelingen
zijn het onvermijdelijke gevolg van de
opheffing van de handelingsonbekwaam-
i held van de gehuwde vrouw, wil ten-
I minste de opheffing dier onbekwaam-
heid op bevredigende wijze regeling vin
den. Intussen wordt alleen in dit laatste
opzicht aan het huwelijksgoederenrecht
geraakt, dus slechts op indirecte wijze,
en wordt noch aan het stelsel van hu
welijksgoederenrecht noch aan het sy
steem van huwelijksvoorwaarden ge
tornd.
De regelingen in vorenstaande zin zijn
voor een deel bestaand recht en zijn
overigens voor een deel ontleend aan
het ontwerp huwelijksvermogenrecht, dat
op 5 Mei 1948 is ingetrokken.
De wetswijzigingen bestrijken in hoofd
zaak het Burgerlijk Wetboek, voorts
faillissementswet, het Wetboek van Bur-
g?-lijke Rechtsvordering en een aantal
afzonderlijke wetten.
GEEN GEHOORZAAMHEID
VERSCHULDIGD.
I)e regel van de bestaande wet dat de
vrouw 3an haar man gehoorzaamheid
verschuldigd is, verklaart geen ande
re bepalingen der wet en leidt niet
tot rechtsgevolgen. De regel is daar
om geschrapt.
De verplichting van de echtgenoten
tot samenwoning dient wederkerig te
zijn, met dien verstande, dat de man
de plaats van samenwoning bepaalt.
De verzorgingsplicht van de echtge
noten moet evenzo wederkerig zijn.
Handelingen van de vrouw, die de
gewone huishouding betreffen, zie
boven moeten ook de man binden.
De man moet de bevoegdheid hetiben
de tussenkomst van de Arrondisse
mentsrechtbank in te rcepen, indien
redenen aanwezig zijn om het evenfoe-
doelde rechtsgevolg aan de handelin
gen van de vrouw te ontnemen. Eigen
machtig zal de man zich niet kunnen
bevrijden van zijn aansprakelijkheid
voor de huishoudelijke uitgaven door
de vrouw gedaan.
Het zal onder de nieuwe wet nog
vaker dan thans voorkomen dat de
ene echtgenoot goederen van de an
dere echtgenoot beheert, zonder dat
hü daartoe rechtstreeks de bevoegd
heid aan de wet ontleent. Dergelijk
beheer is volkomen geoorloofd en zal
moeten worden beschouwd als een
beheer uit uitdrukkelijke of stilzwij
gende lastgeving. De overeenkomst
van lastgeving is tussen echtgeno
ten bestaanbaar evenals elke andere
overeenkomst, behoudens voor zover
de wet een beletsel oplevert tegen het
sluiten van overeenkomsten tussen
echtgenoten, hetgeen het geval is bij
koopovereenkomsten, schenkingen en
arbeidsovereenkomsten.
Het lijkt als regel van nieuw recht
redelijk, dat, wanneer een erflater of
schenker bepaalt dat de goederen waar
op de beschikking betrekking heeft,
niet in de gemeenschap van goederen
vallen, waarin de erfgenaam, legataris
of begiftigde gehuwd is, de andere
echtgenoot niet bevcegd zal zijn de
nietigheid van de beschikking in te
rcepen uit hoofde dat zij in strijd zou
zijn met het wettelijk erfdeel van de
bevoordeelde echtgenoot.
Nu de gehuwde vrouw bekwaam wordt
zelfstandig rechtshandelingen te ver
richten, moet vastgesteld worden welke
schulden van de man en welke schul
den van de vrouw de gemeenschap
binden.
Vooreerst zullen tot de schulden der
gemeenschap moeten behoren de
sehulden ten laste van ieder der
echtgenoten vóór het huwelijk ge
maakt.
De schulden door de man tijdens het
huwelijk gemaakt, zullen uit hoofde
van zijn beheer van de gemeenschap
als algemeen gelden. De schulden
door de vrouw tijdens het huwelijk
gemaakt, zullen daarentegen slechts
gemeen zijn indien de man zijn uit
drukkelijke of stilzwijgende bewilli
ging heeft gegeven.
