Minister Van Maarseveen trad als overwinnaar uit liet strijdperk Viering onafhankelijkheidsverklaring der Republiek Nieuwe R.T.C.-gedelegeerden op Schiphol ijn rede: een huzaren-charge R.T.C. zal doel tot werkelijkheid maken!" Zij HT WEERBERIC 88ste Jaargang DONDERDAG 18 AUGUSTUS 1949 00 No. 26772 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4,15 per kwartaal; 32 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 Witte Singel 1. Lelden - Giro no.: 57055 Gelukwensen van velen (Van onze parlementaire redacteur) De tweede dag van het Indonesië debat bracht, behalve het oppositie-lid Zandt, sprekers op het katheder van de beide grote partijen die voornamelijk voor het Indonesiëbeleid verantwoorde lijk zijn. Die van de heer Romme (Kath.) publiceerden wij reeds grotendeels. Wii staan nu als volkomen gelijkge rechtigden ter R.T.C.aldus spr., om pa rallel belaneen te dienen. Wy bevinden ons als het ware op slechts enige hon derden meters van het station en moe-, ten gezamenlijk de trein door de seinen en wissels brengen Dit gebeurt anders dan velen verwachten, maar dat komt omdat zij de hiërarchie der waarden mis kennen. Wil de vrijheid voor Indonesië geen leuze zijn. en wil onze vrijheid niet tot een leuze worden, dan moeten wij ons samenvoegen tot een mogendheid van minstens middelbare grootte en geen sa telliet worden van anderen. Concluderend wilst de heer Romme de verantwoording voor de gevolgde weg af. De regering is die op eigen verantwoor ding ingeslagen. Wij kunnen daar ach teraf niet meer op terugkomen Maar aan het werk. dat voor ons ligt, willen Hij. geliik gezegd, volop onze medewer king verlenen, in het streven naar het gemeenschappelijk einddoel. Spr. eindigt met de beste wensen voor het welslagen van de R.T.C. De heer Schermerhorn (Arb.) spreekt van de tragedie der gemiste kansen. Het grootste deel der pers heeft wel zulke relaties tot enige politieke partij, dat zij toch wel weet wat er aan de hand is. aldus spr. Niettemin is dit debat wel nuttig. Maar een der deviaties van de laatste vier jaar is. dat er al te veel waarde is toegekend aftn de volksopinie. De grondslag der parlementaire demo cratie is immers het ..vertrouwen". Men meent het mechanisme der parlemen taire democratie onder allé omstandig heden onverkort te kunnen handhaven, maar brengt haar juist daardoor ern stige schade toe. Spr. roept een welkom toe aan de In donesische gedelegeerden. Alleen reeds door hun komst tonen zij hun bereid heid om langs legale weg uit een illegale situatie in een nieuwe legale status te geraken. De periode-Sassen was een duister interregnum. Een van de weinige lichtzijden van de tweede politionele actie was. dat we erdoor tot de erken ning ziin gekomen, dat alleen de weg des vredes de juiste is. Spr. is het. er mee eens. dat het Indonesische probleem niet van binnenlandse aard is, maar dan moet het ook naar internationale maatstaven worden behandeld. Er wachten ons ongetwijfeld nog een prooj; aantal reële moeilijkheden. Spr. kan veel onderschrijven van hetgeen de heer Oud heeft gezegd. Wy moeten een zekere bemoeiing hebben met de voor lopige constitutie van Indonesië, doch wy moeten niet alles door eigen bril zien. Wij mogen het belang van coöperatie met de Indonesiërs niet opofferen aan het vechten voor privileges in Nieuw Guinea. De exploitatie van dit gebied veret trouwens enorme kapitalen. Een motief voor onze samenwerking met de Indonesiërs is reeds het behoud van de 3 a 4 milliard gulden, door ons ginds geïnvesteerd, al klinkt