Bouwvakarbeiders congresseerden fe Arnhem
Oorlogsmisdadigers staan terecht
Optreden van de P. v. d. A. en woningbouw
ontmoet ernstige critiek
Prof. mrC. P. M. Romme op verkiezingspad
12%
Met een enkel woord
DINSDAG 21 JUNI
Zonder Marshallhulp zou levensstandaard
lager
liggen
Rede minister In 't Veld
De Algemene Nederlandse Bouwarbei-
dersbond houdt dezer dagen in „Musis-
Sacrum" te Arnhem z'n algemene ver
gadering.
De bondsvoorzitter de heer G. Klein
snrak een openingsrede uit en begroette
onder de buitenlandse gasten de heer J.
Lelieveld, waarnemend secretaris van de
internationale vakbeweging, vertegen
woordigers van de Noorse bouwarbei-
dersbond. de Zweedse vakbonden, de
Finse bouwarbeidersbond en van de
Deense vakbonden. Ook waren aanwezig
afgevaardigden van de Belgische en
Zwitserse vakbonden. Namens het NVV
was aanwezig de bondsbestuurder C. van
der Lende.
De heer Klein betoogde dat er nimmer
een zo erote activiteit op wel haast ieder
terrein werd ontplooid als nu. Zij, die
menen dat strijd svnoniem is met sta
king hebben ongelijk. Naar mate de in
vloed van de vakbeweging oo het maat
schappelijk en politiek gebeuren toe
neemt. zal de staking als strijdmiddel
aan doeltreffendheid afnemen.
Van werkloosheid was in het bedrijf
weinig of geen sprake.
Indien echter het land niet had
kunnen profiteren van de Marshall
hulp. zou een belangrijke vermindering
van de bouwactiviteit onvermijdelijk
ziin geweest. In het algemeen kan ge
zegd worden, dat de levensstandaard
zonder Marshall-hulp ongeveer 12%
lager zou zijn geweest dan op het
ogenblik.
De handel tussen de
Ver. Staten van Indonesië
AMERIKA OP ÉEN NA GROOTSTE
HANDELSPARTNER.
Volgens het weekblad „Foreign Com
merce" een officiële publicatie van het
Amerikaanse Departement van Handel,
heeft het feit. dat voorkeur is gegeven
aan de traditionele Nederlandse han
delaren grote invloed gehad op de ont
wikkeling van de particuliere handel
•tussen de Ver. Staten en Indonesië. Het
blad geeft echter toe, dat de Ver. Sta
ten de voornaamste leverancier van In
donesië zijn gebleven, hoewel het Ame
rikaanse aandeel is gedaald van 51 pro
cent in 1946 tot 39 procent in 1947 en
tot 22.5 procent in 1948 tengevolge van
het dollartekort en de herstelde pro
ductie van kapitaalgoederen in gebie
den met zachte valuta.
Tevens vermeldt het blad, dat de Ver.
Staten het vorige jaar op een na de
grootste handelspartner van Indonesië
waren. Andere landen waren Nederland
(27.1 procent van de totale handel),
Japan (9.7 procent) en Malakka (9.4
procent), terwijl het Amerikaanse aan
deel 20.2 procent bedroeg).
De situatie op de Nederlandse
groentenveilingen
TERUGSLAG VEEL MEE.
In de vorige week werd algemeen voor
de Nederlandse groentenmarkt een ca-
tastrophale prijsinzinking gepaard gaan
de met grote doordraai verwacht, welke
verwachting gegrond was op het vrij
plotseling uitvallen van de export naar
Duitsland. Deze verwachtingen blijken
echter gelukkig niet volledig juist te zijn
geweest. Wel vertoonde het prijspeil op
de veilingen een aanzienlijke daling,
doch grote hoeveeheden ziin niet door
gedraaid.
De producten, waarvoor speciaal moei
lijkheden verwacht werden, waren sla,
bloemkool en spitskool. Van de hoeveel
heden die van deze producten op de vei
lingen in Nederland in de afgelopen
week ziin aangevoerd is slechts een
klein percentage doorgedraaid, aldus
wordt van bevoegde zijde vernomen.
Van de bloemkool draalen op de vei
lingen alleen die kwaliteiten door. welke
niet goed ziin, zodat over het algemeen
alleen bloemkool van prima kwaliteit de
consument bereikte.
Dit niet geheel ongunstige verloop is
voor een belangrijk gedeelte veroorzaakt
door een belangrijke export naar Tsje-
cho-Slowakbe. Daarnaast wordt voort
durend groenten afgeleverd aan de trit-
se bezettingstroepen in Duitsland. Deze
laatste export is echter in verhouding
tot de reusachtige aanvoer als regel ge
ring.
De situatie is echter wel zodanig, dat
men in tuinderskringen algemeen hoopt,
dat de thans lopende besprekingen over
verdere uitvoer van groenten naar Duits
land tot succes zullen leiden.
VRIJLATING VAN PRIJZEN.