Door het uitoefenen van een beroep
of bedrijf of het verrichten van arbeid
zal de vrouw de gemeenschap niet zon
der meer behoren te binden De vrouw
zal om daaruit een aansprakelijkheid
van de gemeenschap te vestigen, de be
williging van de man moeten verkrij
gen. Aan de vrouw zal een beroep op
de Arrondissementsrechtbank moeten
openstaan indien de man deze bewilli
ging weigert, omdat anders de man het
de vrouw Indirect onmogelijk zou kun
nen maken een bepaald bercep of be
drijf uit te oefenen of bepaalde arbeid
te verrichten.
Voor de huishoudelijke schulden be
hoort de gemeenschap aansprakelijk te
zijn in zover als de man voor die schul
den verbonden is.
Ten slotte behoren de schulden voor
beide echtgenoten uit de wet ontstaan,
deel uit te maken van de gemeen
schap.
BEHEER DER GEMEEN SCHAP.
Omdat de vrouw als algemene regel
de gemeenschap niet kan binden, zal
zij ook door rechtsvorderingen de ge
meenschap niet kunnen binden dan
met uitdrukkelijke of stilzwijgende be
williging van de man. Het lijkt ge
wenst dat de gemeenschap steeds door
rechtsvorderingen die de vrouw betref
fen, verbonden zal zijn indien de
rechtsvorderingen betrekking hebben op
het bedrijf, het bercep, of de arbeid
van de vrouw en de schuld een ge
meenschapsschuld is.
De man heeft het beheer ran de ge
meenschap in dien zin, dat hem het
beheer van en de beschikking over de
gemeenschap toekomen. Van dit recht
zal de man geen afstand kunnen doen.
Het beheersrecht van de man staat er
niet aan in de weg dat hij zün vrouw
volmacht geeft. De vrouw kan met het
beheer belast worden: indien de man
afwezig is of in de onmogelijkheid is
zijn wil te verklaren of indien er naar
het oordeel van de rechter redenen zijn
om de man het beheer te ontnemen.
Aan de beherende echtgenoot worden
handelingen om niet ten aanzien van
goederen van de gemeenschap niet toe
gestaan. tenzij met medewerking van
de andere echtgenoot. Handelingen,
welke uit deze hoofde aan de beheren
de echtgenoot slechts met die mede
werking zjjn toegestaan, zijn: ver
vreemding cm niet en kwijtschelding.
Toegestaan wordt schenking van an
dere dan onroerende goederen, waar
van de waarde, in aanmerking genomen
de gegoedheid der echtgenoten, niet bo
venmatig is.
SCHEIDING VAN GOEDEREN.
In geval van gemeenschap van goe
deren moet de vrouw het recht heb
ben scheiding van goederen te vra
gen, indien de man in ernstige mate
zijn verplichtingen omtrent het be
heer overtreedt. Gelijk recht moet de
vrouw toekomen, indien de man het
huisgezin in gevaar brengt door wan
gedrag of verkwisting, waardoor het
actief van de gemeenschap aangetast
wordt, of indien de man door slecht
beheer van eigen goederen de ge
meenschap aantast.
Bovendien moet de vrouw het recht
hebben om schelding van goederen te
vragen, indien de man zijn plicht niet
nakomt om de vrouw de nodige inlich
tingen te geven over de stand der ge
meenschap en het beheer.
FAILLISSEMENT.
j Ofschoon de gemeenschap voor schul-
den van de handelingsbekwaam gewer
den vrouw niet zonder meer aanspra-
I keiyk zal zijn, zouden schuldeisers van
de vrouw het in hun macht hebben de
man indirect tot betaling van de schul
den der vrouw te dwingen, indien de
schuldeisers van de vrouw het faillisse
ment van de vrouw zouden kunnen
verkrijgen met het gevolg, dat de ge-
meenschap in het faillissement zcu
vallen. Dit gevolg moet dus aan het
faillissement de vrouw ontnomen wor
den.
