De sovjets protesteren tegen vorming
West-Duitse regering
De Sovjets erkennen het rode China
De ring om Zuid-Slavië sluit zicb
Twee weken uitstel voor Queille
WEERBERICHT
88ste Jaargang
DINSDAG 4 OCTOBER 1949
00
No. 26811]
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4,15 per kwartaal; 32 cents per week
TelefooD Dir. en Adm.: 25041; Red 21607
Witte Singel 1, Lelden - Giro oo.: 67055
Aanslag op Tito?
Roemenië en Bulgarije hebben nu
ook hun vriendschapsverdragen met
Joego-Slaviè opgezegd. Beide landen
hebben nota's aan de regering van
Tito gezonden, waarin zij Joego-Slavië
beschuldigen van het organiseren van
„provocatieve" incidenten, oorlogsop
hitsing en terreur.
Als antwoord heeft de Joegoslavische
regering het Kremlin er van beschul
digd „de internationale beginselen, neer
gelegd in het Handvest der Verenigde
Naties", te hebben geschonden. In de
nota wordt protest aangetekend tegen
het opseggen door de Sovjet-Unie van
het voor de tijd van twintig jaar
gesloten Sovjetrussisoh-Joegoslavische
vri endschaps ver d rag
In de nota wordt om. verklaard, dat
de vijandigheid der Sovjet-Unie jegens
Joego-Slavlë in strijd is met de begin
selen der Sovjetrussische buitenlandse
politiek, zoals deze in 1941 door Josef
Stalin zijn uitgestippeld. Volgens de nota
verklaarde Stalin in 1941 dat de Sovjet-
Unie zich nimmer zou inlaten met de
binnenlandse aangelegenheden van een
klein land.
„De verantwoordelijkheid voor de niet-
vredelievende handelingen der Sovjet
russische regering .ten aanzien van Joe
go-Slavië en de gevolgen, welke daaruit
zouden kunnen voortvloeien, zijn geheel
voor rekening van de regering te Mos
kou", aldus de Joegoslavisohe nota.
•Maarschalk Tito hield een toespraak
tot leger-officieren bij gelegenheid van
manoeuvres, waarin hij in grote lijn alle
(beschuldigingen herhaalde.
'De geruchten houden aan, dat Joego
slavië de kwesties voor de V.N. zal bren
gen en niet voor de Veiligheidsraad.
Volgens de bladen in Triëst is een
maand geleden een poging verijdeld om
onaaschalk Tito te vermoorden, toen
Waals congres tegen
koning Leopold
Het Waalse congres, dat Zaterdag en
Zondag onder voorzitterschap van oud-
minister Merlot te Luik is gehouden,
heeft zich in een motie uitgesproken
tegen de terugkeer van koning Leopold
en tegen het houden van een volksraad
pleging. In de motie wordt verder ver
klaard, dat indien Wallonië niettemin
een volksraadpleging wordt opgedron
gen, van tevoren een percentage dient
te worden vastgesteld. Bovendien zal een
dergelijke volksstemming geen nationaal
doch een regionaal karakter moeten
dragen, zodat „duidelijk tot uitdrukking
kan komen, dat koning Leopold slechts
de vorst is van een bepaald volksge
deelte (het Vlaamste!)
de Joegoslavische leider een bezoek
bracht aan de havenstad Pola en om
geving.
Tito, aldus deze berichten, bevond zich
in een motorboot in de kleine haven
Fasana, toen zijn lijfwacht een tijdbom
ontdekte die in de wand van het vaar
tuig was aangebracht. De bemanning
van de boot werd onmiddellijk gear
resteerd en opgesloten. Tito vervolgde in
een andere boot de reis naar Brioni.
Een der bladen beweert, dat het com
plot georganiseerd was door elementen,
die in relatie stonden met de Komin-
form.
TSJECHOSLOWAAKSE KERKWET
UITGESTELD.
De Tsjechoslowaakse regering heeft
besloten de bUeenroeplng van het par
lement voor de behandeling van het
wetsontwerp tot vaststelling van de be
trekkingen tussen kerk en staat uit te
stellen tot het einde van deze maand,
aldus is officieel te Praag bekend ge
maakt.