In de staatscourant van gisteren is een
beschikking van de minister van Eco
nomische Zaken gepubliceerd, waarbij de
nriizen van een aantal chemische pro
ducten worden vrijgelaten. O.a. bleek-
water. bleeknoeder. chloorbleekloog. am
monia en blauwsel; glycerine, stearine
en oleïne; insecticiden en plant-eziek-
ten-bcstry dtngsmiddelenkunstharsen,
kunsthoorn en plastics: scheerzeep,
scheercrême. tandpasta en tandpoeder,
thee- en devotielichten. verfpigmenten
en krijt met uitzondering van loodme-
nie: verzoetingsmiddelen.
Met ingang van heden worden de prij
zen van non-ferro metalen, oude zowel
als nieuwe en halffabrikaten daarvan,
vrn'gegeven.
Voorts zijn vrijgelaten: de prijzen voor
verhuur van bouwwerktuieen en o.m. de
priizen voor verschillende dienstverle
ningen. zoals het repareren van rijwiel
banden. het herstellen van automobie
len en motorrijwielen, het schoorsteen
vegen. het schoonmaken en schoonhou
den van gebouwen, het geven van auto
rijlessen en het maken van pasfoto's.
VRACHTAUTO VIEL VAN BRUG.
Bestuurder werd gedood.
Een vrachtwagen van de N.V. Philips
reed over de noodbrug over het Bea-
trixkanaal te Eindhoven. Hij moest uit
wijken voer een fietser en maakte daar
bij zo'n ongelukkige beweging, dat hij
door de leuning van de brug en 6 meter
naar beneden schoot. De chauffeur
Mulder verdronk.
„REICHSWALD" BRANDT WEER.
Er hangt een dikke rook over de bos
sen in het gebied ten Westen van Kleef
tussen de grensdorpen Kranenburg en
Frasselt Het Reichswald brandt weer.
Om het vele houtafval, dat tengevol
ge van de houtkap een dikte van onge
veer een halve meter kreeg, op te rui
men. is er moedwillig de brand in gesto
ken. Aangenomen wordt, dat men daar
bij onvoldoende veiligheidsmaatregelen
heeft getroffen, zodat de brand niet
meer beheerst wordt. De vlammen zijn
thans overgeslagen naar de lage den-
n;bossen.
Daarna liet de heer Klein de bereikte
resultaten, ten aanzien van de loonrege
ling de revue passeren. Van enorme be
tekenis noemde hij daarbij rfe instelling
van een risico-fonds, dat aan de arbei
ders die wegens vorst werkloos worden,
betaling van 90% van het loon, onge
acht de duur van dat verzuim en daar
enboven alle sociale voorzieningen waa~-
boret.
Spr zeide echter grote bezwaren te
koesteren tegen de loonpolitiek t.a.v. het
bouwbedrijf, niet alleen tegen het col
lege van Rijksbemiddelaars, doch ook de
Stichting van de Arbeid en andere orga
nen. die met de uitvoering van de loon
politiek hebben te maken en soms ook
de vertegenwoordigers van eigen vak
centrale in deze organen.
Wij kunnen ons niet onttrekken aan
de indruk, dat fouten en verkeerde be
slissingen hadden kunnen worden ver
meden. indien wat meer vertrouwen
werd geschonken aan de bedrijfsorganen
zelf.
In verhouding tot andere bedrijven
wordt het bouwbedrijf beslist onderge
waardeerd, aldus sor,
In de periode van 1 Juli 1945 tot
30 Juni 1947 verlieten 10.691 arbeiders
meer het bouwbedrijf, dan er uit andere
bedrijven werk in het bouwbedrijf kre
gen.
In het eerste kwartaal van dit iaar
bedroeg de teruggang alleen ruim 1C00.
De ontstellende vermindering van het
aantal bouwvakarbeiders in ons land
is in hoge mate te betreuren, gezien
de nlannen omtrent woningbouw e.-i.
Niettemin steeg het ledental in de ja
ren 1945 t/m '48 met 11.051.
Besloten werd de algemene vacantie-
week op de tweede week van Augustus
vast te stellen. Men kan evenwel in ver
schillende delen van het land deze aan-
eelegenheid naar eigen inz'cht regelen.
Het volgend jaar zal men een definitieve
reeeling in het leven roepen.
Veel is er gesproken op dit congres
over de klasse-indeling. De bondsvoor
zitter zei dat men niet kan komen tot
één loonklasse. Het gaat er om het loon-
verschil tussen het platte land en de
stad zo klein mogelijk te doen zijn. De
regering stelde een deskundige commissie
samen.
De ANB wenst in de toekomst tarie
ven. geldend voor een bepaalde tijdsduur.
Volgende week reeds kan een groot op
gezette bileenkomst verwacht worden om
de tariefregeling in het bouwbedrijf te
bespreken.
Het algemeen verslag en het beleid
van het bondsbestuur werden met alge
mene stemmen goedgekeurd.
Het zittend bondsbestuur werd in zijn
geheel herkozen.
REDE MINISTER IN 'T VELD.
De minister van wederopbouw mr dr
J. In 't Veld sprak hedenmorgen een
rede uit .waaraan het volgende is ont
leend:
„Wij worstelen op het ogenblik met
een tekort van ongeveer 300 000 wonin
gen op een totaal ran 2.200.000.