Hetzelfde motief geldt als de vrouw
beheer heeft; ook zij meet dan niet
door faillissement van de man indirect
kunnen worden gedwongen zijn buiten
de gemeenschap vallende schulden te
betalen.
Alleen-verkoop voor Nederland E.G. BOUWER's Handelsvereniging N.V.- Amsterdam-Z.
(Adv.)
FEUILLETON
door MARY BURCHELL.
Vertaald uit het Engels.
1)
HOOFDSTUK I.
Tot op de dag, dat haar broer Theo-
door plotseling aan een hartverlam
ming overleed, had mevrouw Brendall
zich altijd als een zeer fortuinlijke
vrouw beschouwd.
Ze zou nooit openlijk zeggen, dat de
welgezindheid van Vrouwe Fortuna
eigenlijk iets was, dat haar min of
meer toekwam. Maar hoe dan ook, ce
voorzienigheid had het goed met haar
voor gehad door haar steeds te vrij
waren voor werkelijk grote narigheden.
Tenslotte dce je ook altijd je
plicht, placht ze zelfvoldaan te zeggen,
en help je andere mensen, zoveel als
mogelijk is, en dus
Ze gebruikte het woordje „je" in
plaats van „ik", wat ze eigenlijk be
deelde. en wist hierdoor de overdadige
zelfvoldaanheid van een dergelijke op
merking wat te verzachten. En de con
clusie, die aan het eind van haar op
merking te trekken viel, liet ze aan de
toehoorders over.
Eens in haar leven was mevrouw
Brendall werkelijk 'n grote ramp over
komen: ze was namelijk op betrekke
lijk jonge leeftijd weduwe geworden.
Dooh haar broer een zwijgzame vrij
gezel bleek een zeer bijzonder begrip
te hebben van familieplichten, en hij
had geen ogenblik geaarzeld zijn grote,
rommelige huis aan zijn zuster en haar
kinderen ter beschikking te stellen.
Dat is meer dan je van de door
snee ongetrouwde oom kunt verwach
ten, had Alma. de tweede dochter van
mevrouw Brendall, op een keer vol har
telijke warmte verklaard, in de me
ning dat haar moeder een en ander
wel wat al te veel als normaal accep
teerde.
Van de vier kinderen Brendall was
Alma zioh waarschijnlijk het meest be
wust, dat ze oom Theodoor bijzonder
dankbaar moesten zijn. En hoewel het
zeer moeilijk was in nader contact met
ae zwijgzame vrijgezel te komen, was
Z9 toch innig aan haar oom gehecht
geweest en geschokt en bedroefd, bij
diens plotselinge dood.
Eva, de oudste dochter, bekeek de
dood van oom Theodoor enkel en al
leen vanuit de materiële gezichtshoek:
welke zouden nl. de gevolgen van dit
sterfgeval voor haar en de andere fa
milieleden zijn? Eva was een mooi,
stralend wezentje, dat alles altijd mee
moest lopen. Ze had rossig gouden
krulhaar, donkerblauwe ogen en een
figuurtje, dat een uitverkoop jurk je er
uit deed zien als een exclusief model.
Ze was betoverend, als alles voor de
%-ind ging, maar niet iemand zoals
Alma heel duidelijk inzag op wie je
aan kon, als de zaken verkeerd liepen.
Met haar 24 jaren was Eva een ge-
j slaagde secretaresse van Murray Far-
raday, de meest vooraanstaande man
in de stad. Ze werkte in deze baan on
geveer een jaar op het moment, dat
oom Theodoor stierf. Ze had de ge
woonte haar familie te vermaken en
soms ook tot verontwaardiging te
brengen met haar verhalen over de
wijze, waarop ze met haar moeilijke
baas omsprong.
Als het hoofd van de grote ijzer- en
staalbedrijven, die aan een derde van
de bevolking der stad werk verschaften,
meende deze, volgens Eva, dat hij het
heelal bezat.
Ik schok zijn zelfvoldaanheid zo
nu en dan herig, verklaarde Eva luch
tig. Maar ik ben zó'n goede scretaresse,
dat hij dat wel van me moet nemen.