dit in socialisti sche mond wat wonderlijk. Spr. sluit met de aansDoring. om kleine geschillen die onnodige spanning veroorzaken, weg te nemen. De heer Zandt (St. Ger.) constateert dat het er op is uitgelopen, geliik hu al'.iid heeft eezegd. dat wil volkomen ca pituleren Alles is verloren. ,.Wie God verlaat heeft smart op smart te vrezen". ANTWOORD VAN MINISTER VAN MAARSEVEEN. De avondvergadering duurde precies veertig minuten. Alleen minister Van Maarseveen sprak. Zyn rede was als oen huzarencharge: meedogenloos sa- oolde hij alle oppositie neer. Maar hy wist zijn zeer snel voorgelezen ant woord tevens te kruiden met menige jeestigheid, zoals over de populariteit waarin het woord „deviatie" zich. mag verheugen, en 't hoofddeksel, dat wij de TNI zouden hebben verschaft. Geestigheden, die veel vreugde ver oorzaakten, niet het minst bij zün ambtgenoten. Spr. spykerde ook de heer Romme aan diens onafwijsbare verantwoordelijkheid vast. tn het wonder geschiedde, dat na de oharge menig neergesabelde, o.a. de teren Romme en Van de Wetering, zeer vele anderen de overwinnaar tot gelukwens schudden. de hand kwamen De minister erkent, dat de regering met enige zorg een openbaar debat cp dit tydstip tegemoet had gezien. Ook al besefte zij, dat de afgevaardigden ten volle hun verantwoordelijkheid zouden beseffen. De regering heeft by herhaling ver klaard, dat zü de Grondwet zal eerbie digen. Dooh dit wil niet zeggen, dat zy ieders uitleg van de Grondwet behoeft te eerbiedigen. Vervroegde soevereiniteitsoverdracht is daarby niet verboden. Evenmin kan spreker in de Grondwet lezen, dat zü slechts aan een voltooide staat mag geschieden. Wel, dat de Unie zal wor den gevormd door het Koninkrijk nieu we styi en de Ver. Staten van Indone sië. Deze laatste vormen dus een wer- keiyke staat. Maar een constitutie is niet als wezenlijke voorwaarde daarvan te (beschouwen. Over de betekenis van het woord „voorwaarde" wil de minister niet twis ten. Sprekende over de onvoorwaarde lijke overdracht van de souvereiniteit. Maar vastgelegd is, dat zü moet plaats hebben overeenkomstig de Renville-be- ginselen. En hierin is begrepen, dat onze Grondwet behoort te worden na gekomen. Dit maakt die te verlenen souvereiniteit niet onvolledig. Ons Ko ninkrijk heeft ock tal van verplichtin gen, doch niemand twij feit toch aan onze onafhankelijkheid. Als wy waarborgen eisen voor een deugdelyk bestuur, brengt de geiyk- waardig'heid mee. dat de Ver. Staten van Indonesië ook een deugdelijk be stuur kunnen eisen in het Koninkryk nieuwe styi. Er zullen neg wel me ningsverschillen blyken over het begrip „deugdelijk bestuur", maar dat zal de RTC wel behandelen. Het resultaat van de conferentie zal pas van kracht zUn, als de weg, in art. 211 van de Grondwet aangegeven, ten einde zal zijn afgelegd. Nederland is natuuriyk niet gehou den aan de resultaten van het inter- Indonesisoh overleg. Evenmin hebben wy ons neergelegd by de positie van de UNCI. Over de deelneming van de Mina- hassa, Aanbon etc. aan de RTC heeft deze conferentie zelve te beslissen. Doch in ieder geval zullen wy zorgen, dat zy zich kunnen doen horen,minstens als adviseurs der Nederlandse delegatie. De overige, niet tot de Republiek behoren de gebieden (als Tapanuli, de Lam- pongs) kunnen nog niet tot een volks stemming komen, doch ock van hen zal de regering zorgen, dat de verschil lende stromingen gelegenheid krygen haar belangen te bepleiten. Inzake de positie der „negen man nen" merkt de minister op, dat al sinds jaren Kamerleden