Waarnemers beschouwen dit uitstel
als een aanwijzing, dat. de regering de
schijnbaar onvermijdelijke crisis in de
betrekkingen tussen kerk en staat zo
lang mogelijk wil uitstellen.
Volgens gezaghebbende kerkelijke
bronnen zijn tot dusver 300 priesters
gearresteerd. De meeste van hen zijn
geestelijken in sleutelposities, zoals ad
ministrateurs van bisdommen.
Val schijnt zeker
Onze correspondent te Parijs telefo
neerde ons:
Sedert een. goede week spreekt men
in politieke kringen te Parijs weer van
weinig anders dan over de val van het
kabinet Queille. Zoals men weet, bleek
Queille's positie voor het parlementaire
rustjaar reeds tot drie stemmen meer
derheid geslonken te zijn. En wanneer
op 18 October as. de Kamer opnieuw
bijeen zal komen, dan lijdt het weinig
twijfel of ook deze drie stemmen zullen
voor de premier verloren zijn gegaan
De kwestie van lonen en prijzen, door
de devaluatie nog acuter geworden, is
voor de zoveelste maal de oorzaak van
de moeilijkheden en de crisis. Deze oor
zaak is zo dwingend, dat Queille Za
terdagavond zijn ontslag bij president
Auriol heeft Ingediend: hij zag geen
uitkomst meer.
De president van de republiek echter,
zijn principes getrouw, was van oordeel
dat volgens de nieuwe grondwet een
kabinet alleen door het parlement ont
slagen kan worden. Dit betekende dat
Queille, de strop om de hals, twee we
ken uitstel van executie heeft gekregen.
De ministeriële crisis is dus op het
laatste nippertje afgewend, maar de
politieke crisis duurt onverminderd
voort.
De regering heeft een communiqué
uitgegeven dat een aantal vage belof
ten inhoudt voor de arbeiders en waar
in tevens wordt medegedeeld dat
Frankrijk een internationale economi
sche conferentie bijeen zal roepen ter
bespreking van de gevolgen der deva
luatie in de Europese landen. Dit voor
nemen, waarvan minister Petsche de
initiatiefnemer heet te zijn, zal de po
sitie van Frankrijk in de wereld zeker
versterken omdat er een principiële
federatieve overtuiging uit spreekt. Op
binnenlands terrein zal het echter, zo
kunnen redden. Het water is vele ar
beiders al tot aan de lijmen gestegen
De herfst noodt tot staken en de-vak
centrales schynen vastbesloten, als het
moet, tot daden over te gaan. Reeds nu
spreken hun leiders, naar aanleiding
van het communiqué, van: „bluf", „ge
brek aan moed" en „onvermogen", het
geen de regering toegeschreven wordt
Het kabinet moge in de eerste weken
zijn gekramd, de spanning in het land
stijgt zienderogen.
MR SJAMSUDDIN
NAAR NEDERLAND.
Mr Sjamsuddin, de Republikeinse Mi
nister van Voorlichting, zal a.s. Don
derdag naar ons land vertrekken om
zich bij de Republikeinse delegatie te
voegen.
Een Sovjet-regering voor
het Oosten?
I regering ook de bepaling van de over-
j eenkomst van Potsdam is overtreden,
i waarin wordt vastgelegd, dat een vre
desverdrag met Duitsland moet worden
De Russische regering heeft nota's gesloten. De Russische regering is van
doen overhandigen aan de ambassa- mening, dat hierdoor het sluiten van
deurs van de Verenigde Staten en I een vredesverdrag wordt vertraagd.
Engeland en de zaakgelastigde van j „De drie Westelijke regeringen heb-
Frankrijk te Moskou, waarin wordt ben er de voorkeur aan gegeven, een
verklaard, dat de Sovjet-Unie de vor
ming van een afzonderlijke Westduit-
se regering als een schending van de
overeenkomst van Potsdam be
schouwt.
„In deze overeenkomst", aldus wordt
in de door Andrei Gromiko overhan
digde nota verklaard, „hebben de Ver
enigde Staten, Groot-Brittanruë en
Frankrijk gezamenlijk met de Sovjet-
Unie de verplichting op zich genomen
•Duitsland als één gebied te beschou
wen. terwijl deze staten eveneens over
een zijn gekomen Duitsland te helpen,
opdat het een democratisch, vredelie
vend land zou worden."