Het is allemaal een kwestie van iemand
weten aan te pakken, en het juiste
moment te kiezen. Als ik me weer eens
buitengewoon onmisbaar heb gemaakt,
benut ik de gelegenheid om hem dui
delijk aan te tonen, dat hij toch eigen
lijk niet zo geweldig is, als hij denkt
te zijn.
Alma had bij dergelijke verhalen al
tijd even een volkomen overbodig
gevoel van medelijden met de grote
Murray Farraday. Maar ze troostte zich
met de gedachte, dat Eva's opmerkin
gen tegenover hem wel niet zo scherp
zouden zijn, als ze liet voorkomen.
Alma was slechts twee jaar jonger
dan Eva, maar in Eva's gevoel lagen
er vele jaren tussen hen wat betreft
algemene wereldwijsheid en levensbe
schouwing. Alma was volgens mevrouw
Brendall haar „huismusje". Ze legde
op deze liefderijke benamLng vooral de
nadruk, als ze het een of ander ver
velende kanveltje van zich af wilde
schuiven.
Maar het w&s inderdaad een feit, dat
Alma het liefst thuis was. Hoewel ze
meer liefde en interesse voor haar me
demensen had dan Eva ooit op zou
kunnen brengen, was ze erg verlegen
en vond ze het mceilijk de vriendelijk
heid, die ze ten opzichte van de men
sen voelde, ln daden of woorden om te
zetten. Het betekende daarom geen te
leurstelling voor haar, maar integen
deel een grote vreugde, toen mevrouw
Brendall haar op haar achttiende ver
jaardag de leiding van oom Theodoors
huishouding overdroeg, onder het voor
wendsel, dat haar gezondheid nie-,
meer zo goed was.
Richard volgde op Alma en was een
knappe, zwijgzame jongen. Op het mo
ment van z{jn ooms dood was hi) 17
jaar. Hij bezat een geweldig flair om
examens te doen en mevrouw Brendall
was er vast van overtuigd, dat hij een
genie was en een grote carrière zou
maken. Zo nu en dan zag ze zichzelf
al (ze zag altijd zichzélf en nooit Ri
chard) als de moeder van een toekom
stige Premier, of een groot financier,
of professor van wereldreputatie. Maar
als ze dergelijke grootse verwachtingen
soms in woorden uitdrukte, was de eni
ge reactie van het toekomstige genie
een geïrriteerd: O moeder, schel uit
met die onzin! En dus hield mevrouw
Brendall haar fantasieën meestal voor
zich en schepte er een heimelijk be-
hagen in.
De familie werd gecompleteerd door
de 14 jaar oude Pansy (betekent in
het Engels: viooltje), die erg veel be
zwaar tegen haar voornaam had en
hierover de familie eindeloos onder
hield.
Waarom noemden jullie me Pan
sy? klaagde ze bij herhaling tegen haar
moeder. De meest bespottelijke naam
die je een arme. hulpeloze baby kunt
geven!
(Wordt vervolgd)
HET CONFLICT AAN HET
LEEUWARDER GYMNASIUM.
Aanwijzing commissie van onderzoek.
Zoals bekend is een conflict ontstaan
lussen curatoren en leraren van het
S.;edeUJk Gymnasium te Leeuwarden.
Het college van Curatoren had tegen
het advies van de leraren in, een aantal
leerlingen van de vierde naar de vijfde
klas bevorderd. O.a. werd een zoon van
een der curatoren, die vier onvoldoen
den had, alsnog bevorderd.
B en W. delen thans aan de Raad
mede, dat zij voor het vellen van een
oordeel het college van curatoren, de
reccor en de leraren hebben verzocht
schriftelijk hun lezing te willen geven
omtrent de aanleiding tot, alsmede om
trent het verloop van het geschil.
Het college stelt thans de Raad voor
alle hierop betrekking hebbende stuk
ken in handen te stellen van een com
missie, bestaande uit 5 leden en een
voorzitter. De Wethouder van Onder
wijs zou als voorzitter moeten fungeren.
Deze commissie zal dan de opdracht
moeten ontvangen de raad nader te
rapporteren. B. en W. stellen voor de
betrokken commissie in de vergadering
van Woensdag a.s. aan te wijzen.