als vertegenwoordi gers der regering worden uitgezonden. Op de R.T.C. zullen zy van hun afwy- kend standpunt blyk kunnen geven. Eovendien is vastgesteld dat ook als zy zwijgen daarmee nog niet wordt aangenomen, dat zy zich met een be paald voorstel verenigen. Het debat heeft de regering in haar mening versterkt, dat zy ten aanzien van Nieuw-Guinea zich al haar rech ten moet voorbehouden. Gaarna zal de regering de Kamer op de hoogte houden van de uitvoering van de wapenstilstand. De invloed hier van op -de R.TC. heeft de heer Oud inderdaad juist omschreven. Nameiyk niet alleen op de opening, maar ook op de voortzetting van -de conferentie. In tussen heeft de heer Romme geiyk, dat de regering aanneemt, dat het bevel tot staken van het vuren zal worden nage leefd. Ock de gcede bedoelingen aaht zy daarbij van gewioht, gelyk de heer Schermerhorn bepleitte. Doch goede be doelingen alleen kunnen niet de door slag geven. Ten aanzien van Critchlcys uitlatin gen kan de regering niet in gedach- tenwissellng treden over zaken, die de Unci haar niet officieel ter kennis heeft gebracht. Maar intussen is de regering tegenover Critchlcy van me ning, dat veeleer de sfeer ter RTC zal worden beïnvloed door de uitvoe ring van de order tot staken van het vuren, en niet omgekeerd. Scherp wyst de minister dan de me ning van de heer Schouten af, als zou de critiek op het regeringsbeleid nog niet het vyfde deel van de publie ke schuld van de Nederlandse staat. Men zou dus eerder kunnen zeggen, dat Nederland insolvent is (meesmui lend gelach in de richting van minis ter Lieftinck). Momenteel zyn de Ne derlandse en de Indonesische gulden paritair, en het ligt niet in het voorne men, deze verhouding nu of in de toe komst te wijzigen. Niets ware de regering liever geweest, dan de Kamer vooraf te horen over de overeenkomsten van 22 Juni, dooh de feitelyke omstandigheden waren daar toe nog een beletsel, zy waren trou wens geen afwijking van de politiek, alleen maar een andere uitwerking. En zou de regering nooit mogen afwijken van het uitgestippelde beleid? Dan zou zij het vertrouwen der Kamer niet be zitten. De betekenis der Republiek wordt niet uitsluitend bepaald door haar ter ritoir, dcch ook door haar aanhang in de andere gebieden. Overwogen wordt, hce de volkswil tot zyn recht kan ko men bij de bekraohtigtng van de resul taten der R.T.C. De positie der Unci daar'oy vormt wel een novum, doch is niet in stryd met het regeringsstand punt. Dit wees slechts de discretlonaire bevoegdheid der Unci af. De regering is von mening, dat de Unie geen superstaat zal zyn. Anders zou het Koninkryk nieuwe styi ook geen staat zyn. Souvereiniteit bete kent: het intern dragen van het hoogste gezag, en extern d® onafhan- kelykheid. Dit blyft ook onder het Unieverband, alleen wordt de souve reiniteit door dat verband beperkt, naarmate de partners overeenkomen. Het is twyfelachtig, of er een Unie burgerschap zal komen, daar dit zou impliceren, dat de Unie een staat zou zyn. De subjecten van de Unie zyn niet burgers maar staten. Niettemin zal de kwestie' van het burgerschap onder werp van behandeling ter R.T.C. zijn. De heer Romme heeft geen bewijzen juist zyn gebleken, en de mening van by*ebracht voor zyn bewering, dat de de heer Gerbrandy als zou de gevolg- jeering het zich door de overeenkomst de politiek tot schande en eerloosheid van 7 j^e£ moeiïyk heeft gemaakt. En van Nederland leiden. Dat zou men dan geldt:: ,wat men zonder bewijzen eerst met recht kunnen zeggen van j Zweert, kan "ook