In de nota wordt verder verklaard,
meent men algemeen, de -toestand niet dat door het tot stand komen van een
(FptoLeidsch Dagblad/Van Vliet)
Tijdens een genoeglijk onderhoud tussen de burgemeesters Van 4or Werjf en Van Kinschot, die ge
moedelijk een Goudse pijp roken ten huize van laatst genoemde, brengt een adjudant een belangrijke bood
schap: zou deze luiden, dat de stoet weer verder gaat na een welverdiende rust in Oud Hortuszicht
RUSTIG WEER.
De Bilt verwacht tot Woensdagavond:
In de nacht en ochtend op vele
plaatsen mist. Overigens weinig bewol
king en droog weer. Zwakke tot matige
wind, hoofdzakelijk tussen Oost en
Zuid Weinig verandering in tempera
tuur (Opgemaakt te 10 uur).
5 OCTOBER.
Zon op: 6.46 uur; onder: 18.10 uur.
Maan op: 17.51 uur; onder: 4.43 uur
(EK).
Hoogwater te Katwijk te 2.24 en
14.47 uur.
Dit nummer bestaat uit tien pagina's.
Devaluatie in Argentinië
GROTER DAN IN ENGELAND.
De Argentijnse Centrale Bank heeft
heden de vrije marktkoers voor dc
peso verlaagd met 47%.
De vrije marktkoers voor de dollar
bedraagt thans 9 pesos tegen voorheen
4,80. In verband met de pariteitsher
ziening heeft de Argentijnse regering
een prijsstop uitgevaardigd voor alle
essentiële goederen.
De devaluatie is groter dan de deva
luatie van het pond sterling. Het gevolg
is, dat voor een pond sterling thans iets
meer dan 25 pssos kunnen worden ge
kocht tegen vroegei 19,37
Het gedevalueerde pond sterling, dat
tot dusverre 13,53 pesos waard was. zal
in het vervolg slechts 9.40 pesos waard
zijn, wanneer het gebruikt wordt voor
de betaling van de Argentijnse vlees
leveranties.
Opperste Sowjet
reikt onderscheidingen uit
VOOR RESULTATEN
ATOOMONDERZOEK?
Radio Moskou heeft meegedeeld, dat
onderscheidingen zijn toegekend „we
gens het met succes volbrengen van
een speciale regeringsopdracht'*.
De onderscheidingen zijn namens de
Opperste Sovjet uitgereikt door een van
haar vice-voorzitters, prof. August
Kirchensteins. een vooraanstaande ge
leerde op het gebied van de bacteriolo
gie. Enkele onderscheidingen gingen
naar generaals en andere officieren,
andere naar leden van de veiligheids-
strijdkrachten en ambtenaren voor bin
nenlandse zaken, onder wier departe
ment het atoomonderzoek ressorteert.
afzonderlijke Westduitse regering te i
vormen, welke moet regeren met behulp
van de zogenaamde grondwet van
Bonn. Deze regering is gevormd met
medewerking van reactionnaire politici,
die" in nauw contact staan met buiten
landse financiële kringen. De grondwet
van Bonn werd opgesteld onder druk
van de Westelijke bezettingsautoritei
ten, die de belangrijke artikelen van
het document vrijwel hebben gedic
teerd," aldus de nota.
„Het is niet waar, dat de meerder
heid van het Duitse volk zich heeft
uitgesproken voor een federatief Duits
staatsverband. De2e staatsvorm is dit
volk opgelegd. West-Duitsland ls thans
«ten mariftietten-staat geworden. Het is
een gehoorzaam instrument in handen
van de Westelijke bezettingsautoritei
ten, dat zij willen gebruiken bij het
uitvoeren van de aanvalszuchtige plan
nen, die ten deel hebben Europa aan
I hen te onderwerpen", besluit het pro
test.
De communistische leiders in dc
Russische zone en de onder Russisch
beheer staande propaganda te Ber
lijn, hebben intussen geëist, dat on
middellijk een Duitse regering zal
worden opgericht.