AUTO IN AMSTERDAMSE GRACHT.
Radeloze bestuurder bevryd.
Door een verkeerde manoeuvre bij 't
starten reed gistermiddag de 33-j. Am
sterdamse vertegenwoordiger C. Bouqet
met zijn wagen, die geparkeerd stond
aan de walkant, de Keizersgracht in,
De 25—jschipper P. Geisel, sprong ge
kleed te water en slaagde er in de ver
tegenwoordiger door het raampje in de
deur achter de chauffeursplaats uit de
auto te halen. In zijn radeloosheid had
de vertegenwoordiger eerst gepoogd het
portier te openen, doch toen hij hierin
niet slaagde, het portierraam achter
zijn zitplaats verbrijzeld. De brandweer
haalde met de kraanwagen de auto op
het droge.
yy
4). Ja nu had Joris Goedbloed
grond onder de voeten. Panda kon ge
woon zijn mond wel houden. „Dit schil
derij," zo ging Joris opgetogen voort,
voorstellende „Liggende Kikvors" is
van een meesterhand, u zonder twijfel
welbekend. Manuel Paradesole was het,
die dit het aanschijn schonk. Een heer
lijk stukje. Sir! Doch volg mij naar dit
verrukkelijk aardewerk dit ceramiek
mag ik wel zeggen vol ontroerend
lijnenspel. Hoe teder uit zich hier de
grote geest van onze onvergetelijke Di-
I passol
..Interessant! Interessant!" sprak
William T. Bobberbroek. „Blijf zo staan,
ouwe jongen Dan kom je ook op de
kiek. Dat zullen de lui thuis aardig vin
den!"
„Zonder twijfel zullen de luitjes thuis
een goede fotografie op prijs weten te
stellen", knikte Joris bescheiden. „Doch
volg mij naar de galerij der Experimen-
tallstabstrahiste iscumenterialisten"!
„Tjonge! Dat allemaal?" vroeg Wil
liam T. Bobberbroek. „Zeg, jij hebt heel
wat onder de pet, Pietersen! Moeilijke
baan, gids?"
„Niet voor een ruim-ontwikkeld per
soon met brede kennis", zei Joris een
voudig en zo ging die rondleiding voort,
zonder dat Panda nog één woord kon
zeggen. En bij de uitgangtja, dat
was echt naar voor Panda; toen was
William T. Bobberbroek helemaal ver
geten dat Panda bestond en hij drukte
Joris Goedbloed een ruime beloning in
de hand. „Nou dat heb Je bést ge
daan, Pietersen!" sprak hij tot Joris.
Bedankt en tot kijkl"
„Het genoegen was aan mijn zijde",
deelde Joris minzaam mede. En Pan
da kwam er helemaal niet aan te pas...
Getroffenen diep
teleurgesteld
(Speciale berichtgeving)
Na vier jaar lang te hebben geüverd
voor ccn redciykc wctteiyke regeling
van vergoeding voor materiële oorlogs
schade, heeft de landeiykc Federatie,
welke de grote meerderheid van de
hierby betrokken oorlogsgetroffenen
omvat, thans meegedeeld dat zy de
door de regering voorbereide maatre
gelen onbevredigend cn volkomen on
aanvaardbaar acht.
In verband met de behandeling van
het wetsontwerp in de Tweede Kamer,
welke op 25 October een aanvang zal
nemen, heeft zij dat in een adres ook
aan de Kamerleden bekend gemaakt.
De heer J. A. Koops, voorzitter van de
Federatie, verzekerde ln een te Den
Haag gehouden byeenkomst, dat men
na de vele besprekingen van de laatste
tyd heel wat anders had verwacht,
dan dat waarmede de regering nu voor
de dag is gekomen. De oorlogsgetroffe
nen zyn diep teleurgesteld en er gaan
talloze stemmen op die thans van de
politieke partijen willen eisen dat deze
hun in verkiezingstijd gelanceerde
beloften nu waar zullen gaan maken,
d.w.z. dat zy thans voor de gedupeer
den zullen opkomen en in het parle
ment de regering duidelijk zullen ma
ken dat het huidige voorstel onvol
doende Is.
