fop van de Stichting Ned. Onderwijs Film Ie zwaar
Hoe hef vroeger in Leeuwarden was
HET HUIS AAN DE BAAI
Geen van de bestuursleden heeft
plezier in zijn werk
TRAWLVISSERIJ BLIJFT SLECHT
Radio-programma
88ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Zaterdag 18 Juni 1949
Derde Blad No. 26720
(Speciale berichtgeving)
Op een tweetal persconferenties, door het bestuur van de Stichting Neder
landse Onderwijs Film belegd, naar aanleiding van ons artikel, waarin mis
standen by deze Stichting werden gesignaleerd, hebben de directeur, prof.
Kohnstamm; de voorzitter, prof. Langeveld en de secretaris, mr Van
Bruggen, zich hiertegen verweerd. Toegegeven werd, dat de top van de
Stichting gevormd door een directeur, een waarnemend directeur
en een onder-directeur te zwaar is, maar, zo werd verklaard, „zo lang de
financiële positie van de N.O.F. niet is geconsolideerd, levert het te grote
moeilijkheden op, een figuur van het gewenste formaat als enig directeur
aan te stellen." Geen van de bestuursleden heeft pleizier in het werk, maar,
aldus prof. Langeveld, „wy mogen dat niet in de steek laten." Overigens
wordt door alle bestuursleden het standpunt ingenomen, dat indien de
Volksvertegenwoordiging van oordeel is, dat de kosten van de Stichting
onevenredig drukken op de middelen des lands en dat ons land te arm is,
om zich een dergelijk duur leermiddel te permitteren dan beter tot liqui
datie kan worden overgegaan, waarbij men zich zai neerleggen.
Afschaffing productie-afdeling
niet mogelijk
Als saneringsmiddel werd in ons ar
tikel o.m. genoemd de afschaffing van
de eigen productieafdeling der Stich
ting en het, voor de vervaardiging van
films, inschakelen van de particuliere
filmbedrijven, waarbij dan onderlinge
concurrentie de prijs zou kunnen druk-
;n.
Prof. Kohnstamm gaf dienaangaande
als zijn mening te kennen, dat afschaf
fing van de productieafdeling er
gijn, naar hij mededeelde, slechts twee
kleine opname-ploegen, zodat er geen
jprake is van een „filmfabriek", terwijl
het ontwikkelen en het copiëren van de
films aan particulieren wordt uitbe
steed didactisch ontoelaatbaar zou
zijn.
In elk geval zou prof. Kohnstamm in
inschakeling van het particulier film
bedrijf aanleiding vinden, zyn functie
neer te leggen.
DE HOGE SALARISSEN.
Inderdaad werd over de eerste drie
a-oorlogse jaren van Rijkswege aan
de Stichting ongeveer een millioen gul
den aan subsidie verstrekt, waan1 oor
naar werd medegedeeld niet 16
maar omstreeks 30 films werden ver
vaardigd. Van dat millioen werd
f. 150.000 besteed aan de productie,
f. 850.000 aan de exploitatie. Prof.
Kohnstamm kwam aan de hand van
deze cijfers, tot een kostprijs van f. 2,50
>er filmles. En zijns inziens kan de ver-
aging van deze kostprijs ook niet ge
vonden worden door verlaging van de
„hoge salarissen", welke in ons artikel
genoemd werden.
Het uitblijven van een pensioenver
zekering acht prof. Kohnstamm een
groot sociaal onrecht tegenover het
personeel der Stichting, dat momenteel
uit 48 personen bestaat. Als er geen
tensioenverzekering komt, zal prof.
jangeveld als voorzitter heengaan. Een
drietal bestuursleden geniet, met goed
keuring van O., K. en W., Financiën
en Algemene Rekenkamer, een jaarlijk
se vergoeding.
AFSCHAFFING DER DIS
TRICTSKANTOREN.
Voorts is, zo betoogde prof. Kohnstamm
in zijn verweer, centralisatie der film-
expedjtie en daarmee gepaarde ophef
fing van de districtskantoren hoogst
ongewenst.
Centrale distributie zou, volgens prof.
Langeveld, eerst dén toegepast kunnen
worden, als alle scholen t.a.v. de on^
derwijsfilm voldoende georiënteerd zou
den zijn en de kweekscholen de in
structie zouden kunnen overnemen. Op
het ogenblik is er verder, zo decide
prof. Langeveld nog mede, eerder een
tekort aan auto's dan een teveel.