„In de jaren 1946. 1947 en 1948 be
droeg de bevolkingstoeneming 150.000 k
200.000 per jaar. Voor de naaste toe
komst moet gerekend worden met een
bevolkingstoeneming van ruim 100.000
per jaar. Dit betekent, dat alleen voor
het normale accres ongeveer 35.000 wo
ningen per jaar gebouwd moeten wor
den. Daarbij kan men dan nog onge
veer 5.000 woningen per jaar rekenen
voor vervanging van woningen, die
door him slechte toestand of om andere
redenen aan de woningvoorraad moeten
worden onttrokken.
In 1948 zijn wij er in geslaagd de
woningproductie op te voeren tot ruim
Min. Van Maarseveen zegt:
Eerst vuren staken,
dan naar Djokja.
United Press meldt uit Batavia:
De Nederlandse minister van Over
zeese Gebiedsdelen a.i. mr J. H. van
Maarseveen, gaf gisteren bij zün
aankomst te verstaan, dat aan het
herstel van de Republikeinse Repu
bliek in Djokja overeenstemming over
het staken van het vuren bereikt
diende te worden.
De minister wilde zich niet uitlaten
over de kwestie of een Ronde Tafelcon
ferentie in Den Haag van nut zou zyn,
indien geen „staakt het vuren" werd
bereikt.
Mr Van Maarseveen liet blijken, dat
het niet onmogelijk was dat hij tijdens
zijn verblijf republikeinse leiders zou
ontmoeten, hoewel hij er de nadruk op
legde, dat zijn reis geen betrekking had
op de huidige Nederlands-Indonesische
besprekingen.
POSITIE INDIË-VLIEGTUIGEN.
De Ph-ter (Roermond) met gezag
voerder Moll kwam in de nacht van Za
terdag op Zondag te Batavia aan. In de
vorige nacht arriveerde er de Ph-tde
(Eindhoven) met gezagvoerder Griffith.
Gistermiddag zou in Amsterdam aan
komen de Ph-tdh (Holland) met gezag
voerder Krouwel.
36.000 en voor dit jaar is de verwachting
een productie van bijna 40.000 wonin
gen. aldus spr. Dit betekent dus, dat de
huidige nieuwbouw juist voldoende is
om de normale behoefte te dekken. Toch
lopen wij al iets op de achterstand in,
omdat van de nieuwe woningen een
aantal ingericht wordt als duplex-wo-
ningen.
De huidige productie is evenwel nog
dere inmiddels verouderde woningen te
kunnen opruimen.
Hieruit vloeit voort een plan tot het
bouwen van ongeveer 55.000 woningen
per jaar gedurende een termijn van
30 jaren.
HUURVERHOGING VAN 30%!
Wat het vraagstuk van de huurverho
ging betreft, is de regering voornemens
£5f,«ïLet, d't nog in de loop van 1949 tot een op
redelijke termijn de woningnood te kun
nen overwinnen. Er wordt daarom op
aangestuurd de productie geleidelijk ver
der op te voeren tot ongeveer 55.000, te
bereiken in het jaar 1952 of 1953. Voor
de oorlog kwamen wij nooit hoger dan
54.000 en dit is dan een topcijfer voor
een jaar.
30 x 55.000 WONINGEN.
Alle omstandigheden in aanmerking
genomen, is het niet verantwoord uit te
gaan van een hogere productie dan
55.000 woningen per jaar. Dit betekent,
dat het nog ruim 15 jaar kan duren,
voordat wii de achterstand van 300.000
woningen hebben ingelopen. Uit dit
oogpunt is de bouw van zoveel moge
lijk Duplex-woningen uitermate be
langrijk. Daarmee kan reeds voor 1960
de toestand bereikt zijn, dat elk gezin
weer over een eigen woning, zij het
dan ook slechts een halve duplexwo-
ning, beschikt.
Uitdrukkelijk wil SDr. opmerken, dat
zij slechts bedoeld zijn als noodoplos
sing, Zodra in de ergste woningnood
voorzien is, zullen de duplex-woningen
geleidelijk weer voor bewoning door een
gezin moeten, worden ingericht. Dit
brengt mede, dat nog gedurende een
tiental jaren het zelfde productieniveau
van 55.000 woningen p. jaar zal moeten
worden gehandhaafd en ook daarna zal
zeker nog tien jaren lang een gelijke
productie nodig zijn om krotten en an-
lossing te brengen. Ook uit een ander
oogpunt is deze huurverhoging dringend
gewenst, aangezien de tegenwoordige
huren niet voldoende ruimte laten voor
een behoorlijk onderhoud.
Gedacht wordt nu aan een huur
verhoging van ongeveer 30%, waarvan
een deel ten goede zal komen aan de
eigenaar en een ander deel geheven
zal worden in de vorm van een huur
belasting.
Voor dit jaar beloopt het bouwpro
gramma 1.300 millioen, waarvan 400
millioen voor woningbouw. 300 millioen
voor openbare werken, 240 millioen voor
bedriifsbouw en verder kleine bedragen
voor boerderij bouw, kerken, scholen, zie
kenhuizen, onderhoudswerken e.d. Het
woningbouwvolume wordt aan de hand
van bepaalde richtlijnen verdeeld over
de provincies, waarna de provinciale be
sturen voor de verdere verdeling over
de gemeenten zorg dragen. Een zelfde
regeling geldt voor de openbare werken.