zonder bewijzen wor- een politiek, die gebaseerd zou zijn den ontkend." Voorts zegt de heer op het breken van onze beloften aan Romme wel, dat hy geen verantwoor- Indonesië en op een gevcel van eigen superioriteit. Wat de heer Weiter zei de over het voorwaardelyk aanvaarden door de Republiek van de additionele artikelen der Remille-overeenkomst is wel van groot, dooh sleohts van historisch be lang. Want by de Van RoyenRum Statements en by de overeenkomst van 22- Juni heeft zy de Renville-overeén- komst onvoorwaardelijk aanvaard. In punt 12 van de Renviile-overeen- komst is bepaald, dat de Unie onder de Koning der Nederlanden zal komen. Ook ln de RT-overeenkomst is wel degelijk sprake van de koning als hoofd." der Unie, De regering ziet een zekere tegen spraak iji de voorstelling van de heer Wel ter als zou Indonesië zo goed als insolvent zyn, en zyn verklaring dat wy onze vorderingen c-p Indonesië moe ten laten gelden. De economische en financiële toestand van Indonesië is inderdaad niet rooskleurig, doch zy gaat de draagkracht van dat land niet -te boven. Zijn publieke schuid bedraagt tWliiliiC U .*V O 1 deltjkheid aanvaardt voor het gevoerde beleid maar hU betoogt ook, dat een ander beleid niet mogelijk is Waarmee hij dus de verantwoordelijkheid weer wel aanvaardt. En daar de Kamer geen ander beleid heeft geforceerd, res ui- teert daaruit haar verantwoordelijkheid voor de gang van zaken. De minister besluit met te constate ren, dat het Nederlandse volk in grote meerderheid eensgezind is over de uiteindelykc grote doelstelling. Er zyn bijna onoverbrugbare meningsver schillen over de te volgen wegen. De door de regering gevolgde weg is voor velen onbegaanbaar, voor anderen moeiïyk te volgen. Doch als de R.T.C. het grote doel voor ogen houdt, zal zij de middelen en wegen vinden om dat doel op ba sis van werkeiyke vriendschap tot een historische werkelykheid te maken. Als niemand hierop het woord ver langt, constateert voorzitter Korten- honsib. dat de Kamer de nota's voor kennisgeving aanvaardt. veranderlijke bewolking Half verwacht tot morgenavond: en *tot zwaar bewolkt met slechts hier jaar enige lichte regen.. Zwakke Tanrfo~emperatuur ongeveer dezelfde als 10 jJJJ* 01 iets hoger. (Opgemaakt te Zon 19 AUGUSTUS. Cp: 525 uur; onder 19.57 uu aar> op: 000 uur; onder: 17.3- uur. 7.34 uur <L.K.) ater te Katwijk te 10.39 en 23.14 u. oummer bestaat uit zes pagina's. Bijeenkomsten te Den Haag en Amsterdam Gisteravond recipieerden te Den Haag de Republikeinse delegatie en de delegatie van de BFO ter gelegenheid van de geboortedag van de Republiek. De beide voorzitters der delegaties, Mohammed Hatta en de Sultan van Pontianak, namen een groot aantal gelukwensen in ontvangst. O.m. merk ten wij op: dr Van Royen. de oud ministers Jonkman en Logcmann, enige leden van het centrale secreta riaat van de RTC, vele leden van de Kamerfracties van de P. v. d. A„ ver tegenwoordigers van de vereniging Ne- derland-Indonesië en talloze anderen. Dr Mansur verscheen, evenals vele an dere Indonesiërs, in nationale kledy. Onder de vele bloemstukken was een bloemenmand van de ambassadeur van India, M. S. Mehta. Ook in de grote zaal van het Minerva paviljoen te Amsterdam werd gister avond de onafhankelijkheidsverklaring van de Republiek Indonesia gevierd. De Indonesische Vereniging Perhimpunan Indonesia en de studentenvereniging Rukun Peladjar Indonesia ontvingen talrijke gasten, merendeels Indonesische studenten en als eregasten verschenen aan het. begin van de avond een