STOMME OF GELUIDSFILM.
Invoering van de geluidsfilm zou men,
volgens prof. Kohnstamm, inderdaad
kunnen betitelen als „smijten met geld."
Want de voorziening van onze scholen
met geluidsfilms zou z.i. de kostprijs
per fiimles onder overigens gelijke om
standigheden in verhouding tot een
voorziening met stomme films vermoe
delijk tot 't drie- viervoud doen stij
gen.
Medegedeeld werd nog, dat er een
goede samenwerking met de Onderwijs
inspectie bestaat en dat er van de zijde
der scholen, die lid zijn van de N.OJF1.,
geen klachten worden ontvangen.
OP ZOEK NAAR BUITEN
LANDSE FILMS.
Op een opmerking van een der jour
nalisten, dat eigenlyk niemand van de
N.O j\ goed thuis is in het filmbedrijf
en dat er toch een enorm arsenaal is
aan Duitse films, die bruikbaar zijn te
maken als leerfilm, werd door prof.
Langeveld geantwoord, dat het 't werk
is van de heer Schoevers, in het bui
tenland films te zoeken. Inderdaad
maakt- de heer Schoevers, aldus prof.
Langeveld. vaak per auto reizen naar
het buitenland, maar hy doet dat goed
koop.
f. 5.000,— PER FILM.
Op een vraag of de productiekosten
per film f. 15.000 heoben bedragen, en
ae kosten van de distributie voor één
film de f. 15.000 te boven zouden zijn
gegaan, werd door prof. Kohnstamm
geantwoord, dat de productiekosten per
liJm „slechts" f, 5.000 hebben bedragen.
Voor de productie der 30 in 1945, 1946
en 1947 vervaardigde film is dus
f.150.000 betaald, doch voor de distribu
tie van 85 films in 3500 copieen
f. 850.000. Wij vragen ons af, of die
distributie daarmede niet wat heel erg
duur is betaald. En wat de productie
kosten betreft, zou het particuliere be
drijf naar ons van die zijde werd
medegedeeld. eenzelfde film voor
f. 1.500 kunnen vervaardigen.
„MET GELD GESMETEN".
Van bestuurszijde werd toegegeven,
dat in 1947 inderaaad „met geld is ge
smeten". In Maart kreeg men name.ijk
van het ministerie van O., K. en W.
de opdracht voor commerciële doelein
den over te schakelen op normaalfilm,
teneinde films te vervaardigen die ock
in de bioscopen vertoond zouden kun
nen worden. Daarvoor is toen een uit
gebreide apparatuur aangeschaft van
ongeveer f. 50,000. In December kwam
een ter weer een tegenorder van O., K.
en W. om de proauctie van normaal
films te staken. Toen is verzuimd deze
kostbare apperatuur is daarvoor ove
rigens niet te veel betaald? van de
hand te doen. Buiten de schuld van ae
stichting heeft daardoor deze affaire
zeer veel geld gekost.
Het gevangeniswezen (2)
In de loop der eeuwen is in Neder
land zowel als elders in het systeem
van opsluiting verandering gebracht.
Er werd gezocht, maar niets voldeed.
Nu meent men een oplossing gevonden
te hebben.
Daarover vertelde dr J. v. d. Griendt,
de inspecteur van het gevangeniswezen
voor de sociale verzorging:
De aanvankelijk gevolgde methode
om de gevangenen hun straf in ge
meenschap te laten uitzitten, voldeed
niet, omdat die samenvoegingen broei
nesten van allerlei kwaad werden.
Men bracht ..rijp en groen" by el
kaar; jonge mensen die slechts
schoorvoetend de eerste schreden
Een gang met strafcellen.
hadden gezet op het pad van de mis
daad en ouderen die vergrijsd waren
in het „vak". Het gevolg was dat de
jeugd verknoeid werd en het cijfer
der recidive onrustbarend steeg. Toen
verwachtte men heil van het cellu
laire stelsel. Maar de afzondering in
de cel bleek grote nadelen te hebben.
De verwachting dat de misdadigers
in de eenzaamheid gauwer tot inke
ring zouden komen, ging niet in ver
vulling. Integendeel, de cel, de afzon
dering, bracht veelal verharding en
knakte bovendien menigeen in phy-
siek opzicht.