Overigens is aan de gemeentebesturen
de bevoegdheid gedelegeerd om over
kleine werken binnen bepaalde grenzen
zelf te beslissen. Op deze wijze trach
ten wil aan de bezwaren van een te
sterke centralisatie zoveel mogelijk tege
moet te komen.
Ook wat betreft de wederopbouwplan-
nen van verwoeste steden en dorpen
aldus besloot spr. is het zwaartepunt
meer naar de gemeentebesturen ver
legd.
Veikiezingsappèl Piot. Chi. Gioep
Aan S.G.P. is geen ultimatum
gesteld
Het drama nabij de
Woeste Hoeve
Voor het Bijz. Gerechtshof te Arnhem
stond gisteren terecht de Hauptsturm-
führer O. C. Gerbig, die o.a. de leiding
heeft gehad bij de massa-executies na
bij de Woeste Hoeve.
De beambten van de „Dlenststelle" te
Apeldoorn hadden het plein voor de
Woeste Hoeve afgezet. De executies
werden uitgevoerd door recru-ten van
een „Waffeesehule" onder leiding van
de „Grüne Polizei".
De slachtoffers werden met groepen
van 20 per bus aangevoerd. Na aan
komst van iedere bus sprak Gerbig de
mensen met de volgende woorden toe:
„In de nacht, van 6 op 7 Maart is een
lafhartige moord gepleegd op personen
der bezettende macht. Als repressaile
zullen verscheidene honderden perso
nen worden doodgeschoten. Daar be
hoort u ook toe."
De S.D. man Slagter trad op als tolk.
Op afstanden van 60 a 70 meter van
elkaar werden de gevangenen gefusil
leerd. Na de aankomst van iedere nieu
we bus er waren 6 bussen vorm
den soldaten een gelid voor de reeds
gevallenen, opdat de nieuw aangekome-
nen de lijken niet zouden zien. Slagter
als getuige gehoord, zeide, dat hij tel
kens nadat een bus was aangekomen
en hij de woorden van Gerbig had ver
taald, achter een schuur ging ^taan
omdat hij het drama niet kon aanzien.
Een soldaat, die weigerde te schieten,
werd naast de gevangenen opgesteld en
door zijn eigen kameraden met de Ne
derlanders gefusilleerd.
De „Kriminalrat" Harders, die met
Schreieder bij de S.D. te Zwolle werk
zaam was en belast werd met het toe
zicht op het onderzoek in zake de aan
slag op Rauter verklaarde, dat Gerbig
tijdens de executies een flauwte nabij
was. Niet vrij van minachting in zijn
stem, zeide de S.D.-officier Gerbig te
hebben moeten vasthouden en dat het
een Duits officier niet betaamde zwak
heid te tonen". Op de terugweg naar
Zwolle had hij aan Slagter verteld, dat
Gerbig in moeilijkheden zou komen
omdat hij om ontheffing van de execu
tie-opdracht had gevraagd, daar de
Woeste Hoeve niet onder zijn ressort,
doch onder dat van de Arnhemse S.D.
lag. Ook had hij geweigerd nog 33 per
sonen „te leveren" omdat Schöngarth
het totaal op 150 gebracht wilde zien.
Harders verklaarde voorts, dat de S.D.
sporen in handen had die wezen in de
richting van de K.P. te Apeldoorn. De
leider Goossens zou de hoofddader van
de aanslag op Rauter zijn en aan de
hand van diens foto door Rauter, die
zich dood had gehouden na de aanslag,
zyn herkend. Deze getuige zeide er nog
steeds van overtuigd te zijn, dat de
aanslag op Rauter geen toeval maar
vooraf beraamd was. Rauter was im
mers een „doorn in het oog van de ille
galiteit". Professor van Eek: ,Vond u
het behoorlijk zoveel mensen dood te
schieten zonder vorm van preces?"
Getuige Harders: „Ja, deze mensen
waren allen illegalen en zouden toch
worden doodgeschoten".
De procureur-fiscaal mr Huber zeide
in zijn requisitoir, dat het moeilijk is,
gezien de afschuwelijkheid van een
massamoord bij Woeste Hoeve, een
zuiver oordeel te vellen. In eerste in
stantie verantwoordelijk zijn Seys In-
quart en Schöngarth. Beiden hebben
hun gerechte straf, ook ten aanzien
van de Woeste Hoeve, reeds te pakken.
Maar ook hun ondergeschikten zijn
verantwoordelijk te stellen. Gezien de
reeds tegen ondergeschikten van Gerbig
gerequlreerde straffen, die om en bij de
20 jaren liggen, achtte de procureur-
fiscaal een levenslange gevangenisstraf
op haar plaats, waarbij hij rekening
hield met de mildheid, die verdachtes
beleid elders had gekenmerkt.
Mr Stoppelsteen uit Amsterdam vroeg
het Hof z(jn cliënt te zien als iemand
die op een post werd geplaatst, waar hij
niet tegen de situatie bleek opgewassen
Hij was slechts de uitvoerder van het
bevel van Schöngarth, dat door deze
was gegeven In overleg met Seys In-
quart en Himmler. De verdediger vroeg
ten slotte vrijspraak.
Gerbig verdedigde zich ook nog en
gaf te kennen, dat hij zich eerst later
van het wezen van het Nederlandse
verzet rekenschap had kunnen geven.