zeven tal gedelegeerden van de R.T.C., o.w Mohammed Hatta. Gde Anak Agung.Gde Agung. Mohammed Rum en later nog Z. D. H Hamid II Sultan van Pontia nak. In een redevoering zeidc dc heer Anak Agung. dat 17 Augustus voor het hele Indonesische volk een bijzondere dag is en zal blijven. „Er is in de af gelopen 4 jaren veel gebeurd, er zyn vele offers gebracht en lasten gedra gen. Daardoor drukt er een zware ver antwoordelijkheid od onze schouders. Deze offers verplichten ons er voor te zorgen, dat wij een gelijkwaardige plaats in de riicn der naties gaan in nemen en dat wij een eenheid vormen met één taal en één ideaal. Laat ons nimmer ver-eten", zo zeide de heer Agung. „eendracht maakt macht. Wij zullen daartoe nog vele moeilijkheden moeten overwinnen". Ook Mohammed Hatta. met geestdrif tig apDlaus begroet, hield een korte rede. Hij zeide ontroerd te zyn zo ver van zijn land deze belangrijke dag te midden van sympathiserende Indone siërs en Nederlanders te mogen vieren. „Reeds 20 jaar geleden toen ik ook in Nederland was en zelfs in Den Haag ver oordeeld ben wegens miin strijdlust, was ik er van overtuied. dat de verkriieine der onafhankelijkheid voor Indonesië de zaal. die bijna te klein was om alle belangstellenden te herbergen, een fees telijk aanzien. is het zelfs geen kwestie van tijd meer. Wanneer de R.T.C. niet in enkele weken tot een definitief resultaat zou leiden en er geen overeenkomst wordt bereikt, zal dit nimmer meer gebeuren Wij moe ten de overdracht der souvereiniteit zo gauw mogelijk bereiken. Dit Jaar moet Indonesië een vrij land worden, maar deze vrijheid heeft eeen zin. wanneer ze niet tevens sociale rechtvaardigheid brengt. Het werk dat ons wacht is mis schien nog veel zwaarder, dan de strijd, die wij hebben gestreden. Nu moeten wy zorgen, dat ons ideaal: „vryheid, wel vaart en rechtvaardigheid", werkelijk heid wordt. Ook de heer Suriadi. vertegenwoordi ger van alle Indonesische Verenigingen in Nederland sprak nog een kort woord. Met een minuut stilte werden alle ge vallenen herdacht. Er volgde hierna een korte receptie, tijdens welke iedereen in de gelegenheid was de gedelegeerden te spreken en tp feliciteren. Het program ma werd besloten met muziek en dans. De bijeenkomst was geopend met het spelen van het- Indonesische volkslied. Rood-witte vlaggen en bloemen gaven der naties. Gelijktijdige investering van HERDENKING TE LONDEN De heer Subrandrio. vertegenwoordi ger van de Indonesische Republiek in Londen zeide. dat de aanwezigheid van baron A. \V. C. Bentinck op de recep tie, die door de Republikeinse ver tegenwoordiger te Londen werd ge houden ter ere van de onafhankelijk- heidsviering van de Republiek, een be wijs was, dat deze herdenking niet langer beschouwd wordt als een sub versieve actie. „Onze aandacht zal de volgende week gericht ziin op Den Haag. waar ter RTC met de Unci als onmisbare gids, de sou- vereiniteltsoverdracht zal worden be sproken". „Ik hooD. dat met de voltooiing van onze onafhankelijkheid de bitterheid, haat en desillusies van de afgelopen vier jaar voorbij zijn" aldus de heer Subran drio. Hij deed een beroep op de meer technisch ontwikkelde landen om begrip te tonen voor de noden van de nieuw gevestigde naties in Z.O. Azië. Investe ring van kapitaal alleen is niet vol doende om onze ex-kolonie te verande ren in een waardig lid van de familie Opening R.T.C. op 23 Aug. De voorzitters der drie delegaties zijn het er over.eens, de Ronde Tafel conferentie op 23 Augustus a.s. te openen. Vandaag vergadert'de „centrale com missie in oprichting" opnieuw. Verwacht wordt, dat dan definitieve besluiten zul len eenomen worden over de samenstel ling van de centrale commissie en het reglement vanorde. Hierover vernemen wij. dat de Republikeinse delegatie het voorstel heeft gedaan om een der leden van de Unci uit te nodigen het voorzit terschap van de Central^ Compiissie op zich te nemen. Dit voorzitterschap zou dan by toerbeurt worden afgewisseld. De BFO Ls met het tegenvoorstel gekomen om de voorzitters der centrale commissie te dóen ODtreden. Van de zijde van een der leden van de Unci is te kennen gegeven, dat men In Wiltshire (Engeland), ligt het dorp Lacock, dat jaarlijks duizenden vreem delingen trekt. Enerzijds valt dit te be treuren. want de lange pantalons en zonnehoeden der bezoeksters vormen een dissonant tegen de achtergrond van de 16de eeuwse gevels, waaruit een serene rust spreekt. Anderzijds zou het jam mer ziin. indien de aanblik van de schil derachtige straatjes, die menigeen reeds in extase bracht .alleen voor de bewoners bestemd zou zijn. - De „Engel"-herberg. die als het beroemdste 16de eeuwse bouwwerk' van Lacock geldt. het juister vond de Uncileden niet met het. voorzitterschap te bekleden. Vermoedelijk zal de Centrale Com missie betaan uit negen leden, n.l. de drie voorzitters en de drie vice-voorzit- ters van de delegaties benevens de drie leden van de Unci. Optimistische verklaringen Met het vliegtuig uit Batavia arri veerden gistermiddag weer gedelegeer den uit Indonesië voor de R.T.C. Van de Voorlopige Federale Raad arriveer den prof. dr P. A. Hussein Djajadi- ningrad. Secretaris van Staat van het Dep. van O., K. en W. in Batavia; de heer M. Wisaksono Wirdjodihardjo, Se cretaris van Staat van het Dep. van Vissery, Bosbouw en Veeteelt in Bata via en echtgenote en mej. A. Sohilt- man. Van de BFO arriveerden de Wali Ne gara van Zuid-Sumatra, Abdul Malik, 'uit.-koloonel Sugcndo, adviseur van de BFO inzake militaire aangelegenheden en echtgenote en de heren A. Moeis en Djokoprawiro, die niet als delegatiele den zullen optreden. Voorts arriveerden RICHARD STRAUSS ERNSTIG ZIEK. Reuter meldt uit Garmisch-Parten- kirchen, dat de componist Richard nog slechts een kwestie van tiid was. Nu Strauss 'op het ogenblik ernstig ziek is. Tijdens een zitting in het Raadhu's te Beriiin koos de Berlynse gemeenteraad een achttal vertegenwoordigers die in adviserende hoedanigheid zitting zullen hebben bii de wetgevende macht van de nieuwe regering ln Bonn. - Een overzicht Widens de verkiezing bU handopsteking. technische kennis op grote schaal is ook nodig, aldus Subrandrio. GELUKWENS VAN EVATT Dr Evatt, minister van Buit. Zaken van Australië, zeide op een receptie, welke door de heer Usman. diplomatieke vertegenwoordiger van de Republiek te Canberra werd gegeven ter ere van de 4e verjaardag van de Republiek, dat er genoeg plaats was voor een oorlog in Indonesië tegen onwetendheid, armoede en dingen, die zoveel moeilijkheden in Z.O. Azië en' de rest van de wereld heb ben veroorzaakt. Hij zeide, dat Australië vrienden wil ziin met de Indonesiërs zowel als met de Hollanders. De heer Usman zeide. dat er een nieuwe en grotere staat de Ver. Staten van Indonesië die het gehele gebied van het vroegere Nederlandsch- Oost Indië omvat, zou worden ge vormd. RECEPTIE TE BATAVIA. De Republikeinse delegatie heeft een druk bezochte receptie te Batavia ge houden, waar o.m. aanwezig waren de directeur van het kabinet van de HVK, dr Koets, hethoofd van de directie Verre Oosten, dr