Dit voorstel ontmoet blijkbaar de
volledige instemming van de Russen,
want de „Tagliche Rundschau", de of
ficiële krant van het Sovjet-militaire
bestuur, noemde het een „waarlijk na-
tcnale eis".
Men meent te Berlijn deze actie te
kunnen zien als een voorspel van een
spc-edige oprichting van een onder Rus
sisch beheer staande satellietstaat Oost-
Duitsland, als tegenhanger van de
Westduitse republiek, meldt U-P.
Ook Hongarije heeft een dergelijke
nota gezonden.
Dr Adenauer, bondskanselier van West-
Duitsland, heeft met betrekking tot het
Scvjetrussisch protest gezegd„In de
nota wordt beweerd, dat de grondwet
het Duitse volk is opgedrongen en niet
door de meerderheid van de bevolking
is goedgekeurd. In antwoord hierop
dient verklaard te worden, dat de
grondwet door de leden van de parle-
mentsraad vrih en zonder dwang is
goedgekeurd. Ook het parlement zelf
heeft de grondwet .vrij en zonder dwang
goedgekeurd, en wel met een verplet
terende meerderheid".
A.s. Vrijdag zal H.M. Koningin Juliana
de eerste steen leggen van het studen
tensanatorium te Laren, Deelden voor
dit sanatorium, waar de studenten in
kamertjes van één, twee of vier personen
gelegenheid zullen hebben te studeren,
zijn grotendeels bijeengebracht door Cu
rasao, Suriname en Aruba. Dit is ge
daan uit eerbied voor de strijd van onze
studenten voor de geestelijke vrijheid.
De maquette van het sanatorium, dat
plaats zal bieden aan 83 patiënten.
Mllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllillf
3 October-knipsel-
prijsvraag
Ondanks de „moordende" concur
rentie van Taptoe en 3 October-
feest bereikten ons totdusverre al
ruim 290 inzendingen op onze
3 October-knipselprijsvraag. Maar
nu de feestelijkheden achter de
rug zijn, verwachten wü de grote
stroom pas. De uiterste termijn
van inzending is Maandagmorgen
10 October te 9 uur.
VIERING VAN DE
„INTERNATIONALE VR EDESDAG".
De voornaamste conclusie in hoofd
artikelen en redevoeringen op talloze
bijeenkomsten in alle delen van de sov
jet-unie ter gelegenheid van de viering
van de .Internationale vredesdag" ls,
dat de atoombom zich in de „veilige
handen" van Rusland bevindt. Ds
bioloog en academicus Oparin verklaar
de. dat de sovjet-unie haar krachten
wil wijden aan de vreedzame opbouw,
o.a. aan de toepassing van de atoom
energie voor vredelievende doeleinden,
en de atoombom beschouwt als een ver
schrikkelijk wapen van agressie, dat
verboden dient te worden.
Vele Duitsers, die Zondag de grens
over mochten, weigerden naar de sovjet
zone terug te keren.
De stakingen in de V. S.
Meer dan 100.000 mijnwerkers in
Pennsylvanië zijn weer aan het werk
gegaan. John Lewis, voorzitter van de
verenigde mijnwerkersbond, had ver
klaard. dat verdere actie van de mijn
werkers nu niet meer van het eerste
belang was voor de lopende loonon
derhandelingen. Bijna 1 millioen ar
beiders in de staalindustrie en andere
mijnwerkers blijven staken.
In het totaal zijn 53 belangrijke
staalfabrieken (95%) en 50 ijzerertsmij-
nen in 27 staten gesloten. De mijnwer
kerstaking heeft de arbeiders 30 mil
lioen dollar loonverlies gekost. De
maatschappijen hebben 100 millioen
dollar verloren door de verminderde
productie. De spoorwegmaatschappijen
voor het vervoer van steenkool hebben
ongeveer 35.000 werknemers ontslagen.
De 65000 havenarbeiders aan de At
lantische kust hebben voor handhaving
van het hudlge collectie- - contract ge
durende een maand gestemd, waar-
roor de verwachte stakiing ls voorko
men.
OUD-REGENT VAN SURABAJA VAN
JUWELEN BEROOFD.