Straffen beneden de vijf jaar werden
in de cel ondergaan, veroordeelden die
nog langer moes.en zitten werden in de
Bijzondere Strafgevangenis in Leeu
warden daarna in de gemeenschap ge
bracht. De ervaring was dat de meesteri
na die vijf jaar cel geheel onhandelbaar
geworden waren. Wrakken in moreel
en geestelijk opzicht.
GEVAREN VOORKOMEN,
Nu gaat men op advies vari cfe'
Staatscommissie voor de reorganisatie
van het gevangeniswezen naar een
gulden middenweg. Overdag werken in
gemeenschap en 's nachts verblijven ln
een cel. De gevaren die vroeger aan het
gemeenschappelijk verblijf kleefden, wil
men voorkomen. Allereerst door een se
lectie van de veroordeelden, die moge
lijk wordt door de verschillende gevan
genissen voor bepaalde groepen te be
stemmen. De veroordeelden die min
stens vijf jaar voor de boeg hebben,
blijven voorlopig in Leeuwarden. De
zware recidivisten gaan naar Gronin
gen, psychopaten naar Averest, en de
Jeugdgevangenis te Zutphen blijft be
houden. De bestemming van alle ge
vangenissen staat nog niet vast, die
hangt nauw samen met de verdere uit
werking der reorganisatieplannen. Die
wordt bemoeilijkt door de omstandighe
den dat de bestaande gebouwen grote
bezwaren hebben. Daarover later meer.
Natuurlijk beperkt de reorganisatie
van het gevangeniswezen zich niet tot
deze verandering. Die is ongetwijfeld
belangrijk, maar van nog groter bete
kenis achten wij dat er een geheel an
dere geest gekomen is in de wijze waar
op de gevangene bekeken en behandeld
wordt.
Om dit duidelijk te maken nemen wij
baar, geladen met haat jegens de
maatschappij en het recht. Ook waren
er die door de eenzame opsluiting en
het troosteloze van hun vooruitzicht
tot wezenloosheid vervallen waren.
Doffe berusting, die toch af en toe tot
verzet leidde.
De mensen moesten werken, maar
onder die omstandigheden was werken
geen zegen meer. Was alleen een plaag
die hielp de tijd te doden.
Slechts een streng regiem kon onder
die mensen de orde handhaven. Toch
De gevangenis te Leeuwarden.
de lezers in gedachten mee naar de
Bijzondere strafgevangenis in Leeuwar
den, waar de reorganisatie het eerst is
aangepakt en waar zy reeds voor een
groot deel is toegepast.
EENS EEN OORD DER
VERSCHRIKKING
Vroeger was de gevangenis in Leeu
warden inderdaad een oord der ver
schrikking. De schrilste kleuren zijn
nog niet fel genoeg om de toestanden
die daar heersten uit te beelden.
Er zaten 200 veroordeelden. Moorde
naars, inbrekers, rovers en andere
misdadigers die voor langer dan vyf
jaar uit de maatschappij gebannen
waren, een groot deel zelfs levens
lang. De eerste vyf jaar hadden zy
in het algemeen cellulair „opgeknapt",
nu mochten zij het resterende deel
van hun straf in Leeuwarden in ge
meenschap doorbrengen. Het was een
droeve verzameling, wrakken op de
levenszee, mensen waaraan weinig
menselijks was overgebleven. De
meesten waren verhard en onhandel-
kwam het zo nu en dan tot uitbar
stingen.
Vooral was dit het geval bij de tot
levenslange gevangenisstraf veroordeel
den. Die werden geheel trouwens afge
scheiden gehouden van degenen, die,
als zy het leven hielden, nog uitzicht
hadden weer eens vrij te komen.
Dat was de periode van sleutels en
grendels, waarover in het eerste artikel
gesproken werd.
Wij geven hier een foto van de
cachot-afdeling. Een lange donkere
gang met cellen die nog veel somberder
waren dan de gewone. Daar werden de
gevangenen in gestopt die tegen de
huisregels hadden gezondigd. Op de
stenen krib kon men alleen liggen. Na
tuurlijk kregen de gestraften hier alleen
water en brood.
Een veroordeelde was In die tijd al
leen een nummer. Geen mens. Nummer
zoveel kwam en na een zekere tijd werd
hij óf in vrijheid gesteld, óf naar het
kerkhof gedragen.
Hoe het nu geworden is wordt in een
derde artikel beschreven.
Moeilijkheden op Curasao
COLLEGE VAN ALGEMEEN BESTUUR
DIENT ONTSLAG IN.