De Federatie heeft haar voornaamste
bezwaren ln een negental punten vast
gelegd, alle minder belangrijke kwesties
eenvoudig onbesproken latende, omdat
zij weet, dat die wensen tach niet ver
vuld zullen worden.
In principe staat de Federatie nog op
het standpunt dat de vergoeding voor
schade aan woningen, bedryfspanden,
bedrijfsuitrustingen, enz. volledigmoet
zijn en dat het gehele Nederlandse volk
die last behoort te dragen, maar op
practlsche gronden is men bereid van
die els af te stappen.
Wat het thans aanhangige wetsont
werp betreft, meent men vooral met klem
te moeten opkomen tegen het gehand
haafde systeem van de ambtelijke vast
stelling der vergoeding. De betrokkenen
komen er nooit achter volgens welke
objectieve richtlijnen die vaststelling ge
schiedt.
Men heeft bij voortduring de Indruk
dat aftrek voor verschillende posten her
haaldelijk de wetteiyk toelaatbare maxi
ma overschrijdt, maar een beroepsmoge-
lijkheld is er in feite niet, omdat men
alleen in beroep kan gaan bij dezelfde
personen, die genoemde vaststelling heb
ben bepaald.
Een onafhankelijk beroepsorgaan,
waarin ook personen buiten de ambte-
ïyke sfeer zitting hebben, Is absoluut
noodzakelijk voor het scheppen van
rechtszekerheid.
Vroegere verklaringen van de minis
ter hebben de indruk gewekt dat alles
nog maar voorlopig was en dat alles
later bij de wet definitief zou worden
geregeld. Vele gedupeerden zijn daar zoet
mee gehouden. Nu zegt de minister ech
ter dat „aan de primaire uitkeringen
niet meer valt te tornen, omdat anders
oude zaken op losse schroeven zouden
worden gezet."
De regeling van de schade-vaststelling
is gebaseerd op de verkoopwaarde Mei
1940. In de practljk zijn er echter, vol
gens de Federatie, vele schadeloosstel
lingen geweest, welke 20 tot 50% onder
die verkoopwaarde lagen
De afschrijving voor bedryfsuitrus-
tingen is verder zo hoog dat niet zel
den de waardevaststelling slechts 10
tot 15% van de vroeger bestede aan-
kooppryzen bedraagt.
Van Federatie-z-dc wordt op dit
laatste punt vooral gewezen omdat het
wetsontwerp by de credietrcgcling, de
regeling van de uitgestelde bydragen
cn andere bepalingen, welke tot doel
hebben een uiteindelijk herstel moge
lijk te maken, steeds deze waardc-
vaststellingen als uitgangspunt noemt.
Is die basis onjuist dan wordt daar
mede het gehele herstel illusoir.
Inzake de financiering van de herbouw
verschillen de betrokkenen met de mi
nister van .mening over het begrip „ren
dabel". ZIJ menen dat van een redeiyk
herstel dan pas sprake kan zijn wanneer
de herstelde getroffene ten slotte in de
zelfde positie komt te verkerenals de
nlet-getroffene.
Er is tevens grote vrees dat de renda
bele waarde later veel te hoog zal wor
den gesteld. Deze vrees wordt gemoti
veerd door de omstandigheid dat ln de
practyk is gebleken dat ook nu reeds by
de herbouw van verwoeste panden een
veel hogere huurwaarde wordt vastge
steld dan de oude woning bezat.
In het wetsontwerp Is geen regeling
opgenomen voor gedwongen bedrijfsstll-
stand ten gevolge van verwoesting. Een
extra-vergoeding daarvoor wordt biliyk
geacht.
Als voorbeeld verwijst men naar de
regeling voor de landbouwbedryven.
Waarom by de een wel en by de an
der niet?