Hij betreurde ten zeerste de gevolgen
dezer massa-fusillade, doch wees er op,
dat, zelfs indien hij geriskeerd had het
bevel te weigeren, dit geen enkele in
vloed gehad zou hebben op het besluit
van zijn meerderen. De executies zou
den toch zijn ujtgevoerd. Uitspraak 1
Juli in Zwolle.
t
Het Bijz. Gerechtshof te Groningen
veroordeelde de 38-jarige Georg Haase,
die in dienst van de S.D. eveneens tal
van misdaden heeft gepleegd, ter dood.
De advocaat-fiscaal had levenslang ge-
eist.
Tegen de 41-jarige Sturmscharfiihrer
C. C. F. H. Richter, die te Rotterdam
aan tal van executies heeft deelgeno
men, eiste de proc.-fiscaal bij de Rot
terdamse Kamer van het Haags Bijz.
Gerechtshof eveneens levenslange ge
vangenisstraf.
In de Stadsgehoorzaal, waar plm. 800
personen bijeen waren, hield de Prot.
Chr. Groep gisteravond een verkie
zingsvergadering, welke met een kort
inleidend woord werd geopend door het
Tweede Kamerlid, de heer Chr. v. d.
Heuvel. Deze wees op het resultaat der
reeds gehouden gemeenteraadsverkie
zingen. Ondanks het feit, dat de com
munistische partij bijna is gehalveerd,
openbaart zich geen stijging in het
stemmenaantal bij de P. v. d A. Voor
spreker is dit het bewijs, dat de winst,
welke deze partij op de communisten
boekte, is weggevloeid naar de V.V.D,
en de Prot. Chr. Groep. Hiermede is
volgens spreker het schimmetje door
braak verdwenen; overgebleven zijn
slechts enkele intellectuelen, waarmede
voor spreker in zeker opzicht het
schriftwoord is bewaarheid „dat deze
dingen voor de wijzen en verstandigen
verborgen zijn gebleven en dat zij de
eenvoudigen zijn geopenbaard",
WETHOUDER D. v. d. KWAAK
OVER „VERTROUWEN".
Wethouder D. v. d. Kwaak, die hierna
sprak over ..Vertrouwen", zette aller
eerst uiteen dat de candidaten van de
Prot. Chr Groep gewone mensen zijn,
die het kiezersvolk niet met beloften
wensen te paaien, doch onder biddend
opzien tot God en trouw aan hun be
ginsel al hun krachten in dienst van
de gemeenschap willen stellen.
Spreker, die hierna de woningbouw-
polltiek onder de loupe nam, zeide, dat
de Prot. Chr. raadsfractie hier zeer cri-
tisch tegenover staat. De toestand op
woninggebied in Leiden laat zeer veel
te wensen over, daarom zullen de leden
van deze fractie in de toekomst ook
hoger eisen stellen. Er moeten wonin
gen worden gebouwd! De P. v. d. A.
belooft in één van haar verkiezingsma
nifesten de jonge kiezers nu wel een
woning, doch dit ziet spreker als een
bedrog, omdat nog duizenden gezinnen
voor een woning staan ingeschreven.
Volgens spreker zal er nog heel wat tijd
overheen gaan voor en aleer deze jonge
mensen, bij de momenteel trage voort
gang in de woningbouw, aan een wo
ning worden geholpen.
Deelt men thans deze zijde in een
propaganda-blaadje mede, dat cr in
1939, dank zij het optreden van niet-
progressieve personen in de raad,
geen woningen beschikbaar waren,
spreker kan hier verklaren, dat hem
by inzage van de advertentie-pagina's
in het L.D. van dat jaar in de tyd
van 40 minuten is gebleken, dat nog
rond 1200 woningen worden aangebo
den.
Wat de grondpolitick betreft, deelde
spr. mede, dat door het gemeentebe
stuur sedert 1945 geen enkele nieuw
bouw van een woning behoefde af
gewezen te worden, omdat Leiden
geen bouwrype grond had.
Beziet spreker de thans toegepaste
woningbouw in het plan Noord (met
een W.C. boven), dan vraagt hij zich
af, wat méér gewaardeerd wordt: dit
woningtype of het voor de oorlog toe
gepaste type, zoals wjj dit zien in
Haagweg- en Morskwartler, Tuin Stad
wijk en Professorenwyk (fabrikaat
K.V.P. steunt op de kracht
van het beginsel
In de bijna geheel gevulde Burchtzaal
hield de afd. Lelden van de K.V.P. gis
teravond een propaganda-samenkomst
waarin de voorzitter van de Tweede Ka
merfractie der KVP, prof. mr C. P. M.
Romme. het woord heeft gevoerd.
Spr. zette uiteen, dat de KVP in de
politiek op drie pijlers steunt.
Ten eerste: de kracht van onze be
ginselen. In dit opzicht liggen we voor
op al onze tegenstanders, omdat we we
ten. dat onze diepe beginselen nu een
maal de ware zijn.
Ten tweede: de helderheid van ons
inzicht, om de juiste toepassing te vin
den van onze diepe beginselen, in de
gegeven omstandigheden van tiid en
plaats.
Ten derde: de macht van het getal.