Gistermiddag hebben de leden van het
college van aleemeen bestuur da Costa
Gomez, Beaujon Eman, Newton en
Römer de gouverneur medegedeeld, dat
zij. gezien de huidiee omstandigheden,
in het landsbelang hebben besloten af
te treden en dat zij mitsdien om ont
slag verzochten.
Aangaande de ontslagaanvrage dient
de adviesraad tp worden eehoord. De af
tredende leden ziin bereid oo diens ver
zoek met de eouverneur te blijven mede
werken zolang de opvo'eers no2 nietl
ziin benoemd en beëedigd.
Naar vernomen wordt is nog geen
nieuwe formateur aangewezen.
Z.H. Mit TOT REDDING VAN
SCHIPBREUKELINGEN.
Uit het Jaarverslag over 1948 blijkt,
det in totaal de reddingsboten van de
Z.H. Mij tot Reddine van Schipbreuke
lingen 30 mensen veilig hebben binnen
gebracht. Vele malen cingen echter ook
de boten uit. zonder dat het nodig was
hulo te verlenen.
Verheugend mag het genoemd worden
dat de contributiën nog steeds toenemen
evenals de giften-ineens, temeer daar
'48 werd afgesloten met een nadelig sal
do van ruim f. 35.000 -. aanzienlijk min
der dan het jaar daarvoor
BAKKERSTENTOONSTELLING
TE BREDA.
De internationale tentoonstelling van
brood- en banketbakkerij die van 17 tot
26 Juni in Breda in „Concordia" wordt
gehouden, is gisteren officieel geopend
na een korte toespraak van burgemees
ter mr dr Cl. Prinsen.
De burgemeester betoogde dat thans
veel vakmanschap en gedegen kennis
wordt gevraagd, iets wat de jongeren
nog altijd niet schijnen te begrijpen.
De tentoonstelling bevat in het tótaal
120 en 2100 inzendingen van bakkers.
Er zijn ware kunstwerken uit suikergoed
e.d. te bewonderen.
Voor de tentoonstelling bestond reeds
direct een zeer erote belangstelling, ook
uit België en Luxemburg Er zullen zelfs
extra treinen van België lopen.
LANDBOUWVAKGROEP STAAKT
HAAR WERKZAAMHEDEN.
Zo hoort het
Naar wij vernemen heeft het bestuur
van de Landbouwgroep besloten haar
werkzaamheden met ingang van 1 Juli
volledig stil te leggen. Het in dienst
zijnde personeel ls tegen die datum ont
slag aangezegd.
De strekking van dit besluit is dat de
vrije organisaties op het terrein der
landbouwambachten voortaan uitslui
tend met de behartiging der bedrijfsbe
langen belast zullen zijn.
Ook haringaanvoer valt
tegen.
(Van onze deskundige medewerker).
De resultaten der trawlvisserij zijn de
laatste weken weer niet best. De log
gers en kotters kunnen nog wel een
redelijke besomming maken, maar voor
de grote boten schijnt er, voorlopig
althans, bij het huidige abnormaal hoge
kostenniveau, op de Noordzee geen
rendabele exploitatie mogelijk te zijn.
Reikhalzend wordt daarom uitgezien
naar het begin van het haringtrawl-
seizoen. Omtrent de vooruitzichten
daarvan val nog weinig te zeggen. Al
les zal afhangen van de afzetmogelijk
heid. Met Tsjecho-Slowakije werd reeds
een behoorlijke hoeveelheid afgesloten.
De gunstige opening van het haring-
drijf netseizoen werd gevolgd door een
veertiendaagse periode van abnormale
schraalte. Dientengevolge zijn de prij
zen, welke reeds aanzienlijk waren ge
daald, weer sterk opgelopen, waar
vooral de handel van de zijde der af
nemers harde noten over .te kraken
gekregen heeft. De aanvoeren waren
echter dermate gering, dat aan de
vraag slechts voor een zeer gering per
centage kon worden voldaan. Gelukkig
komen e de laatste dagen wat betere
berichten uit zee. De vloot bevindt zich
thans op de hoogte van Fraserburg, ca.
400 mijl van IJmuiden, en lets ten Zui
den daarvan. Mocht deze visserij even
doorzetten, dan kan men wel wat be
tere aanvoeren verwachten en krijgt de
handel misschien gelegenheid om wat
voorraad in te slaan.
De prijzen fluctueerden voor de klei
ne maatjes van f. 130100 per kantje,
voor de grove maatjes van f. 50—75.