Van Federatie-zy de wenst men er
ten slotte deaandacht op te vestigen,
dat de regering een aanzieniyke by-
drage levert tot de bouw van woning
wet-woningen. De oorlogsgetroffenen
vragen zich af waarom het ryk niet
eenzelfde bydrage kan leveren tot de
herbouw van woningen cn bedryfspan
den van die groep landgenoten, die
behalve wat hun huisvesting betreft
ook in velerlei ander opzicht (meubi
lair, bedryf cn bedrijfsuitrusting) toch
al zo ontzettend zwaar zyn beiast.
WOENSDAG 19 OCTOBER.
Hilversum II (301.5 M.) VARA 7.00:
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
gram.muziek; 7.33: oog ln al; 7 38: gra-
mofoonmuzlek: 8.00: nieuws en weer
berichten; 8.18: oog ln al; 8.23: gram.
muzlek; 8.50: voor de vrouw; 9.00: gra-
mofoonmuzlek; VPRO: 10.00: „Kinde
ren", causerie: 10.05: morgenwydlng;
VARA 10.20: voor de vrouw: 1100: gra-
mofoonmuzlek; 12.00 orgelspel; 12.30:
mededelingen; 12.33. voor het platte
land; 12.38: gram.muziek; 12.55: kalen
der; 13.00: nieuws; 13.15' promenade
orkest; 14.00: „Gesproken portretten";
14.15: Jeugdconcert; 15.00: kinderkoor;
15.20: voor de Jeugd; 15.50: planovoor
dracht: 16.00: voor de Jeugd: 16.30: voor
de zieken; 17.00: voor de Jeugd; 17.30:
dansmuziek; 18.00: nieuws; 18.15: Vara-
varla; 18.20: gram.muzlek; 18.30: voor
de Nederlandse strijdkrachten; 19.00:
parlementair overzicht; 19.15: kwartet
VPRO; 19.30: voor de Jeugd; VARA 20.00
nieuws; 20.05: actualiteiten; 20.15: so
cialistisch nieuws; 20.20- „Der Ober-
steiger", operette: 21.35: „Mercadet",
hoorspel; 22.20: kwartet; 22.45: populair
wetenschappeiyke causerie; 23.00 nieuws;
23.1524.00 gram.muzlek.
Hilversum II (41fi M.) NCRV 7.00:
nieuws; 7.15: gewijde muziek; 7.45: een
woord voor de dag; 8.00: nieuws en
weerberichten; 8.15: gram.muzlek; 9.00:
voor de zieken; 9.30: waterstanden; 9.35:
gram.muzlek; 10.30: morgendienst; 11.00
gram.muzlek: 11.10. „Het proces Harry
Lange", hoorspel; 12.00: populaire mu
ziek; 12.30: mededelingen; 12.33: volks
melodieën; 13.00: nieuws; 13.15: orgel
concert; 14.00: koor en solisten; 14.30:
lichte muziek; 15.00: kamermuziekge
zelschap: 16.00: gram.muzlek; 16.15: voor
de kinderen; 17.30: volksmelodieën; 17.45
het Rijk overzee; 18.00: dameskoor, 18.30
voor de kinderen; 18.45: gram.muzlek;
19,00. nieuws; 19.15: nieuws uit Indone
sië: 19.30: sportcommentaar en gram -
muziek; 19.40: radiokrant: 20.00 nieuws;
20.05* commentaar famlllecompetltle;
20.15: Concertgebouworkest en solisten;
20.45: gram.muzlek; 21.15: ,.de anti-
Christ ln zijn persoon en werk", cause
rie; 21.35: zang en plano; 22.00: popu
laire muziek; 22.30. vocaal kwartet;
22.45: avondoverdenking; 23.00: nieuws;
23.1524.00; gram.muzlek.
AGENDA
Rapenburg 50: Lozing Joh. Waeger over
Anthroposophle. 8,15 uur nam.
DONDERDAG.
Rapenburg 50: Lezing Joh. Waeger over
Anthroposophle. 8,15 uur nam.
Stadszaal- L.K.K. ..Voor Allen". Chopln-
herdenklng Theo van der Pas. 8 u. nam.
Gerecht 10 Splr. Ver. Harmonla. 8 u.
nam.
VRIJDAG:
StadszaalResldentle-orkcst.
Geza Anda, 8 uur &*o&.
Sol lat