In dit opzicht staan we met al onze
tegenstanders gelijk; we hebben alle
maal één stem en brengen die uit.
Spr. weidde vervolgens uit over het
principieel verschil, dat bestaat tussen
de verkiezing van een gemeenteraad en
van een Tweede Kamer. Bij de eerste is
de invloed van de kiezer veel groter,
want. de gemeenteraad is het hoogste
besturend lichaam in de gemeente: de
wethouders worden door en uit de raad
gekozen De Tweede Kamer echter be
stuurt. niet en heeft geen stem in de
benoeming van ministers.
Er ziin mensen, die de raadsverkie
zingen in een ander licht zien en den
ken. dat beginselen alleen bij parle
mentaire verkiezingen in het geding
komen. Maar 16 jaar ervaring in de
Amsterdamse gemeenteraad hebben spr.
BINNENLAND
De Deense gezant bij ons hof. de
heer A. Wassard, wordt bevorderd tot
ambassadeur by het Noorse Hof.
In de 507de staatslotery derde
klasse, eerste ïyst, ls de f. 25.000 geval
len op 15785.
De reorganisatie van de Arnhemse
Orkestvereniging heeft thans een defini
tieve oplossing gevonden ln de vorming
van een „Stichting het Gelders Orkest".
De Bond van personeel van de poli
tieke recherche-afdelingen ln Nederland
heeft zich ln een open brief tot de mi
nisterraad gericht. In deze brief verzoekt
óe Bond de medewerking van de minister
raad voor een spoedige afdoening van
de z.l. urgent geworden kwestie, de be
langen van het voormalige P.R.A.-perso-
neel.
Gistermorgen ls uit Parijs op Schip
hol een aantal Turkse oud-mlnlsters en
kamerleden voor een kort bezoek aan ons
land aangekomen. Het gezelschap zal vijf
dagen ln Nederland biyven en op 25 Juni
weer naar Frankrijk vliegen.
Het troepenschip „Grote Beer" zal
morgen met detachementen van het Kon.
Ned. Ind. Leger, de Koninklijke Marine
en de Konlnk'llke Landmacht uit Amster
dam naar Indonesië vertrekken.
Met 21 stemmen voor en 12 tegen
heeft de gemeenteraad van Groningen
besloten, het tapverbod voor sterke drank,
dat sinds laren gedurende de kermis gold,
op te heffen.
Een 23-Jarlge vrouw, die de keuken
ramen op de eerste etage van haar woning
ln de Govert Fllnokstraat te Amsterdam
stond te laopen, geraakte met een been
ln een waslijn verward en viel naar be
neden. Zy ls aan de verwondingen over
leden.
De minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting mr dr J. In 't Veld, zal
van 23 t/m 26 Juni a.s. een bezoek bren
gen aan het Schwarzwald, teneinde de
hout aankap. die raidaar onder auspiciën
van zijn ministerie geschiedt. In ogen
schouw te nemen.
BUITENLAND
In een te Londen gepubliceerd revo-
lutionnalr rapport van een regerings
commissie wordt gepleit voor geboorte
regeling en deskundig advies daartoe. Dit
rapport van de vyf Jaar geleden door de
kroon Ingestelde 'commissie voor bevol
kingsvraagstukken zal waarschijnlijk
stormachtige crltlek ontketenen van de
zyde der R.K. kerk en enkele medische
kringen.
„De zomermanouevres van het Rus
sische bezettingsleger zullen aan de
noordgrens van Berlijn worden gehouden",
zo schrijft het Berlijnse blad met Franse
vergunning „Der Kurier".
Tokat in Noord-Anatolle (Turkije)
is overstroomd ten gevolge van een zestien
uur durende stortregen. Veertig personen
zijn verdronken en 80 gewond, vyfdulzend
personen ziin dakloos. Grote gebieden
bouwland staan blank.
Generaal sir Brian Robertson, de
Britse militaire gouverneur ln Duitsland
zal heden per vliegtuig naar Londen
vertrekken voor besprekingen op het
ministerie van buitenlandse zaken.
De Egyptische regering heeft de be
treffende instantie te Port Said opdracht
gegeven om de restricties te verzachten
op het verkeer van buitenlandse schepen
door het Suezkanaal.
De leden van de Belgische unie voor
strafrecht hebben zich tegen het gebruik
van het zgn. waarheidsserum ln de recht
spraak uitgesproken.
De meeste aanwezigen keurden het ge
bruik van het serum af. omdat de be
klaagde in een toestand komt te verkeren,
eeleerd. dat men dagelilks gecontroleerd
wordt met z'n beginselen. Wy denken
slechts aan het onderwijs, waarvoor onze
voorouders de pioniersstrijd ontreden
hebben. Wat zij hebben verworven, al
dus prof. Romme. moet door ons tot
levende werkelijkheid woraen gemaakt.
De financiële gelijkschakeling moet tot
haar recht kunnen komen. In dit op
zicht is de taak van de gemeenteraad
zeer belangrijk,
HET SOCIALE HOOFDTERREIN
Toch ligt het onderwijs thans niet op
ons hoofdterrein. We moeten onze on
veranderlijke beginselen toeoassen oo de
steeds veranderlijke omstandigheden;
telkens moet het politiek hoofdterrein
worden verlegd. Thans ligt dit en
zeker voor Leiden, de stad van Aalberse
op het sociale vlak de bevordering
n.l. van de organisatie van het open
bare gemeenschaDsleven. zodat de mens
menswaardig kan leven, volgens de eisen
van zijn zedelijke natuur.