Voor de export liggen deze laatste te
hoog. Ook de rederij zou gaarne zien,
dat er wat meer gevangen werd, zodat
de handel zich normaal zou kunnen
ontwikkelen.
SOFOELIS VERWEERT ZICH.
De Griekse premier, Sofoelis, heeft
commentaar geleverd op het verzoek der
Franse socialistische partij, de Griekse
kwestie op de conferentie der vier mi
nisters te Parijs te behandelen. Een der
gelijk voorstel, aldus de premier, was be
ledigend voor het Griekse volk en geen
internationale usance. Hij reageerde fel
op de Frans-socialistische voorstelling
van zaken, als zou het aftreden van zijn
kabinet bijdragen tot de pacificatie van
het land. In ziin kabinet waren alle de
mocratische krachten verenigd om
tegenstand te bieden tegen de door het
buitenland gesteunde communisten.
FEUILLETON
door ANDRIES MACKENZIE,
vertaald uit het Engels.
59)
We moeten daar uren gezeten heb
ben. Judith viel in slaap en ik had zelfs
moeite om niet in te dommelen, toen
opeens een vreemd geluid me klaar
wakker maakte. Er kiwam iemand de
gang af. En ik meende te horen, dat
deze persoon in zichzelf mompelde. Ik
maakte Judith voorzichtig wakker en
met mijn vinger tegen haar lippen be
duidde ik haar doodstil te zijn. Dicht
naast elkaar hurkten we in de duister
nis, terwijl het gemompel steeds duide
lijker werd. De gewelven bleken het
geluid te versterken, want het duurde
nog wel enkele minuten, voordat een
hee.T en weer zwaaiend licht de nade
ring van de man, die in zichzelf sprak,
aankondigde. In het vage licht werd de
omtrek van de maskerkap zichtbaar.
Judiths hand ging naar haar mond in
een gebaar van schrik, maar het ge
luid dat haar even ontsnapte, werd
overstemd door het gemompel, dat van
onder de kap hoorbaar was. Ik kreeg
de stellige overtuiging, dat dit niét de
zelfde man was, die de dreigende woor
den tot mij- had gesproken in de afge
lopen nacht de bouw van^deze fi
guur was, hoewel niet véél afwijkend,
tóch anders.
De man met de kap opende de deur
van het vertrek, waar ik hulpeloos had
liggen worstelen met mijn touwen, en
ging naar binnen. Ik wenkte Judith
mij te volgen en voorzichtig slopen we
acnter hem aan. De man stond stil voor
de ene muur van het vertrek en druk
te op de twee uitspringende stenen.
Een deel van de muur begon te wijken
met hetzelfde knarsende geluid van
icnarnieren als ik al eerder had ge
boord. De man, die nog steeds in zich
zelf mompelde, haastte zich door de
opening, zonder van het apparaat ge
bruik te' maken, dat de deur weer ach
ter hem afsloot. Hem volgend merkten
we, dat we ons bevonden ln een stenen
gang van ca. 1 meter breedte. Een 30
meter voor ons uit zwaaide de lan
taarn van de man. die ons voorging. Ik
had onze eigen lantaarn om toch
maar vooral onopgemerkt te blijven
moeten achterlaten en zo tastten we
onze weg in de duisternis. Opeens was
er een dreunende slag, alsof een deur
werd dichtgegooid. In plaats van het
l.cht van de lantaarn was er nu een
vierkant van licht zichtbaar. We slopen
op onze tenen naderbij en zagen hoe
onze weg werd afgesloten door een ste
vige houten deur, waarin een getralied
venster was. Behoedzaam ging ik op
mijn tenen staan om door dit venster
te kijken. En hier keek ik dan tenslotte
in het vertrek, van waaruit de afper
ser opereerde
Een zestal lampen verlichtte een
kleine kamer, die met eikenhout be
timmerd en behoorlijk ingericht was.
Tegen een muur stond 'n grote schrijf
tafel met daarop een schrijfmachine.
De figuur met de maskerkap, wiens ge
mompel niet meer hoorbaar voor ons
was, zocht koortsachtig in de laden van
de schrijftafel. Stapels brieven, kaarten
en schrijfpapier k/wamen op de grond
terecht, terwijl lade na lade leegge
maakt en doorzocht werd. Na 'n poos
je keerde de mysterieuze figuur zich
met een gebaar van wanhoop naar een
grote bcekekast, waaruit hij ieder boek
apart aan een inspectie onderwierp. Ik
kreeg de indruk, dat de man, die wij
gadesloegen, niet de werkelyke eigenaar
was van deze kamer. Terwijl hij aan
het zoeken was, keek hij aldoor angstig
achterom, als verwachtte hij ieder
ogenblik gestoord te kunnen worden.