De oud-regent van Surabaja. R. A.
Nitiadiningrat is onder bedreiging met
een revolver van f. 200.000 aan juwelen
beroofd.
Drie gewapende mannen, die met
een auto aankwamen, sloten de aanwe
zigen op in een kamer in de bijgebou
wen. De 80-jarige eigenaar had gewei
gerd de plaats te noemen, waar de ju
welen opgeborgen waren, maar de die
ven braken een linnenkast aan de ach
terzijde open en vonden ze daar toeval
lig. De inwoners bleven twee uur opge
sloten eer zij kans zagen de politie te
waarschuwen.
Nieuwe Engelse bevelhebber
in Hongkong
De Sovjet-Unie heeft diplomatieke
betrekkingen tot stand gebracht met
de Chinese communistische regering
van Mao Tsc-tocng en besloten haar
diplomatieke betrekkingen met de
Chinese nationalistische regering van
Kanton te verbreken. Zij zal een am
bassadeur vestigen bij dc in Peking
uitgeroepen Chinese volksrepubliek,
die door een diplomaat van dezelfde
rang in Moskou zal worden vertegen
woordigd.
De Sovjet-Unie beschouwt de rege
ring van Kanton nog slechts als een
.provinciaal Chinees"1 bewind".
sergh is benoemd tot commandant van
de Britse strijdkrachten te Hongkong.
.Hij volgt luit.-generaal Festing op, die
om gezondheidsredenen naar Engeland
terugkeert. 1
Luit.-géneraal Mansergh was In 1945
commandant van de troepen In Oost-
Java; in 1946 werd hij bevorderd tot
commandant van het 15de Indische le
gerkorps en opperbevelhebber van de
geallieerde strijdkrachten in Indonesië.
Overstromingen in Italië
De Italiaanse regering heeft tijdens
een speciale kabinstszitting besloten
een bedrag van vijftig millioen lire be
schikbaar te stellen, opdat onmiddel
lijk hulp kan worden verleend aan de
slachtoffers der overstromingen in
Zuid- Italië, welke de dood van ruim
dertig personen hebben veroorzaakt,
terwijl een gebied van naar schatting
duizend vierkante mijl onder water is
gezet. Vier Italiaanse provincies zijn
door de overstromingen geteisterd. Door
verkenningsvliegtuigen is gemeld dat
sommige overstroomde gebieden twin
tig meter onder water staan.
De twintig duizend inwoners tellende
stad Benevento is zwaar getroffen.
Twee duizend ingezetenen zijn dakloos
geworden. Als gevolg van schade, aan
fabrieken in de stad doorgebracht, zijn
velen werkloos.
Door de regering is besloten dat uit
gebreide schema's zullen worden opge
steld voor het verlenen van hulp aan
de boeren, wier boerderijen en te velde
staande oogsten door het geweld van
het water zijn weggevaagd. Van offi
ciële zijde wordt verklaard, dat de aan
gerichte schade reusachtig is en dat
deze thans nog op geen stukken na is
te berekenen.
De Paus heeft opdracht gegeven met
spoed levensmiddelen en medicijnen uit
Vaticaanstad naar de geteisterde ge
bieden te zenden.
Op sommige plaatsen in de geteister
de gebieden zijn de verbindingen ver
broken. terwij] de openbare vervoers
middelen niet kunnen worden gebruikt
Op enkele nog wel te gebruiken trajec-
Het besluit der Sovjet-regering werd
door Gromiko telegrafisch aan de Chi
nese volksregering overgebracht.
De volksregering heeft onmiddellijk
de buitenlandse mogendheden verzocht
diplomatieke betrekkingen aan te
knopen.
De communisten hebben nu naar
ruwe schatting ongeveer vier vijfden
van het hele Chinese rijk ln hun macht.
Zij hebben 22 van de 28 provincies be
zet met een totaal aantal Inwoners van
ongeveer 360 millioen. De nationalisten
hebben nu nog zes provincies in het
Zuiden en Zuidwesten onder hun con-
tröle.
De Chinese nationalistische regering
heeft in een kabinetsvergadering be
sloten de betrekkingen met de Sovjet-
Unie te verbreken.