Spr denkt daarbij aan de zorg voor
een behoorlijke huisvesting. De KVP
heeft in het gemeente-Drogramma
staan, dat de raad geen middel onbe
proefd mae laten om de woningbouw
te verbeteren en daarbij bijzondere
aandacht moet schenken aan de gro
te gezinnen.
Uitvoerig ging prof. Romme in op de
bescherming van het errote gezin.
Een tweede opmerking maakte spr.
over het privaat-eigendom; de handha
ving hiervan moet gezien worden als een
noodzakelijke grondslag van ons econo
misch leven.
Naast de volkshülsvesting noemde
prof. Romme de zorg voor die takken
van onze economische samenleving,
welke door hun karakter nauw met de
Gemeente verbonden zijn. n.l. de handel,
het kleinbedrijf en de nijverheid, o.a.
door het inschakelen van kleine aan
nemers bii de wederoDbouw.
VERKIEZINGEN OOK EEN
LANDSBELANG.
Ten slotte maakte spr. nog een op
merking over het landsblang dat met
dezo verkiezingen gemoeid is. Alhoewel
de gemeente geen staats-orgamsatie
waarin h{j niet meer kan oordelen over doch een zelfstandigheid-, raken deze
verkiezingen het landsbelang ln zoverre,
dat zij de Communisten opnieuw een
klinkende nederlaae kunnen toebrengen
Het is met de CPN precies als vóór de
oorlog met de NSB; als binnenlands
verschilnsel is zil n et gevaarliik Ons
volk is daar te nuchter voor. zeker wan
neer de CPN zo met vunzigp modder
blijft gooien zoals onlangs tegen dr
Beel.
Maar de CPN is meer. Paul de Groot
heeft het onomwonden verklaard: het is
tevens de vijfde colonne en in dit op
zicht ziin zii veel gevaarliiker dan de
NSB. We mogen dus geen gelegenheid
verzuimen hen terug te dr'neen en hen
de voedingsbodem te ontnemen, door ons
conseouent te richten op de verwezen-
"-;vra van de sociale rechtvaardigheid.
De heer St. Menken, voorzitter van
de KVP afd Leiden, dankte prof. Rom
me voor ziin betoog
Medewerking aan deze avond verleen
den het ..Sleutelkoor" en de K.A.B.-
symphonie.
hetgeen bij al dan niet wil zeggen. Ten
slotte werd het gebruik van verdovende
middelen ter verkrijging van een beken
tenis met algemene stemmen afgekeurd.
Het Griekse ministerie van oorlog
heeft alle employé's van omroepstations,
die betrokken zijn bij een sinds Vrijdag
aanhangige staking van het personeel bij
openbare instellingen, opgeroepen zich
binnen twee uur bij het leger te melden.
Vier uit de Labour-party gestoten
leden van het Britse Lagerhuis hebben
de vorming van een nieuwe fractie mede
gedeeld, de „nieuwe onafhankelijke
Labour-fractle".
Een groep geleerden ls door de
Sovjet-academie van wetenschappen uit
gezonden om het nog volledig intact
zijnde lichaam van een mammoet, dat
aangetroffen werd ln de permanent be
vroren bodem van het schiereiland Tai
myr ln Siberië uit te graven. Onderzoe
kingen hebben aangetoond, dat het vlees,
de Inwendige organen en de harige huid
van het dier door het fjs- ln een uit
stekende toestand bewaard zyn gebleven.
„reactionair").
Volgens spreker treedt de geestelijke
armoede van de P. v. d- A. wel byzon-
der aan de dag. als men van de diver
se propaganda-folders inzage neemt.
Boven ieder pamfletje kan wel haast
gezet worden „brood en spelen". Arm
volk, aldus spreker, indien uw verte
genwoordigers met allerlei lokmiddeltjes
uw stem trachten te verwerven.
De heer Van der Kwaak wees er
vervolgens op, dat ook t.o.v. de finan
ciën de grootste waakzaamheid gebo
den blyft. Wat dit betreft staat spr. op
het standpunt, dat er veel te bereiken
is, indien particulieren en overheid de
handen inéén slaan, waarbij echter
weer niet tegen de overheid aangeleund
moet worden.
Hoewel spreker erkent, dat er in het
verleden fouten zyn gemaakt, heeft het
er alle schijn van, dat de P. v. d. A.
geen enkele fout maakt. In deze krin
gen geldt de conclusie: maakt men één
fout, dan is men reactionair, maakt
men vele fouten dan is men progressief,
't Is echter wel opmerkelijk, dat nu de
Engelse Labourparty 3 jaar aan het
bewind is, er een belangrijke zwenking
naar rechts te constateren valt.
Ten opzichte van de door een der
sprekers van de S.G.P. afgelegde ver
klaring, dat de Prot. Chr. Groep aan
deze party een ultimatum had ge
steld. verklaarde spreker met nadruk,
dat dit niet het geval is geweest. Het
optreden van deze partij betreurt
spreker ten zeerste, omdat alle stem
men, Woensdag op deze party uit te
brengen, als verloren dienen te wor
den beschouwd, ja. wat erger Is, aan
één der ernstigste tegenstanders kun
nen toevallen.