Tenslotte had hij de hele boekekast
nagezocht en hield hij even op. Hij wist
kennelijk niet, waar hij verder nog
moest zoeken. Juist op het moment,
dat hij zijn aandacht aan het karpet
wilde gaan wijden klonk opeens een
onwezenlijke metaalachtige stem.
Ik dacht het wel, Fellowes, dat je
nog terug zoudt komen. Waar zoek je
naar, ellendige schoft?
Dus Fellowes was de mysterieuze
figuur met de maskerkap, die rondom
het Huis aan de Baai had gespookt?
Ik had echter geen gelegenheid om
over de consequenties van deze ontdek
king na te deniken. aangezien zich voor
mijn ogen een klein drama afspeelde.
Fellowes bleef aan de grond genageld
staan en trok de kap van zijn hoofd.
Met zijn lange magere nek en uitpui
lende ogen leek hy meer dan ooit op
een roofvogel.
Waar ben je? riep hij uit. Kom te
voorschijn en treed me als een man
tegemoet.
Het enige antwoord was een spotten
de lach. De stem, die ik destijds in het
sousterrain van het café in het East
End had gehoord, scheen nu uit de
richting van het plafond te komen.
Waarom zou ik me aan jou ver-
i tonen, Fellowes? Je bent nooit achter
mijn identiteit gekomen. Maar al jaag
je de dorpelingen schrik aan met die
maskerkap, op mij heb je nooit enige
indruk gemaakt. Waar heb je je schuil
gehouden, Fellowes?
De ongelukkige man keek de kamer
rond als wilde hy een mogelijkheid
ontdekken om aan de meedogenloze
stem te ontkomen. Ik kreeg: de indruk,
dat hij overlegde of hy niet door de
deur zou kunnen verdwijnen, maar zijn
bewegingen werden kennelijk gevolgd.
Blyf staan, waar je staat, Fello
wes, zei de stem. Als je je verroert, zal
het je laatste beweging hier op aarde
zijn. En beantwoord nu myn vraagt
Ik heb een kamer genomen in
Hythe, in de buurt van Colchester,
antwoordde de man gemelyk.
Was je alleen?
Fellowes bevochtigde zijn droge lip
pen met zijn tong. Naast mij luisterde
Judith, even gespannen als ik, toe, We
voelden wat deze vraag betekende.
Nee, fluisterde Fellowes op
nauwelijks hoorbare toon. Edith Simp-
kins was bij my.
18). JaPanda dacht: „Maar toch.."
Hy vond het allemaal erg verwarrend
en wilde de toestand eens rustig over
denken en dus stapte hij toen maar zelf
in de overblijfselen van zijn kinderwa
gen, waar hij werkelijk zacht en prettig
zitten kon.
„Nu moet ik het allemaal eens even
goed nagaan", dacht hy. „Joris zei dus.,
dat loterij-briefje was van hem... en
daardoor was dat geld dat ik er mee
verdiende van hemen hij gaf me
de rijksdaalder terug, dat is toch eer
lijken de taart en de achtbaan en
de wagen krijg ik van hem cadeau
jamaar tochEn nu ben ik weer
even ver als toen ik begon. De wagen is
kapot en ik heb geen betrekking, alleen
maar een rijksdaalder
En zo werd Panda moe dat begryp
je wel; na al dat sjouwen en denken
ja, daar wórdt men moe van. Hij viel in
slaap; dat kon; want hij zét zo lekker,
zio je,
Na enige tyd gebeurde het, dat Bri
gadier Broos, een yverig politieman, zyn
ronde maakte door het werk. Daar trof
hy de slapende Panda aan, in zyn overi
gens onbeheerde wagen en snel ging nu
Brigadier Broos ln gedachten de wetten
en voorschriften na om te zien, of dat
klopte. En het klopte niet! Hy besloot
plichtsgetrouw zyn maatregelen voor
het herstel van orde en rust te treffen.
De stem bleef enige tyd zwijgen, als
of de ondervrager over dit antwoord en
zyn consequenties nadacht.
Waar is zy nu? was de volgende
vraag.