De Beus, verschillende secretarissen van staat, de gouverneur van Batavia en ommelanden. Hilman Djajadiningrat, de burgemeester van Batavia .Sastromuljono en vertegen woordigers uit het handels- en bedryfs- leven o.w. enkele leden van de goodwill- mlssie uit het Westerse bedryfsleven, die Djokja bezocht. De voorzitter van de Republikeinse delegatie in Indonesië, mr Susanto Tirtoprodjo, trad als gast heer op. In een redevoering zette Susanto de betekenis van de 17e Augustus uiteen. RUSTIG TE SURAKARTA. De viering van de 17e Augustus te Surakarta is zonder incidenten verlo pen. Dank zy telefonisch contact kon een regeling tot stand gebracht worden, waarbij afgevaardigden van de Repu blikeinse troepen deelnamen aan een korte plechtigheid bij het vryheidsmo- nument op de aloon aloon. mei hetzelfde vliegtuig een zestal Indo nesische journalisten. Ter verwelko ming waren o.a. op het vliegveld aan wezig dr Prinsen, secretaris van de conferentie, dr J. Bannier, ir J. A. van der Ploeg, secretaris-generaal van het Dep. van Bosbouw en Veeteelt in Ba tavia. De Wali Negara van Zuid-Sumatra was zeer optimistisch wat betreft het opvolgen van de order: staakt het vuren" in Zuid-Sumatra. „Wel zyn er nog hier en daar kleine groepjes, die er zich niet aan houden, maar zy kunnen gemakkelijk onder de duim worden gehouden," aldus Abdul Ma- lik. Op de vraag hoe de Wali Negara zioh de toekomstige status van Zuid-Suma tra voorstelt, antwoordde hy: „Het ge hele gebied van Zuid-Sumatra is één geografisch ethnologische economisohe en culturele eenheid, die by elkaar moet biyven. Het is myn heilige wens, dat de ge bieden van Zuid-Sumatra zo spoedig mogelyk de volle gelegenheid krygen zich te uiten in het gebruiken van het volle zelfbeschikkingsrecht. De wens tot aansluiting ln deze gebieden is zeer sterk zonder enige aansporing van de zyde van de Wali Negara." Over de RTC was Aoaul Malik ge matigd optimistisch ornaat er volgens hem nog enige cardinale punten zijn, waarover moet worden beslist. Prof. dr Hussein Djajadiningrat en de heer Wisaksono waren zeer opti mistisch over het verloop van de R.T.C., vooral omdat volgens hen de inter-lndonesischc conferentie boven verwachting vlot is verlopen. Toen deze drie heren werd gevraagd over het verbod om op de 17e Augustus de rood-witte vlag uit te steken, zei den zy: „Na de eerste politionele actie is door de H.V.K. een verbod uitge vaardigd om de rood-witte vlag uit te steken en dit verboa is niet ingetrok ken. De H.V.K. heeft eenter van zyn goede wil biyk gegeven door byv. toe te staan op de departementen aan de Indonesisone ambtenaren die dat wen sen, op de 17e Augustus vry te geven." De HVK, de heer Lovink, heeft te Batavia voor de leden van de Voorlopi ge Federale regering een uiteenzetting gegeven van de maatregelen tot het verbod van openbare manijestaues by gelegenheid van de viering van ae ver jaardag der Republiek. Hij verklaarde, dat de regering „gaarne zou hebben by- gedragen tot de viering van deze dag door het toestaan van het hysen der roodwitte vlag. Zekere gebeurtenissen in Midden- en Oost-Java hebben ech ter opheffing van dit verbod onmoge- lyk gemaakt. Men vreesde dat onver antwoordelijke elementen daarvan ge bruik zouaen maken en ongeregeldhe den zouden veroorzaken". De HVK gaf ten slotte uitdrukking aan de hoop, dat de Indonesische na tionale feestdag volgend jaar „met enthousiasme in een vry en onafhan kelijk Indonesië" gevierd kan worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1949 | | pagina 1