Ten slotte belichte de heer Van der
Kwaak nog het beginsel, waaruit de
Prot. Chr. Groep wenst te leven en dat
is gebaseerd op het woord van God.
MR C. J. WOUDSTRA OVER
„ONZE TAAK".
De voorzitter van de Prot. Chr. raads
fractie, mr C. J. Woudstra, sprak ver
volgens over „Onze taak", waarbij hij
er op wees, dat de pijlers waarop de
Prot. Chr. politiek rust, de goddeiyke
souvereiniteit en de menselijke verant
woordelijkheid zijn De leden van de
Prot. Chr. raadsfractie wensen op deze
beide pylers hun politiek op te bouwen.
Nadat spreker gewezen had op de
belangrijke functie van het raadslid
maatschap, merkte htf op, dat het
hem was opgevallen, dat al hetgeen
na de oorlog in Leiden op verschil
lend gebied was tot stand gekomen,
wordt toegeschreven aan de prestaties
van de beide socialistische wethou
ders. Volgens de heer Woudstra is dit
een beschouwing, welke met de wer
kelijkheid in stryd is. Het College van
B. en W., en ook de raad, bestaat in
meerderheid niet uit socialistische
wethouders, dan wel raadsleden.
Er is toch nog altyd zo iets als een
wethouder van Financiën, die voor al
hetgeen is tot standgekomen de mid
delen wist te vinden, aldus spreker.
Ten slotte heeft ook spreker nog ge
wezen op de beginselen, waaruit de le
den van de Prot. Chr. Groep leven.
De samenkomst, die werd afgewisseld
met gemeenscha ppelyk gezang en mu
ziek van het Chr. Muziekgezelschap
Concordia, werd door wethouder Van
der Kwaak met een kort woord geslo
ten.
REMONSTRANTSE BROEDERSCHAP.
Bevorderd tot proponent de heer P.
den Broeder.
DE VOLA OP EXCURSIE.
Een groot aantal leden van de Ver.
ran Oud-leerlingen der Ambachts
school maakte een excursie naar de
Sted. Liohtfabrieken, waar het grote
belangstelling toonde voor de ontwik
keling van dit bedrijf en de fabricage
methoden.
AFSCHEID W. G. ALDERSHOFF.
De oud-leerlingen van de Geref. Ulo-
Kopschool aan de Hooglandse Kerk-
graoht zullen Zaterdagavond 9 Juli af
scheid nemen van hun vroegere leer
meester, de heer W. G. Aldershoff.
Er heeft zich een huldigingscommis
sie gevormd, waarvan secretaris is de
heer P. S. Anes, Oude Herengracht 19
en penningmeesteres mej, J. van Driel,
Vondellaan 28, giro 226285.
PLANTSOENCONCERT
Het Plantsoenconcert zal deze week
niet worden gegeven op a-s. Donderdag,
doch op Zaterdag 25 Juni. Aanvang
8 uur. Het concert zal worden verzorgd
door de Chr. Muz. Ver. „Concordia".
Het programma luidt:
1. Koraal Psalm 150.
2. Camerades, mars D. D. Belleflamme.
3. Secret de Sphinx G. Gadenne.
4. Steadfast and True, mars C. Teike.
5. Wals selectie Alb. Meyns Wzn.
Pauze
6. Engelandvaarders, mars D. Schild.
7. Per Aspera ad Astra, mars E. Urbaoh.
8. Fantasie de Weber arr. Jos. Bauwens
9. Met meed voorwaarts, mars G. Dik.
EINDEXAMENS GEM. H.B.S.
Geslaagd voor het eind-examen B. van
de Gem. HB.S. (Burggravenlaan 2):
T. Brinkman. J. Bult. Leiden; P. J-
van Duin Noord wijk a/Zee; Jopie de
Graaff Leiden: C. Hameter, Voorscho
ten; D. Kanbier. Leiden; H. I. C. Jume-
let. Llsse; H. Kindt. H. Klaassen J G.
Kriek, J. Kuk'er. Jet van Leeuwen, H.
Th. E. Roskamp, allen te Leiden: Tine
ke Scheffers. Sassenheim; W. Schotel,
G. C. Stolk, L. Timmers, Lelden; Han-
ny Wassenaar, Noordwijk Binnen: J
Wondergem, D. H. van Wijhe. Leiden;
I den Boe»-, Wassenaar; Ans Eichhorn.
Bertie Hertz. M Kiel L. Kok, Ineke
Kriek, allen te Leiden.
Teruggetrokken: 1.
Afgewezen: 7.
Deze uitslag betreft de eerste drie
groepen.
KAPPERSEXAMENS.
Od de gisteren in Rotterdam door de
Ver ter bevordering van de Vakoplei-
d ng gehouden eezellen-examens. werd
het dio'oma behaald door de heren: W.
Brocks. Sassenheim; A Koevoet. Leiden;
H. Oudewater. Oegstgeest en P. Zoet,
Lisse; allen leerlingen van de Leids#
school van de Ned. Ver. van Vakscholen
voor kapsera.