Ik heb haar achtergelaten om hier
terug te komen.
Je wilde het geld natuurlyk heb
ben, niet waar Fellowes? Ik had je
aandeel voor je klaar liggen. Waarom
kwam Je het niet halen, na me daar
van op de gebruikelyke wijze in kennis
te hebben gesteld?
Fellowes bleef zwygen. Opnieuw kreeg
ik de indruk, dat hy in de richting van
de deur wilde gaan, maar wederom
weerhield de metalen stem hem hier
van.
Als jy het me niet zeggen wilt,
Fellowes, dan zal lk het je vertellen.
Je wilde méér hebben dan wat Je toe
kwam. Je wilde alles hebben. Is dat
niet de waarheid, ellendeling?
Deze laatste vraag nad ae scherpte
van een messteek. Op Fellowes' lippen
vormde zich het antwoord „ja", zyn
handen trilden. Hy was blijkoaar ten
prooi aan een hevige angst.
Ik zal me nu niet bezig houden met
je pogingen om het geld te krijgen, ging
de stem voort. Vertel me iets van Edith
Simpkins.
Wat betekent ze voor jou? vroeg
Fellowes en zyn stem klonk kordater.
Dat zelfde zou ik Jou kunnen vra
gen, antwoordde de onzichtbare.
Ze was myn vrouw, verklaarde
Fellowes.
Opnieuw heerste er enige ogenblik
ken stilawygen.
Je vrouiwehFellowes, zei
de metalen stem tenslotte. Ik vermoed
de al zo iets, toen jullie samen ver
dwenen. Ik vraag me af, hoe haar broer
daar nooit achter is gekomen.
Je hebt ons gezegd, dat die stom
me ezel nooit iets moest weten van wat
er voorviel onder de dekmantel van zyn
zaken, antwoordde Fellowes. Edlth zei,
dat hy er waarschynhjk bezwaren te
gen zou hebben. Hy zat wel by haar
onder de duim, maar hy zou een en
ander voor mij toch zeer onaangenaam
hebben kunnen maken.
Dat is zo, stemde de onzichtbare
man toe. Maar waarom is ze vandaag
niet hier met jou, Fellowes?
Ze ls niet erg goed, antwoordde
Fellowes kortaf.
Leeft ze nog?
By deze vraag viel de ongelukkige
man op zyn knieën.
Ik kon niets voor haar doen, wer-
keiyk niet, stamelde hy. terwtyl hy zyn
handen ophief, als stond hy voor een
onzichtbare rechter. Ze had aldoor erge
pyn en toen vroeg ze me of ik haar
helpen wilde. (Wordt vervolgd)
VOOR ZONDAG 19 JUNI.
Hilversum I (301 M.) VARA 8.00:
nieuws: 8.15: postduivenberlchten; 8.17:
strijdlied; 8.20: gram.pl.; 8.30: voor de
tuin; 8.45: Barcarole; 9.10: postdulvenbe-
richten; 9.15: verzoekprogramma; 9.45:
geestelijk leven; VPRO 10.00: Zondags
halfuur; 10.30: (IKOR) kerkdienst. Voor
ganger ds J. Jaanus; 11.45: berichten:
AVRO 12.00: aan boord van het s.s, Bona-
ventura; 12.30: de Zondagclub; 12.40:
een Internationale snelvlucht op het kla
vier; 1.00: nieuws; 1.15: mededelingen;
1.20: Romancers; 1.50: even afrekenen,
heren: 2.00: Waalse dans; 2.05: boeken
halfuur; 2.30: zo geniet u meer van mu
ziek; 4.00: fllmpraatje; 4.15: Skymastcrs;
4.40: sportrevue; VPRO 5.00: tussen kerk
en wereld; 5.20: een mooi kerklied; VARA
5.30: Vara-zomerfeest; 5.45: socialistische
strijdliederen; 6.00: nieuws; 6.15; sport;
6.30: Ned. strijdkrachten; 7.00: radlo-
lympus; 7.30: Godwin en Sllberman pre
senteren; AVRO 8.00: nieuws; 8.05: ac
tualiteiten; 8 15: Wiener Geschlchten;
8.55: de laatste dagen van Pompei; 9.30:
Llangollen 1949: 10.15: radio raadt maar
raak; 10.35: het Gertler kwartet; 1100:
nieuws; 11.1512.00: Melodieus avond
concert.