De minister van buitenlandse zaken,
Yeh, verklaarde, dat de Sovjet-Unie
thans waarschijnlijk zou voorstellen aan
de Chinese communisten een plaats in
de V.N. in te ruimen ten koste van de
nationalisten. Yeh was van mening, dat
dit voorstel niet zou worden aanvaard,
evenals zulks het geval geweest was
met desbetreffende verzoeken t.a.v N-
Korea en de Griekse communistische
.regering".
Luitenant-generaal sir Robert Man-
Bijeenkomst ministers
van Financiën
NEDERLAND, BELGIË, FRANKRIJK
EN ITALIË GAAN SAMEN PRATEN.
Door de Franse Minister van Finan
ciën, Maurice Petsche, ls medege
deeld dat de Ministers van Financiën
van Nederland. België, Frankrijk en
Italië op 11 en 12 October a.s. bij
een zullen komen.
Toen hem werd gevraagd wat het
doel van deze bijeenkomst was, ant
woordde minister Petsche glim
lachend: „Er moeten verschillende
aangelegenheden worden besproken".
Orkaan teistert Texas
Een orkaan met een snelheid van 160
km per uur heeft de kust van Texas
bereikt in een gebied, dat vol is met
sohepen, fabrieken en boerderijen. Het
vliegveld van Galveston staat onder wa
ter. In Hauston hebben 5.000 personen
een toevlucht gezocht in de Stadsge
hoorzaal.
Volgens het weerkundig instituut be
weegt de orkaan zich landinwaarts over
een streek, waar meer dan een millioen
mensen in tientallen kleine steden wo
nen.
CHINEZEN IN BIRMA ACHTER
MAO TSE-TOENG.
POLITIEK OF ROMANTIEK?
Een dertigjarig vrouwelijk lid
van de Japanse Rijksdag onthulde
dat zjj de man die zij lief heeft,
niet kan trouwen omdat haar va
der toestemming weigerf te geven.
Mejuffrouw Mitsa Matsoetani,
die al drie maal in het Japanse
Huis van Afgevaardigden is geko
zen staat nu voor een dilemma als
gevolg van haar liefde voor de 36-
jarige afgevaardigde van de Rijks
dag, Tadasji Sonoda en de tradi
tionele Japanse gehoorzaamheid
van het kind aan de vader. Sono
da vertelde, dat z(j hem als gevolg
van het düemma nog geen uit
sluitsel heeft kunnen geven. Haar
vader wil dat zij haar gehele leven
aan de politiek wijdt inplaats van
te huwen.
Vader Matsoetani blijft zeggen
„er is geen plaats voor romantiek
(U-Pn Van m^n d°chter".
50.000 Chinezen in Birma hebben hun
verbondenheid uitgesproken met de
„Volksrepubliek China" op een vergade-
ring te Rangoon, waar 37 Chinese ver- 1
enlgingen vertegenwoordigd waren. De
vlag van het communistische China werd
gehesen
wNeutrale waarnemers zien dit met
i *.ir? overstroomde gebied zijn de „ernstige bezorgdheid" aan en hopen, dat
electrische treinen door stoomtreinen I de Chinezen geen ongeregeldheden ver-
vervangen. I wekken.
Rondreis der Atlantische
Ministers van Defensie
De ministers van Defensie der landen
van het Atlantisch Pact, die morgen te
Washington bijeen zullen komen, zul
len 10 October een rondreis van een
week langs Amerikaanse leger-, vloot-
en luchtbases gaan maken.
De rondreis zal worden gehouden na
afloop van de eerste zitting, waarop
plannen voor een integrale Europese
defensie zullen worden opgesteld.
URANIUM IN ZWITSERLAND.
De Zwitserse commissie voor atoom
energie heeft meegedeeld, dat er ura
nium is gevonden ln het Kanton Tes-
sino. maar niet in hoeveelheden, die bij
de huidige stand van de techniek ex
ploitabel zijn.
De commissie waarschuwt „onnozele"
verzamelaars tegen het betalen van
.schandelijke prijzen" voor uranium,
dat, aldus de commissie, niet zeldza-
1 mer is dan tin.