Hilversum II (415 M.) NCRV 8.00:
nieuws; 8.15: Concerto Grosso; 8 30:
(IKOR) kerkdienst; door ds G. J. Waar
denburg; KRO 9.30: nieuws; 9.45: muziek
van Chopln; 9.55: Inleiding; 10.00: Hoog
mis; 11.30: Slavische mars; 11.40: Omroep
Kamerorkest: 12.15: apologie; 12.35: mu
ziek van Schubert; 12.40: Amusements
orkest; 12.55: zonnewyzer; 1.00: nieuws:
I.20: Amusementsorkest; 1.45: uit het
boek der boeken; 2.00: Residentie Orkest:
2.30: causerie: 2.40: A'damsc Politie Kapel;
3.40: kroniek beeldende kunsten; 3.50:
Hooglledmotetten; 4.10: reportage: 4.25:
vespers. NCRV 5.00: kerkdienst door ds
H. W. Wlerda; 6.30: claveclmbel; 6.45:
avondzangen: 7.15: kent gy uw by bel?:
7.30: nieuws; KRO 7.45: gram.pl.; 7.50:
ln 't Boeckhuys; 8.05: de gewone man;
312: uit en thuis; 10.30: actualiteiten:
10.45: avondgebed en liturgische kalender;
II.00: nieuws; 11.1512.00: muziek van
Johan Straus*.
VOOR MAANDAG 20 JUNI.
Hilversum I (301 M.) AVRO 7.00:
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
gram.pl 8.00: nieuws; 8.15: ochtend-
varia; 8.55: van vrouw tot vrouw; 9 00:
muziek van Tsjalkofskl; 9.30; een dans
liedje deint; 10.00: morgenwijding door
prof dr A. A. van Ruler; 10.15: arbeids
vitaminen; 10.50: Dlck Haymes, zang;
11.00: op de ultkfjk; 11.15: orgelconcert:
12.00: The Rhythm Club; 12.30: mede
delingen; 12.33: ln 't spionnetje; 12.38:
les gars de Paris; 1.00: nieuws; 1.15: John
Renova and hls music; 1.50: Fred Astalre
zingt; 2.00: wat gaat er om ln de wereld;
2.20: Franse kamermuziek; 3 00: bonbon-
nlére; 4.00: soli6tenconcert; 4.45: Latynse
muziekcultuur; 5.30: hoort zegt het voort;
5.45: de Islam ln Indonesië: 6.00: nieuws;
0.15: tennlsreportage; 6.30: Ned. strijd
krachten; 7.00: radio filmkrant; 7.30: In
leiding tot muziekbegrip; 7.45: landbouw-
rubrlelc; 8.00: nieuws; 8.05: ln het radio
zoeklicht; 8.15: Kurhaus concert; 10.15:
verzoekprogramma: 11.00: nieuws; 11.15
12.00: swing corner.
Hilversum II (415 M.) NCRV 7.00:
nieuws; 7.15: Te Deum Laudamus; 7.45:
een woord voor de dag: 8.00: nieuws;
8.15: muziek bij het werk; 8.45: muziek
van Beethoven; 9.15: ochtendbezoek bij
Jonge zieken; 9.30: waterstanden; 9.35:
Chicago Symphony Orchestra; 10.30: mor
gendienst door ds J. H. de Boer; 11.00:
Grlnke trio; 11.20: van oude en nieuwe
schrijvers; 11.40: Yvonne Dellow, sopraan;
12.10: Metropole orkest; 12.30: mededelin
gen: 12.33: Metropole Orkest; 1.00: nieuws;
I.15: Mandollnata; 1.45: planoduo; 2.00:
schoolradio; 2.35: NCRV-koor; 3.00: mooie
bloelcomblnatles; 3.30: Joh. Otten, plano:
4.00: bybellezlng; 4.45: muziek van H&n-
del; 5.00: het kleuterklokje klingelt; 5.15:
Jubileum schoolzangwedstryd; 6.15: sport;
6.30: met band en plaat; 7.00: nieuws;
7.15: onder de NCRV-leeslamp; 7.30:
vacantlevoorpret; 7.45: NCRV-kwartet;
8.00: nieuws; 8.05: proloog: 8.15: Prome
nade Orkest: 9.00: rondom onze volks
gezondheid; 9.20: Fryske stlmmen; 9.50:
populaire ore-HbesDellng: 10.15: Sweellnek
kwartet; 10.45: avondoverdenking; 23.00:
nieuws; 23.1524.00: operetteselectlcs.
